Heimskringla - 07.11.1889, Blaðsíða 1

3. ár. Winnipeg, Man. 7. ]\ovember 1889. Nr. 45.
ALMEMAR FRJETTIR
FRÁ ÚTLÖNDUM.
ENGLAND. Michael Davitt,
pingmála-skörungur íra, var hið
síðasta vitni kallað til að halda fram
hlið íra við rannsóknarrjettinn í
Parnells-málinu. Flutti hann að
vitnaleiðslunni lokinni langa ræðu
og með svo mikilli snild, að allir
viðstaddir viðurkenndu að önnur
slík hefði ekki verið flutt fyrir rjett-
inum, enda gat yfirdómarinn Han-
nen ekki annað en látið það í ljósi,
að hann hefði gert framúrskarandi
vel. Á ræðu Davitts var að heyra
að hann vissi meiia en fram kom
hjá honum, enda er almennt búist
við að hann J>á og þegar geri eitt-
hvað opinbert, er komi stjórninni
óþægilega.
Hið næsta f>ing Breta ætlar
Victoria drottning að setja sjálf;
gerir pað til að póknast Salisbury,
sem álítur pörf á að beita öllum
brögðum, sem á einhvern hátt geta
styrkt stjórn hans. Að einhverjar
miklar breytingar sjeu í vændum
hjá Salisbury, að pví er írlandsstjórn
snertir, eins og áður hefur verið
drepið á, um J>að pykast nú allir
sannfærðir. Hafa pað einkum til
marks, að Victoria drottning hefur
nú gert það, sem aldrei fyrri hefur
borið við, að hún hefur sent eptir
Balfour, til pess að láta hann skýra
sjer frá írlands-málinu einslega
heima 1 Balmoral kastalanum. Sendi
hún gagngert eptir honum til pessa
viðtals yfir til írlands hinn 1. J>. m.
Undir pví býr eflaust eitthvað, sem
almenningur væntir máske sízt.
fgildi Indlands eða Hudson
Bay fjelagsins, að pví er takmarka-
laust vald snertir, er nýstofnað fjel-
ag á Englandi, er hefur hertogann
af Fife (tengdason prinzins af Wal-
es) í broddifylkingar. Fjelag petta
heitir tlhið brezka Suður-Afríkufje-
lag”, og hefur konunglegt einka-
leyfi til að vinna eins og J>ví sýn-
ist og stjórna eins og pví pykir við
eiga feykí-mikilli og frjóvsamri
landspildu á suðurströnd' Afríku.
Flatarmál pessarar landspildu er
meira og mikið meira en flatarmál
margra konungsríkjanna í Evrópu,
og skilmálarnir eru svo útbúnir, að
eins vel sýnist mögulegt fyrir fjel-
agið að helga sjer stóra landfláka,
sem alls ekki eru tileinkaðir eign
Breta. Og vald J>ess til að helga
sjer ónumið land er æði-mikið, par
sem pað má nota hinn brezka fána
eins og J>ví sýnist, halda honum
sem hlifiskildi fyrir sjer og húsum
sínum. Sem sagt er fjelaginu gef-
ið svo mikið vald, að J>að eitt hlýt-
ur að ráða lögum og lofum, og hef-
ur par af leiðandi vald til að koma
upp lögregluliði (öðru nafni her-
liði) og viðhalda pví til að verja
sig og eignir sínar og til að fá
framfylgt peim lögum, er samin
verða. Þrátt fyrir petta einveldi,
er pað með raestu samvizkusemi til
tekið, að einveldi í verzlun eða í
öðrum greinum verði ekki liðið, en
svo er strax í næsta orði ákveðið,
að bankar, járnbrautir eða aðrir
spervegir, bryggjusmlðisfjelög eða
hraðfrjettafjelög verði ekki skoðuð
sem einveldisstofnanir. Einkaleyfið
er pess vegna pannig útbúið, að
fyrst er fjelaginu í heild sinni gefið
takmarkalítið einveldi, svo er pví
bannað einveldi, og svo er öllum
peim fjelögum leyft einveldi, sem
hvervetna í beiminum eru potturinn
og pannan i öllu einveldi i hvaða
mynd sem pað birtist. Þetta mikil-
fenglega einkaleyfi er staðfest i
Westminster í London 29. október
1889, á 53. stjórnarári Victoriu drotn-
ingar.
Stead, fyrrverandi ritst. Pall
Mall G-azette, situr nú stöðngt í
Rómaborg og skrifar paðan fram-
haldandi ritgerð í Gazette um páfa-
dóminn í nútíðinni. Er hann ný-
byrjaður á ]>ví verki.
í verkstæði í Glasgow biðu um
30 stúlkur bana við pað hinn 1 p.
m., að fauk stórbygging, sein var í
smíðum, og múrinn og grjótið úr
henni braut pekjuúa á gólfklæða-
verksmiðju, er stóð samhliða.
Brjef frá Stanley, skrifað 29.
ágúst p. á. við Victoria Nyanza-
vatn, komu til Zanzibar í byrjun p.
m. Var hann par meðEminBevog
hafði að auki rúmlega 800 manns;
allir pá frískir.
A SPÁNI erbyrjað á undirbún-
ingi stórkostlegrar hátíðar árið 1892
í minningu um Ameríkufund Kol-
umbusar, og sagt að stjórnin muni
ósvikið hjálpa áfram fyrirtækinu.
Hvaða mynd að hátíðahaldið tekur
sig er óvíst enn, en stungið er upp á
alsherjarsýningu í Madrid í sam-
bandi við annað hátíðahald, og tal-
að um að sú sýning byrji 3. ágúst,
pví pann mánaðardag ljet Kolum-
bus frá landi, og að hún svo endi
12. okt., pví pann dag mánaðar steig
hann fyrst fæti á land í Ameríku.
Tollbreytingar allmiklar kváðu
vera fyrirhugaðar í Danmörku.
Stjórnarfrumv. pess efnis var lagt
fyrir pingið 31. f. m. Tollinn á að
taka af kolum, kafli, tei, hrlsgrjón-1
um, salti, Óunnu járni og vissriteg-
und af olíu, ogminnka hann á stein-
olíu. Aptur á að hækka tollinn á
öllum vínföngum, tóbaki, aldinum 1
og ölluin kryddjurtum m.m. pvílíku
svo og á skófatnaði, stigvjelum o.
p. h.
FRA amerikl.
BANDARÍKIN.
Viðurkennd ríki með sömu
skilmálum og sömu rjettindum og
öll önnur ríki í sambandinu eru nú
Suður- og Norður-Dakota. Það
gerði Ilarrison forscti hinn 2. p. m.
Auglýsti pá formlega að pau hvert
um sig væru tekin í fjelag ríkjanna,
samkvæmt ákvörðun Þjóðpings.
Hin lengi práða ósk Dakota-inanna
er pví uppíyllt uin síðir, og peir
standa nú einir og ekki lengur
komnir upp á uniönnun einvaldsins
í Washington, sem kallaður er for-
seti.
Fyrir nokkru sendi blaðið
Tribune í New York 4 sp.irningar
til allra Þjóðpingmannanna í neðri
deild, sein i repúbika-flokknuin eru.
Spurningarnar eru: 1., hvort peir
sje meðmæltir toll-breytingum, 2.,
hvort peir sje meðmæltir niðuríærslu
útflutningstolls, 3., hvort peir sje
meðmæltir núverandi aðferð við
Þjóðpingskosningar, og 4., hvort j
peir sje meðmæltir rífleguin styrk til j
stofnunar eða viðreisnar verzlunar— i
skipastól Bandaríkja. Af 109 re-
públikanpingmönnuin hafa 93 svar-
að spurningunum og meginhluti
peirra—um og yfir 80—hafa sagt já
við öllum spurningunum. Þaö er
ætlað að pessi 4 atriði verði hin
helztu í pingsetningarræðu Harrisons
forseta í vetur, og pvl vildi b.aðið
fyrirfrain geta gefið í skyn hveruig
sinn eiginn flokkur mundi snúast viö
peim á pingi.
Eins og í fyrrahaust eru nú
farnar að berast út sultar sögur úr
Daköta, og hrópað um hjálp t.i iuu-
anna í St. Paul og Minneapolis.
Verst á ástandið að vera i 2 (Joun-
ties nálægt Grand Forks—Neison
ag Ramsey—. í St. Paul og Min-
neapolis kvað nú vera stofnaðar
nefndir og fengið loforð verzlunar-
stjórnanr.a í báðum bæjunum um
samvinnu að söfnun fjár fólkinu til
styrktar. Segja St. Paul blöðin að
hjálpar-purfar verði í vetur og sje
nú pegar uin eða yfir 20,000 fjöl-
skyldur, eptir pví um 100,000 manns,
ea varasamt mun að trúa slíkum töl-
um. Að svo margir sje bjargprota
vegna uppskerubrestsins bæði í fyrra
og aptur í ár, er nærri pví, ef.ekki
alveg, ómögulegt. En að töluverð
neyð muni verða meðal margra i
vetur viðurkenna Grand Forks-búar,
og tilgreina sem bágstöddust fyr-
greind 2 Counties.
Eptir skýrslum nýútkomnum
frá akuryrkjudeildinni í Washington
yfir uppskeruna í ár, er hveitiupp-
skeran alls 480—495 milj. bush,, og
er pað 80 milj. meira en í fyrra.
Meðal pyngd bush. er gerð’ 57 pd.
Hinn 30. f. m. var prentsmiðja
blaðsins Pioneer Press í St. Paul
flutt í hina nýju prentsmiðju blaðs-
ins, sem að öllu leyti er pó ekki
fullgerð enn. En sú prentsmiðja er
bygging úr rauðgráum sandsteini og
múr 12 tasíur á hæð auk kjallarans,
sem talin er 13. tasían eins og al-
mennt er gert í öllum Bandaríkjum.
Hinn 31. f. m. gaf svo blaðstjórnin
út skrautútgáfu blaðsins og marg-
falt stærri en vanalega í minningu
pess, að pá var blaðið rjettra 40 ára
gamalt. Þessi nýja prentsmiðja pess,
er en sem komið er hin mikilfeng-
legasta í landinu, pó nú sje ein í
siníðum í New York, sem verður
stærri.
Nýlega hafa J>eir Vanderbilt-
bræður keypt járnbraut með öllu
tilheyrandi fyrir 822 miljónir, og
með pví útvegað sjer svo gott sem
óslitna járnbraut frá hafi til hafs.
alls eiga peir nú, og hafa aigerð um-
ráð yfir, 27,100 mílum af járnbrautum.
Þessa dagana verður í New
York hafður fundur í Duluth og
Winnipeg-járnbrautarfjelaginu, og
er búist við að pá verði eitthvað
gert endilegt að pví er snertir stefnu
fjel. með bygging brautarinnar,
hvar hún skuli liggja, hvenær full-
gerast o. s. frv.
Það hefur nokkrumsinnum verið
talað um að sameina öll járnbrauta-
fjelög í Bandaríkjum undir eina yfir-
stjórn, og var ætlað að Gould væri
par potturinn og pannan í. En nú
er ekki á honum að heyra að svo sje.
Hann talaði mikið um petta mál um
daginn og sagði pað væri vitleysa
ein. Það væri meir en nóg fyrir
einn eða 2 menn að hafa á hendi
stjórn 5,000 mtlna af járnbraut, og
að tala um að sameina í eitt allar
brautirnar um rikin, um 150,000
mílur, væri barnaskapur. Það væri
engra 5—7 manna meðfæri að stjórna
pví öllu.
í ræðu af stólnum fyrra sunnu-
dag sagði presbyteriana prestur einn
í Illinois, að pað væri sín skoðun að
Jobs-bók ritningarinnar væri ekkert
annað en kvæði samið af einhverjum
Gyðingi á útlegðartímabili peirra,
ogaðJobog fólk hans sje ekkert
arinað en skálda tilbúningur, til að
svna pjáningar og umburðarlyndi
Gyðinga. Sem eina af ástæðunum
fvrir pessari skoðun sinni færði hann
pað, að enginn maður jafn hrumur
og jafn líðandi og Job gæti látið í
Ijósi jafn háfleygar og skáldlegar
hugmyndir og eru í Jobs-bók.
Snjór fjell á Atlanzhafsströnd
inni hvervetna hinn 23. f. m. allt
suður gegnum Virginia. Og í
Maryland-ríkinu fjell snjór alveg
nið.’.r að sjó.
Innborguð er nú 81 milj.íalls-
herjar sj'ningarsjóðinn í New York.
Chicago-búar halda og áfram í pá
átt jafn kappsamlega og áður.
Um 20 manns meiddust í rysk-
ingum nálægt Crookston í Minne-
sota, er orsökuðust af pví, að ný
járnbraut purfti að leggja sporveg
sinn yfir aðra—St. Paul, Minneapo-
lis & Mariitoba brautina. Flokkur
síðartalins fjelags varði braut sína
svo vel, að hitt fjelagið varð að
hætta við og flýja. Stríð út af pessu
er búið að standa yfir fullan hálfann
mánuð.
í vesturhluta Nebraska fjell
svo mikill snjór hinn 29. og 30. f.
m., að ferð járnbrautalesta stöðvað-
ist svo nam meira en klukkustundu.
Leikritinu uEt Ðukkes hjemme”,
eptir Henrik Ibsen, hefur verið snú-
ið á ensku og heitir UA Dolls
House'' (Brúðu-hús). Var pað leik-
ið í New York nú fyrir skömmu og
fjekk yfir höfuð heldur góðan dóm
almennings.
t>ó leynt sje með farið er full-
yrt, að nú fyrir fáum dögum hafi
verið lokið kaupum á Pillsbury-
mylnunum stóru í Minneapolis, korn-
hlöðum pess fjelags bæði í bænum
og annars staðar og öðrum áhöld-
um. Kaupendur eru hið enska fjel-
ag, sem mest kaupir af mylnunum.
Pillsbury-mylnurnar kostuðu 85,
200000. * ________________
Mælt er að Krupp á Þýzka-
landi sje að hugsa um að byggja
upp stórt járnverkstæði í járnsmiðju-
bænum mikla Pittsburg í Pennsylva-
nia, og hafa sama fyrirkomulag og
á verkstæðunum sínum í Þýzkalandi.
Frá Chicago komapær fregnir,
að á næstkomandi sumri verði Ca-
nada Kyrrahafsfjelagið tilbúið með
6 gufuskip til flutninga á milli
Chicago og Owen Sound í Ontario,
og að fyrirætlun pess sj« að færa
niður flutningsgjaldið milli Mont-
real og Chicago, pangað til pað verður
jafnt gjaldinu á milli Chicago og
Baltimore.—Takist pað, verður flutn-
ingur til Evrópu mikið ódj'rari, par
sjóleiðin er svo mikið styttri til
Montreal. Flutningsgjaldið er nú
6 cents hærra fyrir 100 pund milli
Montreal og Chicago, heldur en pað
er á milli Chicago og Baltimore.
Þrjá síðustu dagana í síðastl.
októbermánuði fjell snjór látlaust í
Colorado, enda allar járnbrautalest-
ir teptar. Hinn 1. p. m. stóð par
allt fast af peim orsökum.
Til Washington hafa borizt
fregnir um styrjöld í Guatiamala-
rikinu í Mið-Ameríku. Er par að
sögn risinn upp mannsterkur upp-
reistarflokkur, er bylta vill stjórn-
inni. Síðari fregnir segja upp-
reistina niðurbælda. Og formenn-
ina tekna af lífi.
Kosningar fóru fram hinn 5.
p. m. í 10 ríkjum Bandaríkja, en úr-
slit ókunn enn. Útlit fyrir að demó-
krötum hafi græðst atkvæði.
C a n a d a .
Frá Ottawa er sagt að sam-
bandsstjórnin sje ekki vonlaus um
að saman gangi með henni og And-
ersonfjelaginu aptur, pó ástæðurn-
ar sje ekki pesslegar sem stendur.
Er mælt að pað sje að mestu sprott-
ið af misskilningi hvernig komið er.
t>að var um daginn borin út sú
fregn, að 2 auðmenn í Montral
(annar peirra dáinn fyrir ári síðan)
hefðu fyrir nokkrum árum lagt
810,000 hvor I dagblaðið uLa Min-
erve" í Montreal, og að pað hefði
verið ákveðið, að peim skyldi end-
úrborgaðir peningarnir á pann hátt
að báðir næðu ráðherrastöðu, í efri
deild sambandspings. Þetta á að
vera vörn blaðsins, sem nú neitar að
endurgjalda peningana, pegar geng-
ið er eptir peim. Ut af pessu var
svo lagt til, að sýna hvernig gang-
urinn væri í pólitikinni. En sann-
leikurinn er, að annar ráðherranna
var búinn að gegna peim störfum i
10 ár og hinn I 2—3 ár, pegar pen-
ingarnir voru lánaðir blaðinu, er pá
var í peningapröng.
Um 8100,000 á ári tapar sam-
bandsstjórnin við pað að flytja
frjettablöð án burðargjalds innan—
rlkis. Á fyrstu 14 dögunum í síð-
astl. september ljet stjórnin alla
póstafgreiðslumenn par sem blöð eru
gefin út leggja pau, sem með pósti
eru send burðargjaldslaust, á meta—
skálar og varð samlögð pyngd peirra
á pví tímabili 380,000 pund, eða.
190 tons.
í skipaskurðinum, sem sam-
bandsstjórnin er að fá grafinn yfir
eiðið milli Huron og Superior-vatns,
er ekki gert ráð fyrir meira vatns-
dýpi en svo að pað fleyti skipum er
rista 18 fet. En nú er Bandaríkja-
stjórn að útbúa sinn skurð yfir sama
eiðið svo að hann fleyti skipum er
rista 21 fet. Blöðin eystra eru pví
áköf með að canadiski skurðurinn
verði gerður jafn djúpur pegar í
upphafi og svo útbúinn að pað megi
dýpka hann enn meir hvenær sem
vill eptir að hann er fullgerður. Er
líkast að stjórnin taki pað til íhug—
unar á næsta pingi.
Aðflutningstolli á jár»i verður
líklega breytt eitthvaðá næsta pingi.
Skipasmíðisfjelagið í Toronto, sem
nýlokið hefur smíði stóra járnskips-
ins uManitoba" fyrir Can. Kyrrali.-
fjel. heimtar breytinguna auk margra
annara. En tollinum er svo varið
nú, að hann leggst pyngst á efni
sem að parf að flytja til skipagerðar-
innar, ineð fram máske af pví að
járnskip hafa ekki fyrr verið smíðuð
I Canada. En nú hefur fjelagið
fengið svo mikið hrós fyrir bygg—
ingarlag skipsins og fyrir smíðið yfir
höfuð, að pví býðst samskonar verk
fyrir mörg fjelög, enda er pað í
undirbúningi með að margfalda verk-
stæði sín í Owen Sound að stærð og
mannfjölda, en vill fá tollinuin
breytt.
Járnskipasmiðis verkstæði er
verið að stofna í Collingwood, Ont-
ario. Forstöðumennirnir eru Tor-
onto-menn eins og pess, sem verk-
stæði sín hefur I Owen Sound. Fje-
lagið í Collingwood hefur pegar
tekið að sjer að siníða 4 ferjuskip
úr járni eingöngu, er til sainans
eiga að kosta 8100,000. Ferjubát-
ar pessir eru til að flytja fólk úr
Toronto fram á skemmtistað bæjar-
manna á eyjunni er liggur skammt
undan bænum.
Bæjarstjórnin í Toronto hefur
ákveðið að allar járnbrautir sem til
bæjarins liggja skuli leggjast eptit
stólpabrautum yfir höfði inanna, eptir
að kemur inn yfir útjaðra bæjarins.
Bæjarstjórnin tekur pátt í kostnað-.
inum allt að helmingi.
Nú er sögð núfundin erfðaskrá
miljónaeigandans J. G. Ross, er
ljezt í Quebce I fyrra, en sem pá
var hvergi til. Er mælt að skipt-
ing eignánna—um 810 milj.—sje
allt önnu en erfingjarnir hafa nú
pegar ákveðið.
Á yfirstandandi ári til sept-
embermán. loka voru tekjur Can.
Kyrrah.-fjel. alls 810,650,185 og
par af var hreinn ávinningur 83,972,.
592. Er ágóðinn nálega 81 ^ milj.
meiri en á sama tímabili i fyrra.
*