Heimskringla - 01.08.1901, Page 2

HEIMSKKINGLA 1. ÁGÚST 1901.
Heimskringla.
PUBLISHED BY
The Heimskringla News 4 Publishing Co.
Verð blaðsins I Canada og Bandar. $1.50
um árið (fyrirfram borgað). Sent til
tslands (fyrirfram borgað af kaupenle
um blaðsins hér) $1.00.
Peningar sendist í P.O. Money Order,
Kegistered Letter eðaExpress Money
Order. Bankaáyisanir á aðra banka en i
Wlnnipeg að eins teknar meðaSölium.
K. L. fialdwinaon,
Editor & Manager.
Office : 547 Main Street.
P.O. BOX 1283.
Mutual Reserve.
Herra Kristj&n Olafsson, hinn
núverandi umboðsmaður Mutual Ke-
serve óheilla félagsins, birtir þá
skoðun eína í síðasta Lögbergi, að
vér höfum óttast að'óánægja manna
við Mutual-félagið hans mundi að
miklum mun hafa minkað eða jafn-
vel hvorflð með öllu, ef bréf félags-
ins til meðlimanna heíðu verið gerð
þeim skiijanleg með því að vér
hefðum islenzkað þau og birt svo í
Heimskringlu. Það má vera að
Mr. Ólafsson fari þar með rétt mál,
þótt vér trúum ekki að svo sé. En
þá liggur líka næst að spyrja Mr.
Ólafsson, sem umboðsmann félags-
ins, að því, og að heimta af honum
skýiaust og fullnægjandi svar við
þeirri spurningu: Hvers vegna
sendir ekki félagið meðlimum sínum
þau bréf, sem þeim eru skiljanleg?
því að það er auðfundið á bréfl
Christi&ns að hann álítur bréf félags-
ins til ísl. meðlima þess þeim óskilj-
anleg, annars hefði hann ekki tekíð
svona til orða í grein sinni. „Er það
ekki sönnu nær að ritstj. hafl óttast
að ef mðnnum yrðu gerð bréön skilj
anleg o. s. frv.“ Vér vitum ekki bet
ur en það sé beint í verkahring fé-
lagsins eða umboðsmanna þess, að
gera meðlimum skiljanleg bréfþess-
Hitt getum vér skilið, að félagið sjái
sér engan framtfðar hagnað við það
að almenningur skilji nákvæmlega
alla starfsaðferð þess, þvf að oss
grunar að þá mundi víðar fara eins
og í Minnesota, að það yrði rekið &
dyr, svo að það yrði að hætta starf-
inu. en við það töpuðu umboðs- og
embættismenn þess launum sínum,
sem þeir hafa.haft og hafa nú úr
vösum táldregínna félagslima.
Útlegging Mr. Ólafssomr, eins
og hún birtist í Lögbergi, er að
raestu rétt. En það er að eins út-
legging af bréfformi félagsins dags.
1. Júlí. Kristján á enn þá eftir að
gera félagslimum skiljanlegt bréf
þess til félagslimanna, dags. 1. Maí
síðastl., sem að gefur alt aðrar á-
n fyrir aukakröfu til félags-
manna, heldur en síðara bréflð ger-
ir. Maí-bréfið segir blátt áfram, að
borganirnar að undapförnu hafi
verið of lágar og þess vegna sé nauð
synlegt að bæta þær upp með þess-
ari aukaborgun, sem félagið krefst
» að fá. Á kröfuforminu sjálfu segir
meðal annars þetta- “whereas it
bas been determined by the Actuary
of the Association that the net con-
tributions to the death funds of the
Association made by the members of
the class to which your certificate
belongs have beenless than
tabular mortality by the Actuaries
Table of mortality”. Vér höfum
sérkent orðin: ‘ have been less“,
af því að út af þeim sprettur öll ó-
ánægjan. Hvers vegna hafa allar
tmrlangengnar borganir veiið of
litlar? Umboðsmenn félagsins hafa
þó í mörg undanfarin ár haldið því
fram, að ekki einasta væru gjöldin
nægilega há, heldur svo miklu meira
að þau færu lækkandi eftir því sem
íélagslimir yrðu eldri. Á þessari
•staðhæfing hafa umboðsnaenn fengio
—vér ættum rnáske að segja—logið
flesta inn í félagið. En nú kemur
það eins og satan úr sauðarJegg, að
í stað þess að lækka gjöldin, þá ei u
þau í mörgum tilfellum bvöfölduð,
og þess utan eru gerðar aukakröfur
á menn ur.dir ýmsu yfirskini, eins
og að tram&n er sagt; stundum ei
því liarið við að gjöld liMriria ára
hafi alt af verið of lág, stundum því,
að aukaborganir séu nauðsynlegar til
þess að erfingjar látinna félagslima
fái dánarkröfur sínar borgaðar fyrri
en að undanförnn. En síðari stað-
hæflngin er auðsjáanlega “gerð eftir
máli“, því að á þessum kröfubréfum
stendur þetta- “if tne same is not
paid within the time stated (30 daga)
the Policy and all payments there-
on will become forfeited and void,
and your membership with the Asso-
ciation will expire with all rights
thereunder“. Svona var gamla
Helga Illhugasyni “gefið á hann“,
og svona “trakteringar" fá aðrir fé
lagslimir. Vill nú Kristján Ólafsson
skýra almenningi frá því—j Lög-
bergi—hvers vegna félagið er alt í
einu orðið svo strangt á því að láta
veita sér sérstaka borgun til þess að
það sýni iátnum meðlimum þá
skyldurækni að borga dánarkröfur
þeirra að þeir hóta tafarlaust að
svifta hvern þann mann öllum fé-
lags réttindum, sem ekki borgar
þessa ósanngjörnu aukakröfu tafar-
og umyrðalaust. Ef Helgi íllhuga-
son eða aðnr kjó3a að láta erflngja
sína bíða f 3 mánuði eða lengur eft-
ir ábyrgðar upphæðinni, þvf skyldi
það þá ekki vera leyfilegt héreftir
sem hingað til, eða því skyldi félag
ið hóta því £ð gera upptækan allan
hluta hans í núverandi Bjóði félags-
ins,—ef hann annara er nokkur—og
gera karlinn rækan úr félaginu, ef
hann borgar ekkitafarlaust. Þetta
aukagjald, sem í vorum augum er
ekki annað en múta til stjórnenda
félagBÍns, til þess að láta þá gera
skyldu sína íþví aðborgadauðsfalla
kröfur meðlimanna í hæfilegan tíma.
Önnur eins hneykslis ástæða og þessi
sem félagið og Kristján setja fram
fyi ir þessum ránskröfum hefir aldrei
áður þekst í nokkru félagi; jafnvel
Stefán Thorson hefirekki lyft penna
til að verja hana. Nei, Kristján
minn, það er einhver annar fiskur
undir steini. -Má vei a að vér gríp-
um síðar f sporðinn á honum.
Ofsókn R. L.
Richardsons.
Síðasta Lögberg skýrir frá þvf,
Mr. R. L. Richardson hafi verið
dæmdur frá þingmensku fyrir Lis-
gar kjördæmið, og blaðið kennir
Conservatíva flokknum um það.
Þetta er mjög villandi hjá Lögbergi.
Vér höfum átt tal við Mr. Richard-
son um þetta mál og kveðst hann
sanufærður um að málið gegn sér
hafl verið haflð af Liberalflokks-
mönnum, eins og líka sést á þvf, að
lögmenn þeir sem sóttu málið á
hendur honum voru þeir H. M. How
ell og J. D. Cameron, alþektir Liber-
alar. Vér getum fullyrt að ekki
eitt einasta cent var lagt tii þeirrar
málsóknar af Conservatívum, og
kostaði þó sóknin yflr þrjú þúsund
dollara. En það er satt að nokkuð
af vitnunum gegn honum voru Con-
servatfvar. Hver þeim kann að
hafa borgað fyrir ómakið látum vér
ósagt, en það eitt er vfst að það var
ekki borgað af Conservatíva pening-
um. Annars skulum vér nú taka
það íram, að vér skoðum sigur þeirra
manna, er ofsóttu Mr. Richardson,
þannig fengin, að þeir hafa enga á-
stæðu til að stæra sig af honum eða
hælast um hann. Mr. Richardson
hefir jafnan verið Liberal og ætíð
lagt áherzlu á það í blaði sínu að
hann væri andstæður Conservatíva
flokknum. En hann heflr heldur
ekki getað aðhylzt stjórnarfar fiokks
8fns í Ottawa, og hetír oft farið hörð-
um orðum í blaði sínu Tribune um
fráhvarf flokksins frá viðtekinni
stefnu hans og um svik Laurier-
stjórnarinnar í Ottowa við þjóðina,
sérstaklega tollmála og járnbrauta
stefnu hennar. Vér höfum ekki
fylgt Richarrsou að .málum að und-
anförnu og gerum það líklegast ekki
fyrst um sinn. En vér getnm ekki
lokað augunum fyrir því að hann
heflr sýnt mikið sjálfstœði í þinginu
ogjafnan komið fram sem eindreg-
inn vinur og velunnari bænda og al-
mennings í Manitoba og Norðvesur-
landinu. Þess vegna skoðurn ver
þetta ofsóknarmál á móti Mr. Rich
ai dson mjög ranglátt og ógöfugt. Það
bendir óneitanlega til þess að þeir
seui vöJdin hafa í OtHhw'a ætli sér
ekki að sji í neinn koatnað eða fyr-
hhöfn til þess að bola úr vegi einain
og öllum, sem kynna sig að því að
hafa sjálfstæða skoðun. Þegar svo
langt er gengið, þá eru stjórnmál a-
menn vorir orðnir næsta hættulegir
og fullkominn tími komin til þess
fyrir alþýðuna að taka alvarlega í
strenginn. Af framkomu Mr, Rich-
ardsons í Ottawa-þinginu — meðan
hann sat þar, höfum vér komist að
þeirri skoðun að hann sé nauðsyn-
legur maður þar eystra, og þess
vegna skoðum vér það mikið ó-
drengsbragð að hafa nítt hann úr
þÍDgsæti sínu á þann hátt sem það
var gert. Af aílri vitnaleiðslu, sem
kom fram í málinu getum vér ekki
betur séð en að Lisgar-kosningin síð-
asta hafi verið með lang-hreinustu
kosningum, sem farið hafa fram í
Canada í langa tíð. Enda er Rich-
ardson algerlega fríkendur af þvf að
hafa verið persónulega viðriðinn
nokkurt ranglæti f sambandi við
hana. Vér sjáum í blöðunum að
Mr. J. D. Cameron, annar þeirra er
sótti málið móti Richardson, sé lík-
legur til að sækja um sæti haus. En
trúað gætum vér því að Richard
næði aftur kosningu ef hann sækti á
ný. Svo eru menn af öllum flokk-
um í kjördæminu einbeittir með
honum, að álit hans hefir í engu
rýrnað við þetta mál þótt það gengi
á móti honum.
Workman bræðrafél.
í síðasta blaði gáíum vér les-
endum Hkr. nokkrar upplýsingar
um „Iudependend Oorder of Forest-
ers“ félagið, sem mikill fjöldi af ís-
lendingum eru í. En nú gefum vér
einnig upplýsingar um Workman
félagið, sem eins og Foresters, er
bræðra- og lífsábyrgðarfélag, og eins
og hítt, er orðið vel útbreitt og vin-
sælt og telur nokkra íslendinga
meðal meðlima sinna.
Workman félagið er elzta
bræðrafélag í Ameríku. Það var
stofnað í Meadville í Pensylvanía f
Bandaríkjunum þann 27. Október
1868, af John Jordan Upchurch, fél.
var stofnað til þess að veita meðlim-
um þess lffsábyrgðir fyrir það sem
þær gætu minst kostað, 1 annig að
aldrei skyldi safna varasjóði, en ætíð
hefja kröfur á meðlimi félagsins,
þegar einhver félagsbróðir dæi, til
þess að borga lífsábyrgð hans. Þetta
fyrirkomulag varð mjög vinsælt
þegar í byrjuninni og fél. náði brátt
talsverðum þroska. Nú hefir það
um 420,000 meðlimi í 5000 smá
skúkum, 37 æðri stúkum og einni
hástúku.
Félag þetta er með lang heiðar-
legustu félögum í heiminum, eins
og þeim er kunnugt er hafa lagt af
inngöngueið þess. Það er ekki
vinnumannafélag, eins og nafn þess
mundi koma mörgum til að ætla að
það væri, ekki heidur er það trú-
fræðis eða pólitiskt félag. Augna-
mið þess er að vernda velferð og
heiður meðlima sinna og fjölskyldna
þeirrr, og eins og áður er sagt, að
veita lífsábyrgðir með lægsta mögu-
legum kostnaði. Félagið tekur ekki
aðra meðlimi en þá sem hafa óflekk-
að mannoið og eru viðurkendir heið-
arlegir menn, án tillits til trúar- eða
pólitiskra skoðana, og með hliðsjóu
af þvf að það séu menn sem líklegir
séu að geta borgað félagskröfur sín-
ar hvenasr sein þær eru gerðar.
Fjárhagsástand félagsins er yfirskoð-
að mánaðarlega, þeir erabættismenn
sem fjalla um peninga þess, fá þau
embætti að eins gegn tryggri ábyrgð,
og það fyrirkomulag hefir reynst
svo vel að í öll þau 32| ár, sem fél.
er búið að vera til heflr aldrei svo
mikið sem eitt einasta cent glatast
úr sjóði þess, og hver einasía dánar-
krafa hvers þess meðlims sem var
skuldlaus á bóku-m félagskis, verið
borguð refjalaast innan 10 til 30 daga
eftir að daaðsfOllin skeðu. Sérskild
verksvið með séiskildum sj&lfs-
stjórnum eru eitt af einkenn-
um þessa félags, og er það eina
bi æðrafélagið sem oss er vitanlegt
að hafi það fyrirkomulag. Manitoba
og Norðvesturhéruðin eru sérskilið
verksvið í félagsheildinni, Þegar
einshver Workman í Manitoba eða
Noi ð vesturhérununum deyr, þá er
•gert kall til íélagsllma innan tak-
rnaika þess verksviðs til þess að
borga lífsábyrgðar upphæð hins
, látna. Workmenn í öðrum verk-
sviðum þurfa ekkert að borga í til-
efni af því, þá varðar að eins um
sitt eigið verkskið, og oss sem hér
erum kemur þeirra verksvið ekkert
við. Hvert verksvið er sjálfstjórn-
andi og sér um sín financemál án til-
hjálpar annara verksviða. En þó
leggur aðal félagsheildar stjórnin af-
arlitlar álögur á hvert verksvið einu
sinni á ári sem að eins nemur nokkr-
um centum á mann, en sem frá
420,000 meðlimum gerir all ríflega
upphæð. Þetta álag er til þess að
borga umsjónarmönnum félagsins
til að útbreiða þekkingu á félag-
inu, og fá nýja meðlimi í það. Það
er föst regla í félaginu að gera ekki
fleiri en 12 peninga köll til raeðlima
sinna á hverju einu ári. Oftast eru
þó köllin talsvert færri, En ef það
af einhverri ástæðu skyldi koma fyr-
ir að 12 köll reyndust ónóg í ein-
hverju verksviði á einhverju ári, þá
gerir hástúkan eitt extra kall á alla
meðlimi í allri félagsheildinni til
þess að hjálpa þvi verksviðinu sem
orðið hefir fyrir flcstum dauðssöllun-
um og þar af leiðandi þyngstum út-
gjöldum á því ári. Með þessu fyrir-
komulagi er bygt fyrir tvent í einu,
fyrst það, að nokkru einu verksviði
geti nokkurntíma orðið ofþyngt með
útgjöldum, og annað, að félag3limir
þurfi nokkurntíma að borga meira
en lægstu nauðsynlega upphæð til
þess að borga nauðsynlegan ábyrgð-
ar kostnað. Þetta fyrirkomulag
veitir því meðlimum félagsins í raun
réttri alveg eins mikla tryggingu
fyrir því að ábyrgir þeirra verði
borgaðar, hvenær sem þær falla í
gjalddaga, eins og þó að félagið ætti
100 miliónir doll. f sjóði. Trygg-
ingir. er innifalin í því að meðlimir
félagsins standi jafnan í skilum við
félagssjóðinn, og reynslan hefir sýnt
að þeir hafa gert og gera það. Og
vissan um það að verða atdrei kraf-
inn um meiri gjöld í félagssjóðinn
heldur en nægja til þess að borga
nánarkröfur látinna félagsbræðra, og
að lífsábyrgðirnar séu jafnan eins ó-
dýrar og frekast er unt að hafa þær,
það hefir svo haldið við vaxandi
vinsældum félagsins, að engin minsta
hætta er á því að meðlimatala þess
fari ekki sí fjölgandi svo að ætíð
verði nógir til að halda uppi borg-
unum á dár.arkröfum á ábyrgðum
hinna lálnu. Eftirfylgjandi tafla
fýnir hve miklar ársupphæðir með-
limir félagsins verða að borga á
hverju aldurstakmarki:
Fyrir 31,000 fyrir 32,000
Aldur. ábyrgð. ábyrgð.
18—24..... 60c......... $1.20
25—29....... 65c........ 1.30
30—34..... 75c.......... 1.45
35—39....... 85c........ 1.70
40-44.....$1.05......... 2.05
45—49........ 1.45...... 2.65
50—54...... 1.80........ 3.60
55 og vfir... 1,80...... 3.60
Þetta eru mánaðargjöldin. Meiri
geta þau ekki orðið, en hér um bil
áreiðanlegt að verða nokkru lægri,
alt eftir dauðsfalla fjölda. Það er
Vanalegt að um G til 6| menn af
hverju þúsundi félagsmeðlimanna
deyi á ári hverju, svoað í Workman
félaginu ættu ekki dauðsföllin að
stíga yfir 2730 manna á ári- En
með eins dollars mánaðar álögu &
hyern mann að meðaltali, kæmu í
sjóðinn rúmar 5 mil. doll. til að borga
dánarkröfur látinna meðlima. Ef
nú þessir 2730 manna hefðu hver um
sig $1,000 lífsábyrgð, þá yrði öJl
upphæðin talsvert innan við 3 mil.
doll., svo að allar sanngjarnar 6-
giskanir benda til þe3s að útgjöldin
í framtíðinni þurfi ekki að verða
eins há eíns og taflan ákveður, enda
hafa gjöldin á ð'lurn umliðnum tím-
um verið raiklu lægri, þvf að tafian
sýnir útgjfildin eins og þau mega
verða hæst frá þessum mánuði og
framvegi—hún kom f gildi 1. þ. m.
Það er því auðséð að ábyrgðir í
þessu ftS. eru lágar, og trygging fyr-
ir borgun dánarkrafanna eins áreið
anleg, eins og majinlegur heilakraft-
ur getur hugsað sér, sérstaklega fyr-
ir þá menn sem eru á yngra aldri.
Það er talið áreiðanlegt að samkvæmt
töflunni hér að framan, muni ekki
þurfa að gera fletei en 8 kröfur & ári
á hvern meðlirm en inngangseyrir í
félagið er $10.00.
Flestir menn í Workman lél. hafa
$2,000 lifsábyrgð. Sft upphæð hefir
kostað í ManiícJba og Norðvestur-
landínu að jafnaðí $10.12 á ári í
síðastl. 8 Ar, svo sem hér scgir:
1893 .................... $ 8.00
1894 ..............—.... 13.00
1895 ....................... 7.00
1896 ....................... 5.00
1897 ....................... 12.00
1898 ....................... 13.00
1899 ....................... 11.00
1900 ...................... 12.00
Og meðal árlegur kostnaður á
öllum félagslimum í síðastl. 20 ár
fyrir $2,000 ábyrgð, hefir verið
$12.86 á ári. „Býður nokkur betur“.
Stúkugjald í félagið er $3.00 á
ári, og hjálpargjald hefir að jafnaði
verið $1-28 á h. erju ári—svo að
sameiginlegur kostnaður félagslim-’
anna í síðasl. 8 ár fyrir $2,000
ábyrgð, hefir verið $14.50 á hverju
ári, og það er búist við að hann
verði framvegis sem næst þessari
upphæð. Vér skoðum félag þetta
og fyrirkomulag þess, fullkomlega
þess virði að ísl. veiti því meira at-
hygli hér eftir en þeir hafa gert að
þessum tíma.
uVit eða vaðall.“
—Ljóða-bréf.—
I. JAFI.
Spurull minn, sem óðs ég ann,
Um hvað varst’ að skrafa?
Ojá, hvad ég haldi’ um hann
Hebreanna Java!
Ég skal ekki masa margt,
Meiða’ ’ann ei né lofa’ ’ann ;
Hverki’ á meðan þegja þarft
Þú, né taka ofan—
Hann hefir eins og ýmsir menn,
Elzt og breyzt og mannast;
Það má sjá á öllu enn—
Áframhaldið sannast!
Hefir stundum stórum breytt
Stefnu’ í gæzlu þjóða—
Ég er ekki að efa neitt
Ásetning hans góða!
Þó við vitnum almátt f,
Ekki’ er þess að dylja:
Menn og guðir gugna’ á því
Að geta ekki en vilja.
Dýrin urðu einu’ of margt—
Óðar’ það sín hefndi—
Friðland heimsins helgibjart
Höggormurinn skemdi.
Adam, karlinn, ógs í þrá
Upp úr því að gegna.
Javi reyndi ráðið þá
Rakleiðis að—hegna.
Refsing sú varð raun og kvöl—
Ræktun synda olli—
Stétta-rígur basl og böl,
Bróður-víg og skolli.
r
Eg hef rímað rakinn þráð
Rétt sem orðin meina!
Nú tók Javi næsta ráð
Niðurskurð að reyna.
Sökti öllu’ í svarta haf,
Synd og spiltum þjóðum;
Vildi þvo þá ilsku af
Alla’ í steypi-flóðum.
Helzta fólkið hélt samt f:
Herra Nóa og syni
Til að yrkja upp af því
Úrvals-góða kyni.
Sittu kyr—þú sérð og manst
Sögunni er ei hallað !
Upp úr þessu ekkert vanst.
Utsæðið var gallað.
Ætlun Java öll var góð,
Ekkert fanst þó miða—
Tók nú að sér eina þjóð,
ísrael, til að siða.
Vildi reyna’ að rétta alt
Keglum með og lögum—
Það hefir orðið undra valt
Upp að þessum dögam!
Þar stóð yiir eiiítt þras:
Uppreist, sfjombyItingar,
Spámanns-kritur, klerka-mas,
Kúgun, herleiðingar.
Sagt er legði fólkið fram
Fórnir meir’ en bæri,
Einkum Jefta og Abraham—
Ef þú maust það, kæri!
Mér ég smevgi’ úr þjarki þair
Hvert það á Java sönnum.
Það ern ýktir annmarkar
Oft á frægðar-mönnum!
Sný ég út úr? einkis manns
Er mót þessu hafa !
Konungdóm og lög-gjöf lands
Lýðurinu lók af Java.
Brotið lág alt lögmál hans,
Lokuð Jessi vonin.
Birtast lét í líki manns
Loksins einka-soninn—
Engar rengji’ óg ritningar,
ragast ekki’ í slíku.
Flestir heimsins heiðingjar
Hafa trúað líku!
Hlauptu’ ei burt, þó hiki’ ég við
Hér að setja’ í högur,
Hvert var aðal-erindið;
Um það skiftast sögar.
Ein—til tfma eilíf-langs
Að hann muni hafa
Jafnað milli rétts og rangs
Reikning manns og Java.
Svo þó líf vort, lon og don,
Léttvægt kunni reynast
Eigum þar á uppbót von
I afreikningnumseinast,
Frelsun manna fullkomleg
Fjærri’ er sé þó búin,
Ótal glatast—einn er ég—
Orsök þess er: trúin.
Reiddu þig þar alveg á,
Ekki’ er ég I spenning:
Svona hreina hrakta’ að sjá
Handaskola-kenning!
Margt ég hefði móti því—
Minst skal á ið fyrsta
Mér finst yera veigur í
Völdum „pessimista".
Önnur sögnin segir, það
Ei sonur verið hafi,
Því skilið beint og blátt fram: að
Barnlaus sé hann Javi.
En guðleg hetja send mót synd,
Sérhvers þjóð og landi
Verið frelsi og fyrirmynd,
Fullger, óskeikandi.
Loks við efstu úrslitin
Allar frelsist þjóðir.
Jafnvel óláns illmennin
Eigi’ að verða góðir.
Ég fer sízt að kenna hvað
Kemst hér sönnu nærri—
Þetta’ er, flnst mér, fyrir það
Fegurri von og stærri.
Út úr slíkri óeining
Æ varð kritur nógur;
Forðum barsmíð, bannfæring,
Brellur nú og rógur.
—Sjálfum finst mér sönnu næst i
Svona færu’ ei með hann
Þeir sem um hann hafa hæst
Hefðu þeir þekt og séð hann.
Það var starf og hugsjðn hans;
Hefja’ ið spilta’ og snauða,
Verða’ í högum heima-lands
Hirðir týndra sauða.
Hann um ljóta lesti bi á
Lands-stólpunum mestum;
Hafði næstum óbeit á
Auðmönnum og prestum.
Hefir stóra auðlegð átt
Af andagift og þreki.
Von er mörgum miklist þrátt
Mannúð hans og speki!
Rétt er ltka’ að lofa þá
Við lífsins-speki’ er glíma—
En öll er hún ráðning rakin frá
Reynzlu liðins tíma.
Kenning hans, um alt og eitt,
Öndveg hefir skipað.
Hún er ekki einstök neitt, ,
Aðrir mæltu svípað.
Dýrð hans það ei dregur frá
Dæmi’ ef hittast fleiri—
Mætur hef’ ég að eins á
Okkar kyni’ að meiri!
Gagnstætt breytti’ ei athöfn í
Yfir því sem bjó hann,
Lifði einfalt eftir þvf—
Upp á það svo dó hann.
Átti’ ei fé, né fór á bak,
Fátækt varð að þola—
Þó hann eittsinn trausta-tak
Tæki’ á asna-fola.
Að það lái’ eg, allra sízt
Á mér læt þig heyra!
Slikurn inanni var hann víst
Veikoniinn—og meira.
Hér var framkvæmd hugsun djðrf
Mans, að marki settu :
Brúklaus eign þín, annars þörf
Upptæk sé að réttu.
Fáryrða mér flnst að sé
Full von til þó leiddist
Og við feyskið ffkju-tré
Fastandi hann reiddist.
Það er sjálfgert, fyrst og fremst,
Fyrir þá að stilla
SvíV, sem ilskan aldrei gremst
Ómenniiag né villa!
— Hvað sem þó um þetta er,
Þú fyrst svo \ ilt hafa,
Skal ég yngstu skýra þór
Skoðunina á Java.
Undir nidri’, og við og við,
Véfengja þeir trúna,