Heimskringla - 12.07.1888, Blaðsíða 2

„Hcimsfcrinsla,"
An
Icelandic Newspaper.
Published
every Thursday, at
T'he Heimskringla Norse Puhi.ihhino
House
AT
35 Lombard St......Winnipeg, Mun.
Frimann B. Anderson * Co.
PkINTERS & PUBLISHERR.
Subscription (postage prepaid)
One year.........................#2,00
6 months......................... 1,25
3 months........................... 75
Payable in advance.
Sample copies mailed erek to any
address, on application.
Kemur út (að forfallalaUBU) á hverj
um fimmtudegi.
Skrifstofa og prentsmiðja:
35 Lombard 8t.........Winnipeg, Man.
Biaði'S kostar : einn árgangur #2,00;
hálfur árgangur #1.25 ; og um 3 inánutii
75 cents. Borgist fyrirfram.
í síðasta tUlubl. uHkr.” á 2.
bJs. 1. dkl. 2. málsgrein stendur
orðið uorsakirnar”, á að vera orsökin.
ut>jóðmenningarfjelagið” hefur
fund næsta föstudagskvöld kl. 8 e. m.
Áríðandí málefni.
YFTRLÝSING.
Jeg hef tilkynnt ríkisstjórninni
að jeg gef ekki framvegis kost á
mjer sem umsjónarmanni íslenzkra
nýlendna í Kanada.
Ástæður minar eru þessar:
1. Að stjórnin hefur nú afnumið ýms
hlunnindi. er hún hingað til hefur
veitt íslenzkuiri innflytjendum og
neitar að veita landnemum lán eða
nokkurn annan verulegan styrk, en
undir fieim kringnmstæðum virð-
ist mjer engin ástæða fyrir innflytj-
endur að staðnæmast fremur í Ka-
nada en öðrum hlutum Arneríku.
2. Að nokkrir landsmanna mirina
hafa að undanförnu meira og minna
hindrað tilraunir mínar og þeirra er
með mjer hafa unnið að J>ví að bæta
kjör innflytjenda og nýliyggjara, og
tiafa jafnvel fært J>ær á versta veg,
og útlit er fvrir að f>eir mundu
halda f>ví áfram hjer eptir svo ekk-
ert verulegt yrði framkvæmt; álít
jeg f>ví tietra að öðrum sje gefið
tækifærið.
3. Að mjer er ekki skyldara enn
öðrum að vinna að f>essu verki, og
nú má jeg ekki eyða í J>að
ineiri tima.
Frímann B. Anderson.
En þrátt fyrir árásir pessara
öfundsjúku vesalinga lifir .Heims-
kringla” enn, og mun lifa svo lengi
sem almenningur sýnir að hann vill
viðhalda henni. Og prrátt fyrir það
að vanpekking og eigingirni hefur svo
sundrað kröptum landsmanna vorra,
að lítið sjest nema áformið eitt af
verki f>ví, er samhuga, vitrir og vel-
viljaðir menn hefðu getað frain-
kvæmt fyrir f>jóð sína, f>á hefur f>ó
blað f>etta g.jiírt ofurlitið
til að efla framför og sóma fijóðar-
innar. Og svo lengi sem blaðið
lifir og vjer ráðum nökkru, verður
stefna f>ess: gagn og sómi [> jóðar-
innar—endurreisn vorrar islenzku
pjóðar.
En svo vjer aptur leiðuin athygli
kaupenda að ástandi blaðsins, vilj
um vjer benda f>eiin á, að til f>ess
Wlaðið geti haldið áfram verða tekjur
f>ess að liorga útgjöldin. Ef menn
f>ví ætlast til að vjer hjer eptir
stöndum í skilum við sig, mega
peir sjálfir ekki gleyma að standa í
skilum við oss.
Útg.
TIL KALPENDA.
Um leið og vjer [>ökkum kaup-
endum uHeiinskringln" fyrir gam-
alt og gott vilduni vjer miiina [>á á
að eiuna vissastur vegur til að
tryggja tilveru blaðsins er að borga
audvirði [>ess.
Eptir hjerlendum lögum og
landssiðum eiga blöð að borgast við
byrjun árgangs. En eptir f>essu
höfuin vjer aldrei gengið, [>vl vjer
höfum borið [>að traust til lands-
ínanna vorra, að [>eir sæu hag sinn
og sóniii í að viðhalda blaðinu og
borga skilvíslega [>að er f>eir hefðu
keypt.
Nú er útkoinin ineir enn helm-
ingur }>essa árgangs, en naumast
I. kaujænda hefur borgað nokkuð,
og allniargir eiga enn eptir aðliorga
fvrra árgang ldaðsins.
I>eir, sem nokkuð hugsa út í
málið, ínunu sjá að blað f>etta, |>ó
ekki sje stærra. hefur kostað oss
ærnu peninga, erviði og tíma. sem
öllu öðru er dýnnætari; og margir
munii viðurkenna, að [>etta litla
blað hefur [>ö niiiiiðalinenuingi nokk
urt gagn-
Blaðsstofinin J>essi hefur átt
\ið ýmsa örðugleika að strfða; ekki
að eins fátækt sjálfni vor og áhuga-
leysi almennings. heldur einnig
við opinbera og leyuilega mótspyniu
nokknrra vorraeigin laiidsrnanna, sem
aiinaðhvort af fávizku eða iHgirni
eða hvorttveggju hafa gert sitt
tll að eyðileggja blaðið.
TÖKUM VEL Á MÓTI
VESTURFÖRUM.
Innan skamms koma nokkur
hundruð íslenzkra vesturfara, og
væri f>ví æskilegt að einhver ráð-
stöfun væri gjörð hjer og út í ný-
lendunum til að veita Jæssuin lands-
mönnum vorum sæmilegar viðtektir.
Hvers f>urfa pá f>essir innflytj-
endur einkum með? Og hvernig
getuin vjer leiðbeint þeim?
t>essu er auðveldast svarað ineð
>ví að setja sjálfa oss í peirra spor
og gæta svoað, hvað kringumstæð-
urnar leyfa oss.
I>eir, sem koma, eru flestir
>reyttir og heilsulasnir eptir ferð-
ina; margir J>eirra vita ekki hvar
ættfólk [>eirra og vinir eru,
hvaða atvinnu J>eir skyldu leita,
eða hvað gjöra. l>eir parfnast
hvíldar og hressingar og áreiðan-
legra leiðbeininga og hjálpar.
Vjer aptur á móti getum veitt
peim margvíslega hjálp; hinuin veiku
aðhjúkrim. öðrum leiðbeining, og
liðsinni viðútvegun vista og atvinnu.
Uað er ekki svo að skilja að
fara [>uríi með innflytjendtir eins og
orvasa gamalmenni, þvt liklega eru
peir flestir færir um að sjá fyrir
sjer sjálfir. En þar sem hjálpar [>arf
við ættum vjer að veita hana fús-
lega og eptir föngum; og ef allir
leggjast á eitt verður verkið auð-
veít.
.Kskilegt væri að nýJendnabuar
ekki síður en bæjarbúar bvggju sig
uiidir viðtöku landsmanna sinna og
sendu menn til móts vi ð J>á.
Viðvfkjnudi heilbrygði ættu
innllytjendur einkum aðgæta hrein-
Uetis og hófeemi, forðast að drekka
ískalt vatn eða eta pungmeti, einn -
ig varast illt lopt og óhreinan fatn-
að.
Hvað atviiinu snertir, J>á ættu
fjölskylduinenn og [>eir sem liugsa
til laiidhúnaður að farn út á land
sem allra fyrst, eu setjast ekki að í
bæjum. Apturá móti ætti einhleypt
fólk að leita til stórbæjanna, parsem
atvinnan er fjölbrevtt og ungmenni
eiga beztaii kost á að læra iðnað og
framast. Ekki skyldu riienn i byrj-
un vera of viiiiiuvandir. og heldur
eun að ganga iðjulausir ættu peir að
taka hverri vinnu seiu er, par til
annað betra býðst. Ekki skyldu
inenu heldur vistast til langs tínia f
fyrstu, lielz.t að eius svo sem ináuuö
til reynslu. En síðar verður mönii-
um affara he/.t að vistast til lengri
tfina, til árs eða að iniunsta kosti 6
máiiaöa. Allir vmtasamniugar a*ttu
að vera aunaðlivert skriflegir eða
gerðir í votta viðurvist.
Allar peniuga víxlanir skyldu
gJijrðar ááreiðanlegum bönkum.
Upplýsingar, viðvíkjancti nýleud-
um, landi, vinnu. flutningi, far—
brjefum, Jækuishjálp o. s. fr\., geta
innflytjendur fetigið á imiflutuiugs-
stofunni.
T.átuui ose hjálpa lajuisuiöuuuu:
vorum.
KIRKJUÞINGIÐ IV.
[Eptir frjettaritara „Heimskrlnglu”
7. fundur.
B'orseti setti fund kl. 2. e. m.
hinn 27. Allir viðstaddir nema
Guðl. Magnússon. Gjörðabók les
in og samþykkt. Nefnd í málinu:
uSkipting fjelagsins f deildir” lagði
til, að pví væri ekki skipt, [>ar eð
J>að væri svo fámennt, en rjeði til v
að tveimur smásöfnuðum sje leyft
að sameina sig um einn erindreka,
innan fjelagsins í liaust til fyrirtæk-
og hefði hann pá einungis eitt at- 1S111S-
kvæði. B'undartillaga kom fram að
binda tölu peirra sameinuðu svo
hún mætti ekki ná 200. Fyrri part
1 ur nefndar&lyktana viðtekin, en
seinni partinum vísað til nefndarinn
ar aptur, er var aukin um 3 menn
(W. Pálsson, E. H. Bergmann og
sjera J. Bjarnason). Tillaga nefnd
arinnar, er sett var ab íhuga grund-
vallarlagabreytingar frá fyrra pingi
fór fram á, að þær yrðu samþykktar
að undanteknu pví er stendur
fundinum.
umræður var álitið samþykkt af hiín myndaðist. Menn segja að hún slái
kenningum sínum föstum, já, eðiileg*.
írún hefur kenningar sem hún fylgir
fram, en sem hún er þó einlægt að rann
saka, og pess meir sem hún rannsakar*
pess sannfærðari verður hún um óyggj
andi sannleik kenningarinnar.
Hinar fornu bókinenntir íslendinga
sein eru pjóðarinnar mesti heiður eru á-
vöxtur af kirkjunni. hinir mestu menn
nútí'Sarinnar eru samdóma sannleika
Reikningar fjelagsins komu pví
næst fyrir fundinn. Yfirskoðunar-
nefndin áleit þá í góðu lagi. Inn
tektir liefðu verið #134,16, útgjöld
#28,65. Eptir fáeinar útskýringar
sampykkt. Standandi nefnd frá í
fyrra í málinu: um hærri skóla (Col-
lege) skýrði frá, að gjöf sjera .1.
Bjarnasonar til peirrar stofnunar
,’a;ri á vöxtum með góðri tryggingu.
Tilætlan sín væri að safna gjöfum
í
aukalögum og litluin úrfellir í 6
grein, er var sampykkt.
Bindindisinálsnefndin áleit það
skyldu fjelagsins að hlynna að
stofnun og viðgangi bindindisfje-
laga og vinna móti ofdrykkju inn-
an safnaða sinna, rjeði frá að börn
innan 12 ára yrðu látin af
leggja bindindiseið. Tillaga nefnd-
arinnar var sampykt eptir nokkrar
umræður.
Nefudin í málinu: um sameig-
inlegt guðsþjónustuform, lagði pað
til að eitt og sama form sje tekið
upp fyrir alla söfnuði fjelagsins, og
að sett yrði 7 manna nefnd sem
hefði inálið til undirbúnings fyrir
næsta þing. Tillagan var sampykt
í einu hljóði. í'undi slitið.
Uin kvöldið kl. 7 var haldin
guðsþjónustugjörð í kirkjunni; sjera
M. Skaftason prjedikaði.
8. fundur.
28. júní kl. 9 f. ni. setti forseti
furul. Allir viðstaddir neina E. H.
Bergiuaiui. Gjörðabók knúu, leið-
rjett og samþykkt. Nefndin I málinu:
Vígðar kirkjur, bar fram álit sitt
er meðal annars tiltók—fyrir utan
pað sem talið var sjálfsagt—að par
færi fram, hvað sem leyfilegt værí
að hafa um hönd í kirkjunni, sem
sje, 1.: fyrirlestrar siðferðislegs efn
ís. 2. Söngsamkoinur. 3., bind-
indisfundi og 4., jólatrjessamkomur,
en rjeði fastlega frá öllum matar-
veizlum (tSocials) í sjálfri kirkjunni
Eptir fáar umræður var álitið sam
Jivkkt óbreytt.
Álit nefndaiinnar var á J>á leið,
að söfnuðir í vesturparti Manitoba
hefðu allareiðu sairiið við forseta
uni að útsjá sjer prest. J>yrfti hún
pvf ekki að taka j>að til greina hjer
en að söfiuiðirnir í norðurpartiiium í
Pembina Co. hefSu brýna nauðsyn
að útvega sjer prest hið bráðasla.
Nýja ísland purfi áður langt líður
að hafa fleiri en einn ]irest. en ekki
væri |>ess eins bráð J>örf.—I uin-
ræðumim tók sjera Fr. J. Berg-
luann (>að greinilega fram, að iirýn
nauðsyn væri að fá prest, er tæki
við jiarti af söfuuöum peiiu er hann ' araiuann.
nú [>jónaði. B'orseti fjelagsins sagð-
ist mundi geta útvegað J>eim prest
innaii skamms tíma, ef þeir vildu
suúa sjer til hans. Alit nefndarinn-
ar sainpykkt.
Nefndin í málinu: Minnisvarði
ytír sjera I’ál sál. Þorláksson, áleit
rjett fyrir fjelagið að gagnast fyr-
ir að reist ir sje hæfilegur minnis-
varði, og að sett Verði 3 manna
nefnd til að hafa pað starf á hendi
og sje hún búin að afljúka starfi
sínu fyrir næsta ping. Sampykkt.
Ályktað að taka tilboði Víkur-
safnaðar, til skemmtisamkomu seinni
part dagsins og að setja næsta fund
kl. 7. e. m. Fundi slitið.
9. fvndur.
28. júní kl. 7 e. m. settur fund-
ur; vantaði nokkra á fund. Gjörða-
bók lesin, leiðrjett og samþykkt.
GjiiríS áætlun, að tekjur fjelagsins
frá hinum ýmsu söfnuðum verði
ekki innan #60 á komanda ári. Hin
endurbætta nefnd til að íhuga skift-
ing fjelagsins í deildir lagði til, að
bætt yrði í ávarpið frá pinginu til
safnaðannaí Minnesota, að það væri
innileg ósk þess að peir gengi í fje-
lagið sem fyrst, jafnvel pó |>eir
treystust ekki til að senda fulla
tölu lögákveðinna erindreka á ping
fyrst um sinn. Samþykkt.
Eptir alllangar mnræður um
kristilega játning erindrekanna á
kirkjupinguin var álit nefndarinnar
að vísa pví til standandi nefndar, til
undirbúnings undir næsta [>ing. Sam
ykkt.
í'undurinn ályktaði að halda
uSameiningunni” út næstk. ár, og
að fela útgáfunefndinni stærð og
stefnu blaðsliiH tyg horyritstjOra
pess sannsýnilega fyrir störf sín.
Ritstjórinn lýsti pví ytir, að hann
vildi engin ritlaun taka. og að hin
bezta liorgun, er sjer byðist, væri,
að uSam.” gæti útbreiðst sem mest.
Fundurinn vottaði ritstj. og útgáfu-
nefudinni pakklæti sitt og virðingu
í einu hljóði. 'l'illaga um lögbind-
ing fjeiagsins var eptir nokkrar um-
ræður vísað til standandi nefndar.
Sampykkt að birta í uSam.” kirkju-
garðsform J>að, er viðtekið var á
fyrra Þingi, meö útskýringuin er pá
voru gerðar. Ákveðið að prenta
pinggjörningina og grundvallar- og
aukalögin eins og pau voru sam-
pykkt á pessu |>ingi, í 5. nr. ^Sam.’
og auka nr., ef nauðsyn krefði. Á
kveðið að næsta þing sje haldið í
Argyle. í standandi nefnd voru
kosnir auk prestaiiiia pessir: W.
Pálsson, l*’r. Friðriksson og E. H.
Bergmann. I ininuisvarðanefndina
setti forseti Fr. Friðrikssou og sjera
B'r. .1. Berginann. í útgáfunefnd
uSain.” voru kosnir allir peir sötnu
er áður voru og W. Pálsson fvrir
1
hin próte
er m e ð
Þinginu slitið kl. 1.30 f. m.
lolikrai' spnrniugai' og svör
íjjern F. ,1. B. <>g E. H, B. tók
El! KIRKJAN MEÐ EÐA MÓTI
EH.IÁLHRI RANN8ÓKN”?
Eins og boðið hafði verið 6 hinnm
Álit nefndarinnar í sunnudaga-1 f-yrst:l tundi kirkjut'ingsii.s var haldin
skóla- og fermingamáliiiu var síðan í Mdræðufnndur í kirkjuuni á Mountain SKAPTl BHi NJOLFSSON
j 25. júni kl. 7,30 a'5 kvöldi til aö rieða um
borið frain af sjera J. Bjarna.svni.
Var & þá leið, aö þaö væri æskiíegt I ofauSreint sI)l’rí,nlál' llra- *f‘£IU‘s 1>ál«-
að suiiiiudagaskólaskýrslur frá hin-;
son stýi'ði fundiunm. Kirkjan var alveg
um ýmsu skólum yrðu framvegis jtroftfu11 !,t folki °K IuarKir ‘ÍHtl: ekkl
greiddar af hendi ineð meiri reglu !
en að undanförnu, aö ágrip af J>eim I
verði prentað í uSam.”; að erind-
rekum pingsins verði falið á tiendur
fengið stuti. Forseti beiddi menn om
leið og luinn setti fundinn at> g»ta helgi
hússius er peir væru í og haga orðnm
siuum siðsamlegn
að vinna að stofnun og viðhaldi | S.JKRA JÓN B.IAKNASON: „Erkirkj-
skólamia hverjum ! síuunt söfnuði • an með eNa móti fijálsri ramnókn”? Er
og að reyna að halda uiigiueruuim
til að gauga á skólaua ejitir ferm-
J'ossi sjnirnining' tim hlua kristilegu
kirkju ytir liöfuð eða eii.uusis vora? í
inguna rneir en tíðkast. hefur, og afij petta sfnn viidi liann einungln snúa sjer
prentaö verði form til leiðbeiijiugar ; aðihinni ev. lútersku kirkju og um hana
við skólahaldið. að pivstra sendi! væ'ri'ekki luegt að ægja nnnað en a«
forseta fjftlagsins á .hverjii ári húu vktí með frjálsri ranuKÓUu, pví frjáls
skýrslu ytir aliar fermignar, er fraui | nwusóko er npphaf og lifsnrt hennar.
fara i síjfnuðum peirra. Kptir flwr: Frjáls >'iuuia<>ku »ar orx'ihiu tU að
kirkjunnar. Kirkja vor, c
stantiska kirkja yfir höfu
frjálsri ranusókn og st.yður haua.
BJÖIÍN PJETURSSON: Glaður að
lieyra a* kirkjan væri með frjálsri rann-
sókn, en með hverju hefnr hún sýnt pað?
Hvernig var farið með M. Eiríkssonforð-
um '1 11 vaö iief jeg ek ki mátt líða fyrir að
utleggjaræ'Sur Janssons og keuningar míu
ar hafa verið kallaðaralli'alianda nöfnum.
Ritdómur kom í (4Sam.” áður hinar um
getnu rœður voru fuliprentaðar. Áleyt.
paN pá skyldu sjera J. B., par eð prestar
væru sem málafærslumenn fyrir kirkjur
sínar. \ æri glaður að vita að nú mætti
hann sameiginlega með sjera Jóni rann-
saka rítninguna. Unitarar byggðu kenn
ingu sína á kenningum Krists. Luther
tok sjer rjett til að rannsaka ritninguna,
en leyfði pað ekki öðrum, en sagði á
einurn stað: Þa*5 verður a'íí eyðileggja
skynsemina í kirkjunni”.
SJERA JÓN BJARNASON: Það er
satt að ekki var að öllu leyti farið rjett.
að við M.E.,en pað má ekki dæmakirkjuna
eptir gjörðum einstakra manna. pegar
peir gera pað sem er á móti viðteknum
kenningum hennar. Að ritdómur um
ræður Jansons hirtist 1 kirkjublaði voru
sýnir berlega að kirkjan er með frjálsri
rannsókn. Ekki væri hinni Kristilegu
kirkju aS kenna pó að B. Pjetursson
hefði yíirgefiö liaua.
B. PJETUUSSON : Kallar ekki ræðu
maðurinn Unitara kristinn ílokk, par
peir pó byggjsi kenuingu sína eptir
rannsókn á kenningn Krists? %
S.IEHA .1. BJARNASON : iiyggði pað
á játuingn Björns sjálfs, par er hann
segði að peir hefðu enga trúarjátningu.
S.IEIÍA FH.J. BERGMANN: Það eru
til uwnii er segja a'5 kírkjan ronnenki
ekkert og sje á móti frjálsri rannsókn og
óvinur vísindanna. Eru pað ekki einmitt
hinirýmsu kirkjuflokkar pessalands sem
liafa komið á fót og standa fyrir flestum
peiin stofnunum par sem vísindin eru
stunduð og' keund. Það sýnir a« kirkjan
er nieð og hjálpar til að raunsaka vísind
in, pví hún veit að pekking á peim stað-
fystir kenningar hennar. Dróg í efa að
suinir peir er bera kirkjunni á brýu
rannsóknarleysi rannsökuðu mjög mikið
sjálfir. Ifvar standa hiu tilvitnuðu orð
l.uthers?
B. PJETUKSSON: Get ekki leyst úr
spurningunni núnu; geri pað einhvem-
tíma seinna. Kirkjan hefur barist inótí
öllum uýjnm nppgötvunum svo lengi
lnin hefnr getuð. ÍSictt aS Unitarar hafa
enga fasta trúarjátningu, er peir slá fastri
seni óyggjandi sannleika.
Þ. O. JÓNSSON. Að Jóhauuesar guð
S'Pjall stendur enn óhrakið og óhaggað,
er vottur pess að kenningar M. E. hafa
verið hraktar.
B. PJETUR8SON: M. E. var einungia
ats sýna tram á að Jóiiunnes hefði ekkf
skrifað guðepjalliö. Sagðist hafa í huga
seinna nieir »tt sýna að prenningarlær
dómurinu væri tilbúniugur kapólskra
klerko.
Eptir
niilli B. P,
tii máls
Held að
kirkjan sje á inóti frjálsri rannsókn.
Klerkai' á uúðöldunum voru að visu peir
eiuu menn er niennturi höfðu, eu al
múgauum reyndu peir að haida í fáfræ'Si
og pekkiugarleysi. Umbætur i fcirkjunni
hufa ekki einsmikiö koraið iiumn að írá
heuni sjáifri eins og peitn sem stóðu nt
an við hanaoghán ofsótti. Aöierð kirkj
unnar vi'S Meiiningarfjelagið sýndi ekki
mikla rannsókn- „Sauteiningin” haföi
dæmt- áður en tiún nmiisafcaði [aiö mál
efni..
SJEUA E. J. BERGMANN : „Sumei.,
ingiu” vissi pá, og vpit hú, ruéira um
Menniugarfjei.cn pví er geðfeltaðvitniat.
Er, pað eðlilegt fyrir fjelag er kallar sig
rannsóknarfjeiag að í'um eiits og huldu
böfði? Þet s fjelag ber slgöðrnvisi að «n