Heimskringla - 30.06.1904, Side 1

PIANOS og ORGANS.
lleiiitKinan & Co. Piano»i.-Bell Orgel.
Vér seljum með mánaðarafborgunarskilmáium.
J, J. H McLEAN & CO. LTD.
530 MAIN St. WINNIPEG.
NEW TORK UFE
JOHN A. McCALL, president
Síðasta skýrsla félagsins sýnir að á árinu 1903 hefir það gefið út
170 þús. lífsáEjyrgðarskírteini fyrir að upphæð miliónir doll.
Á sama ári borgaði fél. 5,300 dádarkröfur að upphæð yfir 16
miliónir doll., og til lifandi meðlima borgaði það fyrir útborgað-
áarlífsbyrgðir fullar 18 miliónir doll. Sömuleiðis lánaði félagið
$32 þús. meðlimum út á lífsábyrgðarskírteini þeirra nær þvi 13
miliónir dollars. Einnig hefir félagið skift á mílli meðlima sinna á
Síðastl. ári 5J mlión dsll., í vexti af ábyrgðum þeirra í því, sem er
$1,250,000 meira en borgað var til þeirra á árinu 1902, Lífsábyrgðir
i gildi hafa aukist á síðastl. ári um 191 milliouir lloilnrM.
Allar gildandi lifsábyrgðir við áramótin voru $1,745 milionir
Allar eignir félagsins eru yfir ......353$ million Dollarti).
C. Olafson,
AGENT.
.1. <». Hlorgan, Manager,
GRAIN EXCHANGE BDILDING,
W I3STUIPE G-.
BAKER BLOQK. ■
470 MAIN STREET.
Dritju dyr fyrir sunnan Bannatyne Ave., vest-
anvorðu á Aöalstrœtinu.
Phone 2685.
Við höfum aðeins fáar lóðir eftir
á Simcoe og Beaverly strætum.
Þeir, sem ætla sér að ná í lóðir þar,
ættu að gera f>að strax.
Lítið hús og lóð á Ross Ave., fyr-
ir vestan Nena St., $1.100.
Ágætar lóðir f FortRouge, nærri
Pemhina St., á $150 liver.
Hús á ágætum stað f Fort Rouge
aðeins $1,250.
Lóð á Elgin Ave., fyrir vestan
Nena St., á $250.
FiggcrtNson & Bildfell.
Tel. 2685 470 main street
Fregnsafn.
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
STRÍÐS-FRÉTTIR
Síðustu fröttir segja bardagann
mikla við Va Fangow í síðustu
viku hafa lyktað með því, að Rúss-
ar mistu nœr 10 þúsund manna,
fallna, særða og týnda; en Japanar
nær 3 þúsund manns. Er f>að tal-
in versti skellur, sem Rússar hafa
fengið í þessu stríði.
Sm&skærnr hafa Rússar átt við
Japana ekki langt frá Vladivostock,
og hefir peim gengið bétur. Sjó-
liðsforingi Skrydloíf, sýnist vera
djarfur og ötull foringi. Hann
kveður það hæfulaust, að nokkurt
einasta skot frá Rússum hafi grand-
að Jöpunum, sem stukku fyrir
borð, heldur en gefast upp. I stað
þess liafi Rússar bjargað öllum á
sundi og úr bátum, sem þeim var
auðið.
Fregnriti, sem lét Rússa taka sig
og flytja á stíiðvar hertekinna
manna í Port Arthur 10. þ.m., segir
öll ósköp nm bæinn, íbúana og á-
standið.
Hafin dvaldi þar í varðhaldi í 5
daga. Hann segir, að borgin só
hin skemtilegasta og haganlegasta
sem herstöðvar. Vegir inn í hana
séu betri og traustari, en hann hafi
nokkurntíma séð. Bæjarbúar séu
glaðværðin og kátfnan sjálf. Dans
og skemtanir séu þar á hverju
kveldi; vistir séu yfirfljótanlegar,
og sé bætt við þær á hverjum degi,
og komi alt frá Kína. En með
hvaða móti þeim sé komið þar inn
á landi eða sjó, getur hann ekki
frætt menn um. Hann kveður
setuliðið miklu betur búið að öllu,
og fjölmennara, en hann hafi getað
fengið upplýsingar um áður en
hann kom til Port Arthur. Hann
þykist hvergi hafa séð, að mótaði
fyrir ástandi í Port Arthur lfku
þvf, sem fregnrita uppsprettan í
Chefoo sé að fræða umheiminn á.
Að minsta kosti segir hann, að
þess sjáist engin merki, að íbú-
arnir séu hræddir um, að borgin
verði yfirnnnin af Jöpunum, því
allar þeirra tilraunir gagnvart Port
Arthur hafi verið barnaspil. Mað-
ur þessi er Bandaríkjamaður, og
stfgur máske liðugt á kostum sann-
leikans.
Nýlega hefir Aftonbladet í Stock-
holm, f Svfþjóð, birt bréf, sem E.
Schaumann skrifaði Rússakeisara,
áður en hann skaut Bobrikoff
landstjóra á Finnlandi, Bréfið
hljóðar & þessa leið:
“Yðar hátign! .... Með lygum
og falsi hefir Bobrikoff og Pleheve
(innanrfkisráðgjafi) komið yðar há-
tign til að búa til reglugerðir og
fyrirskipanir, sem eru þvert ofan í
finsk landslög, sem þér hátíðlega
lofuðuð að halda fast við og vernda
óbrotin. Mikilliæfustu embættis-
menn landsins liafa verið sviftir
embættum, án nokkurrar rann-
sóknar á gerðuim þeirra, og hlaup-
arar og fjárplógsmenn settir í sæti
þeirra. Pleheve, sem á að annast
stjórnarskýrslur á Finnlandi, og
skýra yðar h&tign frá öllu frómt og
rétt er ekki Finnlendingur, og hefir
enga þekkingn á landinu né lögum
þess, en er háður Bobrikoff að fylgi
og vinsemdum. Þessvegna er það,
að vðar hátign veit ekkert um,
hvað framfer og hvernig hið sanna
ástand er.
Og af þvf, að það er ómögulegt,
að yðar hátign gefist kostur á réttri
þekkingu á ástandinu áFinnlandi,
nema Bobrikoff sé rutt úr vegi, þá
er aðeins ein sjálfsvörn til, sem er
að þagga fyrir fult og alt niður í
landstjórafium. Meðalið er ógeð-
felt, en ekki nema eitt til. Yðar
hátign, ég ætla að vinna verkið al-
einn. eftir margar og stillilegar at-
huganir, og um leið, að ég læt lffið
sjálfur, sver ég það, að engin teg-
nnd af samsæri á hinn minsta þátt
í þessum aðgerðum. Vitandi um
yðar góða hjartalag og fyrirætlanir,
þá grátbæni ég yður hátfðlega, að
þér leitið yður allra sannra upp
lýsinga um ástandið í keisaradæmi
yðar, að meðtöldu Finnlandi, Pól-
landi og Eystrasaltsfylkjunum.
Undirritað með dýpstu lotningu af
yðar hátignar auðmjúkasta, trúasta
þegni, Eugéne Schauiffann."’
Þetta er afrit, sem á prent er
komið á bréfi þvf, sem Schaumann
kvaðst hafa í vasa sínum, þegar
hann feldi skæðasta fjandmann
Finnlands og félli sjálfur dauður
fyrir Finnland. Afritið var hann
búinn að senda burtu úr landinu
áður en hann framdi verkið. Ann-
ars mundi bréfið aklrei hafa til
skila komið.
— Tyrkir halda stöðugt áfram
að brenna og bræla í Armeníu.
Þeir hafa nýlega eyðilagt mörg
smáþorp i Sassun héraðinu þar, og
drepið yfir 3,000 manns; eru aðfarir
þeirra hinar hroðalegustu.
— I bænum Calima í Mexico
keypti maður nflega hús. Hann
lét strax fara að gera við það, því
það er gamalt. Hann annaðist
sjálfur um verkið. Þeir þurftu að
fara til grunns á einum stað og
fundu þar auðæfi, sem námu um
hálfa millíón dollars. Mest í silfri
og spönskum mintum. Þar að auki
fundust afar-þýðingarmikil skjöl,
og eru frá þeim tímum,sem Mexico
ríki myndaðist.
— Osear Svfakonungur hefir
verið að ferðast suður 4 Frakklandi
og þaðan til Geneva á Svisslandi.
Þegar hann kom þangað, gekk járn-
brautarþjónn upp að honum og
krafði hann um farbréf. Konung-
ur hafði engan farseðil, og hélt að
hann mundi fá frftt far á Sviss-
landi með föruneyti sfnu, eins og
annarstaðar. Þjónninn heimtaði
borgun tafarlaust, og kvað Sviss-
land vera lýðveldi, sem tæki jöfn
fargjöld af konungum sem kotung-
um, og að hann hefði aðeins tvo
kosti um að velja: að borga tafar-
laust eða verða tekinn til fanga.
Konungur og föruneyti hans leit-
aði í vösunum að peningum, en
hafði ekki nóg til að borga fyrir
sig. En þjóninn neitaði, að taka
nema fulla borgun, og enga umlíð-
an vildi hann gefa. Eftir langt
þjark fékk konungur og föruneyti
að halda áfram til Lausane, en þar
var hann kyrsettur, þangað til
mann bar þar að, sem gaf stjórn-
inni 4 Svisslandi tryggingu fyrir
greiðslu fargjaldanna. Hélt þá
konungur leiðar sinnar hið skjó:-
asta til Þýzkalands og þótti för sfn
all-illa tekist hafa.
— í fjölbygðri kirkjusókn ná-
lægt Lundúnaborg á Englandi kom
nýlega fram maður, sem enginu
þekti. Það virðist vera aðal-sta’f
hans, að annast fátæka og vitya
sjúkra. Hann keyrði milli fóll
fyrri part dagsins, og gaf og ger<".i
gott á b&ðar henclur. Seinni pait
dagsins keyrði hann til Lundúna
til að sj& nm skrifstofu sína, sem
&tti að vera í sambandi við prerv -
verk. Prestur og söfnuður lögð.i
að þessum sómamanni, að ganga í
söfnuðinu, og tók hann þvf boöi
þakksamlega. Vann hann strax
ötullega að safnaðarmálum, lagéi
fram talsvert fé og hélt áfram upþ-
teknum hætti, að vitja hinna sjúku
og fátæku. En svo komu stór
vandræði fyrir f sókninni, og vor i
þau einkennileg. Það var stolið
cillu steini léttara, sem var af per-
ingatagi, gull og silfurstássi; og
gekk svo um liríð, að lögreglan gat
hvergi fnndið þjófinn. Loksins
kemur þó að þvf, að liún tekur
þenna dánumann fastan, sem erki-
þjóf og svikara. Hann hafði stolið
öllu og njósnað hvar hægt væri að
stela fémætu á lfknarflakki sínu og
viðkynningu við söfnuðinn. Hanu
flutti þýfiö til Lundúna og kom því
þar f peninga. Kona hans og má<;
ur bjuggu ásaint honum f d/rindis-
húsi, ogvissu menn ekki,hvað þau
höfðust að. En þegar hann var
fangaður, fór lögreglan og heim-
sótti þessi hjú. Þau sögðust hafa
atvinnu við skjalatilbúning ogann-
að smávegis. Lögreglan handtók
þau, og kom þá upp, að þau höfcm
það að atvinnu, að búa til faiskar
bankaávfsanir, og fór þjófurinn
með þær og víxlaði þeim í Lund-
únum. Kom það upp, að þau höfðu
haft saman ærið fé með þessu móti.
— Einkennilegt mál er n/lega
útkljáð á Englandi. Stúlka ein,
sem átti tíu þúsund dollars en eng-
an mann, langaði til að giftast.
Hún samdi við giftinga agent um
að útvega sér bónda og borgaði
honum $250 fyrirfram og lofáði
að gefa honuni þúsund doliars I
viðbót, þogar hún væri gift. AgenU
inn fékk henni nöfn 696 manna og
bauð henni að ganga f valið, en
enginn þeirra var að skapi hennar;
allir voru þeir fátækir menn, sem
aðeins vildu ná í eignir hennar.
En agentinn hafði samið um, að
gifta hana manni, sem hefði frá 15
til 25 þúsund dollars árlegar inn-
tektir. Ungfrú Harmon stefndi
því Agentinum fyrir samningsrof
og krafðist þess, að hann borgaði
sér til baka það, sem hún hafði
borgað honum. Agentinn kvaðst
hafa talað við 97 menn fyrir henn-
ar hönd, en alt til ónýtis; hann
kvaðst hafa gert alt, sem hann
hefði getað, til að koma henni f
lijónabandið; en sjálfur kvaðst
liann ekki vilja eiga hana. Dómar-
inn dæmdi hann til að borga stúlk-
unni til haka það, sem hún hafði
borgað honum.
— Republikanar í Bandarfkjun-
um hafa haldið flokksþing sitt í
Chicago í vikunni sem leið og rætt
þar margt þarflegt um landsins
gagn og nauðsynjar. Meðal ann-
ars var þar ákveðið, að Roosevelt
forseti skuli á ný sækja" um forseta
kosninguna undir merkjum flokks-
ins við næstu almennar kosningar,
sem eiga að fara fram 1 nóvember í
haust. Þingið samþykti einnig út-
nefningu Senators C. W. Fairbanks
frálndiana til varaforseta stöðunn-
ar. Báðar þessar útnefningar voru
samþyktar með öllum atkvæðum
(994), sem greidd voru.
Annað aðal-atriðið, sem þingið
ræddi, var stefnuskrá Republikana.
í því sambandi var eindregið
ákveðið, að halda fast við
verndatolla stefnuna, sem hefir
reynst Bandarfkjunum svo liappa-
sæl á umliðnum árurri. Nokkuð
var og rætt um gagnskifta stefn-
una (reciprocity), en ekkert var sett
um það í stefnuskrána.
Republikanar hefja þvf bardag-
ann með Roosevelt og Fairbanks í
broddi fylkingar og verndartolla
stefnuna sem aðal bardaga málefni _
' Líf og lieilsa
Eftir Dr. M. llalldórsson, Park River.
VI. HÓFSEMI í NAUTN
MUNAÐARV ÖRU
er enn eitt skilyrði fyrir, að maður-
inn geti haldið góðri heilsú, og er
hér undir munaðarvömflokkinn
talið allskonar kryddvara, svo
sem pipar, salt, /miskonar græn-
meti, sem haft er sem matarbætir,
en sem þó í sjálfu sér hefir lítið
næringargildi, tóbak, drykkir, sem
hafa.í sér kolsýru og áfengi, t. a. m.
vín og bjór, gosdrykkir osfrv. Til-
gangur als kryddmetis er að gera
matinn, sem vér leggjum oss til
munns, bragðbetri, ljúffengari og
lystugri, en eigi nð veita líkaman-
um nein veruleg næringarefni.
Þegar krydd er notað í hófi með
mat, er það eigi skaðsamlegt heilsu
vorri, heldnr oft alveg ómissandi,
svo sem er um matarsaltið, það
kryddtfnið, sem langalgengast er.
En sé kryddefni notað óskynsam-
lega og f óhófi, getnr það haft spill-
andi áhrif á lieilsu og vellíðan
mannsins; þvf að það er æsandi og
getur, þegar til lengdar lætur, spilt
meltingunni og veiklað. Menn
ættu og jafnan, að muna eftir því,
a? oco cættir meire, til ofuantiiat
als munaðar en matar, og því eig-
nm vér jafnan að hafa gætur á
sjálfum oss, þegar um nautn mun-
aðar er að ræða.
Kaffi og te hafa liér um bil sömu
áhrif á manninn og 4 aila sína hylli
að þakka lyfi einu, sem f svipinn,
þegar þess er neytt, hefir æsandi
og hressandi áhrif á taugakerfið og
eykur vöðvastarfið, en eiginlegt
næringargildi hefir kaffið eða te-
seyðið eigi Og þar sem þessi
munaðarvara er d/r og hætt er við,
að kaffi og tedrykkja sé mjögólióf-
lega og gengdarlaust höfð um
hönd, ættu menn að takmarka að
mun notkun þessa k/yddefnis.
Með Islendingum er kaffidrykkjan
svo gegndarlaus og óhófieg, að
mesta nauðsyn væri á, að stofnsett
væru með þeim kaffibindindisfélög.
Hafa menn vfða um lönd reynt að
sporna við óhóflegum kaffikaupum,
og reynt að finna eitthvað, sem
gæti komið í stað kaffis og tes,
bæði að verkumim og bragði. Suð-
ur-Ameríkumenn hafa sitt “maté,”
Rússar blanda teið með þurrum
blöðum og fíflum og í Danmörku
nota menn rótina af ljónslappa til
kaffibætis og drýginda. Heima &
Fróni hafa menn til drýginda kaffi-
bæti eða malað kaffi, sem búið er
til úr brendum baunum, byggi og
sírópi. Og þó þessi kaffibætir bæti
eigi bragðið, þ& hefir hann þann
kostinn, að hann dregur úr hinum
skaðlegu áhrifum, sem kaffi getur
haft, sakir eitursíns, sem í því er,
og drykkurinn verður jafnframt ó-
d/rari.
Aldrei ættu menn að neyta kaffi-
drykkja, nema látið sé út í mikið
af mjólk, rjóma eða sykri; fær
bæði kaffið við það nokkurt nær-
ingargildi, og svo dregur það úr
hinum skaðlegu áhrifutn kaffi-
eitursins. I seyði kókó-bauna
eða súkkulaði er áþekt lyf og í te-
grasi eða kaffibaunum, en er meira
nærandi, þar sem það hefir í sér
fituefni, eggjahvítuefni og lín-
sterkjuefni. Súkkulaði, soðið í
vatni eða mjólk, er því bæði hress-
andi, nærandi og styrkjandi. En
því miður er þessi drykkur dýr, og
fæst súkkulaðið að auk sjaldnast
ómengað og hreint, heldur oftast
blandað /msum miður nærandi
efnum.
Kolsýrudrykki eða gosdrykki,
sem mjög eru algengir í kaupstöð-
um, ættu menn als eigi að drekka.
Kols/ran liefir að vísu hressandi
áhrif á smekktaugarnar og fleiri
taugar, en æsandi áhrif á slímhimn-
ur allar, spilla þvf oft meltingu, er
menn neyta þeirra að staðaldri.
Bezt er að forðast þc'ssa drykki, en
drekka í þeirra' stað 'gott, térskt
vatn, sem er að mun meira sval-
andi og hollara.
Áfengisdrykkir, bjór, brennivín,
vín og þesskonar, hafa menn sagt,
að hefðu styrkjandi og örfandi á-
lirif á manninn og jafnframt nær-
ingargildi, en þó nú svo væri, þá
samsvarar næringargildi þeirrft als
eigi verðinu, sem á þeim er. Við
vitum allir, að vínið framleiðir hita
í lfkamanum, eða oss finst að
minsta kosti svo, þegar við súpum
á pelanum; en hitinn verður af
þvf, að blóðrásin örfast og hleypur
út í húðina meir en áður, en hita-
útferðin úr líkamanum eykst einn-
ig, og í raun réttn kólnar líkaminn
en hitnar eigi, þegar til lengdar
lætur. Eins og eðlilegt er, eru 4-
fengisdrykkirnir skaðlegastir böm-
um og unglingum og geta tafið
fyrir þroskun þeirra og vexti. Og
þó þeir, ef til vill, séu ekki eins
hættulegir heilsu hinna e'dri
manna, þá er þó reynsla fyrir þvf,
að allir^eta án þeirra verið og þó.
hakla betri heilsu,en ef þeir neyttu
þeirra. Þó er á liinn bóginn víst,
að þeir f vissum veikindum geta
komið að góðu haldi. Af gömlum
vana er áfengið talið sem munað-
arvara, sem geti gert lífið þægi-
legra og unaðsamara; en úr þvf vér
vitum, livert vínnautn, enda þótt
hófleg, geti leitt, þá verður æ að
hafa vín um liönd með mestu var-
kárni, ef menn annars eigi vilja
algerlega hætta allri nautn áfengis,
sem vissulega vœri varlegast og
bezt. Minst áfengi liefir öl og hin
léttu, hvftu og rauðu borðvfn. Ef
öl er þannig tilbúið að áfengi er í
því lftið, getur það verið bragðgóð-
ur og hollur drykkur, og enda nær-
andi.
Sterkan bjór og þó einkum
brennivín ættu allir að forðast, þvf
það eyðir fc manna, skapar örbirgð
og eymd og Jiarafleiðandi heilsu-
tjón, styttir mönnnm aldur og
spillir siðferði.
í öliu tóbaki, hvort heldur það
er haft til reykinga c:ða til þess að
taka í nefið eða tyggja, pr eitur-
efni, sem er nefnt nikotfn: er
það bæði örfandi og friðandi á
ýmsar taugar. Létt tóbak gerir 1
fullþroska manni, heilum heilsu,
engan verulegan skaða, ef það er
eigi brúkað óhóflega mikið. Ung-
lingum er það aftur á móti skað-
legt, því að það lieftir þroska
þeirra og sljófgar sálargáfurnar.
Fullorðnir ættu aldrei að gera sig
svo að þrælum tóbaksnautnarinnar,
að þeir geti eigi, hvenær, sem vera
skal, algerlega hætt henni. Það
er vfst, að tóbak aldrei getur aukið
htíilsu 'nckkurs u’.aicns. > Ef ipenn
leggja í vana, að neyta sterks tó-
baks, getur nautnin vaídið ýmsum
sjúkdómum, t. a. m. langvarandi
kvefsótt í kverkunum, veikt melt-
inguna, gert manninn taugaveikl-
aðan og sljófan. (Niðurl.)
Messu-boð.
Vissra orsaka vegna hefir ráð-
stöfun þeirri verið breytt, er á—
kveðin var síðastliðinn Sunnudag.
Svo það verður messað á venjul.
tíma (kl. 7 e.h.) á Snnnudaginn
kemur f hinnmnýja saler Unitarar
hafa leigt á suðaustur horni Nena
og Notre Dame Ave.
Safnaðaamenn og allir velunn-
endur Unitaru mála, eru vinsam-
legast beðnir að koma.
Byggingar-nefndar fundur á
eftir messu. R. P.
Hér með læt ég viðskiftavini
mfna vita, að ég hetí verið svo las-
in um langan undanfarinn tíma, að
ég hefi ekki getað sjálf mætt við-
skiftafólki mfnu. En nú er ég
orðm svo heil heilsu, að cg get
mætt gestum mínum og sjálf sint
erindum þeirra.
Ég vil þvf minna allar konnr og
stúlkur, og_ sérstaklega þær, sem
fátækar eru, á að koma og skoða
hattana mfna áður en þær gera
kaup annarstaðar. Lag, gæði og
verð þeirra er þannig, að ég er viss
um, að geta gert þær ánægðar, eins
hér eftir eins og hingað til.
Yðar einlsðg, og með þakklæti
fyrir umliðin viðskifti.
Mrs. Ingibjörg Goodman,
618 Langside St,
Rit Gests Pálssonar
Vingamlegast vil ég mselast til við
alla þá útsölumenn að ritum Gests
Pálssonar, sem enn eru ekki búnir að
senda mér andvirði fyrsta heftisins, að
láta það ekki dragast lengur en til 1.
ágúst næstkomandi.
Winnipeg, Man., 10, júní 1904.
ARNÓR ÁRNASON,
644 Toronto St.