Heimskringla - 11.06.1903, Page 2

HEIMSKRINGLA 11. JUNI 1903
Heiniskriiigla.
• PUBMSHBD BY
The Heimskriagla News & Fublishing Co.
I önnur, sem framin hafa verið
I heima á sfðari árum, en sem þó
| ekki hafa verið gerð að blaðamáli
! og því sfður að sakamáli.
þar í fulla lágaábyrgð fyrir dráp drengs-
ins, þvf að þau eru sjáanlega bæði
jafnsek f drápinu H('t f landi
8ö. Samkvœmt rökfræði þessara
blaða, á þekkingarlausu hundavaði
f fínansmálum, þá ætti þau að hafa
! hefði galginn eða lífstfðar fang-! pá skoðun, að Manitoba hafi meiri
Isafold, eins og Fjallkonan,
| má eiga það, að hán þorir að segja
fréttimar frá landi sínu. TJr þvf
blaði er t,. d. tekin þessi saga um
j'atburð, sem skeði á Norðurlandi
| fyrir nokkrum árum. Maður kom
j á bæ og bað sér gistingar; honum !
| var veitt f>að og settur í baðstofu.!
| 2 drengir, synir bóndans. voru að !
j leika Sér f baðstofunni. Annar
pilturinn hratt hinum svo ’að liann j
| lenti á kné aðkomumannsins, sem
! sat f>ar á rúmi. Komumaður þreif j
þegar piltinn og henti honum af
alefli yfir f enda baðstofunnar í í
vefstól, sem þar var. Nokkur bein
brotnuðu f baminu og það kostað-
! ist svo innvortis að það beið bana j
| af eftir fáa klukkutíina. —Hér var
að ræða um morð. sein sýnilega
B,L. Baldw insons. var framið með fullu ráði. En j>ó
Verð blaðsins í Canadaog Bandar. $2.00
um árið (fyrir fram borgað). Sent til
íslands (fyrir fram borgað af kaupend-
um blaðsins hér) $1.50,
Peningar sendist i P. O. Money Order
Registered Letter eða Express Money
Odrer. Bankaávísanir á aðrabankaen i
Winnipeg að eins teknar með afföllum.
B. L. Baldwinson,
Editor & Manatrer.
Office ; 219 JIcDermot Ave.
P o. BOX 1588»
Þingmenska
Hún er gerð að umtalsefni i
síðasta Lögbergi og þykir blaðinu
hann hafa verið léttur á metum í
þeirri stöðu. En á hinn bóginn fær-
ir blaðið ekki eina einustu ástæðu
máli sínu til sönnunar, sem ekki var
heldur væntanle^t, af því greinin er |
auðsjáanlega samin til þess að kasta
kosningaryki í augu kjósendanna.
Það er ekki tilgangur þessa blað3,
að bera saman þingmenskuhæfileika
þeirra B. L. B. eða Sigtryggs Jónas
sonar. Kjósendur í Gimlikjördæmi
eru þegar búnir að fá reynzlu í þv[
efni, hvort semþeir eru bornir sam-
an á ræðupalli e ða í framkvæmdum
þeirra í þágu kjördæmisins. Heims-
kringla skal fúslega játa, að B. L.
B. heflr aldrei gert tilka.Il til þess,
að vera þingmaður fyrir einstaka
menn, heldur fvrir alt kjördæmið í
heild sinni. Endajhefir hann sýnt
það með starfsemi sinni, að hann
lætur kjördæraið í heild sinni hafa
sem mestan hagnað af störfum sín
um. Til dæmis má taka, að stjórn-
arreikningar fylkisins sýna að B. L.
B, heflr útvegað kjördæmi sínu sem
næst fjórutn smnum meiri peninga
úr fylkissjóði til vegabóta, heldur en
Sigtr. gerði meðan hann hélt þing
sætinu, og þe3s utan heflr B. L. B.
útvegað járnbraut inn í kjördæmi
sitt, sem ertil stór hags fyrir íbúa
þess, b*ði að þvf er snertir samgöng
ur við Winnipegborg og í verðhækk-
un ft löndum bændanna. Ekki hef-
ir Hkr. heyrt getið um óvinsældir
B. L. B. I kjördæmi hans eða annar
staðar og ekki ein einasta umkvört-
un heflr oss vitanlega komið um
Btirðbusaskap B. L. B. við kjósend-
ur sína Ef Lögberg veit af slíkum
dæmum, þi ætti það að tilfæra þau,
svo kjósendur fái að sjá á hverjum
rökum það byggir staðhæflngar sín-
ar, og blaðið ætti að skýra afdráttar-
laust frá nöfnum þeirra manua, sem
orðið hafa fyrir þessum umgetna
stirðbusaskap. Hitt vitum vér að
er satt, að B. L B. heflr hvorki tíma
tilhreiging né efni til þess að veia
stöðugt á ferð um k jördæmið með
Whiskey brúsa, eins og sagt er að
andstæðingur hans geri á kostnað
Dominionstjörnarinnar (almennings).
Heimskringla litur svo á, að þing-
menn vinni kjördæmum sínum
meira gagn með því að vinna eins og
B. L B. heflr gert, heldur en með
þeim hætti, sem Sigtr. gerði meðan
hann hélt sætinu. Viðvíkjandi því,
sem Lðgberg segir um loforð þau er
B L. B. á að hafa geflð í Nýja ís
landi, þá er sú staðhæfing algerlega
ósönn. B. L B. er ekki vanur að
lofa öðru en því sem hann ætlar sér
að efna, og efnir.og það vita menn og
kannast við í báðum hlutum kjðr-
dæmisins. Enda er oss sagt, að
hann hafi als engin loforð gefið kjós-
endnm slnum önnur en þau, sem
hann heflr fufla vissu um að geta
efnt, og mun efna. sem þingmaður
þeirra.
i var aldrei hreift við málinu, en
! maðurinn látin sleppa, eins og
! ekkert hefði komið fyrir. Það var
j ekki annað sjáanlegt, en að fsl.!
réttvfsin og yfirvöldin, sem hafa
! framkvæmdarvald hennar með j
j liöndum, væru þessu athæfi hjart- j
an'ega samþykk, eða svo lftur það
út fyrir vorum sjónum, úr fjar-1
lægðinni liéðan að vestan, og vér !
teljum vfst að það verði ekki með
rökum sýnt að vér sjáum þar að j
nokkru leyti rangt. Má enda vera
að íoreldrar drengsins hafi gert sig
ánægð með f>enna greiða fyrir gist
ingu morðingjans. Þetta tilfelli
var sannarlega „voðalegt nfðings-
verk”, en ekkier sá atburður betri,
sem sfðasta blað vort skýrir frá.
Þar ræðir um eina þá makalaus-
ustu þrælmensku, sem komið hefir
í ljós á Islandi, sfðan á 17. öld,
1 elsi blasað við þessum hjónum und
ir svipuðum kringumstæðum. En
j þar heima er nokkuð öðrti máli að
gegna, og óvíst hver endir á verð-
! ur. En mál þetta vekur eflaust
! næga eftirtekt þar heima, til þess
að hvetja allan betri liluta þjóðar-
innar til þess að gera gangskör að
| [>ví, að slfkir stórglæpir geti ekki
framvegis þróast þar f landi. Það
er kominn meira en tfini til J>ess
að meðferð á hreppsómögum [>ar
sé svo bætt að þeir megi alast upp
við jafngóðan kost og annað sjálf-
stætt fólk. Það er ilt til afspurn-
ar að lffið sé kvalið úr f>eim með
j hungri og hrísvandarhöggum, eins
og hú liefir átt sér stað. Réttur-
inn þarf að láta röggsamlega til sfn
taka í þessu máli. Hjónin þurfa
nauðsynlega að verða látin sæta
þyngstu hegningu, sem lög leyfa
! fyrir glæp þeirra, og presturinn,—
liánn þarf að fá ráðningu fyrir af-
skifti sfn af málinu, sem verði
i honum minnisstœð meðan hann
lifir, því f raun réttri virðist hanri
’ vera f fylsta máta meðsekur í
glæpnum.
Nafn bóndans er OJdur
og faðir drengsins heitir Páll Hans-
son.
tiltrú en New York bœr, og New
York bœr meiri 'tiltrú en brezka
veldið. Sannleikurinn f því máli
er auðvitað alt annað. Til þess að
sjá hvort tiltrú Manitobafylkis hef-
ir rénað eða aukist, verður að gera
samanburð á þvf við „standard”
veðgjöld, eins og t. a. m. Bretland.
En sá samanburður sýnir, að veð-
gildi Manitoba heldur sér hlutfals-
lega betur, og þess vegna fer verð
gildi ]>ess vaxandi, en ekki mink
andi. Og það lfka er einmitt J>að.
sem hver heilvita maður getur
vænst eftir, samkvæmt tjárhags
ástandi fylkisins fyrrog nú.
Merkin sýna verkin
og
Fáfræði
þekkingarskortur.
í gremju sinni liafa liberalmál-
gögnin verið að slá því ryki ! augu
almennings, að lánstraust Mani-
°S ! tobafylkis fari þverrandi nú, í sam
f>ar sem sjáanlega fleiri en einn anburði við það sem liefði verið á
eða tveir eiga hlut að máli. Öll-
j um sem nokkuð nákvæmlega Þekka
j til á íslandi, er J>að ljóst, að það er
j ekkert sældarbrauð að alast J>ar
! upp á hreppnum, svona yfirleytt,
i og margir eru þeir, sem frá ung-
j dómsárum sfnum muna eftir sulti
og svipuhöggum á hreppslíknar-
heimilunum. En méðferðin á pilt
ínum
svo fram úr öllu hófi, og er svo
langt fyrir neðan alt mannlegt vel-
sæmi, að niann hryllir við að rita
um það og þó er ekki að eins nauð
synlegt, heldur blátt áfram óum-
flýjanlegt að einarðlega og opinber
j stjómarárum Greenwaystjómar-
| innar. Þetta gera þau í bræði
sinni, og hálfgerðu Þekkingarleysi,
jafnt á ffnansmálum sem öðrum.
Lánstraust fylkisins fer vax-
j andi, en ekki þverrandi. Það sjá
allir, sem skyn bera á peninga-
markaðinn. Hagfræðingar og
verzlunarmenn, sem liafa meiri
Fylkis þingkosninar, sem í hönd
fara bráðlega, eru ekki neitt sér
! staklega eftirtektaverðar. Leið-
; togi andstæðingaflokksins er ekki
n/r af nálinni. Ráðsmenska og
! stjómmenska hans er vel kunn, og
hann hefir ekki annað fram að
j bjóða en það sama og hann og
Stígsson, | hans stjórn hafi gert áður. Fylkis-
búar eru búnir uð fá fulla reynslu
! um stjórnmensku hans, og hún er
j ekki J>ess virði að eftir henni verði
j sótst. Þeir félagar sátu samfleytt
12 ár í völdum, og voru að sfðustu
reknir frá þeim með almennings
vilja. þeir bara biðja almenning að
koma sér til valda aftur upp á sömu
afglöp og þeir gerðu áður. Þeir
lofa ekki einu sinni bót og betrun
Þeir biðja um tækifæri til að s/na
það að þeir geti, eða vilji, vinna
sem heiðvirðir menn f stjórnarráði
Þeir heimta bara að sér sé komið
að af því J>eir hafi stjórnað eins og
þeir stjórnuðu, og ætli að halda
þvf áfram þegar þeir komist til
valda aftur.
Verkin í hverju máli syna og tala
hærra en orðin, sem um J>au eru
töluð. Kjósendur eiga nú að
velja um hvort heldur þeir vilja
hafa núverandi stjórn um næst;
í Skaptárdtd aSlðu ’<>rir j^gkkingu ^ fjármálum, en leigutól fjögra ára tímabil, eða Greenway
liberalflokksins kannast vel við það °g hans fylgifiska.
að þegar daufir tfmar eru f við- ',er kjósendum að
skiftalffinu, 'og þeir koma einlagt j /irkilegu gerðir þessara Hokka
liækka stjórnar- íhuKa mismun á stefnu og fram-
Þar afleiðandi
yfirvega hinar
annað velfið, [>á
ábyrgðir f verði.
Þær eru skoðað- tcomu í verkum beggja flokkanna
! lega sé um þetta rætt og ritað. ekki j. , » ,.
1 b , ! keppast peningamenn um að lána
að eins til viðvörunar tynr alþýðu
ar tryggustu áliyrgðirnar. og þá Kjósendurnir verða að skoða sund-
urliðaðar hliðar á stjórnmálunum.
manna, heldur miklu fremur til í
upphvatningar þeint embættis-
mönnum, sem eiga að fjalla um j
þetta mál. Hinn látni piltur var
munaðarlaus, móðir hans líklega |
peninga sína móti þ<*im, þó j>ær h<ur eiSa bera saman stjórn-
í gefi lága vexti af sér. Þegar verzl- menskuna á opinbegum verkun
unartímar em góðir og viðskifta- fjArmálum, mentamálum, kosninga-
útlitið bjart, j>á fara peningamenn lögunum, stjómarvinnu, jámbraut-
að lfta eftir að ávaxta peninga sína armálnm og opinbemm styrkveit
þar með hækkandi vöxtum. Pen- ‘n8um fylkisbúa. Þegar J>eir
dáin, þvf fréttin að heiman getur ingamenn vi]ja ætfð 8Ítja við þann hafa gert það, J>á hljóta J>eir að sjá
ekki um aðliún sé nokkr til. Faðir- ei(jjnl « *' “ ’ ~
inn einn af þeim auðnuleysingjum þegsu
sem alstaðar virðist hafa verið illa(
eldinn, sem
bezt brennur. Af að núverandi stjórn hefir
breytt
er
! kyntur, svo að engu hans orði var
I trúað, en liann hafði ekki orku til
) eða vilja að annast sjálfurum upp-
j eldi bamsins, eins og þó var ein-
dregin skylda hans að gera.Hrepps
nefndaroddvitinn, einn af þessum
trassafengnu rolumönnum, sem
ekki skeytti embættisskyldu sinni,
I nema að litlu leyti, og presturinn
(séra Sveinn Eirfksson?) glæpsam-
; lega skeytingarlaus um skömm eða
! heiður. Það var hann, sem vott-
aði það að þessi manndrápsstaður
væri „forsvaranlegur verustaður”
fyrir piltinn látna. Það verður
j fróðlegt að frétta á hverju prestur
þessi heflr bygt vottorð sitt, því að
I J>að er vitanlegt að staðuriun hafði
ilt orð á sér áður en hann gerði
j rannsóka sína, eins og lfka sést á
þvf, að sýslumaðurinn hafði grun
um ástandið þar og meðferð á pilt- j
inum. Það er ekkert tiltökumál,
in ástæðum minka framboð á sem heiðarleg stjóm, en slíkt
stjómarlánum, af þvf stjóruir ehhi hægt að segja um Greenway-
gjalda ætfð lægri vexti vegna þess stjórnina. Þegar kjósendumir
að þær álítast hafa bt'tri tryggingar 1)ata fíer*> verulegan samanburð, J>á
! geta þeir farið eftir útkoinunni,
[ pegar J>eir ganga inn að atkvæða-
borðinu.
gegn láni, en aðrir.
Þetta 1/sir sér bezt í rénandi ;
gildi á skuldabréfum í New York.!
og skuldabreíum, sem brezka rikið
[ gefur út, sem hefir betri pant að
j bjóða, en nokkurt annað ríki í |
! heimi. Borgin New York er nú
að selja skuldabréf með 3J%, sem
stendur hér um bil í jafnvægi við
skuldabréf með 3 per cent f virð-
mæti til 85. Fyrir fáum árum sfð
an var hægt að selja þau með 3%
fyrir 100. Það mundi verða rök-
færsla Free Press og annara blaða,
sem alt eftir þvf eta, að þetta væru
afleiðingar af þvf, að Tammany-
fél. varð undir, og þess vegna væri
tiltrú New York að réna, sem svar-
aði úr 100 ofan f 85.
Skuldabréf Englandsstjómar
Hér á eftir fylgir útdráttur af
aðal framkomu og aðgerðum þeirra
stjómflokka, sem hér er um að tala
Yér ætlum fyrst að byrja á kosn-
ingalögunum, sem kjósendur eru
n/búnir að reyna, og Roblinstjóm-
in lét búa til. Eftir kosningalög-
um Greenwaystjórnarinnar muna
allir. Mismunur er þannig:
Nú ver an d i
stjórn hefir af-
hent dómuram
fylkisin8 alla
umsjón á tilbún
ingi kosninga-
listanna,j>arsem
engin flokks-
brögð geta kom-
ist að. Dómar-
amir einif hafa
f ram -
um,
að dauðsfall
Manndrápið á íslandi, Pilt8ina hefð
1 i náttúrlegan •
•‘Voðalegt nfðingsverk—-efni- sýslumaðurinn eiga, að af öllum
legur sveitapiltur, 10 ára gamall, [ aem læint eru við mál j>etta riðnir,
f>ó fólk verði bráðkvatt á íslandi, gáfu l\/0 og vora seld á 110 fyrir
og því engin ástæða til að láta f^um áram. Nú eru þau gefin út
rannsaka þctta sérstaka dauðsfall, með ^/»> en veðgildi 100, sem verð- f ulla
jefekki hefði þegar fyrirfram legið ur j>að sama [og 83 gegn 2J per kvæm^ogdóms
sá granur á staðnum, sem gaf n&- cent- ^ ilji nú þessi liberal mál- j va ( Pvt m^ L
gögn , samkvæmt sínum eigin
| lega f ullvissu
fði ekki getaðveriðá skilningi & fínansmálnm, skýrafrá
hátt. En það má | þvt hvemig á j>vf stendur að pen-
kvalinn til dauða f hor, af vanhirðu
og með misþyrmingu”.
Svona hljóðaði Islandsfréttin
í sfðustu Heimskringlu, tekin eftir
er hann sá eini, sem sjáanlega hef-
Eftir núgild-
andi kosninga-
lögiim, eru skrá-
setjararútnefnd-
ir af dómuran-
ingamenn hafi tapað tiltrú til
stjórnarinnar á Englandi. Það ] um án tillits til
verður gaman
ir gengið röggsamlega fram í því j Þessara ófjármálafróðu ræfla
að sjá þá skýringu J flokka, J>eir geta
I verið úr öllum
að gegna embættisskyldu sinni, og
ef hann heldur málinu eins rögg-
blaðinu ísafold. Voðalegt nfðings sainlega fram, eins og hann hefir
verk! Já, vér hefðum nú sagt byrjað rannsóknina, J>á ættu J>au
J>að, en þó engu voðalegra en sum 1 hjónin í Skaptárdal að fá að bera
Þessir blaða fáfræðingar
það út, að veðgildi Manitobafylkis
hafi fallið frá 111 ofan í 101. Þetta
er miklu minna en fall skuldabréf-
anna f New Fbrk úr 100 ofan f
pólitiskum flokk
hera um sem til era.
Þeir standa
undir umsjón og
eftirliti dómar-
anna.
Greenway-
stjómin hafði
lista undirbún-
inginn í sfnum
höndum, og
sýndi óviðjafn-
anlegt flokks of-
stæki og órétt-
láta iiðferð f því
verki.
Greenway-
st.jórnin skiprði
sjálf skrásetjara,
og það úrsfnum
flokki, og fór
þar eftir þvf,
sem henni fanst
verðleikar til
Hggja-
Hjá hennivoru
t>eir undir hand-
eiðslu og umsjá
þess flokks.
tíkrásetjaruir
vita að þeir eru
útnefndir með
fullu trausti al-
mennings, og
eiga að leysa J>aó
verk af hendi
með h e i ð r i ,
skyldurækni og
sanng irni.
Breyti f>eir öðru-
vísi, standa þeir
undir lagalegri
hegningu, og
bera fulla á-
byrgð af verk-
um sínum, sem
dómsvald óháð
flokkadrætti
liefir úrskurðar-
dóma í.
Þeir geta ekki
skrásett nokk-
urn mann nema
hann mæti sjálf-
ur, nema lögleg
forföll banni, og
skrásetur þá
annar hann.
Þeir geta ekki
neitað nokkrum
manni að kom-
ast á kjörskrá,
sem lagalegan
rétt hefir til að
vera þar.
Þessir kosn-
ingalistar eru
heiðarlegt laga-
smíði, og rétt-
látir. Þeir s/na
vilja og rétt
kjósenda, þá þeir
greiða atkvæði,
og þar af leið-
andi sýna þeir
vilja almenn-
ings.
Yfirskoðunar-
rétturinn er ó-
háður flokkaríg
og flokkapörum.
Hann er háður
af dómurum, eða
J>eim, sem þeir
skipa þar til.
Skrásetjarnir
vissu að þeir
voru útnefndir
af sfnum flokks-
vinum, og sem
ötulir fylgis-
meun, og áttu
j að leysa það
verk af hendi
sem nefnt var
“hjálpaðu fiokkn
um”, og klækir
og lirekkjapör
vai vel þegið af
þeim, sem út-
nefndu þá, og
hiifðu yfir þtíim
að ráða, og vora
sjálfir óhræddir
að sleppa, hvað
sem þeir gerðu.
Væri |>eir óháð-
ir og sýndu ekki
fiokksfylgi, j>á
voru þeir skoð-
aðir óverðugir
starfans og
flokkshlunninda
Þá gátu þeir
sett öll þau nöfn
á kjörskrár sem
vildu. I Win-
nipeg að eins,
vora fleiri j>ús-
und nöfn sett á
listana, sem
þessir útnefndu
embættism e n n
bjuggu til, sem
enginn ininsti
réttur var fyrir,
Þeir neituðu
þá að setja nöfn
manna niður
sem híifðu fylsta
rétt tjl þess að
vera á listunum,
ef þeir vissu að
J>eir vora mót-
partar sfnir, þó
þeir vissu sjálfir
að það var em-
bætt isskylda
J>eirra að gera
|>að.
Þegar listarn-
ir voru búnir,
vora þeir rang-
látir og vitlaus-
ir, og miðaði alt
í j>á átt að styðja
st j ór na rflokki n n
og þingmanna-
efni hennar, en
misbjóða v*ilja
almennings.
Yfirskoðunar-
rétturinn var
í mesta máta
flok k d r æ g u r .
Hann var J>á f
höndum manna,
sem áhðir voru
flokkstj. Úr-
skurðir þeirra
voru ranglátirog
í hag fyrir stjórn
ina.
Ef viðætlum að J>ekkja menninaí
anda og sannleika, þá skulum við
skoða verk J>eirra vandlega, J>ví þau
segja okkur sannara, en sjálfshól
og málæðióvandaðra manna. Þegar
við gerum það, þá skulum við forð-
ast allan flokkadrátt og ofstæki.
Þetta er bezti og skynsamasti veg-
urinn fyrir kjósenduma. Með J>ví
móti geta J>eir þekt dygðir stjóni-
anna og mannanna. Hvað segja
verk jx'ssar tveggja stjórna, J>egar
öllum ræðum og orðagjálfrinu er
slept, og því sem er enn þá verra
gleymt. Hvor stjómin f>efir búið
til heiðarlegri kosningalög. Rann-
sakið það.
Stjórnin gefur
skólabækur.
Þessa daga hafa skólabörn fengið
frfar kenslubækur frá fylkisstj. og
fá þær framvegis. Roblinstjórnin
ákvað f fyrra, að kenslubækur
handa börnum í barnaskólunum
yrðu lagðar til af stjórninni, en
bækurnar hafa ekki verið til fyrr
en nú. Þær eru nýprentaðar með
góðu letri á góðum pappfr og
bundnar í sterkt og fallegt band.
Það var búið að afhenda börnun-
um út um land sumstaðar J>essar
frfu bækur, en J>að stóð á prent-
verki og bindingu, að j>ær voru
ekki afhentar fyrr hér í Winnipeg,
J>vf auðvitað eru það ekki að eins
fáar bækur, sem stjórnin gefur
börnunum á skólunum hér og ann-
arsstaðar, heldur eru það margir
tugir þúsunda.
Þessar fríu bækur eru 4 að
tölu: 3 lestrarbækur (Readers) og
landafræði. Börn upp f „Stand-
ard” fjögur fá þessar bækur.—
Kennurum er ætlað að sjá um að
bömin fari vel með bækurnar, og
slfti þeim ekki meira en nauðsyn-
kvefur. Það munu margir foreldr-
ar og börn minnast Roblinstjórn-
arinnar hl/lega fyrir þetta þarfa
og góða verk,
I sambandi við þetta má geta
þess, að Greenwaystjórnin gerði á
sfðustu árum sínum bindandí
samning við prentfélagið. sem
prentar skólabækur nm tfu ára
tfiHfibil.
að prenta engar endurbœttar
eða aðrar barnakenslubækur fyrir
Manitobafylkisstjórnina. Roblin-
stjórnin átti því f stappi og tfma-
töf að fá félagið til að prenta þess-
ar nýju kenslubækur; óg liberal-
málgögnin spiltu fyrir þvj eins og
þau gátu. En stjómin löt ekki
undan, og samningarnir urðu gerð-
ir ónýtir, f>ar sem Greenwaystjórn-
in liafði leigt þessu prentfélagi
æskulfðinn í Manitoba. til að læra
bækur frá J>ví, sem voru óhag-
kvæmar og á eftir tfmanum, því
öðravísi verður það tæplega skilið.
Og til að kóróna alt saman, þá læt-
urGreenwayb löð sín standa mótiað
þessi vanvirða hans verði lagfærð.
Það hefir enga J>ýðingu að fjölyrða
um fremkomu stjórnarinnar f
þessu máli. Alli-i heilvita menn
finna mismuninn á þessum aðferð-
um, Ogóefað mun Roblinstjórn-
in ávinna sér virðingu, hylli og vel-
vild foreldraog barua, bæði nú og
sfðar. en Greenway af sér brjóta þá
fjársjóði.
Almennings stjórn.
Séra T. W. Glover, sem er prestur
á Nýja Sjálandi, var hór á ferð und-
anfarna daga. Honum sýndist ekki
alt með feldu hér í Canada. Og illa
heldur hann að Nýja Sjálandsbúar
kynnu við að hafa járnbrautir sínar
í höndum auðfélaga, og ekki hefði
stjórnin þar enn þá drýgt þann
glæp að gefa télögum, sem byggja
brautir, peninga eða land almenn-
ings. Eins og kunnugt er, kvað
hann ríkið eiga járnbrautir þar.
Stjórnin sæi um þær að öllu leyti og
miðaði fargjald og flutningsgjald
að eíns við það að brautirnar bæru
kosnaðinn. Þar mundi stjórnin
ekki taka í mál að gefa auðfélögum
lOc. f peningum, löndum eða öðrum
hlunnindum. Hann segir að ríkið
eigi líka fregnþræði og talþræði, og
sé sama fyrirkomulag á notkun
þeirra og járnbrautunum, að láta al-
menning nota þá fyrir eins lítið og
hægt er að komast at með, til við-
halds og útgjalda.
Hann kvaðst ekki geta og vilja
staðhæfa neitt um það, hvort Canada
menn gætu meðhöndlað járnbrautir
og fregntæki, svo þeim væri stór
hagur í, frá því sem nú væri. En
kvaðst vera sannfærður ura, að Nýja
Sjálandsmenn hefðu ekki reynt að
taka J>að í mftl að litu hrautir og
fregnþræði vera eign félaga, ef þeir
hefðu átt að ráða þeim málum.
Hann væri ennfremur sannfæiður
um, að af því leíddi svo stórfeldan
gróðafyrireirstaklinginn og þjóðina
í heild sinni, að ómögulegt væri að
sýna hann með tómum tölum Enn-
fremur verkaði sú meðvitund að all-
ir ættu kóta í þessum stóru fyrir-
tækjum, og hefðu jafnvel tilka.ll til
þeirra, heilbrigt og örvandi sjálf-
stæði, f huga einstaHlings, og þægi-
legra hugsunarástand yfir höfuð.
Hann sagði að Nýja Sjáland hefði
ætíð átt járnbrautir sínar og ráðið
þeim, og það hefir reynst svo happa-
drjúgt. að þeir fáu brautaspottar,
sem félög eða einstakir menn hafa
hygt upp & cigin spýtur, hefír stjórn-
in keypt handa ríkinu, eins fljótt og
hún hefir fengið þaer keyptar. Þar
af leiðandi hettr það ekki verið al-
geng venja, að bíða með að kaupa
eða koma upp brautastúfum þangað
til að landið umhverfis þá er bygt,
ogþéttskipað fólki. Það hefir ekki
verið talið þýðingarmesta skilyrðið
þar að brautin borgaði sig á fyrstu
árunum. Stjórnarlöndin hafa óð-
ara hsekkað í verði, þegar braut hef-
ir verið komin nálægt þeim. Stjórn-
in hefir myndað nokkurskonar
landasölusjóð, sem hún ver til brauta-
bygginga, þar sem hún álítur j>ær