Fjallkonan - 30.06.1903, Qupperneq 1

Kemur út eimi sinni
I vikn. Verð árg. 4kr.
{erlendis 5 kr. eða F/2
doll.) borgist fyrir 1.
júlí (erlendis ^yrir-
framy
Uppsögn (skrifleg)bnnd
in við úramót, ógild
nema bomin sé til út-
gefanda fyrir 1. októ-
ber, enda hafi kaup-
andi þá borgað blaðið.
Afgr.: Lækjar-
gata 12.
XX. árg. Reykjavik 30. júni 1903 Nr. 26
Augnlœkning ókeypis 1. og 3. þrd. á
hverjum mán. kl. 11—1 i spltalanum.
Fnrngrijiasafn opið md., mvd. og ld
11—12.
K. F. U M. Lestrar- og skrifstofa op-
in á hverjum degi kl. 8 árd. til kl. 10 siðd.
Almennir fuudir á hverju föstudags- og
sunnudagskveldi kl. 8'/2 síðd.
Landakotskirkja. Guðsþjónusta kl. 9
■og kl. íi á hverjum helgum degi.
Landakotsspítali opinn fyrir sjúkravitj-
endur kl. 10’/2—12 og 4—6.
Landsbanlcinn opinn hvern virkan dag
kl 11—2. Bankastjórn við kl. 12—1.
Landsbókasafn opið hvern virkan dag
kl. 12—2 og einni stundu lengur (til kl. 3)
md., mvd. og ld. tii útlána.
Ndttúrugripasafn, í Vesturgötu 10, opið
4 sd. kl. 2-3.
Tannlœkning ókeypis í Pósthússtræti 14b
1. og 3. mánud. hvers mán. kl. 11—1.
Walker’s Biscuits
John Wölker Glasgow
Tsakii allar tegundir af h'nura Ijúf-
fengu smákökum og ódýra skips-
brauði. Biðjið ætið um þeirra
brauð.
Aðalumboðsmenn þeirra fyrir ís
land.
G. Gíslason & Hay, Leith.
Skrifstofa og* af-
greiðsla Fjallkon-
unnar í Lækjar-
götu 12.
Erlend tíðindi.
Khöfn 9. júni.
Chamberlain, nýlenduráðherra
Breta, hélt fyrir skömmu ræðu i
Birmingham um tollmál hins
brezka ríkis. Lét hann þá skoð
un i ljósi, að bezta ráðið til þess
að halda hinu stóra riki saman
og styrkja sambandið miili Eng-
lands og nýlendnanna, væri það,
að hækka toll á vörum frá öðrum
ríkjum og leggja toll á varning
þaðan, sem áður hefir verið ótoll-
aður. En á hinn bóginn vill hann
halda óbreyttum tollum gagnvart
nýlendunum eða jafnvel lækka
þá, ef fjárhagur ríkisins leyfi.
Hefir ræða þessi vakið mjög mik-
ið umtal, einkum í Englandi, og
•eru fiestir leiðandi raenn þar ein-
dregið á móti skoðun hans og
nokkrir þeirra telja það jafnvel
mjög hættulegt fyrir ríkið, að hún
nái fram að ganga. — Balfour
ráðaneytisforseti virðist vera mjög
i efa um, nvort hann eigi að fylgja
Chamberlain í málum þessum eða
eigi; en látið hefir hann þó frem-
ur á sér skilja, að hann sé mót
fallinn stefnu nýlendu ráðherraris
og aukinni tollverndun yfir höfuð.
Ef Chamberlain heldur málum
þessum til streitu mót vilja Balfo-
urs, verður annarhvor þeirra að
víkja úr ráðaneytinu, og er þvi
eigi ólíklegt, að ráðaneytisskifti
verði innan skamms í Englandi að
nokkru eða öllu leyti.
Róstusamt er enn þá í Make-
dóniu, en virðist þó heldur horfa
til friðar. Lascharritseh, fyrver-
andi ráðherra í Búlgaríu, hefir f
nafni stjórnarinnar þar í landi
boðið Tyrkjum, að Búlgarar skuli
láta af öllum æsingum í Make-
dóniu og hætta við að styrkja
uppreistarmennina, ef þeir vilji
uppfylla þá skilmála, er nú skal
greina:
Allir búlgarskir fangar séu látn-
ir lausir. Endurbótum þeim, er
Rússar og Austurríkismenn hafa
krafist, sé komið í framkvæmd.
Búlgarskir menn séu teknir i
nefndir þær, er eiga að fram-
kvæma endurbæturnar. Sveitar-
stjórn í öllum búlgörskum sveitum
i Makedónfu sé gefin frjáls.
Nýjustu fréttir segja, að Tyrkir
hafi enn liðsöfnuð allmikinn, er
þeir ætli að seuda til Makedóniu
og landamæra Búlgaríu, og eru
því eigi miklar líkur til, að þeir
séu i friðarhug. Hagur manna i
Makedóniu er afar bágborinn, svo
að hungursneyð vofir yfir.
Ræningjar frá Marokkó h fa
ráðist á Jannart, landstjóra Frakka
þar syðra, og komst hann nauðu-
lega undan. Frakkai' eru hinir
reiðustu og hafa látið skjóta niður
virkið Zenaga við bæinn Fegig.
Er talið óefað, að bæjarbúar muni
gefast upp og biðjast friðar iruian
skanuns.
Æsingar miklar hafa verið tneð-
al stúdenta á Italiu gegn Austur-
rikismönnum og virðist meiri hluti
þjóðarinnar vera þeim fylgjandi.
Vil)a þeir slita sambandinu við
Austurríki, en aftur á móti tengjast
sterkari vináttuböndum við Frakka.
Enn fremur vilja þeir, að ítalir
geri sér far um, að ná í hin gömlu
itölsku lönd, er enn þá liggja
undir Austurríki, og þykir lítill sómi
sýndur af stjórn landsins.
Gull mikið hefir fundist í lönd
um Þjóðverja í Austur-Afriku og
streymir þangað fjöldi manna frá
öllum löndum og heimsálfum.
Afarmikið vatnsflóð hefir verið
i Missouri í Bandarikjunum í
Norður-Ameriku. Mörg hundruð
manna hafa druknað. Skaðinn er
metinn 100 miljónir króna. Síð-
ast er fréttist, var vatnið alt af að
aukast. Ritsímaskeyti frá New-
York í gær segir, að 200,000 ekr-
ur af landi í kring um bæinn St.
Louis liggi undir vatni. Hefir
aldrei í manna minnum verið eins
mikill vöxtur i Missisippi fljótinu
og nú og vatnið í ánni Cangeree
er 13 fetum hærra en vanalega.
Fellibylur mikill geysaði yfir
bæinn Gainsville í Georgiu í
Bandarikjunum í síðustu viku.
Heil hús fuku um koll og húsþök-
unum feykti í loft upp i heilu
lagi. Fjöldi manna misti lífið.
Skógarbrunar miklir geysa í
Austur-Canada. Bærinn Musquash
hefir brunnið til kaldra kola og
margar járnbrautir og brýr eru
eyðilagðar.
I fyrradag rakst gufuskipið
Liban á annað gufuskip í Mið-
jarðarhafinu, skamt frá Mars-
eille. Liban sökk eftir nokkrar
minútur. Talið er, að hér um bil
180 menn hafi druknað.
Látinn er Julius prins, bróðir
Kristjáns konungs IX. Hann var
78 ára gamall.
Obdanowitsch, landstjóri Rússa
í Ufa, var skotinn til bana 19.
raai. Harin var á gangi í lysti-
garði borgarinn-ir og mætti þar
tveim mönnura, er skutu hann
samstundis. Hlupu þeir þegar
undan og hafa ekki náðst. Níu
kúlur fundust í likinu.
Maður nokkur, Capazza að nafni,
frá Belgiu ætlar bráðuin að reyna
að komast yfir Atlanzhafið á loft-
bát. Gordon Bennett, útgefandi
stórblaðsius New-York Herald, kost-
ar ferðina.
Próf í heimspeki við Kaup-
mannahafnarháskóla hafa þessir
landar tekið:
Bjarni Jónsson, Maguús Guð-
mundsson, Sigurjón Jónsson, Sturla
Guðmundsson og Valdemar Er-
lendsson með ágætis einkunn.
Brynjólfur Björnsson, Halldór
Jónsson, Pétur Bogason og Sigurð-
ur Sigtryggsson með fyrstu einK-
unn.
Jón Magnússon með annari ein-
kunn.
Einn stúdent stóðst ekki prófið.
Kaupmannahöfn k0. júni.
Stjórnarbyltingin í Serbíu.
Alexander konungur og Draga
drotning hans myrt.
Stórtíðindi þessi gerðust aðfara-
nótt hins L. þ. m. frá kl. 1 til 2.
Fregnirnar um hin einstöku atriði
verksins eru eigi samhljóða, en
sennilegust er sú frásögn talin, er
hér fer á eftir.
Kl. 1 um nóttina héldu sam-
særismennirnir, sem allir voru
hershöfðingjar (officerar) fund með
sér. Hafði það áður verið ákvarð-
að, að framkvæma skyldi verkið
þessa nótt. Skiftu þeir verkum
með sér þannig, að Maschin óberst,
sem er bróðir fyrri manns drotn
ingarinnar, skyldi með nokkrum
hersveitum halda vörð um höllina,
sem konungshjónin sváfu í, en
Mistitsch óberst skyldi brjótast
inn í höllina við fertugasta mann
og framkvæma verkið. Mestur
hluti lifvarðarins var á þeirra
bandi og hafði lofað þeim aðstoð
sinni, ef á þyrfti að halda. Naum-
owitsch aðstoðarforingi (adjutant)
konungsins hafði lofað að opna
hallardyrnar fyrir samsærismönn-
unurn, en drakk sig fullan og
sofnaði. Sprengdu þeir þvi dyrn-
upp með dynamiti og við það
vaknaði Naumowitsch; hljóp hann
upp, en varð fyrir hurðarbrotunum
og beið þegar bana. Því næst
geugu samsærismennirnir til her-
bergja Petrowitsch, yfiraðstoðarfor-
ingja konnngs og brutust inn til
hans; kröfðust þeir þess, að hann
vísaði þeim leið til svefnherbergja
konungshjónanna. Varðist hann
eftir megni, en var ofuriiði borinn
og neyddur til þess að fylgjast
með þeim. Fór hann þá með þá
í öfuga átt til þess að gefa kon-
ungi tíma til þess að flýja, en er
þeir urðu þess varir, skutu þeir
hann til bana. Fundu þeirskömmu
seinna svefnherbergi konungshjón-
anna og brutust inn; voi u þau
þar fyrir á nærklæðunum. í
sama augnabliki dundu mörg skot
og konungur og drotning hnigu
dauð til jarðar. Sagt er, að Þk-
unum hafi því næst verið kastað
út um gluggann niður í hallargarð-
inn, en aðrir bera það til baka.
Konungur var særður 37 kúlusár-
um, en drotningin 5, og þar að
auki bar hún á sér eigi allfá sár
eftir hnífa og sverð.
Makarowitscb, ráðaneytisforseti,
og Pavlowitsch, hermálaráðherra,
voru einnig myrtir; hinn siðarnefndi
var særður 16 sárum. Enn fremur
voru 2 bræður drotningarinnar
skotnir og Theodorowitsch innan-
ríkisráðherra særður banvænum
sárum; þó er ekki vonlaust um,
að honum kunni að batna.
Samsærismenn gerðu því næst
heyrum kunnugt, að Pétur Kara-
georgowitsch væri til konungs
tekinn. Mynduðu þeir tafarlaust
bráðabirgðarstjórn og kölluðu þing-
ið saman. Hefir það í einu hljóði
kosið Pétur til konungs og öll þjóð-
in hefir tekið því raeð fögnuði.
Fregninum morð konungshjónanna
hefir verið tekið með hinni mestu
gleði, bæði af ibúum höfuðborgar-
innar Belgrad, og landslýð öllum.
Hinn myrti konungur, Alexander
fyrsti, var fæddur 14. ágúst 1 76.
Harin var einkasonur Milans kon-
ungs og Nathalie drotningar hans.
Samkomulagið milli foreldra hans
var hið versta; skildu þau að )ok-
um og fór drotningin úi landimeð
barnið. Arið 1888 krafðist kon-
ungur þess, að drengurinn væri
fenginn sér í hendur, en drotning
vildi það eigi samþykkjast, og var
hann þá tekinn frá henni með
valdi. Arið 1889 sagði Milan
konungur af sér konungstign og
fekk hana í hendur syni síuum,
sem þá var 13 ára. Var sett
stjórnarráð honum til aðstoðar
þangað til að hann væri kominn
til lögaldurs. En árið 1893 lýsti
hann því skyndilega yfir, að
hann væri orðinn fullveðja; rak
hann stjórnarráðið frá völdum og
hrifsaði undir sig stjórn landsins.
Arið 1900 kvongaðist hann.