Heimskringla - 14.04.1887, Page 2

”Heimstrim[la”
kemur út (að forfallalausu) á hverjum
flmmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
16 James St. W......Winnipeg, Man.
Útgefendur: Prentfjelag Heimskringlu.
Blaði S kostar: einn árgangttr $2,00 ;
hálfur árgangur $1.25 ; og um 3 mánu'bi
75 cents. Borgist fyrirfram.
Smá auglýsingar kosta: fyrir 1 pl.
um 1 mánuð $2,00, um 3 mánuðl $5,00,
um 6 mánuði $9,00, U(p 12 mámrSi
$15,00.
Þakkarávörp, grafminningar og eptir-
mæli kosta 10 cents smáleturslínan.
Auglýsingar, sem standa í blaðinu
skemmri tíma en mánuð, kosta: 10 cents
línan í fyrsta skiptí, og 5 cents í annað
og pri'Sja skipti,
Auglýsingar standa f blaðinu, pang-
að til skipað er að taka pcer burtu,
nema samið sje um vissan tíma fyrir
fram.
Allar auglýsingar, sem birtast eiga
í nœsta blaði, verða að vera komnar til
ritstjórnarinnar fyrir kl. 4 e. m. á laugar-
dögum.
Skrifstofa blaðsins verður opin alla
virka daga frá kl. 11 til kl. 12 f. h. og
frá kl. 1 til kl. 2 e. h. nema á miðviku-
dogum.
Aðsendum, nafnlausum ritgerðum
verður enginn gaumur geflnn.
LAGAÁKVAHÐANIH VIÐVÍKJANDI
FR.J EIWABLÖÐUM.
1. Hver maður, sem tekur reglulega
móti blaði frá pósthúsinu, stendur i á-
byrgð fyrir borguninni. hvort sem hans
nafn eða annará er skrifað utan á blaðið,
og hvort sem hann er áskrifandi eða
ekki.
2. Ef einhver segir blaðinu upp,
verður hann að borga allt, sem hann
skuldar fyrir það; annars getur útgef-
andinn haldið áfram að senda honum
blaðið, þangað tii hann hefur borgað
allt, og útgefandinn á heimting á borg-
un fyrir allt, sem hann hefur sent, hvort
sem hinn hefur tekið blöðin af pósthús-
inu eða ekki.
3. pegar mál koma upp út af blaða-
kaupum, má höfða málið á þeim stað,
sem blaðið er geíið út á, hvað langt
burtu sem heimili áskrifandans er.
4. Dómstólarnir hafa úrskurðað, að
það að neita að taka móti frjettablöðum
eða timaritum frá pósthúsinu, eða flytja
burt og spyrja ekki eptir þeim, meðan
þau eru óborguð, sje tilraun til svika
(primu facie of iutentional fraud).
Utan á <>11 árlðyndi brjef til
blaðsins, peninorabrjef og p. h. skal
skrifa :
Eggert Jóhannsson,
16 James St. W.
Winnipeg, Man.
SAMBANDSÞINGKOSNINGARNAR.
í þriðja skipti í röð sigraði
eonseravteve-flokkurinn við kosn-
ingarnar til sambandspingsins. Al-
pýða hefur enn einusinni selt hon
um í hendur umsjón yfir framtíð
ríkisins um 4 ára tíma. Vjer skul
um vona að paí traust verði ekki
vanbrflkað.
Dað voru ekki svo fáir, jafn-
vel í sjálfum conservati ve-flokknum
sem ætlaði, sem töldu nærri efa-
iaust, að reformflokkurinn mundi
sigra í petta skipti. Það bar margt
tii pessarar hugmyndar hjá al-
inenuiugi; fyrst og fremst pað, að
við fylkisþingkosningamar urðu
reformers yfirsterkari, bæði í Onta-
rio, Quebec, Nýju Jirúnsvík og
Nýja Skotlandi, og að nokkru leyti
í Prince Edvard-eyju (í efri deild
pingsins, par sem sje eru allir re-
formers). Svo lá og nærri að peir
einnig yrðu ofan á í Manitoba. Og
pví var trúað að úrslit sambands-
pingskosninganna mundu verða hin
söinu og úrslit fylkispingskosning-
anna í Ontario.
Hin önnur ástæða, er menn
höfðu til að spá sigji fyrir reform-
flokknum var sú, að fylkin við sjáv-
arsíðuna póttu óheil. Ný-Skotar
byrj uðu á óeirðum í vor er leið, og
heimtuðu svona óbeinlínis aðskilnað
við ríkið; peir að minnsta kosti /lót-
itðu að heimta hann, ef peirra kröf-
um, rjettum eða röngum, væri ekki
gefiu gaumur, og pað tafarlaust.
Og peim nægði ekki að hóta pessu
fyrir sína eigin hönd, heldur einnig
fyrir hönd Ný-Brúnsvíkinga og Ed-
wardeyjarbua. Deir gerðu líka sitt
til með að fá íbúa pessara tveggja
fylkja á sjtt mál, að fá pá til að
heimta endurritaða samningana, er
peir sampykktu pegar peir gengu
í sambandið við hin önnur fylki, í
peim tilgangi auðvitað, að festa
klær á stærri summu úr fjárhirzlu
hins sameinaða ríkis. Dað var pví
talið svo sem sjálfsagt, að Sir John
fengi ekki svo mikið sem einn ein-
asta fylgismann frá 'Nýja Skotlandi
og að hann fengi pá fáa, ef nokkra
úr hinum tveimur fylkjunum. Auk-
pessa- voru foringjar flokksins fyrir
löngu búnir undir orustuna, liðs-
menn peirra hvervetna stóðu víg-
búnir og biðu eptir að pingið væri
uppleyst. Allskonar sakamál voru
liafin gegn stjóm Sir Johns. Eptir
peirra framburði var hún ein orsök
í hinni óhappalegu uppreist í Norð-
vesturlandinu í liitt eð fyrra; og
hún væri búin að stýra ríkinu í
vandræði fyrir skuldir, var búin að
stýra pví á pann breiða veginn, er
liggur til gjaldprota. Dá var nú
lfka vikið á tollmáliö. Fyrir hann
var alpýða neydd til að gjalda priðj-
ungi og helmingi hærra verð fyrir
allar sínar vörur, og hún gekk hálf-
bogin og stynjandi undir peirri
pungu byrði.
En petta allt * kom að eng
haldi. Alpýða trúði ekki að stjórn-
in ein hefði verið orsök í uppreist-
inni og hún áleit að fengist hefði
dollarsvirði, og pað fullkomlega, af
ýmsum umbótum í rikinu fyrir hvern
dollar, sem við hefði i>ætzt skuld-
ina. Og hvað tollinn áhrærði, pá
vildi hún lireint ekki hlusta á ráða-
gerð um að lækka hann; að minnsta
kosti var pað svo í Ontario og Que
bec. Til sönnunar pvf að almenn
ingsrómur í peim fylkjum hljóðaði
pannig, parf ekki annað en geta
pess, að sjálfur foringi reformflokks
ins, herra Edward Blake, tók sein-
ast pað ráð, að pó hann sjálfur
kæmist að völdum, pá pyrfti menn
ekki að óttast lækkun á tollinum
hann lofaði, «ð lœkka hann ekki
hið minnsta. Af pessu er hverjum
manni auðsætt, að almenningur
eystra fyrir pað fyrsta, vill liafa liinn
háa, verndandi toll. Dað er ómögu-
legt að bera á inóti pví, pegar mað
ur lítur á að annar eins maður og E.
Blake er, allt f einu hættir að fram-
fylgja sinni aðal-stjórnarstefnu, pví
með pví svo gott sem apturkallar
hann allt, sem hann hefur talað og
ritað gegu tollunum á allri sinni
j>ólitísku æfi. En Detta loforð hans
koin ofseint. Alpýða trúði ekki
eyrum sínum, og pað pví sfður, peg
ar sumir af fylgjöndum hans lofuðu
að lækka tollinn, ef ekki algerlega
að afnema hann í sömu andránni eg
hann hjet að viðhalda honum. Dað
sannaðist á sumum fylgjöndum hans
málshátturinn: Vaninn gefur list-
Deir pjökkuðu óafvitandi ofan
í sitt gamla far.
Dað er auðvitað, að pó Blake
næði ekki völdum, pá græddust hon-
um margir fylgjendur, pað svo að
ef hann græðir jafnmarga við næstu
kosningar, pí^ er hann kominn í
sessinn. Honum tókst að rýra afl
conservative-flokksins á pingi, og
iar af leiðandi að veikja stjórninaað
mun.
allir hinir ensku-talandi íbúar ríkis-
ins vilji troða ofan af hinum frönsku
íbúum skóna, að Louis Kiel hafi
verið hengdur, ekki fyrir pað, að
hann hafi tilunnið, heldur fyrir pað
að hann var franskur f aðra ættina,
og að pað pessvegna sje skylda peirra
sem aflmikills pjóðflokks, að hefna
sfn, að rísa upp sem einn maður og
kollvarpa peirri stjórn, sem pannig
fari með pá. Dessi kenning er ekki
fögur, nje heldur lýsir hún djúp-
hyggni. Eða hvað ætli yrði úr
pjóðlífinu hjer í landi, par sem öll-
um pjóðflokkum ægir sjmian, ef
hverjum einstökum pjóðflokki væri
sigað upp á móti öðrum, og ef allir
væru nógu einfaldir til að. hlýða ?
Það er ónauðsynlegt að svara peirri
spurningu hjer? pað gerir hve» og'
einn bezt sjálfur.
En reformflokkurinn er ekki
einn sekur í pessu atriði, pað er langt
frá að svo sje. Stjórnarblaðið, sem
eittsinn var, Toronto Mail (eiginlega
eign Oraníu inanna, hatursmanna
allra kapólskra), fýsti í glæðurnar og
pað dyggilega, ef pað ekki beilínis
kveikti hinn fyrsta neistann. En
hvert heldur sem var, hver eða hverj-
ir, sem fyrstir kveiktu fjandskapinn,
verður' útfallið hið sarna. Reform
flokkurínn einn notaði sjer æsingarn-
ar til pess að afla sjer áhangenda, og
hlýtur pessvegna að bera ábyrgðina.
En pó nú Blake græddi fjölda
marga áhangendur í Quebec, pá
varð hann ekki yfirsterkari par að-
heldur. Hann að minnstakosti get
en-u úr ekki rjettilega tileinkað sjer alla
pjóBliðana. Margirpeirra hafa verið
og eru conservatives, og pessvegna
lítil von til, að peir greiði atkvæði
gegn stjórninni, nema ef vera kynni
í einu einasta máli, Riel-málinu.
Hvernig stendur pá á, að re-
formflokkurinn er ekki sigursælli en
hann er, að honum dugðu ekki öll
pessi áhrifamiklu meðöl, sem liann
brúkaði við síðastliðnar kosningar.
Ástæðan hlýtur að vera fólgin í pví,
að stefna hans er hvorki nóeu föst
nje alpýðleg. Dað er hin fásta,
greinilega stefna conservative-flokks-
ins, sem hefur gert hann eins afl-
mikinn og hann er. Vjer látum
ósagt, aðhún sje betri eða rjettari en
stefna hins flokksins. Vjer segjum
einungis að hún sje föst ; almenn-
ingur veit einlægt fyrirfram, hver
hún muni verða við pessar eða liinar
kosuingarnar. Hún er ekki eitt í
dag og annað á morgun, heldur ein-
lægt hin sama ; einini/ o<j franýnrir,
pað er stefna flokksins. Flokkurinn
hefur og sýnt, að Iiann er viljugur
að framfylgja pessari stefnu, ineð
pví að vinna kappsamlega að hverju
pví verki, sem tekið hefur verið í
fang, hversu mikilfenglegt, sem pað
hefur verið. Detta átti við alpýðu.
Svona skörungsskapur hlýtur að
eigavið alpýðu, sem sjálf erað brjót-
ast um í lítt byggðu landi. Dessi
stefnahefur auðvitað aukið ríkisskuld
irnar, en langt frá pví tiltölulega
eins mikið og umbæturnar nema.
Reformflokkurinn aptur á móti hefur
viljað fara hægar I sakirnar í hverju
einu, hann hefur ekki viljað vinna
neitt stórvirki nema jafnótt og tekj-
ur ríkisins leyfðu. En svo óákveðin
og reikandi stefna geðjast almenn-
ekki. Iíann heimtar að petta
verk sje unnið í dag, hitt á morgun,
og pað verður að gerast, pó pað
>urfi að taka fje til láns til pess að
framkvæma pag.
srræddi hann flesta sína
En hvar
nýju áhangendur ? Ekki í Ontario,
hans eigin fylki, par sem reform-
flqkkurinn vann svo fagran sigur
fáum vikum síðar, við fylkiskosn-
ingarnar. Ekki í Nýju Brúnsvík,
og ekki í Nýja Skotlandi, óeyrðar-
fylkinu sjálfu, sem hann taldi sjer
alveg víst, og pað fyrir löngu síðan.
Það var í Quebccfylkinu, sem hann
græddi flesta sína liðsmenn. En
hvaða megöl voru pá brúkuð til að
afla peirra ? Sannarlega ekki um of
heiðarleg. Að æsa upp fáfróðan
almúga (eins og tilfellið er í Que-
bec, meðal hinna fransk-kapólsku í-
búa), og koma honum til að trúa, að
hlýtur ag verga varkár með að at-
huga gauuigæfilega hvert fótmál, pví
hún getur ekki í ölluin atriðum
treyst á fylgi pjóðliðanna frá Que-
bec.
Og pangað til reform-flokkur-
inn tekur sjer einiiverja fasta stefnu,
stefnu, sem hann víkur ekki frá, sem
er alpýðleg, greinileg og miðar
lieirit að verklegri framför og starf-
semi, getur hann trautt búizt yið
verulegum sigri, Dess fyrr, sem
hann lærir petta, pess fyrr kemst
hann í veldisstólinn.
Hvað flokkaskiyting á næsta
5ingi áhrærir, pá er hún góð að pví
leyti, að stjórnin er tiltölulega fá-
menn. Henni veitir ekki af öllum
uggum sínum og roðum, ef hún á
ekki að verðaborin ofu'rliði. Það er
ess ve<ma lítil hætta á að hún komi
O
í gegn mjög ópjóðlegum frumvörp-
um, pó hún aldrei nemá vildi. Hún
Eins og getið er um í 15. nr.
Hkr. eru 4 af 5 fulltrúum Manitoba
manna á sambandspingi conserva-
tives. En allir pessir hafa lofað að
greiða atkv. gegn stjórninni í járn-
brautamáli pessa fylkis.
Eins og kujinugt er hefur sain-
bandsstjómin ekki leyft að byggð
sje járnbraut frá Winnipeg eða
ilBrum stað í fylkinu suður á landa-
mæri Bandaríkja. Detta segja menn
hjer vera skerðing rjettar fylkisins,
segja að hún hafi engan lagalegan
rjett til pessa neitunarvalds. Ilún
hefur optar en einusinni lofað, að
minnsta kosti haft við orð, að til
neitunarvaldsins skyldi ekki tekið
eptir að Kyrrah.brautin væri fullgerð
pvert yfir landið. Eigi að síður
hefur hún setið við sinn keip, og
neitunarvaklinu liefur verið beitt til
pessa dags.
Detta mál er hið atkvæðamesta
fyrir fylkið sem stendur. Dað
finna allir, hve brýn pörf er á járn
braut suður frá Winnipeg til landa-
mæranna, sem er alveg óháð Kyrra-
h.brautinni. Dað eru víst flcstir,
sem álita að Kyrrah.fjel. purfi pess-
arar verndunar ekki lengur með, að
pað sje orðið svo sterlct nú, að pað
poli pó ein braut að minustakosti
keppi við pað með flutning austur.
I pessu máli er Ilka alpýðuviljinn
augljós nú, ef liann hefur ekki ver-
ið pað fyrr. Römmustu áliangend-
ur conservativeflokksins hefðu naum
ast heitið kjósenduin sínum, að
greiða atkv. gegn stjórninni í pessu
máli, ef peir á nokkurn hátt hefðu
treyst sjer til að ná embættinu án
pess loforðs. Sjerstaklega verður
hann auðsær pegar litið er til kosn
inganna hjer I Winnipeg. Herra
Scarth, sem geröur var apturreka
við fylkispingskosniligarnar, sakir
ílokkrækni sinnar, var kjörinn full-
trúi liæjarbúa á sambahdspingi,
vegna pess hann lofaði að snúa við
blaðinu, lofaBi að setja alpýðuvilj-
ann á hærra stig en sinn eigín
vilja. í stað pess að kunngera
kjósendum sínuin, að liann fylgdi
meiri hluta flokksins í öllum málum
eins og hann gerði við fylkiskosn-
arnar, pá lofaði hann að greiða
atkv. móti stjórninni, pó pað væri
bersýnilega til pess að fella hana, ef
hún enn á ný prjózkaðist og hleypti
pessu máli til atkv. á pingi. Hann
kvaðst lúta alpýðuviljanum í pessu
atriði, Þó hann væri gagnstæður
sínum eigin skoðunum á málinu;en
sjer kæmi ekki til hugar að segja
sínar skoðanir ígildi almennings
skoðana. Af pessu er auðsætt hve
alpýðuviljinn er eindreginn í pessu
ináli.
Ag pessir fjórir eonservative-
fulltrúar frá Manitoba standi við
loforð sín, ef til kemur, verður tím-
inn að leiða í ljós. Það er ólíklegt
að peir pori að rjúfa loforð sin. Og
pað mega peir eiga víst, að ef peir
rjúfa öll sín heit, pá eru peirra póli-
tísku lífdagar laldir.
LANDSKOÐUN.
Qu'Appelle-dalurinn.
IV.
Þegar vjer höfðum skoðað Elgsliæð-
ir hjeldum vjer norður á bóginn. Frá
þorpinu Wliitewood keyrðum vjer, sem
leið liggur til Qu’Appelle árinnar hjer-
um Bil 15 míiur fyrir norðan porpiB.
Þaðan allt norður að ánni er landið
öldótt grasvaxin sljetta; smáskógur lijer
og par og engjablettir á milli. Jarðveg-
urinn er feitur og landið er vel fallið til
jarðyrkju. Sunnan við ána liggurlndíána
byggð (reserve) 10—15 mílur á breidd
enn um 20 mílur frá austri til vesturs.
Hjerum 12 mílur ^ fyrir norðan
Whitewood komum vjer að gili einu
er kaliast Djötla gjá, enn komuinst samt
klakklaust yflr. Keyrðum vjer svo á-
fram eptir sljettunni og gegnum runna
nokkra, þar til allt í einu vjer stóðum
á brún Qu’Appelle dalsins.
Ljómandi, gullfagurt, undravert,
kemur ósjálfrátt á varir me*an augun
drekka hina töfrundi fegurð. Er þetta
Qu’Appelle dalurinn, enn ekki einhver
undra staður í sólfögru ftalíu, tignarlega
Svissiandi, trylltum Norvegi, eða úr álf-
heimum íslands. Þar sem vjer stöndum
er brún sljettunnar suður brún á brött-
um hæðum 400—500 fet á hæð og til
austurs og vesturs eins langt og augað
eygir. Til norðurs hjer um 3 mílur 1
brottu liggja aðrar hæðir samhliða þeim.
Á milli þessara hæða liggur dalurinn frá
austri til vesturs, Langt fyrir neðan oss
liggur grösug sljetta 2—3 mílur á breidd
og gegnum hana bugast áin Qu’Appelle.
Langt tii austurs til austurs liggja fagrir
balckar og engjar, en til vesturs liggur
Hringvatn (Round Lake) spegilfagurt.
Upp frá sljettunum liggja brattar hlífiar,
vaxnar grasi og grænum skógum, Eink-
um er skógurinn mikill í sunnanverðum
dalnum. Fagur ertu dalur. Jörðin
gull fögur. Hiiniuinn heiður, líf og
fegurð allstaðar. Undir hlíðinni rísa hús
landnámsmanna, á hæðunum dreifa
lijarðir sjer á beit, í skógunum syngur
exin, og upprísa bæjir og byggðir frjálsra
manna.
Eptir litla dvöl fóruin vjer yfir dal-
inn og upp á hæ-Sirnar er að norðan
liggja, tekur þá við sljettlendi öldótt,
vei skógi vaxið og grösugt, með smá
vötnum lijer og þar og mýrarfláknm.—
Hjer komum vjer til Svía nokkurra, hafa
þeir stofnað hjer nýlendu er þeir kalla
Nýa Stokkholm. Nýlendan liggur í tp.
•18 R. 2 W. af 2. Hádegisbaug. Landslag
er öldótt skógur og grassljettur mýrarog
tjarnirBi víxl og er ágætlega fallið til á-
búðar.
Landuámsmenn hafa sýnt mikinn
dugnað og atorku. Á þremur mánuðum
hafa þeir byggt góð bjálkahús, og úthýsi,
graflð brunna, heyjað handa búpeningi
sínum og plregt 4 6 ekrur og búið um
sig undir veturinn,—Yjer komum við
hjá herra Jónssyni er fyrrum bjó hjer í
Wiunipeg. Hann og sonur hans voru
fyrstu lannnámsmenn hjer, þeir hafa
góða jörð og fállegan bre, og eru vel
ánægSir. í nágiyiininu eru fáeinir
Svíar, komnir frá Skáney, aðrirúr Gaut-
landi og Döluuum, og undu allir vel hag
sínum.
Norðsr frá nýlendu Svía, eiga Ung-
verjar nýlendu; Greifi De Esterhaze,
liöfðingi þeirra, nam þetta land iianda
þeim í sumar sem leið og liefur að sögn
um 4 townsliip. Landnámsmönnum hef-
ur verið hlynt af ýmsnm ríkismönnum,
en ef ráða má af framförum þeirra verSa
þeir eptirbátar Svía.
Frá Svía nýlendunni keyrðum vjer
til norðvesturs ejitir sljettuuum. var þar
livergi vegur nje götöstigur, livergi hús
að sjá nje önnur manna vegsnmmerki.
Hjer um 3—4 mílur norður frá dalnum
minka skógarrunnarnir og að síðustu
liverfa þeir, tekur þá við eintóm öldótt
grassijetta, er Tirer marga tligi milna til
norðurs. Um hona liggja dældir og
drög„ eru engjar og jarðvegur ágætlega
gott, en yflr höfuð er landið fram með
skógunum lxentast til landnáms. Þegar
vjer höfðum skoSaB tp. 15, R. 3, hjeld-
um -vjer til vesturs, var þá komið að
nóni. Fórum svo um hríð allt sem hest
arnir komust, hneig þá sól til viðar, og
sneruin vjer þá aptur suBvestur til aB
ná byggðum. Hjeldum svo lengi
áfram, að hvergi sá til liúsa; var nú
farið atS skyggja, og var viða ógreitt yf-
irferBar vegna mýra, flóa og skóga;
fór nú fylgdarmaður vor, frá White-
wood, aB verBa hrœddur, og vildi setj-
ast atS. Þegar að eins var eptir lítil
dagsbrún, gryllti í hús gegnum skógar-
nef, snerum vjer þangatS, en fyr eau oss
varBi komum vjer að djúpu gili, var þá
orðiB koldimmt. en samt náðum vjer
til bœjarins. Húsráftandi hjet Bowden,
brezkur aB uppruna; veitti hann oss góð
vr viðtökur, og vorum vjer þar um nótt-
ina. Herra Bowden er hnigin á efra
aldur, en vasklegur á velli og gleðimað-
ur mikill; sagði hann oss margt af ferð-
um sínum í Mexico, Nevada og víSar
um Ameríku, og frá landnámi sínu hjer
fyrir 3 árum síðan, kvað sjer hjer bezt
líka. Ilefur hann yrkt um 100 ekrur.
og hefur allmargt gripa og reisuleg hý-
býli. Var karl mjög skrafhreifur um
kveldiS, en synir hans og dætur sungu