Heimskringla - 11.06.1903, Page 2

Heimskringla - 11.06.1903, Page 2
HEIMSKRINGLA 11. JUNI 1903 Heiniskriiigla. • PUBMSHBD BY The Heimskriagla News & Fublishing Co. I önnur, sem framin hafa verið I heima á sfðari árum, en sem þó | ekki hafa verið gerð að blaðamáli ! og því sfður að sakamáli. þar í fulla lágaábyrgð fyrir dráp drengs- ins, þvf að þau eru sjáanlega bæði jafnsek f drápinu H('t f landi 8ö. Samkvœmt rökfræði þessara blaða, á þekkingarlausu hundavaði f fínansmálum, þá ætti þau að hafa ! hefði galginn eða lífstfðar fang-! pá skoðun, að Manitoba hafi meiri Isafold, eins og Fjallkonan, | má eiga það, að hán þorir að segja fréttimar frá landi sínu. TJr þvf blaði er t,. d. tekin þessi saga um j'atburð, sem skeði á Norðurlandi | fyrir nokkrum árum. Maður kom j á bæ og bað sér gistingar; honum ! | var veitt f>að og settur í baðstofu.! | 2 drengir, synir bóndans. voru að ! j leika Sér f baðstofunni. Annar pilturinn hratt hinum svo ’að liann j | lenti á kné aðkomumannsins, sem ! sat f>ar á rúmi. Komumaður þreif j þegar piltinn og henti honum af alefli yfir f enda baðstofunnar í í vefstól, sem þar var. Nokkur bein brotnuðu f baminu og það kostað- ! ist svo innvortis að það beið bana j | af eftir fáa klukkutíina. —Hér var að ræða um morð. sein sýnilega B,L. Baldw insons. var framið með fullu ráði. En j>ó Verð blaðsins í Canadaog Bandar. $2.00 um árið (fyrir fram borgað). Sent til íslands (fyrir fram borgað af kaupend- um blaðsins hér) $1.50, Peningar sendist i P. O. Money Order Registered Letter eða Express Money Odrer. Bankaávísanir á aðrabankaen i Winnipeg að eins teknar með afföllum. B. L. Baldwinson, Editor & Manatrer. Office ; 219 JIcDermot Ave. P o. BOX 1588» Þingmenska Hún er gerð að umtalsefni i síðasta Lögbergi og þykir blaðinu hann hafa verið léttur á metum í þeirri stöðu. En á hinn bóginn fær- ir blaðið ekki eina einustu ástæðu máli sínu til sönnunar, sem ekki var heldur væntanle^t, af því greinin er | auðsjáanlega samin til þess að kasta kosningaryki í augu kjósendanna. Það er ekki tilgangur þessa blað3, að bera saman þingmenskuhæfileika þeirra B. L. B. eða Sigtryggs Jónas sonar. Kjósendur í Gimlikjördæmi eru þegar búnir að fá reynzlu í þv[ efni, hvort semþeir eru bornir sam- an á ræðupalli e ða í framkvæmdum þeirra í þágu kjördæmisins. Heims- kringla skal fúslega játa, að B. L. B. heflr aldrei gert tilka.Il til þess, að vera þingmaður fyrir einstaka menn, heldur fvrir alt kjördæmið í heild sinni. Endajhefir hann sýnt það með starfsemi sinni, að hann lætur kjördæraið í heild sinni hafa sem mestan hagnað af störfum sín um. Til dæmis má taka, að stjórn- arreikningar fylkisins sýna að B. L. B, heflr útvegað kjördæmi sínu sem næst fjórutn smnum meiri peninga úr fylkissjóði til vegabóta, heldur en Sigtr. gerði meðan hann hélt þing sætinu, og þe3s utan heflr B. L. B. útvegað járnbraut inn í kjördæmi sitt, sem ertil stór hags fyrir íbúa þess, b*ði að þvf er snertir samgöng ur við Winnipegborg og í verðhækk- un ft löndum bændanna. Ekki hef- ir Hkr. heyrt getið um óvinsældir B. L. B. I kjördæmi hans eða annar staðar og ekki ein einasta umkvört- un heflr oss vitanlega komið um Btirðbusaskap B. L. B. við kjósend- ur sína Ef Lögberg veit af slíkum dæmum, þi ætti það að tilfæra þau, svo kjósendur fái að sjá á hverjum rökum það byggir staðhæflngar sín- ar, og blaðið ætti að skýra afdráttar- laust frá nöfnum þeirra manua, sem orðið hafa fyrir þessum umgetna stirðbusaskap. Hitt vitum vér að er satt, að B. L B. heflr hvorki tíma tilhreiging né efni til þess að veia stöðugt á ferð um k jördæmið með Whiskey brúsa, eins og sagt er að andstæðingur hans geri á kostnað Dominionstjörnarinnar (almennings). Heimskringla litur svo á, að þing- menn vinni kjördæmum sínum meira gagn með því að vinna eins og B. L B. heflr gert, heldur en með þeim hætti, sem Sigtr. gerði meðan hann hélt sætinu. Viðvíkjandi því, sem Lðgberg segir um loforð þau er B L. B. á að hafa geflð í Nýja ís landi, þá er sú staðhæfing algerlega ósönn. B. L B. er ekki vanur að lofa öðru en því sem hann ætlar sér að efna, og efnir.og það vita menn og kannast við í báðum hlutum kjðr- dæmisins. Enda er oss sagt, að hann hafi als engin loforð gefið kjós- endnm slnum önnur en þau, sem hann heflr fufla vissu um að geta efnt, og mun efna. sem þingmaður þeirra. i var aldrei hreift við málinu, en ! maðurinn látin sleppa, eins og ! ekkert hefði komið fyrir. Það var j ekki annað sjáanlegt, en að fsl.! réttvfsin og yfirvöldin, sem hafa ! framkvæmdarvald hennar með j j liöndum, væru þessu athæfi hjart- j an'ega samþykk, eða svo lftur það út fyrir vorum sjónum, úr fjar-1 lægðinni liéðan að vestan, og vér ! teljum vfst að það verði ekki með rökum sýnt að vér sjáum þar að j nokkru leyti rangt. Má enda vera að íoreldrar drengsins hafi gert sig ánægð með f>enna greiða fyrir gist ingu morðingjans. Þetta tilfelli var sannarlega „voðalegt nfðings- verk”, en ekkier sá atburður betri, sem sfðasta blað vort skýrir frá. Þar ræðir um eina þá makalaus- ustu þrælmensku, sem komið hefir í ljós á Islandi, sfðan á 17. öld, 1 elsi blasað við þessum hjónum und ir svipuðum kringumstæðum. En j þar heima er nokkuð öðrti máli að gegna, og óvíst hver endir á verð- ! ur. En mál þetta vekur eflaust ! næga eftirtekt þar heima, til þess að hvetja allan betri liluta þjóðar- innar til þess að gera gangskör að | [>ví, að slfkir stórglæpir geti ekki framvegis þróast þar f landi. Það er kominn meira en tfini til J>ess að meðferð á hreppsómögum [>ar sé svo bætt að þeir megi alast upp við jafngóðan kost og annað sjálf- stætt fólk. Það er ilt til afspurn- ar að lffið sé kvalið úr f>eim með j hungri og hrísvandarhöggum, eins og hú liefir átt sér stað. Réttur- inn þarf að láta röggsamlega til sfn taka í þessu máli. Hjónin þurfa nauðsynlega að verða látin sæta þyngstu hegningu, sem lög leyfa ! fyrir glæp þeirra, og presturinn,— liánn þarf að fá ráðningu fyrir af- skifti sfn af málinu, sem verði i honum minnisstœð meðan hann lifir, því f raun réttri virðist hanri ’ vera f fylsta máta meðsekur í glæpnum. Nafn bóndans er OJdur og faðir drengsins heitir Páll Hans- son. tiltrú en New York bœr, og New York bœr meiri 'tiltrú en brezka veldið. Sannleikurinn f því máli er auðvitað alt annað. Til þess að sjá hvort tiltrú Manitobafylkis hef- ir rénað eða aukist, verður að gera samanburð á þvf við „standard” veðgjöld, eins og t. a. m. Bretland. En sá samanburður sýnir, að veð- gildi Manitoba heldur sér hlutfals- lega betur, og þess vegna fer verð gildi ]>ess vaxandi, en ekki mink andi. Og það lfka er einmitt J>að. sem hver heilvita maður getur vænst eftir, samkvæmt tjárhags ástandi fylkisins fyrrog nú. Merkin sýna verkin og Fáfræði þekkingarskortur. í gremju sinni liafa liberalmál- gögnin verið að slá því ryki ! augu almennings, að lánstraust Mani- °S ! tobafylkis fari þverrandi nú, í sam f>ar sem sjáanlega fleiri en einn anburði við það sem liefði verið á eða tveir eiga hlut að máli. Öll- j um sem nokkuð nákvæmlega Þekka j til á íslandi, er J>að ljóst, að það er j ekkert sældarbrauð að alast J>ar ! upp á hreppnum, svona yfirleytt, i og margir eru þeir, sem frá ung- j dómsárum sfnum muna eftir sulti og svipuhöggum á hreppslíknar- heimilunum. En méðferðin á pilt ínum svo fram úr öllu hófi, og er svo langt fyrir neðan alt mannlegt vel- sæmi, að niann hryllir við að rita um það og þó er ekki að eins nauð synlegt, heldur blátt áfram óum- flýjanlegt að einarðlega og opinber j stjómarárum Greenwaystjómar- | innar. Þetta gera þau í bræði sinni, og hálfgerðu Þekkingarleysi, jafnt á ffnansmálum sem öðrum. Lánstraust fylkisins fer vax- j andi, en ekki þverrandi. Það sjá allir, sem skyn bera á peninga- markaðinn. Hagfræðingar og verzlunarmenn, sem liafa meiri Fylkis þingkosninar, sem í hönd fara bráðlega, eru ekki neitt sér ! staklega eftirtektaverðar. Leið- ; togi andstæðingaflokksins er ekki n/r af nálinni. Ráðsmenska og ! stjómmenska hans er vel kunn, og hann hefir ekki annað fram að j bjóða en það sama og hann og Stígsson, | hans stjórn hafi gert áður. Fylkis- búar eru búnir uð fá fulla reynslu ! um stjórnmensku hans, og hún er j ekki J>ess virði að eftir henni verði j sótst. Þeir félagar sátu samfleytt 12 ár í völdum, og voru að sfðustu reknir frá þeim með almennings vilja. þeir bara biðja almenning að koma sér til valda aftur upp á sömu afglöp og þeir gerðu áður. Þeir lofa ekki einu sinni bót og betrun Þeir biðja um tækifæri til að s/na það að þeir geti, eða vilji, vinna sem heiðvirðir menn f stjórnarráði Þeir heimta bara að sér sé komið að af því J>eir hafi stjórnað eins og þeir stjórnuðu, og ætli að halda þvf áfram þegar þeir komist til valda aftur. Verkin í hverju máli syna og tala hærra en orðin, sem um J>au eru töluð. Kjósendur eiga nú að velja um hvort heldur þeir vilja hafa núverandi stjórn um næst; í Skaptárdtd aSlðu ’<>rir j^gkkingu ^ fjármálum, en leigutól fjögra ára tímabil, eða Greenway liberalflokksins kannast vel við það °g hans fylgifiska. að þegar daufir tfmar eru f við- ',er kjósendum að skiftalffinu, 'og þeir koma einlagt j /irkilegu gerðir þessara Hokka liækka stjórnar- íhuKa mismun á stefnu og fram- Þar afleiðandi yfirvega hinar annað velfið, [>á ábyrgðir f verði. Þær eru skoðað- tcomu í verkum beggja flokkanna ! lega sé um þetta rætt og ritað. ekki j. , » ,. 1 b , ! keppast peningamenn um að lána að eins til viðvörunar tynr alþýðu ar tryggustu áliyrgðirnar. og þá Kjósendurnir verða að skoða sund- urliðaðar hliðar á stjórnmálunum. manna, heldur miklu fremur til í upphvatningar þeint embættis- mönnum, sem eiga að fjalla um j þetta mál. Hinn látni piltur var munaðarlaus, móðir hans líklega | peninga sína móti þ<*im, þó j>ær h<ur eiSa bera saman stjórn- í gefi lága vexti af sér. Þegar verzl- menskuna á opinbegum verkun unartímar em góðir og viðskifta- fjArmálum, mentamálum, kosninga- útlitið bjart, j>á fara peningamenn lögunum, stjómarvinnu, jámbraut- að lfta eftir að ávaxta peninga sína armálnm og opinbemm styrkveit þar með hækkandi vöxtum. Pen- ‘n8um fylkisbúa. Þegar J>eir dáin, þvf fréttin að heiman getur ingamenn vi]ja ætfð 8Ítja við þann hafa gert það, J>á hljóta J>eir að sjá ekki um aðliún sé nokkr til. Faðir- ei(jjnl « *' “ ’ ~ inn einn af þeim auðnuleysingjum þegsu sem alstaðar virðist hafa verið illa( eldinn, sem bezt brennur. Af að núverandi stjórn hefir breytt er ! kyntur, svo að engu hans orði var I trúað, en liann hafði ekki orku til ) eða vilja að annast sjálfurum upp- j eldi bamsins, eins og þó var ein- dregin skylda hans að gera.Hrepps nefndaroddvitinn, einn af þessum trassafengnu rolumönnum, sem ekki skeytti embættisskyldu sinni, I nema að litlu leyti, og presturinn (séra Sveinn Eirfksson?) glæpsam- ; lega skeytingarlaus um skömm eða ! heiður. Það var hann, sem vott- aði það að þessi manndrápsstaður væri „forsvaranlegur verustaður” fyrir piltinn látna. Það verður j fróðlegt að frétta á hverju prestur þessi heflr bygt vottorð sitt, því að I J>að er vitanlegt að staðuriun hafði ilt orð á sér áður en hann gerði j rannsóka sína, eins og lfka sést á þvf, að sýslumaðurinn hafði grun um ástandið þar og meðferð á pilt- j inum. Það er ekkert tiltökumál, in ástæðum minka framboð á sem heiðarleg stjóm, en slíkt stjómarlánum, af þvf stjóruir ehhi hægt að segja um Greenway- gjalda ætfð lægri vexti vegna þess stjórnina. Þegar kjósendumir að þær álítast hafa bt'tri tryggingar 1)ata fíer*> verulegan samanburð, J>á ! geta þeir farið eftir útkoinunni, [ pegar J>eir ganga inn að atkvæða- borðinu. gegn láni, en aðrir. Þetta 1/sir sér bezt í rénandi ; gildi á skuldabréfum í New York.! og skuldabreíum, sem brezka rikið [ gefur út, sem hefir betri pant að j bjóða, en nokkurt annað ríki í | ! heimi. Borgin New York er nú að selja skuldabréf með 3J%, sem stendur hér um bil í jafnvægi við skuldabréf með 3 per cent f virð- mæti til 85. Fyrir fáum árum sfð an var hægt að selja þau með 3% fyrir 100. Það mundi verða rök- færsla Free Press og annara blaða, sem alt eftir þvf eta, að þetta væru afleiðingar af þvf, að Tammany- fél. varð undir, og þess vegna væri tiltrú New York að réna, sem svar- aði úr 100 ofan f 85. Skuldabréf Englandsstjómar Hér á eftir fylgir útdráttur af aðal framkomu og aðgerðum þeirra stjómflokka, sem hér er um að tala Yér ætlum fyrst að byrja á kosn- ingalögunum, sem kjósendur eru n/búnir að reyna, og Roblinstjóm- in lét búa til. Eftir kosningalög- um Greenwaystjórnarinnar muna allir. Mismunur er þannig: Nú ver an d i stjórn hefir af- hent dómuram fylkisin8 alla umsjón á tilbún ingi kosninga- listanna,j>arsem engin flokks- brögð geta kom- ist að. Dómar- amir einif hafa f ram - um, að dauðsfall Manndrápið á íslandi, Pilt8ina hefð 1 i náttúrlegan • •‘Voðalegt nfðingsverk—-efni- sýslumaðurinn eiga, að af öllum legur sveitapiltur, 10 ára gamall, [ aem læint eru við mál j>etta riðnir, f>ó fólk verði bráðkvatt á íslandi, gáfu l\/0 og vora seld á 110 fyrir og því engin ástæða til að láta f^um áram. Nú eru þau gefin út rannsaka þctta sérstaka dauðsfall, með ^/»> en veðgildi 100, sem verð- f ulla jefekki hefði þegar fyrirfram legið ur j>að sama [og 83 gegn 2J per kvæm^ogdóms sá granur á staðnum, sem gaf n&- cent- ^ ilji nú þessi liberal mál- j va ( Pvt m^ L gögn , samkvæmt sínum eigin | lega f ullvissu fði ekki getaðveriðá skilningi & fínansmálnm, skýrafrá hátt. En það má | þvt hvemig á j>vf stendur að pen- kvalinn til dauða f hor, af vanhirðu og með misþyrmingu”. Svona hljóðaði Islandsfréttin í sfðustu Heimskringlu, tekin eftir er hann sá eini, sem sjáanlega hef- Eftir núgild- andi kosninga- lögiim, eru skrá- setjararútnefnd- ir af dómuran- ingamenn hafi tapað tiltrú til stjórnarinnar á Englandi. Það ] um án tillits til verður gaman ir gengið röggsamlega fram í því j Þessara ófjármálafróðu ræfla að sjá þá skýringu J flokka, J>eir geta I verið úr öllum að gegna embættisskyldu sinni, og ef hann heldur málinu eins rögg- blaðinu ísafold. Voðalegt nfðings sainlega fram, eins og hann hefir verk! Já, vér hefðum nú sagt byrjað rannsóknina, J>á ættu J>au J>að, en þó engu voðalegra en sum 1 hjónin í Skaptárdal að fá að bera Þessir blaða fáfræðingar það út, að veðgildi Manitobafylkis hafi fallið frá 111 ofan í 101. Þetta er miklu minna en fall skuldabréf- anna f New Fbrk úr 100 ofan f pólitiskum flokk hera um sem til era. Þeir standa undir umsjón og eftirliti dómar- anna. Greenway- stjómin hafði lista undirbún- inginn í sfnum höndum, og sýndi óviðjafn- anlegt flokks of- stæki og órétt- láta iiðferð f því verki. Greenway- st.jórnin skiprði sjálf skrásetjara, og það úrsfnum flokki, og fór þar eftir þvf, sem henni fanst verðleikar til Hggja- Hjá hennivoru t>eir undir hand- eiðslu og umsjá þess flokks. tíkrásetjaruir vita að þeir eru útnefndir með fullu trausti al- mennings, og eiga að leysa J>aó verk af hendi með h e i ð r i , skyldurækni og sanng irni. Breyti f>eir öðru- vísi, standa þeir undir lagalegri hegningu, og bera fulla á- byrgð af verk- um sínum, sem dómsvald óháð flokkadrætti liefir úrskurðar- dóma í. Þeir geta ekki skrásett nokk- urn mann nema hann mæti sjálf- ur, nema lögleg forföll banni, og skrásetur þá annar hann. Þeir geta ekki neitað nokkrum manni að kom- ast á kjörskrá, sem lagalegan rétt hefir til að vera þar. Þessir kosn- ingalistar eru heiðarlegt laga- smíði, og rétt- látir. Þeir s/na vilja og rétt kjósenda, þá þeir greiða atkvæði, og þar af leið- andi sýna þeir vilja almenn- ings. Yfirskoðunar- rétturinn er ó- háður flokkaríg og flokkapörum. Hann er háður af dómurum, eða J>eim, sem þeir skipa þar til. Skrásetjarnir vissu að þeir voru útnefndir af sfnum flokks- vinum, og sem ötulir fylgis- meun, og áttu j að leysa það verk af hendi sem nefnt var “hjálpaðu fiokkn um”, og klækir og lirekkjapör vai vel þegið af þeim, sem út- nefndu þá, og hiifðu yfir þtíim að ráða, og vora sjálfir óhræddir að sleppa, hvað sem þeir gerðu. Væri |>eir óháð- ir og sýndu ekki fiokksfylgi, j>á voru þeir skoð- aðir óverðugir starfans og flokkshlunninda Þá gátu þeir sett öll þau nöfn á kjörskrár sem vildu. I Win- nipeg að eins, vora fleiri j>ús- und nöfn sett á listana, sem þessir útnefndu embættism e n n bjuggu til, sem enginn ininsti réttur var fyrir, Þeir neituðu þá að setja nöfn manna niður sem híifðu fylsta rétt tjl þess að vera á listunum, ef þeir vissu að J>eir vora mót- partar sfnir, þó þeir vissu sjálfir að það var em- bætt isskylda J>eirra að gera |>að. Þegar listarn- ir voru búnir, vora þeir rang- látir og vitlaus- ir, og miðaði alt í j>á átt að styðja st j ór na rflokki n n og þingmanna- efni hennar, en misbjóða v*ilja almennings. Yfirskoðunar- rétturinn var í mesta máta flok k d r æ g u r . Hann var J>á f höndum manna, sem áhðir voru flokkstj. Úr- skurðir þeirra voru ranglátirog í hag fyrir stjórn ina. Ef viðætlum að J>ekkja menninaí anda og sannleika, þá skulum við skoða verk J>eirra vandlega, J>ví þau segja okkur sannara, en sjálfshól og málæðióvandaðra manna. Þegar við gerum það, þá skulum við forð- ast allan flokkadrátt og ofstæki. Þetta er bezti og skynsamasti veg- urinn fyrir kjósenduma. Með J>ví móti geta J>eir þekt dygðir stjóni- anna og mannanna. Hvað segja verk jx'ssar tveggja stjórna, J>egar öllum ræðum og orðagjálfrinu er slept, og því sem er enn þá verra gleymt. Hvor stjómin f>efir búið til heiðarlegri kosningalög. Rann- sakið það. Stjórnin gefur skólabækur. Þessa daga hafa skólabörn fengið frfar kenslubækur frá fylkisstj. og fá þær framvegis. Roblinstjórnin ákvað f fyrra, að kenslubækur handa börnum í barnaskólunum yrðu lagðar til af stjórninni, en bækurnar hafa ekki verið til fyrr en nú. Þær eru nýprentaðar með góðu letri á góðum pappfr og bundnar í sterkt og fallegt band. Það var búið að afhenda börnun- um út um land sumstaðar J>essar frfu bækur, en J>að stóð á prent- verki og bindingu, að j>ær voru ekki afhentar fyrr hér í Winnipeg, J>vf auðvitað eru það ekki að eins fáar bækur, sem stjórnin gefur börnunum á skólunum hér og ann- arsstaðar, heldur eru það margir tugir þúsunda. Þessar fríu bækur eru 4 að tölu: 3 lestrarbækur (Readers) og landafræði. Börn upp f „Stand- ard” fjögur fá þessar bækur.— Kennurum er ætlað að sjá um að bömin fari vel með bækurnar, og slfti þeim ekki meira en nauðsyn- kvefur. Það munu margir foreldr- ar og börn minnast Roblinstjórn- arinnar hl/lega fyrir þetta þarfa og góða verk, I sambandi við þetta má geta þess, að Greenwaystjórnin gerði á sfðustu árum sínum bindandí samning við prentfélagið. sem prentar skólabækur nm tfu ára tfiHfibil. að prenta engar endurbœttar eða aðrar barnakenslubækur fyrir Manitobafylkisstjórnina. Roblin- stjórnin átti því f stappi og tfma- töf að fá félagið til að prenta þess- ar nýju kenslubækur; óg liberal- málgögnin spiltu fyrir þvj eins og þau gátu. En stjómin löt ekki undan, og samningarnir urðu gerð- ir ónýtir, f>ar sem Greenwaystjórn- in liafði leigt þessu prentfélagi æskulfðinn í Manitoba. til að læra bækur frá J>ví, sem voru óhag- kvæmar og á eftir tfmanum, því öðravísi verður það tæplega skilið. Og til að kóróna alt saman, þá læt- urGreenwayb löð sín standa mótiað þessi vanvirða hans verði lagfærð. Það hefir enga J>ýðingu að fjölyrða um fremkomu stjórnarinnar f þessu máli. Alli-i heilvita menn finna mismuninn á þessum aðferð- um, Ogóefað mun Roblinstjórn- in ávinna sér virðingu, hylli og vel- vild foreldraog barua, bæði nú og sfðar. en Greenway af sér brjóta þá fjársjóði. Almennings stjórn. Séra T. W. Glover, sem er prestur á Nýja Sjálandi, var hór á ferð und- anfarna daga. Honum sýndist ekki alt með feldu hér í Canada. Og illa heldur hann að Nýja Sjálandsbúar kynnu við að hafa járnbrautir sínar í höndum auðfélaga, og ekki hefði stjórnin þar enn þá drýgt þann glæp að gefa télögum, sem byggja brautir, peninga eða land almenn- ings. Eins og kunnugt er, kvað hann ríkið eiga járnbrautir þar. Stjórnin sæi um þær að öllu leyti og miðaði fargjald og flutningsgjald að eíns við það að brautirnar bæru kosnaðinn. Þar mundi stjórnin ekki taka í mál að gefa auðfélögum lOc. f peningum, löndum eða öðrum hlunnindum. Hann segir að ríkið eigi líka fregnþræði og talþræði, og sé sama fyrirkomulag á notkun þeirra og járnbrautunum, að láta al- menning nota þá fyrir eins lítið og hægt er að komast at með, til við- halds og útgjalda. Hann kvaðst ekki geta og vilja staðhæfa neitt um það, hvort Canada menn gætu meðhöndlað járnbrautir og fregntæki, svo þeim væri stór hagur í, frá því sem nú væri. En kvaðst vera sannfærður ura, að Nýja Sjálandsmenn hefðu ekki reynt að taka J>að í mftl að litu hrautir og fregnþræði vera eign félaga, ef þeir hefðu átt að ráða þeim málum. Hann væri ennfremur sannfæiður um, að af því leíddi svo stórfeldan gróðafyrireirstaklinginn og þjóðina í heild sinni, að ómögulegt væri að sýna hann með tómum tölum Enn- fremur verkaði sú meðvitund að all- ir ættu kóta í þessum stóru fyrir- tækjum, og hefðu jafnvel tilka.ll til þeirra, heilbrigt og örvandi sjálf- stæði, f huga einstaHlings, og þægi- legra hugsunarástand yfir höfuð. Hann sagði að Nýja Sjáland hefði ætíð átt járnbrautir sínar og ráðið þeim, og það hefir reynst svo happa- drjúgt. að þeir fáu brautaspottar, sem félög eða einstakir menn hafa hygt upp & cigin spýtur, hefír stjórn- in keypt handa ríkinu, eins fljótt og hún hefir fengið þaer keyptar. Þar af leiðandi hettr það ekki verið al- geng venja, að bíða með að kaupa eða koma upp brautastúfum þangað til að landið umhverfis þá er bygt, ogþéttskipað fólki. Það hefir ekki verið talið þýðingarmesta skilyrðið þar að brautin borgaði sig á fyrstu árunum. Stjórnarlöndin hafa óð- ara hsekkað í verði, þegar braut hef- ir verið komin nálægt þeim. Stjórn- in hefir myndað nokkurskonar landasölusjóð, sem hún ver til brauta- bygginga, þar sem hún álítur j>ær

x

Heimskringla

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.