Heimskringla - 14.10.1897, Blaðsíða 4

4
IIEIMSKRINGLA, 14. OKTÓBER 1897.
Winnipeg\
Húsnúmer séra M. J. Skaptasonar
er nú 525 Elgin Ave.
I morgun sást hér votta fyrir fyrsta
Snjó á þessu hauati, en þiðnaður var
hann aftur fyrir kl. 10 f. m.
Til þess aó komast hjá auka fyrir-
höfn. sendum vér blaðið til móttakenda
en ekki útsölumanna.
Séra Friðrik J. Bergman var hér í
bænum í gær, hann var á hraðri ferð og
höfðum vér því ekkert tal af honum.
Mr. E. G. Ford, 819 Mafn Street,
biður Isjendinga að gæta að auglýsing
sinni á öðrum stað í blaðinu. Það borg
ar sig að koma inn og sjá hann.
Herra Jóhann Sólmundsson kaup-
maður frá Gimli og Jóh. Sigurðsson
kaupmaðurfrá Hnausum, voru hér á
ferð í síðustu viku.
Á fundi sem Tjaldbúðarsöfnuður
hélt á mánudagskveldið til að ræða um
inngöngu safnaðarins í Kyrkjufélagið
islenzka, voru engar ákvarðanir tekn-
ar. Málinu frestað.
16. f. m. brunnu 2 ibúðarhús í Fort
Rougelhér í bænum, þau voru eign J,
E. Eldons, og brunnu að fmestu allir
innanhúss munir, Skaðinn metinn
rúml. $1000.
Ogilvie mylnueigandi hefir sent ti
bændanna i Brokenhead-héraðinu, sem
mistu eignir sínar í eldinum um daginn
heilt vagnhlass af hveiti, og C. P. R.
félagið flutti það endurgjaldslaust til
þeirra.
Herra Sveinbjörn Guðmurdsson á
Mountain, N.-Dak., hefir verið tilnefnd-
ur af Demokrötum í héraðsstjóra kjör-
dæmi nr. '2, til þess að sækja um það
embætti. Hann er sannarlega vel fall-
inn ti) þess sturfa, hvernig sem á er lit-
ið, enda enginn efi á því að hann nær
kosningu með lítilli fyrirhöfn.
Tækifæri fyrir þá sem vilja fá járn-
brautarvinnu. — Eins og menn vita
hafa verkamenn sem hafa fengið vinnu
á Crows Nest Pass brautinni, orðið að
borga far sitt þangað, eða vinna fyrir
því. Nú er komin breytíng á þetta.
Hinn 8. þ. m. kom hraðskeyti þaðan að
vestan, sem biður að útvega 500 menn
og segir um leið að fargjaldið verði ekki
dregið frá kaupi þeirra þegar þar komi,
eins og gert hefir verið. Þetta eru góð-
ar fréttirfyTÍr þá sem fara, og er búist
við að margir noti sér það.
Hra. John Stephanson, Hallson, N.
D. hefir keyft allar útistandandi kaup-
endaskuldir gamla Heimskringlu prent-
félagsins á eftirfarandi pósthúsum:
Hallson, Akra, Mountain, Garðar, Mil-
ton, Alma, Glasston, Cavalier, Pem-
bina og Hensel, og einnig allar skuldir
hjá þeim sem fengu blaðið sérsent (se-
peratly) til sín viðsvegar út um Banda-
ríkin, og eiga menn því algerlega við
hann um lúkning þessara skulda. Menu
gái að því að skuldakröfur gamla Heims
kringlufélagsinsfyrir blaðið ná að eins
ins upp til 1. Júní siðastl. og'standa i
engu sambandi við útgáfu Heims-
kringlu nú.
Herra Kristján Jónsson frá Nar-
rows kom við á skrifstofu vorri á fimtu
daginn í fyrri viku. Kom hann vestan
úr Argylebygð og var á leið heim til
sín. Hann segir góðæri mikið vestra,
þrátt fyrir það þó uppskeran væri i
minna lagi.
Þriðja hefti 3. árg. “Eimreiðarinn-
ar” barst oss í fyrri viku, og flytur hún
eftirfylgjandi :
Snær Snæland: Holdsveikin (skáldsaga)
Jón Jónsson: Fornbréf frá íslandi.
Guðmundur Friðjónsson: Konan kem-
ur í mannheim. Arni Thorsteinsson:
Þrjú sönglög. Finnur Jónsson: ívar
Aasen (með mynd). Matth. Jochum-
son: Sýnishorn af ljóðagerð Norðmanna
á Jþessari öld, Jóhannes Þorkelsson:
Haust. Charles Recolin: X-augað
(smásaga þýdd af G. F.). Finnur Jóns
son <fc Jón Stefánsson: Bókafregn I—II.
V. G. &H. J.: Islenzk hringsjá (ís-
land og íslenzkar bókmentir erlendis).
Valtýr Guðmundsson: Úr öllum átt-
um.
Winnipe^-markaðurinn.
Bezta “Creamery” smjör 19J—20 c
Gott, heimagert smjör 12 —14 “
“Factory”-ostur .......... 10 —11 “
Egg, tylftin ............. 15 —16 “
Endur (parið) ............ 50 —60 “
Gæsir, viltar,hver ........ 30 —50“
Svínafeiti, 20 pd. fata... $1.70
Nautakét...................... 4 —5 “
Kindakét...................... 5 —6 “
Svínaket....... .......... 6J—7“
Kálfakét...................... 6 -7 “
Lambakét ................. 7 —8 “
Nautahúðir, pundið ....... 5£—6 “
Fersk sauðskinn .......... 30—35 "
Hestahúðis................ 75—1.25
Ull, pundið (óþvegin)..... 8—9£ “
Tólg ..................... 3|
Jarðepli.................. 20—25 ‘'
Naut, á fæti, pundið ...... 2—2J “
Kindur ...... “ .......... 2|—4 “
^pombola.
Eins og áuglýst heffr verið, heldur
Good-Templara stúkan “Hekla” Tom-
bolu og skemtisamkomu á North-West
Hall annað kvöld (föstud.) kl. 8. For-
stöðunefndin lofar góðum munum og
skemtilegu prógrami. — Það er ætlast
til að ágóðinn af tombolunni renni í
sjúkrasjóð stúkunnar. Stúkan Hekla
ver á hverju ári all ríflegri fjárupphæð
til styrktar sjúkum og snauðum með-
limum, og er slíkt mjög virðingarvert
og stúkunni til sóma. Menn ættu þvi
að fjölmenna á þessa samkomu og styðja
með þvi gott fyrirtæki. Það kostar
ykkur að eins 25 cent að sýna það i
verkinu að þið viljið hjálþa áfram
mannúðlegu fyrirtæki.
“Nyja Oldin,”
Ritstjóri JÓN ÓLAFSSON.
Blað meðþessu nafni byrjar að koma
út í Reykjavík 2. Október og kemur út
72 sinnum á ári, þar á meðal hvern
laugardag. Blaðið kostar frítt sent til
Ameríku $1.25 árgangrinn. Verðr að
eins sent gegn fyrirfram borgun. Bók-
salarnir vestra taka væntaniega við á-
skriftum. Einnig má panta blaðið hjá
bóksala Sigfúsi Eymundssyni i Reykja-
vík eða hjá aðal-umboðsmanni og af-
greiðslumanni þess, Sigurði bóksala
Kristjánssyni samastaðar.
Herra J. E. Forslund lagði of stað
héðan á mánudaginn var vestur til
Whitewood, og Edmonton héraðanna.
Mun erindihans, að sumu leyti, vera
það að taka gripi hjá mönnum upp á
lönd þau er þeir hafa keyft af C, P. R.-
félaginu. — Islendingar sem skulda fé-
laginu ættu að nota þetta tækifæri.
Svar
gegn illyrðum Sigtr. Jónassenar út af
‘Ameríku-bréfinu’ (sjá Lögb. 19. f.m.).
Frá S. B. Jónssyni.
Winnipeg, Man., í September 1897.
I.
Það er meðal annars eftirtektavert
við svar Sigtr. gegn ‘Ameriku-bréfinu’,
eins og flest það er sá náungi ritar gegn
hverjum sem vera skal, að allar rök-
semdirnar lenda í persónulegum níðyrð-
um og brigslum gegn þeim sem hann
á orðastað við. Það út af fyrir sig er
óafmáanleg skömm að áliti allra vand-
aðra manna, og jafnframt áreiðanlegur
vottur þess, að maðurinn er grimmur
harðstjóri, sem skeytir öllu sínu skapi
og öllum höndlanlegum meðölum til
þess að undiroka mótstöðumenn sína
án tillits til málsástæða. Þvílíkur rit-
háttur er auðvitað því ósæmilegri sem
maðurinn gerir kröfu til almennara á-
lits, og er hærra settur í mannfélaginu;
meðal annars af þvi, að það sýnir svo ó-
svífnislegt traust þess er þann rithátt
hefir, á heimsku og þrællyndi almenn-
menniugs, auk þess sem slíkt spiliir
eðii og tilfinning allra þeirra sem ekki
eru nógu siðferðislega þroskaðir til að
fyrirlíta slíkan rithátt.
Ég nenni ekki að kýta við Sigtr.
út af hártogunum hans gegn innihaldi
þessa ‘Ameríku bréfs’, því að þær falla
sjálfkrafa án þess við þeim sé hreyft,
um leið og maður les þær með hliðsjón
af Ameríkubréfinu. En svo ætla ég að
leyfa mér að athuga lítið eitt níðið og
sakargiftirnar, sem haun ristir mér per-
sónulega í hinni áminstu grein hans í
Lögb. 19. f. m.
Sigtr. segir meðal annars, að égjsé
sambland af sósíalista, anarkista og
níhilista, þess vegna rugli ég alt af um
auðvald, en greiði svo atkvæði með
auðvaldiuu hér við allar kosningar. í
fyrrasumar gaf hann það út, að ég væri
að eins anarkisti að skoðun, menn geta
því getið sér til um það, hver forlög
mín yrðu,ef hann mætti þeim ráða,
En sannleiknrinn er nú sá, að ég er
hvorki anarkisti né heldur níhilisti og
ekki heldur sósialisti að skoðun nema
aðsumuleyti. Ég þyrði vel að standa
við það, ef svo væri að ég væri eitt-
hvað af þessu. eða altsaman þetta, en
því er svo varið, að það er ekki og mun
ég við hentugt tækifæri gera ljóslega
greinfyrir stjórnmálaskoðunum mínum
svo að engum þurfi að blandast hugur
um hverjar þær eru, en hér er nú ekki
rúm til slíks.
Eins og menn vita, þá er sú hug-
sjón, sem sósíalistar byggja sínar kenn-
ingar á að sumu leyti, sú göfuglegasta
og mannúðlegasta hugsjón, sem heimur
inn á til í eigu sinni, sú hugsjón, að all
ir menn séu fæddir með jöfnum rétti til
lífsins og þess gæða (jafnréttiskenning-
in). Og ég játa hátiðlega að ég aðhyll-
ist þá kenning meðan hún gengur ekki
út fyrir sín i eðlilegu takmörk, meðan
hún sðmrýmist almennri nauðsyn og
sameiginlegum mannréttindum. En
svo fellur mér ekki allskosta vel sam-
veldisstefna og sameignarstefna sósía
lista, af því rneðal annars að ég álít sér-
veldis- og séreignarstefnuna heillavæn-
legri fyrir fólkið, svo framarlega þó, að
hún gangi ekki útfyrir hin réttu tak-
mörk,— lagaleg takmörk, sem tryggi
mönnum sameiginlega vellíðun á jörð
unni og verndi almenning fyrir ofbeldi
og yfirgangi þeirra sem sterkari eru,
hvort sem þeira styrkleikayfirburðir eru
fólgnir í heilanuin, vöðvunum eða í fjár
munalegum eignum.
Ef Sigtr. meinar að ég sé níhilisti
eftir hinni frumlegu merking þess orðs,
nefnil. að ég vilji gera alt að engu. þá
má ég segja honum skjátlast þar herfi-
lega, eins og svo víða, því að sannleik-
inn er sá, að ég vil gera alt hið góða
mikið og sem allra mest af hinu illa að
góðu, og ef hann vildi að eins hugleiða
það. hvað mikið ómak ég héti gert mér
til þess að reyna að betra hanu sjálfann
svo sem t. d. með því að rita rökstutt
og eftir atvikum sómasamlega móti öll-
um hans röklausu og dónalegu órás-
um gegn mér i Lögbergi, ætti ha.nn að
geta sannfærst um að það er ekki einu
sinni nokkurt brot af níhiiista i mér,
þvi það getur honum ómögulega dulizt
að ég held, né nokkrum öðrum, að til
þess þarf ekki nihilista að vilja gera
sjálfan hann að engu sem opinberan
starfsmann (að ég nú ekki tali um
blaðamanu) meðal siðmentaðs fólks.
Að ég sé anarkisti að skoðun er al-
gerlega misskilningur, því ég kýs heldur
illa stjórn en enga. Og meira að segja :
Ef til þeirra óskapa gætí komið að ég
neyddist til að kjósa um annaðhvort al-
gert stjórnleysi, eða það að gera núver-
andi ritstjóra Lögbergs að einvöldum
alræðismanni yfir þvi mannfélagi sem
ég tilheyri, þá held ég hreint að ég kysi
heldur airæðisstjórn Sigtryggs,—en guð
minn góður! Þar yrði þó úr vöndu að
ráða !
Ég hefi nú gert stuttlega grein fyrir
afstöðu minni gagnvart þessum þremur
flokkum sem Sigtr. telur mig tilheyra.
En svo dylst mér ekki, að orsakirnar til
þess að þessir tíokkar eru til, eru óefað
þær, að stjórnarfyrirkamulagið og við-
skiftafyrirkemulagið í heiminum er í
mörgum tilfellum spilt og rotið, og
gagnstætt almennri nauðsyn. Og hlut-
töku byltingamannanna í mannfélags-
ins samsiginlegu málefnum er því eðli-
lega að skoða sem umbótatilraunir, til-
raunir til að betra og “farsæla” fólkið,
þótt meðölin til þess að ná tilganginum
séu á stundum óheppileg og ósæmileg ;
en svo geta meðölin verið rétt í sjálfu
sér og tilganginum samkvæm, þótt þau
séu ekki eftir fyrirskipunum tízkunnar
á þeim og þeim tima. Þannig t. d. við-
urkenna menn, að meðöl þau sem Jesús
Kristur hafði til þess að ná sinum göf-
uga tilgangi, háfi verið rétt í alla staði.
(Ég skoða tilgang Krists þann, að betra
og ‘farsæla’ fólkið, og meðalið til að ná
þeim tilgangi skoða ég kenningu hans).
Og þó var kenning hans svo gagnstæð
hinni lögskorðuðu tízku samtíðar hans>
að hann var líflátinn sem guðlastari,—
sem anarkisti, eins og kunnugt er.
Og þess ætti eins kristinn safnaðar
stólpi og Sigtryggur er að gæta, að Jes-
ús Kristur var að því leyti sósíalisti að
skoðun, að hann vildi gera alla jafna,
sem börn hins eina guðs föðursins, þess
eina guðs, sem hann þekti og tilbað.
Hann vildi hafa eina hjörð og einn hirð-
ir, og hann vildi miðla hinum fátæku af
nægð hinna auðugu. Hann vildi hjúkra,
lækna og hefja hina voluðu og niður-
þryktu, og niðurþrykkja hinum dramb-
látu og hrokafullu, svo að þeir betruðust
og “lifðu.” Það situr því illa á safnað-
arforsetanum, sem að sjálfsögðu stærir
sig af að kallast kristinn, að nota stöðu
sína í þjónustu “kristins” fólks til þess
að níðast á varnarlausum mönnum sem
ekkert bafa til saka unnið, eins og þeir
væru illræðismenn. Og að nota það
sem sakargift gegn þeim að þeir muni
vera líkra skoðaua um alheimsleg mál-
efni sem Jesús Kristur var, auðvitað í
þeirri ímyndan, að fólkið mur<i nógu ó-
heiðarlegt og heimskt til þess að gleypa
alt slíkt í blindri trú, án allrar yfirveg
unap.
KAFFI.
Þegar veikindi. sem nálega einvörð
ungu útbreiðast í mat, ern tíð, t. d.
taugaveiki, kólera, heimakoma, skar-
letfeber o. fl., er gott að brúka töluvert
af kaffi, og má þá brúka það í stað
drykkjarvatns ef þörf gerist,. Kaffi
hjálpar meltingunni, eykur blóðrásina
og útgufunina og hressir menn að öllu
leyti; það er sóttvarnarmeðal í bezta
lagi.
Eitt til tvö rúmgóð herbergi til leigu
með góðum kjörum í vosturhluta
bæjarins. Fæði einnig falt með
sanngjörnu verði, ef á þarf að halda-
Menn snúi sér þessu viðvíkjandi til
S. B. JÓNSSONAR,
869 Notre Dame Ave , Winnipeg.
Al$konar
barna- #
m myndir |
agætlega
teknar.
Myndir
m af ollum
fyi
jjtegundum
® mjog vel
teknar.
Mitchell’s Ijósmyndastofa er hin stærsta og bezta í Canoda. Ég ábyrgist
að gera alla sem ég tek myndir af ánægða.
J. F. JVIITCHELL,
- - Fyrstu dyr vestur af Main St.
2i i Rupert Str.
Svo þúsuudum dollara skiftir er nú komið af grávöru í
THE BLUE STORE, BÆoa,
"~434 Hairi Street.
Búðin sem ætíð selur með lægra verði en nokkrir aðrir,
Við höfum rétt nýlega meðtek'ð 50 kassa af fallegustu grávöru, jafnt fyrir
konur sem karla. Rétt til þess að gefa ykkur hugmynd um hið óyanalega lága
verð á þessum ágætis vörum, þá lesið og athugið eftirfylgjandi lista.
Kvenmanna Coon Jackets - - - - $18 og yfir
“ Black Northern Seal Jackets 20
“ “ Greenland “ “ 25
Loð-kragar af öllum tegundum,
úr Gray Persian Lamb,
“ Blue Opossum,
“ American Opossum.
Beztu tegundir af Muffs,
allir litir, fyrir hálfvirði.
Karlmanna Brown Russian Goatskin Coats $13,50
“ Austrian Bear Coats - - - - 13,50
“ Bulgarian Lamb Coats $20,00 og yfir
Inndælar Karlmannahúfur með afarlcgu verði.
Einnig sleðaíeldir óviðjafnanlegir.
H inir gömlu skiftavinir vorir, og svo
fólk yfir höfuð, ættu nú að nota tæki-
færið til þess að velja úr þeim stærstu
og vönduðustu vörubyrgðum, og það
fyrir iægra verð en séðst hefir áður hér
í Winnipeg. - -- -- -- --
The Biue Store
úr Black Persian Lamb,
“ American Sable,
“ Gray Opossum,
“ Natural Lynx

Merki: Blá stjarna.
434 Main Street.
A. Chevrier.
— 7 —
— 6 —
“Hvað þá ?”
“Ja, þeir segja að Indíánarnir séu ekki allir
eins friðsamir hér eins og á ströndinni, eða þeir
sem Fitch verzlar við upp á landinu”.
“Ég ætla að hætta á það”, sagði Ford Kin-
sale “Ég þarf endilega að komast á eitthvert
ævintýri í þessu flakki mínu. Og lendi ég í slag
við vilta Indíána, þá er ekkert að því, Það veit
hamingjan að ég ætti að þola dálitla hræringu á
blóðinu, eftir að hafa hangið stöðugt yfir skrif-
borðinu í Callas í 18 mánuði!”
“Hvaða vitleysa!” sagði Fitch. “Þið ungu
mennirnir trúið þóekki öllum kerlingarsögun-
um um fjallbúana, eða hvað ?”
“Pitch, Þú ert sá ótrúgjarnasti maður sem
ég hefi séð”. sagðiKeeth.
“Hann er verri en þið!” mælti Ford, “það
er óþolandi. Mundu það, að við erum að skemta
okkur — að minsta kosti ég. Vertu ekki að
drepa niður trú okkar á allar þessar skáldlegu
sögur landsins. Við skulum trúa því sem sagt
er, að afkomendur Incaannabyggi hálendi Andes
fjallanna”.
“Vitleysa, vitleysa !” sagði þá prangarinn í
ákafa miklum. “Við erum nú i svo óbyggileg-
umjhluta fjallanna, að tæplega nokkur hvítur
maður vill hingað fara. Að norðan viðokkur er
ekkert annaðœ n fjöll og villidýr. F.g hefi marg-
sinnis farið þessa leið og ég hefi aldrei séð einn
einasta af þessum Indíánum sem þið talið um.
Það er alt sanaan endalaust bnll!”
“Hefði nokkuð verið satt í þvi, þá hefði
rak lama-dýrin — “hafi einusinni verið mikil
þjóð og átt mikla fjársjóðu. En ég segi að það
sé bull, Hvað er orðið af þeim”?
“Sagan segir oss, aðliðsmennirnir hans
Pisanós hafi fengið rífan skerf af þeim”, svar-
aði dökkhærði maðurinn.
“Hann hefir sjálfsagt logið því”, sagði Fitch
“því hann hafði ekki ;háar hugmyndir um sigur-
vegara Perú eins og margur Englendingurinn”.
“O, hvaða vitLysa!” sagði Kinsala. “Pi-
saro og félagar hans fundu heilar hrúgurnar af
fjársjóðum------”.
“Þú getur ekki sannfært Fitch Ford”, greip
þá vinur hans frem í. “Það er ómögulegt.
Ekkert mundi geta það, nema hann sæi fjársjóð
Incanna sjálfur”.
“Satt segið þér Keeth”, mælti Fitch. "Ef
að forfeður Indíánna þessara hefðu safnað saman
gulli úr gömlu námönum, einsog sagt er að þeir
hafi gert, þá hefðu þessir Indíánar á okkar dög-
um Verið búnir að finna það og eyða því fyrir
romm fyrir löngu síðan !”
Nú hlógu báðir félagar hans.
“Jæja þá”, sagði Kinsalí, “ef að Keeth finn-
ur ekki bráðlega ‘nitrate’-lögin, sem hann er að
leita að, þá ætla ég að fara að leita uppi þessi
gullfyU'sni Incaanna. Þegar Spánverjar hröktu
þjóðflokkana hbr upp i fjöllin, þá fluttu þeir
mikla fjársjóðu með sér. Það hlýtur að vera
fólgið einhversstaðar”.
“Ef að þú fer að snuðra hér um fjöllin út af
alfaravegi, þá er það víst að þú rekur þig á eitt-
hvað ekki notalegt”, sagði Keeth.
1. KAFLI.
Ójafn slagur.
Mjói stígurinn hringaði sigupp fjallahiíðarn-
ar eins og dökkur borði, er fléttaðist innan um
stórgrýtis bjórg og hávaxna skógartoppa; lág
hann stundum yzt út á kleltabrúnunum, en
stundum eftir þröngum árgiljum. Hátt þar
uppi gnæfðu við heiðbláau himinbogann hinir
snækrýndu tindar Andesfjallanna, en undirniðri
hurfu í fjarska iðgrænir Andesfjalladalirnir.
Hið eina sem rauf þögnina þennan dag var
skær silfurbjöllu hljómur. Fyrir klettanef eitt
kom lestarbroddur, er menn livergi sjá annars,
staðar en í Andesfjöllunum. Á undan sást
fyrst hið hrykalega höfuð á forustudýrinu líkt
og úlfaldahöfuð. Það var Llama * með silfur-
bjöl'lu um hálsinn. Fram með dýrinu gekk hálf-
nakinn Indíánadrengur og hélt í tauminn. Svo
komu í röð hvert á eftir öðru eitthvað 10 minni
llaraar og voru klyfjar á þeim öllum. Tveir
Indiánar gengu með þeim, en á eftir lestinni
gengu menn þrír. sumpart klæddir sem Indíánar
en sumpart sein hvítir ferðamenn úr Norðurálfu.
Voru tveir þeirra ungir mcnn, hraustlega vaxnir
og fríðir sýnum, eu hinn þriðji var lágur vexti,
*) Llama: stórgert fé haft til áburðar í Suð-
ur-Ameríkufjöllunum,