Fjallkonan - 20.03.1909, Síða 1

Alþingi.
hngmannafrumvörp,
Skipun litknahiraða. Flutningsm.
Jón Ólafsson. Nýtt læknishérað er
nefnist Norðfjarðarhérað, sett á stofn
milli Seyðisfjarðarhéraðs og Reyðar-
fjarðarhóraðs.
Bókasafn Vetturlands. Flutningsm.
Sigurður Stefánsson. Amtsbókasafn-
ið i Stykkishólmi ílytjist til ísafjarð-
ar, að undanskildum þeim útlendum
bókum, sem lit eru gefnar fyrir árið
1885, og leggist. bókasafn ísafjarðar-
kaupstaðar við það, en safnið heiti
síðan Bókasafn Vesturlands, og njóti
sömu hlunninda og amtsbókasafnið
hefir mi.
Aðgreining koldsveikra frá öðrum
mönnum og flutningur þeírra á opin-
beran spítala, — breyting á eldri
lögum. Flutningsm. Sig. Hjörleifs
son.
Hagfrceðissk(/rslur. Frá nefndinni í
verzlunar- og atvinnulöggjöf. Heimt-
aðar fleiri og nákvæmari skýrslur en
nú er lögboðið og landsstjórninni fal-
ið að láta gefa þær út.
Hvalveiðamenn. Flutningsm. Jón
Ólafsson. Enginn hvalveiðamaður
má hafa bækistöð hér á landi fyrir
útveg sinn, enginn flytja í land hval,
er hann hefir drepið og enginn leigja,
selja né ijá nokkrum manni land til
hagnýtirigar við hva.laveiðaatvinnu.
Bannið gildi frá 1. júli 1911 til 1.
júlí 1920.
Túngirðingalög. Frá landbúnaðar-
nefndinni. Ákvæði um, hvernig girð-
ingar skuli gerðar, þær sem njóta
styrks eða láns úr landssjóði, um
viðhald á þeim, svo og um að sýslu-
nefndir megi gera samþyktir fyrir
stærri eða minni svæði innan sýslu
um notkun gaddavírs, um samgirð-
ingar o. fl.
lnnflutningur á hnndum. Frá sömu
nefnd. Bannað að flytja hunda inn
i landið.
Pjóðjarðasala. Flutningsm. Jón
Ólafsson, Ben. Sveinsson. — Gangi
jörð, sem áður var þjóðjörð, úr sjálfs-
ábúð kaupanda næstu 10 ár eftir
að kaupin fóru fram, hefir landsjóður
rétt á að kaupa jörðina aftur.
Eiðar og drengskaparorð. Fiutnings-
menn Jón forkelsson ogBened. Sveins-
son. Segir svo fyiir að viðlagning
drengskapar hafi sama gildi að lögum
og eiðar, og skulu þeir staðfesta þann
veg skýrslu sína, sem ekki teijast
opinberlega til neins kristins trúarfé-
lags.
Erfðaábúð á kirkjujörðum. Flutn-
ingsmaður Jens Pálsson. Þessa írum-
varps vefður getið nánar síðar.
Námsskeið verzlunarmanna. Frá
verzlunarmálanefndinni. — Unglingar
yngri en 18 ára, sem stunda vetzl
unarnám hjá kaupmönnum eða öðr-
um, skulu gera námssamning, og
eru ýms nánari ákvæði sett þvi við-
komandi.
Vélgæzla á íslenzkum gufuskipum
og i landi. Flutningsmaður Magnús
Blöndahl. Um það hverir hafi rétt
til að vera vélastjórar á gufuskipum
og í verksmiðjum o. s. frv.
Gagnfræðaskólinn á Akureyri. Frá
nefnd í gagnfræðaskólamálinu. Nýtt
frumv., sem á að koma i stað núgild-
andi laga.
------<—0*0----
Fjárlaganefndin
i neðri deild hefir nú lokið við á-
lit sitt, og var það lagt fyrir deildina
17. þ. m.
Vegna örðugs fjárhags landssjóðs
ura þessar mundir kveðst nefndin
hafa gert sér far um að stinga upp
á sparnaði, þar sem það hefir verið
viðlit, en ekki talið hyggilegt né beint
óhjákvæmilegt, að láta hætta við að
feta sig áfram með hægð og gætni
framfarabraut þá, er landið hefir fyr-
ir þó nokkuð mörgum árum lagt út
á, í samgöngumálum hvað helzt, og
ýmsu öðru. En við það kveðst hún
verða að kannast að loknu verki, að
lítt hafi henni lánast að benda á margt
er spara mætti í útgjöldum
Tekjurnar áætlar nefndin 38 þús.
kr. hærri fyrra árið heldur en gert
var í stjórnarfrumvarpinu. og 33 þús.
kr. síðara árið.
En þessar breytingar vill hún
gera á gjöldunum:
Fella burt 1500 kr. til þess að gera
staingirðingu sunnan við stjórnarráðs-
blettinn.
Lækka ritfé bæjarfógetans í Reykja-
vík úr 1400 kr. niður í 1000.
Útgjöld við eftirlit úr landi með
fiskiveiðum útlendinga lækki um helm-
ing (500 kr.).
Veita 10,000 hvort árið til reksturs
heilsuhælisins á Vífilsstöðum, og 2000
kr. til sjúkrahússins á Akureyri til
húsabóta.
Borga holdsveikralækninum 600 kr.
í ferðakostnað á alþjóðafund holdsveik-
islækna í Björgvin.
Andrési Fjeldsteð héraðslækni ætl-
aðar 2000 kr til að fullnuma sig í
augna- og eyrnalækningum.
Póstafgreiðslumönnunum tveimur
hinum eldri í Reykjavík æMað að
fá launahækkun, annar 300, hinn
200 kr.
En feld burt 3000 kr. til miðstöðv-
arhitunar i pósthúsinu (í fjáraukalög-
um). Aftur á móti vill nefndin veita 800
kr. til þess að útbúa peningageymsl-
uklefa i pósthuskjallaranum
Nefndin leggur til að íeld sé burt
500 kr launahækkunin til landsverk-
fræðingsins (J. f’orl.)
Til flutningsbrautarinnar írá Blöndu-
ósi að Viðidalsá og brúar á Laxá vill
nefndin veita 11,000 kr.
Til að fullgera Fagradalsbrautina
11,500 kr. (í aukafjárl.)
Þjóðvegaféð vill nefndin hækka um
5000 kr. fyrra árið, til vörðuhleðslu
á f’orskafjarðarheiði og viðgerðar á
þjóðveginum milll Þingvalla og Geys-
is
Til kaupstaðarvegar út á Hvamms-
tanga (fyrir Múlann) 5000 kr. fyrra
árið. Og til vegagerðar í Breiðdal
2000 kr, f. á., gegn jafnmiklu tillagi
annarstaðar frá hvortveggja.
Fjárveiting (2700 kr. á aukafjárl.)
til aðstoðarverkfræðings fellir nefndin
burt. Sömuleiðis 750 kr til mótor-
bátsferða frá Borgarnesi upp eftir
Hvítá.
Styrkinn til gufubátsferða ætlar
hún 45,000 kr. alls (44,000 i frumv.)
og vill láta stjórnina skifta þvi fé
niður. Af þessu fé eru ætlaðar 1000
kr. til gufu- eða mótorbátsferða milli
Vestmanneyja og Rangársands.
Símann til Stykkishólms vill nefnd-
in láta leggja frá Borgarnesi, en ekki
Búðardal, og hækka ^járveitinguna til
hans um 6,000 kr.
Vestmanneyjasimann vill hún
geyma— telur loftskeyti frá Reykjavík
hapfeldari og ódýrari.
Eftirlitskostnað með vitum lækkar
nefndin um 1400 kr. fyrra árið og
600 hið síðara.
Eftirlaunaviðbót prest.a er hækkuð
um 500 kr. á ári, vegna nauðsynlegr-
ar viðbótar við styrk handa veikum
presti (G. K.) o. fl.
Námsstyrk prestaskólanemanda og
læknaefna telur nefndin nóg að hafa
250 kr. hæst, handa hverjum, í stað
300.
Fjárveitinguna (1800 kr.) til auka-
kenslu við lagaskólann lækkar hún
niður í 800 kr., og fellir burt 1000
kr. til bókakaupa handa skólanum.
Til æfingaskóla við kennaraskólann
eru veittar 700 kr. á ári. — Það var
þetta fé sem mönnum var talin trú
um að aldrei þyrfti á að halda, ef
kennaraskólinn yrði í Reykjavík; svo
rætist sú spá.
Styrkinn til kvennaskólans í Reykja-
vík lækkar nefndin úr 7000 kr. niður
í 5000 kr. á ári, og styrkinn til hús-
búnaðarkaupa niður i 1500 kr.
Blönduós-kvennaskóli á að fá sama
styrk og Reykjavíkurskóli.
Bainaskólastyrkurinn til kaupstað-
anna er lækkaður um 1000 kr.
Jónasi Jónssyni frá Hriflu eru ætl*
aðar 500 kr. til að Ijúka við kenn-
aranám erlendis.
Styrkurinn til bókakaupa og hand-
rita handa Landsbókasafninu lækkar
neftidina um 1000 kr. á ári. En
hækkar laun dyravarðar þar úr 800
kr. í 1400.
Laun aðstoðarmanns við landskjala-
safnið (800 kr.) fellur burt, en fjár-
veiting til að búa um skjöl hækkar
urn 200 kr.
Til aðstoðarmanns við Forngripa-
safnið eru ætlaðar 600 kr., en 1000
krónurnar til undirbúnings skrásetning
fornmenja lækkaðar niður í 500.
Goodtemplarareglnnni vill nefndin
veita 4000 kr. fyrra árið, en 2000
hið síðara.
íslandssögustyrkinn til Boga Melated
vill hún fella nióur síðara árið.
Meiri hluti nefndarinnar hefir ekki
þá trú á tilætJuðum notum af orða-
bókarfjárveitingunni handa Jóni Ólafs-
syni, eða þá að svo miklu verði af-
kastað i því starfi, að miklu fé
sé til kostandi úr landssjóði, og sting-
ur upp á að sú fjárveiting sé færð
niður í 720 kr. á ári (úr 1500).
Einari Hjörleifssyni eruætíaðar 1200
kr. hvort árið.
Guðmundi G. Bárðarsyni bónda á
Kjörseyri vill nefndin veita 1000 kr.
fyrra árið til utanfarar, til þess að
fullkomna sig í jarðfræði.
Einari Jónssyni myndasmið er ætl-
aður 1500 kr. styrkur hvort árið.
Byggingarkostnaðinn við bænda-
skólana á Hólum og Hvanneyri rill
nefndin spara landinu fyrst um sinn.
Þar sparast 73,000 kr.
Laun Hjartar Snorrasonar kennara
á Hvanneyri leggur hún til að hækka
um 300 kr.
Fjárveitinguna til unglingaskóla vill
hún hækka upp í 5000 kr. (úr 3500).
Styrk tii verklegrar búnaðarkenslu
á Eiðum hækkar nefndin um 1000
kr.
Hún vill spara 500 kr til skóg-
græðslueftirlits við Rauðavatn og
Þingvelli.
Ungmennafélag íslands vill hún
styrkja með 2000 kr. á ári.
Indriði Helgason og Jón Sigurðsson
eiga að fá 500 kr. (í aukafjárlögum)
hvor til rafmagnsnáms.
Hjálpræðishernum eru ætlaðar 250
kr. á ári gegti jafnmiklu úr bæjar-
sjóði Reyicjavíkur.
300 kr. aðstoðarfé við efnarann-
sóknarstofuna og 800 kr. til grasgarðs
í Reykjavík fellir nefndin burt.
Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík
ætlar að halda. iðnsýningu á aldaraf-
afmæli Jóns Sigurðssonar og vill
nefndin veita því 2000 kr. til þess.
Nefndin stingur upp á 500 kr. eft-
irlaunaviðbót handa Hjörleifi prófasti
Einarssyni (hafði áður 300); ekkjufrú
Elinborgu Friðriksdóttur vill hún veita
600 kr. eftir launastyrk, meðal ann-
ars í notum höfðinglegrar gripaijafar
þeirrar, er sonur hennar, Jón h- itinn
Vídalín, ánafnaði landinu eftir sinn
dag.