Heimskringla - 08.10.1903, Blaðsíða 1

Kærkomnasta gjöf til ísl.
á Islandi er:
Heimskringla
$1.50 um árið heim send.
KAUPIÐ
Heimskringlu i
og borgið hana; að eins
$2.00 um árið.
XVII. WINNIPEG, MANITOBA . OKTÖBER 1903. Nr. 52.
—
Fregnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
—Austræna sýkin gengur um
þessar mundir um héruðin í mið
Indlandi svo að aldrei heflr áður
ver verið. Menn, konur og börn
hrynja niðar í hrönnum á hverj-
um klukkulima. í mörgum hfts-
um deyja allir á fáum klukku-
tímum, og margir sem reyna að
flýja bygðir þær, sem sýkin geysar
um, hrynja niður á veginum;
enginn er óhultur' á nokkrum stað,
og alt ástandið er talið svo voðalegt
að þvl verði ekki rétt lýst með
nokkrum orðum. í bæjunum Mhow
og Inora er þeim dánu fieygt út
fyrir dyr húsanua og menn koma í
yögnum að tína upp líkin og grafa
þau. mörg í hverri gröf. Lögreglan
húsvitjar og í mörgum húsum finna
þeir alla íbúana dauða.
—26 ullarvergsmiðjur i Canada
hafa nýlega orðið að hætta starfi.
Þær framleiddu áður 24 millión doll.
verði á ári hverju. Skortur á hæfl-
legrj tollvernd er kent um þetta,
eins og um starfsþrot járnverksmiðj-
anna í Sault Ste Marie. Astæðan
fyrir starfsþroti ullarverkstæðanna
er sú, að undir núverandi toll tyrir
komulagi geta Bretar sent vörur sín-
ar inn í Canada með nær engum
tolli, og því undirselt canadisku
vöruna.
—Laurierstjórnin beflr í frárlög-
um þeim, sem nú eru fyrir Ottawa-
þiuginu gert éætlun um $67,700,857
útgjöld á þessu yfirstandandi fjár-
hagsári ríkisins.
—Róstusamt heflr verið í bænum
Sault St. Marie í Ontario, síðan járn-
verkstæðin miklu urðu að loka dyr-
um sínum fyrir efnaskort. Margir
af þeim hálfu fjórða þúsundi manna,
sem þar töpuðu atvinnu, urðu þegar
í vandræðum. Þeir eyddu hverju
centi jafnótt og þeir fengu það og
stóðu svo uppi alslausir strax og at
vinnu þraut. Þar við bættist að
þegar félagið hætti starfi þá skuld-
aði það mönnum sínum nokkurra
daga kaup, sem það gat ekki borgað
þeim. Við þetta æstust menn þessir
svo mjög að þeir grýttu eignir fé
lagsins og eyðilögðu talsvert af
þeim. Lögreglan og sá litii her-
flokkur sem þar er i bænum máttu
ekki við lýðnum, svo að 2 deildir
hermanna voru sendar frá Toronto,
til að vernda eignir félagsins og
halda skrýlnum i skefjum. Síðan
hafa engar róstur eða eignaspell orð-
ið þar. Nú hefir Ontariostjórnin
hlaupið undir bagga með félaginu
°g lagt fram nægilegt fé til þess að
félagið geti borgað öllum mönnum
sínum kaup þeirra að fullu. Við þá
fregn komst sú kyrð á mennina að
herdeildirnar hafa verið sendar
heim afiur, og ekki framar búist við
eignaspjöllum þar í bænum.
—Frétt frá Mexico segir ungrú
Manuela Flores hafa verið kosna til
borgarstjóraembættis í bænum Lin-
ares, ásamt því embætti heflr hún
einnig bæjargjaldkera. bæjarskrifara
og bæjarlögmannsstöðurnar, sem
stendur er hún því öll bæjarstjórn
in. Faðir hennar var borgarstjóri,
en er hann veiktist í guluveiki þá
var dóttir hans, sem hafði verið
sktifari hjá honum, sett í “Mayors”-
stöðuna af fylkisstjóranum. Svo
veiktust allir embættismenn bæjar-
ins, hver af öðrum í sömu veikinni.
Og stúlka sessi heflr tekið að sér að
gera verk þeirra allra. Bæjarbúat
voru 15 þús. að tölu, en nú eru þar
eftir að ein 3 þús. manna, hin 12
þús. hafa annað hvort dáið eða flúið
úr bænum. Landsstjóri Diez heflr
lokið lofsorði miklu á starfsemi ung-
frú Flores og hefir beðið þingið að
veita henni medalíu og rífleg laun
fyrir hugrekki og dugnað, sem hún
hdíir sýnt vflr alt drepsóttartíma-
bilið.
- Umsjónarmaður eftirlauna i
Bandarikjunum segir að í síðustu 38
ár hafi eftirlaun þau, sem þjóðin
borgar uppgjafaþjónum sínnm, ver-
ið als $3,308.623,590,00. Hann
gerir þá tillögu í skýrslu sjnni, að
hver sá eftirlaunamaður, sem sæti
dómi fyrir ósæmilega glæpi, skuli
tapa eftirlaunum sínum, og enn
fremur, að hver sá eftirlaunamaður,
sem giftist, skuli sæta sömu lögum.
—Þarna fór hanu feti of langt.
—Sir Wilfred Laurier voru ný-
lega gefnir $100,000 í peningum, er
vinír h íns skutu saman handa hon-
um til þess að varna vistaskorti á
ellidögum hans.
—Joseph Chamberlain hélt fund
mikinn ( Glasgow þann 6. þ. m.
50 þús. manna báðu um aðgöngu-
miða 2 vikum áður en fundurinn
var haldinn, en að eins 5 þús. manna
komast að.
—Kiudarar á gufuvögnum C. P.
R. félagsins hafa beðið um 20 per
cent kauphækkun frá þvi scm nú er.
-—Vinnumenn við byggingu C.
P. R. kornhlöðunnar i Port Arthur
hafa gert verfall. Þeir höfðu $2.25
til $2.50 á dag, en heimta $3.00.
Syo mikil vinna af ýmsu tagi er nú
þar í bænum að aigcngir verkamenn
telja sér hægtað fá $3.00 á dag.
—Grand Trunk Pacific lagafrum-
varpið hefir verið samþykt 1 Ottawa-
þinginu. En bænaskrám heflr rignt
á stjórnina úr öllum áttum um að
samþykkja ekki frumvarpið. 50
bænaskrár hafa verið lesnar upp í
þinginu suma daga. Þær eru nú
orðnar svo huudrum skiftir. Bænar-
skráin frá Montreal hafði 5 þús.
nöfn. Þetta brautarmál er það ó
vinsælasta mál sem um mörg ár
befir verið á dagskrá í Canada, og
talið víst að stjórnin falli á því við
næstu kosningar.
Nýlega gerðu börn í 6. bekk i
einum alþýðuskólanum í Ceicago
námsfall af þvi að skólanefndin setti
negrastúlku sem kennara yflr bekk-
inn. Börnin neituðu algerlega að
ganga á skólann fyrr en hvítur
kennari væri fenginn. Skólastjórn-
varð að láta undan tafarlaust.
—F. M. Hubbell, auðmaður i
Iowa í Bandar., heflr ráðstafað eign-
um sínum, að upphæð 2| mill. doll.,
þannig, að hann gerir sjálfan sig og
2 syni sina að umsjónarmönnum
auðsing, og á þessi umsjón að ganga
i erfðiralt þar til 21 ár eru liðin frá
því allir núlifandt erflngjar eru liðn-
ir undir lok. Yngsti erfinginn er
nú 7 ára gamall, og þvf er talið víst
að 100 ár muni líða þar til hægt er
að skifta eignunum milli þá lifandi
—nú ófæddra—erfingja Vetði þá
engir erfingjar, gengur eignin til
ríkisins. Það er og tekið fram í
erfðaskrá þessari að hver sá erhngi
sem sannist að verða óhóflega eyðslu-
samur. skuli afskiftast allri arftöku;
Og að afnot af íbúðarhúsi auðmanns-
ins, sem talið er $150,000 virði,
skuli ganga tll elst^t erfingja, þar til
eignin skiftist eða gengur til rík-
isins.
—Herforingi einn í Þýzkalandi
var kærður fyrir að hafa barið til
óbóta 1207 menn, sem hann var að
kenna herfingar. Hann kvaðst hafa
orðið að berja mennína eins og naut-
gripi til þess að koma þeim til að
læra nokkuð. Hann var dæmdur i
31 árs fangelsi. Dóminum var skot
i '
ið til æðri réttar, 15 sakir voru j>ar
sannaðar á manninn og dóminum
breytt í 8 ára fangelsisvist. Þýzkir
herforingjar standa undrandi yfir
þessu; en keisarinn er ákveðinn í
því að vernda hermenn ríki3ins fyrir
ofbeldi þrællyndra herstjóra, og fær
fyrir það mikið hrós hjá alþýðunni.
— Gamey rannsóknin í Ontario
kostaði fylkið als $65,000, hver
dómari fékk $100 á dag, eða als
$26,000 hvor auk vanalegra launa
sinna. Svo segja blöðin eystra að
þetta hafi verið ærið kostnaðarsöm
rannsókn. En að dómararnir hafl
með úrskurði sínum geflð stjórninni
fult verð fyrir kaup það er þeir unnu
fyrir meðan á málinu stóð.
— Mrs. Luella McConnell, sem um
nokkur undanfarin ár hefr starfað
að námaverzlun í Yukon héraðinu,
er nú alflutt þaðan. Hún flutti frá
Dawson í síðasti. mánuði með allan
gróða sinn, sem talinn var $200,000.
—Margar fjölskyldur þeirra 3,500
manna. sem fyrir fáum dögum mistn
vinnu við stálgerðarverkstæðin hjá
Sault Ste. Marie, búa við svo mikinn
skort að hjálpar hefir verið leitað
handa þeim. Nokkurir menn, sem
ögn höfðu afgangs vinnulaunum
sínum, hafa komið til Winnipeg og
annara staða í Manitoba til að fá sér
atvinnn.
—Svo segja skýrslur sem Banda-
rikja8tjórnin hetír fengið frá mönn-
um sínum þar eystra, að hvergi
finnist gull í Filipseyjafjöllunum.
Engir þeir, sem um þau hafa farið
og rnnsakað þau hafa fundið nokkr?
gullæð svo teljandi sé og þó hefir
talsvert verið leiiað, því að sögur
miklar höfðu gengið um að gull
væri þar víða í fjölium. Eu allgóð
kol hafa fundist á Bataney í Albany-
fylkinu, og eru Bandamenn nú að
vínna að tekju þeirra Þetta er sá
eini námaiðnaður sem ennþá er
stundaður þar eystra. Kol hafa
fundist á fleiri stöðum og alstaðar
góð; en enn þá hetir ekki verið
byrjað að nema þau. Mikið er sagt
afjárni víða þar í fjöllunum. sér-
staklega á Cebueyju. Kopar hefir
og fundist á ýmsum stöðum, en eng-
in tilraun heflr verið gerð til að
vinna hann Ekkl heldur er mikið
um timburtekju, og þar er þó víða
sögð gnægð aí ágætum vifarteg-
undum. Bandaríkjamenn hafa enn
þá ekki lagt mikið fé i verzlun þar
eystra eða við eyjarnar. En nokkrir
þeirra hafa myndað félag til að
raflýsa Manillaborg og leggja þar
sporbrautir um strætin.og er það
talið vænlegt gróðabragð. Þar
eru og 2 bankar, sem Bandarikja-
menn eiga, og nokkrar smáverzlan-
ir, að öðru leyti hafa þeir lítið fé
lagt til atvinnuvega þar eystaia,
enn sem komið er.
—Rafmagnssporvagnar, sem renna
milli bæjanna Marienfelde og Zossen
á Þýzkalandi, fara með hraða, sem
jafngildir 118 milum á klukkustnnðu.
Það er sú mesta ferð sem slíkir
vagnar hafa enn þá farið-
— Fiskimenn í Nýfundalandi
græða vel á avinnusiuni í ár. Banda
ríkjamenn hafa nýlega pantað frá
þeim 100 þús “quintals”— 10 mill-
iónir punda af þorski, og borga vel
fyrir hann, sömuleiðis kaupa þéir
a!t það þorskalýsi, sem þeir geta
höndum yfirkomið og borga $3
fvrir gallonuna af því. eða fjórum
sinnum meiia en í fyrra, þá var það
75c gallonan.
— Fellibylur slóbæinn St. Charles
i Minnesota á laugardaginn var;
drap 7 menn, meiddi nærri 20 og
gerði nærri 300.000 doll. eignatjón.
SINCLAIR, MAN. 20. Sept. 1903.
Ritst. Heimskringlu:—
Sorglegt tilfelli átti sér atað hér
í norðurhlutabygðarinnar byldaginn
mihla, 12. þ. m., að ísl. bóndi varð
úti, Sumarliði Sæmundsson að nafni.
Fór hann mjög snemma morgun
þess sama dags með uxapar sitt i
skóg, um 10 mílur frá heimili sínu.
Á heimleiðinni yfirtók bylurinn
hann og hann viltist. Á þriðja degi
fanst hann örendur í skafli, en ux-
arnir fuDdust báðir daginn eftir byl-
inn, dauðir.
Sumarliði heitinn eitirskilur
ekkju og barn. sem mistu-þar miklu,
bæði frá tilflnningalegu og af
komulegn sjónarmiði. Það eru rúm
4 ár síðan sumarliði heitinn kom frá
ættlandinu (suðurlandi), en kort 3
ár síðan hann gekk að eiga eftirlif-
andi ekkju sína. Hann var mesti
dugnaðar og fyrirhyggjumaður, sér-
lega stiltur í iund og dagfarsgóðnr.
Hien látni var jarðsettur 19. þ. m. i
viðurvist flestra ísl. hér. Séra Ein-
ar VigfússoD, sem nú er hér í bygí-
inni, söng yfir.
M. Tait.
Fyrir hálft verð
að eins.
Eg hefi keypt með liálfvirði 200
karlmanna Irish Freeze og Estoff
yfirfrakka, skósfða, niðsterka og
að öllu leyti ágætar vörur. Þessar
vörur sel ég með kaupverði til
landa minna, sem margir eru ný-
komnir frá Islandi og þarfnast
sterkra. og hlýrra vetrarfata með
litlu verði. Einnig alfatnaði af
bezta efni, með miklum afslætti
til enda þessa mánaðar. Eg liefi
og mikið upplag af alskyns haust-
og vetrar skófatnaði á öllu verði.
Yfirleitt. hefi ég alla Nortli West
Hall búð mína fulla með alskyns
karla og kvenna fatnað utan og
innan liafnar og fataefni og alt
annað er lýtur að klæðnaði og
klæðavarningi. Svo og liatta og
húfur, En hálfvirðið er að eins á
vetrarfrökkunum og nokkru af al-
fatnaðinum.
Islendingar ættu ekki að missa
af þessu, heldur koma og skoða og
kaupa vörurnar meðan þær endast
með þessu lága verði.
G. JOHNSON,
Nobth West Hall.
Cor. Ross & Isabel St. Winnipeg.
Kæru skiftavinir
Nú u:ii þessar mundir sendi ég
hveijum þeim, sem skulda mér,
upphæðina af því sem skuldín er
upp að fyista okóber þ. á., og vil
ég vinsamlcga mælast til að sem
flestir Ix)'gi, einhvern part að minsta
kosti, af því sem þeir skulda, sem
fyrst að möguiegt er, helzt fyrir
miðjan Október mánuð, af pví ég
þarf mikið á peningum að halda
um þessar mundir.
Þann 4. eða 5. þ. m. legg ég á
stað til stórborganna St. Paul og
Minneapolis til þess að gera sem
bezt kaup á allrahanda húsmunum,
sem-þér munað mest þarfnast fyrir
í haust, og verð ég i betra standi en
nokkru sinni áður ^ð selja billega.
Ef það væri einhver, sem vant-
aði að kaupa einhvern hlut, sem
menn geta ekki búist við að ég
muni hafa i búðinni, t. d. skraut-
lega húsmuni eða hljóðfæri (Piano
eða orgel), sem ekki borgar sig að
hafa bæði vegna dýrleika og pláss-
leysis, þá skal ég með ánægju kaupa
þi hluti, og láta senda þá með mín-
um vörum í vagninum, til þess að
spara burðargjald, svo framarlega
ég verði latinn vita um það í tíma,
eða áður en ég legg af stað.
Ef þér þarfnist saumavéla, þá
gleymið ekki að sjá mig og vita um
verð á mínum saumavélura, áður en
þér kaupið annarstaðar.
Mountain N. D. 28, Sept. 1903.
Ells TliorwaldKon.
PIANOS og ORGANS.
Hciiit/.ntai) & Vo. PiimoK.-Bell Orgel.
Vér seljnm með mánaðarafborgunarskilmálum.
J. J. H McLEAN & CO. LTD.
530 MAIN St. WINNIPEG.
ew
Y°rk L'e |
nsurance l.o.
JOHN A. McCALL, president.
l.ífsábyreðir í gildi, 31. Des. 1902 1550 niillionír IkolinrH.
700,000 gjaldendur, sem eru félagið eiga það og njóta als gróða.
145 þús. manna gengu i félagiðá árinu 1902 með 302 miliion doll.
ábyrgð. Það eru 40 milliónir meíra en vöxtur fél. 1901.
Gildandi ábyrgðir hafa aukist á síðastl. ári um 188 miíl. Dollars.
Á sama ári borgaði félagið 5000 dánarkröfur—yfir 15 mill. Doll,—
og þess utan til lifandi u-eðlima 14J mill. Doll., og ennfremur var
§4.750,000 af gróða skift upp milli rreðlima, sem er §800,000
meira en, árið 1901. Sömuleiðis lánaði félagið 27,000 meðlímum
$8,750,000 á ábyrgðir þeirra, með 5 per cent rentu og án annars
kostnaðar,
J. tm. Morgan. Manager,
GRAIN BXCHANGE BUILDING,
AÁZ I JST IST I PE Gr .
€. Olafson,
AGENT.

Gestur Pálsson
hálf gelinn.
Nýjir kaupendnr að “Heimskringlu”,
sem senda oss $2.50 fyrirfram borgun,
geta fengið vestur-íslenzku útgáfuna af
ritverkum Gests sál. Pálssouar senda
þeim kostnaðarlaust, og sem þeir þann-
ig fá fyrir 50 cts.
Alstaðar annarst&ðar kostar bókin
$1.00, og hér á skritstofu Heimskringlu
fæst hún keypt fyrir $1.00, en í sam-
bandi við Heimskringlu kostar hún nýja
kaupendur að eins 50 cents.
Útgáfunefnd Heimskringlu telur víst
að margir Islendingar, sem enn þá hafa
ekki keypt blaðið, muni gjarnan vilja
eiga það og lesa, og að hið sama eigi
sér stað með verk Gests Pálssonar.
Þess vegna heíir nefndin komht að
samningum við útgefandann, sem gerir
það mögulegtað gera nýjum kuupei d-
um þetfa boð^ fram að nýári ræstk,
Heimskringla, án hókarinnar kostar
$2 00 um árið. Allir þeir, sein vildu
gerast kaupendur að blaðinu oy fá í it-
verk Gests með hálfvirði, sendi oss með
pöntunum fyrirfiam horgun:
$2.50
Hemslriníla News & PiMisliiai Co.
P. O. Box I2S3 Wiuiiipeg,
Banitoba.
Leyndardómr góðrar bökunar. ^
er innifalina í því að nota ^
rétt efni,
BIJ K RIKKOS UAKiNG POWDEH
hjálpar yður til að baka vel
hefaðar kökur og brauð.
Kl.l’F. KIKKON KAKIXG FOWOF.K
Biðjið matsala yðar um BLUE
RIBBON, 25c. punds kannan.