Heimskringla - 18.09.1890, Blaðsíða 2

Bí-liUSJiKiSfciLA, W1SSIPE«,
J». SGrTKUKKK I HiHt.
„ Heimstrinffla,”
an Icelandic Newspaper.
Published eveiy lnursda}% by
Thk Hkimskringla Piunting Co
AT
151 Lombard St....Winnipeg, Man kynni
; kaupi
Meðlirnirnir j f>ví fjelagi ættu að j um ljóst, að kæmist slík verndun fi, I unr til, opt og tíðum án pess að
'þáværi æðimun aðgengilegra fyrir hafa nokkuð verulegt fyrir stafni.
fátæklingana í Evrópu að flytja j Þessuni mönnum viljum vjer sjer-
ningað,og \ el gaeti farið svo, að | staklega benda á pessa kennslu, því
IV. lR. NR, 38.
TÖLUBL. 194
Winnipkg, 18. september 1890.
V c i* n d n ii
-i-
IMFLYTJEÍDUIH.
öllum er kunnugt, hvað innflytj-
endur eiga hjer í landi örðugt og
erfitt uppdráttar að flestu leyti í
fyrstu.
Fyrst og fremst kunna peirmarg- j
ir hverjir ekkert or^ í ensku, p
næst eru peir með öllu ókunnugir
' greiða svo eða svo mikið árstillatr
og fyrir fje pað, sem pannig kæmi
| saman, ætti að ráða málfærsluinann
oof greiða annan kostnað, sem á
að falla, til pess að.bjarga
n íslenzkra verkamanna úr
| klóm svikaranna.
Hugmyndin er í sjálfu sjer mikið
I falleg, en vjer erutn hræddir um,
að hún geti ekki komið að fullu
j haldi. Yjer vitum vel, að íslending-
j ar hjer veita mörgum löndum, sem j
að heiman koma, mikið liðsinni og
mikla hjálp. L>eir fara á innflytj-
andahúsið, undir eins og landar
^oma að heiman, taka par að sjer
ættingja sína og vini, og ef einhver í
innflytjandahópnum er sjerstaklega
bágstaddur að einhverju leyti, pá
mun ætlð einhver svo hjartagóður
ar maður meðal landa hjer, að hann
taki slíkan mann að sjer um stund.
pessi kostnaður ynnist margfaldlega
upp við pað að innflutningurinn yk-
ist og borgararniryrðu nýtari í land-
inu en áður.
lauo-ardap'-
O
SKÓUO'.
Eins oglesendum (1Heimskringlu”
er kunnugt, hefur skólanefndin gef-
ið út ávarp til almennings um skóla-
málið, sem prentað er í seinasta
blaði Hkr.
hún veitir peim færi á að verja
vetrinum vel.
Og að endingu verðum vjer að
benda alpýðu manna á, að hjer er
henni boðið barn til fósturs, barn,
sein lilýtur að verða hermi sjálfri til
mikils gagns, ef hún hlynnii að pví
og pví fær að vaxa fiskur um hrygg.
Húu yetur ráðið uppeldi pess. En
ef hún veitir pví enga aðhlynningu
eða sýnir pví neinn sóma, pá verð- ;
norðanverðu við okkur
inn 5. júlí; par var töluvert af fiski-
skipum við hafísbrúnina. Dimma
poku gerði eptir hádegið en sfðari
hluta dags birti upp og sáum við pá
iand á bæði borð, Labrador að norð-
an og New Foundland að sunuan.
Um kvöldið fórum við vevnuni
' O O
Belle Isle sundið og pá voruin við
koinnir inn í Lawrence flóann; en
skömmu eptir að við vorum komnir
inn í flóann, misstum við landsýn
á bæði borð, svoerflóinn stór; í raun
og veru er hann líkan hafi en
flóa.
ur eitt af tvennu: annaðhvort vex j Daginn eptir, sunnudaginn,
pað upp án pess að alpýða manna. , gekk mikið á hjá Englendingunum
sem mest ætti að láta sjer um pað j á vestufaraplássinu peirra. Dar var
hugað, hafi minnstu áhrif ‘
Iögum og landsháttum, stjórnarfari El1 Þetta er allt annað en verndun'
og atvinnufyrirkoinulagi
flestir peirra bláfátækir.
Það er tvennt ólíkt,
og atvinnufyrirkomulagi og loks eru j arfjela _ , unnar, siera
* ................ ; taka að sier menn ar ættrækni, vin- ,
* , .. x ^ T . * 1«». október.
_ # _ j attu eða bnostoræðum,' eða þá að1
Pvi skal ekki móti borið, að bæði + f i +-i +
5 stofna nelaff til að tryggia vinnu-
anadastiórn oo* f\dkisst Vi-ÍAr .
sig fram hjá umsjónarmanni kennsl- j
unnar, sjera Jóni Bjarnasyni, fyrir
Þessi fyrirhugaða kennsla verður,
eptir pví sem ávarpið ber með sjer,
verulegast alpýðu-fræðsla, pví vjer
biblíufræðinni, sem einkum mun
er. , ætlað guðfræðinga-efnum. Aldurs-
íakmark er ekkert sett, en einungis
tekið fram, að nemendur verði að
minnsta kosti að hafa náð peim and-
lega proska, sem vanalegur er á
fermingaraldri.
Það er einungis eitt atriði viðvíkj-
andi kennslunni, sem vjer viljum
taka fram. Oss finnst eina kennslu-
að greinina vanta og pag enda hina ó-
missanlegusu fyrir íslendinga hjer.
Vjer eigum við uPolitical econo-
my”. Engrar fræðslu parfnast ís—
lendingar hjer eins mjög og fræðsl-
F Fi R I) A S A G A
—eptir—
G E S T P Á L 8 S 0 N.
VI.
Canadastjórn og fylkisstiórnin hier L .
J n j j j kaup þessara manna og annarct.
crersi mikið og marxrt til að hlynna1 * ... 1 s v,.., ..
. . 6 o •> j Pað er sitt hvað, að hjálpa monnum,
a. ínn ^tjendum. . Hvorartveggju sem maður þekkir eða horfir á, eða I ^e^jum Það sjálfsagt, að hver sem
stj rnirnar hafa hjer í bænum skrif- 54 að gtyrkja málefni manna, sem Hiegi sleppa hjá latínunni og
stofur til pess að leiðbeina innflyt- j maður hJorfiJr ekki & og veit ekkert ' ‘
enduin, vísa pe.m á land t.l eignar Lm hvort maður pekkir. Vjer er-
og ábúðar og benda peim á atvinnu. um hræddir urn> að undirtektirnar
En pað er eitt aðalatriði, sem undir slíkan fjelagsskap yrðu ekki
vantar í pessa aðhlynningu að inn- greiðar, og pó svo heppilega kynni
fytjendum, og pað er að tryggja j að takast til, að einhverjir forgöngu-
peim ávöxtinn af vinnu sinni, með- j menn fengju með dugnaði sínum
an peir eru svo skammt á veg komn- stofnað slíkt fjelag, pá erum vjer
ir hjer í landi, að peir geta pað j enn hræddari um, að fjelagið stæði
ekki sjálfir. j ekki lengi.
Það er kunnugra en frá purfi að Það vill líka svo heppilega til,
seSJa’ að Pað er nijbg almennt, að j á slíkum fjelagsskap ætti ekki að
innflytjendum er boðin vinna af ein- vera pörf. t>að yrði margfaldur
hverjum og einhverjum, undireins og j kostnaður og margföld fyrirhöfn, ef
peirkoma hingað, og kringumstæðna hver einstök pjóð í pessu landi cms mjog og rræosi- að líða á sjóferðina, allir voru orðn- | var kethöggvari fr.
sinna regna neyðast peir til að taka pyrfti að hefja fjelagsskap tiU pess ! unnar nra petta nýja land, sem vjer L. hraustir 4 sjónum oo- alltaf var nd var á leiðinni
boð.nu pegar í stað, án pess að að vernda landa sína í pessu efni. j ernln flnttjr U nnr stjórnarfar allt j gott veðnð? pö vinduriun væri d4 I leita sjer að atvinnu; hann varð,
grennslast ept.r, hvert samistaður- Og slíkur fjelagsskapur hlyti líka °g stefnanIr Par> nm landshætti og; ]ltið á rnóti) [)4 fór að srnáirle * karltetnð, að stytta sjer stundir á
mn sje tryggilegur að pví er vinnu- að verða til pess, að vekja pá skoð- í um andsnytjar. Það er takmark ; ast að ]ega borðbænina. q íar | leiðinni með pví að höggva í sálir,
launin snertir, enda er opt og tíðum un og við halda henni, að menn af | vort hjer, að verða svo fljótt sem kom ]oksinS5 að amla vinkon° mfn pegar hann hafði ekkert ketið til að
alve£r omögulecjt að segja fyrir fram, hinmn ýmsu þjóðum, sem hingað auóið er fænr um, að keppa við hjer* v ~ . - . . , - - . .
Eptir pví sem leið á leiðinayfir
hafið, fór mönnum að verða ein-
hvernveginn ljettara fyrir brjósti.
Það sást á svo mörgu. Menn urðu
eitthvað glaðlegri og áhyggju-minni
á svipinn, fjörið fór vaxandi og
skemmtunar-tilraununum fjölgaði.
Fyrstu dagana, sem hún gamla vin-
kona mín var á ferli eptir að henni
var bötnuð sjósýkin, gætti hún pess
alvarlega og vandlega,að aldrei væri
byrjað að borða fyr en búið væri
að lesa borðbænina. En pegar fór °g gekk burtu. Gamli maðurinn
að líða á sjóferðina, allir voru orðn- | var kethöggvari frá Skotlandi, sem
til Kanada til að
innu; hann varð,
I var par við statt alltaf að öðru
hvoru um daginn, og var mikið á-
jnægt og j.uppbyggt” pegar pað
ljet okkur sjá sig endrum og eins
um daginn. Mjer var mikil
forvitni á að heyra og sjá, hvernig
öllu væri liáttað við pessi ræðuhöld
og pess vegua tókum við okkur
saman, málfærslumaðurinn oy iecr,
og fórum inn á enska vesturfara-
plássið og stóðum par við góða
stund og hlýddum á eina ræðuna.
Það var gamall maður gráhærður,
hár vexti og grannvaxinn, sem ræð-
una lijelt; hann hjelt augunum
lokuðuin allann tímann en beindi
peim upp á við — og baðaði
svo höndunum út í loptið; hann
hafði lag á að láta alltaf heyrazt
gráthljóð í kverkunum á sjer; ýmist
íeygði hann úr sjer eða hann engd-
ist saman í ótal hlykki. Jeg \arð
fljótt leiðurá pessum ræðu-trúðleik
mundssonar bónda, úr brjóstveikí.
Hún var „grafin” á sama háttoo- Sig-
urður Jónsson, um nónbilið.
Snemma dags daginn eptir, 8. júlfr
kom læknir út til okkar og bólu-
setti aila. íslendinga á vesturfara-
phissmu, konur og karla, börn og
gamalmenni, með aðstoð skipslækn-
ísins.
Um hádegisbilið pann dag kom-
um við til Quebec, eptir 10 sólar-
hrmga ferð yfir Atlanzhafið. Allan-
hnan sendi að vanda mjólk út í skip-
ið handa konum og börnum. Þar
hom líka hr. Haldvin L. Baldvins-
son, fulltrúi Kanadastjórnar, til að
taka á móti vesturförum 0g fvlgja
pent. vestur með járnbrautinni 'og
urðu allir fegnir komu hans, pví eng
'nn af íslenzku vesturförunum var
vel fær í ensku. Svo var farið í
land og upp í stóreflis skála) inn.
flytjendahús; par víxluðu peir, sem
peinnga áttu, fje sínu í Kanada-pen-
inga Hinir horfðu á og hjálpuðu
' aðtelJa‘ Þar fengust líka alls
konar vist.r keyptar til ferðarinnar
vestur, pví á járnbrautinni verða
vestarfarar að nesta sig sjálfir.
hvort svo er eða ekki. En eptir á I flytja til pess að setjast hjer að, lenda menn í framförum og menn-
byrjaði að borða, jafnvel á undan
öllum öðrum, án pess að nefnaborð-
kemur pað pví miður allt of opt! væru í raun og verugestir og fram- 'r’gu og að geta tekið fullan párf í bænina á nafn
upp úr kafinu, að peir verða að andi, sem ekki gætu náð rjetti sín- í sijórnmálum ogölliim öðrum málum,
meira eða minna leyti sviknir um um hjer, nema peir nytu við fje - j er al.nenning í landinu varðar eða nskir vesturfarar, eða rjettara
kaupið, stundum alveg, Það eru : lagsskapar hjá löndum sínuni. SJík- : Retur varðað. Eins og kunnugt er, | **& aðnr vesturfarar en Íslending-
! hefur hluttaka vor í slíkum málum ! ar’ Eöfðn sjerstakt rúm fyrir sig, ;
Ugi
málum
svo I ar skoðanir gætu verið hættulegar j ------|
ríkisheild Kanada og fram- jhlngftð t!I veriö harIft Htil, sjálfsagt | ekkl
pláss
held'.ir vesturfara-
i vegna pess,
I hafa verið
að jafnvel peir, sem j Plássi;. Þttð rúm var næst 2. plássi
búnir að dvelja hjer |á skiPinu °g heyrðust stuudum inn
jafn vel dæmi til, og pau ekki
fá, að vinnuveitendur geta ekki! fyrir
haldið loforð sín um kaupið og hafa j tíð landsins. Stjórninni, bæði Kana
aldrei getað pað t. d. bændur, sem j dastjórn oghverri fylkisstjórn, hlýt- i - -- ---j- -j—i
búnir eruað selja alla uppskeru ína : ur að liggja pað í augum uppi, að j leng'’ hftfft verið með öllu ókunnug-11,1 okkar ölætin og hávaðinn í peitn.
áður en farið er að skera upp. Vita- pað er mjög alvarlegt atriði, ef hin-{ir stjörnarfari hjer og almennum j Meðal an"arft vesturfara par voru
skuld er pað, að kaupinu inætti ir ý.nsu pjóðflokkar hjer neyðast j 'nálum- Og slíkur ókunnugleiki ! Þrír Urakkar með 2 bjarnar-
hjer um bil alltaf ná með pví að j hver um sig til að hefja sjerstakan ! hefur beinlínis koniið af því, að j unga’ dálítið tamda’ sem peir ætl
verndunar löndum ,
að afla sjer nauðsynlegra upplýs-
_ , að hver um sig til að hefja sjerstakan flefur beinlíiiis komið af pví, —
neyta laga og landsrjettar svo sein fjelagsskap til verndunar löndum Pessir menn hafa aldrei átt fœri á, uðu með td Canada til að sýna fyrir
frekast væri hægt. En pað er ein- sínum gegn prettum eða yfirgangi ; að aíla sjer nauðsynlegra upplýs- fJe’ ^ hverjum deg' um hádegisbih'ð
mitt pað, sem innflytjendur geta sinna tilvonandi samborgara, svo að i inga 1 Pessum efnum. Én svo fram j komu í*.®11 með bjamarungana upp
•> •> O ---’
ekki. Þeir standa uppi ráðalausir, peir verði ekki aumingjar, nærr.
kunna ekkert í málinu, pekkja ekk- j pví áður en peir byrja sitt nýja
ert til laganna og hafa sjaldnast j líf í landinu.
efni á að leita til málfærslumanna. is0_ . ,
„ ... _ L’ar sem nú líka stiórnirnar ái
Ug endinnn verður svo sá, að heir u;________,, • , , , . „ , _
r . , , , ’ r hinn bóginn halda uppi all-kostnað-
miSSil ua nmn n
! arlega sem pjóðflokkur vor hjer á
j að geta látið nokkurn skapaðan hlut
j til sín taka, pá verður að veita hon-
j um færi á pessari fræðslu. •
Þess vegna finnst oss sjálfsagt,
missa af kaupinu, helzt kaupinu fyrir ars0mum skrifstofum beinlíuis vegna ! að undir eins °g nokkur skóJastofn-
yrsta sumanð í pessu land., einmitt innflytjenda? p4 er pað nærri L.j j un eða kennslustofnun kemst á fót
pví kaupi’ sem Pe'm n’ður allra merkilegt) að s]eppt skuli vera pessu ! hjá íslendingum hjer, pá sje ((Poli-
mest a að fa með fullum skdum. j atriði; sem j • r er merkile t tical economy” sú grein, sem fyrsi
£>vi ölulm er auðsætt, hvað bað er ! n .i. " I .,r «11-
. , . „ ’ F og að pví er afleiðmgarnar snertir
ánðandi fynr pa, að þurfa ekki strax ,•»« -
_ . > , I ’ r eitt h.ð þyðingarmesta. Það þyrfti
að fara að hleypa sier í skuldir til! t , , • -1 , , , rí.
J ! nefnilega ekki að auka kostnaðmn
pess að draga fram lífið h ier, enda i „1 c , c ,, • ., ._
•„ _ J ’ ■ við skr.fstofuna ýkjamikið, þó bætt
vill það víða brenna v.ð, að sá, sem j væri á hana löglærðum sem
e.nu s.nn, kemst upp á lag með j hefði pað aðalstarf? að hj4lpa inn.
grein, sem
af öllu eigi að reyna til að veita
tilsögn í og' sem allra sízt megi
missast.
Sem betur fer, mun nú hægt að
o
kippa
höfum
pessu í lag enn, pví vjer
bæði fyllstu ástæðu til að
á þilfarið, ef annars var gott veður,
og fóru þar að temja pá við listir
sínar, láta pá dansa áapturfðtunum,
eptirþví sem peir sungu fyrir ogþar
fram eptir götunum. Dessir Frakkar
voru sýnilega nauðulega staddir að
efnunum til; peir gengu svo tötur-
lega til fara, að engir af vesturför-
unum voru eins illa búnir og peir,
og svo voru þeir einhvern veginn
svo niðurlútir og preytulegir á svip-
inn, að mestu furðu gegndi, því
höggva.—t>að ætlaði fyrst ekkert
að verða um húslestur hjá íslend-
inguin pennan sunnudag; jeg veit
ekki af hverju það kom, en mjer er
næst að halda, að mörgum liafi fund-
ist húslesturinn hálfgerður óparfi
nú, pegar rjett rar komið að landi.
Fyrst ætlaði enginn að fást til að
lesa, svo ætlaði enginn að fást til
sytigja og pegar búið var að kippa
pessu í lag, pá ætlaði varla nokkur
maður að fást til að lilusta á lestur-
inn og sönginn. Loksins var pó
! húslesturinn haldinn, en athyglið var
j sýnilega langtum minna heldur en
I sunnudaginn fyrir, pegar verið var
svo að segja að byrja sjóferðina yfir
hafið.
Um kvöldið hjeldu ungu hjónin
nýgipíu okkur öllum á 2. plássi dá-
lítið gildi. E>að var afmælisdagur
konunnar. Þangað var og boðið
sumum af skipsforingjunim, yfir-
vjelastjóranum og yfirmatstjóranum.
Þeim báðum voru afhend ávörp frá
okkur farþegjunum með mörgum
orðum og miklu pakklæti fyrir all-
al viðurgerning við okkur á leiðinni.
OO 7 J O O
Frakkar eru annars fjörlegastir og Málaflutningsmaðurinnogmálmnem-
glaðlegastir allra pjóða. Jeg sá inn hjeldu ræður, öflugar og fjöl
ekki neinum peirra stökkva bros,
hvað pá heldur meir, á allri leið-
aðlifa á lánstrausti, hnegist tíðum : L L TT J7P IM i T næðl fytlstu ástmðu t11 að hvað pá heldur meir, á allri leið-
að pví að halda pví áfram, auk þess !. ^ f6-1 Um ' a na; duP1 s r‘u> Peg- j æt a °g beztii von u.n, að skóla 1 inni yfir Atlanzhafið; það var alltaf meðfarpegjum mínuni, því sk
sem það alla-jafna er hæora að I f^ F>e'^'‘^ru 6>vl "'r 'im pað á e.n- nefndin eða umsjónarmaður hinnar eins og einhver blýpung áhyggja j stjóranum hefði ekki verið sent
1 a hvern hátt, og þó lagt væri fram fvrirhuiruöu kennalu taLi «11.. u>;.. . ' !____ t__________^_______ c. • •
orðar, og skipsforingjarnir pökkuðu
klökkir fyrir. Jeg spurði suma af
meðfarpegjum mínum, pví skip-
TIL ISL EJVD ijstej"
Ferð mín til íslands bar bráðar að
?“ Je8' hafði búizt við, oger Því margt
ogert, sem jeg hefði burft að Ijúka af á«-
ur en jeg for. Jeg sný mjer því á þennan
hátt tll þeirra, er kunna að vilja hafa
eitthvert gagn af j,»ssari Íslílndsferð
minni.
Jeg bykist vita, að -nargir vilji senda
'njer peninga fyrir farbrjef frá íslandl
Ut lllngað nœsta 8Umar. Það geta þeir
"g gert enn, með því að senda mjer aiia
shka peninga með póstávísunum ti'
Reykjavíkur. En fað tilkynni jeg þeim
ja ntramt, að Þápeninga verður að senda
1 seinasta lagi með mestk. marzmánaðar
ferð póstskipsins frá Skotlandi til ís-
lands’ ella koina peningarnir of seint til
væntanlegra vesturfara.
Ef einhverjir af peim, er út komu
tra Borðeyri 1887 og sem biðu par, hafa
ekk, enn fengi* skaðabótapeninga sína
skal jeggera mitt ýtrasta tilaðnápeím
ut, ef eigendur þeirra gefamjer liið nauð-
synlega innheimtu-umboð. En pað u,n-
boð verða peir þá að senda með næstu
postferð til fslands (12. nóv. næstk. frá
Granton). Einnig pað skal senda mjer
til Reykjavíkur.
. En“ fremur vil jeg geta þess, að
be.r sem hafa keypt prepaid farbrjef út
hingað, en sem ekki hafa verið brúkuð,
geta fengið pau útborguð með því að af-
hendaþau farbrjef herra J. W. Finney, 535
Ross Street, Winnipeg.
Winnipeg, 11. september 1890i
-ö. L. Baldwinsson.
indlenzka r
MERKISKöIUR,
sem það alla-jafna er
komast í skuldirnar en
j efni, og sem optast nær yrði einurig-
Afleiðingarnar af því, að verka- j is til bráðabirgða. Þegar á aílt
maðurinn nær ekki fyrsta sumar- j er litið, þá er eitthvað bogið við
kaupinu sínu, verður því opt og tíð- það, að þessar skrifstofur telja
um sá, að hann kemst í basl,
venst basli og lifir svo í basli, ef til
vill alla æfi. Þegar hann svo er bú-
inn að vera hjer nokkur ár, farinn
að kynnast landi og atvinnufyrir-
komulagi, og er kominn svo langt
á veg, að hann gæti farið að verða
nýtur maður, bæði sjálfum sjer og
öðrum í fjelaginu, þá er hann orð-
inn svo innlífaður skuldabraski og
bundinn í kröggunum, að hann get-
ur tæplega um frjálst höfuð strokið
og má heita bæði tjóðraður og
heptur í öllum sínum fram-
kvæmdum.
Þessi kaup-svik hafa þegar gert
hjer svo mikið ógagn og eru búin
að standa svo lengi, að það er íylli-
lega kominn tími til, að fara að
reyna til að ráða bót á þessu.
Sumum hefur dottið í hug, að ís-
lendingar stofni fjelag til þess að
vernda sína landa í þessu efni
úr þeím I h.Vem hátt’ °° ^6 væri fram fyr‘rlluguðu kennslu taki bendingu
ur peim fje það? gem á þyrfti að halda j þessu 1 þeirri, sim hjer er gerð, alveg eins
vel og hún er meiiit. Það er
skýlda allra, ekki stzt blaðanna, að
hlynna svo að þessari stofnun, að
hún komi sem flestum að gagni og
það skyldu sína, að leiðbcina mönn-
um tilaðfá atvinnu, en láta sigengu
skipta, hvort verkamaður fær kaup
sitt eða ekki.
Af því, sem þegar er tekið fram,
getum vjer ekki betur sjeð, en áð
nauðsynlegar framkvæmdir til þess
að ráða bót á þessum vandkvæðum
hljóti að hvíla á stjórnunum. E>að
gæti aptur verið nokkrum efa bund-
ið, hvort það væri Kanada eða hin
einstöku fylki, sem ættu að bera
kostnaðinn í þessu efni, en eðlileg-
ast virtist, að Kanada bæri kostnað-
inn að því er snerti ((territóríin” og
fylkin sjálf að því er sig snerti.
En hvor sem niðurstaðan yrði í
kostnaðar-atriðinu, þá er vonandi,
að stjórnirnar sjái, að svo búið má
ekki standa til lengdar
<_/ o o
að hún verði að sem beztum notum.
Þess vegna leyfum vjer oss að vona,
að kennsla verði veitt þegar í vet-
ur í ((Political economy”, þótt hún
standi ekki meðal fræðigreina þeirra,
sem taldar eru í ávarpinu frá skóla-
nefndinni í seinasta blaði.
Um leið og vjer teljurn þetta
víst; verðum vjer alvarlega að benda
mönnum á fræðslu þá, sem hjer er
boðin. Þetta er hin fyrsta stofnun
hjá íslendingum hjer til þjóðmenn-
ingar og fræðslu og það væri meira
en meðalhneysa, ef hún skyldi detta
um koll og verða að engu, af því
að menn væru ekki vaxnír því að
sjá, hvert ómetanlegt gagn mætti
verða að slíku, ef vel væri á haldið.
Á hverju sumri eru all-margir
ungir menn við vinnu út um sveit-
hjer, en þegar fer að hausta,
hvíldi yfir þeim öllum. Einn var I varp fremur en þessum foringjum,
fyrirliði og stýrði tamningunni á en allir svöruðu því sama, að menn
bjarnarungunum. En í hveru skipti j hefðu ekki álitið það til neins, hann
sem bjarnarungarnir voru teymdir ‘ ' * "
upp á þilfarið til tamningar, þá
þeir og ýlfruðu svo ámát-
öskruðu
lega og kvalræðislega, að það var
eins og stungið væri í þá hnífi; þeir
vissu hvað fyrir þeim lá. Það var
líka synd að segja, að farið væri
nærgætnislega með þá; þeir voru
barðir, lamdir og kvaldir á allan
hátt, ef þeir sýndu nokkurn mótþróa,
þeir verða ((að dansa nauðugir” Og
þó var það miklum efa undirorpið,
hverjir væru ver farnir eða með-
aumkunarverðari, bjarnarungarnir,
sem lífskjörin höfðu lamið áfram til
að dansa, eða eigendurnir, sem lífs-
kjörin höfðu lamið áfram til að gera
þessa ljelegu iðn að atvinnu sinni.
Hvorirtveggju hefðu í rauninni mátt
ýlfra og öskra saman, því hvorir-
tveggju vor kvaldir til þess að
1 ((dansa nauðugir” gegnum lífið. —
Hafís allmikinn sáum við að
1 ir
Hjer er
að ræða um þýðingarmikla greín af: „jc, .«■ au nausta, ! ± f . •
innflytjandamálmn, sem þarf bráðra koma þeir hingað til Winnipeo- með *i 1 kftrtanum 18ei"astft blaði af pw
bóta við. Og það mtti að vera öll- | töluvert fje og eru hjer að vetrin- fyrir Greenoch
tæki ekki á móti þess konar. Og
jeg varð að fallast á með sjálfum
mjer, að sú skoðun væri rjett; Car-
ruthers var enginn ((humbugisti”.
Morguninn eptir vorum við farnir
að sigla upp eptir Lawrence-fljótinu.
Við sig-ldum fram með suðurbakkan-
um á því, en svo er það breitt neð-
an til, að ekkert sjest til liins bakk-
ans að norðanverðu. Bakkinn eða
ströndin, sem við sigldum fram hjá,
var öll skógi vaxin; þar var mik-
ið af fiskiþorpum, sem alltaf voru
að verða þjettari eptir því sem upp
eptir dró; við fórum svo nærri landi,
að stundum voru ekki nema svo
sem 100—200 faðmar að landi; dalir
og hæðir skiptust á, en á bak við
voru fjöll ekki allhá með snjósköfl-
urn hjer og þar. Töluverf af fiski-
bátuin var við veiðar rjett fyrir
framan landsteinana og ekki nema
1 eða 2 á bát.
U111 hádegisbilið dó Kristbjörg
Jónsdóttir frá Klauf í Eyjafirði, 58
ára að aldri, kona Halldórs Guð-
Hinn 7. d. aprílmán. 1883, stje kona á
slupsfjol 1 Calcutta á Indlandi, hún var
smá vexti, viðkvæm og vanburða. Við
burtför hennar af fósturjörðinni hófst
njtt timabil 1 sógu húsmæítra og ekkna á
Indlandi. Konan hjet Anandibai Joshee
Hinn 4. juní kom hún til New York og
var hún fyrsta kona Bramatrúar er heim
sotti Bandaríkin.
^ Skömmu eptir burtför húsfrú Joshee
tra Calcutta, fór önnur Indlenzk kona frá
Bombay, hún hjet Pundita Ramabai.
Þessar konur liöfðu aldrei sjest, en eíns
og skyldir andar höfðu Þær skrifast á í
fleiri ár. Þær voru báWar gæddar rólegri
og næmri skynsemi, og áttu til allrar
blessunar feöur, er litu frjálslega á allt
viðkomandi menntun kvenna, þærhöfðu
pví náð í margfalt meiri þekkingu heldur
envantvarað leyfa konum á Indlandi-
þeim er flestum haldi-5 þar I mestu fá-
fræði, og kennt a5 það sje skömm fyrir
k°nu eða stúlku að láta sjá sig nieð bók
e«a blað í hönd, ella lesa í viðurvist ann-
ara í húsi eiginmanns síns.
Hvað getum við gert til að bjarga
vorri lítiandi kvennþjóð ? Hvernig getum
við hafið hana upp úr þessu ástandi þý-
legrar fáfræði sem lögmál Maníus og
stoetta fordomar liafa steypt henni í?
Þetta voru spurningar og aðrar þessu lík-
ar, er bessi valkvendi lögðu hvor fyrir
aðra, þar til þær hööBu hvor fyrir síg á-
kveðift að helga líf sitt þeirri göfugu á-
kvörðun að bæta kjör kvenna. Þó undar-
legt væri skildu þær nú báðar við ætt-
jórSu sína, án þess að vitahvor af annari
með sama ásetningi.
Pundita Ramabai staðnæmdist á Eng-
landi. Báðum var konum þessum, hvorri
fyrir^ sig, tekið tveim höndum og veitt
meiri aðhlynning og uppörvun, en þær
brfðu frekast bú'zt við áður en þær fóm
að heiman. llvor í síim L-.-í tók til starfa