Heimskringla - 21.04.1887, Side 2

Heimskringla - 21.04.1887, Side 2
kemur út (aS forfallaluusu) á hverjum fimmtudegi. Skrifstofa og prentsmiSja: 16 .lames St. W........Winnipeg, Man. Útgefendur: Prentfjelag Ileimskringlu. BlaðiS kostar : einn árgangur $2,00 ; hálfur árgangur $1.25; og um 3 mánufii 75 cents. Borgist fyrirfram. Smá auglýsingar kosta: fyrir 1 J>1. nm 1 mánuð $2,00, um 3 raánuðl $5,00, um 6 mánuði $9,00, um 12 mánuSi $15,00. Þakkarávörp, grafminningar og eptir- mæli kosta 10 cents smáleturslínan. Auglýsingar, sem standa í blaðinu skemmri tíma en mánuð, kosta: 10 cents línan í fyrsta skipti, og 5 cents í annað og priðja skipti, Auglýsingar standa i blaðinn, pang- að til skipaS er að taka pœr burtu, nema samið sje um vissan tíma fyrir fram. Allar auglýsingar, sem birtast eiga í neeeta blaði, verða að vera komnar til ritstjórnarinnar fyrir kl. 4 e. m. á laugar- dögum. Sbrifstofa blaðsins verður opin alla virka daga frá kl. 11 til kl. 12 f. h. og frá kl. 1 til kl. 2 e. h. nema á miðviku- dfigtim. Aðsendum, nafnlausum ritgeröum verðttr enginn gaumur gefinn. i.agaXkvarðanir viðvíkjandi FRJEITABLÖÐUM. 1. nver maður, sem tekur reglulega móti blaði frá pósthúsinu, stendur í á- byTgð fyrir borguninni. hvort sem hans nafn eða annars er skrifað utan á blaðið, og hvort. sem hann er áskrifandi eða ekki. 2. Ef eitihver segir blaðinu upp, verður hann að borga allt, sem hann skuldar fyrir það; annars getur útgef- andinn italdið áfram að senda honum blaðið, þangað til hann hefur borgað allt, og útgefandinn á heimting á borg- un fyrir allt, sem hann hefur sent, livort sem hinn hefur tekið blöðin af pósthús- imt eða ekki. 3. þegar mál koina upp út af blaða- kaupum, má höfða málið á þeim stað, sem blaðið er gefið út á, hvað langt burtu sem heimili áskrifandans er. 4. Dómstólarnir hafa úrskurðað, að það að neita að taka móti frjettablöðum eða tímaritum frá pósthúsinu, eða flytja burt og spyrja ekki eptir þeim, meðan þau eru óborguð, sje tilraun til svika (prúnt fucie of intentional fravd). JÁRNBRAUTA-1 .EIFIÐ. Af f>ví J>að er máske ekki öll- utn Iesendum blaðsins ljóst hvernifr stendur A ofurkappi fylkisstjórnar- innar, sem á öðrum stað í blaðinu er getið um með að drífa frumvarp um jámbrautabygging til hins for- boðna staðar, landamasranna, gegnum pingið, áður en ávarp fylkisstjóra er tekið til athugana, er endranær aefinlega situr fyrir öllum málum, f>á viljum vjer skýra frá hver hin oiginlega ástœða er. Því,er slegið fyrir, að fjelögin þurtí aö fá leyfið undireins, svo f>au geti tekiS til verka. t>að er fyrirsláttur og ekkert annað. Dað á með pessum ráðum að knýja sam- bandsstjómina til að segja já eða nei við frumv. áður en sambands- þingi verður slitið, svo að fulltrú- um vorum á f>vf f>ingi gefist kostur á, ef hún neitar, ag koma fram og sýna livort peir standa við loforð sín, f>etta mál áhrærandi, eða ekki. í vettir, pegar kosningar til sam- bandsþings stóðu yfir, var paó aug- lýst, að sambandsstjómin hefði lof- að aö taka ekki til neitunarvaldsins framar. Nú um daginn fór Nor- quay austur til Ottawa og kom úr peirri ferð aptur 3—4 dögum áður en fylkisþingið var sett. Dað von- uðuat allir eptir að hann kæmi nú fn$n vneð pann fagnaðar boðskap, að neitunarvaldið væri algerlega út- skafið úr gerningabókum sambands- stjórnarinnar. ISn pessi bogskapur var ekki fluttur almenningi, þegar pingið var opnað, og þá var pó tækifæri fyrir Norquay, ef hann hefði getað. En I stað pess greip hann I vandræðunum, pegar hann sá hve stóll hans var orðin lamaður, petta ráð: að reka frumv. í gegn á undan öllu öðru. Og hugmyndin er sú, að verði pað, eða rjettara sagt, pau (pví þau eru 2 á ferðinni) gerð ógild, verði verk fylkisþings- ins í pessa átt enn einusinni gerð ómerk, þá að sampykkja annað frum varp undireins aptur, og ef til vill, gera brautina að eign fylkisstjórn- arinnar, svona ofan á, og byggja hana í sumar, hvað svo sem fylkis- stjórnin segir. Og ef í það versta fer, pá að hleypa málinu fyrir leynd- arráð Breta, til endilegs úrskurðar. Þetta er eiginlega pað, sem felst í að fá frumvörpin sampykkt á und- an öllu öðru. Norquay sjer svo greinilega alpýðuviljann, og Það sem er enn betra keyri, hann sjer samsæri peirra Browns og Green- ways, og veit að með pví að standa nú fastur fyrir og fylgja almenn- ingi í brautamálinu, pá er helzt von til að hann standist áhlaup andstæð- inga sinna. En pað er eptir að vita, hversu vel alpýða má treysta honum til að framfylgja pessari nýju kenningu, hvort hann gerir pað nema rjett í augnablikinu. Eptir fregnum frá Ottawa aft dæma, mega Winnipegbúar pakka sínum sæla fyrir, að milj.eigandinn, Sir Donald A. Smith gaf ekki kost á sjer til að sækja um þingmennsku embættið fyrir Winnipeg, eins og hann í fyrstu ætlaði sjer að gera. Hann hefur nú r jett nýlega látið í ljósi við frjettaritara hjeðan, að pað sje alveg rjett af sambandsstjðrninní að neita brautarfjelögum um leyfi til að byggja braut suður á landamær- in, og pað sje alveg rangt af al- menningi I Manitoba, að heimta af- nám neitunarvaldsins. Það var líka svo sem auðvitað, hvernig annar eins piltur mundi taka, í pað mál, par hann er hátt-standandi meðlim- ur í tveimur einokunar fjelögum. Hann er með stærstu hluthafendum í Kyrrah.fjelaginu, og með hæstu em- bættismönnum í hinu víðþekkta Hudson Bay-verzlunarfjelagi, og hefur á einokun grætt meginhluta síns mikla fjár. En pað var pó ekki lítið um dýrðir f haust er leið, þegar talað var um að hann mundi sækja um þingmennskuna fyrir Winnipeg. ÖIl blöðin, hverju nafni svo sem pau nefnast í pólitískri merkingu, sungu lofgerðar og pakk- lætissálma um þennan mikla mann, og peim pótti allt ónýtt nema hann vœrikosinn í einu hljóði. Sir Don- ald er nú pingmaður fyrir eitt' af premur kjördæmunum í Montreal, svo hann getur enn orðið gagnleg- ur Manitobamönnum eða þá hið gagnstæða, pó honum ekki auðnað- ist að verða þeirra kjörinn fulltrúi. f Verr.lnnnrmal. Hwitiverzlunin er ef mögulegt er, enn þá daufari nú en hún var fyrripart vetrarins, sem byggist á pví, aðEvrópu, eðaEnglandshveiti- markaðurinn er einkis verður um þessar mundir. Það liggja ógrynni af möluðu og ómöluðu hveiti á vöru- húsunum I London og Liverpool, sem ekki selzt nema fyrir talsvert lægra verð, heldur enn í fvrra, pegar prísinti pótti pó fullkomlega lágur Og það er fullyrt, að þar sje nú fyrjrliggjandi eins mikið liveiti og þörfin útheimtir til næstu uppskeru, svo eptir pvf að dæma þarf hinn ameríkanski bóndi ekki ag vonast eptir verðhækkun í vor, að minnsta- kosti verður sú verðhækkun, ef nokkur, ekki Norðurálfubúum að þakka. Hjer vestra má heita að hveiti- verzlunin standi í staö. E>að, sem nú liggur í hlöðunum og vöruhúsum verður par að öllum líkindum kyrrt til pess, að ís leysir af vötnum, svo pað verði flutt fyrir sem allra lægst gjald til markaðanna eystra. Bænd- ur munu nú flestir búnir að selja meginhluta hveiti síns, og það sem peir kunna að eiga eptir óselt láta peir liggja nú til pess sáðtími er liðinn, sem nú er fyrir löngu sfðan byrjaður hvervetna í vestanveröu fylkinu. Pen ingaverzlu.», hjer vestra, hef- ur verið fremur dauf í allan vetur og síöarihluta febrúar og allan marz- mánttg út var greinileg peningaekla manna á milli. Innborganir á bank- ana í marzmán. voru mjög litlar; var meginhluti manna neyddur til að biðja um gjaldfrest. Gekk pað svo langt síðustu viku mánaðarins, að bankastjórum lá við að kvarta. Þessi peningapröng er meiri í bæn- um heldur en úti á landinu, er sjest af pví, að pað voru flest verzlunar- menn í bænum, sent purftu að fa frekari gjaldfrest. Ef tíðin helzt framvegis eins góð og hún hefur verið nú um stund, er búist við, að um lok mánaðarins verði töluverðir peningar komnir í veltu meðal manna, pví pað er nú þegar komin töluverð vinna við nýjar byggingar og sú vinna eykst bráðlega að mun, ef tíðin lielzt góð. Svo fer og að líða að peim tíina að járnbrautavinna byrjí- Al/nennverzlan hefur verið sæmi- lega fjörug um síðastl. mánuð, þeg- ar maður lítur yfir lieila landið. A1 menn nauðsynjavara helzt í líku verði og verið hefur; satna er um nntnaðar- vöru með einstöku undantekn- inguin. Kaffi t. (1, líofnr ntigiil mjOg í vorði ogheldur enn áfram að stíga upp; síðustu vikuna í marz t. d. hækkaði þaö í verði um J úr oenti pundið í stórkaupum. Það er nú orðig fyllilega priðjungi dýrara en um þetta leyti í fyrra. Þetta kem- ur til af hinum mikla uppskerulirest á kaffl í fyrraí Brasilíu, og ljelegri uppskeru pess bæði á Java og í Arabíu. Svo munu osr kaffiræktar- O menn í Suður-Ameríku hafa í huga, að mynda fjelag til að reyna að við- halda kaffinu f háu verði. Landverzlun lítur út fyrir aS verfia líflegri í vor og sumar, en hún hefur verið síðan hin minnis- stæSu ár 1881—82. Fyrst og fremst eru nú fasteignir í bænum komnar f svo lágt verð sem unnt er að þær komist, og par af leiSandi er marg- ur einn að kaupa lóð nú, sem áð- ur gat pað ekki, nema eyða öllu sfnu. En nú getur hann bæði keypt lóðina og komið sjer upp snotru húsi, eins pægilega og hann fyrir 2—3 árum gat keypt lóSina eina. Svo eru og landsalar, hver um ann- an þveran farnir að selja lóðir með þeim kjörum, að borguð sje viss upphæð mánaðarlega—10 doll. og upp svo framarlega, sem kaupandi byggir lósina. Og þaS eykur verzlaninastórum. Aukpess eru og utanfylkismenn farnir að renna augum f pessa átt aptur, meS þeim ásetningi að kaupa nú, áSur en land hækkar í verði aptur. Og pessir utanfylkismenn hugsa ekki einungis um að kaupa fasteignir f bænurn, heldur einni<r miklar fast- eignir úti á landinu. VerS á ýmiskonar matvöru o. fi. á markaSinum hjer í Winnipec;, (16. apríl) Nautaket (nýtt), pd............$0,05—0,18 “ (saltaS) “............... 0,06—0,08 Kálfaket “.............. 0,12—0,16 Svínaket (nýtt) pd............ 0,10—0,12 “ (reykt) “................ 0,12—0,15 Svínslæri, “................... 0,15—0,15 SauSaket, “.............. 0,15—0,25 “ 100 “............14,00-00,00 Hvítfiskur, “.................. 0,08—0,00 Gedda, “............ 0,02—0,00 Gullaugu tylftin............. 0,20—0,00 Egg “ (ný)............ 0,15—0,20 “ (íumbúSum) “ ............ 0,10—0,12 Smjer, pd........... 015,—0,25 Kartöplur bush............... 1,10—0,00 RauS (ogaSrar) betur (Beeti) .. 1,00—0,00 Laukur (þurkaSur) bush...... 3,00—0,00 Næpur bush........... 1,00—0,00 Ertur pottmælir............. 0,10—0,00 Hey, ton 8,00—8,50 EldiviSur, poplar, Cord..... 8,50—0,00 “ Tamarac “ ..... 5,25—0,00 “ poplar í leyngj um “ 2,50—3,00 Eik “ ..... 5,50—0,00 Harðkol ton..... 10,25—0,00 Galt-kol “ 7,25—0,00 Saskatchewan-kol “ ...... 6,75—0,00 í stórkaupum. að laga svo grundvallarlögin, að ekkert gæti orðið úr fjelaginu, u ann- aS en Framfarafjelag, er ynni að sóma og gagni íslendinga”. Það er einskis færi, að semja svo lög; því hvað góð lög, sem samin eru, pá missa pau krapt sinn, ef peim er ekki fylgt. Jeg skal taka t. d. ein lög, sem höf. og mjer vafalaust kemur saman um að sjeu frentur góð lög. Það eru lögin sem uBarnalærdómsbók Balles byrjar á. Þrátt fyrir pau hefur verið framin afgufiadýrkun og svo framvegis, ýmislegt gert, sem menn áttu ekki að gera oglátið ógert, sem átti að gera. Lögin geta bent á, hvernig tnenn eigi að haga sjer, en lengra komast pau ekki. Hveitimjel (Patent) 100 pd... $2,35—0,00 “ (Strong Bnker») “.... 1,80—0,00 “ (XXXX) “.... 1,20—1,30 “ (Superfine) “.... 0,90—1,00 Hveit (ómalaS) bush ........ 0,49—0,54 Hafrar, “ ..... 0,40—0,45 Bygg. “ 0,40—0,45 Hörfræ “ ..... 0,90—0,00 Úrsigti (vis inylnurnar ton). .. 12,0 - 0,00 Úrgangur (Shorti) “.... 14,00-0,00 Stykkja* fó*ur “ .... 25,00-0,00 Hvað lífsábyrgðinni viðvíkur, pá var nefndinni ókunnugt um, að til væri nokkur sú stofnun, sem kaupa mætti af lífsábyrgð handa fjelögum. Höf. gerði vel í, að fræða fjelagiö unt pað, ef hann skyldi vita af ein- hverri. Jeg efast ekki um, að fje- lagið mundi færa sjer það í nyt það bráðasta. En ef petta tal hans um lífsábyrgðina er ekki nema rósamál pað, sem honum annars er svo tamt, pá kemur pað hjer óheppilega við. Eaiöiralmeaniflcs. [Kitstjór/iin ábyrgint ekki meiningur pær, er fram koma í ,_röddum almenn- ings”.] M HAUSAVÍGSL. ” Herra ritstjóri ! Þjer hafið tekið inn í síðasta nr. af yðar háttvirta blaði grein ept- ir herra Sigurbjörn Stefánsson, sem hann kallar ^HausavigsV'. Höfuml- urinn segist bíða eptir athugasemd- uin við pessa grein sína. Jeg skal kunna yður miklar pakkir fyrir, ef pjer viljið |gera Svo vel og taka á móti þeim. .reg skal á undan öðru taka það fram, að mjer pykir illa farið, að herra Sigurlt. Stefánssou skuli liafa farið að gera petta fjelagsmál að blaðamáli. Það er ekkert blaða deilu-efni, hver eigi að vera tilgang- ur prívatfjelaga, sem að eins fáein- ir menn eru í, og sem engan styrk og enga aðhlynning fá af opinberu fje. Þvílíkum róstum er sjálf-hasl- afiur völlur innan fjelaganna sjálfra. Þær verða leiðinlegar þeim, sem standa utan við fjelögin, og koma þeim heldur ekkert við; og pær sky'ra málin ekkert fyrir fjelags- mönnum, pó þær komist inn í blöð- in, pví menn fá auövitað langt um glöggari hugmynd uin pau af um- ræðum á fundum, en af stuttum blaðagreinum. Herra Sigurbjörn Stefánsson hefði átt að sjá það, jafn- skynsamur maður og hann annars er, að hann gat engu til leiðar kom- ið með pessari grein, neina ef til vill pvf að spilla fyrirfjelaginu. Mjer pykir ólíklegt |að pað hafi verið til- gangur hans, pvf hann er fráleitt ill- gjarn maður. Hitt mun sannara, að vindurinn, sem í hann fór á fundin- um p. 9. p. m., hafi setið í honum til þess 11. Vera má, að hann hafi jafn- að sig síðan, og purfi pvf ekki pessa svars með sjálfur. En vegna annara út í frá, sem ekkert pekkja til, álít jeg sjálfsagt að koma með þessar at- hugasemdir, sem hann bíður eptir. Herra Sigurb, Stefánsson byrjar á því, að lýsa yfir vantrausti sínu á sjálfum sjer um pað, að hann muni vera fær um að skýra frá því, til hvers laganefndin hafi verið kosin, pví ltpað væri efni f heilan fyrirlest- ur”, en hann sje Uólærður” sjálfur. Höf. hefur metið hæfileika sína rjett par. Hann hefur ekki verið fær um pað. Hann segir : „Fyrir 2—3 mámvSum vnr 5 manna nefnd lcosin, til að laga grundvallarlög fjelagsins, svo að hægt væri að löggilda það til þess að aldrei gæti orði* úr pví annað en Framfarafjelag, er ynni a* sóma og gagni íslendinga” Seinnagefur höf. í skyn, að nefnd- in hafi átt að útvega fjelaginu Hfs- ábyrgO. Hvorttveggja eralgerlega rang- hermt. Nefndin var ekki. kosin til Nefndin var kosin til pess að breyta lögunum svo, að hægt væri að löggilda fjelagið. Það að ulög- gilda” fjelagið þýðir ekki pað, eins og höfundurinn sýnist halda, að pað ugeti alclrei orðið úr þvf annað en Framfaraf jelag, sein ynni að sóma og gagni íslendinga”. Það pýðir pað, að pað opinbera viðurkenni fjelagið sem júridiska persómi. Með- an fjelagið er ólöggilt, getur pað ekki á löglegan hátt átt nokkum skapaðan hlut, ekki verifi neinn málspartur, ekki náð rjetti sltium samkvæmt landslögum, og pað get- ur heldur enginn náð rjetti sínum hjá pví. Það stendur fyrir utan lögin. Með löggildingunni kemst pað inn undir landslögin. Það voru tvær aðferðir til pess að fá pessu framgengt. önnur var sn, aö semja login eptlr sfnu eigin höfði; leggja pau svo sem frutnvarp fyrir pingið í Manitoba; fá þingið til að afgreiða frumvarpið sem lög. og svo að síðustu fá fylkisstjórann (Leuitenant-Governor in Council) til þess að undirskrifa patt. Með pessu móti hefði fjelagið auðvitað getað fengið liig, sent nákvæmlega hefðn verið sniðin eptir vilja fjelagsmanna. En pað kostaði að minnsta kosti 306 dollara. Herra Sigurb. Stefánsson veit eins vel og aðrir, að fjelagið gat ekki sjeð af 300 dollurum til pessa fyrirtækis. Þá var hin aðferðin. Stjórn fylkisins hefur eitt skipti fyrrr öll gefið út form fyrir grundvallarlög handa peim fjelögum, sem ekki hafa pörf nje efni á, að fara þingveginn. Hún býðst til að löggilda þau fje- lög, sem aðhyllast þetta form. Kostn- aðurinn við þessa aðferð var 50 doll- arar fyrir þetta fjelag, som hjer er um að ræða. Þann kostnað gat fje- lagið klofi'S. Þess vegna tók nefnd- in pá aðfergina, og ráðlagði fjelag- inu að sampykkja lögin f pessu formi, sem herra Sigurb. Stefánsson er svo reiður út af. Það var tvennt, sem nefndin gat haft öðruvfsi. Allt annað f frumvarpi nefndarinnar var óumflýj- anlegt, svo framarlega sem fjelagið ætti að fá löggildingu. Ef herra Sigurb. Stefánsson ekki trúir okkur, pá getur hann grennslast eptir pví sjálfur. Nefndin var ekki nauðbeygðtil oð breyta. na/ninu eins rnikið og hún gerði. uFramfarafjalag íslend- inga í Vesturheimi” gat fjelagiö ekkibeitið, pví stjórn Manitóbafylk- is hefur engan rjett til að löggilda fjelög fyrir allan Vesturheim. Það varö pví að breyta nafninu. Form- ið fyrir pví að breyta nafni einhvers fjel. hjer ereinmittað uppleysa fjel., mynda um leið nýtt fjelag ineð pvf nafni, sem maður kýs, og gefa svo yngra fjelaginu eignir eldra fjelags- íns. Allt petta varð að gera, úr pví fjelagið hafði áður jheitið þessu nafni, en það er auðvita®, að fje- *

x

Heimskringla

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.