Heimskringla - 11.07.1889, Síða 1

:i. :ti
Winnipeg, Man. 1 1. .1111 í 1889
Nr. 38.
iLMENMR FRJETTIR.
FRÁ ÚTLÖNDUM.
ENGLAND. Salisury hefur kom-
ið í veg fyrir frekari þrætur f Delegoa-
járnbrautarmálinu, með því að stinga
upp á nefnd manna til að dæma í
pvf. Þá tiilögu aðhylltist Porúgals-
stjórn eptir alllanga deilu um J>að
á pinginu.
Málið stendur nú pannig, að
enska fjelagið hætti vinnu á braut-
inni, en afhenti hana til gæzlu
Portugisum undireins og rifrildið
byrjaði. Jafnframt lagði og fje-
lagið fram reikninga sína, er sýndu
hvað brautin hefði kostað, og verða
Portúgals-menn annað tveggja að
borga pá skuld alla, eða leyfa fje-
laginu að halda áfram brautargerð-
inni.
Seigt og fast gengur að þoka
Parnells-rannsóknarmálinu áfran..
Við yfirheyrslu Davitts var lokið
hinn 5. p. m., og sagði pá Russell
að pað væri skömm hvernig sækend-
urnir færu að. Þeir hefðu nú varið
102 dögum til að yfirheyra ýmsa
menn og fram lagt alls 900,000
spurningar, og enn hefðu peir alveg
ekkert getað áorkað.
Stead, ritstjóri blaðsins Pall
Mall Gazette í London, hefur nú
sagt pvf embætti af sjer, af pvf hann
var hálfgert knúður til pess. Aðal-
einkenni hans sem blaðamanns er
pað, að hann hefur prentað meira
af siðspillandi ritgerðum en nokkur
annar maður, og undir pvl yfirskyni
að gera gott með pvf.
Andvfgismenn Salisbury’s á
pingi hafa komið pvf til leiðar, að
framvegis verður ekki neinum af
konunga ættinni veittur lífeyrir af
pingi fyrr en standandi nefnd pings-
ins, er höndlar með pau mál, hefur
lagt fram sitt álit.
FRAKKLAND. Eptir langa og
skarpa deilu var á pingi Frakka
sampykkt með 301 gegn 260 atkv.
að hætta að leggja fje í sjóð til
leyni-lögreglu og leynistarfa stjórn-
arinnar. Þetta var greinilegur ósig-
ur fyrir stjórnina, en af pví van-
traust á lienni var ekki látið í ljósi á
einn eða annan hátt f umræðuttum,
pá segir hún ekki af sjer. En nú
er sagt að 2 meðráðamenn hennar
hafi í hyggju að segja afsjer, vegna
sakargifta Boulangers-sinna.
Um 200 manns biðu bana í
kolanámu á Frakklandi hinn 3. p. m.
Hafðikviknaðí kolastufi ogalltsprakk
S lopt upp. Sumirsegjaað300manns
hafi verið að vinnu pegar slysið
vildi til. Þegar sfðast frjettist voru
20 lík fundin—Síðustu fregnir segja
*ð farist hafi 213 manns.
ÍTALÍA- í borginni Naples var
f vikunni er leið byrjað á hinu stór-
kostlegasta verki í sinni röð sem
sögur fara af. Það á sem sje að
rffa niður allan fjórðahluta borgar-
innar — pjettbyggðasta hlutann —
svo að par standi ekki steinn yfir
steini, búa svo til breið stræti og
byggja reisuleg hús, par sem nú er
ekki annað en ópverra kofar. Hve
verkið er mikilfenglegt iná geta á
af pvf, að í pessum parti, er rífa á,
búa 108,001) manns, er allir eru nú
fluttir burtu að boði stjórnarinnar.
Svæði petta innibindur 180 ekrur
að flatarniáli (par byggjapvf að með-
altali 600 manna á hverri ekru)
og standa par 17,000 hús og 62
kirkjur að auki, er öll sópast burtu
.fyrir pessum hreinsunareldi. Kostn-
aðurinn verður, sem eðlilegt er,
ákaflega inikill, og kemur að iniklu
leyti á ríkisstjórnina, og fyrir 2 mán-
uðum sampykkti pingið að veita
pað fje er pyrpti til pessa fyrirtæk-
is. Útgjöldin nú pegar, til eigenda
húsanna, verða nálega 119 milj.
—Italíu konungur sjálfnr og sonur
hans, prinzinn af Naples, byrjuðu
petta verk fyrir tveimur vikum, en
fyrir alvöru var pó ekki byrjað
fyrri en liinn 1. p. in., að 12,000
verkamenn byrjuðu á vinnunni.
—Álitið er að petta verk verði ekki
fullkomnaö fyrri en eptir 1 ár, en
pá verður líka Naples með hrein-
legustu bæjum f Evrópu, í stað
pess sem hann nú er sá ópverra-
legasti.—Ástæðan fyrir pessari stór-
kostlegu breytingu er kóleru-pestin,
er par kom upp sumarið 1886.--
Á pessum parti eru nú hvergi breið-
ari stræti en 45 fet, en hin nýju
stræti verða engin rnjórri en 90 fet.
Alls verða eyðilögð 144 stræti en
önnur ný mynduð í peirra stað, og
127 stræti verða að auki breikkuð
um helming.
SPÁNN. Kristín ekkju-drottning
gerði mörgum karlmanni skömm f
Madrid f vikunni er leið. Það var
verið að reyna loptbát og voru fáir
sem kærðu sig um að siglaí honum.
í pví bar drottninguna að, og hún
undireins bað formennina að lofa
sjer fara eina ferð í bátnum og bað
fylgdarkpnu sfna að koma ineð, en
hún pakkaði. Kvaðst enga löngun
hafa til að reyna loptsiglingar, og
og fór hvergi. En drottning fór
samt og með henni 2 herstjórar.
Mörg púsund manna voru viðstadd-
ir og var gleðiópið meir enn lítið,
er báturinn sveif af stað með hinna
hugdjörfu drottningu. Fyrir petta
fær hún almennt hrós um pvert og
endilangt ríkið.
FRA ameriku.
BANDARÍKIN.
Af fregnutn frá Washington
er pað að sjá, að Bandaríkjastjórn
láti sjer alls ekki koina í hug að
verða við áskorun Canadamenna um
afnám tolls á timbri. Segir að pað
sje Canadamanna hagur að afnema
tollinn, en Bandaríkjamanna óhag-
ur af pvf verði. Urátt fyrir petta
voru f vetur sem leið á pjóðpingi
fluttar margar ræður um pörfina á
að fá lækkaðann tollinnn á timbri
aðfluttu úr Canada. Það var pá
ekki að heyra að afnám tollsins yrði
óhagur fyrir Bandarfkjamenn, miklu
fremur látið f ljósi að pað væri óhag-
ur fyrir pá, ef tollurinn á pessuni
varningi hjeldist jafnhár framvegis.
í stað pess að láta í ljósi von um að
verða við pessurn tilmælum, sagði
Blain líklegt að á næsta pingi vrði
numin úr gildi lög, sem leyfa Banda-
rfkjamönnum í Maine, að höggva
skóg í Nýju Brúnsvík og flytja trjá-
bolina tollfrftt yfir latidamærin.
Þannig eru undirtektir stjórnarinn-
ar í pessu máli.
Allar tekjur Wrshington-stjórn-
arinnar á síðastl. fjárhagsári voru
1388,591,675, er pað rúnmiii 9 milj.
meira en árið næsta á undaii. l',-
gjöldin voru #300,064,194. <>n pnö
er #23 milj. meira en á fjárli. árinu
er endaði 30. júní 1888.
Á síðastl. fjárhagsári var ríkis-
skuld Bandaríkja minnkuð svo nam
#88,938,035. Var pvf rentuberandi
skuld rfkisins $1,076,046.621 hinn 1.
júlí p. á. Peningar pann sama dag
í fjárhirzlu rfkisins #71^ milj. Á
sama degi f fyrra voru f fjárhirzlunni
#103,300,000.
Nefndin sem hefur á liendi a -
hugan málsins áhrærandi áhrif (itim-
diskra brauta á Bandarfk ja-j rn-
brautir tók til starfa aptur liiiin •'>.
p. m., í Boston Massaehuselis.
Kemur par fram hiö sa.nui og i.öui.
aö vegna flutningslaganna geti
Bandaríkjabrautir ekki ekki preytt
við pær Caimdisku.
Eins og til stóö mættu fulltrú-
ar Dakotamanna á fundunuin hinn 4.
p. m. til að segja já eða nei við
tilboðinu að gera Dakota Territory
að 2 ríkjuin, og til að semja stjórn-
arskrá fyrir hin nýju ríki. Norður-
Dakota menn komu sainan í Bismarck
en suður-Dakotamenn i Sioux Falls.
Allar horfur eru á að suður-Dakota-
ineiin sampvkki stjórnarskrána er
par var samin um haustið 1881.
í Norður-Dakota verða fulltrúarnir
að búa til stjórnarskrá. í Suður-
Dakota eru Demokratar í meiri
hluta, en í Norður-Dakota eru 50
republíkar á inóti 25 demókrötum á
fundinum. í Norður-Dakota lítur
út fyrir skarpa deilu í liaust á kjör-
pinginu, út af pví hver skuli verða
höfuðstaður hins nýja rikis. Þar eru
ákaflega margir andstæðingar Bis-
marcks-bæjar, sem nú er höfuðstað-
urinn, af pvf hann er svo illa settur.
Vilja peir að annaðtveggja Fargo eða
Grand Forks verði höfuðstaðurinn
áf pvi peir báðir eru vel settir, á
Rauðárbakkanum, og margar járn-
brautir liggja inn pangað, en aðeins
ein til Bismarck—Northern Pacific-
járnbrautin.
Verkstöðvun f stórum stíl átti
sjer stað í Duluth f vikunni er leið.
Af pví leiddi upphlaup mikið hinn
6. p. m. Þar börðust 1,500 verka-
menn á aðra hlið og lögreglan á
hina. í peirri viðureign fjellu 3
menn og 40—50 særðust,
Læknafjelag í Vermont. sem
jkallar sig Miceoei'opiaal Aseodation,
hefur heitið hverjum peim #250
j verðlaunum, er fyrstur finnur nýjan
! sjúkdóm, er stafar af iuaur í hohlinu
eða blóðinu. C. Smith Boynton, M.
D., I Burlington, Vermont, er for-
stöðumaður pessa fjelags, og gefur
allar upplýsingar í pessu efni peim
er æskja.
Nýdáin er í Lynn, Massachus—
etts, Maria Mitchell, 71 árs gömul,
mesti stjörnufræðingur í heimi af
kvennmanni, Hún hafði um mörg
ár verið yfirkennari í stjörnufræhi á
Vassar-háskólanum i Massachusetts.
Hina fyrstu kómetu fann hún árið
1847 ogvarð af pví mjög fræg. Fyr-
ir pað fjekk hún margar heiðursgjaf-
ir, par á meðal minnispening úr
gulli frá Danakonungi. Alls fann
hún 8 nýjar kómetur, og sumar
peirrasvo dögum skipti áður en aðr-
ir stjörnufræðingar komu auga á
pær.
Harrison forseti hefur kjöriðfyr-
ir Bandaríkja ráðherra á Haity um
næstu 4 ár hinn vfðfræga svertingja
Fredrick Douglas. Hann er 72 ára
gamall, fæddurí Maryland-rfki 1817
af foreldrum, sem bæði voru prælar.
Þegar hann var 21 árs gamall flúði
hann úr prældómi til norðurrfkjanna
og náði skjótt niiklum metum, og
varð frægur fyrir tnálsnilli sína.
j Flutti hann fyrirlestra víða umnorð-
urríkin gegn prælaverzlaninni, svo
og á Englandi. Þegar innanríkis-
stríðið byrjaði gekkst hann fyrir að
stofnuð yrði herdeild af svertingjum.
-—Hann hefur haft mörg opinber em-
bætti slðan stríðinu lauk og tekið
inikinn pátt í pélitik landsins.
Til Boston er komin sú fregn,
að litli báturinn (38 feta langur), er
lagði út paðan til Frakklands hinn
20. maí sfðastl., sje kominn með
iieilu og höldnu til Havre á Frakk-
Jniitli. Á bátnum voru 3 menn, par
j af einn Norðmaður, Hans Hansson
j :| ö naflli.
Kitt hið stærsta ölgerðarhús í
MiKvaukee brann til kaldra kola 4.
p. m. Eignatjón um $1 milj.
Rigningar um undanfarandi tfina
hafa unnið stórtjón í Arkansas og
Texas rfkjum. Jörðin er vatni flot-
in á stórum köflum og korntegundir
allar eyðilagðar, og jðrnbrautaum-
ferð bönnuð, par grunnurinn liefur
með köflum sópast burtu.
Uni 2,400 verkamenn í verk-
stæðum Carnegies ríka, f Pittsburgh,
Pennsylvania, hættu vinnu hinn
1. p. m. vegna niðurfærslu kaups-
ins, svo nam 15 af hundraði.
Hin önnur allsherjar sönghátíð
Skandinava í Vesturheimi verður
höfð í Chicago hinn 14., 15., 16. og
17. p. m. Þetta alsherjar söngfjel-
ag Dana, Svía og Norðmanna, er
stofnað var sumarið 1887, saman
stendur nú af 21 söngfjelagi, og
pau hvert um sig senda á alsherj-
ar sönghátíðina sínafrægustu söng-
menn. Meðal frægustu söngvar-
anna á pessari komandi hátfð segja
forstöðumennirnir að verði ungfrú
Anna iSmith, fædd í Kristiania í
Noregi, ungfrú Alma Heltkrantz,
fædd í Stokkhólmi í Svfaríki og
herra Alhert Prederik Arveschou,
fæddur að Hamar í Noregi. Ung-
frú Smith er útlærð af pýzkum
söngháskóla, ungfrú He'tkrantz af
frönskum og ameríkönskum (var
kostuð af Carnagie hinum ríka f
Philadelphia), og herra Arveschou
af sænskum söngskóla.
Eitt stórkostlegt járnbrautaslys
varð í Virginia 2. p. m. Rigning-
ar höfðu pvegið burt stóran kafla af
brautargrunninum, og lestin hljóp
fram í petta op, og brotnuðu allir
vagnarnir. Um 30 manns týndu lffi
og 200—300 ineiddust.
Allir malararnir í Minneupolis
hafa hækkaðverð hveitimjölsins um
25 cents tunnuna (200 pund).
Bandaríkjastjórn segir að á sfð-
astl. ári hafi Bandaríkjamenn selt
Canadamönnum varning er nemi
#23-| milj.
Á almennum fundi Bændafjel-
agsins í Suður-Dakóta var pað um
daginn sampykkt í einu hljóði, að
skora á liæði repúblíka og demókrata
að stofna til almenns fundar á tíma-
bilinufrá 1. til 10. september næstk.,
til að útnefna sækjendur um öll
embætti á hinu fyrsta kjörpiugi rík-
isins í haust.
Á síðastl. ári voru í Bandaríkj-
um grafin úr jörðu 12. milj. utons”
af járnmálmi, og kostaði pað verk
um $24,944,000.
C a n a d a .
Frá Ottawa koma nú pær
fregnir aðHugh Sutherland, Hudson-
flóabrautarformaðurinn, sje búinn að
fá loforð um svo mikinn fjárstyrk til
fyrirtækisins frá sainbandsstjórninni,
að efalaust sje að hún verði nú
byggð alla leið. Sutherland er nú
búinn að vera 4 mánuði samfleytt f
höfuðstaðnuin og sje pessi fregn
sönn, hefur hann ekki til einskis
beðið. En pað er ef til vill valt að
trúa pessari sögn.
Hinn 3. p. m. giptist Forster
fjármálastjóri sambandsstjórnarinnar,
konu er skilið hafði við mann sinn,
og í Bandarikjum fengið löglegan
skilnað. En nú segja allir helztu
lögmenn að sá skilnaður sje ekki
viðurkenndur í Canada, og pess
vegna álitið nú að hún sje kona 2
manna. En pað vill henni til að
maður hennar er f Bandarfkjum,
flúði pangað og á ekki apturkvæmt
i Canada, og par af leiðandi lftil
lfkindi til að hann ónáði konu sfna,
pó hann geti pað eptir pvf sem
lögin segja.
Toll-tekjur sambandsstjórnar-
innar frá Montreal-toll-umdæminu
voru á sfðastl. fjárhagsári $11,153,
720. Er pað rúmum $2 milj. meira
en á fjárhagsárinu, er endaði 30.
júní 1888.
öll uppskera í austurfylkjunum
lítur frábærlega vel út að sögn,
prátt fyrir hin miklu votviðri, er
par hafa gengið öðruhvoru að und-
anförnu. Glæsilegar fregnir í pessu
efni koma úr öllum áttuin, allt aust—
an af Prince Edward-eyju.
Áfram-halda æsingarnar eystra
gegn Jesúftum og kapólska klerka-
valdinu yfir höfuð að tala. Ein hirt
sfðasta stofnun til að vinna gegn
kapólskunni er uJafnrjettisfjelagið”
f Ontario. Tilgangur pess sýnist
langt frá ósanngjarn; er sá, að
kapólsku kirkjunni sje ekki veitt
nein sjerstök hlunnindi, nje gefið
vald til að semja sjer lög öðruvísi
en hver önnur kirkjudeild. Þar er
meóal annars verið að vega að tíund-
orr-gjahlinu (Tithes) f Quebec, sem
kapólskakirkjan viðhefur enn. En
tlundar-gj&Ui pýðir pað, að með—
limir kirkjunnar eru skyldir að
gjalda til prests og kirkju einn
tlunda-\\\xntA allrar sinnar framleiðslu
á ári hverju. Tíunda hvert bush. af
hveiti eða öðrum kornmat t. d., er
eign kirkjunnar samkvæmt pessum
klerkalögum.
Hitar miklir hafa gengió hver-
vetna eystra sfðan um mánaðaniótin.
í vikunni er leið voru svo mikil
brögð að honum meðfrani Lawrence-
fljótinu, að 80 nautgripir drápnst úr
ofhita á gufuskipi frá Montreal til
Quebec. .lafnmikið lirun liefur
aldrei átt gjer stað fyrri á svostuttri
leið.
í sfðustu vikunni í júni siðastl.
voru tekjur Canada Kyrrahafsfje-
lagsins að ifllu samtöldu svo að
segja fjögur hundruð púsund dollars
—mikið meira en nokkurntima áður,
frá tilveru pess.
Mælt er að sambandsstjórnin
hafi ákveðið að selja />H««í-mönnum
sumar eyjarnar f austur-sporði
Ontario-vatnsins, en sem hún til
pessa hefur leigt og gefið leigu-fjeð
til Indíána.
Halifax-búar hafa nýlega hald-
ið hátfðlegan 140. afmælisdag bæjar-
ins, pó aðal-hátíðin fari ekki fram
fyrr en fyrripart næstk. ágústmán.,
pegar miðsumarshátíðin verður höfð.
—Snemma um vorið 1749 hafði
Halifax lávarður, á Englandi, aug-
lýst að fjelag er liann stýrði skyldi
flytja fólk frítt út til Nýja Skot-
lands, sjá pvf fyrir fæði 12 mánaða-
tfma og gefa hverjum manni væna
spildu af landi, ef menn vildu snúa
sjer að pessu strax. Nærri undir-
eins buðust yfir 2,000 útflytjendur,
er fóru pegar af stað vestur og tóku
land par sem nú stendur Halifax-
bær, hinn 21. júní 1749. Byggðu
komumenn par umhverfis, en að-
setustaður fjelagsins var á lendingar-
staðnum, og umhverfis pau hús
jókst byggðin smátiisaman. Þá um
haustið var byggð kirkja (P&ls
kirkja) á lendingarstaðnum, og er
pað hin fyrsta prótestanta kirkja, er
byggð var f Canada. Og ári síðar
(1750) var par komið upp frjetta-
blaði- hinu fyrsta f Canada. Ný-
Skotleiidingar stofnuðu og hið fvrsta
löggjafarpiiig f Canada. Það kom
saman á lendingarstaðnum, sein pá
var orðinn æði porp og hjet Halifax,
uin haustið 1758.