Heimskringla - 24.01.1889, Qupperneq 1

Nr. 4

ALMENKAR FRJETTIR.
FRÁÚTLÖNDUM.
ENGLAND. Hið fyrsta verk
sern lá fvrir rannsóknarnefndinni í
ParnellsmAlinu, J>agar hún kom
saman aptur, eptir liátíðirnar, var
að dætna í tnáli O’Briens þing-
manns, er ltafði í blaði sínu United
Treland fundið að verkum nefndar-
innar. O’Brien inætti fyrir rjettin-
um og.varði mál sitt svo röggsam-
lega að liann var frikenndur, og var
J>að meira en hann mun hafa búizt
við.—Ef dæmt er eptir fregnum um
aðferð 7T*Mic.s-manna við að útvega
sjer vitni, eru þeir hræddir um að
]>eir falli. Eptir fregnum að dæma
láta þeir ekkert óreynt til að út-
vega pau vitni, er á einn eða annan
háttkynnu að geta blekkt mannorð
Parnells, og allskonar þorparar
vestur i Ameriku hafa nú allra bezta
tækifæri til að narra 77>Me.s'-tnenn og
hafa út af þeiin fje, enda mun
það ekki látið ónotað. Fyrir
skömmu t. d. skrifaði einn maður
brjef frá New York til 'l'imes og
gaf í skyn að lmnn gæti gefið ýmsar
áríðandi upplýsingar. 77we«-menn
sendu njósnara til new York á
augnablikinu, en pá var sá er ritað
hafði koininn til Buffalo og þaðan
skrifaðist hann á við njósnarinanninn
og hafði út úr hotium 1500,00 að
öllu samtöldu, áður en pað komst
upp að J>etta var gabb eitt frá upp-
hafi til enda. Aðrar sögur líkar
J>essari mundu og tínnast ef leitað
væri. Öll fangelsi á írlandi eru
nú vitanlega sópuð og allir þorpar-
ar er þarsitja dregnir fyrir rjettinn,
ef ske kynni að |>eir gætu sagt
eitthvað spillandi málstað Parnells.—
Vamarsjóður Parnells er nú orðin
full «:150,000.
Hinn 17. p. m. fóru fram kosn-
itigar í fyrsta skipti í hinu nýja
London-hjeraði á Englandi, sem
myndað var í vor er leið pegar
hjeraðsstjórnarlögin voru samþykkt.
í stjórn pess hjeraðs eru alls 118
menn oir af þeim eru 87 Gladstones—
sinnar, og ]>ykir J>eiin flokki liafa
vel tekist.—Sama dag fóru frain
pingkosningar í Lanarkshire og í
peirri viðureign einnig unnu Glad-
stonessinnar.
OÝZKALAND. ]>að varð, ekki
e]ns niikið um ræðu Bismarcks á
J>ingi uin daginn eins og við var
búist, og kom J>að berlega fram að
hann vildi liaga ræðu sinni svo, að
Englendingum gæti sem minnst
mislíkað. Kn J>ó nú ræða hans
gætí ekki orsök til einsinikils um
tals eins og ætlað var, ]>á liefur karl
unnið pað upp ineð J>ví degi síðar
að láta birta á prenti allar ákærur
stjórnarinnar gegn l)r. Geffcken.
í ákærunum er sýnt að hann hafði
ekki leytí til pess frá Friðrik keis-
ara að opinbera pað sem í bókinni
stóð, og að keisarinn ætlaðist til að
pað yrði ekki opinberað fyrr en að
ákveðnum árafjöida ejitir fráfall
hans, og tíI að sanna að svo var eru
tilgreind nöfn priggja votta. L>að
er og sýnt að Friðrik keisari bað
(leffcken að geyma ininnisbókina í
marzmán. ISiíJ. y>ar og sýnt að
sa jiartur bókarinnar, sem eptir
Geflckens framburði á að sýna að
hann (h riðrik) en ekki Bismarck
liati verið hiffundur að hugmyndinni
um mvndun hins pýzka k(úsara-
veldis, er hvergi til, nje ú hann
minnst í ritum keisarans, sem stjörit-
in hefur í stnum höndum. Á ejitir
Akærunum eru jirentuð fjölda mörg
brjef, sem farið höfðu á milli Geft-
ckens og Von Ruggenbachs, til
pess að sýna að Geffcken hafi frá
ujijihafi verið hatursmaður Bismarcks,
og um leið til'að sýna, að stjórnin
hafi haft ástæðu til að kæra hann
fyrir landráð fyrir opinberun ýmsra
leyndarmála stjórnarinnar. .lafn—
framt er og sýnt, að par sein (íetí-
cken sje lögfræðingur liafi hann
vitað hvað pað hefði í för rneð sjer
að ojiinbera pessi leyndarmál. 1
'orjefuin J>eirra Geffckens og Ruggen-
bachs er víða minnst á Morier og í
eir.um stað skýrt frá að fundur yrði
haldinn í húsi hans á ákveðnum
degi, til að ræða málefni,” sem Bis-
marck voru allt annað en kær.
Blöðin á Englandi hafa ilest J>á
skoðun að Bismarck hafi sýnt furðu-
legan J>ussaskaj> í að láta j>renta
petta og i pessu máli yfir höfuð, og
að af þessuin opinberuðu ákærum
sje auðsætt að hann einnig sje hinn
eiginlegi höfundur að ákærunnm
gegn Sir R. D. Morier, sem um var
getið hjer í blaðinu fyrir skömmu.
Að óánægja vfir pessari aðferð sje
og til á Þýzkalandi sjest á J>ví, að
dómsinálastjóri keisaradæmisins hef-
ur síðan sagt af sjer.—Hjer má og
pess geta að Morier er nú ekki ráð-
herra á Þýzkalandi, heldur á Rússs
landi.
FRAKKLAND. Þaðan eru
merkustu frjettirnar, að hið nýja T’a-
mama-fielair er koinið á laíririrnar,
og hefur öll hin sömu rjettindi og
öllum sömu skyldum að gegna sem
hið ujiprunalega fjelag. Forseti
þessa fjelags og forstöðumaður er
gamli Lesseps og sonur hans, Karl
er varaforseti. Satt er J>að og, sem
skýrt var frá i síðasta Itlaði uHkr.”,
að Parisar-bankinn heföi tekið að
sjer útgefu skuldabrjefa fjelagsins.
Bankafjelagið tekur ekki einuugis
J>að að sjer, heldur einnig að koina
fjelaginu á laggirnar að öllu leyti.
Fyrir pað á bankinn að fá 1 af
hundraði á hverju ári af hreinum á-
góða fjelagsins, ejitir að skurðurinn
er fullgerður. Þennan samning við
bankann á fjelagiö að sam{>ykkja á
fundi í Paris á laugardaginn kemur
(26. (>. in.).
-
FlíA AMEJíÍkU.
B A N D A R í K I N .
Kosningaaðferðin í Bandaríkj-
um er óðum að breytast. Ilvert
ríkið á fætur öðru er að taka uj>p
alveg ólireytta pá aCferð, sem um
fleiri ár hefur verið í gildi hvervetna
í Canada. En aðferðin er sú, að ejjtir
að embætta umsækendurnir eru á-
kveðnir eru gefnir út á kostnað hins
opinbera kjörseðlar með nafni og
heimili sækenda, og [>arf kjósandinn
[>á ekki annað en rita með ritblýi A’
fyrir aptan nafn J>ess eða þeirra er
hann kýs, brýtur svo saman seðilinn
og afhendir kjörstjóra, sem ]>á ritar
fangamark sitt á seðilbakið og í
viðurvist kjósanda lætur seðilinn
samanbrotinn ofanum rifu á læstum
járn eða pjáturkassa. A tneðan
maðurinn kýs er hann í afhólfuðuin
klefa, svo enginn geti sjeð livern
hann kýs eða gert honuin ónæði á
annan hátí, Þessi kosningaaðferð
er viðtekin í Massachusetts, í Min-
nesota er hún um J>að bil viðtekin
og í fjölda inörgum öðrum ríkjum
verður hún að sögn viðtekin áður
en ]>essi vetur Hður.— Þess má og
hjer geta að í Minnesota, og pá
síðarmeir víðar, verða að líkindum
viðtekin alveg sömu lög áhrærandi
sölubrjef fyrir landi, eins og J>au,
sein í gildi eru víðast í Canada, p.
e. 7(MrcM.y-landlögin, svo kölluðu.
Dóinsmálastjórinn í Minnesota fjekk
í haust er leiö bjá Manitobafylkis-
stjórn allar mögulegar ujijilýsingar
um pessi lög.
A \\7ashington pinginu liefur
ekkert siigulegt gerst síðastl. viku.
Meðal alménnra mála er rædd voru,
var J>að um viðtekt Dakota í ríkja-
sambandið. Hra. Gifford, fulltrúi
Dakotamanna á pjóð{>ingi mælti
máli Dakotamanna röggsamlega og
Toole frá Montana mælti með pví
Ter-ritory. Yfir höfuð fjekk frumv.
heldur daufar undirtektir, og ekk-
ert nýtt var gert pað áhrærandi.—í
vikunni er leið lagði einn af J>ing-
mönnum frá New York fast fram
með J>ví, að algerlega væri hætt
við *iÖ liafa svo nefnda ráðherra
Bandarlkja I öðruin ríkjuin. Kvað
}>að alveg pýðingarlaust ognaumast
sæmandi Bandaríkjum, og sýndi
fram á að nú æðilengi hefðu Eng-
lendingar engan ráðherra í Washing-
ton og pó orengi allt sinn vana
iran<r eioi að siður. Sama mundi
verða pó Bandaríkin hættu að senda
fulltrúa til Entflands eða hvaða
annars ríkis sem væri.—Áhrærandi
frumv. um toll-lækkun á aðfluttu
sykri, var pað í vikunni er leið sam-
pykkt í efri deild, að bæta við
frumv. einni grein, er ákvæði, að
frá sampykktum [>essara laga til 1.
ajiríl 1900 skuli sykurgerðarmönn-
um í Bandaríkjum borgað úr ríkis-
sjóði 1 cent fyrir hvert sykurpund,
sem [>ar er til búið, svo framarlega
sein svkurefnið er framleitt [>ar og
svo frainariega sem [>að nær á- j
kveðnu gæðastigi.
Akuryrkjudeild stjórnarinnar
hefur nýlega gefið út skýrslu yfir
upjjskeru á hveiti, tnais og höfrutn
í Bandaríkjum á síðastl. sumri, og á
hún að vera áreiðanleg. Ujijisker-
an í bush. er: hveiti 414,806,(KX),
mais 1,987,7ÍKKKKI, hafrar 701,727,
()()(). Samlagt verð [>essara þriggja
korntegunda er $1,257^ miljónir.
Meðal uppskera hveitis af ekruni.i
var 11 bush.
Cleveland forseti hefur lagt
fyrir pingið allar pær upplýsingar,
er hann hefur getað safnað áhrærandi
[>retíð á Samoa-eyjunuin í Kyrra-
hafinu. Eins og út. lítur éru helzt
horfur á deilum milli Bandarlkja
stjórnar og Þjóðverja útaf þessum
eyjum. Spurningin er: Hver hef-
ur meiri rjett til að ráða níeð
ey jarskeggj um.
Um [>essar rnundir er í mörgum
ríkjunum verið að kjósa efrideildar
pingmenn, og eru inargir endur-
kjörnir. Þannig eru J>eir rosabelg-
irnir í fiskiveiðamálinu Hoar (frá
Massachusetts) og Frye (frá Maine)
báðir endurkjörnir.
Meðal skjalanna áhrærandi
Hayti-eyjarprætuna, er Cleveland
forseti hefur lagt fyrir pingið, er
eitt brjef til forsetans frá Hayti-
ráðherranum I Washington, par sem
hann segir að nokkrir Bandaríkja-
menn sje pottur og jjannan I ujijj-
reistinni, og að aðal-stöð uj>j>reistar-
innar sje í New York, en ekki á
eynni.
Á árinu 1888 var ríkisskuld
Bamlaríkja minnkuð uin §914 milj.
Á nýársdag var pví skuldin $1,134
miljónir.
I>að eru 280 inilj. feta af timbri,
er Washingtonstjórnin segir að Nort-
hern Pacificfjel. hafi tekið í óleyfi
af stjórnarlandi, og verð timbursins
segir hún að sje $4,600,000.
Enn 'þá haldafet sinTi orustur
milli hvítra manna og svertingja i
Mississippi-ríkinu. Allir svertingjar
eru ofsóttir og húskofar peirra
brenndir. Hefur nú ríkisstjórinn
sent út skijiun til embættismann-
anna að kalla út herliðið. svo að
hinirsvörtu boriiarar verði verndaðir.
Endurnýjaðar eru nú fregnir
um allsleysi norskra nj’byggja í
Walsh County og viðar í Dakota.
Og ejitir síðustu fregnum að dæma
er County-stjórnin komin að raun
uin að J>ær sje sannar. Um 250
fjölskyldur alls kvað vera hjálpar-
J>urfar.
Fulltrúar flestra bændafjelaga
i Bandaríkjum mættu á fundi í Des
Moines í lowa, í síðastl. viku.
Á West-Virginia pingi eru
flokkarnir svo jafnir að tölu að nú í
meira en viku hefur ekki eitt mál
orðið útkljáð pegar til atkvæða-
greiðslunnar hefur komið.
t>að er nýlega komið uj>p að
tollpjónamir í New York hafa á
síðastl. ári haft af Bandaríkjastjórn
yfir $1 milj. í tolli af tóbaki. Sams-
konar tollsvik hafa og átt sjer stað á
mörgum öðrum varningstegundum.
Naút og sauðir eru um J>að að
falla í New Mexico, vegna hagleysis
og illviðra, sempareru alvegdæma-
laus. I Wyoming og Montana
ajitur á móti hafa gripir aldrei hafst
betur við yfir veturinn, lieldur en
einmitt nú. Veturinn par eins og
lijer liefur verið framúrskarandi
mildur.
Anarchistarnir í Chicago unnu
frægau sigur fyrir hjeraðsrjetti par í
borginni í vikunni er leið. Dómar-
inn sagði peir hefðu fyllsta rjett til
að mæta á friðsamlegum fundi og
lögreglan hefði ekkert vald til að
hinilra [>á frá pví; pað væri ekki
peirra meðfa*ri að segja fvrir fratn
að ófriður yrði á hinurn eða pessum
fundi.
Kona Jay Goulds hins ríka í
New York, sem lengi hefur verið
heilsulaus, ljezt í New York að
kvöldi hins 13. {>. m.
Bandaríkja stjórn hefur skipað
að senda herskip suður til Panaina
til að halda J>ar kvrru fyrir um hríð.
Hún væntir ejitir óeirðum J>egar
eigeudaskijitin verða að skurðinuin
og tilheyrandi eignum.
C a n a d a .
Ejitir ]>ví sem enn er fram
komið ætlar hinn nýi innanríkis-
stjóri ekki að reynast eins ljelegur
eins og margir bjuggust við. Hann
hefur pó ælinlega gert pað að
verkum síðan í haust er leið, að
sambandsstjórnin hefur rofið samn-
inga um leigu á beitilandi í Alberta
vestra svo nemur meira en miljón
ekra. Þetta land, sein áður var í
höndum fjebragðamanna til fleiri ára,
er nú laust og fæst sem heimilis-
rjettarland hvenær sem um er beðið.
__________________________
Ekki eru taldar neinar líkur
til að sambandsstjórnin sjái sjer fært
j að biðja pitigið í vetur utn lækkun
á burðareyrir fvrir sendibrjef, frá 3
ofan í 2 cents, innanríkis. Hún tel-
ur svo til að sú 'verðlækkun mundi
á ári hverju kosta ríkið j! úr milj.
doll., og pegar pess er gætt að á
síðastl. ári skaðaðist stjórnin um
eða yfir $800,000 á jióstflutuingi. |>á
yrði skaðinn á hverju ári $1.( milj.
eða nálægt pví, ef burðargjaldið
væri lækkað. En J>að |>vkir stjórn-
inni of inikið og meira en hún
treystir sjer til að pola.
Saiiibandspingskosningar fóru
fram í Jollitte-kjördæini í Quebec
hinn 16. þ. ni. og unnu reformers.
Reformers í ]>ví fylki vinna nú í
kosningum jafu harðan, hvert heldur
pað eru sarabandspings eða fylkis-
pingskosningar.
Á fyrra helmingi yfirstandandi
fjárhagsárs guldu innflytjandi Kín—
verjar $28,000 í ríkissjóð Canada.
í sumar er leifS var pess getið
í blaðinu að siimbandsstjórnin hefðt
numið úr gildi lög frá Quebec-ping-
inu, um að skijia sjerstaka friðdóm-
ara, er hafa skyldu vald til að dæma
í hjeraðsmáluin. Þessi söinu löa',
“ o
en nokkuð breytt, voru sampykkt
ajitur á Quebec-fylkispingi í víkunni
er leið.
T.aurier, formaður reforin-flokks-
ids, hefur sent út opið brjef til
fylgjenda sinna hvervetna, um að
gera enn öflugri tilraunir eu aö
undanförnu, um að fá greiðari \ ið
skijita samninga við Bandaríkin.
Það er ekki vandræðalaust að
fá byggðan ískastalann í Montreal.
Fyrst og fremst er enginn ís á íljót-
inu, sem brúkaður verði til pess,
svo liann er tekinn af skijiaskurði
fram með fljótinu. Og í öðrulagi
er veðrið svo blítt að ísinn bráðnar
t>ar var 55 stiga hiti í skugga hinn
18. p. m., snjór hvergi sýnilegur
og ísskarirnar að fljótinu voru pí
daglega að falla í strauminn og
og fl jóta burtu. Þó var ekki hætt
bygging kastalans nema dag og dag
í senn, en beðið og vonað ejitir
frosti. Um síðastl. helgi kom par
og dálítið kuldakast.
Fyrra sunnudag ljet kapólskur
prestur í Quebec lesa vansæmandi
ummæli fyrir kirkjudvrum um mann.
einn, er ekki hafði neitt til saka
unnið svo inenn vissu. Nú hefur
maðurinn fengið levtí vfirvalda
kapólsku kirkjunnar til afi draga
jirestinn fyrir lög og dóm og láta
sanna ummælin eða greiða skaða-
liætur. Er pað að sögn í fvrsta
skijiti að kaþólskur jjrestur hefur
verið kærður fvrir nieiðyrði hjer
í laudi.
• ———————--------
Á jirentsmiðju satnbaiidsstjórn-
arinnar í Ottawa er nýlokið við að
jirenta samliandspingskjörskrárnar.
Á skránni eru vfir 1 milj. nöfu
tnanna og heimila, og til pess að fá
]>au fa*rð í letur purftu 150,(100
jiund af stíl, J>vi engu af stilnuin
verður shilað aptur í kassana, heldur
á hann að standa ujiji settur, svo
ekki purfi aiinað en brevta utn nafn
og heitnili og bæta inn í eptir staf-
rofsröð nýjum nijfnum pegar prenta
J>arf næst Að jjrentun kjiirskránna
unnu stöðugt ,io stílsetjarnr í fulla
10 mánuði.
Níagara foss er að umskapast
býsna ört. í fyrri viku hrundi
stórt stykki úr berginu Canada-
inegin við landamærin er myndar
skeifufallið, og fáuin dijguin síðar
fjell niður annaðstykki engu niinna,
rjett sainhliða liinu. \"ið [>etta
breyttist fossmyndunin svo, að nú
eru 2 skeifumvnilaðir fossar ]>ar seni
einn var áður, pó berghyrnan, er
skagar fram í niiðjunni, sje hulin
sjón maima. Svo mikill dvnkur
varð af, er stvkkin fjellu niður í
hylinn, aP hús í grennd hristust, <>g
hjeldu menn að væri jarðskjálfti.
Að greptri jarðganganna fvrir
Grand Trunk-járnbrautina undir
Detroit-áuni vinna nú 260 meiin.
l.engd ]>eirra gauga verður rúm-
lega 1 ^ mila (8,5(K1 fet), af því
verða 4,000 fetálandi Canadamegiii,
2,2(K) tindir ánni og 2,300 Banda-
ríkjamegin. Göngin verða lengri
Canadamegin til pess lialli brautar-
inr.ar vcrði sem minnstur J>eim megin,
en Bandaríkja megin verður hallinn
90 fet á mílunni.—Mennirnir vinna
í 2 flokkuin. siim hvorumegin árinnar
og eiga að inætast nálægt henni
niiðri.