Heimskringla - 06.09.1900, Blaðsíða 3

Heimskringla - 06.09.1900, Blaðsíða 3
HEIMSKRINGLA. 6; SEFTEMBER 1900. náð þessum pólitíska full-þroska, sem “gefur sinn skilning fanginn” undir alt sem flokkurinn manns býr til, sem skiftir upp stjórnmála-heim- inum svo fyrirhafnarlaust fyrir sjálf. an mann, í ina réttlátu, mann sjálfan og flokkinn manns, og ina ranglátu, bófana og illmennin, alla sem ekki greiða atkvæði með manni. Þeir höfðu enn ekki getað losað sig alveg við, að hugsa og álykta fyrir sig, þó þeir gerðu það þegjandi. Þó það sé órækur vottur um dálitla skynsemi í flestum málum á það illa við flokks. pólitík. Torfl vissi það af eigin reynslu, að frjálslyndiflokkurinn hafði svikið að létta tollana, sem hann sá að hefði orðið sér stjórnar- bót, drengilega efnt, það var því fjær sanni að fylgja þeim flokki nú, heldur en þegar Teitur studdi hann. Teitur kunni heldur ekki við sig í sínum íhalds-hóp. Þó lítíð munaði, var það samt ögn ógeðslegra, að vinna þeirri hliðinni sem hei^strengdi að stjórna gagnstæti því, sem manni sjálfum virtist betur fara, heidur en þó að fylgja hínni, sem samsinöi álit manns og lézt myndi framkvæma það, jafnvel þó maður vissi að það loforð reyndist tál. Það er enn ckki útséð, hverjar stjórnarbyltingar verða raktar til þess, að sá hattur kom f Nýja-dal. Torfi var kirkjumaður óg safn- aðar-forráð. Teitur var utan-kirkju- maður og Únitar. Torfi lagði sig faam um kirkju-bygging, safnaðar- löggjöf og prestkosningu og var ó slítandi við allan fjárveiting í því skyni. En þar endaði hans trúar- líf. Hann lét því, sem hann kallaði kristindóm, þi.ð í té sem efni vóru til: féstyrk og forgöngu sína. Innra trúar-líf átti hann ekki til. Þegar hann leit yflr sléttU-hallann, upp til hans nágranna síns, Teits Únitaia, gat hann ekki varist að hugsa um það, að óprýði væri það, fyrir sveit- ina hinumegin, að þar sást engin kirkja; þá ásetti hann sér æflnlega að hafa næsta “offrið” ögn hærra en hann hafði hugsað sér áður, svo kirkjan sín megin gæti keypt vand- aða klukku eða fallegan prédikunar- stól. Þó hann ekki tryði kenning- unni um eilíft helvíti út í yztu æsar, ;af því hann var fslendingur og reyndar góðmenni, og verði hana af allri sinni andlegu illfylgni, aðeins þegar á hana var ráðist (eins og nú- tíðar prestur) og flndi að hann varð að lileypa í sig hörku tii þess, gat hann ekki hrakið það úr hjarta sínu, þegar hann leit lieim til vantrúar- anannsins, beint á móti, að ritningin talar um “óslökkvandi eld” og “ó- dauðlega orma”. Að minsta kosti hlaut að vera til stórmunur. Ilvert .gagn var að hafa eflt Guðsríki um mörg hundruð dollara, og aldrei brugðist “barnatrúnni”, ef Öllum yrði gert jafn hátt undir höfði að loköm? Hatturinn hafði auðvitað aldrei komist upp á að gera teikn og krafta- verk neitt svipað eins og skrínið hennar Sankti Önnu. Furðanlega hafði hann þó styrkt kirkjuna í Nýja-dal, þó fáir vissu, hversdags-, hattur eint og hann hafði verið og liðið undir lok, hjá trúarflokk sem •ekki hirðír um helga dóma. Teitur var ekki algerður Úni- tar heldr. Hann varð að taka sér þetta •nafn til aðgreining&r frá Torfa, sem nefndi sjálfan sig “Kristinn” í öðru- hverju orði, eftir að hann fór að fást við kirkjubygginguna. Svo átti 'Teitur marga andlega fylgiíiska bæði ánnan og utan safnaðains, sem ti úðu því með sjálfum sér, að Teitur færi ■beinasta og viðkunnanlegasta veg- inn til eilífs lífs, þegar öllu væri á botninn hvolft, þó þeir kinokuðu sér ,að taka á sig Únitara-nafnlð. Þó ólíklegt væri, þá varð hatt- tirinn samt fyrsti frömuður biblíu- fræðinnar í Nýja-dal, en ekki prest- urinn. Það mættu ókunnugir ætla, að fréttaritarinn, sem ég gat um, hefði orðið andlegur leiðtogi í Nýja-dal, næstur Torfa og prestinum, en ekki Teitur. Byrjun fréttagreina hans, sýndu að hann var líklegur til höfð- ingja. Alþýða ber virðingu fyrir þeim mikla lærdóm sem til þess þarf, að skrifa fréttagrein'í blað, og hún hænint að lítillætinu, sem metur sjálfan sig öllam ófærri í mentalegu atgervi; það sýnir að lærdómurinn getur verið hrokalaus og alþýðlegur. En svo kom annað fyrir þegar fram í sókti, fréttarítarinn hafði ekki leitt hjá sér hattmálið þegar það stóð hæst, en samt ekki gengið eindregið í hvorugann flokkinn. Þegar hann var staddur austanvert í dalnum, í nágrenni Torfa, voru skoðanir hans um hattinn svipaðar eins og þær, sem þar lágu í landi. Kæmi hann vestur yfir, á kjálkann til Teits, breyttust þær í líkt horf eins og þar átti bezt við. Þessi alheimsborgara- bragur þókti grunsamlegur á ú.t- skekla-bygð eins og Nýja-dal. Þeg- ar svo það bættist við, að í sumum fréttagreinum sínum, hafði fregnrit- anum mistekist að segja nákvæm- lega frá veðurátt og uppskeru yfir alla bygðina, hafði t. d. talið meðal- uppskeru af ekrunni 15 bushel, þegar hún var þé hárrétt reiknuð, 16|- að almennu meðaltali, en hvergi 15 nema á “blettinum” haps, mislíkaði öllum mjög við hann, þókti hann gera bygðinni opinbera minkun, sem von var; þótt Nýdælir hygðu að lærdómur en ekki skilvisi væri undir staða almennrar fréttagreinar, fundu þeir að þessn og sórust síðau undan forustu fréttaritarans í flestu. Hatturinn hafði, á merkilegan hátt, gert menn fátæka og ríka f Nýja-dal, og lækkað þá og upphafið. Að vísu þversynjaði Teitur fyr- ir, að hann tryði eilífri útskúfun, þó hann aftæki ekki með öllu, að þjálfa þyrfti til einstaka mannssál í heimi andanna hinumegin. En oft þegar hann gekk hjá landspildu, sem lá við jörðina hans, og Torfi hafði tekið með Iöglegu fjárnámi af fátækling einum, gat Teitur ekki að því gert, að honum flaag stundum í hug, að betrunarvinna Torfa í öðru lífl, kvnni að verða nokkuð löng. ---------Áhrif hattsins, á sálarlíf dalverja, eru stöðugt að útbreiðast, og hver getur sagt hvenær þau hve;-fa. Það er víst, að Nýji-dalur þykir nú ganga næst þeim bygðum Vestur-íslendinga sem blómlegastar eru taldar og mest er hrósað fyrír andlegt líf. Hatturinn, í hendi for- sjónarinnar, hefur nú rótað svo um í sálunum í Nýja-dal, að þegar pólitík og guðrækni getur orðið að beinum bjargræðis-vegum sumra heldri mannanna, sem bráðum verður, þar eins og annarstaðar íþessu framfara- landi, þá verður Nýjdælnm óhætt að stæra sig af áhugamálum og hug- sjónum, eins og merkari bygðirnar hyllast nú til að gera, Eimreiðin. Þriðja hefti af þessum árg. Eimr. er nýlega komið hingað vestur. Efnis- innihald er : Móbergiö d íxlaudi (eftir Dr. Thor- vald Thoroddsen). Fjöffur ki'uói (eftir Mrs. D. Leith, þýdd af Br. Jónssyni). lieykjavík um aldamutin, 1900 (eftir mag. Ben. Gröndal, áframhald frá fyrri heftum þessa árg,). Fjórir töngvar (eftir Holger Wiehl). Framfarír íslandtt d 19. öldinni (eftir Dr. V. Guðmundsson). - Þetta hefti Eimr. er 5 arkir. Frá- gangur dágóður, og kostar 40c. hér vestra. Móbergiö d Islandi, ritgerð eftir Th. Thoroddsen, er eiginlega leiðbeining og svar til herra Helga Péturssonar, sem skrifaði í þ. árs hefti ''ura nýjungar í jarðfræði íslands”. Þykir ‘ Ðoctorn- um” að '‘Magistirinn”ganga of nærri sfnum ályktunum og skýringum í því efni. Ritgerð þrssi er þvi i einlægum skilningi, að mestu leyti ritdeilugrein móti H. P., en ógn lítið uppbyggileg fyrir uppgötvanir né vísindi, o ; virðist hafa litla ahnenna þýðingu. Fjögur Jkvæði, eftir Mrs. D, Leith, sem ferðast hefir um Island og lag sig eftir þekkingu á íslenzkum bókmentuir. Það er ekki gott að dæ.na um þessi kvæði frá hendi höfundarins, því þau eru þrungin forntíðarauda þýðandans, skáldsins Brynjólfs Jónssonar frá Minna-Núpi. Alt sera Br. J. fjallar um, fær bæði blæ og anda hans sjálfs. En einkenni hauseru:foru fróðleikur, skáldskapar og heimspeki. Kvæðin virðast hin prýðilegustu frá hverjum svo sem þau eru. Jieykjavik um aldamólin 1900, eftir Ben. Gröndal, eru áfrainhald frá hin- um fyrii heftum Eimr. í ár. Það er prýðisvel skiifað á sinn einkennilega hátt, sem alt hlýtir, sem höfmdur sá ritar. Þessi síðari htuti litgerðarinn- ar er enn þá fjörugri og léttritaðri en sá fyrri, en þó fult svo festumikill við efnið. Reykjavík um aldamótin 1900 er til sérprentuð. og er auglýst til sölu sérstök hjá ritstjóra Eimr. fyrir 50a. Hún er með titilblaði og innfest i skrautkápu. Er enginn efi að margir verða til að kaupa hana. Army and IVavy Heildsala og smásala á tóbaki og vindlum. Fjórir gungvar, fyrir karlmanns- raddir, eru eflaust mjög nýtilegir fyrir þá sem fást við söng. Framfarir lnland.s á 19. öldinni, eftir Dr. Valtý Guðmundsson, ' er eins og nafnið bendir á, ritgerð um þær framfarir sem orðið hafa á Islandi síð- an 1800 og þar til nú. Ritgerð þessi er eínhin allra nauðsynlegasta ritgjörð ef ekki sú langbezta og bráðnauðsyn- legasta ritgerð, er rituð hefir verið af íslendingi, síðarihluta 19. aldarinnar. Hún sýnir vaxandi framleiðslu og vax- andi eyðslu Islendinga. Hún sýnir vaxandi þekkingu og batnandi lifnað- arháttu. Hún sýnir fjölgun atvinnu- vega og sivaxandi framfarir þjóðarinn- ar, einkum síðasta hluta aldarinnar. Auðvitað eru framfarirnar smástígar í fljótu bragði á að líta. En þegar tekið er tillit til alls, þá mega þær heita undraverðar. Þrátt fyrir stórum vax- andi eyðslu landsmanna, til fata og matar, og hýbýlaskipana, þá vaxa þó eignir þeirra að góðum mun. Og land- iðá töluverða peninga í sjóði, i staðinn fyrir að flest, ef ekki öll önnur ríki safna árlega þjóðskuldum, að minsta kosti eru í stórskuldum. * Þrátt fyrir vesturflutninga fer fólkinu fjölgandi i landinu; heilsufar fer óðum batnandi, og mansævin er að verða .Gengri á ís- landi, en viðast annarstaðar, Mann- tjón til sjós og lands fer minkandi, með mörgu fleira. Ef blöðin á íslandi skrif- uðu iðulega leiðandi ritgerðir í sama anda og þessi ritgerð er, i staðinn fyrir vílið og volgrið.sem þau snöktandi klifv um sí og alla jafna, þá væri mai gt og yrði margt öðruvísi, en er og verður að sinni. Vitaskuld hefði ritgerð þessi getað verið hlýrri og mjúkari, en hún er. En þó það sé ekki, er undur ný- stárlegt fyrir hvern sannan Islandsvin, að sjá og lesa þessa ritgerð. Og höf. greinarinnar á ómótmælanlega hiua beztu þökk skilið fyrir hana, frá öllum velunnurum Islands. Vér höfum þær beztu tóbaks og vipdla- byrgðir sem til eru í þessum bæ, og selj- um þær ódýrara en aðrir. Enda gerum vér meiri verzlun en nokkur annar. Vér . óskum eftii viðskiftum yðar. f. Browii & Go. 541 Main Str. Allir sem vilja reykja góða ^ vindla og fá fullvirði pen- zS inga sinna, reykja | The Seystone Cisar § y- Okkar beztu vindlar eru Sr The Keystone, ^ S: Pine Hnrr og rS Sz l'.l Jlodelo. =S Verkstæði 278 James St. =2 % Keystone Cigar Co. 1 Ganadian Pacific RAILWAY Ódýr skemtiferð —TIL— TORONTO Yfir sýningartimann. Farseðlar far- seðlar seldir frá 25. Ágúst til 3. Seft. Eina brautin sem rennir vögnum skiftalaust austur og vestur. SVEFNVAGNAR Tt . jtlontreal. Toronto. Vaneover og Austur og Vestur KOOTENAY. VAGNAR RENNA TIL I það heila tekið er Eimreiðin góðra gjalda verð þetta ár, Það ættu seni allra flestir að lesa hana ög eiga. Kr. Asg. BbnköIktson. *) Samkvæmt hagfræðisskýrslum Canadaríkis 1899 er ríkisskuldin í C»- nada rúml. $50 á hvert nef í ríkinu. Itoston, Montreal, Toronto Viiuconver og fteattle. Ritíð eftir frekari upplýsingum eðg snúið yðuí þöraónulega til nægta VagU- stöðva umboðsmanhs eða Wjf. Stitt, C. E. McPuerson. Asst. Gen. Pass. Agt. Gen. Pass Agt. WINNIPEG. Welland Vale Hicycles. “DOMINION” “GARDEN CITY” “PERFECT” Verðið frá $3^,50 upp i 5*í)tJ .OÖ Með keðju eða keðjulaus. Hjólití Sfu send til íslendinga úti á landi, gegn fyrirfram borgurl; Vér borgum flutningsgjaldíð. BRÚKUÐ HJÓL TIL SÖLU, Verð frá $10.00 til $25.00. Aðgerðir á hjólutn af öllum tegnlídum afgreiddar fljótt og vel og fynr lægsta verð. Alskyns reiðhjólanauðsynjar tll sölu með lægsta verði í bænum. Hjol seld med vægum afborgunarskilmálum. HcCULLOUQH & BOSWELL, 210 McDermott Ave. - Winnipeg. OKKAR MIKLA---- FATA-SaLA HELDUR ENN AFRAM Vvið höfum ennþá fínlega og endingargóða 0 1 f) Cf) Tweed alfatnaði fyrir............... 0 / U. 0 U 12 svarta worsted stutttreyju- alfatnaði (square cut)... Þessa viku gefurn við einnig helmingi meiri “Trading Stamps” með öllum drengjafötum Drengjabuxur á 25 og 50 cents. $10.50 10 dusin hvitar skyrtur 25C. hver. DEEGAN’S 556Main Str. Handklædi. 300 tylftir af þurk- um með mestu kjör- kaupum— 21 x 38 þumlunga tyrir . . 12:, 574 Hain S(r. Tolefón 1176 Norttern Pacific R’y Samadags tímatafla frá Winn i þeg. MAIN LINE: Morris, Emerson, St.Paul, Chicago, Toronto. Montreal, Spokane, Tacoma. Victoria, San Francisco. Fer daglega........ 1,45 p. m Kemur „ .......... 1,30 p, m. PORTAGE BRANCH. Portage la Prairie and inte- rmediats points ...... Fer dagl. nema á sunnud. 4,30 p. m. Kemur dl, „ „ „ 11,59 a. m. MORRIS BRANDOF BRANCHÚ Morris, Roland, Miame. Baldr, Belmont, Wawanesa, Brandon einuig Souris River Brauch, Belmont til Elirin...... Lv. Mon,, Wed.. Fri..... 10,45 a.m Ar, Tu°s, Tnr , Sat.4,80 p.m CHAS. S. FEE. H. SWINFORD P <fc T. A St Panl, Agen Depot Building. Water St Alexandra Melolfa RJOMA-SKILVINDUR. Ef þú hefir 7 kýr, þá eru þær, með því að nota rjórnaskil- vindur, þér eins árðsamar og þó þú ættir tíu kýr og enga skilvindu, og þess utan er tímasparnaðurinn, og sparnaður á vinnu og íláta kostnaði. Bændur sem seldu stnjðr á_8 til lOc. pundið, hafa feugið 16 til 20c. fyrir það siðau þeir keyptu skilvindurnar, og haft einn fjórða meira smjör til sölu. Ef þú óskar eftir sönnunura fyrir þessum staðhæf- iuguru eða vilt fá upplýsingar um verð og söluskilmálaá þessum skilvindum sem orka þenna vinnusparnað og aukna gróða, þá skrifaðu á íslenzku ef þú vilt til K. A. liister & C«. I.td- 232 KING bT. - WINNIPEG. Undarleg fæðing. Stundum hefir það borið við að föðurlaus börn hafa fæðst, en móður- laus aldrei. En nú hefir lllr. E. J. líawlf, 195 1‘rineems !Str. á þessu síðastliðna ári, getið af sér móðurlausan dilk, — sína stóru kola-, eldiviðar- og gripafóður verzlun, sem nú er að vaxa yfir höfuð allra annara verzlaua af sömu tegund hér í bænum, og orsakirnar eru hans lága verð, góða viðmót og áreiðanlegu viðskifti. Komið og kaupið, þá munuð þér ánægðir verða. E. J. BAWLF, 95 Prinoess Street, Gætið þess að þetta vörumerki sé á vindlakassannm, atvinnu- stofun vora Eftirfvlgjandi eru nöfnin á þeim vindlum, sem búnir eru til af Winnipeg Union Cigar Factory. LTp and IJp. Hlne Etllition. The Winnipe" Fern Leaf. Xevado. The C'nlian Uelles. Verkamenn ættu æfinlega að biðja nm þessa vindla. J. HRICKLIN, eigandi, Cor. Main og Rupert St. Búnir til af karlmönn'im en ekki af börnuru HANITOBa. Ivynnið yður kosti þess áður en þér ákveðið að taka yður bólfestu annarstaðar. Ibúatalan í Manitoba er'nú............................... 250,000 Tala bænda í Manitoba er................................. 35,000 Hveitiuppskeran í Manitoba 1889 var bushels.............. 7,201,519 “ “ 1894 “ “ ............ 17,172.883 “ “ 1899 “ “ .............. 27,922,230 Tala búpenings i Manitoba er nú: Hestar.................. 102,700 . Nautgripir.............. 230,075 Sanðfé................. 35,006 Svín....................... 70,000 Afurðir af kúabúum í Maritoba 1899 voru.................. $470,559 Tilkostnaður við byggingar bænda í Manitoba 1899 var..... $1,402,300 Framföi in i Manitoba er auðsæ at fólksfjölguninni, af auknum afurðum lan isins. af auknum járnbrautum, af fjölgun skólanna, af vax- andi verzlun, at vexti borga og bæja, og af vaxandi veliiðan a.imé.””ings. í siðastliðin 20 ár hefir ræktað land aukiít úr ekrum........ 50 000 Utit) í ekrur ‘ ‘ " .....;.............................................2,500,000 ogþoersiðastnefnd talaaðeinsemfi tíundi hluti af ræktanlegu landi i fylkinn. Manitoba er hentugt svæði til aðseturs fyrir innflyténdur, þar er enn þá mesta gnægð af.'ágætum ókeypis heimilisréttarlöndum og mörg típpvaxandi blómleg þorþ og bæir. þar sem gott er til atvinnu fyrir karia og konur. • í Manitoha eru ágætir frískólar fyrir æskulýðinn. í Manitoba eru mikil og fisksæl veiðivötn, sem aldrei bregðast. I bæjunum fl innipeg, Brandon, Selkirk og fleiri bæjum mun nú vera yfir 5,000 íslendingar, og í sjö aðai-nýlendum þeirra í Manitoba, eru rúmlega aðrar 5,000 manna. Þpss utan eru í Norðvesturhéruðunum | og British Columbia um 2,000 íslendingar. Yfir IO millinnir ekrur af landi í jllaiiitolin, sem enn þá hafa ekki verið ræktaðar, eru til sölu, og kosta frá $2.50 til $6.00 hver ekra, eftir gæðum. £ Þetta land fæst með vægum kaupskilmálum. Þjóðeignarlönd í öllum pörtum fylkisins, og járnbrautarlönd með fram Manitoba og North TFestern járnbrautinni eru til sölu. Skrifið eftir nýustu upplýsingum, kortum o. s. frv. alt ókeypis, til: JOHN A. DATIDSON, Minister of Agriculture and Immigration, WINNIPEG, MANITOBA. Kennari, sem tekið hefir kennarapróf, eða hefir gildandi leyfi frá mentamáladeildinni, getnr fengið atvinnu við Kjarnaskóla, frá 1. Okt. til 15. Des. 1900; einnig frá 15. Febr. til 31. Marz 1901. Umsækj- endur tilgreini ka'ipupphæð í tilboðum sínum, er sendist undirrituðum fyrir 15. Sept. 1900. Trustees of Kjarna SchooL Husavick P. O.. Man. M Traðiiig l\mw Með öllu er þér kaupið Beztu og ódýrustu vörur er þér fáið nokkurstaðar í borg- inni er lijá THE CRITERION. Beztv vín og vindlar. Stærsttog bozu Billiard Hall í bætium. Borðstofa uppi á loftinu. John Wilkes, eigardi. D. n. 564 JHain Street.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.