Heimskringla - 03.10.1889, Blaðsíða 1

3. ar.
Nr. 40
' ALMENNAR FRJETTIR.
FRÁ ÚTLÖNDUM.
ENGLAND. Þaðan koma nú
fregnir sem eiga að vera sannar, að
Gladstone ætli sjer að andæfa fruin-
varpi Balfours um stofnum kaþólsks
háskóla á írlandi. Sú uppástunga
Balfours var ekkert annað en bragð
til að sundra liði Gladstones og
Parnells bæði á írlandi og Englandi.
Hann bjóst og býst við, að andæfi
peir Gladstone og Parnell J>essu
máli, fái peir á sig ópokka fleiri-
hluta kaf>ólskra manna á írlandi, og
ennfremur að Jæirra egin flokkur á
Endlandi klofni, af J>vi margir í
honum álíta petta eitt hið parflegasta
mál fyrir írland. Margir í peim
flokki á Englandi hafa og fyrir
löngu síðan látið í ljósi að j>eir
muni fylgja pessu frumv. Balfours,
pví pað sje óneitanlega hið mest á-
ríðandi mál fyrir írland, er nú lengi
hafi verið á prjónunum. Um petta
mál ræddu peir lengi einslega Glad-
stone og Parnell um daginn áður
en Gladstone fór yfir til Frakklands,
komust að greinilegri niðurstöðu í
meðferð málsins og skildu beztu
vinir, prátt fyrir að búið var að telja
Parnell trú um að petta mál mundi
verða til að skilja samvinnu peirra
og jafnvel vináttu. Hvernig peir
ætla sjer að fara meb málið, er eng-
um ljóst nema peim tveimur, en svo
mikið er víst að Gladstone ljet í
ljósi, að peir mundu eptir allt saman
tiltölulega fáir, sem eindregið mundu
vilja fylgja Balfour pegar málið
kemur til umræðu. Hann áleit jafn-
vel að millibils-flokkur Hartingtons
lávarðar mundi hvergi nærri eindreg-
inn með Balfour í pessu máli, pó
pað hafi verið auglýst að svo verði.
tlm pessar mundir koma og pær
fregnir frá London, að Balfour sjálf-
ur sje farinn að gugna með áfram-
hald pessa -máls I peirri mynd sem
pað er f nú. Kemur pað að sögn
til af pvf, að honum gengur ógreið-
ar en hann ætlaði, að fá kapólsku
prestana á írlandi til að renna á
agnið. Þeir virðast hafa betri trú
á Þjóðfjelaginu frska og stefnu
Glanstones og Parnells, heldur en á
Balfour pó stefna hans í pessu at-
riði sýnist vera mjög svo glæsileg.
Yfir herforingi Englands, her-
toginn af Cambridge, hefur leyft
stofnun herdeilda, er að öllu sam-
töldu samanstandi af 100,000 manns,
til varnar Lundúnaborg. Allt
verður petta sjálfboðalið, en á æfin-
lega að verða viðbúið að verja borg-
ina fyrir óvæntu áhlaupi úr hvaða
átt sem er. Er petta með fram
sprottið af sífeldum klögunum f
Times yfir verjuleysi höfuðstaðar-
ins, en að nokkru leyti til að gefa
ríkismannasonum tækifæri til að æfa
sig í hernaðar ípróttum.
FRAKKLAND. Þáeru nú al-
mennar pingkosningar á Frakklandi
afstaðnar fyrir nærri hálfuin mán-
uði, en ekki fyrr en rjett nýlega vita
menn greinilega útslitin, og vita pó
varla enn greinilega um pau. Svo
mikið er víst, að hvorugur flokkurinn
er verulega ánægður. Við kosn-
ingarnar í Montmartre-kjördæminu
varð Boulanger ofan á og munaði
miklu, prátt fyrir öll brögðin, sem
við voru höfð til að hnekkja hers-
höfðingjanum. En pað dugði ekki
pó hann yrði yfirsterkari út f hjer-
aði. Þegar endurskoðunarmenn kjör-
seðlanna í Paris tóku tll að yfirfara
pá, sampykktu peir nærri f einu
hljóði að kosning Boulangers væri
Ólögmæt, en að mótsækjandi hans
væri rjettkjörinn, prátt fyrir minni-
hluta atkvæða. Hershöfðinginn er
pess vegna ekki viðurkenndur ping-
maður.—í peirri kviðu fór svo, að
Jules Ferry, mikill maður eins og
hann er og æfður í öllum stjórn-
málum, varð undir í sínu hjeraði
og er pví ekki pingmaður lengur;
fjell stjórninni pað illa, ekki sfður
en honum sjálfum, og veit ekki
hverju um á að kenna. Næstkom-
andi sunnudag (6. p. m.) fara fram
kosningar aptur í fjölda mörgum
kjördæmum, par sem engir af sækj-
endum komust að um daginn, og
vill stjórnin nú að Ferry reyni sig
í einhverju peirra. En að hann
hafi afráðið að gera pað, er ekki á-
kveðið enn, pó líklegt að pað verði.
Þó stjórn Frakklands skoði Dillon
greifa sekann og lítið betri en Bou-
langer, pá hafa pó kjörseðlaendur-
skoðararnir sagt hann rjettkjörinn
pingmann á Frakklandi. í Paris
urðu Boulanger sinnar stórkostlega
í minnihluta við kosningarnar, enda
segja blöðin, að mestu ósköp af
kjörseðlum, er peim tilheyrði, hafi
verið eyðilagt og par af leiðandi
aldrei komið fram. Temps segir,
að par (í Seine-kjördæminu) hafi
stjórnin látið brenna yfir 100000
kjörseðla peirra Boulangers-sinna,
og segir pví, að peir hafi f raun og
veru fengið 300000 atkv. á móti
226,000 atkv., er stjórnarsinnarnáðu
par f borginni.—Eptir pví sem nú
stendur, kvað afl stjórnarinnar á
pingi vera mjög líkt og á pví síð-
asta. Hún að vfsu kvað vera eitt-
hvað lftið liðfærri en pá, en hennar
fylgjendur eru nú yfir höfuð betri
viðureignar en síðast, tilleiðanlegri
og pví síður hætt við sífeldum klofn-
ingi út af skoðanamun. En stjórn-
in gerir nú ráð fyrir að græða mik-
ið við aukakosningarnar næstkom-
andi sunnudag, en pað auðvitað gera
Boulangersinnar líka. Og báðir
flokkar vinna nú ötullega að sínu
málefni pessa dagana.
KÍNA. í Peking er nýbúið að
taka fasta fjölda marga menn, sem
sannað er, að voru viðriðnir brennu
uhimneskamusterisins” (Tlie Temple
of Heaveri), eða musterisins mikla,
sem keisarinn tilbiður æðsta guð
Kínverja ogfórnar honum ýmsu peg-
ar mikið er um að vera. Musterið
var brennt stuttu eptir síðastl. nýár
og brann alveg til rústa. En á-
stæðan til pess að pað var brennt
var sú, að samsærismennirnir hugðu
að kveikja pá almennu trú, að
himneskur eldur hefð grandaðmust-
erinu, af pví guðirnir væru reiðir
stjórninni fyrir að hafa leyft erlend-
um pjóðum að byggja járnbrautir
út uin allt Kfnaveldi. Aðalaltarið
í pessu musteri var merkileg bygg-
ing, um 100 feta há, hringmynduð
og úr marmara, við grunninn 210
feta að pvermáli, um miðjuna 150
og efst 90 fet að pvermáli. Á pvf
ofanverðu voru 9 hringar myndaðir
með lágum marmaragörðum, og inn-
an í peim innsta rjett á miðju altar-
inu var hringmyndaður steinn og
við hann kraup keisarinn pegar
hann bað æðsta guðinn að gefa
regn, purk eða hvaða helzt veðurlag
eða árgæzku, sem í pað og pað
skiptið útheimtist.
Járnbratítaslys varð hinn 30.
f. m. f jarðgöngum á járnbraut
milli Naples og Foggia á Ítalíu;
rákust par saman 2 hraðlestir, báðar
á brunandi ferð, og fóru báðar í
spón. Þar týndu lffi og meiddust
um 100 manns.
Verðlaun og minnispeninyar,
sem gefnir verða á Parisar-sýning-
uuni, eru talsins 25,069 og að auki
8,070 heiðursskjöl. Verðlaunapen-
inga: eru alls 903, minnispeningar
úr gulli 5,153, úr silfri 9,690 og úr
bronzi 9,323. Þetta auglýsti Tirard
í ræðu hinn 30. f. m., pegar útbýtt
var miklu af minnispeningunum.
frÁ ameriku.
BANDARÍKIN.
Fregn frá Portland Ore. segir
að stórkostleg gullnáma sje nýfundin
nálægt borginni Canton í Kfna. Kín-
verskir kaupinenn á Kyrrahafsströnd-
inni mynduðu fjelag undireins og
peir fengu fregnina, og er höfuðstóll
pess $20,000. Stykki af pessu gulli
hefur verið skoðað f New York, og
segja rannsóknarmenn að hveit ton
hafi inni að halda $375—$400.
Stærð námunnar er sögð l^ míla að
lengd og 20 feta pykk.
Frá St. Paul kémur nú sú
fregn, að auðmenn nokkrir f Canada
og Bandaríkjum hafi sótt um leyfi til
pingsins í Canada um að mega
byggja járnbraut frá hinni svoköll-
uðu uSoo”-braut norður að Hudson-
flóa. Það sem kemur pessu upp-
poti á gang er, að nj'lega hafa fund-
izt kol norður hjá Moose River, hjer
uin bil 250 mflur norður frá tlSoo”,
sem hafa verið flutt til Sault St.
Marie, Mich., til skoðunar og hafa
vakið mikla eptirtekt á pessu eyði-
landi norður að flóa.—Brautin verð-
ur um 340 mílur á lengd, og á að
leggjast yfir Kyrrahafsbrautina hjá
Windmore. Hugmyndin með pví
að byggja pessa braut er sú, að
opna landið á pessu svæði, sem er
sagt að sje ríkt af málmum og skóg-
um fyrir innflytjendur; einnig til að
ná sambandi við norðurálfuna gegn-
um Hudsonflóann.—Fáistleyfið verð-
ur byrjað á mælingu fyrir brautina
strax eptir næstk. nýár.
Bæheimskur steinhöggvari í St.
Paul, að nafni Ágúst Woorfried, hef-
ur nýlega fundið upp efnafræðislega
samsetningu, er uppleysir jafnvel
hinn harðasta stein, svo að hægt er
að steypa hann í hvaða helzt mynd
eða lögun sem maður vill. Hinir
pannig gerðu steinar eru harðir eins
og tinna, alveg gagnsæir og glans-
andi. Litur peirra fer eptir pví,
hvaða steintegund pað er sem upp-
leyst er. Meðan uppleysingin er í
fljótandi ásigkomulagi, er hægt að
brúka hana sem nokkurs konar gljá—
kvoðu fyrir allt sem er stein- eða
glerkennt. Mr. Woorfried álftur
að vagnhjól og járnbrautateinar ætti
að búast til á penna hátt.
Eitt hið stærsta gróðafjelag í
Buffalo hefur nýlega orðið algerlega
gjaldprota. Fjelag petta heitir The
liig Bend Tunnel & Mining Co.
og var stofnsett fyrir hjer um bil 5
árum síðan; höfuðstóll pess var ná-
lægt $20 milj., en tap er nú sagt að
sje $2 milj. Forseti fjel., fyrrum
pingmaður, Ray N. Pierce, verður
fyrir einna mestu tapi, hann átti frá
60—70% af innstæðunni.
Hraðasta ferð yfir Atlanzliaf,
hefur nýlega farið, gufuskipið City
of JParis. Það fór yfir hafið á 6 dög-
um og 16 mínútum.
Tlie Farmers Jievieire, blað
sem gefið er út í Chicago, segir að
uppskera í Bandaríkjum verði meiri
petta ár en búist hafi verið við, en
par á móti verði gæði kornsins ekki
líkt pvf og 1888, nema í Iowa, Mis-
souri, Kentucky og Kansas. Blaðið
segir að uppskera 1889 verði 2,268,
272,083 bush., ámóti 1,987,790,000
árið 1888,
Stórt bókaútgáfufjelag hefur
uýlega farið á höfuðið í Chicago.
Skuldir fjel. eru $500—$750,000.
Orsakir til fallsins er sagt að sje
verzlunardeyfð, og svik um hjálp frá
mönnum, er lofað höfðu au hjálpa, ef
á pyrfti að halda.
Enslcur auðmaður hefur nýlega
verið í St. Paul, að nafni E. J.
Dowlin. Hann er mjög áfram um
að komast í kunningsskap við eitt-
hvert fjelag, eða gróðastofnun hjer
megin hafs, er vilji taka til ávaxta
£2—£300,000, er hann segist skuli
lána gegn 3^ af hundr. Dowlin hef-
ur mjög mikið álit á Bandaríkjum
sem peningarnarkaði, og sagðist
:>vf glaður skyldi lána peninga sfna
hjer yfir um, pví flestir enskir auð—
menn hefðu hið sama álit og hann.
Mr. Dowlin er á ferð til Sitka, Alaska,
og ætlar að koma par á fót einhverri
stórri iðnaðar stofnun.
Utanríkisráðherra Bandaríkja f
W ashington hefur nýlega f engið
fregn um, að á eynni Navarra í
karabiska hafinu (250 mílur frá
Kingston á Jamaika) hafi veriðgert
blóðugt upphlaup og margir Ame-
ríkumenn drepnir. Stjórnin hefur
nú sentherskipið Galena til að stilla
til friðar.
Það er pó að síðustu komið
svo, að talsverðar upplýsingar eru
fengnar viðvfkjandi morði milíóna-
eigandans Snells, er myrtur var í
Chicago fyrir meira en ári síðan.
Maður að nafni James Gillon, sem
nýlega er dáinn, sagði söguna eins
og hún gekk til pegar Snell var
myrtur. Hann segir að 3 menn hafi
verið f fjelagi með að stela pening-
unum og vinna morðið. Einn af
J>eim hafi staðið á vakt úti fyrir hús-
inu meðan tveir fóru inn, og aðbáð-
ir peir hafi skotið á Snell, og pað
seinasta, er peir hefðu vitað hafi
verið pað, að hann hafi fallið á gólf-
ið rjett á eptir.
Eptir pessari sögu að dæma er
pað nú orðin almenn skoðun manna
að Tascott hafi ekki myrt Snell,
heldur hafi hann verið nokkurskon-
ar hjálparhönd Gil’ans með að
leggja til allt sem purfti til að
koma peningunum undan er hann
stal. Hvar Tascott er niður kom-
inn veit engin enn.
Urslit ríkispingskosninganna í
4 nýju ríkjunum eru óvís enn (2.
oktober), repúblíkar telja sjer sigur-
inn í báðum Dakota-ríkjunum og í
Washington. Demókratar eigna
sjer Montana.
Tala innflytjanda, sem komið
hafa til Bandaríkja á 8 mánuðunum
sem liðnir eru af pessu ári, er 300,
564; á sama tfmabili f fyrra 392942.
Með pessa árs tölu eru pó ekki peir
sem lent hafa í Bandríkjum, en svo
farið annað hvort til Canada eða
Mexico.
Nýlega varð gjaldprota í New
York steinolfuverzlunarfjelag undir
nafni Pagenstocher & Co. Skuld
$300000.
Af 3 milj. baptista, setn eru í
Bandaríkjum, eru 1,360,000 svert—
ingjar. Að loknu prælastríðinu voru
peir að eins 300.
Ensktfjelag hefur nýlega keypt
stórt járnsteypuverkstæði f Hoken-
dauqua f Pennsylvania fyrir $3^
miljón.
Blóðugur bardagi var nýlega
háður í hjeraði einu í Mexikó. Þar
börðust alls 400 manns, hermenn á
móti búendum. Og pegar landstjór-
inn kom að stilla til friðar, var hann
rekin á flótta. Orsakir til pessa
ófriðar er sagt að sjeu nýjar skatta-
álögur á almúgann.
C a n a d a .
Það er nú loksins komið svo
langt að stjórnin ætlar ekki lengur
að leyfa Bandarikjamönnum orða-
laust að flytja vín til Canada, án
pess að borga toll af pvf. Hingað
til hefurskipsfarmur eptir eptir skips-
farm af víni verið flutt til Canada,
eptir St. Lawrence-fljótinu. Skip-
in flytja hálfan farm af veggkalki
(Plastre) og hálfan af víni; afEerma
svo vegglímið og nokkurn hluta af
víninu á höfn einhverstaðar við
merkjalfnu Bandaríkja og Canada
og tekur pappír fyrir, fer síðan með
afganginn af víninu á einhverja aðra
höfn og skipar pvf par upp án pess
að borga nokkurn toll af pví.
Nýlega hafa nokkrir menn úr
95. herdeildinni í Toronto, verið
dæmdir til að borga $20 hver, eða
priggja mánaða fangelsi að öðrum
kosti. Þeir höfðu skrifað sig í her-
deildina, fengið einkennisbúninginn
og annað pví líkt, en aldrei sjest
framar til að taka pátt í æfingum
eða pess háttar.
Inntektir og útgjöld Canada
Kyrrahafsfjelagsins voru í ágúst 1889
sem fylgir: Inntektir alls $1,421,755,
útgjöld $759,371, ágóði $662,384.
í ágúst 1888 var ágóði fjelagsins
$419,328. Á fyrstu 8 mánuðum
pessa árs voru inntektir i allt $9,166,
778, útgjöld $5,922,932. Fyrir 8
mán. ársins 1888 til jafnlengda
var ágóði $1,934,227, fyrir utan
inntektir og útgjöld af suðaustur
brautinni.
A. Dobson & Co. ullarverk-
smiðju-eigendurnir í Toronto, eru
orðnir gjaldprota. Skulda upphæð
ekki kunn, en sögð fjarska mikil.
Frá pví síðasta blað vort kom
út hefur komið nákvæmari frjett um
skriðuna í Quebec. Uj>p til pessa
tíma hafa milli 40 og 50 lík fundist,
og eru pó ekki allir fundnir enn,
jafnvel pó allt af hafi verið unnið af
kappi sfðan slysið vildi til. Dóm-
endur og lögreglulið bæjarins er
allt af á ráðstefnu viðvíkjandi pessu
tilfelli, og til pessa hefur helzt verið
ofaná, að bæjarráðið sje sekt í öllu;
fyrst í pví að hafa ekki verið búið
að koma f veg fyrir skriðuhlaupið,
sem álitið er að hafi verið hægt,
annað pað, að pegar hún var fallin,
að ganga ekki fljótar eða rösklegar
fram í að hjálpa peim nauðstöddu
heldur en gert var, pví pað er hug-
mynd allra, að pað hefði mátt
hjálpa miklu fleiri lifandi úr skrið
unni heldur en gert var, ef nægileg
hjálp hefði komið í tíma.
Eptir frjettum frá Victoria B.
C., er von á að herskip Bandaríkja,
Jiush, er meinlega hefur varið sela-
veiðaskipum Canada i Behrings-
sund f sumar, komi pangað bráð-
lega. Ef svo er, er búist við að
selaveiðamenn, er orðið hafa fyrir
yfirgangi pess, veiti pví ekki sem
bezta viðtöku, ef pað hefur f hyggju
að leggjast að á höfninni, par peir
segjast hafa tapað allri sumarvinnu
fyrir pess skuld.
Nýdáinn er að Coburg, Ont.
fyrrum póstmálastjóri, General
Smith.
Menn peir sem hafa á hendi að
borga skuldir Central bankans f
Toronto, er sagt að hafi ekki nóg til
að mæta skuldakröfunum. Allt sem
peir hafa undir hendi nú, er $50,000,
en ef allt ætti að borgast, pyrftu
peir f J>að minnsta að hafa $200,000.
Það hefur vakið talsverð um-
svif í Rat Portage nýlega að veit—
inga maður var að grafa skurð frá
húsi sínu, menn er fram hjá gengu
tóku eptir pví að uppmoksturinn úr
skurðinum var skrítilega litur, eins og
slæi á hann dökkgulum lit. Sumir
af peim, sem eptir pessu tóku, fóru
pegar að pvo sandinn, og árangurinn
varð, að einn fjekk meira en $1 virði
af gulli úr 2 pundum af sandi.
Margir aðrir fengu og talsvert.