Heimskringla - 31.01.1907, Blaðsíða 2

Winnipeg, 31. jan. 1907.
H K 1 M S K K i i\ G L A
— HEIIVISKRINGLA —
Published evory Thursday by
The Hciiii.'krimrla Newsí hihlisiiinir Co.
VerO blaösms 1 1 auada uk Haudar.
92.0U nm érið fvrir frant bor«hð).
fceut til Jf-l»idt $2.»0 if^i'r Iu*n
borgat af kaupeiidmn hiaðsÍD.» hér)$1.50.
B. L. BALLWTNSON,
Editor & Mauairer
Otiice:
729 Shcrbrooke Street. Winnipei
F O.BOX 11«. ’Phone 3512,
Wi»mpegi 31. jan. 1907.
Bókme itir.
VAFUKLOGAR.
(Framhald).
Næst á eftir Gunnari á HHöar-
«nda kemur fyrirkstur með tiafn-
ini : “Á krossgötum”.
Kkki er því að neita, að sumar
jsetmn-gar eru þar vel bugsaðar og
nagöar, en ekki er maður lemgi bú-
að lesa þangaö til fullyrðingar
«g óvægir dómar íara að gera vart
* ? fvrst fremiir hæglátlega,
«• ..s I M.in i lutlum algleymingi.
Fljótt sést, að ekki hafa þeör sama
á álfa'trúnni höf. og próf. Finn-
■r Jónsson, sem skr.faði fróðlega
®g sbembilega grein í Eimreiðina
s<i. árg., 1895) “Um álfatrú á ís-
iaadi". Hann segir þar meðal ann-
-ars
|»oir séu sumir heiðnir og illir, en
^wwsu er vist ekki svo varið ; i 11-
ár eru þeár að minsta kosti ekki,
«t*da koma þeir aidrei s v o fram,
sannan>agögn en sögusögn ómerkra i
útlendinga, það sýnist ekki v>era I
saimboðið “svininum” inanni, eins I
og höf. er. Annars sýnir höí. hér, !
að hatwi notar sér belzt til mikið, I
það sem Guðm. læknir Hannesson i
hefir framsett, eftir sögusögn út- j
lendinga, í þessu lauslietisináii, —
eins og hugmyndir hans í aðskiln- J
f.ðarmáli íslands og Danmerkur.
það, að ætla sír að sanna þenna
þenna sleggjitdóm á þjóðina ís-
lenzku meö því, að meira en fimti |
liluti allra barna, sem fæðast á Is-
landi, séu óskilgetin, er þýðingar-
laust. Allur fjölditvn af þeim börn-
um, setn kaliast óskilgetin, eru j
getin af foreldrum, sem lifa edns
heiðarkgu og óspiltu lífi, og í eins j
góðri sambúð, eins og foreldrar |
þeirra barna, sem kölluð eru skil-
getin. Ég hygg, að það sé kirkjan,
sem befir gefið nöfnin skilgetin og
óskilgetm. þait börn, sem fæðast
af foreldrum, sem eigi eru gefin
saman af kirkjunni, eða hennar
þjónum, eru kölluð óskiigebin. En
verðitr það réttur og óhlntdrægur
dómur, að kalla þjóðina einhverja
þá si'ðlausustu þjóð í beimi, þó
nokkuð af börnivm fæðist hjá henni
út af foreldrum, sem ekki eru gefin
samatt í kirkjulegt hjónaband?
Margt af því fólki, sem lifir saman
ógift á Isfandi, befir ekki giit sig,
af því að svo miklir erfiðieikar
hafa verið á þvi, að fá borgara-
legt hjónahand. Sýslutnienu eru c^a almenn hjargræðismál”.
Til minnis
Fyrir Conservativa i Vestut -1/V‘peg.
Næstkomandi föstudags-kveld, 1. febrúar, heldur ísknzki
Conservative klúbburinn sinn venjulega spilafund (“Pedro
Tournament”). þá er og búist við, að fari fram útuefning-
ar á forstöðuivefnd klúbhsins fyrir næsta ár, og erii þvá fé-
lagsmenn sérstaklega mintir á, aö sækja þenna fund rækilega.
Næstk. mánudags kveld, 4. febrúar, verður framhald af
þingf'undum (“Mock Parlia-ment”) i Islenzka Conservative
klúbbmvm. Skorað á alla þingmenn og aðra fiiagsmenn, að
verða þar til staðar í tæka tí'ð.
Föstndagskveldið í næstu viku, 8. febrúar, verður haldinn
alm'ennur og opinber fundur meðal ællra Conservativa í Vest
ur Winnipeg, í fundarsát !-lenzka Conservative klúbhuns, U.
8 e. h. Fer þar fram itnefning á þingmannsefm fyrir þetta
nýja kjördæmi. Er fastlega skorað á alla atkvæðisbæra tnet’n
í kjördæminu, setn hlyntir eru núverandi fylkisstjóra, að
mæta á þessum fundi < g hafa hön-d i bagga með, hver
verða skuli merkisberi þeirra í hÖndfarandi kosningasóku.
Öll “Ekkert á jörðtt minnir mann eins
þenr einu, sem geta gefið saman í | Hlöð eru fuli aif stjornmálaþrefi lát- a, að efua höit sín og kirkjati.
borgaralogt hjónaband, en víðast 'ausu ar*'ð út og hvert árið e tir Hvergi sjáum við og skiljum lög-
hvar erfibt að ná til þeirra utan annað. þar kemst engin önuur tnal hatni.ngju og hamingjuL-ysis
stærstu kaupstaðanna. Nokkrir ktigsttn a,ð”, “þó situr alt vtð eins og þar. Hvergi læruiit vér að
"* ’ 11 's 11 ' -'jr a x ! segjast ekki gieta gift sig vagna fá- sam* keip, eða seinnd villan er elska eiltfar mannanna hugsjónir
s: það «r sogn utn atta, að tíJlí.kt>ar ckki ,^ta bor,-aö verri hiuni fyrri". — “í bjargræð- eins og þar. Hvergi að forðast tál
ít sett sttmir heiöntr 01r vlltr. en því ævinnkga ismáJum hugsar Bárður á Búrfelli gimtingar og álíadans eins og þar.
þurfi þó að borga hann, þó ekki sé ouln Tyr>'r alfa. Ilanu er sjálfsagt Hvergi að sailast eins hát't og
lagt í anuian kostnað. Að þessu at- 1 s& uithöfundur, sem þjóð vor 1 Nk- baka á öllu afii eitvs og þar. þess
. htiguðu held ég, «0 það sé ósann- 1 ar wtest, enda leggnr búrlyktiiva vegna tná enginn tnissa sjónar
*ema piegar peir< eru revtbir tu < ^ómur í mesta máta, að hans ““ allan b»‘nn< Hattn er á á henni. Annars er mömttim hætt
*vtðtt eða þykkjtt ^ (lvimr 1 arg„ (,.wila 1^5;.,Ia eiiihverja þá sið- ! íerðúmi* með flotskjöldinn -seint og viið að verða að g j a 1 t i”. — Mik-
Ma. loi) Syoiu- lysir prof. I1 irmnr spiTtustu þjóð í heimi, þó nokkuð «1*e*n«»-. “g loSar þeim t'illum gulti ið dæmalattsl
ttstenv.ktt btoðt’--------~ , J *
ílaust er þeitta bæði vvt-
tril þess sotvt iTt er.
þegar maður hefir lesið eritvdi
ftcasara tveggja höfttnda, sem fjalla
«rm sama efni (áJfa þjóðtrúna ís-
fenzku), þá er það ljóst, að þeir
áraga fra*tn mjög ólikar myndir af
betri sannanir, en höf. befir g:rt hot. utn blaðam'enskutva á IslaiuJi. ar — svo (aJleg s
h'ér, að öðrum kosti verður þessi MiiiTita iiki’tti höf. á, að dáJ.tið tal- hún geti haftt þatt ahr:f á manninn,
geypifegi dómur ekki annað en relt
nafndur sleggjudómur.
Sá maðiir, sem sest í dómara-
ar hann annan veg ttm Jvla&amensk að mintva hann á að efna heit sín
una íslenzku I BreiðabJiki (nóvetn- og loforð. Kf ekki er rödd tiJ i
ber blaöint! 1906), þar setn J.ann er manninum, sem kölltrð er sam-
sból t'il að dæma heila þjóð í þess- | a® ávita sbéttarhróður sinn, séra vizfca, sem segir mönnutn að efna
, tun efuinn, hatin þarf fyrst og B. Jonssoit fyrir ltarðatt dóm i heiit sín og loforð, þá hygg óg, að
pessan Pj°' tru. .- nn.ir pro . 1,ln fpernst að vera sérlega vel kttnnug- Kar^ Ivennar. þar farast höf. orð a kirkjan geri það ekki, þó einblínt
"*r rt*!'ir •’1.lír,l.n!>n‘ °" "" ur hetmi, hafa lifað tneð henni, eða l>es-‘*a leið : “Blaöamenska a ís- sé á lvana. Svo er það tneira en
Miytwlanka af þjoðtru þessart, seg- ^ oSrmn orgumi þarf ag g,eta laffldi befir bekið stórkosttegum titn þröngsýni og ósanngirni, að segja
1 . ■J' -- - - * -- - - berttm orðttm, að ef menn
jónár á kirkjunni, þá sé
ánnarai. þar á ofan þarf máöurinn «r«‘ þau af alvarlegttm hngfeiödng- þeim hætt v.ið að verða að —
;.fi vera sanngjarn. Allir viita, að mn »m bag þjóðar vorrar, að oss gjaltii Ilöf. gefnr Itér í skyu i.ieft
höf. hres'tnT hér kunntigkik, að því hnst stótTnikv’.l g r o ð i í að lesa berttTn oröum, að allir frjálstrúar-
er austur íslenzku þióðina snertir Þau< T/er gæbttm ómöguJega án m'enn, og yfir það beila bekið allir
tneðal annars, að hún sé “feg-
. dætivt hana af eigin reynslu og bótum svðari ár. Svo vel er nú tneð ber
"W" 'S11.b''*,!U'111 n ' *" þekkingti, en ekki eftir sögusögn ribað í íslenzk blöð, og svo auðug ntissi sjó
fvjoðtru l'iðmna tima” ; en ln'.iti 1 s ’ - - 6 > — > <■«■.. <-< ■ •
(séra Friðrik) dregur upp eingönga
Ijótar myndir af þjóðtrúntii, e.us
_ • ir .......... -..... ‘ ...., ~ i' • * _ •’
og yfi
Ijóbar og hægb er. Hann lætur álf-
ffl-na fara í gerfi foreldra og s,s.-
kina, bil þess að geta betur komið
fram áformttm stntim nteö aft
jfvmia og tæla. Höf. hefir að suinu
fcyti tekist vel, að leggia ut af
ffessari krossgötusögu, ltvori si’in
-fcaimv heíir samið hana sjalfur aft
aJlu fey'tieða fært ltaita í MÍlinn
þjóðsögu. Ivkki cr þaft nem.:
æeí gert og viðeigandi, uft aftvar.v
•utgHttga um, að sleppa sér ekki vit
i soll og glaum, i »t.,ft þes-. áð
«*etn<a iþað sem gobt er og ny tsamt,
tttot-a skólana bil að inenta sig á
og búa sig undir lífið, i stað þess,
*ð eyfta títna simtm viö Poolhorft,
«ða á öðrtttn miðttr hollttm siö’ft-
«m.
Nokkuft tekur höf. djúpt í árinni
sem hatMt gefur í skyn (á hls.
•7). að stjórnemlur, yfirvö'ld og
leiðtogar Islands l>eri þess ljós
þjóöir
— í það minsta — setn eðfitegt or l>ölrr‘-' vvrið, og ekki fmst oss |>evr, sem ekki glápi á kirkjuna og
utn mann, sem dval’ið hefir erlendis Ir)lC'n'n mogi án þeirr;i v.era, er fyJgj- lati ltana leiða sig eins og henni
frá því á ungdómsáTttm og ]>ekkir ast vilja tneð í andlegtt 1 (i þóknast, — þeir dansi Ttieð álfum,
þvi ekki Austur-lstendinga iiettva af j þjóðar vornar”. Her er höf. þver- á heiðum upj>i, og verði að —
(Maira).
afspurn.
ITöf. lieföi átt að athuga það, að
bil er stig á tnilLi jx-ss, að sjá eitt-
h'vaft áibótavant i fari þjóðar sinn-
öftt'gur við/ sjálfan sig, að þv er g j a 1 t i.
miensktt. í öðrum kaflanttm lasbar
hann bana, en loiar í hinttm. Ann-
ar, án þess að sfimpla hana meft ! a?hvort. heí,r ho6‘. sjalfefceða
þvt, að hún sé einhver sú siftspilt- I skoönn a aTtstur- stenzkri Waða-
asta í heitni. þesstt og því um Hku ! mensku- eöa Bar&ur a BuTfelli ~
er kastað framau i aJ.neiinitig með 7 ,,*eÖ a"a ',,UT,yktin:1 “ heí,r
ekki betni savmanagögt.t.vn e.v Gróa a se,n,,vl tvö kom,« meö jold-
garnJa á Deiti bafði : “Ólýgdnn | inn 1,1 hal,s' °ií 1&t'lð haml b,te ‘'
sagði mér”, - og er yfirgangan- i °h' ,neð Þvt fenK*S hann tvI að vlð"
legt, að nokkttr mentaður maður
skttJi Levfa sár slíkt.
Höf. segir á bls. 90, að það sé
EvðilegLiinjr vci l<a-

1.
Stjórnin oq anfiniryn skáka
verkamönniim
þaö þarf ekki að fjargviðrast um
tirkenna, að liann væri sá nithöf-
itndttr, sern þjóðin æ'bti að elska.
Ekki voru launin neibt smáræfti,
s'ítt Tvjarbaits snnnfæniivg’, “að hatn sem sa fvkk, sem etóðst þessa hávaöa* í ísl. verkamönnum hér í
ingjttJeysi ísLenzku þjóðaiinnar stafi 1 krossgötu 'eldrattn, -efbir því sein Manitoba.. þeir 'eru þögulir og
______o ____________ ______ r_. meira af þvi, hve illa hiVn gæti sak- j h°f'- segttr: “Hann varð gæftimað- hJjóðir, setn lömb bil slátrumir
fflierki, aft hafa dansaö tneft álfum, I teysis sívts (sé lattslat tn.fl.), etv af | ur hinn mesbi. Hattn varft sjálfkjör- jejjj þeir ofþyngja hvorki Jíkama
og belz.t til fljóbfærnislega er þvi | uokkrii öðrn”. Nti vil ég í einJægni lnn teiötogi annara tnanna, þvi n„: sa; viö frambiðar skraf og ráða-
ja hiiJ'.: Að hverjti leyti er is- j haun sveikst aldrei um að gera jjerðir. EfJ'aust sbanda l>eir ein-
kastað fravn, án þess að rökstyðja j sf>yrja
það meft eintt orði.
Á bls. 89 Ser höf. að koma með
-steggjudótna, segir þar meðal ann-
jvrs: “það mnn vera Jeitnn á jafn
teöspiltri 'þjóð og vér eritm”. Bend-
ir á það sem sönnttn fyrir þesstt,
“-»ð 'erlendnm möiinnm, er bil ís-
fands komi, finmist vslcrtzkt kven-
<óJk latislátara en kvenfólk aTvnara
Jtjóðci". Hyggilegra Ivefði verið fyr-
ir höf., aö rökstyö'ja þat'ta tnieð
«tnhverju öðru, eu áJitT ú’ttendinga.
Uöf. hlýtttr að vera það ljóst, að
snargt af því, sem útten'dingar hafa
Jiagt ttm isJenzktt þjóðina ertt ó-
samtiindi, sprottitl af van’ekkingu,
lítri'lsviirði'ngu og jafnvel Tlgtrni ; og
höí. mun ekki geta J>eut á neinn
merkan útlendmg, sem ferðast
Jiefir ttm ísland, sem teri islettzku
kvenfólki svona sögnnai. þessi um-
tnæli, sem höf. styðst h’r vift,
tnutiiu vera höfft eftfr norskttm sjó-
mantii eiinum, og kastað fram af
Grfðm. Hannes&yni lækni á Akttr-
eyri. Nú er það alment vifturkent
á Islandi, aö norskir sjómenn sétt
nrestir slarkarar af öllutn ú'tlend-
•nigtMn, sem bil íslands koma, bæfti
hvað drvkkjuskap og lamTæti
-anerbir, og er þvi alls ekki ólíklagt,
■aft Norðmaðttr þessi hafi ætlað sér
að komast yfir einhverja ístenzktt
•sbúlkutta, en ekki tekist það, og
hafi svo þurft að he.ftta sín á ís-
ienzku kvenJiólki meö sögu þ*ssari.
Að þfóta upp til handa og fóta og
sbtmpla heila þjóð með þvi, að
hún sé ósiðaðri þ.jóð en a’Iar aðr-
ar þjó'ðir, og hafa ekki merkari
spyrja hok: A8 hverjtt leyti er ts-1 nann svetKst aturet um uö gera ger5ir. Eflaust standa þeir ein-
lenzka þjóðin svo mjög heillum 1 shyldu sína, dróg engann á bálar, st.ak|r í sinni röð, sjálfir þess með-
llorlin í lífsliarábtttnii'i ? Með liverju lóf aldrei með fagurgala, elskaði vi'tandi, að það dttgar líbt fyrir
vfll 1-öf. sanna að svo sé ? fiig get j hugsjónir mannanna heitar og a- jneiftalmenni, að kvarta né mögla í
ekki betur séð, en að framfarir | kafar mefi aldrt, og hné að síðustu þeSSU velsælunnar landi. Blöðin eru
heima á tslandi séu ótrúfcga mikl- 1 sannteiksbariábtttimi gamall og beJdur ekki að vekja þaim óróa né
þrobtnn, brosandi ttndir merkinu, atKlvökur meö vvkjal„li 0g skýr-
er hanu hafði skipað sér ungttr. amli a.tJn.gasem<I..m í máJum verk-
lvfbtr þvT, sem hann tekk maira amaIrtm. Samt hefir Haimskringla
ar á seinni árum, í samanburði vdð
fóJksfjöLda, efni og ástæður, ef á
þt.ó er liti.es rétt og hlntdrægnis- ^ __________ _________________________ _ _
latist'. Pln ef alt, sem snertir ísland j vn,<l -v,ir sjátfnin sér, eignaðist el„|ruIn og sjnn,mn gripi5 lansatök-
og íslenzku þjcóðina er litið tneð | han,n m®ira af sonnu frjálslyndi og utn 4 þvj 1n,4Hi en kuu er ltka uncl_
skökku lí’til.svirðingarauga, þá er j f'ébtdæmi. Eftir því skildi hann ab,toktwtig í þessu efni, að eiga
ekki við öftru að búast, en að dóm | sína eigm samtift betnr, og ltafði þ.lUn he.iðttr skilið. Auðvitað er
urinn verði oins og hjá höí, að htin laK 'a'. aö lirwifci gott frá illtt í íari bdöðutntm það ekki láandi,
(ístenzka þjóðin) "gattgi aft btitft-
kíjtrpi lífsins — eigi bundin IVi-tt-
lattsu brnðarlíni, heldttr óhtxTim
eldJjúsdulu”.
Jxtgar maður er búinn aft J..sa
þenna “krossgötti" fyrirlesti.ir til
enda, þá sést IjósLaga, að höf. álit-
tir, að þeir verði ekki tnargir laud-
ítnwr, seltt stamlast “ginn'iii'gar álf-
anna” — “leiðtogar og yfirvöld
bera þess Ljós merki, að hafa dans-
að með álfttm” — “sonttrinn sóar
og spenmir því, sem faðirinn heftr
safma'ð, og legst í öskustó” (bls.
87), — “fsfenzk tingmenni, sem
koma á óktmn'a sbaði til að teita
gæfu sinnar fjarri foreldra Itt’tsum,
álít-a eigi siálfsagt að fara varlega,
beldttr sleppa sér út í soll sem
aJlra mestan, og kika sér að öllu,
sem skaðvænlegast er og varhtiga-
verðast” (bJs. 87, — “fslenzkt
kvennfólk http-sar minna tim sak-
leysi sitt fer laTisJátara) en konttr
attnara þjcVða yfirl-aitt” (hls. 90). —
“ALt sem skrifað er snýst aft lang
hennar. Ekki var síst rriiikTsvert
því
eins leug'i og hver sbétt hefir ekki
um vopmn, sem alfar.wr skild.t e5t- vaka„d» áhttga á atvdnnugremuni
ir. Meðal þeiirra var skyrta, er eng- sjnlim miátefm»tn, er ekki sann-
in vf>!,n bitn' VoT,n óhl.i'tvandra a,fi ætJast bil þess af póli-
manita hr.tkku af hennn og fengtt tisk.mi blöftt.m og til.li.rsritum,
ekkert mem unnift. þó illa væri ag þau atvMiist um beill algengra
ttm hann talað, var því trúað nm Verkamanna.
hatm að eins í hili, en hjaðnáði Af þyí ^ býst viöi tt.ö núverandi
jafnskj.Vbt nfour og varft að engu”. sa,m,baT.dsstjórn og Grand Trunk
Hvar skyldt I. a n 11 vera, eða p;.1;tir1(. ETagift og hr. Pétur Vere-
þetr, lan'darmr, sem hafa alla þessa RÍn kom,ist tæptega yfir að sálga
Kdæmalat.su kosti td aft Itera - sem olluln isI v,erkamönm.m í þesstt
hafa setið a krossgotum, en ekki laU(ll iun;an tifttug., til þrjátít, ára,
latið tælast af gtnnmgttm áTfanna? .j* æ;tla. ég aö skrifa eftirfarandi
Ausban hafstns geta þeir ekkt ver- Hmir. Næsta kytwl6tt s6r þá, ,,ft
tíS 'eft'r þxMrri lysmgtt, s-,m hof. einhver f.efir haft eftirbekt og skiln-
her,r gefið al æðr. og lægrt þar, - { 4 s sem er ^ t j
hofðmgjum og leiðto.gum, hteða- ^ ,4 tnor Ennfremur, að
ntonmtm, sonum og dætrnm. Nei þtssi o£almefnda j)renn.iníc hefir
helzter að tefta aft svotetftis tnanni tkW si 4t t þoku lnA5u fram|,já
eða tnonnttm her fy«r vestan. En öll,utn fyrlaaIldi mömMmi blöð-
eg held ann-ars aft bezt se aft Lata llnl Samrbandsstj., járnbrautarfél.
lesettdttmtm eÆtir aft luigleiða vift ^ |^ssi hr Wtur ætla sfer aft
hvað höf. á her. kúga og oyðiteggja tiútega fraintTð
ITöf. eindar þentta fyrirlestur með vierkamattua í vestur Kanada. En
bví, aft seitr.ja fólki aft einbLm'a á hve fljótvdrk þessi Péturs þrenning
mestu kyt'i utan um stjórnmál, j kirkjima. Hs.nn segir á bls. 103 : verður aft því, er etm þá ekki hægt
að ákveða. Ekki vantar viljann,
cnns og 'efbirfarandi skýrmg sýnir.
1‘étur er byrjaðnr rækifega sibt
ætJtinarverk.
Ensku 'hlöðin, land og sæþræð-
irnir hafa verið önnttm kafin að
tiala UTn þet'ta tnál nú utu tíma.
þau segja, aö þessi Pátur Veregin
sé verkalýftnum i Kanada sá hætt-
utegasbi mannsali, setn stigið heíir
fæti í Kanada, og argasti óvinur
framtíðar aitvinnu. Hann- er rúss-
neskur Doukhobóri. Hann hiefir
komið ttpp tneð aft flytja trúbræð-
ttr sína beim til Rússlands aftur
og ginti stjórnina þar til að hlusta
á sig utn tíma. A sarna tíma
barst það út, að hann ætlaðd að
sækja 10,000 rússneska verkamenn
og flyt'ja þá inn í Norðvestiirland-
ið, og væri húinn aft útvega þoim
atvinnu ltjá Grand Trunk I’aciíic
fél. með góðu kaupi. Alit tlað-
annti er, aft hatm hali teyiut D0111-
inion sbjórnina á eyrunum edns
langt og bann ætlaði sér í fyrstu.
Hann vildi auka veJdi sitt og ný-
temlti Dottkhohóra í Kanada. Dom-
iniion stj. teist ekki, aft hatnt ftcri
aft koma á heimflutn'ingi Doukho-
bóra héðan úr Kan>ada. það hefði
ekki verið í góðu samræmi við
hin marglofttðu landgæði Norðv,-
landsins og hallæris og hungurs-
neyðardnnar hróp á Rússlandi. Stj.
vdssi, að þessi Veregin er nokkitrs
konar J>esús Kristur Doukho'oór.t.
! þedr trúa honum og ltlýða svo fak-
I miarkalaust, aft þega-r þeir lá tru-
æðisuppþot, og íara aft leita að J.
Kr., þá hefir þessi tnaft .tr \ "riö
skoðaður af sumttm jteirra, sem
hitm sanni og sýnilogi Jesús. setn
þedr teituðu aö. Orð hans og skip-
j andr eru sarna og lögmál og boð-
skapur Krists. þoir trúa því, að
i fari þeiir ekki efbir hatts orftum og
boftskap, þá verði þeir eilíllega ó-
' farsælir, og fái aldrei að sjá hinn
dýrðlega og margþráft'a lausnara
! sinn-.
P. V'enogin lát Dontinion stjórn-
ina standa á veigamótum tniJld s n
og stjénrniarímvar á Rússlandi, og
Lát setn sér væri ekki annaö kær-
ara, enn flytja hjörð sína heitn tdl
R ússlands tiftur, því stjórninm í
i Kauiada befði farist illa vift hana
j bér o.r j'feitt hana hervaldi, þegar
j hún hexói fengift guðlega skipttn að
i leita og finna Jesú Krist. Stjórn-
inni fanst hún vera aft komast í
; beiglur viö þenna tnann og battft
j honttm útfltitttittgastöðu, svo hanu
I hæbbi að fiytja trúbræðtir s’tia
heim aftur. ITún vísaði honum til
G.T.P. félagsins, sem vildi fá tdu
þúsund vierkarnenn á næsta sumri.
Ilaltn íann fyrst þá féltuga McMilI-
an &■ MeDonald ■efta yfirmaitn
þeirra. Men'n þessir eru stórverk-
hatendttr hjá G. T. 1*. félagimt, og
gáfu þeir ltonttm öll nauösyn'teg
ineðtnæli og skírbeini til ráftstn.
G.T.I’. i Montreal. J>egar l’. Vere-
gdn kotn þattgað, gerði hann svo-
felda satnniniga vift félagið og Dotn.
sbjórn, aft fara til RússLatids og
smala þt.r satnan tíu þtTsuud verka
íiiömi'ii'lti, setn tækju til starfa í
Norftvest'ttrlaittdittu á næsta sttmri.
G.T.l*'. féJagift á aö sjá um flutn-
ing 'þeirra aö heiinan og þangað.
IbigLatiniiit ierti Sx.oo á dag fyrsta
áriö og annaft árift ertt þeitn gefn
ar áty Lnr til aft rnega vonast eftir
oftirl tilLi kaunliækkun. [*eir, setn
standa stöðugir í skiimálitm þess-
tttn aft minsta kosti tvö ár, hafa
fyrirheit'i frá félagdntt, aö veröa
flntbir til Rússlancts aftnr, ef út af
engtt bregðd.
þegar Veregin er kominn hdngað
ntieð hópinii og Itann fer aft vdnna,
þá er auövdtað l.argt aft kotna fyrr
komrnnn verkvönum Dottkhobórs
að sem verkstjórum og túlkum og
sbjórnm getur m.i.rk-ift sér þá alla.
Kn þeir verða t'efaft »vo þúsund-
tttn sk'iítir, og ketnur su hjörð .<r
vel vift næstu kosntngar.i llútt ktinn
að lingsa fyrirfratn stjóruin mT!
í fljótu bragði ier ekki hægt að
Lá þessttm Venegin, þó hantt verzli
við’tvö ríki ‘tnieft trúbræöur sína.
Maðttrinn er ágjarn á skildinginn,
eins og Atneríkumeiiti', og þykir
það ekkj lýttlTlt sæta. Ilitt er teift-
itftegra, aft svona lagaðjpníi-htish 1
sknLi komiast á í ICanada. pað þarf
ekki aft fara mörgutn orðttm ttm
þaö, aft Veregitt Jreflr ásk.Jið sér
frá jámbraiitTirfélagdn" svo mikið
af hverjum ltatis á dag, fyrir að
gera saTriningatia vift verkamenn-
itui heittna á Rússlattdi, aft hinda þá
til tveggja ára fyrir ednn dollar á
dag. Hanti' æbbi aft ttrinst-a kosbi
aft fá sem svarafti 630 af hverjum
á dag. G.T.P. félagift fier s;.mt ó-
dýra vinnti, þo þaft gæfi í alt $r .25
í kattp á dag. þar ;lft uuki vvrðttr
hanti í tmeittrm og vel þegitrn sem
liðsf'orittgi á meiftal tnillíóna manna
og stfcTrnarinirar, 0g ætti að gieta
hald ð þesstt verkamatttta sald á-
fratn, og hjáloaft st'jórniirtti tiJ aft
ktrga og þrykkja öftrttm verkalýð
tt'iftttr Jtér í Kattada, s<em borgar
þentra litla kostmað, setn stjórndn
spatrderar í (vLgifiska sdna og
sinalalift, et- IttTn settdir kri'ttgiim
.sjóttarlió’init eftér rolltinttm.
]>aft trtá segja á eitra h'dð. ;uð
bað sé gustnk og góðverk, að
flyitja efnalatrsan og svieltandd vinn-
ttlý'ð frá Rússlandi og hingað. En
þegar það er gert á þann lrábt, að
sv'ifta jafnréttindum á atvinnu-
íirarkaðtrtrm, og kúga og atvdnnu-
svifta fyrirverandi verkaJýð rótt-
indtrm síinrm, og þanndg e'yöileggja
tvo gagnstæöa verkameirn, þá er
þaft lirópandi sbjórnar og auð-
liiatttta samtök, setn ekki miega lið-
ast. —
11.
Ktigun j&rnbrautarfélaganna
Nefnt féJag mátar tvö verka-
mantrttöíl i eintt. það er engin
liætta á þvd, aö kuitntig blöð segja
°g reyudir verkameun, aft það
verði ekki búdft aö bola ilesta þessa
einsdaismetiTi úr dyggilegri atvinnu
innan tveggja ára, svo íélagift los-
ist við, aft Uytja þá aftur bil Rúss-
lands. Og þaft tnátar núverandi
verkamenu tneð því, að setja kaup-
ið nær því utn helmdng niftur fyrir
algengt kattp, sem nú er vdð járn-
brautabyggingar. þiegar félagift fer
aö þvæla og reka þessa rælla frá
verki ef'tir 6 tnán., 12 tnán. og 20
ítranaða vdnntt tneð eintim dal á
'dag, þá þurfa þessir menn að teita
sér aft atvinnu einL.verstaðar, og
bjóða sig þá fyrir ofuiTágt kaup.
]>edr 'rækba ekki landift, eða koma
íyrir sig skepmtm nieðan þeir
þræla lrjá íél'agimt samningsvtnn-
una. Enda er þaft bekdft fram í
samningunum vdft 1‘étiir, að þessar
10,000 þ u r f i aft vera ledguLiðar,
eti ]>að er öreiga sbébtdn á Rúss-
laivdi. Félagið vill ei menn, er eitt-
ltviað kyn'nit aö eiga, því [reir værtt
visir að lrlaupa eftir lítinn tíma
trr samningsvinnti og fara að sjá
ttm sig sjálíir, og búa. það er eng-
intt eli á þvd, að G.T.l’. félagið ger-
ir 1‘étur iþenna út af fyrirhttguðu
ráftd, 'til að kúga og undiroka hér-
verandd verkamenn. Og stjórnin.
sjálf lamlstjcTrnin, blygðast sin ekkd
að statida á bak vdft eyðiteggingu
og barmkvæli ]>ess uppbyggileg-
asta og mest vinnnveibandia flokks,
sem nú er í latrdimt. G.T.P. lætur
stjórnina sjálfa skáka sínum dygg-
usttl þjónuin, gengttr svo að borð-
inti og segir mát, þegar búvð er aft
búa svo tttn hmrbana, aft ómögu-
tegt er kóngi úr kverk að koma né
lirók aft ltæfa.
þessi G.T.P. járnbraut er ekki
einasta aft ráði stjónrarinnar hygð
;tf peningum þjóðarinnar og á á-
hyrgð heinrar, heldiir gaf stjórnin
félaginu sumstaðar l.eltningi meiri
ftendnga ú míhttta, enn þaft kostaði
að hyggjá hana. Og svo áréttar
hún góðverk sitt með Jk-ssu gróða-
bragði, aft styðja þetina Pétur og
G.T.P. félagift tdl aft kreista kraf'ta
og líf úr fátækum verkalýS, eí ó-
fyrírsjáanteg forföll, öll, eða al-
vaJdssbjórn tekur ekkd í tautnana i
tæka tíð. — það hefir Lengi venð
tekið til saTtitnirgsv’ÍTinti aftferðar-
innar í S. Afríku, setn hins versta
a'tv'iminíargankS og þraelkunar, sem
Jjekkist, en ]>að er naumast hóbi
verra, enn þetba fyrirhugaða at-
hæfi hér í Kanada.
það 'cr hvaft öðrtt líkt. kóróttað
hjá sam'hands.stjórninnd. * 1 samn-
ingttm stnttm viið G.T.P. félagiö
bekirr httn það fram, aft nefnt fólag
skuli horga sanngjörn og algeng
viarkalauit'. í óbygðunt, þar sem
engin algeng dagJaun þeJctust,
skiJdtt sbarfsskrifstofu ttmboðs-
menn verða kallaðir til sögunnar,
bil að jafna laun og gera ákvæðis
kaujjgjald. þarna lætnr stjómin
félagift gera sér samráða samning
við Piétur, aft útvega verkameniT
fyrdr eimv dal á dag, án þees að
taka bið minsta ntark á sínum
fyrri gitrðum og sainnittgnm. það
er ei dygð né fyrirhyggju stjórnar-
innar að þakka, þó verkamannafé-
lög og stofbanir knýi hana tdl að
vdkja af vegi viLlunnar og frain-
fyjgja sínum eigin ákvæðum. Hún
er orðin opinbcr að vdlja sínum f
þessu tnáli, og hefir fyrir borð bor-
ið sín eigiii ákvæði.
þebta tniál varðar hvern e:nasba
sannan verkatnami í öllu Kanada,
fi'á hafi tiil liaís, jafn't fsteiidiuiga
sem aðra, og þeir ættu sannarlega
að vei'ta svo stórfeldum málitm
fylstti eift'irtekt, og fylgjast að,
einn fyrir alla, aJLir fyrir einn'* með
hértendrtm verkalýð, að brjóta
aðra eins stórkosttega stjórnar-
stmán og auðinamia samtök eins
og þessi hift bráðasba twðiir. Vér
erum ffesbir verkarnentt', íslending-
arnir, sinn á hverja vdsu, aft und-
anskiJdttm fráedttúm emltatt'tdsmönn-
ttm, kaTtpmöunttm og verkhafend-
ttm. Hér er ekki utn flokksríg og
pólitdk að ræða frá skynsamlegu
sjcTnarmdði, heldur utti gjörræðd
stjórnar, attðtnanna kúgttn og þjóð
arböl. Hér er mn versta tidðttr-
skttrð atvintiu aft ræða, og þar af
teiðandii böl og kvöl visrkamanTts-
ins að tiefla, og undir þehn kring-
umstæftum þttrfa allir aft vera
sa einiaðir og baka i taumatiia áft-
ttr enn kemttr út í sökkvandi fen
og fora'ði, þar hvergi keiwidr botns,
Ef þetta a'tvimnisal, sem nefna
má' þaft aft réttu, ttær fram t-ft
ganga, þa má búast vdft, aö bæðt
þessi rússneski Pétur og fleiri tcki