Heimskringla - 30.06.1887, Blaðsíða 2

„Heimsirinila”
kemur át (aS forfallalausu) á hverjum
fimmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
16 James St. W.........Winnipeg, Man.
Útgefendur: Prentfjelag Heimskringlu.
BlaSið kostar : einn árgangur $2,00;
hálfur árgangur $1.25; og um 3 mánuSi
75 cents. Borgist fyrirfram.
Smá auglýsingar kosta: fyrir 1 pl.
«m 1 mánuS $2,00, um 3 mánuSl $5,00,
um 6 mánuSi $9,00, um 12 mánuSi
$15,00.
Þakkarávörp, grafminningar og eptir-
mæli kosta 10 cents smáleturslínan.
' Auglýsingar, sem standa í blaSinu
skemmri tíma en mánuS, kosta: 10 cents
línan í fyrsta skijiti, og 5 cents í annaS
og priSja skipti,
Auglýsingar standa í blaSinu, pang-
aS til skipaS er aS taka þœr burtu,
nema samiS sje um visSan tíma fyrir
fram.
Allar auglýsingar, sem birtast eiga
í nœsta blaSi, verSa aS vera komnar til
ritstjórnarinnar fyrir kl. 4 e. m. á laugar-
áögum.
Sferifstofa blaSsins verSur opin alla
virka daga frá kl. 11 til kl. 12 f. h. og
frá kl. 1 til kl. 2 e. h. nema á miSviku-
dögum.
ASsendum, nafnlausum ritgerðum
verður enginn gaumur gefinn.
LAGAÁKVARÐANIR VIÐVÍK.JANDI
FRJETTABLÖÐUM.
1. Hver maSur, sem tekur reglulega
móti blaSi frá pósthúsinu, stendur í á-
byrgS fyrir borguninni. hvort sem hans
nafn eSa annars er skrifaS utan á blaSiS,
®g hvort sem. hann er áskrifandi eSa
ekki. '
2. Ef einhver segir blaSinu upp,
verSur hann aS borga allt, sem hann
skuldar fyrir þaS; annars getur útgef-
andinn haldiS áfram aS senda honum
blaSiS, þangaS til hann hefur borgaS
allt, og útgefandinn á heimting á borg-
un fyrir allt, sem hann hefur sent, hvort
sem hinn hefur tekiS blöSin af pósthús-
inu eSa ekki.
3. þegar mál koma upp út af blaSa-
kaupum, má höfSa mális á þeim staS,
sem blaSiS er gefiS út á, hvaS langt
burtu sem heimili áskrifandans er.
4. Dómstólarnir hafa úrskurSaS, aS
feaS aS neita aS taka móti frjettablöSum
eSa tímaritum frá pósthúsinu, eSa flytja
burt og spyrja ekki eptir þeim, meSan
þau eru óborguS, sje tilraun til svika
(prima facie of intentúmal fraud).
VERKAMANNAFJELAG.
ÍI.
(Niðurlag.)
Þegar menn hafa nú komið
sjer saman um, að verkamannafje-
lagsskapur sje nauðsynlegur, (>á er
næsta spurzmálið sem fyrirliggur
pettá.:
Er betra fyrir islenzka verka-
menn að mynda alveg sjerskilt, ís-
lenzkt verkamannafjelag, heldur enn
»ð mynda deild í Vinnuriddarafje-
laginu?
í al-íslenzku fjelagi gætu verið
100—150 manns, I mesta lagi 200.
Ef árs-tillagið væri jafn-mikið og
pað er í Vinnuriddarafjelaginu, sem
sje : Inngangseyrir 50 cts.—$1,00,
og mánaðargjald 10 cents, pá mun
HJÖrgum virðast að fjelagið stæði
fljótlega á traustum grundvelli í
fjárhagslegu tilliti. En komi nú
vinnustöðvun fyrir og pá máske
þriðjungur fjelagslima ráðalaus með
að lifa nema hann fái styrk úr fje-
lagssjóði, |>á er auðsætt að árstekjur
fjelagins endast ekki lengi. Af-
gangurinn við árslokin yrði pá lítill
ef nokkur. Áhrif pess í verklegu
tilliti yrðu auðvitað nokkur, en í
samanburði við önnur verkamanna-
fjelög yrðu pau lítil. Það gæti sjeð
um að meðlimir pess hefðu vinnu
optar en peir annars mundu hafa,
ef einstaklingurinn leitaði fyrir sjer
sjálfur, og pað gæti að miklu leyti
komið í veg fyrir að fjelagslimir
væru sviknir um kaup, eða peim
borguð lægri laun, en um var sam-
ið í fyrstu- En áhrif pess á vinnu-
laun yrðu mjög lítil. Dað gæti lítið
gert að verkuna með að liækka vinnu-
laun eða jafn vel að halda peim við,
ef verkgefendur í sameign ákvörð-
uðu að lækka pau. Að pessu leyt-
inu yrði pví al-íslenzkt fjelag ekki
nema að hálfu gagni við paó, sem
ætti að vera. Svo er og hitt: Lög
pess og reglur yrðu að mörgu leyti
ólík lögum og reglum Vinnuridd-
arafjelagsins, og meðlimir ísl.fjelags
hlytu pess vegna opt og tíðum að
breyta alveg öfugt við pað sem Vr.-
fjel. menn mundu breyta í sömu
kringumstæðum. Um leið og pað
gerðist fengi hið ísl. fjelag á sig ó-
vild hins, er að lyktum gæti leitt til
opinbers fjandskapar. Þá kæmi nú
aflmunurinn fram. Þegár tvö fjelög
væru orðin hvert öðru mótstríðandi
öfl, pá yrði ekki mikillar vægðar
að vænta af hendi pess málspartsins,
er meiri mátt hefði. Og pað er auð-
ráðin gáta hvort fjelagið yrði aflmeira.
Hundrað manna afl parf ekki að ætla
sjer að sigra 1,000 manna afl, pegar
bolmagni einu er beitt, nje heldur
purfa 100 inenn að hugsa sje að sigra
1,000 pegar atkvæði ráða úrslitum.
Og sundurlyndi í Vr.fjel. á sjer ekki
stað pegar um pessháttar málslúkn-
ingar er að ræða. Ef pörf krefur
og pegar pað er álitið nauðsynlegt
fyrir velferð fjelagsins, pá fylgjast
pær 2 miljónir manna aS, sein nú
eru í fjelaginu. Það eru lika dæmin
deginum ljósari að pað fjelag
yfirbugar i hrönnum fjelög, sein eru
margfalt aflmeiri, en islenzkt fjelag
getur orðið fyrst um sinn, og annað-
tveggja eyðileggur pau algerlega
eða kúgar til hlýðni við sig. Saga
Vr.fjelagsins sýnir greinilega, að
ósigur eða eyðilegging hefur verið
vís hverju verkmannafjelagi, sem
pað hefur snúist á móti. Og pess
aflmeira sem hið sjerskylda fjelag
er, pess vísara má pað telja ofsóknir
og um síðir ósigur. Það eru fæstir,
sem kæra sig um að leggjast á lítil-
magnaun, sem litla eða enga vörn
getur sýnt, pó menn viti að hann
beitir sínu litla afli manni til meins,
að einu eðaöðru leyti. öldungishið
sama kemur fram í fjelagsskapnum.
Ef sjerstakt verkamanna fjelag erfá-
mennt og kraptlítið, pá lætur Vr.-
fjelagið pað hlutlaust pangað til
pví vex fiskur um hrigg, Fyrri
en pað hefur fengið töluverðan
proska er ekki eyðandi á pað púðri,
hvað pá höglum, og lítilmannlegt
að ofsaakja pað. Þess vegna, ef
al-íslenzkt verkamannafjelag væri
myndað og pað yrði ekki fyrir
óvild eða árásum Vr.fjelagsins, pó
pað að mörgu leyti ynni í gagnstæða
átt, pá má ganga út frá pví sem
sjálfsögðu, að pað er atkvæða lítið
og nær ekki tilgangi sínum.
Með pvl að mynda íslenzka
deild 1 Vinnuriddarafjelaginu í upp-
hafi, kemur maður í veg fyrir vænt-
anlega mótstöðu og óeirðir, en nýtur
undireins allra pejrra hagsmuna,
sem samvinnan í jafn voldugu fje-
lagi hefur í för með sjer. Ekki
parf heldur að óttast að ísl. deild
í pví yrði höfð útundan í tilliti
til vinnuútvegana, kaupheimtu o.
s. frv. Allslausir útlendingar í
pvl standa jafn hátt og hjerlendir
menn, undireins og peir hafa inn-
ritað nafn sitt í bækurnar og greitt
árstillagið. Grundvallarlög pess
fyrirbyggja svo greinilega allan
mannamun, eða pað, að ein deildin
sje metin annari meir, að pað er
ómögulegt að gera pess konar mis-
mun pó aldrei nema einhverjir pver-
höfðar kynnu að vilja. Það geta
að eins orðið persónuleg ónot, sem
einn getur sýnt öðrum, eins og 1
hverjum öðrum fjelagsskap, en pau
hafa engin áhrif á fjelagslífið
í heild sinni. í pessu tilliti er pví
betra að mynda íslenzka Vinnuridd-
aradeild, heldur en mynda al-ís
lenzkt verkamannafjelag, og með
pvi svo gott sem boða Vinnu-
riddurum stríð 4 hendur. Og pað
strlð lyktaði pannig, eins og áður
hefur verið sýnt fram 4, að hið ísl.
fjelag annaðtveggja sundraðist eða
yrði kúgað til hlýðni við sigurveg-
arann. Annað hvort petta liggur
fyrir ísl. fjelagi fyrr eða síðar, svo
framarlega sem nokkur dáð er I
pví.
Það er ekki par með sagt að
allt sje fengið pó verkamaðurinn
komist I fjelagið. Það er ekki líkt
pví, að hann eigi að kasta allri sinni
áhyggju upp á fjelagið. Hann
verður að sjá fyrir sjer sjálfur
eptir sem áður ineðan kostur er.
Það er að eins pegar neyðin prengir
að, pegar hann ekki getur útvegað
sjer atvinnu, eða lendir I stríði við
yfirmann sinn, að fjelagið tekur I
strenginn. Ekki heldur er fjela^ið
gallalaust; einveldi pess er allt of
mikið til pess. Það er óneitanlega
einveldi pegar einn maður getur
látið 2 miljónir manna gera eins og
hann segir, vinna eða vinna ekki
pegar honum póknast, og jafnvel
tala og tala ekki pegar honum lízt.
Ef maðurinn ekki hlýðir má hann
búast við að verða fjelagsrækur.
Jafnmikið vald og verkamanna for-
ingi Vinnuriddarafjel. hefur enginn
hertogi eða konungur I Norðurálfu.
Rússa keisari sjálfur hefur ekki
meira vaid yíir síuuia óupplýztu
hálfprælum, sem hann kallar pegna
sína. En aðal-stefna fjelagsins er
svo góð og allar ráðstafanir svo af-
fara góðar, að pað kvartar enginn
yfir einveldinu, að pað finnur sjá-
anlega enginn fjelags limur til pess.
í jafn útbreiddu fjelagi og petta
er, hlýtur líka einveldið að vera
æði mikið. An pess væri fjelagið
höfuðlaus her, og stæðist ekki lengi
hin sameinuðu áhlaup auðkýfing-
anna. Það getur auðvitað sýnst
aðgöngu-hart, að verkamenn í Win-
nipeg t. d. skuli knúðir til að hætta
vinnu, hversu ánægðir sem peir
annars eru mað kaup og viður-
geming, vegna pess að verkamenn
vestur I Calgary eða austur I Port
Arthur eiga I erjum við yfirmenn
slna. En petja getur komið fyrir,
öldungis eins og öllum verkamönn-
um við heilan járobrautaklasa hefur
verið skipað að hætta vinnu vegna
pess að nokkrir peirra við einhverja
eina járnbrautina póttust vera illa
haldnir. En pó petta sýnist harð-
leikið I bráð, pá er tilfellið að pað
er einmitt hagur fyrir verkamann-
inn pegar til lengdar líður. Það
póttí mörgum einstaklingi hart að
hlýða skipun foringja fjelagsins við
verkstöðvunina I Chicago I fyrra, og
pá var mörg og stór möglunar-
yrði að heyra. En svo lauk, að
enginn einn sá eptir að hafa hlýtt
skipuninni. Kaupið hækkaði og
vinnutíminn fyrir allan porra verka-
manna styttist. Þess vegna, pó
fjelagið lúti að vissu leyti eins manns
valdi, pá er pað eigi að síður hið
bezta um leið og pað er hið vold-
ugasta verkamannafjelag I heimi.
Og ekkert pess konar fjelag lætur
sjer jafn annt um að efla hag með-
limanna bæði I menntalegu og efna-
legu tilliti, eins og Vinnuriddara-
fjelagið.
Tíu menn geta stofnað deild I
fjelaginu; færri mega peir ekki vera.
Og útgjöldin I peningum við að
stofna deild eru $16,00. Þeir pen-
ingar ganga fyrir löglega samninga
deildarinnar við aðal-fjelagið, undir-
skrifaða af forstöðumanni pess og
með innsigli fjelagsins.—Ef pess
vegna 16 menn kæmu sjer saman
um að stofna deild I Vinnuriddara-
fjelaginu, pá parf hver um sig að
gjalda einn dollar, til pess að fá
pað löglega stofnað. Sjeu peir ekki
nema 10, sem vilja byrja Tcemur
$1,60 á mann. Hjer I bænum er
einur.gis einn maður, hra. O. H.
Dingman, sem vald hefur til að
stofna deildir. Eptir að nógu marg-
ir eru fengnir til að stofna deild,
parf að kunngera hoiium pað, og
kemur hann til pess hvern pann
dag, sem æskt er.
NOKKRAR LEIÐBEININGAR
FYRIR LANDNÁMSMENN
OG VESTURFARA.
ATVINNUVEGIR.
(ííiðualag.)
Ættu mcnn «ð flytja til Ameríkuí
Fæstir munu neita, að Ameríka sje auð-
ugra og betra land en ísland, þjóðin á
hærra framfara stigi, atvinnuvegirnirfleiri
og auðveldara að komast áfram. ísland
er ísipakið og ísgirt, þó sólfagrir dalir
finnist, veðráttan köld og óstöðug, svo
kornyrkja verður aldrei til muna, jartS-
vegurinn hrjóstugur og að eins lítill
hluti landsins byggilegur. Málmar hljóta
að vera til, en ef kol ekki finnast, vertSa
þeir að minni notum. Fáeinar trjáteg-
undir ættu að geta vaxið. En svo
lengi sem hvorki eru skógar nje námar
getur iðnaður ekki prifist. Að vísu geta
menn stundað fáeinar iðnaðargreinir,
svo sem klæðavefnað og skinnaverkun.
Einnig mætti brúka kalkið og brenni-
stelnlnn Tm-lr en prrt rr? nfcKi smjrtli
vatnskrapt fyrir mylnur. Bn dalir ís
lands og fjðll. eru hentust fyrir kvikfjár-
ræktina, sem er og verðui aðal alvinnu-
vegur; og sjórinn er bezta gullnáma
landsins. Óefað fiskiveiði verður betur
stunduðogarðsamari, þegar menn pekkja
meira og hafa betri útbúnað, og búskapur
nær jrS líkindum miklum framförum
enn. VegagerSir gætu verið meiri, en
járnbrautir borga sig ekki. Þar á móti
ætti ísland at! hafa að minnsta kosti
einn frjettapráð yfir hafið og Iandið,
og fleiri gufuskip í förum. Verzlun
gæti verið töluverð og menntunin miklu
meiri, en það virðist sem pjóðin hafi
sofnað og misst sinn forna kjark og
hug. Andi Iandnámsmanna, sem gerði
ísland að lýðveldi, sem lífgaði jafnvel
hæðarnar og fjöllin, svo að landið
framleiddi næstum helmingi fleira fólk
en nú hjarir á því undirokað af hinum
lingerðu og fámennu Dönum; hinn
forní hetju andi, sem allt sigraði hefur
soflð, þar til á pessari öld. Hann hef-
ur að vísu rumskast, pjóðin hefur hrist
hlekkina en er of veik af sjer til að
brjóta pá. En við petta hefur iiún Iært
a« pekkja afl sitt eða öllu heldur van-
mátt sinn, hugurinn er að vakna, pekk-
ingin vex og framförin eru tiltölulega
mikil síðan pjóðin fjekk pessa mynd af
sjálfsfoiræði. En aldrei nýtur pjóðin
sin fullkomlega, aldrei líkist hún for-
feðrum sínum hvorki að dugnaði eða
menntun, ísland sem var hetjunnar og
sögunnar Land, verður aldrei land fram-
fara og menntunar fyr en pað er alger-
lega frjálst.
Vesturfarir hafa gert íslandi frem-
ur gagn en ógagn, pví pó það pannig
hafi misst marga góða drengi, þá hef-
ur hugrekki þeirra vakið upp aðra í
peirra stað. Hinn forni hugur landnáms-
manna hefur vaknað. Menn hafa leit-
að sjer frægtSar og frama á meðal
annara pjóöa og þekking peirra hefur
borizt aptur til íslands og haft ekki
lítil álirif á þjóðina, og framför liennar.
Fálkinn hefur flogið yfir hafið, Vínland
er endurfundifl; synir Norðmanna byiggja
Ameríku, hafa myndað nýlendur hvívetna.
ísland er orðin nýlendu móðir og
íslendingar forfetiur nýrrar og uppvax-
andi kynslóðar, íslenzkra Ameríku-
manna. Vesturfarir hafa verið íslend-
ingum til góðs og Vesturheimur hefði
átt að veia föðurland peirra, eins og
hann er þeirra fundur. Landið er betra
og flestir, sem koma, skipta um til
batnaðar, en samt getur ástand einstaki-
ingsins verið þannig, a« pað sje ísjár-
vert fyrir hann að fara.
A leifiinni skyldu menn grandgæfi-
lega gæta allra heilbrigðisreglna, í mat-
hæfi, hreinlæti og reglusemi, og hlýfla
boðum læknis og yfirmanna. ITirðu-
leysi getur leitt af sjer veikindi eía
aðra ólukku. Þegar menn stíga á lan
ættu peir aö brúka sömu varúð, foröast
illt vatn og óholla fæðu, og gæta hófs
og hreinlætis. Áður en þeir byrja
landfer'Sina, ættu inenn að hvfla sig
einn eða tvo daga pví breytingin á lopte
lagi, inatarhæfi oghristingurinn á vögn-
unum getur annars ollað veikindum og
jafnvel dauða ungbarna og vesalinga.
, . I
Þegar hjer er komið ættu peir, sem
hafa næga peninga til að byrja búskap
eða eiga vini og vandamenn til að
taka á móti peim, ekki að tefja heldur
halda áfram tafarlaust til áfangastaðar-
ins, og láta engan telja sjer hughvarf.
En peir sem purfa að leita sjer at-
vinnu skyldu spyrja sig fyrir hvar
helzt væri vinnu að fá, og fara þangað.
Ef menn ekki geta funditS kunningja
sína, er peim ráðlegast að snúa sjer til
Iherjir œttu þffl aðflytja fil AmerUouf
Þeir, sem hafa löngun til pess, evu
heilsugóðir og fúsir að vinna a« hverju
sem er. Gamalt fólk og heilsuleysingjar
skyldu ekki hætta sjer í pað, nema
þeir eigi vandamenn hjer, sem vilja og
geta staðið straum af peim. Ekki er
heldur vert fyrir óreglumenn eða let
ingja að leita sjer hvíldarstaðar í peesu
landi, nje neina, sem ekki eru reiðu-
búnir að neyta síns brauðs í sveita
síns andlitis. An.eríka er land starf-
seminnar og Ameríkumenn framfara-
menn, pjóðin er ung og kappmikU og
brennur af fjöri og frelsi. Menn eru
fullhugar og keppa liver við annan í
framkvæmd. Við pá verða íslendingar
atS kepiHt eða verða á eptir. íslend-
ingar, eins og Norðmenn eru nokknð
seinir til, en pegar búið er aö brýna
pá hjer um nokkurn tíma, skerpist stálið
i peim, og eru drjúgir þegar til lengdar
lætur. íslendingar, Nortimenn, Danir
og Svíar eru taldir með duglegustu
mönnum. Ungir menn og þeir, sem
liafa góða heilsu og viija bjarga sjer,
ættu að koma, pví nóg er til af góðu
búlandi, vinna betur borguð og auð-
veldara að komast í góð efni hjer en
heima. Þess ber að gæta að verð á
öllu er hjer mikiu hœrra en heima og
krónan á íslandi fer næstum eins langt
eins og dollarinn hjer. Mismunurinn á
kanpi vjnnumanna eða ágóði bænda-
stjettarinnar er því ekki eins mikill ein»
og peningaupphæðin sýnist. Engu að
síður hefur vinnumaðurinn og bóndinn
meir upp úr vinnu sinni hjer, og getur
koipist í betri kringumstæður, en heima.
Lærfiir menn af liverri sort sém er, hafa
lítið hingað at gera, pví nóg er fyrir.
íðnaðarmenn ættu að koma, en einkum
bændur og vinnufólk. Kvennfólk getur
ætíð fengið vistir og gott kaup. Yfi
höfuð duglegt fólk getur ætíð ki^jnisl á-
fram og er onætt ao Koriui.^*""’
Þeir, sem hugsa til að fara skyldu
fyrst útvega gjer allar mögulegar upp-
lýsingar 'og kort af landinu og hinigu
ýmsu hlutum pess, skoða allt vandlega
og athuga landskosti, atvinnuvegi o. s.
frv. í pví ríki eða pvi fylki, er þe
hugsa að fara til. Undirbúningur teku
optast nokkurn tíma, og á meðan gætu
þeir haft brjefaskipti við menu víðs-
vegar hjer og borið saman, en pví mið-
ur eru lýsingar manna opt svo óáreiðan
legar og ófullkomnar, að þær fremu
villa en leiðbeina. Eigi að síður eru
brjef skynsamra og áreikanlegra mann
gagnleg, og þegar menn hafa afráð
að fara skyldu peir gera vinum sínupa
hjer kunnugt. Menn skyldu taka »ð
eins patS meðfertSi's er peir nauðsyn-
lega parfnast, svo sem góð föt, líti
af liúsbúnaði og bækur en ekker
þungt nje umfangsmikið nje óhreip
Föt og annað, sem þeir purfa með
leiðinni skyldu vera *jer í kofforti
merkt u Wpnted on voyage”, svo pa
verði ekki látitS i lestlna, lieldur megi
farþegi hafa pað hjá sjer. Á allan far-
angur skyldi skrifa nafn eiganda, og
áfangastaöar.