Heimskringla - 25.10.1906, Síða 2

Winnipeg, 25. október 1906
HEIMSKRINGLA
Y*b°b b'l''”l“"l' 1'"4*‘t-'í'TT
Heimskringla f
PCBLISHED BY
The Heimskringla News & Publisb- *£
iug Compauy X
VerO blaCsins 1 Canada og Bandar.
$2.00 um áriö (fyrir fram borgaÐ)."
Sent til I?lands (fyrir fram borgaÐ
af kaupendnm bl^sins hér) $1.50.
Peningar sendist P. O. Money Or-
der, Registered Letter eCa Express
Money örder. Bankaávfsanir á aöra
banka en 1 Winnipeg a£ eins teknar
meö aiföllum.
± B. L. BALDWINSON,
Editor & Manager ^
X =====
4» Office:
4» 729 Sherbrooke Street, Wiooipeg
'I* PO.BO.IUO. ’Phone 3512, T
Heimskrincla, 25. október, 1906
Altaf versnar
Kosningasvik I.iberala, sem um
mörg UTKÍanfarin' ár hafa framin
verið í Ontario og víðar í þessu
ríki, Lafa fyrir löngu opirober oröiö
þó örsjaldan hafi veriö mögulegt,
að fá þau sönnuö fyrir dómi. JCn
nú, í sambandi við Hyman máliö
í London, Ont., siem um nokkra
undanfarna daga hefir veriö fyrir
lögreglurétti í Toronto, hafa ýms
vitni komiö fram, sem eiöfesta, að
þau hafi verið við mál þessi riöin,
og hafa sum þeirra gefiö ýtarlega
lýsingu af aöferöinni, sem beitt
hefir veriö til þess a<S vinna hin
ýmsu kjördæmi.
Hér vestra hafa menn aöallega
þekt 3 aöferöir, sem hinir “frjáls-
lyndu” hafa notað til að vinna
kosningar með svikum:
1. Aö draga stryk með rauðu
bleki yfir nöfn Conservafáve
kjósenda, serrf á kjörskránum
voru, og að neita þeim svo um
atkvæðisrétt, þegar þeir komu
á kjörstaðinn undir því yfir
skyni, að nöfn þeirra vseru
ekki á listanum þar eð stryk-
að væri yfir þau.
2. Að kaxipa atkvæöin fyrir
hverja þá uppharð, sem um heb
ir veriö hægt að semja viö
þá af kjósenduntim, sem til
sölu hafa verið.
3. Að h-afa atkvæöakassana svo
litbúna, að hægt væri að fela i
þeim þau atkvæði, sem vitan-
legt var aö mundu ganga á
móti stjórninni.
Fyrsta aðferöin hefir reynst ör-
uggust um leiö og hún betír verið
ódýrust. þar sem að eins hefir ver-
iö við einn mann að semja, sem
dregiö hefir í einrúmí rauðu strvk
in yfir nöfnin áötir en listarnir
voru fengnir hinum ýmsu kjörstjór
11 m i hendur. Með þessari aðferð
var það tvent unnið, að flokkurinn
ÍTÍaöist við, að 'þurfa að reyna til
aö kaupa atkvæðin, og sparaöi viö
það mikla peninga. Og svo var
minni hætta á nokkrum eftirköst-
um, þar sem að eins var viö einn
mann að semja, þann, sem stryk-
aði yfir nöfnin, og sem væntanlega
befir þegið ríflega borgun fyrir það
verk, ásamt máske meö fyrirheiti
um íeit't stjórnaremba'tti á síöan
fyrir dygga þjónustu.
dæmt að slík falsatkvæöi ættu að
lögum að tel'jast gild og góö. En
þeim úrskuröi hefir verið skotið til
æöra dóms, og það mál stendur
vfir hér vestra einmitt nú á þess-
um tímum.
En um London kosninguna er
það að segja, að það er sannað,
að Hon. Hyman, ráögjafi opin-
berra verka í Laurier stjórmnni,
fékk fleirtölu atkva-ða sinna meö
því, aö umboðsmenn bans keyptu
kjósendurna til þess aö greiöa hon-
tim atkvæöi. í London kjördæminu
vrar nauðsynlegt fyrir hina skírlífu
Láberala, að neita allra bragöa, og
þess vegna var ýmsum aöferðum
beitt þar í senn. Ein þeirra var sú,
að kaupa 103 atkvæði fyrn J800.
þessi liöur er sannaöur meö eiöi
af þeim mönnum, sem sjállir unn.
að atkvæðakaupunum og síöar aö
því, að afhenda mútuíéð til hinna
keyptu sauöa. þess utan var “ó-
nýtingar-aöferöin” svo nefnda not-
uð þar. Hún er í því innifalin, að
kenna kjörstjórunum, hv'ernág þeir
getá, með ritblýá, sem falið er und-
ir fingurnögl þeirra, ónýtt þau at-
kvæöi, sem áiitin eru að vera Con-
servative. þessi liöur er staöfesitur
með eiði af herra J. B. Pritchett í
London, sem um mörg ár kvaöst
hafa unniö að ko.sningasvikum fyr-
ir Liberala í félagi meö mönnum
að nafni O’Gortnan, SmitL og
Levvis. Hann kvaö vanaborgun til
kjörstjóranna hafa verið $5 fvrir
hvert atkvœöi, sem falið var í at-
kvræðakössunum tvöföldu og sem
aö a'tkvæðagreiösliinni aflokinni
voru tekin úr þeim og afhent trún-
aöarmönnum, stjórnarinnar gegn
ákveöinni borgun, á líkan hátt og
inenn afhendu úlfaeyru til J>ess að
fá verðlaun fyrir úlfadráp. Hann
kvað allan undirbúning hafa verið
gerðan af sér og þessuin þremtir
ofangreindu mönnum, ýrnist í
Walker Hotise í Toronto eöa á
skrifstofu O’Gormans þar í borg-
inni, hvenær sem kosning var í
Vændum, og vanalegast var það
O’Gorman, sem lagði tii féö.
Hann kvaö Levvis hafa 'aöhylst at-
kvæöakaupa aöferöina, en sjálfur
kvaöxst hann aöhyllast tvöföldu
atkvæðakassa aöferöina og at-
kvæðaíelurnar. Vitnið sór, að O’-
Gorman heföi borgaö sér fyrir
vinnu sína í kosningunum. En i
South Ontario kosningunni hafi
W. T. R. I’reston borgað sér S50
aö auki fyrir sérstakan dugnað
viö þá kosningu. Hann kvaöst
meðal aijnars hafa haít það starf
meö höndum fvrir Liberal flokk-
inn, að velja þá inenn • fyrir kjör-
stjóra, sem hann I.efði álitið lík-
legasta til aö geta unnið skyldu-
vterk sín vel, og það heföi veriö
sit't sérstaka starf, að kenna þeim,
hvernig þeir ættu að íara að ó-
nýta atkvæöi og leytia góötnn
Conservative atkvæöum í tvöföldu
kössunum. Hann kvaðst hafu kent
kjörstjórunum, er þeir aflögöu ein-
bæt'tiseið sinn, að kvssa fingur
sína í stað biblíunnar, til þess meö
því móti að komast hjá aö rjúfa
eiöa sína.
Vitniö sagöi nákvæmlega frá aö-
feröum þeim, sem beitt var tii aö
vinna kosningarnar i West Elgin,
Soti'th Ontario, North Hastings
og West Huron kjördæmuntim.
Vitniö kvaöst og hafa verið útbú-
ið með atika atkvæðgseöla, seni
vitniö kvaðst sjálíur hafa merkt
og sett í kassana í stað þeirra,
sem úr hefðu verið tekin. I sum-
um kjördæmunum hefðu menn
fengist fyrir lítiö til að vera kjör-
stjórar. þá var taxtinn 5.3 fyrir
hvert atkvæöi sem þeir ónýttu,
en $10 fyrir hver 5 falin atkvæði,
eöa S25 fyrir hver 15 falin atkv.
Tvihólfuðu atk v.kassarnir uröu
opinherir í Ontario fyrir tveimur
árum síðan, og munu nú lítt eða
al'ls ekki notaðir lengur í Canada.
þeir voru btinir til fyrir gömlu
Ross stjórnina yfir í New York.
Atkvæðakaupa aöferöin hefir
reynst of kostnaðarsöm og ekki
eins trvgg og flokksforingjunum
hefir likað. r
Fjóröa aðferðin var uppgötvuð
af Liberöltim vestur í Vesturfylkj-
untim 'við síöustu rikiskosningar
og hún var óyggjandi sigurvinn-
inga meðal. Hún var þannig, að
menn voru sendir út með atkv,-
kassa og atkvæöaseðla o£ öll önn-
ur nauðsynleg kosningatæki, til
þess að hafa atkvæöagreiðslu á
ákveðnum kjörstööum. En í stað
þess að halda þar kosningu komu
k jörstjórarnir og aðstoðarmenn
þeirra aldrei á staöinn, heldur
merktu eins marga seðla eins og
þeim þótti við þurfa, alla auðvit-
að fyrir húsbændur sína, og skil-
uðu svo öllu saman til aðal kjör-
stjórans, meö bókum yfir nöfn
kjósendanna, sem þeir (undirkjör-
stjórarnir höföu falsaö. En þessi
aðferð hefir haft þau illu áhrif, að
þessir atkvæöaþjófar hafa oröið
opinberir og vreriö dregnir fyrir
lög og dóm. Dómararnir hafa á-
kveðið, að þessir glæpir væru
hegni nga r verði r, og menn þessir
hafa tekið út lítilfjörlega hegn-
ingu. En jafnframt hefir það verið
Ei't't sinn kvaöst vitniö hafa orö-
iö að flýja suður fyrir lafidamærin,
til þess aö komast hjá aö verða
tekinn fastur. Hann var burtu
árstima, og fékk fyrir það $525,
en auk þess átti hann að fá Sioo
á mánuði um ákveöinn tíma, en
það loforð var svikið, og honum
boðnir S50 um mánuðinn, en það
‘þáði hann ekki.
Margt annað íróðlegt bar vitni
þetta fram í réttinum, sem óþarft
er að tína upp hér. En enginn efi
vir.ðist vera á því, að hann hafi
sagt satt, enda er svo að sjá á
austanblöðunum, aö önnur vitni
muni staöfesta þenna framburð.
]>að er búist við, að mál þetta
veröi Iangdregið, og aö í ratin
réttri sé að eins byrjað á, aö
ljósta upp þeim Ijótustu kosninga-
gla-puin, sem nokkrar sögur fara
af. Og margir telja þetta “letrið
k veggnum” og hyggja lifdaga
Laurier st jórnarinnur héðan af
talda.
-------<$-------
Leiðiéttinor
t grein berra Jónasar Hall, sem
birt var í síðasta Lkiöi Keims-
kringlu (No. i), stendur: “ En
sarnt eru engin lög búin til bér,
sem sjá hag ahnenni'ngs borgiö
jafnvel og ísknzku lögin”. Átti
að vera: f o r n - ísknzku lögin.
þetta biðst leiðrétt í lestrinum.
Til —
Kjósenda í
Norður Dakota
það sem mest á ríður í komandi
kosningum er val dómara í yfir-
dóminn í stað Youngs dómara, er
I hefir sagt af sér. 1 þetta embætti
eru tveir umsædjendur: Hon. C.
J. Fisk, núverandi héraösdómari í
fyrstu d'ömþinghá — Demókrat, og
Knauf, dómari í Jamestovvn —
Repúblíkan.
Allar eignir ríkisins og líf og
ftelsi allra borgaranna eru á valdi
v-firréttardómaranna. AÖ visu höf-
um vér lög, er ákveða skyldur og
rét'tindi fólksins, en lögin fram-
fylgja sér ekki sjálf, dómuraniir
v>erða aö gera þaö. það er því
l.jóst, að ef, fyrir vanþekkingu á
lögunum þau eru misskilin cða
þeim ekki na-gilega framfylgt, eða
ef dómarinn af hlutdrægni fellir
ranga dóma, — þá er þeim, setn
fyrir rangslei'tninni veröur, í raun
rét'tri bannað að njóta lagavernd-
ar og getur þannig orðiö ræntur
öllum eignum sínum, og jafnv.jl
frelsi um lengri tíma. þetta kemur
sérstaklega fram við bændur. það
eru oftlega smáfeil í eignarréttar
lpndaskjölum þeirra, sem í s.játfu
sér eru ekki svo alvarleg, að þau
ónýti eignarrét'tánn ; en samt get-
ur dómarinu, ef hann er ekki sér-
lega lögfróður, eða vert ekki hvern-
ig hann á að beita lögunum, eða
vegna þess að hann er vísvitandi
ranglátur í dómum sínum, dæmt
að þessi feil séu raunhæfil'&ga nægi-
leg til þess aö svifta eigendurna
rét'ti sínuin. Og þannig tapar eig-
and'inn landi sinu, og getur þess
U'tan svo -fariö, að hann tapi einn-
ig vöxtum af landveröinu og rent-
un landsins um fieiri ár. Á þenna
hátt er horgaranum bægt frá vernd
laganna og réttur hans er fótum
troðinn.
Af þessu er þaö auösætt, að kjós
endurnir ættu að beita allri var-
' kárni í vali þeirra, sem ætlaö er
að skipa yfirdómara stööuna, því
þagar dómari er eitt sinn kosinn,
þá situr hann 6 ár í em’bættinu, og
afleiöingarnar af óhyggilegu vali
vara því yfir langt tímabil— máklu
lengur en ef um héraðsdómara
væri aö ræða.
Fisk dómari er alment viöur-
kendur að vera gæddur ágætum yf
irdómara hæfileikitm. Hann er á-
gætlega lögfróður og hefir haft
mikla æfingu sem dómari um tíu
áia tíma. Hann er í fylsta máta
rétit'sýnn, og ber fult traust bœöi
lögfræöinga og almennings. Hans
dómarahæfileikar eru alþektir. En
svo er ekki meö Knauf, sem enga
dómararevnslu hefir haft nema þá,
, sem Fisk dómari hefir haft i öll
i þau ár, sem bann heár setiö sem
j héraðsdómari. það er cftirtekta-
verð váðurkennáng um dámarahæfi-
leika hr. Fisk, að jafnvel þó hann
sé Demókrat, þá hefir hann þris-
var sánmtm veráð kosinn dómará i
hétraði, sem þó hefir mestmegnis
repú'blíkanska hjósendur. I eitt
skáftá var hann 1 iitnefndur af þeám
flokki, og kosánn gagnsóknarlaust.
Og árá'ð 1904, þegar Repii'blíkan
sóttá á móti homun, fékk Fisk
: 1248 atkv. umfram, þó'Roosevelt í
sama héraöi f.ngi 2923 atkv. nin-
fram. Með öðrum oröum: Fisk
' dómari fékk 4171 atkv. umfram
fram þaö sem flokksmenn .hans
hefðu getað veitt homtm, og ein-
göngu í 2 sýslum mejö alls 5668 at-
I kvæöum. Atkvæöamagn Roose-
! velts í þessum 2 sýslum var 4091,
j en Kisk dómari fékk 3458, eöa að
eins 633 Legra en forsetinn. Parker
forsetaefni Demókrata fékk í þess-
um 2 sýslum 1168 atkv., eöa 2290
; íærra en Fisk dómari. Mikið af
jiessii vortt atkv. Repúblíkana, og
sýnir það, að þar sem starf hans
er þekt, þá er fólkið svo einhuga
i tim að halda honum í dómaraein-
bættinu, að það kastar hurt iill-
um flokksríg og sameinar atkvæöi
sín til að kjósa hann. Ekki er
heldur fólkiö í þessu héraði sér-
skilt í þessari skoöun. / Allir tel.ja
rétt, að dómarar sé-u lausir \iÖ
póli'tisk flokksmál og aö atkvæöa-
greiösla um dómara ætti aö vera
óháö flokksáhrffum. Dómarinn sem
sKkur á ekki aö hafa nein afskifti
af pólitík. Hann er settur til þess
eingöngu aö fratnf)rlgja landslög-
um, sem eru jöfn fvrir alla, án til-
lits til flokkaskiftingar, þjóöernás,
maivnfélagsstööu eöa auðs. Ibúum
þessa ríkis má vera sama, hvort
sá dómari, sem kosinn veröur í
staö herra Youngs, er Demókrat
eða Repúblikan. lín þeir verða að
gæta þess, að fá þann bezta og
hæfasta mann í yfirdómara stöö-
una sem völ er á, og aö Fisk sé
beziti maðiirinn til þess embættis,
er fúslega játaö af mestum hluta
leiiöandii lögfræöinga í ríkinu, og
einnig af öllum þorra íbúanua í rik
inU'. Launin eru ji'ifn fyrir bezta
manninn eins og hinn lakasta, og
þess vegna væri þaö óhyggi’egt og
btánn glæpur gegn réttj og hags-
munum alþýöunnar, aö velja þaö
lakara en að hafna því bezta, þar
sem að yröi aö borga hinum ó-
hæfiari manni eins mikiö og þeim
hæfari. Hver mundá beita slíkri
reglu í siku eigin starfi? Vér spyrj-
um yður í sambaiídá við atkvæða-
greiðslu yðar fyrir dómara, ef þér
álátið bezt, að greáöa atkvæöi meö
þeim manná, sem aldrei hefir sýnt
hvað Lann geti gert sem dómará,
og eingöngu vegna þess, að hann
hefir hlotáö iitnefnángu af sinum
eágán flooksmönnum í þóknunar-
skyná íyrir pólitiska vinnu, — eða j
aö greiöa atkvæði með mauuá eins j
og Fisk dómara, sem í samfleytt |
10 ár hefir sýnt það og sannaö, að
hann er 'meö ágætustu dómurum íj
Norövestur ríkjunum.
Vér leiðuin athygli yðar að því, |
að umsókn Knauf dómara er harö-
lega andmælt og að umsókn Fisk
er fasttega mæltaneð af hr. Enge-j
rud yfirdómara, og af Young dóm- j
ara, sem hefir sagt af sér yfirdóm-
ara stöðunná, og einnig af Corliss
d'ómara, sem um 9 ár vár einn af j
yfirdómurum ríkisins. það er einu-
ig vitantegt, aö Morgan dómari,
sem er einn af núverandi hæsta-
réttardómurumim, heldur mjög
mikið af Fisk sem lög'fræðingi, þó
hann vegna stöðu sinnar sé neydd- j
ur til aö láta kosningar umsókn j
hans afskiftalausa. Allir þessir :
dómarar, Engerud, Young, Corliss j
og Morgan, hafa verið Repúblikan
alla ævi sína.
linnþá er ekki alt upp taliö:
Cöchrane sál. dómari bar hina
dýpstu lotningu fyrir dómarateg-
um yfirburöa-hæfileikum Fisk dóm-
ara. það var aö miklu leyti fyrir
hans verk, að Fisk var iitnefndur í
héraðsdómara stööuna éi útnefn-
ingarftindi Repúblíkana árið 1900.
Skömmu fyrir dauöa sinn hafði
Cochranie dómari við orö, að scja
af sér dómara stööunni í hæsta-
rétti, og lét þess þá getiö, aö af
repúblíkanska flokknum væri Enge-
rud í Fargo hæfastur í sæti sitt,
og af demókratiska flokknum Fisk
dómari. þess vegna væri nú kosn-
ing Knaiif Sama sem að kasta frá
sér þeim tveimur mönnum, sem
Cochrane dómari benti á sem hæf-
asta allra manna í dómarasætiÖ.
Er nokkur annar færari að dæma
um hæfiteika og verðleika manna
í hæstaTéttar dómara em'bæt'tið en
Cochrarte dómari var ? /
Vér endurprentum hér grein úr
blaöinu “The Fargo Forum” dags.
13. júlí 1904: *
“ Alit Cochrave dótnnra á eftir
* manni sinum : —
Hinn skjóti dauðdagi Cochraiie
dómara kom eins og reiðarslag á
alla vini hans, og þeir voru margir
alstaðar i þessv riki. Allir vissu
uin heilsuleysi hans, en fáum kom
til hugar, að dauöa hans mundi
ber-a svo brátt að.
Mörgum mun forvitná á að vita
i sambaudi við dauöa hans, að þ.
13. júlí kom hann frá St. Paul til
Grand Forks. Á þeirri leið gat
hann þess við einn af vinum sín-
aö bftnn yröi bráölega aö leggja
niður embæt'ti sftt í hæstarétti,
þvi hann þyldi ekki vánnuna. Var
hann þá sþurður að, hvern hann
álit'i hæfastan til aö fylla emhætt-
iö. Dómarinn svaraði, aö ef mann-
intt skyldi velja úr flokki Repú'blí-
kana í ríkinu, þá teldi liann þeirra
allra ha-fastan Edward Engerud í
Fargo. En væri maöttrinn valinn
úr norðurhluta ríkisins, og án til-
lits til pólitiskra skoöana, þá ætti
Fásk dómari í Grand Forks, aö
veröa valinn”.
Hæstarét'tardómará Wallin, sem
alla ævi helir verið Repúblikan, og
sem í 13 ár var dómari í yfirrétt-
inum í þessu ríki, var eándregiö á
þeirri skoöun, að Fisk væri sérlega
mákálhæftir dómari, og hann I.efir
ri'taö 'bréf til aö mæla meö kosn-
ingu hans. í því bréfi segást hann
aldrei hafa hevrt getið um Knauf,
sem lögmaún ; eöa með öörum
oröum, aö hann hafi ekká vitaö aö
lögfræöingur með því nafná væri
tál í ríkimi. Hvaöa álát hefir al-
menningur á þeám lögmanná. sem
sá dótnari -hefir ekká l.evrt nefndan
í ríkinti, fer skipað hefir embætti' í
13 ár ?
það er þvi ljóst, aö Engerud
dómari, sem ennþá er 1 embætti,
og dómarar Young, Cochrane, Wal-
lin og Corliss, sem allir hafa- veriö
í embaet'tum og sem allir eru Rep-
úblikanar, eru eindregiö með Físk,
sem hæfasta' lögspekingi í dömara
embættið. Jæár haifa vissutega
■enga ástæðu til að mæla meö Fisk
aðra en þá, að gæta sem bezt
hagsmuna alþýðunnar. Og þaö er
í mesta máta athugavert, aö
Knauf dómari getur ekki fengið
meömæli eáns einasta lögfræöángs,
sem nú skipar eöa hefir skipað
dómarasæ<ti í hæstarétti ríkisáns.
það er eánnág vitantegt, að hánn
látni dómari Bartholmew hafði
mákáð álát á lagaþekkingu og dóm-
ara hæfileikum Fisk.
Vér minntimst þess, aö Dctnó-
krataflokkurinn hefir oftsinms \tiv-
iirkent útnefningu Repúblikana t:l
yfirréttar dómara embættisms í
þessu ríki. þetta á við Corliss
dómara, sem í hvorttveggja skiít-
iö, er hann sótti um stöðuna, fékk
fylgi Demókrata^ jafnt sem Repú-
blikana. Og bæöi Young og Morg-
an dómarar, sem báöir eru enn á
lífi, og Cochrane dómgri, sem and-
aðist sumarið 1904, hafa einnig
fengið fylgi Demókrata á flokks-
þingum þeirra. Morgan dómari, er
nú sækir um endurkosnángu, hefir
veráð settur á útnefnángarskrá
Demókrata ásamt með Fisk dóm-
ara. Með öðrum oröum: Demó-
krata flokkurinn hefir tj sinnum
fylgt umsækjendum Repnblikana í
kosningum til, yfirdómara embætt-
isins. En þó hefir Repúblikana
flokkurinn aldrei stutt umsækjend-
ur Demókrata í það embætti.
það eru að eins 2 ár síðau, aö
flokksþing Repúblikana í hinu
mikla New York ríki útnefndi í yf-
irdómura stööuna í áfríunardóm-
inum, ]x-iin hæsta dóinstóli í því
ríki, Edgar M. Cullen, ævilangan
Demókrat, og hann var kosinn
gagnsóknarlaust og er nú yfirdóm-
ari í þeim rétti.
Ríkisþing Repúblíkana heföi átt
að ú'tnefna Fisk dórnara, og í sann
leika fékk hann á því þingi 151 at-
kvæði, og haiin varð ekki undir
vegna verðleákaskorts, heldur fyrir
það, aö fleiri hluti manna á fund-
inum voru lokkaöir til þess, aö
íylgja vássum leiðtogum aö máli,
sem höfðu komið iitnefningu Knauf
til leiöar og ásettu sér því að fá
hann kosinn, og með því borga
pólitiska skuld. Ef kosning dóm-
ara vorra á aö vera komin undir
vilja pólitáskra teáðtoga, og af póli-
tiskum ástæðum, eins og úttieS i-
ing Knauf dómara ber vott 11111,—
þá veröur dómarastaö in sctt s\o
lágt, aö hún veröur fyrirlitiii ai
heiðvirðu fólki og til vanvtrðu !ýr-
ir rík'ið.
það er sérlega áríðandi, að Dctn
ókratiskur dómari skipi sæti í
hæstarét'tá, til ]x:ss að bægja vand-
ræðum frá dómurunum, þegar um
þau mál er að ræöa, sem eru póli-
tisks eðlis. Ef þessir redúblikönsku
dómarar eru af lögunum neyddir
til þess, aö dæma Repúblikanflokk-
um i vil í pólitisku máK, þá falla
óumflýjanlega andvígir dómar á
dómarana sjálfa. Margir mundu
segja, að dómur þeirra hefði falliö
þannig eingöngu af flokksfylgi. En
ef einn dómarinn er Demókrat, þá
fellur sú ástæöa af sjálfu sér, því
að atkvæöi demókratisks dómara
meö dómsá’kvæði'nu sýnír, að hann
er samþykkur meödómendum sin-
um á móti sínutn eigin flokki, og
það sýnir einnig, að dómararnár þá
bvggja atkvæöi sitt eángöngtt á
skyldurækná, eu ekká á pólvtisku
flokksfvlgi.
Hæstirét'tur Bandarikjanna hefir
frá fyrsta tilverutáma sínum — í
meira en heila öld — veriö skipaö-
aöur mönnum af ýmsum pólitásk-
um flokkum. Field dómari, Deinó-
krat, var settur þar í embæt'tá af
Lincoln forseta, sem þó sjálfur var
ákveðinn Repúblikan. Og Wood
dómari, annar Demókrat, varfyrst
settur dómari í sýsludómnum af
Grant forseta, sem sjálfur var Re-
pú'bl'ikan ; síöar var hann færður
upp í hæstarébtinn af Hayes for-
seta, sem einnig var Repúblikan.
Harrison forseti, sjálfur Repúhli-
kan, setti Putnam dómara í em-
bæt'tá viö sýslyréttinn í fyrstu dóm
þingh'á. Og McK'intey forseti setti
Gray dóinara. sem var Demókrat,
í d'ómara embættá við sýsluréttánn
í 3- dómþir.ghá.
Roosevelt forseti veitti nýlega
Adams dómara í St. Louis, sem
var í héraösdóminum í þeárri borg
dómarastööu i sýsluréttinum í 8.
dómþinghá, og hefir þannág gert
hann aö dómara í áfrvjunar sýslu-
dómi Bandaríkjanna, og þó var
Adams dólnari Demókrat.
þvi er haldáð fram, aö yfirteitt
hafi forsetar vorir valiö dómarana
úr tölu þeirra dögfræöinga, sem
fylgdtt þeim aö málum. þetta er
satt. En hinir ýmsu forsetar hafa
ekká þurft, að velja dómara úr
andstæöánga flokki sínum í þeim
tilgangi, að skápa dómstólana
mönnum úr rn'ismunandi pólitisk-
um flokkum, vegna þess, að em-
bættaveá'tingar hánna ýmsu Repú-
blikana og Demókruta forseta haf.i
yfirleitt veriö þannág, að dómstól-
arnir hafa verið soipaðir mönnum
úr báðtim flokkunum. Forsetarnir
í þessum ýmsu veitingum síit'Jin
hafa átt kost á að velja menn úr
lögfræðingahópi allrar þjóðaritni-
ar, og því jaínan getað fengiö eins
hæfa menn úr sínum eigán flokki
eins og úr flokká andstæöinganna.
ICn fólkáð í þessu ríká hefir ekki i
þessari kosningu neánn slíkan kost.
það er tilneytt', að kjósa um þá
Knauf eða Fisk, og spurningin er
því eingöngu sú, hvort það ættá að
velja óhæfari mannánn, eingöngu
vegna þess, aö hann fylgir vássum
pólátáskum flokki. það hefir aldreá
verið 'támabil í sögu þessa lauds,
þegar forseti, sem þeirrar stöðu
var verður, mundi hafa hikað við,
að velja dómara úr a'ndstæðánga-
flokká, eí vælið væri mállá tveggja
manna þannig, að andstæðángur-
inn væri miklu betri maður, held-
ur en hans eigin flokksvánur.
jiegar hann var í félaginu Bangs
& Fisk, áður en hann var kosinn
til dómara, þá hafði Fisk 26 mál
meö höndum fyrir hæstaréttá þessa
rikis, og það var á allra vitund,
aö allur undirbúningur þessara
mála var geröur af herra Fisk. Af
þessum 26 málum vanu hann 22,
og muTKli það talið vel gert aí
Lvaða lögmanni, sem hlut ætti að
máli.
það, að Fisk dómari hefir al liiii-
um ýmsu hæstarét'tardó'.miru'ji
verið talinn sértega vel hæfur til
þess aö skipa hæstaréttardómara
sætið, er sýnt með því, að í ná-
lega hverju tálfelli, þar sem hæst-
réttur liefir orðið að fá héraiðs-
dómara til þess að vera dórnari í
bæstarétbi í staö einhvers dómar-
ans, sem ekki gat setiö þar af því
að hann var sjáltur riöinn við eitt-
hvert af málunum, — þá hefir Fisk
dómari verið Tnaðurinn, sem feng-
inn hefir verið til þess starfa, að
vera þar meödómari, — síðan
hann var kosinn héraösdómari
árið 1896. Og hann hefir samið all-
mörg dómsákvæði hæstaréttar,
þegar hann hefir unnið þar sem
dómari. Hann hefir þess vegna
fengið æfingu sem hæstarébtardóm-
ari yfir 10 ára tímabil, ásámt meö
10 ára æfingu sem héraðsdómari.
En Knauf dómari haföi þegar hann
var útnefndur alls enga dómara
æfingu haft, nema lítilfjörlega í
lægsta rétti, og aö undanskildum
fáum síðustu áruntun, hefir starf
hans mest megnis verið í því fólg-
ið, að útvega fasteignalán, inn-
heimta skuldir og vinna landskrif-
stofu störf. Hann heíir variö miklu
af tíma sínum til pólttiskra starfa,
og hefir meö miklu erfiði og lang-
tima tryggri flokksfestu tekist, aö
mynda sér hóp áhangenda. Og það
var þessi áhangendah'ópur, ^em,
undir leiðsögu hans kom því til
leiöar, aö hann var útnefndur af
leiötogum flokks síns.
það, sem hér aö framan er sagt,
er nú lagt fyrir kjósenidur þessa rik
is, af miklum fjölda lögfræðinga
í þessu riki, án tillits til flokks-
fylgis þeirra, og á þeirra eigin
kostnað, og með þeim eina ásctn-
ingi, afi viðhalda viröingu hæsta-
rétbar og aö vernda dómsmálafyr-
irkomulagið frá að ganga pólitásk-
um kaupum og sölum. Hve einlæg-
an áhuga hinir beztu meðlimir lög-
fra'öingafélagsins hafa á þessu
má'K, sést bezt á því, að í bænum
Fargo t.afa 26 repúblikanskir lög-
fræöingar gefið skriíleg loforð um.
að vinna á móti kosningu Knauf
dómara, og að vinna aö kosningu
Fisk dóm-ara. Og í Grand Forks
borg hufa 16 Repú'blákan lögfræð-
ingar gefiö sams konar loforö.
Jjessir 42 Repúblikan lögfræöingar
í þessum tveimur bæjum eru ná-
lega alKr þeir löginenn af Repúbli-
kanska flokknum, sem til eru þar.'
Og allstaðar annarstaðar í ríkinu
hafa lögfræöingar í R'epúblikanska
flokknum tekið sömu stefmi, og af
sömu ástæðum.
það er ómótmælanlegt, aö lög-
menii og dómarar, sem æfðir eru í
öllum dómsmála og lögfræöisstörf-
um, og sein þekkja liver annan og
hver annars þekkingu og hæfileika,
eru færari um að myn'da sér rétta
hugmvnd um hæfiteika eins manns
til dómara embættis, heldur enn
aðrir borgarar ríkisins, og vér h'öf-
um orðiö þess varir, að fólkinu er
ant um að fá upplýsingar um
þessi atriöi frá lögfræðingám rikis-
ins. Getur nokkur eíi verið á þvi,
hvað þeir, sem bærir eru að 'l.cir.u
um þetta mál, álíta rctt. ,:ö gera,
þegar allir dómarar og fyrverandi
(lómarar hæstaréttarins er:i ti'i-
huga uin kosningu hr. Fisk, sem
þess hæfasta manns, seni völ sé á
í dómara stöðuna, og allflestir
repú'blikanskir lögfræöingar eru
sömu skoðunar.
Vér b'iðjum yöur einlæglega, aö
'eKgja flokksfylgi til síöu, því þaö
æt'ti aldrei að koma til greina i
útnefningu eða kosningu hæstarétt-
ardómaranna, — og að greiöa at-
kvæöi yðar með Fisk dómara,
hvers vfirburða hæfileikar til þessa
emba'ttis eru viöurkendir af öllum
borgttrum þessa ríkis.
það kom fvrir í New York ríki
árið 1902, að Repúblikana flokkur-
:nn — setn Platt flokkurinu réð þá
fyrir — útnefndi óhæfan mann t
hæstaré'ttar embætti. En teiðandi
lögfræöingar í flokknum risu' upp
öndveröir móti kosningu þessa
manns. Og repú'blkatiskir kjósend-
11 r sýndu viö þá kosningu aðdáan-
lega meðvitund um borgítralega
skyldu sína, meö þvi að kjósa
Deinökrata timsækjandann meö 10
þús. fleirtölu atkvæöa, þó að þeir
annars kvsu þann, sem efstur var
á umsækjendaskrá flokks síns með
18 þús. atkv. umfram í að eins 6
sýslum ríkisins.
það er saunfæring vor, að hinir
repú'hHkönsku kjósebdur þessa rík-
is verði eins hygnir, hugaðir og ó-
háðir eins og repúblákönsku kjós-
endurnir í New York, og að ]æir