Heimskringla - 03.06.1891, Blaðsíða 2

HKilIllKKKISKiliA, VVISMPKK 3. JOI ÍWH.
55
íi
kemur út á hverj-
um miðvikudegi.
3
An Icelandic News-
paper.
Published e v e r.y
Wednesday by
Útgkkeniji'r:
The Heimskringla Printing & Publ. Co’y.
Skrifstofa og prentsmiðja:
Lombard St. - - - Winnipeg. Canada,
Blaðið kostar:
Heili árgangur.............. $2,00
Hálfur árgang-ur............. 1,00
Um 3 mánuSi.................. 0,65
Skrifstofa og prentsmiðja:
151 Lombard St.......Winnipeg, Man.
tS’-Undireins og einhverkaupandi blaðs-
Ins skiptir um bústað er hann beðinn að
senda hina breyttu utanáskript á skrif-
stofu blaðsins og tilgreina um leið fyrr-
ttrandi utanáskript.
Upplýsingar um verð á auglýsingum
í „Heimskringlu” fá menn á afgreiðslu-
stofu blaðsins.
RITSTJORI (Editor):
Geetar Pdlsson.
Hann er að hitta á skrifstofu blaðs-
Ins hvern virkan dag kl. 10—12 f. h.
BUSTNESo MANAGER:
Þorst'inn Þ&rarinsson.
Hann er að hitta á afgreiðslustofu
blaðsins hvern virkan dag kl. 9 til hádeg-
is og frá ki. 1—6 e. m.
Utanáskript til blaðsins er:
The Heimnki inyla Printing&PublishingCo.
P. 0. Box 305
Winnipeg. Canada.
V. ÍR. NR. 23.
TÖLUBL. 231.
Winnipeg, 3. júní 1891.
AK
til
Lögbergs.
Eptirfylgjaiuli brjef leyfum vjer
oss að birta til fullnægingar Lög-
bergi og aiuienningi.
Tlic Löiten Prát.i & Pnb
llíllÍBI C».
(INCOItPORA l’ED)
I»ook & Job Printers.
OFFICES
573 MAIN STREET. P. O. Box 368.
Winnipeg, Man., Jan. 26thI891.
My dear Mr. Ross,
Accordino’ to arrangement I
now forward to you the accounts
against tbe Departments of the In-
terior and Agriculture, for adver
tising in the uLogberg”. These
ads. were copied from the (tHeims-
kringla” according to your verbal
authority, aud the charges are, I
think, the same as made by the
uHeimskringla”. I have caused the
sending of the ul'bgberg” to each
of the Departements in question,
since the ads. were taken up, for
verification of the accounts.—I trust
you will get the accounts passed
without delay, and also do what
you can to secure for the ítLög-
berg” what other advertisements can
be got from the Govt. at Ottawa. I
saw Mr. Bowells letter addressed
to you June 2ud last year, which
you seut to the ((U>gberg”,
which Mr. Bowell says that he, at
your rtquest, had recommended that
tlie „Logberg be put upon the list to
receive Government patronage, but
I have noticed that several Govt.
ads. have appeard in the (1Heims-
kringla” which have not been sent
to the „Lbgberg”. This is prob-
ably owing to an oversight, and
would be rectified if you saw about
it at, the diíferent Departements.
I am the largest shareholder in
the Librberij” and, in fact, started
the paper and kept it going at a
heavy loss ur.til now that it is be-
coming self supporting through in-
paper, but I never heard any more
about it. You might speak to him
again on the subject.
I should liave written last Satur-
day but was too ill with a severe
cold or something like it to do any
thing, but am over it now.
Yours sincerely
Sigtr. Jónasson.
Detta brjef hljóðar pannig á
íslenzku:
LOCBERGS PRENTUNAR
og UTGÁ.FU FJELÁGIÐ.
(löggih)
Bóka og Tækifæris Prentarar.
Skrifstofur Pósthús-hólf 368.
573 Main Street Winnipeg, Man.,
26. jan. 1801.
Minn kæri hr. Ross.
Samkvæmt umtali sendi jeg
yður nú reikninganatil rikismála- og
akuryrkju stjórnardeildanna fyrir
auglýsingar í „Lögbergi”. Dessar
auglýsingar voru prentaðar upp ept-
ir ((Heimskringlu” samkvæmt munn-
legri heimild yðar, og er borgunin,
að jeg hygg, hin sima sem ((Heims-
kringla” setur upp. Jeg- hef lagt
drög fyrir að „högberg” yrði sent
hvorri um sig af tjeðum stjórnar-
deildum frá peim tíma er a -gl. voru
teknar upp, reikningnum tii sönn-
unar.—Jeg vona pjer sjáið um að
reikningarnir verði afgreiddir án
tafar, og að pjer einilig gerið pað
sem pjer getið til að útvega ((Lög-
bergi allar pær auglýsingar aðrar,
sein unnt er að fá hjá Ottawa-stjórn-
inni. Jeg sá brjef hr. Bowells til
yðar 2. júní síðastl., pað er pjer
senduð „Lögbergi”, par seru hr,
Boweil segist, eptir beiðni yðar,
liafa lagt pað til, að „l'ögðerg”
verði tekið upp á skrána ylir pau
blöð, sern stjórnin styður ireð atig-
lýsingum; en jeg heti tekið eptir,
að ýrnsar stjórnarauglýsingar liafa
birtar verið í ((Heimskringlu”, sem
ekki hafa verið sendar t4Lögbergi”.
JÞetta kemur líklecra af einliverri
o
vangá, og niundi verða leiðrjett ef
pjer inntuð að pví við hverja stjórn-
ardeild um sig.
um í Aogsborgarjátningunni. Og
samt sem áður pykist hann vera
lútherskur prestur. í satna streng-
inn taka peir G. 1>. og M. .1. Þetta
er ómótmælileg sönnun pess, að
sjera Magnús og hans menn liafa
eigi nægilega íhugað petta mál,
áður en hann hleypti pví á stað.
Augsborgarjátningin og önnur játn-
ingarrit lúthersku kirkjunnar eru
grundvallarlög hennar. Hver, sem
teljast vill lútherskur maður, verður
að hlýða pessum grundvailarlöguin.
Þessu er alveg eins varið og með
grundvallarlög, stjórnarskrár pjóð-
anna. íslendiqgar á ættjörðu vorri
verða að hlýða stjórnarskrá íslands.
Og Canada-menn verða að hiýða
lögum pess fjelags, sem peir eru í.
Þetta er auðvitað algild alheinis-
regia. Það er alveg óleysanleg
hugsunarvilla, að neita grundvallar-
lögum lúthersku kirkjunnar og telja
sig samt sem áður meðlim hennar.
G. Þ. og M. .1. eru á pví, að hver
og einn geti tekið sjer pað nafn,
sein hann vill og svo sje hann í
raun og veru pað, sem liann kalli
sig. Ef einhver kalli sig lúthersk-
an, pá sje hann lútherskui. Eng-
inn geti neitað pví. Enginn geti
((ir.eð sanngirni svipt annati nafni”.
Slíka heiinsku hef jeg aldrei fyrri
heyrt. Skýrum petta með hugs-
uðum dæmum. Ef G. T>. skyldi
detta í hug að kalia sig ((páfa yfir
Nýja íslandi” væri hann pá í raun
og veru páfi og allir Ný-Islending-
ar páfatrúarmenn. Eða ef honmn
skyl li dettai hug að kalla sig ((Czar
yfir Nýja-Tslandi”, væri liann pá í
raun og veru Czar og allir Ný-ls
iendingar grísk-kapólskir? Þannig
er pað ttlls e/gt' hið surnrt nð kullu
sig og að vera. Sá, sein neitar
Augsborgarjátningunni, getur auð
vitað kallað sig lútherskan. En
hann er pað alls eigi. M. J. vill
eigi taka neina (_söniiun gilda frá
lútherskum prestum eða kirkju-
pingum”. Jeg ráðlegg honum pess
vegna að bera petta mál undir ein-
hvern uuðfræðinof af einhverri krist-
inni kirkjudeild. Hann fær óefað
allstaðar sama svar.
Jec’ er stærsti hlut-eioandinn í
o o
((Lögbergi”, og satt að segja var
pað jeg, sein stofnaði blaðið og
hjelt pví áfrain með pungbærum
skaða, par til nú, að pað fyrir aukn
ing kaupenda og auglýsinga er að
komast á pað rek að borga sig
sjálft. Blaðið hefur ávullt verið
hlgnnt Ottawa-stjórninm, og verði
vel við það gert, rnun það styðja
apturhalclsflokkinn við icosningarn-
ar, sem náfara í höntl.—Þjer inun-
ið að við báðir áttum tal við Mr.
Lowe I haust er leið eða að áliðnu
sumri, pegar hann var l'jer, um að
eitthvað yrði gert fyrir blaðið, en
síðan hefi jeg ekkert meira um pað
heyrt. l>jer gætuð minnzt á petta
við liann aptur.
Jeg ætlaði að rita yður á laug-
ardaginn, en var pá of lasinn af
kælingu eða einhverju pessleiðis, til
að gera nokkuð, en nú er mjer mum
batnað. ,JiUlða'
Yðar einlægur
Sigtr. Jónasson.
[Vjer minnum lesend ir l(Heims-
kringlu” á, að undir „Itaddir frá almenn.
ingi” er pað ekki ritstjórn blaðsins, sem
talar. Hver mattur getur fengið færi á
að láta par í Ijósi skoðanir sinar, pótt
(?ær sjeu alveg gagnstœðar skoðunum
litstjórnarinnar, en menn verða að rita
-æinilega og forflast persónnlegar sksmm-
ir; auk pess verða inenn atc rita um
almenning að
creased subscriptioiisandadvertising. I eittlivert |-að e*'ni, sem
The paper hus always been friend einhverjuley.ivarðar].
ly to tlie Govt. at Ottawa, and, if
fairley dealt with, tcill support the
Conservative party at the comming
elections.—You remember that you
and I spoke to Mr. Lowe last fall
or late last summer when he was
here in regard to something for the
SUNDRUNCIN
NYJA-ISLANDI.
Sjera Magnús neitar 3 grein-
Að drótta pvS að Fúther, að
hann liafi neitað fyrirdæmingarlær-
dóminuni, er svo barnalegt, að pað
nær engri átt.
Sjera Magnús færir frain vitni
til að styrkja trúarneitun sína. En
hvert sækir hann pessi vitni? Sæk-
ir hanu pau til annara lútherskra
trúarflokka? Sækir hann pau til
nnnara kristinna kirkjudeilda? Nei,
nei. Hann fer út fyrir alla kristn-
ina og sækir pau til ((Unitara, Uni-
versalista og Spiritualista og fl.”
eptir pví sem liann sjálfur segir.
Þetta er eðlilegt, pvi fyrirdæming-
arlærdómurinn er trúaratriðl allrar
kristniiuiar. Þetta játar einnig hr.
Björn Pjetursson. Hann kallar
sundrutiguna í Nýja Islandi frá-
fall frá kristniiini’. Ilann játar
einnig, að fyrirdæmingarlærdómur-
inn ((stendur í nánu sainbandi við
aðra höfuðlærdóma kristinnar trúar
t. d. friðpægingarlærdóniinn” (Lögb.
29. apríl). M. .1. viðurkennir og að
petta atriði byggist ((á orðum Krists”.
En honum virðist pað koma í bága
við ((fullkomlegleika og algæzku
guðs”. Slíkt er eintómur inisskiln-
ingur. Það skal sýnt og sannað,
pegar ritað verður um trúaratriðið
sjálft. Hip postullega trúarjátn-
ing bendir á fyrirdæiniiigarlærdóm-
inn, peg'ar hún segir, að frelsarinn
koma að dæma lifendur og
• LJg pessi trúarjátning er
sameiginleg grundvallarlög allra
kristinna kirkjudeilda.
Það verður ærið margt, sem
sjera Magnús verður að láta börnin
hlaiqia yfir I kverinu slnu. Jeg er
helzt á pví, að pað væri naiiðsyn-
legt fyrir hann að búa til nýtt kver.
Trúarlærdómar kristninhar mynda
eina li'andi heild. Það er ómögu-
legt að neita einum peirra, án pess
að inisbjóða hinuin. Þetta mun
reynzlan fljótlega kenna sjeraMagn-
úsi, pegar hann fer að uppfræða
börn í kristindóminum og ætlar
sjer að hlaupa yfir eitt trúaratriði.
Guð gæfi, að sú reynzla yrði til
að snúa honum aptur á rjetta leið.
Það verður ærið margt, sem
sjera Magnús parf að stryka út úr
biblíunni, ef hún á að geta orðið
samhljóða kenning hans. Jeg sje
ekki, hvernig hann getur komizt
hjá pví, að neita guðlegum upp-
runa hennar, en með peirri neitun
er kristindóminum hrundið. Jeg
vona, óska og bið til drottins, að
augu hans opnist svo hann snúi
við, áður en straumurinn ber hann
svo lanirt.
Sjera Magnús og G. P. eru
hróðugir yfir viðkynning sinni við
heimsmenntunina. Þeir hafa eptir
henni spánýjar frjettir viðvíkjandi
fyrirdæmiugar lærdóminuin. Sjera
Magnús segir, að ((pessi kenning
sje úr gildi gengin í öllum hinum
menntaða heimi”, og hún sje álitin
((hindurvitni” af öllum porramennt
aðra manna. G. P. fæiir pær fregn-
ir frá ((hinni inenntuðu nítjándu
öld”, að ((allir eða flestir hleypi-
dómslausir menntaðir menn—ogpar
á meðal prestarnir—viðurkenna með
sjálfum sjer”, að trúarneitun sjora
Magnúsar sje ,(sannleikur”. Auð-
vitað dreg jeg engan efa fl, að sjeri'.
Magnús og G. Þ. standa í nánu
sambandi við heimsmenntunina. En
samt get jeg eigi fest fullan trún-
að á fregnir pessar. Mjer pykir ó-
trúlegt. að sjera Magnús og G. P.
hafi haft færi á og tíma til að raun-
saka björtu og nýru allra menntaðra
manna um allan heim. Jeg efast
jafnvel um, að peir geti pað. Mjer
pykir mjög ótrúlegt, að peir viti
fyrir vissu, hvað allir menntaðir
meiin um allan heiin viðurkenna
með sjálfum sjer”. Og pegar jeg
fer að íhuga petta betur, pá sje jeg
allniarga allvel menntaða menn,
sein leggja fullan trúnað á fyrirdæm-
ingarlærdóininn. Sutnir peirra eru
guðfræðingar og fást við prestskap,
eins og t. a. m. Rev. T. de Witt
Tulntuge. Suinir peirra eru stjórn
vitrincrar, vísindamenn oti fást við
veraldleg störf, eins og t. a. m Mr. W.
K. Gladstone. Báðir pe-sir menn
hafi hingaðtil veriðtaldir með :nennt-
uðum mönnum. Og pað er jafuvel
sagt, að peir sjeu eigi alveg útilok-
aðir frá /téiwwineuntuninni.
Auðvitað tek jeg af öllu hjarta
undir pá ósk og von sjera Magnús-
ar, að vinátta okkar geti haldizt,
pótt trúarskoðanir okkar sjeu gagn-
stæðar. Jeg vil gera pað, sem í
mfnu valdi stendur, til að petta geti
orðið.
Hafsteinn Pjetursson.
mjer í fyrstu var bannað að vera á
fundinum. Seinna var mjer bannað
aðsvara fyrir hönd kirkjufjel., pótt
á pað væru bornar allar ósannar og
ósannaðar sakir. Auðvitað var pað
hrein og bein siðferðis- og laga-
skylda peirra að leyfa mjer að svara
fyrir hönd kirkjufjelagsins. Detta
viðurkennir G. !>., en svo býr hann
til pau barnalegu ósannindi, að upp-
ástungan um að fara úr kirkjufje-
laginu hafi verið sampykkt áður en
jeg bað um orðið. Þetta er rang-
herrni af ásettu ráði, pví G Þ. var
sjálfur fundarstjóri. ((Uppflstung-
an” var auðvitað eigi borin upp fyr
en búið var að neita mjer urn orðið.
Þetta vita allir, sem á fundinum voru.
Þetta liggnr og í augum uppi, pótt
fundarstjórn G. 1>. sje nokkuð ólík
pvf, sem tíðkast hjá öðrum mennt-
uðum mönnum, pá hefði hann pó
varla borið undir atkvæði, hvort tala
ætti um pá ((uppástungu’', sem peg-
ar var sampykkt.
fullyrða, hve
greidd um pað, að fara úr kirkiufje
laginu”. Þau voru eigi talin. Mjer
sýndist atkvæðin vera örfá. G. D.
sýndist pau vera fleiri, en venja er
til á fundum Gimli-safnaðar. Hann
segir að 3 atkvæði hafi verið greidd
á móti. Eitt er pá aigerlega víst:
Atkvœðin hafa að minnsta kosti
verið 7 alls, pví tillagan var sarn
pykkt.
7. atriðið. G. Þ. neitar pvf, að jeg
hafi ((roinnt hann fl, að hann er ein-
hver helzti maðurinn” í sundrung-
armálinu. I>etta er misminni hans.
Jeg minnti hánn á petta. Og til
pess að sanna mál niitt benti jeg hon-
um á grein hans í Hkr. í fvrra.
9. atriðið. G. Þ. neitar pví, að
hann liafi orðið reiður á prestmála-
fundinum, pegar einn fulitrúinn var
svo djarfur að greiða atkvæði gegn
Eigi er hægt að
möro- atkvæði voru
O
inu 1889”. Mjer er óskiljanlegt,
hvernig G. Þ. fer að mótmæla pessu.
Málið er pannig vaxið. Ný-íslend-
ingar sömdu pað ár all-miklar laga-
breytingar, sem peir ætluðu að
leggja fyrir pingið. Aðal breyting-
in var sú að skipta kirkjufjelaginu
í deildir. Þetta stefndi að pvT tak-
inarki, að Nýja lsland yrði deild
fyrir sig og losnaði pannig smátt
ogsmátt við kirkjufjelagið. Auð-
vitað hafa Ný ísl. ætlað í fyrstu aú
fjölmenna á petta kirkjuping til aö
fy'g.Í’i fram lagabreytinguin sínum.
Kirkjupingsfulltrúar voru pví kosn-
ir í söfnuðunum. En rjett fvrir
kirkjuping tóku menn upp annað
ráð. Nyja ísland skyldi ganga úr
kirkjufjelaginu pegjandi, með pvf
að hætta að senda
menn á
kirkju-
ping. Menn gengust svo fyrir pví,
að fulltrúarnir sætu heiiria og færu
hvergi. Ljetu pá allir setjast apt-
ur, nema einir tveir rnenn, sem per-
sónulega bera hlýjan hug til kirkju-
fjelagsins. G. Þ. er varla ókunn-
ugt um, að petta er satt.
G. Þ. kvartar yfir pví, að kirkju-
pingið 1889 hafi tekið i||H í laga-
breytingar frá Nýja íslandi. Jeg
revni alls eigi að verja kirkjuping
petta. Jeg var par eigi staddur, og
veit pvf eigi hvernig ræður nianua
fjellu í pessu máli. En hitt veit
jeg, aðpettamál var tekið tilmeð-
ferðar, pótt margir söfnuðir f Nýja
fslandi hefðu algerlega vanrækt að
senda menn á kirkjuping.
Viðvíkjandi öðrum atriðuin í grein
G. Þ. vísa jeg í svar initt til sjera.
Magnúsar. Þarsvaraði jeg- beinlín-
is eoa óbeinlínis öllurn J)eim atrið-
um, sem voru sameiginleg hjá peim
báðum.
G. Þ. drex
II.
SVAlí
til
herra G. Þorsteinésonar.
Herra G. Þorsteinsson segir á ein-
um stað í grein sinni: ((Mjer er
meðskiipuð sterk hvöt til að segja.
tillögu hans. Auðvitað er petta
eðlileg't misminni. Hann varð auð-
sjáanlega mjög reiður, svo pað er
líklegt, að hann inuni eigi nákvæm-
lega eptir pví sem fram fór. En
jeg get vel trúnð pví, að honutn sje
runnin reiðin, og hann erfi petta
eigi lengur við fjeiagsbróðir sinn.
Jeg hef pannig tekiðtil meðferð-
ar pessi ((níu ósannindi”, sem G. Þ.
ber mjer á brýn. Og pað hefur
greinilega koinið í Ijós, að jeg hef
hvergi farið með ranghermi. Jeg
reyndi líka að segja frá pessu sorg-
lega sundrungarmáli svo satt og
rjett, sem framast er auðið. Auð-
vitað hefur G. Þ. farið f pessum at-
riðum með tilu rangherrni. En pað
satt”. Hann hefði auðsjáanlega átt er svo Iftill hluti af
aðskrifa: ((Mjer er meðsköpuð sterk j um hans> að F>að er eigi teljandi.
hröt ti! aðsegja ósatt”. Því pað er
vandleitað að ei.iu einasta rjetthermi
í allri hans löngu grein. Það er
eins og hann hafi skrifað grein sína
Jeg ætla pví ekki að halda peirri
tölu áfram. Ekki heldur nenni jeg
að eltast við pað, pótt G. Þ. víða
rangfæri orð mín og láti mig segja
f reiði. Og í bræði sinni telur har n ! a-llt annað en jeg hef sagt.
mig nfu sinnum hafa ósatt talað. I j
grein minni í Lögb. 8. apríl,
Það sje j nfu atriði í grein minni, er j 8ý„di jeg fram á, að ((fyrsta orsök
gur enga dul á óvild
sfna til kirkjufjelagsins. Hann seg-
ist eigi hafa nokkra trú 4 pví, að
kirkjulegur ((fjelagsskapur eins og
reynzlan hefur sýnt hann og eins
og haun nú stendur, verði Tslend-
íngurn til uppbyggingar í álfu pess-
ari . Og honum ((sýnist margt
benda til pess gagnstæða”. Hann
segir hreiuskiinislega frá pvf, hvers
vegna hann sje orðinn óvinur kirkj-
ufjelagsins. Það sje upphaflega
sprottið af ltpersónumisskilning”-
Hann hafi ((lengi vel haldið taum
kirkjufjelagsins og hvatt söfnuð
sinn til pess að vera f pvf”. En
fjelagið liafi, ((frá pví hann kynntist
pví fyrst, ætíð sýnt sjer einhverja
kulda tortrvggni, af pvf liann hafi
komið fram gagnvart pví með sjálf-
staeði . Auðvitað hefur kirkjufje-
öllum missögn- kgið aldrei , hei]d geta0J gýnt
G. Þ. eða neinum öðruin ineðlimi
sínuin ((kulda tortryggni”. En hvort
einstaka menn í kirkjufjelaginu hafa
gert pað, uin pað get jeg ekkert
borið. Það getur vel verið. Mjer
er f>að ókunnugt. G. Þ. má ekki
lata kirkjiifjelagið gjakla einstakra
jeg fari ekki rjett með.
1. 2. og 8. atriðið er allt eitt og
hið sama. Það er um hluttöku G.
Þ. í sundrungarmálinu. Þessi atriði
hef jeg tekið til meðferðar í svari
mínu til sjera Magnúsar. Þar geta
inenn sjeð, að jeg hef ekki farið með
óáreiðanleg orð.
3. atriði. G. Þ. staðhæfir, að
Bræðrasöfnuður hafi eigi skorað á
mig að tala eptir embætti á pálma-
sunnudaginn. Hjer fer G. Þ. með
ranghermi. Og mjerpvkir ótrúlegt
að hann viti eigi betur. Forseti
Bræðrasafnaðar skoraði á mig að
tala. Jeg færðist undan pví, pang-
að til söfnuðurinn hafði sarnpykkt
pá áskorun. Algerlega hið sama
korn fyrir á Gimli. Safnaðarfundur
Gimli safnaðar skoraði á mig að
halda par guðspjónustu á jiáskadag-
inn. Jeg varð v:ð Þeirri áskorun,
eins og G. Þ. veit.
4. atriðið. G. Þ. segir: ”að menn
hafi útbreitt pað, að sjera Magnús
væri .jafn lúterskur eptir að neita
eilífri útskúfun er ósannindi. Það
varekki pannig aðorði komizt jafnt.
Það getur vel verið, að G. Þ. hafi
hjer eitthvað tilsíns máls. Það hef
ur líklega verið komizt panuig að
orði, að sjera Magnús væri betur
lúterskur eptir en áður.
5. og 6. atriðið er um safnaðar-
fundinn á Giinli priðja dag páska. í
grein minni (Lögb. 8. apríl) hafði
jeg sýnl fram á, að fundur sá er í
illa staði ólögmætur. G. Þ. reynir
auðvitað alls eigi að neita pví. Jeg
hafði enn fremur sagt frá pvf, að
til sundrungarinnar í Nýja íslandi
sje óvild til kirkjufjelagsins. Jeg
sýndi fram fl, hvernig pessi óvild
myndaðist og óx smátt og smátt,
pangað til hún braust út í ljósum
loga árið 1889. Viðvíkjandi pessu
atriði vitna jeg til ofannefndrar grein-
ar minnar. G. Þ. mótmælir pessu
eig'. En hann vill kalla pessa ó-
vild ltvsnhvlli”, sem pað hafi átt að
mæta. Kirkjupingsmenn og aðrir
leiðandi menn i söfnuðunum hafi
verið ýmist hræddir eða skjallaðir
til að fylgja prestunum ((í blindni”.
Setjuin svo, að G. Þ. liefði rjett að
mæla. En pá keinur sú spurning
eðlilega fram: Hvers vegna hefur
alpýðan haft slika inenn fyrir leið-
andi inenn. Kirkjufjelag vort er
óefað frjálslyndast allra kirkjufje-
laga í landi pessu. Alpýðan hefur
allt valdið í hendi sjer. Allt bygg-
ist á frjálsum kosningum. Prestar
hafa á kirkji pingum ekki atkvæða-
magn gegn leikmönnum. A ping-
inu í fyrra voru t. d. 4 prestar og
30 leikinenn. Og ef kirkjupings-
fulltrúarnir bregðast söfnuðum sín-
uin og fyigja prestnnum í blindni,
hvers vegna eru pá söitiu me'nnirn-
ir endurkosnir ár eptir ár? Það
virðist óneitanlega benda á pað, að
pessi ástæða til óánægju sje næsta
pýðingarlítið. Jeg vil eigi fara út
f petta mál. Mjer pykir líklegt, að
einhver kirkjupingsfulltrúi beri hönd
fyrir höfuð sjer í pessu efni.
í optnefndri grein minni stendur:
Sundrungarmennirnir ((gengust fyr-
ir pvf, að engir fulltrúar frá Nýja
íslandi skyldu mæta á kirkjuping-
manna. Það, hefur hann gert. Og
paú er einmitt Jykillinn að öllu
sundrungarmálinu. P’orvígismenn
pessa inals eru reiðir við einstaka
menn í kirkjufjelaginu, og pess láta
peir allt kirkjufjelagið gjalda. Það
skiptir alls engu hvort reiði peirra
erástæðulaus eða ekki. Hún kein-
ur niður á röngum stað. Og me&
pví að peir eru óánægðir við kirkju-
fjelagið, pá vilja peir ineð öllu irióti
losa sig ur pví. Þess vegna ráðast
peir f að mótmæla einu trúaratriði
sinnar eigin kirkju og hafa pað fyr-
ir ástæðu til að ganga úr kirkju—
fjelnginu. Auðvitað hefðu peir
aldrei ráðist í petta, ef peir hefðu
ljósa hugmynd um samhengi hinna
kristilegu trúarlærdóma. Auðvit-
að hefðu peir aldrei ráðist í petta,
ef peir hefðu skilið, hvaða afleið-
ingar pað hlýtur að hafa. Það er
pvf óskandi og vonandi, að reynzl-
an opni augu peirra,. svo að peir
snúi við, áður en straumurinn ber
pá út á ólguhaf Uuitara-neitunar.
Það er óskandi og vonandi, að
sátími komi, pegar G. Þ. ver
öllum sínum áhrifum og dugnaði
til að sameina pað, sem hann hefur
átt pátt í að sundra. Engiun efast
um, að hc.nurn yrði mikið ágengt
einnig ípásiefnu.
Hafsteinn Pjeturason.
ATHUGASEMD.
við
t(Lífsárangurinn” eptir Bergmann.
((Að standa fyrir framan lífið’
með æskumannsins sterku trú á lff—
inu”, segir sjera Friðrik Bergmann