Heimskringla - 09.09.1891, Blaðsíða 1

ar. Nr. 37
Winnipeg. Jlan., Canada, 9. Nepteniber 1891.
Tolubl. 245
350DOLLARS
I PREMIU
I AGÆTIS MTTinJM.
„Heimskritigla” veitir þeim næstu 800 kaupendum, sem borga að fullu Hkr.
íil ársloka f. á. (þar í taldir eintiig þeir, sem pegar eru búnir að borga), færi á að
verSa hluttakandi á drætti um neðangreinda ágætismuni:
1. OEGEL ------- $250
2. KTVEnsrnsr-G-'criaii.-TT^ - 40
3. BEDEOOM SET - - - 30
4. MEBSKIJMS pípu-etui - - 15
5. biblia með t'jölda mörgum myndum eptir
heimsins fræaustu Bibliu-málara _12.50
347,50.
Nöfn þeirra, sem borga, verka auglýst i blaðinu fyrir hverja viku og bók verð
ur haldin yfir öll nöfnin og númer þeirra. Sjera Jón Bjarnason liefur valið eitt
hvert sjerstakt númer liawda hverjum af þessum 5 gripum úr númerunum 1—800.
Þessi gripa númer hefur hann lagt í umslag, innsiglað og er það geymt á banka
hjer í bænum. Þats verður fyrst opnaí við dráttinn. Öll númerin verða dregin
upp, til þess að allir gripirnir gangi út.
Kyir askrifendnr frá 1. maí þ. á. til ársloka, sem greiða fyrir fram
$1.50, ver«a einnig þátttakendur í ofangreindum drætti á mununum.
Bandaríkja peningar teknir fullu verði neraa ávísanir á banka annarsstaðar en
Winnipeg.
HINN
SASKATCHEWAN-
DALUR.
.Mets því að jarilbrantir hafa nú þegar verifl byggðar, bæði frá Calgary
og Kegina, 'þá hafa hin ágætustu búlönd í hinutn ordla^da Saskatchewan dal
nú loksins verið gerð möguíeg til ábúðar fyrir innflytjendur.
Landits þar hefur inni að halda be/.ta jardvcg, ntrgd af tinibri og kol-
nm, stöðuvötn og ar með tiern vatni, enn fremur ágætt lontMÍag;. Canada
Kyrrahwfs-fjeiagi'á hefur nú sett iönd sín á þessu svæði til sön; fyrir mjög svo
LAGT V£RD með ágætum borgunar-skilmálura. FRI HFIMILISRJÉTTARLONO fást
meí fratn alSurgrelndum brautum.
Stjómin hefur opnað SKRIFSTOFU afl ited Doer, nálægt ísl. nýlendunni, til að
leidbeina innflvtjeiidiiin, sem koma til nýiendunnar. Þeir sem vilja fá
nákvæmari UPPLVSINGAR skrifi til aðal-landumboðsmanns Canada Kyrra-
hafsfjelagsins í WinnTpeg.
Fjelagið Uefur til sölu lönd hiagað og þangað í liinutn be/.t byjjjjda hluta
Manitobafylkis og gefur hverjum manni allar þær upplýsingar, sem nauðsynlegar
eru, viðvíkjandi verði ogafstöðu, kostnaðarlaust, með því menn snúi sjer til
L. A. HAMILTON,
C. P. R. Land (’ommissioner,
WINNIPEG.
FRJETTIR.
Englaud. Hinn fyrsta pessa
mánaðar öðluðust lög f>au gildi, er
afnema trúarbragðakennslu í ensk-
um skóluin. Þó að lög f>essi
sjeu í sjálfu sjer ofur meinlaus og
eigi fiurfi að óttast neinar sjerlega
illar afleiðingar [>eirra, J>ú var svo
sem auðvitað að klerkavaldið mundi
una f>eim lieldur illa, enda skoruðu
margir prestar ú tilheyrendur sína,
sunnudeginum úður en lög J>essi
komu í gildi, að biðja hinn alvalda,
að afstýra öllum fieim skaðlegum
afleiðingum, er slfk lög kynnu nð
hafa á trúarbrögðin.
Það hefur pegar vakið sjerstak-
legt athygli liinna ensku iilaða, að
hægt væri að fú póst frú Japan ú 21
degi og spú f>au að verzlunarsam-
band heimsins muni ©f til vill al-
gjörlega breytast fyrir pa snk. gf.
James Gazette segir I ritstjórnar-
grein einni, að yfif I anada liggi
hinn helzti vegur til Austurheims
og að England verði J>ví fyrir hvern
mun að halda í nýlendu fiessa.
Nefnd sfi, er send var til írlands
til að rannsaka ústand almennings
í hinum búgstöddu ]ij«ruðum [>ar,
skýrir svo frú, að peningar [>eir, er
Lord Zetland og Mr. Balfour geng-
ust fyrir að safna samati, sjeu f>egar
eráförum og að líklegt sje að enn
[>á verði að skora á alinenning um
frekari hjúlp, f>ar sem stormar (>g
rigningar hafi enn gjörsamlega eyði-
lagt alla von um góða uppskeru,
bæði korntegunda og jarðepla.
Þjóðernisflokkur íra hefur lj'st yfir
f>ví, að peningunum hafi í mörgum
tilfellum alls eigi verið varið í fieim
tilgangi er til var ætlast.
Síðustu frjettir frú Englandi segja
svo, að ef til vill muni samningur
Rússa og Tyrkja, um siglingu rúss-
neskra herskipa um Dardanella-sund-
ið, leiða til einhvers verra, f>ar sem
f>etta sje algjörlega gagnstætt pví,
er stórveldunum kom saman uni viB
friðarsamninginn í Paris 1850—en
eitt af skilyrðum samnings f>essa
var, að engra |>jóða herskip mættu
nokkru sinni fara um sund f>etta.
Auðvitað var J>etta af Englands
húlfu stílað móti Rússum. Ensk
blöð segja nú, að England verði
hjer að taka alvarlega í strenginn.
Aptur segja frönsk blöð, að Tyrkja-
soldún hafi fullan rjett til að gera
slíkan samning, er hjer ræðir um.
Kanske nú takist, að fá friðinum
slitið.
Þýzlcnlnnd. Flest blöð f>ar minn-
ast á ársdag Sedsn bardagans. Að-
alinntak blaðagreinanna er á J>á
leið, að Þvzknland bvorki vilji nje
Brúkað á mm^ouuiu ueiuiuu. -ío uiu .. uiat auOuuui.
ætli að rjúfa friðinn, en muni f>ó
jafnan verða reiðubúið að halda
nppi virðingu og heiðri landsins og
hefna allra ástæðulausra móðgana.
Sósialistablaðið, Die Volkswacht,
hefur verið gjört upptækt og útkoma
f>ess bönnuð, par sem pað í grein-
um sínum hefur ráðist bæði á keis-
aranu og kanslara Von Caprivi, og
hefur útgefandi blaðsins verið tek-
inn fastur.
liússland. Elzti sonur Rússa-
keisara og væntafdegur ríkiserfingi
er lofaður prinsessu Marie af Qrikk-
landi. Eptir hinum Kanónisku-lög-
um grísku kirkjunnar eru persón-
ur pessar of náskyldar til að mega
giptast, en par sem Rússakeisari er
bæði kirkjulegt og veraldlegt yfir-
vald kirkjunnar og skipahir hans
[>ví hafa nokkurs konar páfalegt
gildi, mun eigi örðugt að fá þessu
breytt.—Sagt er að Rússar hafi
fengið Serviu til að fresta heræfing-
um sínum til vorsins. Virðist petta
benda á, að friðnum sje eigi hætta
búin að sinni, og segir J>ví enska
blaðið t(Times” petta velko’nnar
frjettir.
Tyrkja soldán hefur nýlega látið
undan öllum kröfum Rússa, að pví
er snerta frjálsa og óhindraða um-
ferð fyrir herskip peirra um Dardan-
ell-sundið. Hefur petta vakið all-
mikla óánægju á Englandi, par sem
herskipum annara pjóða er bönnuð
sigling um sundið.
Italla. Fjárimgur ítaliu stendur
á mjög veikum fótuiu. Hin 3 síð-
ustu ár hefur tekjuhallinn numið
til samans $100,000,000. Verzlun
fer árlega hnignandi. Aðflutning-
ar eru nálaagt priðjungi minni en
1880—7. Um fyrri helmiug pessa
árs minnkuðu tolltekjur um $4,000,
000, eða 10 af huudr. Það er pvl
eigi furða, pó megn óánægja sje
meðal alpýðu á Ítalíu, enda eru
skattar og álögur par litt bærar.
IJkt pessu er fjárhagslegt ástand
Rómaborgar. Bæjarstjórnin par
hefur um stund orðið að hætta við
ýmsa opinbera vinnu, pví eigi hef-
ur verið til nægilegt fje. Ætla nú
enskir og ítalskir bankamenn að
reyna að ráða bót á pessu með pví
að stofn nýjan banka I Rótnaborg.
Chili. í síðasta blaði Hkr. var pess
getið, að uppreistinni mundi bráðum
lokið. Þetta hefur reynzt svo.
Þvi eptir síðustu frjettum hefur Bal-
maceda forseti flúið úr landi. Hvert
hann hefur haldið vita menn ekki
gjörla, en líklegt er, að hann muni
hafa farið yfir Andesfjöllin til Boue-
nos Ayres og svo reynt að koinazt
paðan til Norðurálfunnar.
Síðari fregnir segja svo frá, að
Balmaceda muni ekki hafa tekizt að
hafa einsmikiðfje með sjer og ætlað
var, par sem einn af fjelögum hans
var tekinn fastur í Santiago, er hafði
meðferðis $300,000 í Chili-banka-
nótum og $800,000 í ávísunum til
London. Sem auðvitað, var fje
petta gjört upptækt.
BANDARIKIN.
Að pví er segir í Ma'nual of
Railroads voru í Bandarikjunum
1. jan. 1891 100,817 mílur af járn-
brautum. Tala gufuvagna í brúki
var 32,241, fólksvagna 30,211, flutn-
ingsvagna 1,001,970. Höfuðstóll
járnbrautarfjelaganna var 10,393
miljónir dollars eða hjer um bil
helmingi meiri en fyrir 10 áruin síð-
an. Tekjurnar voru 1890 alls $1,
098,847,478. Það er nær pví 11
af hundraði af höfuðstólnum.
Eins og kunnugt er, hefur
Bandaríkjastjórn bannað Kínverjum
að fiytja inn. En peir sjálfir eða
aðrir fyrir peirra hönd, hafa sjeð
rúð til pessa. Kínverjar lenda
fyrst í Canada og par er boðið 100
dollara hverjum peim, er takast
vill á hendur að koma peim yfir
takmarkalínuna; en úr pví verða
synir hins himneska rikis efalaust að
sjá um sig sjálfir.
Kona ein í London Ont. hefur
tekist á hendur, með tilhjálp bónda
síns, að koma Kínverjum yfir landa-
merkjalínuna til Mich. Aðferðin er
sú, að konan sveipar Kínverjana I
ekkjubúning og pannig lomskrast
peir yfir línuna.
T'iðarsöliimönnum í Minnesota,
Iova og Wisconsin hefur komið
saman um, að hækka verð á húsa-
við, svo að neraur hjer um bil ein-
um dollar á hverjum púsund fetum.
Sjö grímumenn stöðvuðu járn-
brautarlest— á Denver og Rio járn-
brautinni—sem var á leið frá Ogd-
en, hinn fyrsta p. m. og stálu í pen-
ingum $2.000. farpegjunum var
ekkert mein gert. Ræningjarnir
neyddu umsjónarmanninn á Texas
Creek járnbrautarstöðinni til að
stöðva lestina og samstundis settu
peir vörð um gufuvagninn. Af
kindaranum var tekið gullúr og að
pví búnu var hann rekinn til að
opna farangursvagninn.
Ræningjarnir tóku pá hina áður
nefndu peninga-upphæð og sneru
síðan til hesta sinna og riðu sem
skjótast til fjalla. Mönnum var
pegar safnað til að leita ræningj-
anna. Og til Trinidad var sent ept-
ir nokkrum af hinum orðlögðu hund-
um, sem brúkaðir eru til að leita
uppi glæpamenn. Líklegt pykir að
ræningjarnir muni ekki komast und-
an.
Loptsiglingin sem fara átti frain
í Detroit, hinn 29. f. m., endaði
hræðilega. George Hogan frá Ann
Arber, loptsiglingamaður, var á
loptfarinu. Þegar hann var hjer um
bil 1000 fet frá jörðu, varð hann
viðskila við bátinn og fjell til jarð-
ar með ógurlegum hraða og molað-
ist allur sundur. Bróðir mauns
pessa fórst einnig á loptsiglingu 1
New Vork fyrir 2 árum siðan.
Hinn 3. p. m. sprakk í lopt dyna-
mite-verksmiðja nærri White Pige-
on, Mich. L>ar voru nær pví 20 tons
af sprengiefni pessu í byggingunni.
Hún hvarf að fullu og öllu. Sextán
verkamenn, fiestir Norðmenn og
Svíar, [fóru sömu leið og ómögulegt
er að vita nöfn peirra, par sem bæk-
ur fjelagsins og aðrar skýrslur einn-
ig töpuðust. í White Pigeon kom
skelkur mikill yfir fólkið, pvl hús
skekktust par og vörur fleygðust af
hillum búðarmanna; svo fjell og turn
hinnar pj'zk lúthersku kirkju niður
með miklu braki og brestutn.
CANADA.
Mikill gauragangur var í ping-
inu í Ottawa 2. p. m. út af skýrsl-
uiram um mannfjölda í Cai.ada.
Manntalsskýrslurnar fyrir árið 1891
bera með sjer, að fólkstalan í Can-
ada petta ár eru 4,829.344 manns,
en 1881 var fólkstalan 4,324,810.
Eptir pví hefur fólkstalan á 10 ár-
um að eins aukist um 504,534, en á
síðustu 10 árum hefur tala innflytj-
enda til Canada, samkvæmt opin-
berum skj'rlum, verið 800,171, peg-
ar nú er tekið tillit til eðliiegrar
fjölgunar fólksins, sannast að í Ca-
nada eru nú 1,077,531 færra en eðli-
legt væri. Þetta segir Sir Richaad
Carthright stafi af pungum áiögum
sem apturhaldsflokkurinn sje orsök
I og kvað Canada að eins vera nokk
urs konar gróðrarstj'ju, par sem alið
væri upp fólk fyrir Bandaríkin, og
bar íhaldsflokknum á brýn, að petta,
ásamt fjárdráttarmúlum peim, er kom-
ið hafa fram meðal meðlim stjórn-
arinnar f Ottawa, hafi lítillækkað
Canada f annara pjóða augum.
Þessu svaraði Mr. Mackintosh á pá
leið, að stjórnin stæði ekki í ábyrgð
fyrir prívat-gjörðum meðlima sinna.
Allt sem stjórnin gæti gert væri, að
losa sig við pá meðlimi og aðra, sem
hefðn orðið uppvísir að óráðvendni;
að öðru leyti sagði hann að tilgang
ur framfaraflokksins væri einungis
sá, að komast til valda, par sem
stjórnarinnar uprogram” væri að
auka velgengni Canada, og gera pað
að mikilli pjóð.
Póstur sá er fór frá China og
Japan 19. ágúst með gufuskipinu
uEmpress of Japan” kom til Van-
couver í Br. Ool. 29. p. m. Var
svo fluttur yfir pvera Aineríku á 88
klukkustundum og pá tafarlaust
sendur til Norðurálfunnar og er par
að öllu forfallalaus'j væntanlegur
í dag. Þetta verða að eins 21 dag-
ar, og hefur póstur aldrei verið
sendur eins langan veg á svo stutt-
um tíma.
Maður nokkur í Toronto, að nafni
Redway he'ur búið til sj'nishorn
af ný^ju skipalagi, er menn ætla að
muni algerlega breyta pví bygg-
ingarlagi, sem nú tíðkast á skipum
á stórvötnunum. í áformi er að
mynda fjelag til að byggja skip
með pessu lagi, og eiga pau að
fara eptir St. Lawrence-fljóti alla
leið til sjáfar og flytja korn, ost og
fl., en taka aptur kol til baka.
Hjá Niagara Falls fannst hinn 3.
p. m. all-njikill virkisskuríur og f
honum beinagrinduraf brezkum her
af mönnum úr striðinu 1812. Sumt
af einkennisbúningnum var óskemmt
að mestu leyti. Sömuleiðis fundust
par tóbakspokar, tigilhnífar og margt
fl. Þegar eru fundnar 14 beina-
grindur. Herdeildar númerin á
hnöppunum á einkennisbúningnum
voru 90 og 103.—The Historical
Soricty hefur tekið að sjer fundinn,
Hrœðilegt atvik kom fyrir3. p. m.
Flogaveikt barn átti að lækna, sam-
kvæmt ráðleggingu fóstru pess,
með hinni gömlu aðferð að láta
barnið í heita pönnu. Þegar byrja
átti á verkinu kom pað upp, að
pannan var ekki nógu heit, svo
barnfóstran tók lokið af stóinni og
setti pönnuna yfir eldinn. Undir
eins og fór að loga undir pönnunni,
tók barnsauminginn að engjastsund-
ur og sainan, en fósran^seii'i 'ieit að
petta væri að eins krampaflog, hjelt
pví kyrru í pönnunni. Að stundu
liðinni kom kvennmaður að og tók
barnið upp. Var pað pá orðið svo
steikt, að stór stykki af lioldinu
hjengu við pönnuna. Læknishjálp
duggði ekkert og dó svo barnið við
mestu harmkvæli eptir stuttan tíma.
í sambandi við fregnir pær frú
Portage La Prairie, sem Free Press
hefur skýrt frú um að haldið verði
áfrain að tengja Manitoba Norð-
vestur-brautina vestur ú við—koma
nú pær frjettir, að Grand Trunk-
júrnbrautar-fjelagið sje f pann veg-
inn, að leggja járnbraut frá Duluth
til Winnipeg, skeyta hana síðan
saman við Manitoba Norðvestur
brautina og halda síðan áfratn alla
leið vestur að Kj’rrahafi, gegnum
Peace-River County til Fort Simp-
son. Victoria-blöðin segja, a? fregn-
ir um hið sanna 1 máli pessu muni
koma í ljós innan fúrra daaa.
ÍSLANDS-FRJET TIR.
Eptir Fjallkonunni.
REYKJAVÍK, 4. ÁGÚSTm1891.
A LÞI NG I.
XI.
Afgreidd lög. Frú pvf sfðast hafa
pessi frumvörp verið afgreidd sem
lög frú alpingi.
IX. Um löggilding verzlunarstaðar.
\ ið lngólfshöfða (Kárahöfn) f
Austur-Skaptafellssj'slu skal vera
ibggiltur verzlunarstaður.
X. U m að íslenzk lög verði eptir-1
leiðis að eins gefin út á íslenzku.
XI. Um samf>ykktir um kynbæt-
ur hesta.
XII. Lög um sampykkt álands-
reikningum fyrir 1888 og 1889.
Þar með er staðfest með lögnm af
pingsins hálfu, að eptir pað fjár-
hagstfmabil, eða í árslok 1889, liafi
eigur viðlagasjóðs verið
.....................kr.873,895,99
tekjueptirstöðvar landssjóðs
.................. kr. 29,930,40
reikningshalli.......kr. 98,901.39
XIII. Fjáraukalög fjrir árin
1888 og 1889. Aukafjárveitingin
nemur alls 12,754 kr. 61 a. Þar í
eru 776 kr. til að gefa út „Lovsam-
ling for Island” XXI. bindi; 8000
kr. til vegabóta á aðalpóstleiðum;
8,749 kr. til póstferða; og 229 kr. 51
e. uppbót handa Hólinaprestakslli í
Reyðarfirði fyrir tekjumissi farda-a-
árið 1888--89 vegna utanpjóð-
kirkjumanna.
Fasteignir utanrfkismanna. Fr.
Stefánsson hefur borið upp frun.v.
um að banna utanríkismönnuin »ð
eiga fasteign hjer á landi, netua pa ð
sje með sjerstökum lögum le\ ft.
Laxafriðunarlög. Gr. Thomsen
hefir borið upp frumv. um friðun ú
laxi, er koma skal í stað laganna f X
19. febr. 1886 og 56. kap. í I....
landsl.búlki.
Kosningarlögin. Meiri liluti
nefndarinnar f neðri d., 4 af5, um
kosningarlagafrumv. Jóns A. Hjalta-
líns o. fl. f efri d., vill fella frumv.,
en tveir í nefndinni, Jón Jónsscn
N.-M. og Ól. Ólafsson, koma n eð
annað í staðinn, pess efnis, að aints-
rúðum skuli heimilt að fjölga kjör-
stöðum I sj^slu hverri, eptir óskum
og tillögum sj'slunefnda; upó skulu
kjörstaðir aldrei vera fleiri en prír f
hverri sj'slu”,
Minni hluti nefndarinnar, Páll
Briem, vill sampykkja frumv. efri
deildar (J. A. H.) með lftils háttar
brej’tingum.
Vistarskyldan. Neðri deild hefir
lokið við pað mál. Er 1. gr. frv.
svo hljóðandi: „Það er úr lögum
numið, að nokkur maður sje skyldur
að vera í vist eptir að hann er 20
ára, og er hverjum manni heimilt
að ráða sig til vinnu um svo stuttan
tíma sem vera skal”.
Enn fremur skal hver verkmaður,
sem eigi er f vist, eiga víst ársheim-
ili frá fardögum til fardaga hjá ein-
hverjum húsráðanda, sem eigi er á
sveit, og skal sá hinn sami greiða
lögboðin gjöld fyrir hann, ef hann
refjast.
Frestandi neitunarvald. Grímur
Thomsen hefir vakið upp*aptur hug-
myndina um frestandi neitunarvald
konungs, og borið upp í pví skyni
stjórnarskipunarlagafrumvarji unr
breyting á 8., 10., og 25. gr. stjórn-
arskrárinnar. Hið frestandi neitun-
arvald á pó að eins að ná til peirra
lagafrumvarpa, uer snerta landsins
sjerstöku atvinnuvegi”. uStaðfesti
konungur eigi pess konar lagafrum-
varp frá a’pingi, skal frv. óbreytt
lagt fvrir i æsta alpingi, og sain-
pjrkki báðar deildir pingsins pað pá
óbreytt á nj' með | atk\æ?a, eru
pað lög”.
Launabót. Arnlj. Ólafsson flyt-
ur frumvarp um hækkun á sýslu-
mannalaunum í 2 sýslum, Skaga-
fjarðar og Skaptafells, upp í 3500 kr.
Ríkisráðið. Sami piiie-m. vill
láta skora á stjórnina að sjú um, að
íslandsráðgjafinn sitji eigi í ríkis-
ráði Dana að pvf er snertir íslands
sjerstaklegu málefni.
>8uðurnn'tlasýsku, 12. júlf: uSum-
artiðin hefur verið ágæt fni 20. maí
pangað til nú, en grassp.retta er í
lakara lagi sökum stöðugra og
langvinnra purka. En í gær brá
til vætu, og geta tún og engi tek-
ið bótutn enn, par setn pan eru ekki
brunnin til skemmda, eins og sagt
er að eigi sjer stað sumstaðar f
Fljótsdalshjeraði.
JBriíin á Ölfusá er nú kotuin svo
langt aðallir strengirnir eru kunmir
yfir ána á pann stað, sem peir eiga
að vera; og er búizt við að hún
verði albúin seitit í p. m., ásamt veg-
arspottum, sem að henni liggja
Leggja inegin. Veginum j-fir nij'r-
arnar frá Ingólfsfjalli ofan að brúnni
miðar einnig vel áfram.
Færeyingar peir, er stunda hát-
veiði hjer við austurland, munu
heldur vera færri en í fyrra. Þá
voru peir sagðir um 2000 að tölu,
en nú ekki nema 1000. Aptur kotnu
hingað með uLaura” til Austfjarða
um 850 sunnlenzkir fiskime'nn, sem
róa á bátum hjerlendra manna fyrir
liátt kaup.
V athne er algjörlega hættur við
að að leggja málpráðinn á milli
Seyðisfjarðar og Reyðarfjarðar,
enda var pað ekki árennilegt, par
sem tveir háir fjallgarðar eru á leið-
inni.
Heilbrigði er víðast hvar msnna á
milli.