Fjallkonan - 24.12.1901, Blaðsíða 3

FJALLKONAN.
3
búin að lesa þessar fyrstu lesningar sínar, fara
þau að sloka í sig hvaða sögur sem fyrir verða,
og er þörfáað hafa gætur á því, bæði vegna
þess, að þessi lestrarlöngun getur orðið að á-
stríðu, og af því að efnið getur spilt börnunum,
og skaðlegast af öllu er það, þegar börnin lesa
hratt hverja söguna af annari, svo hver ný
hugmynd þýtur eftir aðra gegnum huga barns-
ins og ruglar hann.
Foreldrarnir verða að reyna að hafa vit fyrir
börnunum í þessum efnum og velja heilnæmar
bækur fyrir þau. Margt af þeim bókum, sem
út koma, spillir hugarfari og heilsu manna.
Bóknámið eða skólanámið þreytir mjög oft
börn og unglinga og spillir þar með heilsu
þeirra. Menn ættu áreiðanlega að láta börn
byrja á lærdómi sínum einu eðu tveimur árum
síðar en venja er til.
Það er ekki sízt foreldrunum að kenna, að
börnin fara of snemma að læra, og það eru
einmitt einkum taugaveiklaðir foreldrar, sem
gera það af einhverskonar metnaðargirnd, sem
hæglega gengur í arf til barnanna, og svo er
hert að börnunum sem allra mest. Eg hefi
þekt móður, sem fekk flog af því að drengur-
inn hennar, sem hafði verið efstur i bekknum,
varð 2. í röðinni.
Sumir hafa þann ósið, að kenna börnunum
tvö eða þrjú mál meðan þau eru kornung.
Með því móti hlýtur móðurroálið að öllum jafn-
aði að verða á hakanum, og svo geta ekki
heilabúin þolað þessa óeðlilegu áreynslu.
Þau skaðlegu áhrif á taugarnar, sem of mikil
áreynsla veldur á barnsaldrinum, koma oft í
ljós á þann hátt, að svefninn verður óregluleg-
ur. Á þessum aldri, aðalþroskaaldri líkainans,
er mikið undir svefninum komið, svo að börn-
in gjalda þess, ef þau sofa of lítið eða órólega.
Eg álft að börnin þurfi að sofa 9—11 tíma
þar til þau eru 13 ára. Sérstaklega verður að
gæta þess, að taugaveikluð börn fái nóg að
sofa. — Ef vart verður við svefnleysi hjá börnun-
um, eða að þau eigi erfitt með að sofa, verð-
ur að leita læknis. — Eg álít að svefnleysi sé
öllum sjúkdómum algengara á vorum dögum,
og að það stafi einkum af tvennu, of mikilli
andlegri áreynslu og því að kynshvötin gerir
of snemma vart við sig eða hefir verið æst upp á
óeðlilegan hátt.
Það atriði, sem eg síðast nefndi, álít eg einna
örðugast viðfangs í þessu máli, en það er þó
ekki minst vert, því af þess kyns yfirsjónum
stafar fjöldi taugasjúkdóma. Foreldrar og upp-
alendur verða að hafa gætur á börnunum í
þeim efnum og vara þau við hættunni, ef hana
er að óttast------—
Yeðrið. í fyrri nótt hefir rekið niður mikinn
snjó, og er það fyrsti snjór á vetrinum sem
teljandí sé.
Skipaferðir. .21—22. þ. roán, fóru héðan
tvö eimskip, „Alf“ og „Isafold“, til útlanda.
J. P. T. Brydes verzlun hefir keypt 5 skip
til fiskveiða (kuttera), sem verður haldið út frá
verzlun hans í Hafnarfirði. Skipstjórarnir fóru
með „Isafold“ að sækja skipin ásamt skips-
höfnum sínum. Það eru þeir Halldór Friðriks-
son, Pétur Sigurðsson, Sigurður Jónsson, Stefán
Er. Bjarnason og Yilhjálmur Gíslason.
Þilskipið „To Venner“ hefir Geir kaupm.
Zoéga selt Hannesi Hafliðasyni skipstjóra fyrir
4000 kr.
Sjónleikir. í fyrra kveld var hér leikiu í fyrsta
sinni „Hin týnda paradís“ eftir Ludvig Fulda. Það er
nýr sjónleikur þýzkur, og efnið alvarlegt og veigamikið^
auðvaldið annars vegar. en verkmannakúgun hins vegar.
Vorkmennirnir heimta hærra kaup hjá verksmiðjueigand-
anum, en af því að hann ætlar þá að gifta einkadóttur
sína snauðum baróni, þykist hann ekki geta hækkað
kaupið. En þegar dóttir verksmiðjueigandaus, sem var
alin upp í allsnægtum og mentuð, og hafði farið í barn-
æsku víða um heiminn, komst að því, hvernig verkmönn-
unum leið, og þeir gerðu verkfall, Bagði hún skilið við
mannsefni sitt til þess að bæta úr því. — Frk.
ðunnþórunn Halldórsdóttir leikur dóttur verksmiðju-
eigandans og gerir það með mikilii list, svo að varla
mun nokkurt verkefni á leiksviði hafa verið leikið hér
betur, enda mun frk. Gunnþórunn vera einna fjölhæfust
af kvenleikendunum. — Yerksmiðjueigandann Ieikur
Helgi Helgaeon verzlunarmaður, og ferst það líka mjög
vel. Baróninn leikur Jón Jónsson kand. og fer það
fremur lipurlega. Verksmiðjustjórann leikur Árni Eiríks-
son og tekst það vel, enda en honum nú orðin þessi
list tamari en flestum hinum leikendunum.
Almenningnr ætti að sækja þenna leik, ekki til þess
að hlæja að honum, heldur til þess að læra af honum.
Herðasjölmarsar tcs-
Vetrarskótau
Nærfatnaður
Buchwalds-tauin,
viðurkend beztu fatatau, fást í verzl.
Björns Kristjánssonar.
f li eg vlidlar. y
8«
w
r*
P
o
CD
5'
w
rr
Þ'
y
H
CO
■n
o.
(D
Vínin frá
Kjær & Sommerfeldt
eru, þótt ekki sé seld úr líjallaradeild,
ætíð viðurkend að vera hin beztu, bæði
hér og erlendis.
THtí n eru vínin seld með sam:i
áama verði, þrátt fyrir tollhækkunina.
vrvr
Miklar birgðir af viudlum og tóbaki.
Yerðlisti látian í té þegar æskt er.
Einkasölu helir
QJ
■c
>i
s-
DQ
J. P. T. Brydes-verzlun
í Reykjavik.
£
OT
c
*©
CÖ
co
I
Flýttu’ þér niðrí Edinborg, þar færðu margt að sjá,
farðu beint upp stigann og opin verður þá
Bazar harla mikiil, sá bezti’ er landið á,
en buddunni upp úr vasanum ei gleymdu strax að ná.
Spánný sérðu albúmin, sem spiladés er í
þau spila allan þremilinn, — j& gaman er að því;
þar er líka graféfón, sem kúnstir allar kann,
kærustunni’ á jólunum þú gofa ættir hann.
Kauptu’ handa’ ’onum pabba þínum kotrutafl og spil;
kvæðabækur enskar og hillu’ að festa á þil;
kauptu’ handa’ ’enni mommu þinni maddömu-stól
og myndaramma’ og skrifað’ á hann: gleðileg jól!
Kanptu’ handa’ ’enni systitr þinni kínverska skó,
kauptu’ handa’ ’onum bróður þinum vagn og dóminó,
kauptu’ handa’ ’enni ömmu þinni kertastjaka tvo,
kauptu’ handa’ ’onum afa þíuum vindla eða „skraa“.
Kauptu’ handa börnum þínum kerti græn og rauð,
konfekt niðri’ í húðinni og eplí og sætabrauð;
barnagull er ótal mörg á bazarnnm að fá,
en bágt er oft að veija’ um, þegar mest er til að sjá.
Kauptu’ handa’ honum Nonna litla kött eða mús,
kauptu’ handa’ henni frœnku þinni laglegt dúkkuhús,
kauptu handu matseljunni apakött og önd
og eina góða trumbu, sem hljömar viða’ um lönd.
Kauptu handa sjálfum þér skriffæri’ og skák
og skáldsögurnar ensku, — því þær eru’ ekkert kák. —
Hvenær sem þú gengur hér um götnr og torg,
gleymdu ekki verzluninni stóru’ í Edinborg.
148
„Er hún líka efnnð?®
„Ekki getur það nú heitið, að minsta kosti er það jafnræði.
En foreldrarnir vilja gefa hana gömln drykkjusvíni, og það vill
hún ekki“.
„Það er rétt gert af henni“, sagði Nikulás, og saup á glasi
sinu. Engin alminnileg stúlka ætti að eiga fyllisvín, allra helzt
ef maðurinn væri líka ljótur“.
„Jú — sagði Ólafur, „en hann er mesta herfa.“
„Þá tekur hún honum aldrei", sagði Nikulás.
Anna flýtti sér út úr stofunni; hún gat ekki haldið niðri i
sér hlátrinura.
„Eg ef foreldrarnir neyða hana til þess,“ sagði lögréttumað-
urinn.
„Eg nem hana burt áður eu til þess kemur,“ sagði Ólafur.
„Drengilega sagt,“sagði Nikulás. „Það væri skemtiiegt af-
spnrnar“.
í þessu kom Anna inn í stofuna.
„Hvað var ráðsmaðurinn frá Damsjö að tala við þig“ spurði
faðir hennar.
Hún brosti við og sagði: „Hann var|að fnrðasig á því, hve
Nikulás bæri aldurinn vei; hann væri eins og ungur maður og
gerði mörgum skömm til sem yngri væri.“
„Sagði hann það?“ sagði Nikulás. „Ég skal svei mór bjóða
honum heim til mín og veita honum ósleitulega.11
„Það var farið að dimma. Gestirnir fóru að skilja, og Nik-
ulás fór heim i bezta skapi
145
verð að fara héðan undir eins á morgun. Hjálpið þér mér til að
búast á stað". Eg gerði það, og horfði síðast á efti: hoaum þar
sem hann fór ofan götuna með lafandi skottið. Mór lá við að
kenna í brjósti um hann“.
„Þér hafið víst safaað fólkinu saman á götunni, þegar við
komum út“.
nJá“.
Þegar Alding var farinn sat Hellstedt í stofa sinui og var j
þungu skapi.
„Hvernig ætli henni Hilda verði verði við þetta?“ hugsaði
hann með sjálfum sér. „Eg veTð að finna hana. Hún hlýtur nú
að sjá hver maður Laggi er“.
Hann fór heim til hennar, en þegar hann ætlaði að heilsa
henni tók hún ekki kveðju hans.
„Hvað er um að vera“, sagði hann. „Eg hélt að þú yrðir söm
við mig sem áður þegar þú sæir hvernig Laggi hefir svikið fólk
og dregið á tálar“.
„Eg er hrædd um, að sitt sýnist nú hverjum um það, hvor
svikarinu er, en að mínu áliti er það ekki sá sem gintur hefir
verið með vélum og vináttublekking til þes3 að fremja yfirsjón,
sem hann annars aldrei mundi hafa drýgt".
„Eg á þá að vera svikarinn; eg get nú reyndar ekki varið
tiltæki mitt að öllu leyti, en eg hafði eDgin önnur ráð, og þú
mátt þakka mér fyrir að eg forðaði þér frá hættunni".
„Ekki þarf eg að þakka þér það, en eg þakka þér fyrir það
að þú heíir sýnt mér hver maður þú ert, og að við getum ekki