Heimskringla - 13.09.1895, Blaðsíða 2

2
HEIMSKRINGLA 13. SEPTLMBER 1895.
Heimskringla
PUBLISHED BY
The HeimskrÍDgla Prtg. 4 Publ. Co.
•• ••
Yerð blaðsina í Canda og Bandar.:
$2 um árið [fyrirfram borgaðj
Sent til Islands [fyrirfram borgað
af kaupendum bl. hér] $ 1.
• •••
Uppsögn ógild að lögum nema
kaupandi sé skuldlaus við blaðið.
••••
Peningar sendist í P. 0. Money
Order, Registered Letter eða Ex-
press Money Order. Bankaávis-
anir á aðra banka en í Winnipeg
að eins teknar með afföllum.
• • ••
EGGERT JOHANNSSON
EDITOR.
EINAR OLAFSSON
BUSINESS MANAGER.
• • ••
Office :
Corner Ross Ave & Nena Str.
P O. Box 305.
Hveiti-verðið.
Fyrir þremur mánuðum síðan var
hveitið í háu verði, 80 til 90 cents bush.
og meira, hér vestra. Þá var ekki eins
kunnugt og síðan hefir orðið hve litlar
voru hveiti-birgðirnar alls yfir, frá fyrri
árum. Það er nú fullkunnugt orðið, að
um mörg ár hafa hveiti-birgðirnar ekki
verið jafnlitlar og nú. Nú er og kunn-
ugt að hveiti uppskeran öll í ár er að
minsta kosti 250 milj. bush. minni en í
fyrra. Áður eu næsta sumars uppskera
kejnur til markaðar er því eins víst og
ekki von á hveiti-þurð almennri í Ev-
rópu. Þrátt fyrir þessar horfur er
hveiti-verðið hér vestra nú, þegar nóg
hveiti er til að selja, 'komið sem næst
því í farið sitt í fyrra; er nú komið í 42,
43 og líklega hæzt 45 cents bush. Það
er ekki einleikið með þetta. Það er
ekki þörf og framboð sem þessu ræður.
Það eru hveiti-kaupmennirnir stóru,
sem þessu valda. Þeir ætla sér að
vinna upp svo sem þúsundfalt það sem
þeir í vor er leið borguðu fyrir hveiti
fram yfir meðal-markaðsverð allan síð-
astl. vetur. Fyrirætlun þeirra er aug-
sýnilega sú, að ná sem mestu af hveit-
inu úr höndum bændanna, koma því
austur að stórvötnum og austur að At-
lantshafi, en láta það svo liggja í korn-
hlöðunum þangað til það er komið í við-
unanlegt verð, ef til vill og líklegast í
90 cents og $1.00 bush. og meira, þar
eystra. Það hugsa margir að hveiti-
kaupmennirnir hér vestra séu að miklu
leyti sjálfráðir í að ákveða verðið, en
það er langt frá því. Þeir eru bara
strá í straumnum. í telegraf-skeytun-
um sem rignir yfir þá á kaupmanna-
salnum á hverjum degi frá 10 f. m. til 2
og 3 e. m., er verðið fyrir þann og þann
daginn ákveðið. Þó ekki væri um eigin
hagsmuni að tefla þá þyrðu þeir ekki og
enginn maður að borga hærra en mark-
aðsverðið þann og þann daginn fyrir
hveitið. En þó þeir ekki hafi megn til
að ráða verðinu, þá er ekki þar með
sagt að þá vanti viljann til að mata
krókinn og hafa í frammi brögð til að
græða sem mest. Hagur hins smærta
er tiltölega eins mikill og er hagur hins
stærsta hveitikaupmannsins, þegar
hveitið stígur upp. Þessvegna er þeim,
sem leggur alt sitt f að kaupa 10,000
bush. af hveiti eins umhugað um að fá
þau fyrir sem lægst verð, eins og þeim
manni, sem kaupir 10 milj. bush. Þeir
fá báðir það sama fyrir hvert sitt bush.
ef þeir seija samdægurs fyrir sama verð.
Hagurinn er jafnt beggja og þessvegpa
er litlu hveitikaupmönnunum hér vestra
hvergi leitt aÁ hlýða hinu daglega boði
að austan að gjalda svo og svo fyrir
hveitið. Óbeinlínis geta þeir að vísu
máske haft dálítil áhrif á markaðsverð-
ið. Það geta þeir og ótal aðrir líka með
því að ýkja um uppskeru-magnið.
Þannig er þess getið í bréfi frá Chicago
nú nýlega til ritstj. blaðsins “Commer-
cial” hór f bænum, að þegar öll ráð
þrjóti til að brjóta niður hveitiverðið á
hveitimarkaðnum, þá er gripiðtil Mani-
toba og þeim sem hærra bjóða sýnt
fram á að þeir augsýnilega séu búnir að
gleyma hinu ótrúlega uppskerumagni í
Vestur-Canada. Og þá skortir aldrei
einhverskonar vottorð, prentað eða
skrifað, til að sanna sögu sína. Sem
dæmi um þetta stjórnlausa gum, gert
auðvitað í góðri meiningu fyrir héruðin
sem í hlnt eiga, má geta um áætlun rit-
stjóra blaðsins "Globe” í Toronto, sem
er að ferðast um vesturlandið í fyrsta
skifti og sem er hrifinn af akraflæminu
á sléttunni og hinum mikla hveitivexti.
í áætlun sinni gerir stjórnin ráð fyrir
rúmlega 25 bush. af ekrunni að meðal-
tali, en ritstj. “Globes” stígur góðum
mun framar; hann gerir ráð fyrir ná-
lægt 35 bush. að meðaltali af hverri
ekru. Annað eins gum og þetta f öðru
eins blaði og "Globe” hefir eðlileg áhrif
á markaðsverðið. Þannig rita margir
og sumum hveitikaupmönnunum hér er
jafnvel trúandi til að skjóta einhverjum
slikum fregnum til viðskiftamanna
sinna á mörkuðunum eystra og þannig
óbeinlinis vera orsök í hinu lága verði.
En hver helzt sem orsökin er, þá
sýnist, eins og nú stendur á ekki á-
horfsmál fyrir bændur að geyma óselt
alt það hveiti sem þeir mögulega geta.
Það ber allra blaða hagskýrslum saman
um það nú, að hveitimagnið í ár só 250
milj. bush. minna en í fyrra, og, að
hveitibirgðir frá fyrri árum séu miklu
minni nú en um mörg undanfarin ár.
Þau væru naumast svo samtaka öll og
allstaðar í landinu, ef áætlunin væri
ekki nokkuð nærri lagi. Ef hveitið
varð virkilega 80 —90 centa virði f vor
er leið, þá er ekkert sýnilegt þvf til fyr-
irstöðu að það sé að minnsta kosti 50—
60 centa virði nú, þegar útlit er fyrir
hveitiþurð áður en næsta uppskera
kemur. En eins og hveitikaupmenn-.
irnir búa um hnútana fá bændur sjálfir
það verð, eða nokkuð líkt þvi, því að
eins, að þeir geti látið hveitið liggja ó-
selt. Það gengur þeim mörgum illa á
meðan skuldir kreppa að, en ólíklegt er
að hagsmunir félaganna. sem þeir
skulda. sé svo samtvinnaður hagsmun-
um hveiti-kaupmannanna, að þau öll
geri kröfur eftir skuldinni undiieins og
þreskingu er lokið.
Reynslan hefir sýnt, að hveitið
hækkar alloftast í verði seinni hluta
vetrar — þegar fjöldi bændanna er bú-
inn að rýja sig. Eftir horfunum núna
verður þetta raunin f vetur komandi.
Þessvegna, þó oft hafi þörf verið, þá er
nú nauðsyn fyrir bændurna hvervetna
að halda í hveiti sitt svo fast og svo
lengi sem þeir geta. Velti-árin eru svo
fá, að það er hörmung ef þeir hafa ekki
gat^i af þeim, þegar þau koma.
Atlanta-sýningin.
Eitt af þvf sem fer að ganga of
langt eru allsherjarsýningarnar. Þær
reka hver aðra svo þétt nú orðið, að
það er ekki nema fyrir auðmenn að
fylgja þeim eftir, að sjá þær allar,
enda eru þær ekki sóttar orðnar nema
af nágrönnunum, og þá því að eins að
nóg só til af auka-sýningum, íþróttum,
leikjum, dönsum, söngum og allskonar
fáránlegum búningi, sem skarar fram
úr sem augna og eyrna gaman. Sýn-
ingin sjálf hverfur og kemur ekki að til
ætluðum notum og er því allsherjarsýn-
ing að eins að nafninu.
Ein þessi "allsherjar-sýning” verð-
ur hafin í Atlanta, Georgia, á mánu-
daginn kemur (16. September) og stend-
ur yfir til 1. Janúar næstk. Nafn sýn-
ingarinnar er all-stórmannlegt: “Cot-
ton States and International Exposi-
tion”, enda er liún all-stórmannleg i
heild sinni, þó hún sé hvítvoðungur í
samanbnrði við ofvaxtar-báknið i Chi-
cago um árið. Kostnaðurinn við að
koma henni af stað var um 1 milj, doll-
ars, og af þeirri upphæð veitti congress
fimtunginn ($200,000). Járnbrautirnar
sem liggja til bæjarins gáfu til samans
$50,000; bæjarmenn keyptu hlutabréf
upp á $200.000; bæjarstjórnin og hér-
aðið, sem bærinn er í (Fulton Co.) lagði
til $150,OOh. Hinaraðrar apphæðirnar
eru innifaldar í sérstökum byggingjum
rfkja og héraða, þar sem framleiðsla
þeirra m. m. er sýnd, Svo hafa hafa og
einstök félög sfnar sérstöku byggingar
—svertingjar til dæmis hafa stóra og
vandaða byggingu, þar sem sýnd verð-
ur framför þeirra í öllum greinum á 30
árunum sem liðin eru siðan þeir fengu
frelsi og mannréttindi, Verður þaðað
sumu leyti þýðingarmesta grein sýn-
ingarinnar og er að auki fyrsta sýn-
ingin af þeirri tegund. Þvf fullkomin
eins og Chicago-sýningin átti að vera
hafði hún enga sérstaka deild fyrir
svertingjana, vilki ekkihafa neitt slíkt,
þó svertingjar færu fram á það. For-
menn Chicago-Sýningarinnar neituðu
um sérstaka deild af ótta við hvíta
menn í suðurríkjunum, Til þess að
sýna að sá ótti vará misskilningi bygð-
ur veitti forstöðunefnd Atlanta'sýning-
arinnar þeim þann rétt, sem þeim var
neitað um í Chicago, og sú veiting var
heldur ekki til ónýtís, Svertingjarnir
mynduðu félög um þver og endilöng
suðurríkin til að*safna fé og sýningar-
munum og eru nú horfur á að þeirra
deild vérði ein hin fullkomnasta á allri
sýningunni.
Sýningin fer fram í Piedmont park
(189 ekrur á stærð) utanvert við bæinn.
Er það yndislega fallegur reitur, þó til
þessa hafi náttúran gert miklu meira
en mannshöndin til að prýða hann. '
Aðal-tilgangurinn\ með sýningunni
er, að sýna heiminum hvað “baðmullar-
rfkin” framleiða og hve miklu meira
þau gætu gert, ef innan þeirra tak.
marka væri unnin öll baðmullin, sem
nú fer til Englands ogannara Evrópu-
landa, er unnin þar og síðan seld hverj-
um sem hafa vill. Jafnframt er hug-
myndin að auka verzlun við Suður-
Ameriku, sérstaklega að þvi er snertir
baðmullartau alt. Er sýnt fram á að
í þeirri grein verzunarinnar séu Bretar
nærri einvaldir í allri Suður-Ameríku,
en þá baðmull ldjóti þeir að fá mest-
megnis úr suðuaríkjunum. Þannig er
sýnt fram á, að þrátt fyrir tilraunir
Blaines og annara stjórnfræðinga
Bandaríkjaað áuka viðskiftin við Suð-
ur-Ameriku, eða réttar sagt. að jafna
reikninginn þannig, að Suður-Ameríku-
menn kaupi eins mikið af Bandaríkja-
mönnum eins og Bandaríkjamenn kaupa
að þeim, þá vinnist svo sem ekkert enn
í því efni. Bandaríkjamenn kaupi enn
sem svarar þriðjungi af öllum útflutt-
um vamingi úr Suður-Amoríku, en geti
ekki selt þangað meir en sjötta hluta
þess varnings er Suður-Ameríkumenn
kaupa af öðrum þjóðum. Þessu vilja
Suðurríkjamenn hrinda í lag, vilja með
þessari sýningu sinni láta hef jast nýja
hreyfingu, er hafi fyrir takmark að ná
yfirhöndinni að því er verzlun snertir í
Mið- og Suður-Ameriku. Það hugsa
þeir að gera með því, meðal annars, að
sýna norðurríkja verkstæðisfélögum að
það meir en svari kostnaði að færa
verkstæði sín eða setja upp önnur ný
syðra. Eru þeir nú brynjaðir með alls
konar skýrslur, er isýna hvað gera
megi, ef hitt og þetta er að eins gert
fyrst. Meðal annara telja þeir lífs-
spursmál að koma á skipaskurði milli
Atlants- og Kvrrahafs um Mið-Ame-
ríku einhversstaðar ; koma á fót reglu-
bundnum og tíðum gufuskipaferðum til
Suður-Ameríku hafna; að kynna sér
Suður-Ameríku-þjóðflokkana og fá upp-
vaxandi kynslóð þeirra til að koma til
Bandarikja og menta sig á skólum
þeirra, þar sem nngmenni þeirra öll
fara nú til Norðurálfu og á þann hátt
viðhalda sambandinu, er svo heldur við
skiftunum í sömu skorðum.
Með þessari sýningu vona suður-
ríkjamenn að koma af staðhreyfingu.
er með tíð og tima umhverfi öllu þessn
og selji suðurríkjunum Mið- og Suður-
Ameriku alla sem markað fyrir verk-
stæðisvarning alian, er þau hafa á boð-
stólum. .
400 ára afmæli
Ameríkufundar er talað um i austur-
Canada að halda hátíðlegt sumarið
1897. Höfundur þeirrar hugmyndar er
hr. O. P. Howiand, fylkisþingmaður í
Ontario.
Það kann að virðast kynlegt að
tala um þá minningarhátíð, sem fram-
tíðar-verkefni, 2 árum eftir að sams-
konar hátíð var haldin með sýningunni
miklu í Chicago. En ástæðan er sú
sögulega vissa, að það var ekki Ame-
rika sjálf sem Columbus fann haustið
1492, heldur hólmi í West-Indía eyja-
klasanum. Að Leifi Eirikssyni undan-
skildum fanst ekki meginland Noiður-
Ameriku, svo kunnugt er fyrr en 24.
Júni 1497. Það var þá, að .Tohn Cabot
fyrst ej-gði austasta skagann á Nýja
Skotlandi — Cape-Breton-skagann, sem
nú er nefndur.
Þessa atriðis í sögunni vill How-
land að só minst á verðskuldaðan hátt,
og af því Cabot bar að landi innan
landamerkja Canada finnst honum
sjálfsagt að Canada-menn standi fyrir
minningar-hátíðinni.
Minningar-hátíðin hefir hann hugs-
að sér að kæmi fram í formi sögulegrar
sýningar og þykir það mæla með fyrir-
ætlaninni, að þó iðnaðarsýningar séu
almennar þá hafi engin söguleg alls-
herjar sýning átt sér stað.
Hátiðarhaldið ur ætlast til að byrji
24. Júní á þeim bletti á austurströnd
Cape-Bretons, er Cabot tók land, með
því, að þá vérði lagður hyrningarsteinn
að minnismarki Cabots. Fyrir því
stendur bókmentafólagið : “Royal So-
ciety of Canada.” sem það ár heldur
ársfund sinn í Halifax, í Júnímánuði.
Að því loknu hefst skrúðsigling vestur
Lawrence-flóann og fljótið og upp eftir
Ottawa-ánni, og verður viðstaða höfð á
öllum sögulegum stöðum og þeir staðir
rannsakaðir.
Sýningin er ætlast til að sé í Tor-
onto og hefir fyikisstjórnin léð, ef til
kemur, þinghúsbyggingarnar og há-
skóla og æðri skóla byggingarnar allar,
sem standa í hvirfingu í Queens Park í
Toronto. Þannig er aflétt mestum eða
öllum húsbygginga kostnaði fyrir sýn-
inguna, Á sýningunni er ætlast til að
birtist allar fornmenjar Indíána og
fyrstu landnema úr endilangri Ame-
ríku, allar elztu landlýsingar, ferðasög-
ur, handrit, uppdrættir o. þvl. Svo er
og ætlast til að fornménjar o. þvl. fáist
úr Norðurálfu, sérstaklega það semsýnt
getur framför alla á þessum 400 árum
síðan Cabot fyrst steig fæti á meginland
N orður-Ameríku.
Enn sem komið er, er þetta mál
ekki lengra á veg komið, en það, að
nefnd hefir verið skipuð til að leita eftir
samvinnu og samtökum. Sögu og bók-
mentafélögin öll í Ontario, svo og há-
skólaformennirnir allir, eru málinu
hlyntir og vilja alt til vinna að fyrir-
tækið hafi framgang.
Þorsteinn Erlingsson,
skáldið, er knésettur í síðasta Lögbergi
og honum kent /iternigharm á að jTkja,
um hvað hann á að yrkja og um hvað
hann á ekki að yrðja. Kvæði hans
hneigjast að þvi að vera siðspillandi,
segir þessi dómur, og svo hefir hann of
mikið að segja um um kyrkjuleg mál-
efni. Það sannast því hér sem oftar,
að “sínum augum litur hver á silfrið”.
I sömu andránni og hann fær þessa
greiðviknislegu tilsögn, færir “Fjall-
konan” þær fréttir af alþingi á Islandi,
að fjárlögin séu samþykt og að meðal
annara veitinga sé 600 króna ársstyrk-
ur til skáldsins Þorsteins Erlingssonar.
Þessi upphæð, þó lítil sé, er mikilsverð
heiðursgjöf fyrir höfundinn. Hún sýn-
ir að skáldverk hans eru metin endur-
gjaldsverð af þjóðarinnar útvöldu er-
indrekum, samankomnum á þingi. En
sé nú Lögbergs-dómurinn tekinn sem
óskeikull, og því skyldi ekki það (? 1),
þá sannast hér einnig annar málshátt-
ur: Skýzt þó skýrir sé”. Alþingis-
mönnunum öllum hefir illa yfirsézt, er
þeir veittu þeim manni skálda-laun, er
stundum yrkir kvæði alveg ósamskvæm
orþodoxu kyrkju-kenningunni, og sem
enda hefir til að lýsa fegurð kvennfólks-
ins, hve kossar karla og kvennaséu al-
mennir og j'fir höfuð hve óþægilegt sé
að stía sundur körlum og konum, sem
á annað borð vilja ná saman. Það er
ljótt að lýsa slíku, enda óvanalegt al-
veg i íslenzkri ljóðagerð ! Og þó virð-
ist enginn af þessum 36 þjóðarráðs-
mönnum á Islandi hafa veitt þessu eft-
irtekt, en veita höfundinum heiðurs-
laun fyrir að semja þetta Quixotiska
skaðræði! Það er flest farið að ganga
af göflunum nú á gömlu Garðarsey!
Tjón var það fyrir íslenzku þjóð-
ina að þessi Lögbergs dómur var ekki
uppkveðinn fyrir tveimur eða þremur
mánuðum síðan ! Alt þetta stafar af
“Eimreiðinni”. Hefði 2, hefti hennar
snáfast til áð koma út [nokkrum mánuð
um fyrir en það gerði, þá hefði liklega
alt farið annan veg !
Úr því svona er nú komið, úr því
búið er að veita honum heiðurslaun, þá
er því miður ekkert hægt við það að gera.
En vona má maður að sjálfsögðu að Þor-
steinn gefi þessum dómi gaum ! Menn
ættu að mega vona að liann framvegis
legði í vana sinn fremur öðru að kveða
um búpening, mjaltir og málnytu, um
skyr og grautargerð, um kjöt og salt-
fisksverkun, um þúfnasléttun, túngarða
hleðslu, framskurð mýra, mótekju, á-
burð á tún ! Það er óendanlega margt
þessu líkt, sem íslenzkir bændur gætu
skaðlaust tekið tilsögn í, en alla slíka
tilsögn hafa íslenzku Ijóðskáldin van-
rækt til þessa. Og alþingismennirnir
hafa ekki enn séð 'hvernig skáldskapur
er landinu haganlegastur, að minnsta
kosti ekki reynt til að setja þeim skil-
yrði, sem þeir veíta heiðurslaun fyrir
skáldskap. En það er vonandi að þeir
ekki síður en skáldin aðhyllist þessa
mikilvægu tilsögn Lögbergs.
Staðfesta!
Seint í Ágúst kom Geo. M. Grantt—
venjulega nefndur Principal Grant—
formaður presbyterianska skólans
Queens College í Kingston, Ontario,
vestur hingað. Hann er nafnfrægur
mentamaður, fyririesari og rithöfundur
og hneigist meir að Liberal en Conserva-
tive fiokknum í stjórnmálaskoðunum
sínum. Blaðið ‘Tribune’’ heyrði að'
liann mundi ætla sér að athuga skóla
málið og sendi því fregnrita á fund
hans og birti langt samtal við hann.
Státaði það þá mjög af því, að þarna
"æri einn enn af málsmetandi Ontario-
mönnum, er sjá mundi hve réttlátar
væru aðgerðir Greenwaystjórnarinnar
í skólamálinu. Svo liðu 2 vikur, en
þá kemur bréf frá Principal Grant í
‘ ‘Globe” í Toronto, og þar ávítar hann
báðar stjórnir jafnt. Dominionstjórn-
ina fyrir að gefa út umbótakröfuna og
með þvi færa málið inn á leiksvið Do-
minion-þingmanna, og fylkisstjórnina
fyrir að ganga of langt 1890.. í stað
þess að svifta kaþólska menn skólum
sínum hefði hún átt að umbætaþá.
Síðan hafi hún (fylkisstjórnin) átt í
stríði við menn, sem hafi verðskuldað
alt annað, stríði, sem hún álíti að
mundi deyja út, ef utan að komandi á-
hrif og afskifti héldu því ekki við lýði,
en sem Principal Grant segir aldirei
muni deyja út fyrr en minnihlutanuim
séu veittar einhverjar réttar.bætur.,
Tribune virðist fremur hafa átt von
á dauða sínum, en þessu, þegar það var
að guma af Grant, fyrst þegar hann
kom. Það hefir átt von á að hann yrði
eins auðsveipur og dr. Bryce, sem með
ofsanum sem honum er tamur, er til-
búinn að segja svart hvítt og hvitt
svart, hvenær sem þörf gerist Green-
way til styrktar. Það varaði sig ekki
á því, að Grant gamh er sjálfstæðari
maður en Brj-ce og sjálfstæðsri en
Globe-ritstjórinn, sem kom hingað til
að kynna sér af eigin rejmdi hvernig
alt stendur í Manitoba. en sem ekki fer
f ótmál frá ráðherrum Greenways og
hlyðir á engra annara tal, en þeirra, er
þeir herrar ákveða og skrifar auðvitað
samkvæmt því í blað sitt..
Af því þá að Grant spilaði upp á
sínar eigin spítur og lýsir sínu áliti ó-
menguðu, ærist Tribune, spyr hvert er-
indi hans sé vestur hingað (tveimur vik-
um eftir að hafa hrósað happi yfir er-
indi hansog fj-rirætluniiun) og brýnir
hann á að hann hafi oft verið óheppinn i
d ómum sínum m. m. Þetta er eitt sýn
ishornið af “liberalismus” þeirra Green-
way-inga. Aí því þessi maður, sem
þeir að undanförnu hafa að maklegleik-
um metið svo mikils, er þeim ekki sam-
dóma í hverju einasta atriði, þá er álit
hans einskisvert, og hann hefir helzt
enga heimild til að sletta sér fram í
mál, sem honum koma ekki við. Það
er stefnufesta þetta, ekki siður en
“frjálslyndi!”
Allrahanda.
“Marching Thro’ Georgia.”
Höfundur þessa kvæðis og lagsins
líka var Henry C. Work, prentari í
Hartford í Connecticut. Hann orti
fjölda af kvæðum og samdi einnig lögin
við þau flest, en alþýðlegasta kvæði
hans eru ofangreind hergönguljóð, og af
skemtivísum hans kvæðið: “Grand-
fathers Clock”. Hann var fæddur 1882
og dó 1884. — Um þessar mundir er
verið að reisa honum minnisvarða i
Hartford í þakkiætisskyni fyrir her-
gðnguljóðin “Marching Thro’Georgia”.
“Fram til orustu 1,”
Sem stendur syngja nú Frakkar
Marselju sálminn fræga suður í Mada-
gaskar-óbj'gðum. en svo mega þeir nú
bráðum fara að syngja hann á norður-
jaðri Spánar, ef kröfum franskra bú-
enda í Pyreníu-fjalladölunum verður
fullnægt.
Mitt í fjöllunum mætast tveir djúp-
ir dalir, er sinn heyrir til hvoru ríkinu.
Frakklandi og Spáni. Landamerkja-
linan liggur eftir rananum milli dal-
anna og niður í dalinn þannig að hún
klýfur oddann þar sem dalirnir renna
saman. Á línunni og rétt á dala-mót-
unum stendur steinn all-mikill, er helg-
aður er hinum “heilaga Marteini.” Að
þessum steini safnast saman, á ákveðn-
um degi á hverju sumri, sex sveitar-
stjórnaformenn úr sex nágrannasveit-
unum Frakklandsmegin við landamær-
jin. Eru þeír þá klæddir í uppáhalds
“spariföfcin” sin og girðir þrilitum
treflum, samlitum fánanum franska,
Eru þeir þar komnir til að vinna Spán-
yerjum hollustueið og skeikar ekki að
þeir hafi með sér 3 kýr, er þeir afhenda
umboðsmönnum og hermönnpm Spán-
verja (er þangað koma einnig þennan
ákveðna dag), annaðhvort sem skatt
eða friðar-fórn. Þegar Frakkar koma
að landiamerkjunum spyr þar til kjör-
inn Spánverji þrisvar sinnum, með
hárri röddu, hvort Frakkar kjósi frið,
og svara sveitarstjómaroddvita<|ir
frönskia allir í senn, að víst vilji þeir
hann. Að því svari fengnu gengur
höfðingi Spánverjanna yfir línuna og
rekur sverð eða lenzu niður i jarðveg
Frakklands. Þá ganga fram sex
spænskir hermenn, lyfta riflum sinum í
sigti og miða þeim á hliðina Frakklands
megin við dalinn og halda þeim þannig
á meðan frönsku og spænsku höfðingj-
arnir taka höndum saman yfir “Mar-
teins-steininn.” Á meðan höndurnar
eru þxnnig tengdar ríða af sex skot og
sex kúlur sökkva%iiður í franska jörð.
Þar með er þessari kynlegu athöfn
lokið.
í sumar fóru um 300 franskir bænd-
ur til að sjá þessa athöfn og féllst þeim
svo mikið um, að margir þeirra hafa
kvartað yfir þessu við yfirvöldin og
krefjast þess að Frakkar láti þetta ekki
viðgangast lengur. Þeim fannst sverð-
nísta hjarta Frakklands, fanst það
nísta sitt eigið lijarta og skothríðina á-
litu þeir herboð á hendur Frökkum.
Spumingin er : Hver verður afleiðing-
in ef þessir sex frönsku sveitarhöfðingj-
ar hætta að koma eða hafa með sér
kýrnar þrjár ?
Zebradýr til reiðar.
Zebradýrin eru falleg og því ginn-
ast margir þau og vilja temja og hag-
nýta sem vagnhesta. En þau eru þver-
lynd og hrekkjótt. Fyrir tveimur ár‘
um var þreytt við að temja tvö af þeim
í Paris; voru sett fyrir þungan og
sterkan vagn og stór og spaklyndur
hestur á milli þeirra, sem átti að kenna
þeim ganginn og alla siðu ærlegra
hesta. Svo var hraustleika m aður feng
inn til að ganga fram með hverju dýri
og halda því i skefjum. Fyrst um sinn
bitu þau og börðu án afléts, en þó fóru
svo leikar að þau urðu þæg og mátti
enda kej-ra þau einsömul. Voru þau
þá seld rikismanni einum fyrir stór fé,
en hann kunni ekki að fara með þau.
Þau urðu óviðráðanleg og hann nejrdd-
ist til að selja þau aftur á dýrasafn, sér
i stórskaða.
Vilhjálmur Þýzkalands keisari frétti
um þessa tilraun við Zebradýrin og
fekk þá löngun til að reyna sig. Lét
hann þá rita formönnum Austur-Afriku
félagsins þýzka og bað þá að útvega sór
4 zebradýr tamin. Árangurinn er sá,
að nú hefir hann fengið 3 zebradýr, sem
æfð eru í að draga vagn og hlýða boð-
um ökumanns, ef þau eru samsíða, en
annars ekki.
Ekki er keisarinn enn farinn að
reyna dýrin, en beitir þeim á hverjum
degi fyrir tvíhjólaðan vagn rússnesk*
ann, sem gerður er fyrir 3 hesta sam-
síða. Okumaðuriun er afbragðs hesta-
maður, og á hverjum degi keyrir hann
langan veg fram og aftur á zebrunum,
en illa láta þeir alt af og jafnan fylgja
honum 2 æfðir hestamenn á úrvals reið-
hestum, sem hafa fult í fangi að halda í
við zebrana.
Verði dýrin nokkurntíma svo þæg
að óhætt þyki að sleppa þeim við keis-
arann, sem, eins og kunnugt er, getur
ekki að gagni hagnýtt nema hægri
hendinu, því vinstri handleggurinn er
nærri afllaus, þá er fyrirætlun hans að
ferðast á þeim milli Postdam og Berlin-
ar (30 mílur), en þá leið þarf hann að
fara á hverjum degi.
Margir aristokratar Þjóðverja hafa
nú beðið um zebradýr til að nota sem
vagnhesta. Innan skamms verður þvi
zebra-reið almenn á Þýzkalandi, ef dýr-
in nokkurn tíma verða viðráðanleg.
Jotyi^ jol rljc T^eumati^m
arjd JMugcular
Paing acjaiq
Wliynol' M/j
i ^(entljol Plaýer.^
1 mywifcjof me
one. ifcured
like maaic
For a lorifr time I sufTereiI with Rheumatism in
1he Baclc so se\ erely Ihat 1 couUi not even
straiytht. Mv wifc ndvi»e<l a I). & L. Menthol
Plastcr. 1 ti'ied it oud wim soon tfointf nliout all
rijrht. S. C. IIuxThR, Swe«t’8 Corner3.
Priue 25c.