Fjallkonan - 19.11.1906, Page 3

FJALLKONAN.
Frá öðrum löudum.
Kaupmannahöln 3. nóv. 1 í’06.
Kirkjan og skólarnir.
Deilurnar urn trúfræðikenslu í skól-
um og vald kirkjunnar yfir þeim eru
stöðugt að grafa um sig.
Barátta sú á Frakklandi, er end-
aði með aðskilnaði ríkis og kirkju,
byrjaði á klerka- og munkaskólun-
um. Hið frjáislynda ráðaneyti Breta
fekk í fyrra samþykt skólalög í full-
trúadeild þingsins, þar sem svo var
fyrirmælt, að engin trúfræðikensla
skyldi fara fram í ríkisskólunum.
Nú liggur þetta frumvarp fyrir lá-
varðamálstofunni og mætir þar af-
areterkri mótspyrnu frá miklum meiri
hluta deildarinnar. Aðalmaðurinn
í þeirri mótspyrnu er erkibiskupinn
í Kantaraborg; hafa þeir þegar breytt
frumvarpinu svo, að það líkist lítið
sem ekkert hinu upprunalega frum-
varpi stjórnarinnar; t. d. er þar (í
frumvarpi lávarðanna) ákveðið, að
trúarkensla skuli fara fram í öllum
skólum(!). Ekki er búist við, að
stjórnin muni láta hlut sinn í máli
þessu, heldur jafnvel rjúfa fulltrúa-
deildina, ef lávarðarnir láta ekki
undan síga, og skjóta þvíundir dóm
þjóðarinnar, hver úrslit hún vilji að
verði á máli þessu, Verði það þá
samþykt að nýju í neðrideild, lætur
lávarðamálstofan undan að öllum
líkindum, en annars getur stjórnin
veitt svo mörgum mönnum nýja lá-
varðstign, að hún verði í meiri hluta
í deildinni.
í hinurn pólsku löndum Prússa
befir kenslumálaráðherrann nýlega
mælt svo fyrir, að trúfræðikensla
fari fram á þýzku í efri bekkjum
barnaskólanna. Pólverjar brugðust
reiðir við og skipuðu börnum sín-
um annaðhvort að taka alls eigi
þátt í því námi, eða ef þau væru
neydd til þess að vera í tímunum,
þá að neita að svara kennurunum
Börnunum hefir verið hegnt með
því að halda þeim lengur fram eft-
ir deginum. Pólskir ríkisþingsmenn
hafa snúið sér til kenslumálaráð-
herrans og skorað á hann að hlut-
ast til um, að eigi yrði beitt refs-
ingu, sem riði jafnmikið bág við
mannúðina, sem „eftirseturnar,“ en
hann svaraði, að þeir bæru alla á
byrgðina er æstu börnin til óhlýðui
gegn kennurunum og slíkur órói
mundi verða bældur niður á hvern
þann hátt, er unt væri.
Þessi mótstaðaPólverja er sprott-
in bæði af þjóðernislegum og trúar-
legum hvötum. Bæði þykir þeim trú
fræðsla hinna þýzku kennara ónóg,
enda hefir sjálfur biskupinn í um
burðarbrjefi skorað á þá að veita
börnum sínum betri trúfræðslu en
skölarnir veiti, og í ancan stað er
hún einn li?urinn í baráttunni fyrir
að vernda móðurmálið fyrir þýzkunni
er stjórnin leggur ofurkapp á að
koma inn í þeim ríkishlutum, er aðr-
ar þjóðir byggja.
Frjálslyndu blöðin nota mál þetta
óspart til árásir á rikiskirkjuna.
Úr víðri veröld.
Maður deyr og lifnar aftur eftir vild.
Kunnugt er það mörgum, að hvergi
koma að jafn-magnaðar kynjasögur um
dularfull fyrirbrigði, eins og frá Indlandi.
I enskum blöðum nýlegum er sagt frá
manni nokkurum, indverskum, er Haridas
heitir, við hirð eins undirkonungs á Ind-
landi. Fullyrt er, að hann hafi sannað
mörgum enskum liðsforingjum og mörg-
um þúsundum þarlendra manna, að hann
hafi þanu hæfileik að deyja, þegar hon-
um þóknast, og hverf'a aftur í líkamann,
þegar honum þikir við eiga. Þrjátíu ár
þurfti hann til þess að ná valdi yfir þess-
um hæfileik til fulls. Hann lét jarða sig
einum tólf sinnum og lá i gröfinni mán-
uðum saman. Hann kveðst lifa í yndis-
legasta sæluústandi, meðan hann er í lík-
kistunni. Hann tæmir maga sinn á und-
an hverju „andláti11, og því er lýst skringi-
iega, hvernig hann fari að því. Atta daga
er hann að búa sig undir að deyja. Gröf-
in er troðfylt, þegar líkaminn hefir verið
látin ofan í hana, og líkaminn aftur graf-
inn upp á þeim tíma, sem um er samið
við manninn.
Mannalát.
Tvær konur önduðust hér í bæn-
um úr tæringu föstudagakvöld-
ið var.
Önnur var frú Má’fríður Lúðvíks-
dóttir Alexíussonar, koua síra Bic
hards Torfasonar biskupsskrifara, 35
ára gömul.
Hin var frú Jónína Brynjólfsdótt-
ir, prests Jónssonar í Ve^tmauneyj-
um, kona Sigfúss Árnasonar frá
Vestmanneyjum, nú í Vesturheimi.
Lansn frá emhætti
veitti ráðherra 13. þ. m. presti að Mýr-
dalsþingum, Jes A. Gíslasyni, án eftirlauna
samkvæmt umsókn hans.
Oveit prestakail.
Mýrdalsþing í Vestur-Skaftafellsprófasts-
dæmi (Höfðabrekku, Reynis og Skeiðflat-
arsóknir). Metið kr. 1318,22. — Gppgjafa-
prestur fær af brauðinu kr. 118,22 upp í
eftirlaun sín. — Veitist frá næstkomandi
fardögum. Augiýst 15. Nóvbr. 1906. Um-
sóknarfrestur til 16. junúar 1907.
Lang bezta og ódýrasta
margarine
er með „Fá!ka“ merki og fæstað-
í eins í
jLiverpool/
I a m t ö k.
Maður, sem kaupa vill vélabát í
félagi við annan (eða fleiri), snúi sér
til kaupm. Björns Kristjánsson-
ar fyrir 23. þ. m.
Anuaðlivort finasta
Mjólkurlníasmjör
eða ’
llfil
Margarine
239
K omin eru hin gullfallegu
„Dömu-klæði með ýmsu verði,
Vetrar-flókaskórnir fyrir
karla og konur, mesta úrval.
Lakaléreftið, sem allir kaupa.
Harmonikur mesta úrval.
Vetrarsjöl:
Leður og skinn af
ýmsu tægi o. fl.
Björn Kristjánsson.
Regnkápur
nýkomnar til
H. Andersen & Sön.
f11 lestallar nauðaynjavörur í verzl.
Mattliíasar Matthíassouar.
Tannlæknir
Ilaraldur Sigurðsson
\ Österbrogade 36. Kaupmannahöfn.
j væntir að landar láti sig sitja fyrir,
ef þeir þurfa að fá gjört við tennur.
Heimsins nýjustu og fullkomnustu
áhöld notuð.
sssmssmssssgssssmi
Birgðir af
TÍlÍlinoiTÍllllllLll
í verzlun
Matthíasar Matthiassonar.
268
„Eg kemst aldrei í mótsögu við sjálfan mig.“
„Jú, fyrirgefðu; fyrir hálfu ári vildirðu kúga mig til þess
að giftast Líónel Teteról.“
„Það er ekki satt, og þó að það væri satt ..."
„Eg er minnisgóð, og eg gæti þulið fyrir þér alt, semþúsagðir
þá við mig. Þú spurðir mig, hvort eg væri með hleypidóma. Já,
eg sagði svo vera, og síðan hefi eg varið mörgum dögum og nótt-
um til þess að berjast við þá. En nú eru þeir að velli lagðir,
og enginn þeirra er eftir. Eg man líka, er þú fluttir ræðu af
mikilli mælsku nm aldarandann, gamla Frakkland og nýja Frakk-
land — framtíðin heyrir hinum til, sagðirðu, en við eigum ekkert
eftir nema liðna tímann. Já, eg er hrædd um, að eg komi því
ekki öllu að, sem þú hefir sagt.“
„Öllu — nei, mikln meiru, góða mín; þú aflagar alt, sem fyrir
mér hefir vakað og eg hefi sagt.“
„Gerðu nú annaðhvort að játa eða neita — hefirðu ekki, í
hreinskilni talað, hsldið því að mér, að þessi ungi maður sé mesti
snillingur og sé líklegur til mikils gengis ? Og hr. Pontal er líka
á sömu skoðun. Og þessi greifi, sem þér verður svo tiðrætt um
— já, auðvitað er hann mikið laglegur maður, en sannarlega verður
honum samt ekki jafnað saman við hinn. Annar þeirra hefir verið
gamall frá því er hann fæddist; hann verður ekki að meiru en hann
er, verður ekki annað en forfeður hans hafa gert úr honum; en
hinn er síungur í fylkingum þeirra, sem halda uppi hugsjónum nýja
tímans. Littu nú á, annar þeirra hlýtur að verða önugnr og fyllast
af ólund, þegar hann hugsar um nýja tímann, en sá, sem eg vil fá
265
hingað, Klara? Klukkan er bráðum 10, og'þú ert að ráfa alein
um götur Parísarborgar um þetta leyti sólarhringsins! Það er
meira en ósæmilegt — það er . . .“
„Er það þá nokkurn tima ósæmilegt að koma og heimsækja
föður sinn? í hreinskilni að segja er eg sannfærð um, að þér
þykír ákaflega vænt um, að eg skuli koma.“
„Já, auðvitað, góða mín; en eg vildi heldnr, að þú kæmir á
hverjum tíma sem væri endranær. Eg hefi mikilvægu máli að
sinna.“
„Mikilvægu máli? En hvernig stendur þá á þessu?u
Og hún benti á kruklaðan pentudúkinn, sem baróninn hélt
enn á, og brosti giettulega.
„Já“, sagði hann og varð ógreitt um svar, „skoðaðu nú til,
málafærslumaður minn og fulltrúi hans eru hjá mér, og . . . við
höfum fengið okkur ofurlítið að borða jafnframt.“
„Nú, einmitt það! Já, það er leiðinlegt; því að málafærslu-
maðurinn þinn og skrifarinn hans verða þá fyrst um sinn að
borða einir. Eg hefi sem sé mál að flytja, og það meira að segja
mjög mikilsvert mál.“
„Þú getur talað um það á morgun við mig; nú verðurðu að
fara, Klara; það er ekki sæmilegt fyrir unga stúlku að vera svona
seint á ferðinni úti.“
„Nei, pabbi minn góður; þetta mál þolir enga bið. Þú verð-
ur að hlnsta á það, sem eg ætla að segja. Þú hefir einu sinni
áður borið mér á brýn, að það hafi verið flónska af mér, að mér
leizt vel á ónefndan ungan mann, og að það væri líkast geðveiki