Heimskringla - 19.11.1903, Page 1

xvm. ár.
WINNIPEG, MANITOBA 19 NÖVEMBER 1903.
IMUU'4
cvy*
Nr. 6.
Hon. JohnA. Dav'dson,fylkis-
féhirðir Roblinstjómarinnar, and-
aðist að heimili sínu í Neepawa
kl, 9 á laugardagsmorguninn 14 þ.
m., eftir langvarandi nýmasjúk-
dómsþjáningu. Hann mnn hafa
verið nærSl í>rs gamall. Mr. Dav-
idson kom til Manitoba er hann
var 19 ára nð aldri, og með sörstakri
atorku og dugnaði vann hann sig
áfram og upp á við f>ar til hann
náði sæti í ráðaneyti fylkisins.
Hann var 5 eða 6 sinnum kosinn
þingmaður og pótti jafnan farast,
öll störf sfn vel úr hendi. Hann
var sérstaklega frómlyndur maður
og hreinskilinn f hvfvetna, og naut
mikilla vinsælda hjá almenningi,
Páir menn hafa unnið fylki þessu
meira gagn en hann, og sérstök
framfara minnismerki hefir hann
eftirlátið Neepawabæ og héraði,
sem var heimilÍBstöð hans, þvf það
má segja að hann væri aðal og eina
^. 8em myndaði þann snotra bæ,
og hafið hann í fremstu röð bæja í
pessu fylki.—Hann var jarðaður f
Neepawa í fyrradag.
Fregnsafn.
Markverðnstu viðburðir
hvaðanæfa.
—Ungur maður í Paris & Frakk-
landi hefir uppgötvað aðfeið tll að
•jóða eða brasa saman alnminnm..
Einnig hefir hann uppgötvað aðíerð
tii að herða aluminum svo að það
▼erðieinr hart og traust eins og tt&l,
en heldur þó léttleika sínum. Hann
hefir* veiið L4 ár að fullgeia þessa
opp'ötvun.
— 3000 menn á Btrætirbrantunum
i ('hicago gerðu verkfall um mið-
nætti á fimtndag»kvöldið var. Þeir
heimta 2ð p.r cent launahækkun,
sem félagsstjórnin ekki vill veita.
Nær 300 lögiegluþjónar reyndu að
vernda vagna fálegsins tem utanfé-
lagsmenn leyndu að íenna, eltir að
veikfallið var hafið, eu vetkfallb-
menn giýitu vagnana og brutu þ
og meiddu ýmsa menn er J vögnun-
um voru. Þeir tettu vagnara út
af sporinu og geiðu umfeið þeitra
ótnögnlega.
—Ítalíu konungur hefir tekíð
Marconi með mikilli vinsemd. Hef
ir lialdið hann i höll sinni og keyit
hann um alla borgina i autombbile
einni, og síðast keyrði hann beím að
gÍBtihúsi þvf er Maiconi hafðiat við
I. Þettaertalið mjög óvanalegt at
konungum að þeir breyti svo við
alþyðumenn sem væru þeir jafn-
ingjar þeirra. Konungur skýrði
getðir Bíriar svo, að hann metii
eins konungle't vit sem konunglegt
blóð, og kvað Marconi hafa sýnt að
hann væri konunglegur Btóihölðingi
að vítsmunum
— Nýlega náðist f Englandi maður
«ein framdi mo’ð í Ontario f Can-
ada f fyira. Hann veiður fluttur
vestur yflr bafið til hengingar.
Maðurinn befir n eðgengið morðið
en má eKki licgnai-t fyrirþað í Eng-
landi þvf iög htiiuia að piót' Bé tekið
S máliuu þí,r Beui glæpuriun var
framinn og að hegningin fari þar
fram.
— 2 menn f Suður-Afriku ræntu
nýlega brautarlest og náðu og kom-
ust burtupneð 50 þös. doll.
— Ofsaveður á Stórvötnunum
eystra var alla síðustu viku, yind
hraðinn varð 50 mílur á timanum,
og Bkip nrðu að leita næstu hafna.
Frost var og allmikið en snjólaust.
Ekkí hefir frést að nkip eða mann-
tjón hail orðið.
—5 þús. skósmiðir hafa gert verk-
fall f borkinni Qvebec. Óvíst hve
lengi þeir verða vinnulausir. Þeir
heimti kauphækkcin, en fi akki að
svo stöddu.
—Stálgerðarverkstæðin i Ten-
nessee ríkinu hafa hætt. Mennirnir
áttu að þola2J per cent kauplækkun,
en neitiðu því boði, svo að eigend
urnir urða að hætta starfi. 1600
menn mistu þar atvinnu.
—10 per cent iannalækkun verð-
ur gerð í i'illum baðmullarverk-
smiðjum i Badford 1 Mass. frá 14 þ.
m 10 þú3. manna vinna f þeim
verkstæðum.
—Nýlega hefir fundist f Egypta-
landi, 100 mflur suður frá Cairo,
nokkur skinnhandrit frá dögum
Krists í þeim eru partar úr ræðum
hans og svör mót spurninguni er
beint var að honum. Eitt af þessum
svörum er á þá ieið að guðsríki
komi þegvr mannkynið hafi náð þvf
sakleysi er það haíði áður en það
féll frá hlýðui við guð’ og að guðs
ríki sé f hverjum manni. Ýmsönn-
ur handrit Jiafa fnnd'st frá því 150
til 137 fyrir Krists burð.
—Svo er mikil þurð á vinnu-
mönnum f Ontarfo að stjórnin þar
hefir sent mann til Englands til að
útvega vinnumenn á löndurn bænda.
Hún ábyrgist að koma hverjum
manni að góðri og vel bergaðri at-
vinnu strax og hann kemur. Uni
100 manna hafa þegar þegið þetta
boð, fiest giftir menn, sem koma með
tjölskyldur sfnar.
—MoKenzie og Mann, eigendur
C. N. járnbrautarinnar, bafa keypt
(íieat,Northei t jáinbrautina í Quebec
fylki. Þejr segjast verða færir um
að képpa innan ffirra vikna við C.
P. R.-fólagið með í<jlks og vöru-
fiutninga f'rá vestur Canada til Mont-
treal og Qaebec yflr brautir sfnar.
Fétagið hetir nýlega áukið 20 gufu-
vögnum og 1200 llutníngsvögnum
við eignir sínar, og geta þvf tiutt
mikln meira vörumagn en nokkru
sinni fyr.
—Maður í St. Paul slasaðist svo að
hökubeinið brotnaði, bæði kjálka
beinin gengu úr lið, detið brotnaði
og vinstri hlið á cnninu gekk inn
svo að dæld inikil varð. Læknar
hafasettalt I lag og neglt saman
hðkubeinið næð gullp!Ötum og nögl-
um, og segja, manninn veiða sem
næst jafngóðan innan skams. Þetta
er talin sú meita lækning sem getð
hefir verlð þar í rikinu,
I5LAND.
eftir Fjallkonunni 19. Okt. 1903
Bi unninn Hvanneyrar-
skúlinn.
Aðfaranótt þrjðjudagsins 6. þ.
m. brunnu 2 hús á Hvanueyri til
kaldra kola, búnaðarskóliun, Ibúðar
| húsið og íijjölkrhúsið- FleBlum
mönnum varð bjargað úr neðra gólfi
íbúðnrhússins og fle9tum éhöldum
úr mjóikui húsinu. Alt annað brann
svo sem rúmfatnaður, bækur o. fl.
Ekki vita menn með vissu um
hvernig eldurinn hefir komið upp.
A stjórnarfundi Búnaðarfélags-
ins á laugardaginn var ályktað:
Að halda kenslu í smérgerð á-
fram f vetur.
Að láta f vetur kensluna fara
fram f Rvík.
Að hækka þarafleiðandi nem-
endastyrkinn um helming.
Að þvf er sr.ertir búnaðarskól-
ann þá verður verklegri kenslu
huld.ð áfram, en bókleg kensla fell
ur niður í vetur.
Iiaustveðráttan hér á Suður-
landi er fiainúrskarandi góð. Logn,
l'egurð og sólskin á hverjum degi.
Er bæði suraarið og bauítið hér sunn
anlands eitthvert hið bezta. sem
nokkur maður man.
Síldarvart vel alla viknna.
Illaðafli & Vopnafirði 23. Ágúst
inn í fjarðaibotni.
Aflatregt við Langanesstrendur,
Sæmilcgur afli á Mjóaíirði og
síldarvart f lagnet.
Síldarlaust á Norðtirði.
Ferð tjl Grænlands gerði Ellef-
8en hyalveiðamaður sér í Júifroán-
uði, til að skoða sig um, Komst
norður og vestur fyrir Hvarf, syðsta
odda Grænlands, en vegna fsa og
þoku lagði hann hvergiað landi.
Tíðarfar & Seyðjsfirði 4. Sept.
sama og áðnr.
Afli á báta góður, en sild lftfl.
Sama eða mjög Hkt 11, Sept.
Anstri.
íslands banki var settnr á Btofn
f Kaupmannahöfn um nónbil 25
Sept. sfðastl. Stofnféðer tvær mi)U
ónir króna. Von á bankamönnnro
hingað til landsins við allra fyrbtu
hentugleika. Verðar þvf héðan af
þess skamt að bíða, að bankinn taki
til strrfa.
Útdráttur úr tölu
sem Kk. Arg Benbdiktsson
hélt á Nortli-West Hall 10. Okt.
1903.
Háttvirti forseti,
heiðraða samkoma!
t
Eg ætla ekki að kroppa um
beinin á þeim, sem í gröfum búa,
og ekki að tala um þá sem í f jar-
veru eru eingöngu, en ég tala fáein
orð yfir höfðunum á ykkur, sem
hér eruð, og megið þið taka orð
mfn eins og ykkur finst þau vera
töluð.
Ó, HVE EFTIRTEKJAN EK LÍTIE,
ÍVEXTIRNIR SMÁIR,
eftir þenna óútreiknanlega tímu,
sem mannsheilarnir hafa starfað á
þessari plánetu. Æfi mannkVns-
ins er hundruð og þúsundir ára og
aldna, billiónir rnánaða og trilliónir
daga. Það tímabil er svo langt að
enginn fær ráðið. Franski vfs-
indamaðurinn, CamilleFlammerion
er nú sá auðugasti hugsjónamað-
ur sem þekkist, þar að auki vís-
indamaður og skáld; hann hefir
gert áætlun um hve margir hafi
fæðst á þessari jörðu. Þessi mað-
ur er höfundur Uraníu, hinnar góð
frivgu, sem allir þekkja, er íslenzkt
mál lesa. Áætlun hans um fjölda
þeirra, er fæðst hafa, síðan fyrstu
foreldrarnir koiuu til s'jguunMr, er
sú, að ef allir lifðu nú sem fæðst
hafa og hverjum manni væri ætlað
eitt ferhyrningsfet að standa á, þá
yrðu að minstu ko6ti 5 menn að
standa hver upp á höfðinu á iiðrum
á öllu því þurrlendi sem til er á
þessari plánetu. Dánarskýrslur
heimsins áætla að 20 menndegi af
hverju þúsundi á hverju ári. Mann
tal heimsins er nú talið að vera um
1500 milliónir. Árleg dánartala í
heiminum verður þvf sem næst 30.
miliónir. Sá öldungur sem lifað
hefir 80 ár, hann hefir lifað það
tímabil, eða réttara sagt þá mann
drápsfild, þar sem 2 biliónir og 400
miliónir manna hafa fallið til mold-
nr og horfið til jarðnrinnar aftur.
Mikil er tala þeirra sem fæðast!
en söm er tala þeirra sem deyja
fyr eða sfðar.
Flestir menn á þessum tíma
hafa hugmynd um f>að að mann-
legt vit búi i heila mannsins; < g
vona það að minsta kost.i — Hvelfk
nú undnr og fádæmi af mannsheil-
um hnfa verið til í þessum heimi.
Hvelfk nndur og skelfing hafa þeg-
ar liðið undir lok. Það er sú feikna
dyngja og kös, sem er ómælandi og
óreiknandi fyrir mig. En, lieyrið
þið! - Hver er eftirtek jan ? í raun
og veru afarlítil. Já, svo lftil að
mannkynið er ekki komið lengra
en f>að að fæðast og búa við ör-
b'rgð og eymd, Margir lifa án
þess að sjá glaðan dag, án þess að
hafa það, sem f>eir nauðsynlega
þurfa til fæðu og klæða, þessa þó
stuttu stund sem þeir hriktaí heimi
þessum. Arfurinn er smár og fá-
nýtur sem við höfum fengið frá
undangengnum kynslóðum, þegar
litið er á alla þá mannsheila sem
hafa verið til í jæssum heimi.
Undur er það lftið sem |>eir hafa
framleitt af arfleifð handa okkur.
þegar alt kemur til als í lífinu.
Mannkynið í heild sinni er ekki
komið lengra en f>að, að fæðast og
búa við skort og örbirgð, og láta
Iffið fyrir skort á daglegum nauð-
6ynjum, frá heilsufræðislegu sjón-
armiði skoðað og talað. Ég er nú
að eine að tala um daglegar nauð-
synjar. Ég sleppi alveg siðferðis
og andlega ástandinu; það er eins
bágborið og {>að er. Margir eta og
drepa sinn náúnga hvenær sem
tækifæri gefst, D/rið er svo rfkt
f smnum þessum svo kölluðu mönn-
um. Erfðir undanfarinna kyn-
slóða eru miklar á metum þess við-
bjóðslega, en smáar á metum lffs-
þarfanna.
Framfarirnar f heiminum, svo
nefndu, eru fyrir einstaku menn,
en ekki ávextir nf fjöldanum.
Margir miklir menn hafa koniið
til sögunnar og bœtt og hafið
mannkynið í ýmsum greinum.
En jæir virðast ekki vera bein
eftirtekja af þeim heilum, sem var-
ið hafa í f-essum heimi. Vitrustu
menn skara ekki einasta fram úr
fjöldanum, sem [>eim er samtfmis
uppi, heldur fram úr mörgum
mörgum miliónum kynslóða. Þeir
s/nast koma sjálfgerðir frá hendi
sköpunarinnar. Hve óteljnndi
fjöldi af fólki var ei uppi á undan
Franklin (frumuði rafmagnsvís-
indanna) og hefir verið hér síðan,
og það gatei séð hugsað né
unnið eins og hann. Sama er
um Pasteur (sm&dýrnfræðinginn)
að segja. Og sama er um samtfm
isbróðir okkar Marconi að segja
Hann er fyrsti notandi firðskeyt
anna, sem hver læs íslendingur
veit um. Þ essir menn og margir
fleiri bera höfuð og herðar yfir
ekki einasta samtímiskynslóðir sfn
ar, heldur ogyfir alt það fólk sem
uppi hefir verið á pessari pl&netu,
í sínum greinum. Þeir sýnast
nokkurskonar náttúruafbrigði, en
als ekki afsprengi undanfarinna
| kynslóða. Náttúran og gáfumað-
, urinn eru ein um hituna, ]>egar
til gáfna og vitsmuna hans kemur,
! Enginn agi, engir skólar, engin
mentun geta búið til afbragðs
gáfumann, sem sér fleira og meira
en allar þær kynslóðir sem uppi
hafa verið. Mentunin svo nefnda,
fer vaxandi ár frá Sri, en viðbrigða-
vitsmönnum fer ekki fjölgnndi að
sama skapi. Bretar halda jafnvel
að þeim fari fækkandi hjá sér, við
PIANOS og OREANS.
Ileintziuan JL Co l’ianon.--Bell Orgel.
Vér s< ljum með mána^arafborgnnsrsk lmálum.
J. J. H McLEAN & CO. LTD.
530 MAIN St. WINNJPEG.
ew
York |
nsurance i.o,
JOHN A. McCaLL, president.
IjífsAbyruðir f gildi, 81. Des. 1902 1550 millionir Oollarw
700.000 ejaldendur, sem eru félagið eiga það og njóta als gróða.
145 þús. raanua gengu f félagiðá árinu 1902 rneð 302 million doll.
ábyrcð. Það eru 40 railliónir mefra en vöxtnr fél 1901.
Gildandi ébyrgðir hafa aukist A síðastl. ári nm 188 roill. Dollars.
Á sama Ari borgaði fólagið 5000 dánarki ðfnr—yfir 15 mill. Doll —
oa þess utan til lifandi n ei'liina I4i mill. Doll.. og ennfremur var
84.'750.000 af gróða skift npp ínilli ireðliina sem er #800 000
vneira en árið 1901. Sðmuleiðis lánaði félagið 27,000 ineðlimum
$8 7ö0 000 á ábyrgðir þeirra. nieð 5 per cent rentu og &u annars
kostnaðar.
C. Olnteon. J. *J. HArgnn. Manager,
AOENT. GRAIN EXCHANOE BUILDINQ,
av x nsr isr 13? ie g-.
vaxandi mentun, þ. e. að Jijóðin
eigi ekki eins marga framúrskar-,
andi menn nú, og hún átti fyrir
h&lfri öld sfðan. Niðurstaðan er
því sú, að það séu hulinsöfl skap-
andi náttúru og maður sjállur, sem j
framleitt geta stórvitra fyrirtaks-
menn, en hvorki mannkynið f
heild sinni; né þessi svonefnda
heimsmentun, sem frá mannvits-
legu sjónarmiði er ekki annað en
lítilfjörlegt barnalærdómskver.
í þessu sambandi ætla ég að
leyfa mér að minnast dálftið &
þjóðina okkar, og okkur. Við
ernm hér í framandi landi; f& og
smá. Canadaþjóðin telur okkur
aldrei, íslendingana hérna marga
né Btóra, nema — nema kringum
pólitiskar kosníngar. En þær
stórhátfðir!! eru ekki & hverjum
degi. Blöðin okkar segja að hér
líði öllum vel. Á því þingi er ég &
ek ftri skoðun. Við erum ekki
annað en f>að sem við erum, hvað
sem hver segir. Við komum
hingað fátæk og fákunnandi og
illa uppalin; úr ofslæmu þjóðar-
andrúmslofti, en með góða hæfi-
leika. I fátæktinni stritinu og
strfðinu gerum við flest eins vel og
við h'ifum vit á. Við erum gott og
siðfágað fólk 1 raun og vern, en f>ó
hégómagjfirn. Við höldum að við
seum félagslegt fólk, en erum J>að
ekki. Við höfum öll undraskelf-
ing af félögum og félagssknp hér,
flest sem |>/tur upp og grær á
augnablikstilfinningum. En ég
held að allur okkar félagsskapur
vcrði orðinn okkur til minkuuar
eftir hundrað ár, nema ef vera
skyldi hinn íslenzki lúterski kyrkju-
legi^fétagsskapur. Þetta er skoð-
un mfn. Hugboð mitt. Sannan-
if hefi ég ekki aðrar fyrir að bera,
Svo hefir lslenzku J>jóðinni
farið sem öðrum þjóðum, að hún
hefir margan afbragðsmanninn
átt. En ejaldan notað. — Mörg
þúsund Islendingar voru á undan
Hallgrfmi PétursByni og síðan. En
enginn slíkur maður hefir komið
til sögunnar í f>eirri grein sem
hann var. Andheitur trúmaður og
afbragðs sálmaskáld. Sama er að
segja um meistara Jón Þorkelsson
Vldalfn. Hann tekur öllum fram
f mælsku fyr og síðar, bjá íslend-
ingum. Enn má segja f>að 6ama
mn Björn Gunnlögsson. Enginn
hefir fyr né sfðar komið honum
jafn 6njall f heimspeki, hugmynda-
flugi og tölvfsindum. Marga fleiri
gæti ég talið, en tíminn leyfir það
eigi núna.
Stórgáfumennimir ero eins og
í þegar ein og ein stjarna sést við
og við í svarta þoku, f samanburði
við fjöldann, sem fyrir neðan þá er.
■ Einn maðurgetur haftmeir avit on
margar margar miliónir manna, en
liðið þó engubetnr en.peim mönn-
um, sem eru í úrgangi mannkyns-
ins. Þetta er afurðin af cillu þvf
mannviti sem til hefir verið á f>ess-
ari plánetu.—
Það er ein einkunn hjá ís-
lendingum, sem ég ætla að drepa
á, að sfðnstn. Hún er sú, að yfir-
leitt eru f>eir það sem heitir & fs-
lenzku: góðir drengir. [Ég
meina hér bæði karla og konur.
Þeir eru hj&lpfúsir, f>egar þeir hafa
tekið eftir J>vl,—aðeinh^erjum líð-
ur miður en vera skyldi, eða illa.
Þetta er fögnr og dýrmæt einknnn.
Hún er þjóðararfur. Dóttir gest-
risninnar á fslandj, er nllir lofa,
sem þekkja. Hún hefir flutst með
okkur vestur um haf, og við eigum
hana óflekkaða enn þá, svona yfir-
leitt. Þcssi góða einknnn endur-
speglar sig hjá konnm þeim sem
standa fyrir þessari samkomu f
kvöld. Hún lýsir sér hérna perlan,
sem sí og æ logar og leiptrar &
drenglyndis himni hinnar íslenzku
þjóðar. Eg býst ekki viö að þið
hafið’tíma til að hlusta lengur &
mig. Það er lika ekki til neins að
hlusta á þessi orð, nema að hugsa
um leið. En eitt af okkar stærstu
meinum, íslendinganna, er það að
við höfum aldrei reynt að hugsa—
nema það allra mínsta, sem hægt
er að komast af með.
Tilkynning.
Vér leyfom <><s a.ð tilkynna öil
urn vinuni vorum hö -vér höfum
keypt ‘ The Milsou Roller Mill” 1
Þeim tilgangi að hæta hana svo að
hún verði meðal beztu mylna f
landinu. Einatt sfðan vér náðum
eign þessari, fyrir ári síðan, höfum
vér etækkað og bætt hana og aukið
með nýjum vélum þar til nú að
mylnan raalar eins gott mjöl og
hægt er að fá,
Næsta ár ætlum vér að umbæta
svo lyftiútbúnaðinn að vér getum
keypt koru á öllam tfmum.
Það er fastur ftsetniugur vor að
skifta íiómiega Jog sanngjarnlega
við einn ogalla af viðskiftaniöiinum
voruin; og ef einhver þeirra hefir
nokkurt umkvörtunaiefnl, þá óskum
vér að þeir gerðu oss það kunnugt,
og munuiu vér þft glaðir leiðrétta
þau eða bæta úr þeiro ef oss er það
mögulegt.
Komið og rcynið viðskifti við
esst
Yðar með virðingn
Johnson & Wroolie,
MILTON, N.-DAK
Kr. Ásg. Benediktsson selur gift-
ingaleyfisbréf hverjum sem þarf.