Heimskringla - 20.04.1899, Síða 2

HEIMSKKÍNULA 20. APRIL I89y.
Verð blaðsins í Canada og Bandar. $1.50
um árið (fyrirfram borgað). Sent til
íslands (fyrirfram borgað af kaupend-
um blaðsins hér) $1.00.
Peningar seudist í P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Order. Bankaávísanir á aðra banka en í
Winnipeg að eins teknar með afföllum
I*. Ii. lÍHldwinson,
Utgefandi.
Office : 547 Main Street.
P O BOX 305
Bindindismálið.
Þeir eru sjáanlega ekki dauðir
úr öllum æðum, bindiudismennirnir
íslenzku. Þö þeir eins og aðrir sam-
verkamenn þeirra hafi verið tál-
dregnir og níðslega sviknir af Laur-
ier-stjórninni I vínbannsmálinu eins
og öllum öðrum loforðum þeirrar
stjórnar, og það er auðséð á öllum
atlotum að forvígismenn vínbanns-
hreifingarinnar ætla sér að halda
máli þessu til streitu, enda eru þeir
nú sem óðast að safna gðgnum því
til stuðnings. Eitt af gögnum þess-
um er álit ýmsra manna sem þeir
eru nú að afla sér, um nytsemi og
réttmæti vínbannslaga f þessu landi
og er álits manna leitað með hring-
ferðarbréfl (Circular).
Vér höfum fengið eitt af þessum
bréfum, og með því að það er í
fyllsta máta opinbers efnis, þá leyf-
um vér oss að birta það hér orðrétt
og svör þau sem vér gefum því,—
—innan sviga — ekki sem ritstjóri
Heimskringlu, heldur sem prívat
maður.
Bréflð er svo:
“ Hekla No. 43, I. O. G. T.
506 Ross Ave., Wpg. 5. Apríl '99.
Kæri herra!
Með því Stúka vor álítur mjög
fróðlegt og æskilegt að fá að vita á-
lit hinna ýmsu leiðandi manna með-
al þjéðflokks vors hér í bænum á
bindindismálinu, sérstaklega þeim
þætti þess sem lýtur að algerðu
banni gegn innflutningi, tilbúningi
og sölu áfengis, þá þætti oss mikils
umvert ef þér vilduð gera svo vel að
lofa oss að vita yðar álit á þessu
máli,
Til hægðarauka, og til þess að
koma f veg fvrir misskilning milli
yðar og vor, leggjum vér hér frani
nokkrar spurningar :
1. Álítið þ< r starf hinna ýmsu
bindindisfélaga í þessu landi, svo
þýðingarmikið, og haldið fram í svo
viðunanlegu formi: að það eigi skilið
þá hylli sem það nýtur hjá þjóðinni ?
(Svar: Já).
2 Eruð þér með því að lögleiða
bann gegn innflutningi, tilbúningi
og sölu áfengr drykkja ? (Svar: Já).
3. Sýnist yður að frelsi manna
væri f nokkru skert með slíku banni ?
Svar: Já.
4. Eruð þér einn af þeim mönn-
um sem álíta að þjóðinni sé gerð
miukun með lögboðnu vfnsölubanni ?
(Svar: Nei).
5. Álítið þér að þjóðin mundi
græða nokkuð í menningarlegu eða
siðferðislegu tilliti, við útilokun á-
fengra drykkja úr landinu ? (Svar:
Já).
6. a) Eruð þér viss um að þjóð-
in mmndi bfða fjármunalegt tap við
svona lagaða breytingu? (Svar: Nei).
b) Ef svo, sýnist yður það
mundi verða svo tilfinnanlegt að þér
af þeirri ástæðu væruð mótfallnir vín
sölubanni? (Svar: Nei).
7. Álítið þér að þessi lög yrðu
svo mjög brotin, að þau hefðu annað
hvort litla eða enga þýðingu?
(Svar: Nei).
Fyrir hönd Stúkunnar,
Virðíngarfyllst,
P. S. Thomson, F. 0. T. ”
Stúkan Hekla á þfikk og heiður
skilið fvrir þann áhuga sem hún sýn-
ir í málinu. Það getur engan meitt
þó leitað sé ál ts fólasins um það
efni sem spurningar bréfsins hljóða
um. Við svör vor við þessar spurn-
ingar vilduin vér gera_ þessar at-
bugasemdir:
1. Bindmdismálinu er hógvær-
lega og hyggilega haldið fram. Bind-
indismenn hafa með margra ára erf- j
iði og eir.beittum vil ja loks náð því
takmarki, að almenningur ber nú
virðing fyrir máiefninu, og það er
fyrsta sporið til sigurs.
2. Vér sjáum ekkert því til fyrir.
stöðu að vínsölubann verði lögleitt f
þessu landi, svo fljótt sem bindindis-
menn og konur geta með áhrifum
sfnum komið á slíkum lögum.
3. Það er enginn efl á þvf, að slík
lög væru haft á algerðu frelsi manna,
á sama hátt og hver önnur lög, svo
sem t. d. lög gegn illri meðferð á
börnum og dýraverndunarlög, hvort
tveggja þessi lög eru höft á algerðu
frelsi manna. Sama er að segja um
lögin gegn því að spila upp á pen-
inga,—já, og í nuninni öll heims
ins lagaboð eru skerðing eða
höft á frelsi einstaklingsins. En
þessi höft eru óumflýjanlega nauð-
synleg til viðhalds góðri reglu og
siðferði í mannfélaginu. Annars
yrði það að eins hið dýrslega aflið
sem úrslitum réði, en réttlætið yrði
ofurliði borið.
4. Vér álítum þjóðinni ekki mis-
boðið með vínsölubannslögum, frem-
ur en með hverjum öðrum lögum sem
gerð eru til hagsmuna fyrir almenn-
ing.
5. Það leikur enginn efl á því í
huga vorum, að menning og siðferði
þjóðarinnar mundi græða stórmikið
við útrýming vínsins úr landinu.
6. Engum, sem um málið hugsar,
getur blandast hugur um það, að
þjóðin getur engu tapað við siík lög
En ríkisstjórnin mundi verða að gera
nokkrar brevtingar á tolllögunum
til þess að rétta við tekjuhallann sem
vínsölubann mundi orsaka.
7. Það er að vísu mjög hætt við,
að slík Iög yrðu brotin, en slíkt hið
sama má segja um hver ein einustu
lög, og er það því ekki gild ástæða
móti vínsölubanninu.
Hugsjónin sem vakir fyrir þeim
sem vilja innleiða vfnsölubann í Ca-
nada, er heiðarleg og þjóðholl, og
ætti að hafa eindregið fylgi allra
þeirra, sem vilja styðja framför og
þroskun þjóðarinnar. Ofnautn á
fengra drykkja, og jufnvel öll vín-
nautn, er siðferðislegspilling einstak-
linga og enda stundum heilla þjóðfé-
laga. Það er meinsemd sem ekki
læknast nema hún sé skorin burt með
rótum.
Annars er það ef til vill íhugunar-
vert, hvort þessum sama tilgangi
yrði ekki náð með lækningastofnun-
um, se.n kostaðar væru af opinberu
fé.
Swan River héraðið.
Blaðið “Dauphin Press” dags. 22.
Marz 1898, flytur langa ritgerð um
þetta ofannefnda hérað, eftir Theodor
A. Burrows. Af því að ritgerð þessi
er alt of löng til að taka hana alla
upp f Hkr., en hefir á hinn bóginn
allar þær upplýsingar að geyma sem
hægt er að fá um héraðið, þá setjum
vér hér útdrátt úr greininni og látum
það vera. svar tii allra þeirra sem
munnlega og skriflega hafa óskað eft
ir að Lleimskringla flytti lýsingu af
Swan River dalnum.
Landssvæði það sem alment nefn-
ist Swan River dalur, er um 750
þús. ekrur. Af,þvf eru um 200,000
ekrur gott plógland, með mjög frjó-
sömum jarðvegi. Land þetta er að
allega slétt, með skógarrunnum hér
og þar. Nokkurt votlendi er víðs
vegar í dalnum, og ef það væri ræst
fram og þurkað, mundi það bæta um
100,000 ekrum af góðu plóglandi við
það sem að framan er talið, og gæti
framrás vatnsins orðið gerð með
mjög litlum kostnaði. Hinn partur
landsins er aðallega skógi vaxinn og
er þar víða gott timbur til bygginga
þegar búið er að saga það niður í
borðvið og plánka.
Að útliti er Swan River dalurinn
all áþekkur Dauphinhéraðinu, að
undanteknu því einu, að hann er
öldumyndaðri og þess vegna er fram-
ríis vatns þar greiðari. Dalurinn er
er liér um bil 80 mílur á lengd en
breidd hans er mismunandi— 15 til
35 mílur. Landið liggur jafn hátt
yfir sjávarmfil og hallar austur og
norðanstur. Að cunnan liggja Dnck
fjöllin og að norðan eru Porcupine
hæðirnar, að austan er Lake Winni-
pegoosis. Kostir dals þessa eru :
1. Að mikill hluti hans er ágætt
og frjóvsamt akuryrkjuland.
2. Gnægð af góðu vatni sem hef-
ir upptök sín í fjöilum og rennur í
ám og lækjum víðsvegar um dalinn
niður f Winnipegoosis-vatn. Ár
þær sem renna um dalinn eru Swan,
Woedy, Sinclair: Favel, Birch,
Rolling og Woodmans árnar. Swan-
áin er 200 feta breið, og rennur
eftir dalnum endilöngum. Rolling,
Woody og Sinclair árnar eru einnig
allstór vatnsföll.
3. Ótæmandi timbur til húsa
bygginga og eldsneytis sem vex
hvervetna með fram ánum og víðs-
vegar um dalinn. Ásamt með ó-
grynni af sögunarvið eem þekur
Duck fjöllin að sunnan og Porcupine
hæðirnar að norðan.
5. Hinir afarstóru engjaflákar,
sem liggja suður og suðvestur af
Swan Lake, gera griparækt þar sér-
staklega ákjósanlegan atvinnuveg.
Ég hef hvergi í Manitoba séð jafn-
stóra engja- og heyfláka sem þar.
Enfremur eru ágætir heyflákar víðs-
vegar um dalinn og með fram Swan-
ánni.
5. Ýmsir viltir ávextir vaxa hér
og þar í dalnum eins og líka í
Dauphin-héraðinu. Það er skoðun
mín að hér sö bezti staðurinn í allri
Manitoba fyrir aldinarækt, svo sem
Goosberries, blackberries, Straw-
berries, Cranberries o. fl., sem árlega
vaxa þar í stórum mæli.
6. Fiskiveiði er ágæt í Winnipeg-
oosis-vatni og er það lífvænlegur at
vinnuvegur fyrir nýbyggja yflr
vetrar tímann þegar þeir þurfa ekki
að sinnabújörðumsínum. Fiskveið-
in færir þeim sem hana stunda bæði
búbjörg og peninga.
7. Saltnámar eru víða á vestur-
strönd vatnsins og verða þær eflaust
gróðavænlegar þegar menn taka til
að vinna þær með þekkingu og pen-
inga-afli.
8. Kol, góð til eldsneytis hafa
fundizt í Porcupine hæðunum fyrir
norðan dalinn.
9. Loftslag er hið hentugasta í
dal þessum. Þegar ég var þar í
október þá bar allur jarðargróði þar
þess glögg merki að engin frost
höfðu komið þar fram að þeim tíma.
En af því að engir nýbyggjar hafa
enn þá stundað hér kornrækt þá
verður ekkert með vissu sagt um
hana, en eftir öllu útliti að dæma þá
virðist þessi dalur síður undirorpinn
frostinu en landið suður og vestur af
Duck fjðllunmii, og líkist hann í því
hinu ulþekta og einkar álitlega
Dauphin héraði. Saga hveitiræktar
innar í Manitoba sannar að þar sem
landið liggur frá 800 til 1,300 fet
yfir sjávarmál þar er sízt hætt við
sumarfrostum, en landið í Swan
River-dalnum er að jafnaði nokkuð
lægra en 1,200 fet yfir sjávarmál.
Gimli-nefndin.
í síðasta blaði gátum vér um sendi-
nefnd þeirra Ný-íslendinga, sem kom
hingað í siðustu viku til þess að ræða
járnbrantarmál við fylkisstjórnina og
C. P. R félagið. Herra Kristján P.
Paulsou var formaður Jiessarar nefnd
ar og hélt hann fyrstu ræðuna í ir ál-
iuu fyrir stjórnarráðgjöfunum. Næst
honum töluðu þeir Jóhann Sólmunds-
son, Guðni Thorsteinson og Jónas Stef-
ánsson.
Það mun mega fullyrða að nefnd-
iniil tiafi orðið vel ágengt í þessari feið.
Mr. Greeway lofaði að gera alt sem i
hans valdi stæði til að hrinda máli
þessu í vænlegt horf. Hann fullvissaði
nefndina um að stjórnin skyldi borga
félaginn $1750 fyrir hverja milu af
brautinni frá Foxton til Gimli, undir-
eins og hún væri bygð niður að Gimli.
Enn fretnur kvaðst hann skyldi ræða
mál þetta persónulega við Mr. Van
Horne, forseta C- P. R. félagsins i
Montreal, því hann ætlaði sér að fara
austur þangað bráðlega. Svo' lofaði
Mr. White, umsjónarmaður félagsins
hér vestra, að hann skyldi tafarlaust
senda 'menn norður tíl þess að skoða
landið, svo að félagið geti fengið áreið
anlega vissu fyrir þvi, hvar tiltækileg-
ast sé að gera framlenging brautar-
iunar.
Þingforseti Young, sera ásamt Mr.
Greenway og ráðgjöfum hans mætti
nefod nni. hældi ræðumöunum mjög
fyrir það hve vel þeir hefðu talað ntfili
sinu, og hve vel og skilmerkilega þeii
hefðu sett fram öll þau atriði, sem á
einhvern hátt miðuðu til að styrkja
málstað þeirra. Hann hélt því fram
að þessi nefnd hefði flutt mal sitt betur
fyrir stjórninni, heldur en allur þorri
þeirra sendinefnda úr öðrum pörturn
fylkisins, sem hafa mál til - meðferðar
fyrir henni. Hann lagði serstaka á-
herzlu á mælsku þeirra Kristjáns Paul
sons og Jóh. Sólmundssonar, og spáði
því, að Sólmundsson mundi með tim-
anum eiga sæti á fylkisþinginu.
Það mun óhætt að fuþyrða að Ný-
íslendingar hafi verið heppnir í vali
sendinefndar sinnar f þetta skifti og
hafi haft mikinn sóma—og væntanleg-
an hagnað—af framkomu hennar og
starfsemi í þessari ferð. Nefndarmenn
allir og sérstaklega Jóh Sólmundsson,
sem stofnaði til fundarins, eiga þökk
og heiður skilið fyrir starf sitt í þarfir
héraðsins
Ljóðmæli.
Eítir Jóhann Magnús Bjarnason.
Ljóðmæli þessi eru prentuð á Isa-
íirði 1898, og kostnaðarmaður er hr.
Skúli Thöroddsen. Þau eru í 8 bl.
broti og telja 128 bls. í alt. í kápu
kostá þau 60 cts., hér vestan hafs.
Pappír er í góðu meðallagi og letur
skýrt.
Réttntun á ijóðmælum þessum er
mjög ábótavant. Það virðist sem átt
hafi að fylgja réttritun þeirri, sem
næst er uppruna mfilsins, og flestir
hafa fylgt að undanförnu. En staf-
setningin hefir farið út um þúfur alt
of víða á bók þessari. Yflrleitt er
é-rithættinum fylgt, en þó er fornafn-
ið eg ýmist skrifað : “jeg” eða “eg”
og það í sömu vísuhendingu (saman-
ber 3. hendingu, í 3. vísuorði á bis.
45). Það er hraparlegt skeytingar-
leysi að hafa ekki sama rithátt á
svona auðveldu orði. Þá er nafnorð-
ið land skrifað: “lanz” í eignarfalli
á bls. 35, í staðinn fyrir lands. Á
bls. 42 er nafnorðið skríll skrifað
“skrýll.” Á bls. 47 er nafnorðið
syskini skrifað : “syskyni.” Á bis.
48 er nafnorðið nökkvi skrifað í þol-
falli með greininum “nökkvan,” I
staðinn fyrir nökkvann. Á bls. 67
er skriíað og smíðað: “Atlanzkan
sjó’' í staðinn fyrir Atlants-sjó. Af
orðinu Atlas (jötunheiti í grísku goða-
fræðinni) er ekki hægt að mynda
lýsingarorð “Atlanzkan ” Á bls.
26 er nafnorðið innflytjendur skrif-
að: “innflyténdur.” Slíkt er fjarri
öllum reglum. Stofninn í orðinu er
flytja, sem er sagnorð. En næsta
atkvæði, sem skeytt er við stofninn,
er andi, og þar af koma endur í fleir-
tölu- Ot ðið flytjandi er hluttekning-
arorð núlegrar tíðar (participium
praesentis temporis). Nær slíktengri
átt, að slengja saman stöfum úr stofni
orðs og beygingar atkvæði.
Eiginnöfn eru sumstaðar skrifnð
með litlum staf, en sameiginleg nöfn
með stórum staf. Á bls. 108 er
Þýzka skrifað: “þýzka,” með litlum
staf. í kvæðinu “Daniel Peyton”
(bls. 71) er ýmist skrifað : “jarpur”
eða “Jarpur.”
Sumstaðar eru beygingar sagna
rangar. í ofannefndu kvæði koma
fyrir sagnirnar forða og flýja, eru
þær ýmist beygðar í boðhætti (imper-
ativus) “forði,” “flýi” eiga að vera
forðið, flýið.
Málið er alt of víða grábröndótt og
skræpulitað af útlendum málblend-
ingi, bæði ojðum og orðatiltækjum,
og allur fjarskinn af orðum og setn-
ingapörtum þar á ofan í bókinni, inn-
an gæsarlappa. “Dári,” “snart,”
“stoltlegur” “tvíla” “barasta.” Þessi
orð eru öll hrein Danska.þó er ensku-
blendingurinn enn meiri, og er þýð-
ingarlaust að elta hann uppi. Það
yrði, ásamt ýmsum stafvillum sem ég
sleppi að tilgreina, of langt mál.
“Fjórar sögur ofan úr sveitum”
(eltir Þo' gils Gjalianda), þóttuganga
ærið langt í sinni tíð með útlend orð.
Enda hafa þær að þessu ekki átt sinn
líka, að því leyti. En, nú fara Ijóð-
mæli þessi langt fram lyrir þær, með
upptíning útlendra orða. Það er á-
rangnrslaust að flmbnlfamba eða
reyna að dylja með skjalli mfillýtin
á þeim. Þan eru svo Ijós og nakin
fyrir flestra augum.
Iiitt er annað má), þótt lesendun-
um beri að vera voi kunsamir við höf.
Ijóðmælanna, þó hann sií ekki sterk-
ur í málinu, enda geta sum staffeilin
verið prentun og prófarkalesti i að
kenna, ef til vill. Hann fluttist frá
íslandi barn að aldri, og alt sem
hann kann í íslenzku heflr hann afl-
að sér á eigin spítur, og er á undan
flestum eða öllum, sem þanuig hafa
lært að fleyta sér í móðurmáli sínu.
Bragfræðinni er einnig töluvert á-
bótavant, einkum hvað áherzluna
snertir.
Svo má heita að allur efniviður
æssara kvæða sé úr landnámslífi og
sögu Vestur-íslendinga, nema “Ví-
dalín á aiþingi," er rót sína á að
rekja til sögulegs atriðis. Höfnndur-
inn, J. M. Bjaruason, er sú einasta
“hrópandi rödd í eyðimörku” vestur-
íslenzks skáldskapar. Það má heita
að hann fari ekki hársbreidd út fyrir
umdæmi íslenzka þjóðernisins hér í
Vesturheimi. Hann er því, og verð-
ur ætíð, hinn fyrsti upprunalegi
merkisberi Vestur-íslenzkra bók-
menta. Hann hefir numið skáldgáfu
sínni lendur og óðöl einvörðungu í
lífl og sögu íslenzkra landnámsmanna
og þjóðerni hér, og gerir ekkert til-
kall til skáldlegra Itaka á “gamla
landinu.”
Aðal skáldeinkenni J. M. Bjarna-
sonar er viðkvæmni og hluttekning-
arríkar tilflnningar. Hann er skáld
æss hugtakslega, þess sem lýtur að
vonbrigðnm og óverðskulduðum lífs-
kjöruin. Hann er meira skáld þess
innra, en þess sýnilega. Að vísu
bregður fyrir lýsingum á skógum og
vötnum, en þær komast ekki í nám-
unda við lýsingarnar af einstakling-
unum og neyðarkjara þeirra, að fyr-
irferð.
Þessi kvæði þykja mér í fremstu
röð í bókinni: “Hann langar heim.”
“Hann getur verið jafningi þinn.”
“ Ffitæklingurinn.’' “ Mokarinn.”
“íslenzki sveinninn á sjúkrahúsinu.”
“fslenzkur sögunarkarl í Vestur-
heiini.” “Grímur frá Grund,” “Húð-
arklárinn.” “Litla stúlkan.” “Vída-
lín á alþingi.” “ Gestur Pálsson.”
Tvö eða þrjú kvæði eru í bókinni,
sem frekar skemma bana en bæta.
íkvæðinu: “Hann langar heim,”
er lýst þeirri þrá og hugsun, sem ef-
irust fer um huga hvers einasta ís-
lendings, sem flytur í þetta land einu-
sinni eða oftar, og úr sumra hugskot-
um verður heimþráin aidrei á flótta
rekinn, hvaða svipum sem þeir eru
beittir. Þessar hendingar eru mjög
þýðar og sannar :
Þó lanear hann.langar liann lieiin,
Ad lofthieinni ættjardarnt:örid.
Saint vakandi dreymir hann draum
Um dalina á feðranna grund.
l>ví hjartaö og hugurinn er
Fyrir handan inn bárótfk sjó.
Kvæðið : “Hann getur verið jafn-
ingi þinn,” er rétt og satt, en napurt
og nístandi. Það er eitthvert jafn
bezta kvæðið í bókinni.
“Fátæklingurinn” er þungt ádeilu-
kvæði, og napurleikinn veldur hryll-
ingi f taugum hvers óspilt manns, t.
a. m. þessar setningar :
Vér getum, en viljum ei veita i>ér
En við akulum ætla þér gröf. [starf,
Svo fer hann stúrinn og hungraður
Og hallar sér útaf og deyr. [heim,
Já, þegar alsleysinginn fær ekki
að vera þræll, þá heyir hungrið
dauðadóminn, en mentunin, mannúð-
in og kristilegur kærieikur lofa fyrir-
fram að sjá um “h>nar forgcngilegu
leyfar,”—svo þau hafl engin óþæg-
indi af þeim síðar meir.
“Mokarinn” er hér um bil sama
málverkið,nema það er þrældómurinn
sem drepur mokarann, en ekki hreint
og beint hungur.
“íslenzki sveinninn á sjúkrahús-
inu” er viðkvæmt kvæði og magn-
þrungið. Æskan og draumvonir lifs-
ins fylgjast að í einstæðingsskapnum
til dauðans. En djöfulleg ástríðaof-
drykkjunnar hampar freyðandi glös
um í hyldýpi ósjfilfstæðisins, á bak
við tjöldin.
“íslenzkur sögunarkail í Vestur-
heimi” er töluvert mikið kvæði, en
listaverk er það alls ekki. Það er
raunatala gamals mans, sein alt lielir
gengið u]>p á móti, í seinni tíð, og
virðist sjá mest eftir að eiga engin
bainabörn—“sem engan á laufgaðan
kvist.”—Kvæði þetta heflr mishepn-
ast að skáldleguin einkunnum. Af
allii sinni stórfeldu lífsreynslu hefir
karlinn ekkert lært, nema smásálar-
lcga þakklátssemi fyrir “brauð og
smjör', og frakkatetur, sem heimsins
börn höfðu hent í hann. Tiiflnninga-
semin og hluttaka í bágum kjörum,
—sterkasta hlið J. Magnúsar Bjarna-
sonar,—kemur meira fram í kvæðum
en reynsluskóla einkunnir sögunar-
karlsins. Og svo þessi skæðadrífa
af enskuslettum og veila íslenzka,
draga ský fyrir mánann, þó aldrei
nema hann sé kominn undir fyllingu.
“Grímur frá Grund” er all mikið
kvæði og heldur sér vel f meðferð-
inni. Það birtist samt ekki á sjónar-
sviðinu með fjölskrúðuga dýrð og
sigurkranza úr lífsbaráttunni. Það
sýnir aðallega íslenzkan dugnað og
irautseigju, og mikinn viljakraft, og
síðast skerandi sorg og þunglyndi.
Kvæðið virðist vera uppmáluð mynd
af áliti því, sem óhlntdrægir hériend-
ir menn hafa á íslendingum. Kvæð-
ið er eitthvert bezta kvæðið í bókinni
að máli og frágangi.
Kvæðið “Litla stúlkan” má teij-
ast með stærri kvæðunum. Efnivið-
irnir í því eru: Auðvirðilegustu
augnabliks hagsmunir skammsýnnar
sveitarstjórnar á íslandi. Vanrækt-
ar siðferðisskyldur ættmanna hér
vestra. Kaldar viðtökur og vistráð
bér. Mannúðarleysi, harðýðgi og
geðvonska hérlendra húsbænda. Alt
er þetta gagnvart.að eins þrettán ára
gömlu, munaðarlausu stúlkubarni,
sem að síðustu ekki afber meðferð
íessa, og strýkur úr vistinni og týn-
ist í skóginum. Þetta eru ramir efni-
viðir í einu kvæði, en þeir eru ekki
eins smekklega telgdir saman og fág-
aðir útíits, og átt hefði /ið vera. Til-
flnningin—sterka hlið höfundarins—
ber blæ listarinnar ofurliða í kvæð-
inu. Lýsingar og einkunnir skáld-
skaparins eru fölvari og þróttminni
en samboðið er öðrum eins efniviðum
sem hér eru dregnir saman.
Kvæðið “Húðarklárinn” sýnir
irælmensku og þorparalegt athæfi
gagnvart dýrunum. Kvæðið er ekki
stórt, en laglega haslaður völlur, og
iví hvorki of né van um það efni,
sem um er rætt. Allir sem lesa það
kvæði, og ekki eru samvizkulausir
steingjörvingar að uppruna og eðli,
munu virða höf. fyrir það.
‘Vídalín á alþingi’ er alíslenzkt
kvæði að efni og búningi, enda er
mð sprottið upp frá sögulegu atriði,
sem áður heflr verið tekið fram.
Andríki og eldheit mælska meistara
Jóns hefir auðfinnanlega áhrif á höf.,
°g cr það eðlilegt. Kvæðið virðist
myndarlega flutt á sýningarsvæðinu.
Þótt einhverjum skarpskyggnum
gagnrýnara kynni að virðast kveðið
ort mest til að halda á lofti sérstakri
setningu, sem upp er tekin eftir öðr-
um, þá ber þess að gæta, að enginn
nema skáld í fullu meðallagi, yrkir
jafn gott kvæði, og Vídalín á alþingi
er.
Eftirmæli Gests sál. Pálssouar eru
ekki stórfeld né rúmtöUu mikil. En
ekki hefl ég séð betur eftir hann kveð-
ið. Tvær síðustu vísurnar fela í
raun og veru alt í sér, sem nauðsyn
er að halda á lofti um frægan rithöf-
und. Og það, sem sagt er um fram-
tíðarfrægð G. P., er bygt á því sann-
asta áliti, sem saga nútímans flytur,
og standa mun óhaggað langt fram
um ókomnar aldir.
Því miður sést ekki hvenær kvæð-
in eru ort. Mér þykir fyrir því, ef
þau eru ort eins og þau koma fram í
bókinni, því fyrri hluti hennar er
mun betri.
J. M. Bjarnason er frumskáld ís-
lenzks þjóðernis í Ameríku. Kostir
hans eru: að hann er alveg laus við
tilgerð og flmbulfamb, og á ekki sér-
vizku til í eigu sinni.
Ljóðmælin ættu allir að kaupa, sem
geta það, og unna bókmentum.
Með öllum heillaóskum til skálds-
ins J. M. Bjarnasonar.
Kr. Ásgeir Benedictsson.
Cash Coupons.
$3.00 í peniiiKum Kefnir fyrir alls ekki
neitt. Th. Thorkelsson, 635 Ross Ave,
G. Johnson. corner Ross & Isabel Str.,
ojj Th. Goodman, 539 Ellis Ave, hafa
þessar Conpons oj; gefa viðskiftamönn-
uto sínuin þær fyrir hvert lOcenta virði
sem keyi t er í buðum þeirra og borgað
út í hönd. Coupon bækur fást í þessum
búðum, eða hjá
The Iitiyeis antl Merchants
Beneíit Association,
Room N Ryan Blk. 490 Main Street.