Heimskringla - 11.11.1893, Page 1

Heimskringla.
VII. AR. WINNIPEG, MAN., 11. NÓVEMBER 1893. NR. 58.
Yfirhafnir!
Heim kominn með heilu og höldnu
úr minni Vestrheimsför sendiéglönd-
um mínum vestanhafs kæra kveðju
mína og innilegar þakkir fyrir þær
minnilegu viðtökur, umönnun, elsku
og sóma, sem ég hvervetna þáði með-
al þeirra. Geld ég þakklæti mitt op-
inberlega fyrst og fremst herra
ritstjóra Heimskeixglu og þeim iiðr-
um herrum, sem stóðu fyrir að safna
inu stórmannlega styrktaifé til farar
minnar; þvi næst þeim, konum og
körlum, sem svo fljótt og skörulega
gerðu samskotin úr garði — samskot,
sem í sannleika eru dæmalaus meðal
vorra landsmanna. Og loks minnist
ég einnig með kærri kveðju þeirra
mörgu landa, sem mér ekki auðnaðist
að sjá 1 ferðinni, en sem vildu sjá mig
og þráðu að sýna inér sömu virðing
og velvild sem hinir sýndu.
Heiðruðu og kæra landar! Guð
blessi yðr og farsæli! Guð blessi
vorn efnilega og upprennandi þjóð-
flokk í Ameríku!
Akreyri, 20. Sept. 1893.
Matthias Jochurrssson.
FRÉTTIR.
“FRAM” í HÁSKA.
Fregn fr/í Norðr-Síberiu um skip
Friðþjúfs Nansens.
Lundúnum, Oct. 27. — Kveldblað-
ið “Pall Mall Gazette” birtir í kveld
grein með þessum fyrirsagnar-Iínum:
,,Voða-fregn frá Síberíu ! Hefir ‘Fram’
farizt?” Greinin segir, að Norðmaðr
einn, sem komi frá Norðr-Rússlandi,
flytji þá fregn, að eftir að “Fram”
hafi verið komin gegn um Ingerschar-
sundið, sem stundum er nefnt Pet-
sund og liggr milli vestr-norðvestr-
hornsins á Síberíu og evjarinnar Val-
gat, hafi Samoyedar séð skipið út
undan mynni Kara-fljótsins; lá það
þar i ískreppu og fór mjög illa í ísn-
um. Rússar kváðu fullyrða það, að
‘Fram’ geti með engu móti afborið
ísinn. í>að er og sagt, að Dr. Nan-
sen muni mjög hafa verið farinn að
snúast hugr að síðustu ; hafi hann oft
virzt ráðþrota, hvikull og þunglyndr.
Greinin endar á þvi, að ef Dr. Nan-
sen hefði tekizt að snúa aftr, þá hefðu
hlotið að vera komnar fréttir frá
honum.
Þess má geta, að ýmsir reyndir
íshafsfarar töldu þessa för Nansens,
með þeim útbúnaði sem hann hafði,
ina óforsjállegustu glæfraför.
RAUSNARGJÖF.
Auðugr dúkvörukaupmaðr í Chi-
cago, MarshaU Field að nafni, gaf í
lok f. m. $1 000 000 til þess að stofn-
að yrði nátturugripa-safn þar í borg-
inni; setti hann það skilyrði, að aðr-
ir bæjarmenn bættu $500 000 við gjöf-
ina. Svo skoraði liann á hlutabréfa-
eigendr í heims-sýningar félaginu að
gefa $2 000 000 virði af hlutabréfum
til fyrirtækisins, og gaf þegar sjálfr
$100 ooo í hlutabréfum. George M.
PuUnran gaf þegar annað eins. Þáð
á ekki að rífa niðr aftr listaverka-
höllina miklu (The Art Duilding) á sýn-
ingarsvæðinu, lieldr á að láta hana
verða fiambúðar-hús til að varðveita
þar náttúrugripa.safnið.
OTTAWA-ÞINGIÐ
kvað eiga að koma saman snemma í
Janúar, er haft eftir Sir John Thomp-
son.
bandarí KJ A-KOSNING ARN AR.
7. þ. m. fóru fram kosningar ýmsra
embættismanna, 0{í suinstaðar þjng.
manna, í þrettán rikjum í Bandaríkj-
unum. Sigrinn i þessum kosningum
hefir víðast lxlotnazt samveldismönn-
um, og hefii’ verið að heyra á stöku
blöðum síðan sem þetta væri þýðing-
armikill ósigi' fyrir tollmálastefnn sér-
veldismanna. Sumir af sérveldismönn-
um, Þeir er héldu með frísláttu ailfrs,
hafa látizt skoða þetta sem guðs dóm
jil refsingar fyrir afnám Sherman-
laganna.
Það er þó fjarri því, að þetta hafi
slíka þýðingu. Dað var nú að eins í
þremr af þessum ríkjum (New York,
Ohio og Iowa), að kosningum þess-
um verðr eignuð nokkur minnsta al-
menn þýðing. Menn stríddu ekki um
annað en smárnal, sem hafa þýðing
að eins fyrir héruðin eða í hæsta lagi
ríkin, þar sem kosningarnar fóru fram
— víða að eins jxersónulega þýðing. í
einu fjölmennasta ríkinu (Pennsylvanía)
voru að eins kosnir nokkrir minni
háttar embættismenn. í Massachu-
setts hlaut ríkisstjóri af samveldis-
flokki kosningu; en þingið þar hefir
verið skipað meiri hluta saxnveldis-
manna fyrirfarandi, og menn höfðu
þar að eins kosið sérveldismann fyrir
landstjóra tvívegis undanfarið, af því,
að rikisstjóraefni sérveldismanna var
sérlega heiðvirðr og nýtr maðr, en
ríkisstjóraefni samveldismanna ekki.
Iowa hefir jafnan verið talið á
bandi samveldismanna áðr, eða þeir þar
sterkari, en töpuðu að eins undanförn-
um tvennum kosningum fyrir það, að
þeir héldu með vínsölubanni. Nú
strykuðu þeir það mál út af stefnu-
skrá sinni og náðu við það aftr þeim
meiri hlut, er þeir hafa jafnan haft.
í New York gerði það meira en
nokkuð annað til að spilla fyrir sér-
veidismönnum, að HUl og Tammany-
hringrinn nefndi til kosningar fyrir
dómara i hæsta rétti Maynard, at-
kvæðaþjófinn, sem stal kjörskránni í
fyrra og falsaði þannig alla atkvæða-
greiðsluna um þingmenn til efri mál-
stofu.
Öll óháð blöð, sem fylgt hafa
Cleveland, og flestöll sérveldisblöðin
stærri — öll in heiðvirðari — snérust
á móti Tammany-veldinu, og fylgdu
nú heldr samveldismönnum, til að
firra ríkið þeirri smán, að vitanlegr
þjófr og betrunarhússmatr yrði dóm-
ari í hæstarétti. Það var að eins af
þvi, að Maynard framdi þjófnað sinn
í vil ríkisstjórnarflokknum í New York
(hann var sjálfr aðstoðar-lögstjórnar
ráðgjaíi), að ríkisstjórnin lét ekki kæra
hann ; en hefði hann kærðr verið, þá
hefði hann verið betrunarhúss-maðr.
Það má fagna yfir því, að vald Tamm-
anybófanna hefir þannig verið brotið
á bak aftr.
í Oliio má aftr telja, að kosning-
in beri vott um álit kjósenda á toll-
málinu. Þar var McKinley, höfundr
tolllaganna frægu, kosinn ríkisstjóri
með miklum atkvæðamun um fram
Mr. Neal, ríkisstjóraefni sérveldis-
manna. Mr. Neal var höfundr þeirr-
ar greinar í stefnuskrá sórveldisflokks-
ins við síðustu forsetakosning, sem
hljóðaði um tollmálin. En slíkt aftr-
kast i skoðun er mjög eðhlegt eftir við-
skiftavandræðin i Bandar., því fremr,
sem Ohio hefir fylgt samveldismönnum
alt fram að liaustinu í fyrra.
íslands-fréttir.
(Eftir Norðuljósinu).
16. Sept.
Hnattstaba Reykjavíkr. Laut-
enant Amberg, sem í sumar var á
eftirlitsherskipinu Diana, var látinn
eftir til að mæla nákvæmlega lengd
og breidd Reykjavikr og hefir honum
verið reist til þess dálitið skýli rétt
hjá Skólavörðunni, en litt mun hann
hafa getað unnið enn sakir dimm-
viðris.
5. Okt.
JÓN Helgason kand. theol. orðinn
óvígðr aðstoðarmaðr prests á Sjálandi.
Adolf Nicolajsen prestvigðr í Kaup-
mannahöfn, og Magnús Magnússon er
í herþjónustu, til þess að geta fengið
prestsembætti í Danmörku.
Ískjallara er verið að byggja á
Flateyri við Önundarfjörð, til þess að
fiskr verði fluttr ferskr í ís til út-
landa.
Fiskiþvottarvél hefir Ásgeir kaup-
maðr Ásgeirsson á ísafirði, til að þvo
fiskinn í þegar hann er tekinn úr salt-
inu.
Pall Melsteb sögukennari við
latinuskólann hefir fengið lausn frá
embætti frá 1. þ. m. í hans stað
kenna sögu við latínuskólann í vetr
kandídatarnir Sæm. Eyjólfsson og Þorl.
Bjarnason.
Eggert Briem kand. jur. er settr
málaflutningsmaðr við landsyfirdóminn
frá 1. þ. m.
Hvai.veiðar Norðmanna á Vestr-
landi : Ellefsen á F'lateyri hefir feng-
ið 194 hvali á 5 gufubáta. Berg á
Framnesi 131 hval á 4 báta. Th. Amlie
64 hvali á 2 háta og Stixrud frændi
hans er byrjaði veiðar seinna i vor á
Tálknafirði 40 hvah á 2 gufubáta.
Mannalat. Rósamunda Oddsdótt-
ir kona Guðm. Hagalíns Guðmunds-
sonar á Mýrum í Dýrafirði, en systir
Gísla bónda Oddssonar á Lokinhömr-
um, vönduð kona og vel látin.
Hallr Einarsson bóndi á Rangá í
Norðr-Múlasýslu 17. Ág. rúml. sjö-
tugr. merkr bóndi; hann var jarðaðr
á hól i túni sínu, samkvæmt leyfis-
bréfi.
Aelabrögð á Austfjörðum voru
lítil framan af sumrinu, enda var síld
ekki að fá, en síðari hluta sumarsins
hefir verið þar bezti síldarafli og þorsk-
afli og hélt áfram er síðast fréttist.
Síld er nú í svo lágu verði ytra, að
það borgar htið meira en saltið og
tunnurnar, en merkilegt hirðuleysi er
það á Austfjörðum, að síldin kvað
naumast vera hirt neitt til matar.
Á Vestfjörðum, t. d. Arnarfirði,
ágætr þorskafli.
Skólar se'ttir hér í bænum 2. þ. m.
Á latínuskólann komnir rúmir 100
lærisveinar.
Stýrimannaskólinn með 14 sveina.
Á kvennaskólanum 40 námsmeyjar.
Barnaskóli Rvikr með rúm 200 börn.
Læknaskóhnn. Á honum verða 4
stúdentar i vetr : 3 í elztu deild : Sig-
urðr Pálsson, Skúli Árnason og Vil-
helm Bernhöft, og 1 í yngstu deild :
Guðm. Guðmundsson.
Prestaskóhnn byrjar 6. þ. m.; á
lionum verða 5 stúdentar, 2 í eldri
deild : Ásmundr Gíslason og Pétr Helgi
Hjálmarsson, og 3 í yngri deild : Bene-
dikt Gröndal, Jón Stefánsson og Páh
Jónsson.
18. Okt.
Þingrof og nýjar kosningar. Með
konungsbréfum 29. Sept. er alþingi
leyst upp og eiga nýjar kosningar til
6 ára, talið frá 1. Júlí 1894, að fara
fram dagana 1.—10. Júní s. ár.
Heidrsmerki. Dr. med. J. Jónas-
sen gjörðr riddari af dannebroge.
Skiptapi. H. Okt. fórst skip með
6 mönnum frá Vörum í Garði í fiski-
róðri. Formaðr Guðbrandr Þorsteins-
son lausamaðr í Vörum, 4 vinnnu-
menn Einars bónda þar og 1 sjómaðr
úr Mýrdal.
[Eftir Þjóðólfi].
6. Okt.
Hreinn marmari. “Austri” getr
þess í 22. tölubl., 22. Ágúst, að steina-
fræðingr sænskr hafi fundið hreinan
marmara millum Kolfreyjustaðar og
Höfðahúsa í Fáskrúðsfirði.
(Eftir Stefni).
13. Sept.
TíðaRFAR hér má heita gott, þó
gjörði talsvert hret í bvrjun þ. m.
og alsnjóaði þá víða í sveitum. Síðan
voru nokkur nætrfrost við og við. En
bhðviðri síðustu daga.
Kartöfluuppskera er með allra
bezta móti á Akureyri nú.
Dainn er merkismaðrinn Ágúst
Jónsson homöopathi á Ljótsstöðum í
Vopnafirði, 78 ára gamall.
30. Sept.
Markaðir Engir útlendingar hafa
komið hingað til að kaupa fé í haust,
en sumir kaupmenn hér hafa keypt
talsvert. Markaðsverð mun hafa ver-
ið á vetrgömlu 7 kr. til 8 kr. 50 a.,
og á tvævetrum sauðum 11—13 kr.
Tíöarfar hefir lengst af verið
gott, þó gjörði norðan kulda-súld þann
17. þ. m. og síðan alsnjóaði með ofsa-
veðri. Einkum var veðrið illt þann
18, og 19. Þann 21. hlýnaði veðrátt-
an aftr og síðan hafa oftast verið
stillingar og bliðviðri og nætrfrost,
nema rigning síðustu daga.
[Eftir Fjallkonunni].
17. Okt.
Sigfús Eymundsson útflutninga-
stjóri kom með póstskipinu. Hefir í
sumar farið um flestar íslendingabygð-
ir í Canada. Auk þess fór hann á
Chicago-sýninguna og dvaldi þar um
all-langan tíma.
Ný löG. Þessi 8 lög frá síðasta
þingi hefir konungr staðfest, öll 16.
f. mán.:
1. Lög um samþykt á landsreikn-
ingum fyrir 1890 og 1891.
2. Lög um brúargjörð á Þjórsá.
3. Lög um iðnaðarnám.
4. Lög um sérstaka heimild til
að afmá veðskuldbindingar úr veð-
málabókum.
5. Lög um að Austr-Skaftafells-
sýsla skuh, að því er sveitarstjórn
snertir, skilin frá Suðramtinu og lögð
tíl Austramtsins.
6. Lög um breyting á lögum 27.
febr. 1889 um stjórn safnaðarmála
o. s. frv.
7. Lög um hafnsögugjald i Reykja-
vík.
8. Lög um sérstök eftirlaun handa
Páli sögukennara Melsteð.
[Eftir Ísafold].
30. Sept.
Suðr-Múlasýslu 15. Sept. 1893.
Veðráttan hér í sumar var mjög góð;
hafa haldizt í hendr biíðviðri og þurk-
ar. Það hefir ekki svo sjaldan kom-
ið fyrir, að hitinn hefir komizt upp
i 16—17 gr. R. í skugganum. Sakir
þurkaima mun grasvöxtr samt al-
ment hafa orðið í lakara meðallagi,
en af því að nýtingin hefir orðið af-
bragðsgóð, munu þó heybirgðir manna
vera í betra lagi.
Á Úthéraði var grasvöxtr að sögn
ómunagóðr, og eru þar komin allmikil
hey hjá mönnum, enda var þar byrj-
aðr sláttr 8 vikur af sumri.
Aflabrögð hafa verið mikil og góð
í Reiðarfirði, Norðfirði og Fáskrúðs-
firði; minni aftr í Seyðisfirði og fjörð-
unum þar fyrir norðan. Þilskip verzl-
unarstjóra Friðriks Möllers á Eskifirði,
sem eru tvö, voru fyrir hálfum mán-
uði búin að fá 35 000. Síldveiði er nú
þegar byrjuð í Reyðarfirði, og er sumt
af síldinni saltað hér eins og venju-
legt er, en sumt af síld O. Wathnes
er sent í is í enskum fiskigufuskip-
um til Englands. Á Seyðisfirði er hka
farið að veiða haustsíldina.
0. Wathne er nú að ghma við
að ná upp gufuskipinu “Haffnia,”
sem rakst á Rifskerin norðanmegin
Reyðarfjarðar, sökk þar, svo að að
eins framstefnið stendr upp úr, og var
keypt af Wathne á uppboði 15. júlí.
Hefir hann nú sótt til Englands tvo
köfunarmenn sér til hjálpar við upp-
töku skipsins. Oska allir, að Wathne
mætti takast að ná skipinu, þar sem
hann þannig kostar til þess ærnu fé.
Köfunarmennirnir eru sagðir dýrir
piltar.
ÍSAFJARÐARSÝSLU 18. Sept. 1893.
Tíðin hefir verið in inndælasta til lands
og sjávar til þessa dags. Grasspretta
varð i góðu meðallagi, helzt á rak-
lendum úthaga. Af hörðum túnum,
sem lágu hátt. brann grasið til stór-
skaða. Nýting hefir verið in ákjósan-
legasta, og því mun yfir höfuð að
tala heyfengr manna i betra lagi.
Þetta sumar er talið að vera eitt ið
heitasta og þurrasta sumar, er menn
nú muna lengi eptir.
Fiskafli varð með bezta móti í
vor á opnum bátum og eins á þil-
skipum^ í suinar.
Verziúri hefir verið óhagstæð í sum-
ar, eins og áðr hér við Djúp.
Aflabrögð, Fiskigengd hefir ver-
ið óvenju mikil hér inn á Faxaflóa
þetta ár, eins og kunnugt er, og það
meir, að fiskr hefir gengið svo grunnt,
að þess eru fá dæmi og langt á að
minnast neitt því likt. Hefði hér ver-
ið mesta veltiár, ef fiskverðið hefði
verið bærilegt. Nú í haust hefir ver-
ið fult af fiski inn um öll sund, voga
og víkr. Meðal annars hefir fiskr
gengið inn um allan Hvalfjörð í sum-
ar og voru þar komnir 8—900 hlutir
fyrir nokkru frá þvi um höfuðdag,
á suma af þeim fáu bátum, sem þar
hafa gengið til róðra, helzt úr Kjós-
inni, — mest vænn stútungr, nokkuð
þorskr. Segja kunnugir fram undir
30 ár síðan þar hefir komið veruleg
fiskigengd. Sama hlutarliæð hefir einn-
ig fengizt inp á Viðeyjarsundi. í út-
veiðistöðum aflah'tið, enda tregt um
gæftir.
Veðratta. Þurviðri og hreinviðri
hafa nú staðið um hríð, á 3. viku,
þægileg mjög til ferðalaga og annara
haustanna, en farið að kólna nú til
muna og nokkuð stormasamt.
Heyskapr hefir lagazt mikið fyrir
ina hagstæðu * haustveðráttu; hey
náðzt í garð alstaðar á endanum, er
eigi liafa verið farin í vatn, þó hrakin
nokkuð og rýr orðin siðslægjan, en
vextirnir miklir. Mun mega telja þetta
meira en meðal-heyskaparár allvíðast
og sumstaðar afbragðsgott.
Þjórsd d ís. Dagana U. og 12. þ.
m. var Þjórsá gengin á ís og rekin
yfir hana 200 fjár við Sandhólaferju.
En glæfraför mun það hafa verið,
enda ruddi áin sig aftr.
Mlkil uppskera. j haust fékk Egg-
ert Laxdal verzlunarstjóri á Akreyri
165J tunnu af kartöflum upp úr garði
sinum þar, 1700 ferh. faðma að stærð,
af 6| tunnu útsæði. Með 9 króna
verði er það nær 11 þús. kr. Það
mundi þykja frásagnarvert í Manitoba.
Húb fyrir $500 til $1000; þægilegar
afborganir.
Lóðir á NenB og Boundary strætura
á $50 til ‘250.
Þér getið gert samninga við oss um
þægilegar, litlar mánaðar afborganir
og einnngis 6 pc. teknir í vöxtu.
Hamilton & Osler,
426 Main Str.
Aldrei fyr, síðan Winnipegbær bygð-
ist, hafa verið á. boðstólum á ein-
um stað, jafn-ágætar birgðir af
yfirhöfnum eins og vér höfum nú
í inni stækkuðu fatabúð vorri.
Þar getr hver maðr fengið það sem
hann vantar, hvort sem kann er
bankari, vígslari, verzlunarmaðr eða
erviðismaðr. Þau eru úr Bjórskinni,
Melton, Freize, Tweed eða grávöru,
alt selt fyrir
50 cts. af dollarnum.
Yngri og eldri fara allir jafn ánægðir.
Vér höfum firn af smekklegustu
bamafötum; þau eru síð og góð
fyrir drengina. Sterkt efni, sem
þolir slit.
Skating Reefers eða Pea Jaokets,
úr Navy, Beaver eða Serge af öll-
um stærðum. Drengja yfirhafnir
með hettum og kraga og með eða
án hálfbeltis. Enginn sem vill spara,
en þó fá góð föt, lætr hjá líða að
heimsækja Walsh’s Big Clothing
House áðr en hann kaupir.
Skinnhufur, sja/dgœft fœri.
Vér keyptum í gær af stórri skinnverksmiðju
ljómandi birgðir af skinnhúfumi af vissu verði.
Þar á meðal vóru húfur úr:
Beztu Persnesku lambskinni
Bezta Bjórskinni Alt fyrir
Gráu Lambskinni
Bezta Otur o<r Selskinni
LlTID MEIRA EN
HELMINGI
VANA
VERDS.
Munid eftir stadnum — in alkunna búd fyrir fólkid.
Walsh’s
mikla fatasolubud,
Wholesale and Retail, 515 & 517 Maiu Str., gegnt City Hall.
Paul, Knight & McKinnon,
508 Main Str. - Winnipeg,
— SELJA —
BEZTU HARÐ-KOL.
Canadísk Anthracit kol (H. W.McNeill’s) eru betri en heztu Pennsyl-
vanía-kol, og auk þess munum ódýrri. Þau eiga jafn-vel við almenna
stofu-ofna, smáa sem stóra, sjálfbrennara eða liinsegin ofna, algengar
matreiðslustór eða stórar hitavélar. Það lifnar hetr í þeim, þau endast
hetr og eru liitameiri, sótminni og þurfa minni aðgæzlu, en nokkur
önnur kol, sem hér fást.
Þau eru úr námum hér í landi, enginn tollr á þeim, og því eru
þau ódýrari en Bandaríkja-kol.
Þetta er verðið á þeim heimfluttum til yðar:
Stærstu kol (fyr. hitavélar) $9,00 tonnið
Meðalstór ofnkol 9,00 __
Hnot-kol (Nut size) 8,00 __
Ef heilt járnbrautarvagnlilass er keypt á járnbrautarstöðinni, kostar tonnifi
75 cts. minna.
Kastið ekki peningum í sjóinn! Kaupið engin önnur kol.
Reynið eitt tonn; svo kaupið þér aldrei önnur kol framar.
Pau/, Knight & McKinnon,
P. 0. BOX 567.
508 rVIítin Street.
KOFORT QG
TÖSKUR . .
Með heildsöluverði.
The Peop/e’s Popular Cash Shoe Store
J. LAnONTE líii
Vér höfum nýlega fengið heilt vagnhlass af töskum og kofortum, en af
því búðin rúmar ekki svo mikið, höfum vér ákvarðað að rýma til ið
allra fyrsta. Til 15. Nóv. næstkomandi gefum vér
20% AFSLÁTT.
Vörur vorar eru af bezta tagi og nýjustu gerð, og ef þú vilt fá þér
vandaða tösku með heildsöluverði, getr þú fengið hana.
Vttelingar, Moccasins, Yíirskór,
og allskonar haust og vetrar skóvarning ódýrri en annarstaðar í borginni.
Síðan vér byrjuðum að verzla höfum vér reynt til að ná almennings hylli
og oss hefir tekist það, og þar af leiðandi er búð vor rétt nefnd
The People’s Popular Cash Shoe Store.
Skó-varningr fyrir skólabörn á reiðum höndum. Berið vora prísa saman
við aðra, og þá munuð þér sannfærast um að þér gerið bezt í að koma
til okkar.
J. LAMONTE,
434 Main Street.