Heimskringla - 06.04.1899, Blaðsíða 3

HEIMSKRÍNGLA G. APRIL 1899.

og frama, að við lok þessarar aldar
stendur málfrelsi og ritfrelsi á grafar-
barminum. Má ské þe ar nýja öldin
kemur, þá verði þaðgrafið, og McKin-
ley, Hanna & Co., standi brosandivið
gröfina, eða þá aðlýðurinn hefir vakn-
að til meðvitudar um, hvað honum er
fyrir bez'u. og dregið stjórnartaumana
úr höndum auðkýfinganna og fjár-
glæframanna, og gertjþetta lýðveldi
eins eg það einusinni var, og á að vera:
heimkynni frelsis og frama, fyrst og síð
ast, og ekkert annað.
G. A. Dalmann.
Kæri tilheyrandi.
Um grein þína í síðasta blaði “Berg-
málsins” langar mig til að fara nokkr-
um orðum. Mér finnst í sannleika að
segja að þú ekki fara sem réttast með
það sem þú talar um, og ætla ég nú í
mesta bróðerni að benda á það sem mér
finst þú hafa ranghermt.
1. “Samkomurnar munu hafa ver-
ið hartnær 30, sem haldnar hafa verið
hér á Gimli,” segir þú. Hvað meinar
þú með samkomur ? Öll þau samkvæmi
þar sem fólk kemur saman ? Ef svo er
þá virðist mér erfitt að tilfæra nokkra
vissa tölu. En ef þú átt við þær al-
mennu skemmtisamkomur, sem aug-
lýstar hafa verið á einn eður annan
hátt, og sem hafa tilkynt fólkinu sitt
“Prógram”, þær samkomur sem við
vanalega og daglega köllum almennar
samkomur, þá finn ég þær ekki fleiri
en þessar :
Kvennfélagið Tilraunin 3
Kvennfélagið Framsókn 2
Kvennfélagið á Kjarna I
Söngfélagíð Harpa 1
Söngfélagið Gígja 1
Kappræðufélagið 1
Fól frá Selkirk 2
J. G. Johnson 1
MagnúsHolm 1
Skólakennarinn 1
Alls 14
“Fáir skrökva meira en helming”
segir garnalt máltak, en hvernig lítur
þetta út ? 14 frá 30 telst mér verða eft-
<r 10. Eu kannske þú finnir þær fleiri
en ég. Eg get ekki talið þáu lieimug-
legu vinasamsæti, veislur og heimboð,
sem hér hafa verið gefin, af þeirri ein-
földu ástæðn, að ef þær eiga að teljast.
þá megum við til með að taka með í
reikninginn lestrarsamkomur, sunnu-
dagasKÓla, söng og leikæfingar allar,
o. s. frv., í einu orði, öll mannamót, og
að finna rétta tölu á því öllu sam-
an, er mjög svo erfitt að mínu áliti.
2. “Fyrsta samkoma kvennfélags-
'ns Tilraunin í Skjaldbreið var tilkomu-
mesta samkoman í vetur.” Hvað var
“tilkomumest” við hana? Eg var þar
og man ekki eftir neinu sérstöku. Kapp-
ræðan um jafnrétti kvenna var mikið
góð og skemtileg, en ekkí dettur mér í
hug að taka hana fram yfir þá síðustu
sem haldin var þann 16. þ. m., enda
munu fáir sem heyrðu báðar og sann-
gjarnlega og hlutdrægnislaust vilja
dæma, gjöra slíkt.
“Heiður þeim sem heiður ber,” og
svo búið með það. Um biðina og hringl-
andann með prógramið, skrifa ég hjart-
anlega undir með þér. Alt satt, rétt og
l?ott.
3. "Ungu mennirnir buðu ekki
8Íns íjói-Ugt P? vænta. mátti.” Hér virð-
JSt mér bw vera bæði ósanngjarn og
Vanþakklátur, því þegar box seljast frá
75c. til $3, þá er vissuiega nóg borgað
fyrir þau, sérstaklega þegar tekið er
tillit til peningamagns þess, sem ungir
menn hér bafa yfir að ráða. Ég heyrði
margan segja að það væru hrein undur
hvað þau seldust vel.
4. Dómur þinn um ræður kapp-
ræðumannanna er mjög eftirtektaverð-
ur. E. Ó. skal ég sieppa, en hvernig ó
ég að skilja það, að J. P. S. hafi “sagst
vel að vanda,” þar sem þú segir að hann
hafi verið “æstur um of, ósanngjarn og
nærgönguil við vissa atburði og persón-
ur.” Og svo þegar ofan á þetta bætist
þamnig löguð röksemdaleiðsla, að hann
vill fremur gefa landanum atkvæði sitt
en hérlendum manni, sé landinn aðeins
með óskertum sönsum. Alt þetta eru
þiu orð um ræðu lians og ég held þau
séu nákvæmlega rétt og í samræmi við
það sem hann sagði. Ég man ekki eft-
ir að ég hafi heyrt J. P, S. takast eins
slysalega að meðhöndla nokkurt mál,
sem hann hefir haft tima til að hugsa
urn, eins og eimnitt í þetta skifti. Ekki
er ég þér heldur samdóma um það, að
hann hafi ætlað að gera þessa samkomu
að “pólitiskri ma«kínu”. Getsakir, af
hvaða tegund sem eru, fara æfinlega
illa, eru vanalega mjög óvinsælar og
ósæmilegar.
Með ræðu B L. B. fer þú óefað lak-
ast. Þú segir að. hún hafi verið “frem-
ur efnislítil” og er það einmitt þvert á
móti því sem mörgum velheyrandi og
sanngjömum tilheyrendum fanst um
ræðuna. Skýring hans um flokka-
myndunina var mjög góð. Hann sagði
að hún myndaðist eðlilega af því, að
málefnin, svo sem samgöngu-, við
skifta-, póst- og menta-mól o. s. frv
væru fyrst til. Menn færu smárasaman
að hugsa um þau og rannsaka, og af
því myndaðist svo skoðun og sannfær-
inn um meðferðina á þessum málum.
Og þetta væri það aðallega sem skifti
fólkinu i flokka. Það væru ekki ein-
ungis þjóðirnar og hin mörgu smærri
félög sem skiftust þannig, heldur fjöl-
skyldurnar, hin smæðsta mannfélags-
heild sem til er. Feður og syuir og
bræður hefðu skiftar skoðanir á lands-
málum. Þetta væri svo eðlilegt, að
saga þjóðanna og mannkynsins í heild
sinni endurtæki sig daglega þessu til
sönnunar, Af þessu leiddi óhjákvæmi-
lega það, að það væri ómögulegt fyrir
heilan þjóðflokk að fylgjast að sem eina
heild, af því það væri svo óeðlilegt og ó-
náttúrlegt, nema því að eins að þjóðin
hugsaði og rannsakaði ekki neitt og til
þess væru engin dæmi. (Af því að þetta
var komið á undan þegar J. P. S. gerði
staöhæfínguna um hverjum hann gæfi
atkvæði sitt, þá varð sú staðhæfing
hans möigum mjög eftirtektaverð).—
Þetta lögmál næði til okkar íslendinga
alveg eins og annara þjóða. Og tii þess
að ná nokkurntíraa viðurkenningu hjá
hérlendum meðborgurum, þa yiðmn við
að sýna og sanna þeim, að við værum
vakandi, hugsandi og rannsakandimenn
og konur. Að við gæfum þeim einum
atkvæði okkar, sem við værnm sann-
færðir um að væri bezt kjöriun fyrir
stöðuna. Það að við fyigjuin löndura
vorurn aðeins af þvi að þeir væru ísl.
mundi æfínlega vekja óbeit og fyrirlitn-
ing á oss sem þjóð og aldrei færa oss fet
áleiðis til sannra metorða og virðinga.
Þannig heyrði ég ræðu B. L.B. og í lika
átt var ræða W. H. P. Um það að þeir
tveir hafi borið hærra hlut í viðskiftun-
um, skil ég varla að geti verið hinn
minsti skoðanamunur.
5. Um blettinn á samkomunni og
framhleypnu mennina skal ég segja það
eitt, að ef J. P. S. hefði byrjað á því að
stjórna dansinum sjálfur,eða fengiðein-
hvern til þess, þá hefði enginn sagt orð
og ekkert uppistand verið gert. Uppi-
standið var ekki um það, “að taka
stjórnina af J. P. S.” eins og þú segir,
heldur hitt, að fá einhverja stjórn;
Stjórnleysíð gátum vlð ekki þolað ogum
það rifumst við, og stjórn fengum við.
Þú gerðir mér mikið til geðs, ef þú
skrifaðir Jiitt eigið nafn undir í næsta
skífti. Eg held að misheyrn þín sé or-
sökin fyrir mismun okkar, og er því
"Tilheyrandí” óheppilega valið nafn.
Með virðingu og vinsemd.
B. B. OLSON.
Lyons
590 Main St.
Feltskór fyrir börn - - 25c.
“ “ konur 25c
“ “ ungmeyjar 25c.
“ “ karlmenn 35c
Lægstu prísar í bænum.
Komið og sjáið sjálíir.
H. IV. A. Chambre,
landsölu- og elds&byrgðar-
umboðsnmður
373 Main St., Winnipeg.
Mjög ódýrar bæjarlóðir á Sherbrook St.
50+132 fet. Verð að eins $200.'
Peningar lánaðir móti veði í bæjarlóð-
um og bújörðum. Láti sem veitt eru á
hús í smíðurn eru borguð út smátt, eft-
ir því sem meira er unnið að smiðinu.
Eldsábyi gð. Hús til leigu
H. Beaudry
Q ocery Store
520 Nellie Ave.
Selur móti peningum
1 könnu af Tomatoes fyrir 10«.
1 könnu af laxi fyrir lOc.
10 pd. bezta kafti fyrir $1.00
I9 pd. af röspuðum sykri á $1.00
16 pd. af bezta molasykri á $1.00
Einnig blikkvðru og “granite” járn-
vöru með gjafverði. Allar aðrar
vörur. með tilsvarandi lágu verði,
ekki að eins á laugardögum, heldur
alia virka daga vikunnar, hjá
H. Beaudry,
520 Nellie Ave.
Nú er timinn fyris ykkur að dusta
rykið og ruslið úr skápunum ykkar, og
fylla þá svo aftur með nýtt leirtau frá
Cliiim llall. Þar fáið þið beztan,
ódýrastan og margbreyttastan varning
í bsenum,
CHINA HALL,
572 Main St.
Royai Crown Soap
$65.00 Nevv William Drop
Head saumavjelar.
Gefnar fyrir sápubréf. 3, vélar
gefnar á nverri viku fyrir ROYAL
CROWN sápubréf og “Coupons.”
Biðjið matvörusala yðar nm
ROYAL CROWN “Coupón” með
hverjum 5 stykkjum af ROYAL
CROWN sápu með bréfum á.
Fyrsta vélin var gefin mánu-
daginn 16. Janúar.
Engum sem vinnur á sápugerð-
arverkstæðinu verður leyft að keppa
um þessar vélar.
Þegar þú þarfnast fyrir í, leratijíH
---þá farðu til-
iixriviAixr.
Hann er sá eini útskrifaði augnfræðing-
ur af háskólanum i Chicago, sem er hór
i vesturlandinu. Hann velur gleraugu
við hæfa hvers eins.
\V. K. Inman & €0.
WINNIPEG, MAN.
OLI SIMONSON
MÆLIR MEÐ SÍNU NÝJA
SkanflinaYian Hotel.
718 llain 8tr,
Fæði $1.00 á dag.
Stærsta Billiard Hall í
Norð vestrlandinu.
Fjögur “Pool”-borð og tvö “Billiard”-
borð. Allskonar vín og vindlar.
Ivennon Jk Hebb,
Eigendur.
Ef þér viljið fá góð og ódýr
Vinfóng’
Þá kaupið þau að 620 flain St.
Steinolia
Ég sel steinolíu hverjum sem hafa vill
ódýrara en nokkur annar í bænum. Ti!
hægðarauka má panta olíur.a hjá G.
Sveinssyni, 131 Higgin Str.
D. McNEIL,
38 MCDONALDST.
Beztu Ontario berjavín á $1,25 gallonan
Allar möírulegar tegundir af vindlum.
reyktóbaki og reykpípum. Verðið mis-
munandi eftir gæðum, en alt ódýrt.
Beliveau & Go.
Comer Maine & Logan Str.
Gætið þess að þetta vörumerki sé á vindlakassanum,
Og styrkið Issued by Autfionlyo» the Cjpy MaKers' Internattonal Unionof Amenca. f - Union-made Cigars. d íhtí Önlitirt ’w imccm mihit bo. bwn m«i.r,*TtislCliaWofljari. f v\ «*MC*0L™t tKMUMH'hwnWWn. iwto** «n OfMOUK^ ONow/Tk **m> t JR fí;,7^1-1 WA* CCCl.lt m W»o.faTMÍ TiNfMfNlHOUSt MWnMUlSN>P i.WoitmiKotawi * Ciom to «1 smcMtt tiuouotioat »ws u MrfflQtsma wpc* t«M má t» pumilisd tccardmf to l«w. COrVIUOUTED rwudtnl. V CM tU•fAmerita atvinnu stofun vora
0
Iteykid
Hinir einu vindiar í Winnipeg sem búnir eru til nndir merkjutn verkamanna-
félagsins. Handsnúnir. Að eins bezta tóbakslauf brúkað.
J. BRICIi LIlV, ci^amli, Cor. Main og Rupert St.
Búnir til af karlmönnum en ekki af börnuin.
»»»**#*«*»#***«««i******«*#
| Hvitast 0g bezt *
# • *
* _ *
i Ogilvie’s Miel, I
# #
1 Ekkert betra jezt. |
**•*•••****#***•****•*•*#*
DREWRY’S
Family porter
er alveg ómissandi til að stvrkja
og hressa þá sem eru mát.tlitlir og
uppgefnir af erfiði. Hacu styrkir
taugakerfið, færir hressí.ndi svefn
og er sá bezti drykkur sem hægt
er að fá handa mæðrmn rneð börn
á brjósti. Til brúks i heimahús-
um eru hálfmerkur-flðsknrnar
þægilegastar.
Edwarfl L. Lrewry.
Redwood & Empire Breweries.
Sá sem býr til hið nafntogaða
GOLDEN KEY BRAND
ERATED WATERS.
Kaupið, lesið og eigið Valið
Það er til sölu víðast hvar á meða
Vestmanna. Hver sem sendir mér 50
cents fær söguna.tafarlaust senda með
pósti.
Kr. Ásgeir Benediktsson.
350 Spence Str.
Jakob Guðmundsson
—bókbindari—
177 King 8tp.—Herbergi Nr. 1.
Hppi yfir verzlunarbúð þeirra
Paulson & Bárdal.
Canadian Pacific
RAILWAY-
EF ÞÚ
hefir í hyggju að eyð*
vetrinum í hlýrra lofts-
lagi, þá skrifaðu oss og
spyrðu um farnjald tö
California,
Hawraii-eyjanna,
Japan,
Bermuda og
Vest-Ir.día eyjanna,
eða lieim til gamla landsins
Niðursett far.
Snúið ykkur til næsta C. R. um -
boðsmanns. eða skrifið til
Robert Kérr,
Trafiic Manager,
WlNNlPRO, Ma«.
Nortberu Paciíic R’y
Samadags tímatafla frá Winniþeg.
MAIN LINE:
Morris, Emerson, St.Paul, Chicago,
Toronto. Montreal, Spokane, Tacoma,
Victoria, San Francisco.
Fer daglega........ 1,45 p. m.
Kemur „ ........... 1,05 p. m.
PORTAGE BRANCH.
Portage la Prairie and inte-
rmediats points .......
Fer dagl. nema á sunnud. 4,45 p. m.
Kemur dl. „ „ „ 11,05 e.m.
MORRIS BRANDOF BRANCH"
Morris, Roland, Miame, Baldr,
Belmont, Wawanesa, Brandon
einnig Souris River Branch,
Belmont til Elgin..........
Lv. Mon., Wed., Fri....10,40a.m.
Ar. Tues, Tur., Sat.... 4,40 p.m.
CHAS. 8. FEE, H. SWiNFORD,
G. P. <fc T. A .St.Paul. General Agent,
Portago Ave., Winnipeg.
5^.
áftrað för hennar, ef hún hefði mátt eiga von
^ einu ástarorði frá vörum þínum.
En hún eins og aðrir, vissi ekki annaö en
*ð þú værir fyrir löngu dauður,
Svo þið genguð hvort fram hjá öðru, eins og
þið væruð alókunnug. Og það var ekki fyrr en
•ftir að þú varst dauður, að vinir þínir, sem
feynzt höfðu þér trúir þegar allir aðrir sneru við
þér bakinu, sögðu henni frá því.
Þú varst heilsulaus og lasburða, er þú komst
aítur frá Síberiu, og varst því að hvíla þig um
»tund og safna kröftum. Þú hafðir iært það að
Vera þolinmóður á hinni löngu leit þinni fram
°g aftur um Síberfu.
Hinn rússneski herforingi, sem þú hafðii
Svarið að drepa, var heldur ekki í borginni, og
Var þér því nauðugnr einn kostur, að bíða þar
f'l hann kæmi til haka. Vinir þínir, Níhilistar,
ftæða þig um það, að hann hafi aftur kouúð sér
‘rinundir við keisarann, og hafi hann verið send-
i stjórnarerindum til Síberíu. En hans var
®ú bráðlega von aftur, til þess einmitt að skipa
*®ti "það sem þú hafðir einusiuni fylt við hlið
Keisarans.
, Ó, ef þú gætir að eins hitt þá saman og
vrepið þá báða f einu, Það mundi þó borga
hokkud fyrir öll tárin þín og svitadropana. Þú
beiðst og beiðst og vonaðir. En hann kom
•kki.
Allan þennan tíms varst þú eins og barn í
”öndum vina þinna. Þú gerðir nákvæmlega alt
P*-ð sem þeir sögðu þér, og ekkert annað. Þú
hafðir að eins eina ósk, eitt tukmark i huganum,
— 73 —
og gazt ekki huggað um neitt annað. Þú hafðir
aukheldur gleymt heitmey þinni, nema að eins
í þetta eina skifti, er þú mættir henni, þegar
hin gamia ást til hennar í brjósti þínu lifuaði við
rétt sem snöggvast, en kulnaði svo út aftur, eða
gleymdist næsta dag.
En um síðir leiddist þér biðin. Þú fórst að
▼erða þögull og jafnvel geðvondur. Og 'loks
gazt þú ekki beðið lengur, en ásettir þér að láta
nu skriðatil skarar, að yinum þínum fornspurð-
um og óafvitandi. Þú hafðir enn eftir nógu
mikið vit til að skilja það, að heilsa þín til sálar
og líkama fór síhnignandi, og þú óttaðist að þú
yrðir ekki fær um að koma fram liefndunum, ef
þú létir það lengur dragast.
Þú sagðir engum frá fyrirætlun þinni, en
tókst með þér tvíhleypta skammbyssu, og hélst
af stað til.hallar keisarans. Þú varst staðráðinn
í að drepa keisarann á meðan þér entist vit og
kraftur til’.
Prinsessan laut áfram og horfði beint í augu
mér. Var sem eldur brynni úr augum henn..r,
og titringur fór um hana alla.
‘Enginn veit hvað þú aðhafðist í tvo klukku
tíma frá því þú lagðir af stað, og þangað til þeir
atburðir skeðu i keisarahöllinni, sem ég nú skýri
frá. Hvaða strætum þú gekst eftir, hvemig þú
komst fram hjá óllum varðmönnum, sem um-
kringdu höllina, hvernig þú komst óhindraður
inn í skrifstofu keisarans. — alt þetta eru gátur.
sem aldrei verða ráðnar. En það er kunnugt,
að þú hafðir klætt þig í gamla einkennisbúning-
inn þinn — sama sem keisarinn sjálfur hafði
— 76 —
bæn, er þú beiðist. Allar þínar óskir skulu
verða uppfyltar’.
Þú rakst upp æðislegan skellihlátur.
‘Veiztu hver ég er ?’ spurðir þú.
‘Nei. Hver ert þú?’ spurði hann.
Þú sagðir honum nafn þitt, og við það lúp-
aðist hann niður í stólinn eins og barinn hundur,
og bað sér auðmjúklega vægðar og miskunar.
En þú stóðst uppi yfir honum með harðneskju-
glotti og miskunarlausum fyrirlitningarsvip, og
endurtókst í sífellu þessi orð, sem hljómuðu eins
og dauðahringing í eyrum hans: ‘Ég er hingað
komlnn til þess að drepa þig, þrí þú drapst
Yvonne’.
Hann reyndi einusinni að standa upp, en þú
gekst þá einu skrefi nær honum með miðaða
skammbyssuna, og sat hann þá kyr.
Svo hafðir þú yfir fyrir honum svivirðÍDgar
þær, er hann léti blóðhunda sína vinna dagsdag-
lega. Þú mintir hann á nóttina forðum, þegar
sýstir þín var handtekin, Þú sagðir honum frá
þvi, hvernig böðlar hans hefðu brotist inn í
svefnherbergi hennar um hánótt. Þú mintír
hann á hvernig þú baðst hann vsegðar fyrir
hennar hönd. Þú mintir hann á það, er hann
sleit einkennismerkin af fötum þínum,. og braut
sverð þitt á kné sér, fyrir þá einu skuld, að þú
elskaðir systur þína. Þú sagðir hon im nákvæm
lega söguna um það, hvernig þú hafðir leitað að
systur þinni og beðið og beðið eftir fregnum af
henni vikurn saman, árutn saman. Svo sagðir
þú honum af för þinni til Síberiu, og af öllum
þeim þrautum og hörmungum, er þú varst að
— 69 —
9. KAFLI.
Stund hefndarinnar.
Þessi saga Olgu, er hún flutti lueð svo ósegj-
anlega brennandi ákafa, gagntók mig svo gjör-
samlega, að þegar hún þagnaði, fanst mér eins
og ég standa á glóðum elds. Mér fanst meira að
segja, eins og að ég væri sjálfur aðal persónan í
sögunni, og tiifinningar mínar voru svo stæltar
og ákafari svijinn, aðmér fanst ég geta farið út
og myrt keisarann, fyrir þessi voðalegu rangindi
er hann hafði látið viðgangast.
Olga stóð upp og gekk út að glugganum;
stóð hún þar stundarkorn og horfði út á hin öm-
urlegu og snævi þöktu stræti. Svo hrökk hún
alt í einu við, leit til min og mælti:
‘Komið þér hingað, Mr. Dubravnik’.
Ég stóð þegar upp Jog gekk til hennar.
•Hvað sjáið þér?’ spurði ég.
‘Lltið þarua út. Sjáið þér kerruna þarna
rétt fyið götuhornið ?’
‘Jú, ég sé hana’.
‘Maður skyldi halda að hún væri að bíða eft-
ir einhverjum sem hefir farið inn í næsta hús’.
‘Það lítur svo út’.
‘Maðurinn i skinnfeldinum, sem sýnist vera
keyrslumaðurinn, er Níhihilisti. Tveir eða
fleiri menn liggja eflaust í leyni ánæstu grðsum-
Þeir hafa allir svarið þess dýi an eið. að drepa
yður, þótt það kostí þeirra eigið líf. Þeir bíða
þarna og sitja fyrir yður þegar þér komið út.
Efist þér enn þá um að þór séuð dauða dæmdur?