Heimskringla - 18.10.1900, Side 2

HEIMSKKINGLA 18. OKTÓBER 1900.
PUBLISHBD BY
The Heimskringla News 4 PoblishÍDg Co.
Verð blaðsinsí Canada og Bandar. $i.50
um árið (fyrirfram borgað). Sent til
íalands (fyrirfram borgað af kaupenle
um blaðsins hér) $1.00.
Peningar sendist í P.O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Order. Bankaávisanir á aðra banka en í
Winnipeg að eins teknar með afföllum

Ií. RaldwinMon,
Editor & Manager.
Office : 547 Main Street.
P.o. BOX 305.
Opið
bréf til liberala
Canada.
Aldrei heflr nokkur stjórn feng-
ið áhrifameira rothðgg, en Lauiier-
stjórnin fékk með opnu bréfi því sem
H. H. Cook fyrrum liberal þingmað-
ur fyrir East Simco-kjördæmið í
Ontari, hefl látið prenta og stílað til
leberala í Canada. Mr. Cook hefir
tvisvar verið kosinn þingmaður og
alla æfi fylgt liberal flokknum með
óbifanlegri trú á þau grundvallar-
atxiði í stjórnfræði þessa lands, sem
sá flokkur heflr haldið fram.
Mr. Cook telur upp eftirfylgj-
ahdi atriði sem flokkurinn hifl lofað
að koma í verk, en sem hann hafi nú
algerlega horfið frá að efna:
1. Að halda þinginu óháðu frá
utan að komandi áhrifum.
2. Að láta þingið hafa dómsvald
í öllum þeim málum þar sem ráð
gjafarnir eru ákærðir fyrir svik-
samlega breytni í stjórnmálum.
3. Að minka árleg útgjöld ríkis-
ins.
4. Að minka þjóðskuldina.
5. Að minka skattbyrði kjósend-
anna með því að lækka svo tollana
&ð það létti á gjaldþoli aðþýðunnar.
6. ' Að afnema verndartolla í ríkinu
7. Að fá verzlunarhlunnindi á
brezka markaðinum ryrir canadisk-
ar vörur.
8. Að lögleiða vínsölubann
Canada ef atkvæðagreiðslan sýndi
það vera vilja almennings.
9. Að fækka mönnum í stjórnar-
ráðinu.
10. Að minka eftirlauna út-
gjöldin.
11. Að afnema “Trade and
Commerce” deildlna.
12. Að afnema efrideild þingsins.
Þessi loforð, sem liberalar voru
kosnir til að uppfylla, hafa þeir öll
svikið. Mr. Cook segir: “Það er
með fullri meðvitund um þá ábyrgð
sem hvílir á mér, að ég ber það á
liberalstjórnina, að hún hafl svikið
hvert einasta af oíangreindum lof-
orðum. Eg kannast fyllilega við
saknæmi þessara ákæra, og ég hef
eftir ýtarlega umhugsun komist til
þeirrar sannfæringar, að Laurier og
fylgismenn hans í stjórninni hafa
brugðið loforðum sínum til kjósend
anna og breytt frá stefnu flokksins.
Afstað.i þeirra I þessu tilliti gagn-
vart kjósendunum, er svo svívirði-
leg að ég sem flokksmaður kemst
ekki hjá að bera ábyrgðina af þess-
um svikum með öðru móti en því að
afneita þeim opinberlega og segja
skilið við þá. Þeir halda nú ekki
lengur við eitt eina-ita atriði í stefnu-
skrá liberala eins og hún var undir
þeim Brown, McKenzie og Blake.
þetta eru þung orð, en þau eru í
hæzta máta verðskulduð. Vér skul-
um skoða atriðin í þeirri rðð sem
þau koma 1. að halda þinginu ó-
háðu. Það sviku liberalar með
því að halda 13 þingmönnum með
embættaloforð f vösunum um lang-
an tíma, til þess að neyða þá til þess
að greiða atkvæði með Laurier í
ári. 4. að [minka þjóðskuldina.
Þetta sviku liberalar með því^ að
hækka hana um 7 milíónir á kjör-
tímabili sínu. 5. að minka skatt-
byrðina á almenningi. Þetta sviku
liberalar með því að auka inntekta-
tollana svo nemur mörgum milíónum
dollara á ári. 6. afnema verndar-
tolla. Þetta sviku liberalar með því
að haida því fram að ekki megi
lækka tollana niður úr 20 per cent á
akuryikjuverkfærum, 5c. gaion á
steinolíu, 25 pc. á skótaui. 35 pc. á
ullardúkum, 15 pc. á tvinna, 35 pc.
á mislitum léreftum, 25 pe. á hvítum
og gráum léreftum, 35pc. á gólftepp
um, 30 pc. á hluturn gerðum úr kop
ar, og margt og margt fleira sem
vér höfum áður talið, svo sem tolla
kolum, sykri, höttum, hrísgrjónum
tóbaki o. fl.. 7. að útvega Canada
verzlunarhlunnindi á enska markað
inum. Þetta sviku liberalar með
því að senda Laurier til Englands
og láta hann þar lýsa því opinber
lega yfir að Canadastjórnin ætlaði
að veita Bretum verzlunarhlunnindi
á Canada-markaðinum án þess
biðja um eða vilja þiggja nokkuð
staðin. 8. að lögleiða vínbannslög
Canada, ef atkvæðin sýndu það vera
vilja kjósendanna. Þetta svik
liberalar með því að neita að lög
leiða bannið. 9. að minka stjórnar
ráðið. Þetta sviku liberalar með
því að auka árleg laun ráðgjafanna
um ^4,000 á ári. 10. að minka
eftirlauna útgjöldin. Þette s v i k
liberalar með því að auka þau út
gjöid um $29,000 á ári. 11. að af-
nema “Trade and Commerce”-deild
ina. Þetta s v i k u liberalar með
því að haida þeirri deild við og setja
Sir Richard Cartwright yfir hana með
$7,000 launum um árið. 12. að af
nema efri þingdeildina. Þetta
s v i k u liberalar með því að halda
henni við og setja ýmsa af sínum
uPPgJafa og ónýtu flokkstólum
þangað til að gefa þeim $1000 árleg
laun til dauðadags.
Það er síst furða þó Mr. Cook
velgi við aðferð stjórnarinnar, og
'hafi opinberlega sagt sig úr fylgi
við þá, og heitið að vinna alt, sem
hann orkar til þess að velta þeim úr
valdasessinum. Þetta opna bréf er
svo langt að Heimskringla rúmar
það ekki, en vel er það þess ven að
hver einasti kjósandi f Canada lesi
það.
þinginu í hverju atriði sem upp
kynni að koma, vitandi að ef þeir
breyttu á móti skipunum húsbónda
síns, þá mundu þeir ekki fá embætt-
in sem þeim hafði verið lofað. 2.
að iáta þingið hafa úrskurðarvald f
ðllum ákæruniálum á ráðgjafana.
Þetta sviku liberalar með því að
neita um þingnefnd til að rannsaka
Yukon ákærurnar á Sifton.og Drum-
mondbrautarsamninginn með meirn
o. fl. 3. að lækka árlegu útgjöldin.
Þetta svilcu liberalar með því að
hækka þau um hartnær 10 milfénir á
Mr, Cook segir enn fremur að
leiðtogar liberal flokksins hafl kvart
að yflr því, að konservativar eyddu
$120,000 á ári í innflutningsþarfir. En
nú segir hann að Laurierstjórnin hafl
aukið hann ko3tnað upp í $255,000
á ári. Ennfremur hafl Laurier sí
og æ kvartað yflr óhðflegum kostn-
aði við dómsmáladeildina, en nú
segir Mr. Cook að sá kostnaður hafl
aukist undir liberalstjórninni um
$352,000 á ári. Alt bréfið er eftir
þessu, og hvert einasta atriði er rök-
stutt svo að ekki verður með réttu
móti mælt. Mr. Cook þakkar Sen-
atinu fyrir að hafa komið í veg fyr-
ir að Laurieretjórnin gæti stolið mil-
fónum dollara af ríkiseign með samn-
ingnum um Yukon og Drummond
brautirnar. Eitt af því sem Mr.
Cook segir að hafi komið sér til að
yfirgefa liberalflokkinn, er það, að
Mr. Laurier hafl sent Mr. Price til
sin og látið hann segja sér að f til-
efni af þvf að hann hafði unnið svo
lengi og vel fyrir liberalflokkinn þá
Bkvldi hann veita honum senator-
stöðu ef hann vildi borga tíuþúsund
dollara til liberalflokksins fyrir
hana. Mr. Cook kvað sæti í senat-
inu vera orðið hátt í verði og að
hann gangi ekki að boðinu.
Þetta er f fyrsta skiiti að al-
menningur heflr fengið að vita að
liberalar seldu þingsæti fyrir pen-
inga, en það er í fullu samræmi við
aðrar athafnir þeirra kumpána. Það
eitt skortfr að ekki er hægt að vita
hvert Laurier ætlaði að nota þessar
tíu þúsundir til þess að auka mútu-
sjóð flokksins eða hann ætlaði að
hafa skildingana handa sjálfum sér.
í öllum viðskiftum stjórnarinnar við
námamenn þar vestra, sé enn þá við
lýðið. Hann telur algerlega ómögu-
legt fyrir fátækan mann að ná eign-
arrétti á nokkurri almennilegri
námalóð, vegna Laurierstjórnar-
þjófanna, sem hafa öll klækjabrögð í
frammi til þess að svíkja lóðirnir
undan hinum réttu eigendum þeirra.
Mr. McClung kveðst í mörg ár hafa
verið sterkur meðhaldsmaður liber-
flokksins, en að sér só nú ekki leng-
ur mögulegt að fylgja þeim flokks-
mönnum að málum eftir reynslu þá
sem hann sé búinn að fá af Yukon-
stjórn þeirra- Hann kveðst muni
leggja fram ýtrustu krafta sína til
þess að fella Mr. Sifton og Laurier-
stjórnina. Mr. McClung heflr verið
alllengi í Yukon og einnig nokkurn
tíma í Atlin héraðinu: Honum bar
saman við þá, sem verstar sögur hafa
borið af stjórninni þar vestra, og
sjálfur hafði hann haft þar persónu-
lega reynslu í nokkrum tilfellum,
um hina mögnuðustu sviksemi
stjórnarþjónanna þar. Hann sagði
að allir skrifstofuþjónar þar hefðu
ítök í öllum auðugustu námunum og
skýrði um leið frá hvernig það at-
vikaðist, á þessa leið:
‘ Námamaður kemur á innritun-
arskrifstofuna og biður að hafa sig
ritaðann fyrir ákveoinni namalóð,
sem hann lýsir með því að segja
hvar hún sé, hvenær hann hafi fund-
ið hana, hvenær og hvernig hann
hafl merkt sér hana, hvar og hve
mikið gull hann hafl fundið á henni.
Þegar þetta er búið þá leggur hann
af eiðstaf sinn og borgar innritunar-
gjaldið. En í stað þess að fá viður
kenningu fyrir borguninni, á þar til
gert prentað form, eins og á að vera,
þá fær hann bara viðurkenningu
óprentað blað, undirritað að þeim
sem við borguninni tekur, en meðan
verið er að útbúa borgunarviður
kenninguna, sem er látið ganga
fremur seinlega, þá heflr annar
skrifstofu þjónn, sem þar var inni og
hlustað hafði á lýsing þá er hanu
gaf af lóðinni, brugðið sér út
skrifstofunni og sent eitt af leigu
tólum skrifstofuþjónanna til þess
faraogskoða og merkja 'sér þessa
námalóð, svo fljótt sem fætur toga
En samningurinn er að hann skuli
láta rita sig fyrir lóðinni þegar
hann komi til baka um leið og han
ritar undir leynisamning við skrif
stofuþjónana um að gefa þeim helf-
ings hlut í lóðinni. Svo þegar sá
rétti flnnandi lóðarinnar kemur til
baka til þess að komast rftir hvert
yttrskoðunarmenn stjórnarinnar hafl
sent inn skýrslu sína um lóðina, eins
og lög ákveða, þá er honum sagt að
annar hafl verið búinn að taka lóð
ina á undan honum, og að hann geti
æss vegna ekki fengið hana, en vel
komið sé honum að leita Iagaréttar
stns ef hann álíti að hann græði við
það”.
tekið fram, þá er tala Islendinga í
þessum bæ nú orðin svo stór að vér
eigum fulla heimtingu á að hafa
mann í bæjarstjórn, og atvinnumál
vor hér gera það algerlaga nauð-
synlegt að vér höfum þar hæfan og
duglegann mann, einhvern þann
sem er fús til þess að láta sem flesta
af löndum vorum njóta sem allra |anlr £er^ar’sem
mestrar bæjarvinnu. Enda teljum
vér víst að-hver sá landi sem kosinn
yrði mundi gera það. Enginn
vandi er heldur að fá hvern þann
mann úr vorum flokki kosin, sem
vill gefa sig fram til að sækja um
sæti í bæjarráðinu. Það má hæg-
lega koma íslendingnm að bæði í 3.
og 4. kjördeil hvenær sem landar
vorir eru einhuga um það. Oss
flnst að verkamannafélagið íslenzka
ætti að gangast fyrir þessu, því það
eru verkamenn sem mestan hagnað
mundu hafa af því að eiga fulltrúa í
bæjarráðinu. Verkamenn og um-
sækjandi, hver sem hann yrði, mættu
eiga vísa von á eindregnu og ótrauðu
fylgi beggja íslenzku blaðanna, til
að fá landa kosinn, og þó að enn þá
sé nægur tími til stefnu, þá er gott
fyrir landa vora að hafa málið hug-
fast og vera viðbúnir að halda fram
kröfum sínum og réttindum þegar
þar að kemur. Þeir þurfa ekki ao
vænta þess að hériendir menn fari
að ota fram íslendingi, ótilkvaddir,
en margir þeirra mundu greiða hon-
um atkvæði ef hann gæfl sig fram.
Vér skoðum þetta þýðingarmik
ið mál fyrir landa vora, og skorum á
þá að gefa því verðskuldaðan gaum.
Verð á kolum, steinolíu, timbri
og járnvöru hefir stigið um belfing.
Alt þetta er að þakka lolllækkun
Laurierstjórnarinnar.”
“Ef konservative-flokkurinn
kemst til valda þá verða þær ráðstaf-
binda enda á öll
uerzlunar samtök (Trade Combínes)
í Canada fyrir allan ókomiun tíma”.
1. Ef ég verð kosinn sem erind-
reki Brandon-kjördæmis, þá
lofa ég að beita öllum þeim á
hrifum, sem ég hef, til þess að
fá allan toll algerlega tekinn af
akuryrkjuverkfærum. Þetta er
ákveðið loforð og ég ætla mér
að efna það.
2. Þegar samtök eru gerð til þess'
að setja upp verð á nauðsynjum
fram yflr það sem er réttlátt og
nauðsynlegt, þá er ég viðbúinn,
þó ég sé strangur tollverndar
maður, að taka allan toll af
þeim vörum, sem þannig eru
ónáttúrlega hækkaðar fyrir
samtök framleiðenda, og með
því neyða þá til að mæta op-
inni samkepni als heimsins.
Hon. Hugh J. Macdonald,
í Brandon.
Svona segir hann að aðferðin sé
og að þetta sé framið við hvert ein
asta mögulegt tækifæri, svo að
rétti námamaður hafl að eins erflðið
og kostnaðinn við að leita að og
finna góðar lóðir. En stjórnar-
yónarnir stela blygðunarlaust öllum
arðinum af þeim. Mr. McClung
kvað sendingu hermanna til Yukon
vera hinn mesta óþarfa og að eins
að eyða peningum. Hann
kvaðst hafa séð margra þúsund
dallara virði af bezta heyi liggja
grotna niður á Stickine ár-bökk-
unum eftir að búið var að kaupa
mð og borga flutning á þvf þangað.
Maður þessi segir algerð stjórnar-
skifti í Canada vera það eina sem
nægi til að ráða bót á námaþjófnaði
stjórnarþjónanna i Yukon landinu.
Yukorr þjófarnir.
Maður að nafni D. G. Clung,
kom nýlega til Brandon, frá Yukon
héraðinu, hann er maður einarður
og ófeiminn að segja meiningu sína
hver sem á hlut að máli. McClang
segir að sama þjófslega atferlið, sern
alt að þessum tíma hefir átt sér stað
íslendingur í bæjar-
stjórn.
Hver skyldi verða til þess að
gefa kost á sér fyrír hönd íslend-
inga við næstu bæjarkosningar í
haust. Heimskringla heflr áður
drepið á nauðsynina á því að land-
ar vorir ættu að minsta kosti einn
íslending í bæjarstjórn, helzt ættu
þeir þó að vera tveir, og einn fulltrúa
í skólanefnd bæjarins. Allir vita að
þetta ætti svo að vera’[og enginn
heflr borið á móti því. En á hinn
bóginn hefir enginn maður fengist
til þess að sækja um þessa'stöðu síð-
an Mr. Árni Frederickson|sat í bæj-
arráðinu. Eins og^vér höfum áður
Ekki eru liberalar of vissir um
vinning í kosningunum í Brandon
kjördæmi. Það eru þegar komnar
fram sannanir jyrir því að þeir hafa
reynt að kaupa sér þar fylgi vissra
manna og blaða. Það er þegar I valcla vlð þessar kosningar, þá þýðir
sannað að þeir hafa reynt að kaupa aQkin útgjöld á næsta kjórtíma'
“Hérna liggur bevisið”.
Tollar innheimtir af konserva
tivestjórn 1895, $25,446,178.
Tollur innheimtir af liberal
stjárn 1900, $37,919,772.
Aauknir skattar undir liberal
stjórn $12,473,694.
Árleg skattbyrði á hvert nef $2.50
“ “ “ hverja fjölsk,
$12.50.
Ef Laurierstjórnin kemst til
upp blaðið Brandon Independence,
og heflr ritstjóri þess blaðs fært
bili fyrir hverja fjölskyldu í Canada
$62.50. Þetta er sú eðlilega og
Um vesturfarir.
sannanir fyrir því að ýmsar tilraun- sanna afleiðing af tollbreytingu
ir hafa verið gerðar til að fá hann Htærala. I fvernig líst kjósendum á
fyrir $100 mánaðarkaup til að rita|áÞað?
liberal politlk i blaðið. Ennfremur
gerðu liberalar tilraum til að kaupa
pólitiska sannfæringu Mr. Wm.
Hambey, eins og áður var skýrt frá
hér í blaðina. Ennfremur hafa þeir
sent út konur til þess að
á pólitiska andstæðinga, og fá þá til
að hafa sannfæringaskifti núna um
kosningarnar. Mrs. Amebel Marion
er sögð að vera ein af þessum út-
sendu konum. En skýrsla um á-
rangur vinnunnar er enn þá ekki
komin frá henni.
Fyrir síðustu kosningar var
kjósenkum í Manitoba sagt að tollur
á bindurum væri óheyrilega hár og
að konservativestjórnin væri að
ræna bændurna: Þá var tollurinn
20%. Nú er hann 20%, hver er
munurinn? Bindarar kosta meiri
peninga þann dag í dag, en þeir
gerðu 1896. Hvernig stendur á
því? Hver rænir?
Tolllækkun og vöruverð.
Blaðið “Farmers Sun” segir:
“Það þarf 50% meira hveiti til
æss að kaupa eldstó í ár en þurfti
til þess árið 1896.
Það þarf 20 bushel meira af
maís til þess að kaupa vagn heldur
en árið 1896.
Það
í ,,Bjarka” 16. júní þ, á. stendur
hafa áhrif | eftirfylgjandi grein, sem vér getum
ekki látid athugasemdal&usa:
,,Vestuifarar hátt á þriðja huudr
að voru nú með Vestu á leið til Skot-
lands, mest börn og fólk á bezta aldri”.
„Auðvitað unnum vér þessu fólki
alls góðs, og óskum að það megi öðlast
sem mesta vellíðan í sínu nýja heim'
kvnni. en hitt dylst oss ekki, að sorg,
legri fram en þennan og skaðfegri land-
inu getur ekkert skip flutt út,5 og má
búast við að það eudi ekki vandræða'
laust, hyorkí tfl sjávar né sveita, ef
vesturfarastraumurinn fer nú að magn-
ast aftur og rífa með sér börnin og Jný-
uppkomna fólkit) í landinu",
Víð þessa grein er ekket t að athuga;
henni verður ekki mótmælt. En svo
kemur framhaldið:
Þegar nú spurt Jer um orsakirnar
til þessa mikla útflutnings, þá£má víst
gera ráð fyrii, að svarið verði sem fyrr,
að það sé alt agentunum að kenna, og
og má vera að sannleiksneistij sé í því,
en meira er það ekki. (Hitt.er aðalor-
sökin, að atvinna er í mörgum grein-
um svo óstöðug og ólífvænleg, að hún
heldur óánægjunni sívakaudi, og tekk-
ar menn til að&leita annars“.
„Það dugar því lítið, þó við hengd-
þai'f helflngi meira korn
til þess að kaupa koparketil nú held-1 um alla vesturfara-agenta, ef þing og
ur en 1896.
Það þarf tveirn hlutum meira
korn til að kaupa hönk af kaðli
heldur en þurfti 1896.
Það þarf 50% meira af korn-
tegundum nú til þess að kaupa reku,
hrífu eða spaða, en þurfti 189.6.
Vagnhjól kostuðu þá $7.00, nú
kosta þau $12.00.
ÖIl akuryrkjuverkfæri hafa
stigið að sama skapi.
Galvaneseraður gaddavír kost-
ar nú frá $4.00 til $4.50 meira 100
pundin en árið 1896.
Það þarf 40 per cent meira af
korntegundum til að kaupa pund af
sykri heldur en þurfti árið 1896.
Það þarf 40 per cent meira af
korntegundum til að kaupa rúðugler
eða annan glervarning, en þurfri til
þess árið 1896.
þjóð heldur áfram að eyða mestu af
k.öftum sín'-.m og tima í stjórnarskrár-
stapp, en láta alla atvinnulöggjöf jganga
flanstri og handaskolum, og jafnvel
spilla atvinnuvegunum, í stað þess að
bæta þá“.
„Lögjöfin á og að nokkru leytí þátt
í þ ví hve tilfinnaniega oss skorfir fé til
að vinna með, en mesta og versta
skuldin hvílir á þeim mönnum, sem af
skammsýni og öfund reyna til að drepa
öll þau fyrirtæki, sem líkleg gætu orðið
til að veita arðsama átvinnuj,og mark-
að fyrir ýmsar afurðir landsins“.
Svo mörg eru þessi orð í ,,Bjarka“,
og getum vér með engu móti fallist á
þau.
Þar kemur fram sami tvískiunung-
urinn sem er: að slá úr og í, bera káp-
una á báðum öxlmn, halda með agent-
unum svoua í aðra röndina, kenua þing-
inu og „þjóðinni'1 um alt saman, og
ge a svo graut úr öllu. Það vita allir,
120
78
150
100
565 »g 567 Main Str.
Næstu dyr fyrir sunnan Brunswick.
100 Karlmanna Tweed-fatnaður áður
$7.00, hjá oss $3,75.
Karlmanna Tweed-fatnaður, áður
$10,00, hjá oss $6,60.
Karltn. enskir vaðmáls-fatnaðir,
áður frá $$12, hjá oss 6,50.
Karlm. ullarfatnaðir, áður seldir
$15 00 til $$18.00, nú $8,50 $10,50
Karlmanna buxur, seljum vér á
á 75c.
Karlm. leðurtreyjur, áður Seldar
$12,00, hjá oss $5,50.
Karlmans leðurvetlingar, frá
25c. parið;
Karlmanna nllarvetlingar,
10, 15 og 20c.
tylftir loðfóðraðir nærfatnaðir
85c. hver
tylftir alullar nærfatnaðir, seldir
$1,00 hver
Allar vorar $1,00 og $,50 milli-
skyrtur seljast nú á 25c. hver.
Hálsbindi, áður 50c. til $1,00, tnú
á 25c , 20c. kragar á lOc. '
Skautau með hálfvirði,
Meðan á sölunni stendnr, gefum
vér hverjum kaupanda að $5,00
virði af vörum, eins dollars seðil
fyrir ;$300 hest og kerru. Það
verður dregið um þetta 24. Des-
ember. Handhafi þess miða. er
vinnur hest, vagn og aktýi, ef
hann getur í 5 skotum felt vissa
kalkúnafugla á 50 yards færi.
Konur geta látið karlmenn skjóta
fyrir sig.
50
150
565 og 567 Main St.
—Cor. Rupert St.
að hvergí i nokkru landi hafa útflutn-
ings-agentar gengið eins Ijósum logun-
um eins og hér; þeim hefir verið leyft
að þenja tálnet sín út um alt, orðalaust
og ekki einungis óhindrað, heldur einn-
ig styrkt og stoðað með ýmsu móti.
Hér er settur einn allsherjar-agent, og
hann hefir Ieyfi til að setja undiragenta
út um alt land eins og hann vill, og
þessir undiragentar geta aftur fengið
sér hjálparmenn eius og þeir vilja.
Strjálbygðin og einveran gera fólkið
svo auðtrua, að það má byrla því inn
alt sem menn vilja, og valla mundu
agentarnir leggja Jand undir fót. á
hvegn einasta bæ og til almúgafólksins,
ef Þeir ekki hefðu vitað þetta. Vér höf-
um oft heyrt, að „ríkisheildin muni
raskast' ‘, ef íslendingum væri veitt
það eða það, sem stjórnin hefir skoðað
sem óhæfu o. s. frv., en aldrei er minst
á, að ríkisheildin raskist, ef fólkið er
tælt hundruðum og þúsundum saman
út ur landinu. í rauninni mætti heim -
færa, 213. grein hegningarlaganna.upp
gentana og þeirra fylgifiska., Þar
stendur: ,,ef maður er fluttur burtu í
önn ur lönd...svo að hann getur ekki
komist burtu þaðan af sjálfsjisins
rammleik'',—því það er hið sama hvort
þetta et gert með ofbeldi eða ginniug *
um—en hver dómari mun dæma eftir
Þessui1 „Svoerulög sem haía tog“.—
Svo er varla nokkurt samkvæmi eða
hátíð haldin, að ekki sé flutt dómadags-
ræða um Vesturheims-íslendinga, heils-
an írá þeirn (sem enginn hefir beðið
um) og heiisan til þeirra (sem enginn
hefir óskað). Það er merkilegt, að
prestarnir ekki skuli biðja af stólnum
um guðs náö yfir Vesturheims-íslend-
ingum sérstaklega þar sem nú, mun
varla nokkur maður á landinu, sem
ekki á vandamenn eða skyldfólkjí Ame-
ríku og varla eru dæmi til þess, að
hérumbií fimti hluti þjóðar hafi farið
úr laudi af óánægju og ráðleysi, eins og
hér á sór stað, og er það ekki mikill
sómi fyrir íslendinga. En ekki tjáir
að spyrna á móti þessu; útflutninga-
sýkin er oröin svo mögnuð, að hún
mun ekki lengur verða heft, því síöur
sem blöð hér etla hana, eimitt þau, satn
einna mest eru ao tala um „viðreisn
landsins”, sem þau sjálf hafa hjálpað
,il að setja á höfuðið. Og þessi „við-
reisn" á nú að verða að sínu leyti á
sama hátt og „innrétting&rnar,, forð-