Heimskringla - 28.03.1907, Blaðsíða 2

Win-nipeg\ 28. marz 1907
i j
— HEINISKRINGU —
Publishod OTory Thursday by
Tím Heimskriiiffla News & Fnhlishintr Co.
VerO blaösins 1 ('anada o(z Haidar
•e.oo ■m ériö (fyrir fram borjraö).
Sent tiJ IslaDds $2.(0 (íyrir fram
borgaöaf kaupendum blaösins hér)$1.50.
B. L. BALDWINSON,
Editor & Manager
OHice:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P.O BOX 1 16.
’Phone 351 2,
Til kjósenda í Gimli
kjordænii
|>ar setn nú úrslit kosninganna í
tjördæmi yftar erit kunn oröin, og
að þér hafið sýnt, aö þér ekki jjet-
18 a«öhylst stjórnmálastefnu Rob-
Sm stjórnarinnar og hafið því sent
luzam andstæðing á 'þingið, — þá
íitm ég mér skylt, um leið og ég
iifer m«-ð kveð kjördæmið, sem
Jhéngmaður þess, að votta öllum
þarm alúðar þakklaeti mitt, sem
sýttt haia tnér aö undanförnu og
»ið þessar kosningar velvild og til-
trú. Ég læt þess og hér getið, að
ég er mér þess meðvitandi, að
haia í þau 2 kjörtímabál, sern tg
hefi hafit jvann heiður, að vera
þmgmaður yðar — síðan 1899 —
gert alt það, sem mínir vedku h.efi-
leákar, vát og þekking hafa áorkað
■Uii þess að verða kjördæminu að
ölhi því Liði, sem kringnmstæðurn-
ar hia leyft. þetta l.ygg ég að al-
a*ent verði viöurkent al kjósend-
■nmj-m, þegar mesti kosning;vhrtinn
er alrokinn og ínenn geía sér tóm
t»l að athuga fylkismálin eins og
þau liggja beánast fyrir. Að ég
hafi ekki komið öllu því i fram-
ivæmd, setn hver eiustakur kjós-
amfi hefði viljað vera iáta, skal
fúsfcga játað, og það hygg ég í
sauuleíka, að engum maimi hefði
verið unt að gera.
Hins vegar óska ég, að hinum
nýkosna þingmanni megi auðnast
að vierða Gimli kjördaeminu að
ekki mirtna liði á n-æsta kjörtíma-
fctth heidur en ég líefi orðið því á
feittu síðasta.
Winnipeg, 21. ínarz 1907.
B. L. Baldwinson.
. -----------—♦---——
Óvandari eftirleikurinn
MOTTO—
"■Ekki batnar Bjiirmson
enn,
banakringlu verkurinn".
ítlaðið Lögberg, sem um langa
-tíð hefir verið að veslast upp af
aðlskomar andlegri uppdráttarsý-ki,
og lítið hefir annað haft sér til
tífsviðurværis, en það setn það
ttefir tuggið, og jótrað svo á, upp
úr íslenzkum blöðurn, — pangað
tíí það í byrjun kosninganna Véði
Súsaskjól, — eins og svo oft áður
•— hrnni alræmdu, hvimledðu konu,
í ýginrai, og lét hana fara að tala
fyrir sig, og fylla hvern dálkiun á
eftir öðrtim, — hefir nú í síðasta
aiaði alveg keyrt um þverhak með
gííuryrðm ósannindin og heimsku-
Jega frekþr.
Blaðiö hefir orðið yfir sig vont
át af' iþví, að því var bent á, i
grein vorri "Aumkvun'arvert á-
stand”, að nú væri það opinbert
öllu fólki, að það stæði berskjald-
öð fiyrir þeám áburði, að l.aia VÍS-
VTTANDI logið upp óhróðurssög-
«m um andotæðingafiokk sinn, og
eénnig, að flokksmenn þess hér í
vesturpartí Winnipegborgar væru
»ú búnir að verða tilefni til þess,
að almenna líknarstofmindn hér í
bongitnri (Almenna sjúkrahúsið)
væri búið að tapa S2050.00 fyrir
•að hafa ekki getað SANNAÐ
'ygiasögur sínar og áburð á Con
servativa bér í Vestur Wintiipeg.
Trl þess að sýna, hversu reiði
blaðsins yfir þessum hraklegu ó-
förum er mikil, skitlum vér hér
tiHæra nokkur orð úr síðasta Lög
bergi:
“Kringla, þessi síopna leka-
bytta allskonar óþverra, að-
sends og heimafengins, er enn á
fc.rðinni mieð nýjar skammir og
brígsl í garð Lögbergs út af
smialasögunni hans Sharpe. Vér
ÆITLUDUM Al) LEIÐA HJÁ
OSS frekari utnræður um þetta
efni, þar eð oss allajafna hefir
þcrtit laiðinlegt og ekki ómaksins
vert, að edga orðastað við það
blað, sam alkunnugt er að því,
að blanda sam-an réttu og röngu,
sönrm og lognu, sæmilegu og ó-
sæmilegu, að það er fyrir löngu
búið að fyrirgera áliti sínu í
AUGUM allra hiigsandi manma”.
Vér skulum vel trúa því, að
Lögberg beföi helzt kosið það, “að
leiða hjá sér frekari umræður um
þetta eími”. það*er æviniega bezt
fyrir þann, sem búinn er að fara
með ósannindi, og oröinn er upp-
vís að þeini, að ekki sé á þau
minst. þetta hefir Lögberg fundið,
og þess vegna hefir það gefið þessa
yfirlýsingu. Merkilegt er eitt, og
það er það, að lýsing sú, sein I/ög-
berg ætlar að hedmfæra upp á
Hoknskringlu, er einmitt NÁ-
KVÆMLEG lýsing á I/ögbergi
sjálfu, — þvf bla<5i ög engu öðru,
og er það allrar virðingar vert.
En nú viljum vér sanna, að svo sé
Lygasagan, sein I.ögberg segist
bafa flutt eftír “Tribune” er ein
sönnun þess. Blaðið er ekki að
bera það af sér, eitis og það held-
ur gat ekki, að “það hefði lapið
söguna upi> úr “Tribune”, án þess
að birðít minsttt vifcutid um, hvort
htvn væri sannleikur eða lýgi”,
heldur ætb.r að smokka sér út úr
þessari kliptt meö því, að “það
hafi ehts mikinn rétt til að treysta
beimiildum sinum eins og hvert
atrraað blað”. Og svo kemttr það
með dæmi til að reyna að sanna
mál sitt, og dæmið er, að Heims-
kringla bafi flutt frétt um, aö
“kona ltafi dáið í New York fyrir
stuttu, sam var 114 ára gömul".
Svo segir blaðið :
“Fékk nú ‘Kringla' áður en
hún birti þessa frétt staðíest
eftirrit aí fæðingar og dánarvot't-
orði konunnar. Vér fceijum víst,
að svo lia.ti ekki verið. Finst
‘Kringlu’ 'þetta berfUeg blaða-
tnienska bjá sir?”
Nú viljtttn vér spyrja : Er
Lögberg svo mikill grasasni, að
sjá það ekki, að bér er tvenmt ó-
líkti satnan að jafna. önnur fr»-t Un
(ILt'imskriuglu) er sögð sem AL
MENN íri-tt, en hin (Lögbargs)
er sögð í þeiin tilgangi, að sverta
og svívirða andstæöinga Lögbergs
og “iiberal" klikktinttar í Vesttir
Winnipeg. þesstt getur Lögberg
ekki borið á inóti. Vór getum
ekki ætkið, að hoili nokkurs ]>resra
skóla stúdettts sé svo sljór að sjá
ekki þutta og skilja. Og vegna
þess, að Lögbergs fréttin var
þannig mtdir komin, var skorað á
blaðiö að sattna hana, og beitið
£_ð gefa Almenna spítalanum fimm-
tíu (50) dollara, ef það G.ETI
það.
Alveg er satna að segja um þá
$2,000.00, setn Mr. Sharpe lofaði
á opinbertrm fttndd hér að gefa
spítalamtm, ef “liberalar” gætii
hreinsaö sig undan því, að l.afa
baft áfcngi á SÍNUM “Commifctiee
Rooms”,; og ef þeir gætu santnað
að HANN heföi haft áfengi á sin-
um EIGIN “Commitfcee Roóms”.
Ekkert af þesstt hefir Lögberg eða
“liberalar” getað SANNAÐ, svo
bæði blaðið og flokkurinn er opin-
bert að ósannindtvnum, og lvefir
því eiris og áður eir sagt beinlínis
baft af sjúkrahnsinu $2050.
þiiu ummæii Lögbergs, að þessi
boð sétt “hylliboð og svik tóm”
ertt því ekkert anmaö en Ijqfmlaróp
út í veðttr og vind, sem cngum
skyn-sötnttm manni defctur i httg
að trúa, sem þekkir nokkttð mála-
vöxttt. Áðttrnefndar samlíkingar
blaðsins eru því að “blanda sam-
an rét'tu og röngtt, sæinilegu og ó-
sæmilegu”.
þá væri ekki úr vegi, að minn-
ast á nokkiið prúðmannlegar setn-
ingar, sem hafa staðiö í LögDergi
nt'vna um kosningarnar, t. d.. --Rob
lin treystir á knæpukongtania og
skósveina þeirra”. * “Ef þér viliið
greiða fyrir óreglu og drykkjuskap
bér í bænttm og fylkinu, þá greið-
ið atkvæði MED þingmanusefnum
Roblin stjórnaritmar”. þessar setn
ingar eru ekkert annað en ómann-
legar svívirðiiegar árásir, því
bindinclismienn sjálftr hafa, sýnt
ljósfcigu afstöðti “liberal' ’ llokksins
í víiisöltimálinu, bæði bér í fylkinu
og öðriun fylkjttm, og sést á því,
að þeitn var tniklu ver að treysta
í þesstt máli.
þá mætti nefna lygasöguma, sem
Lögberg ílutti ttm “ljótu” orðitt,
sem það sagði að Roblin viðbeíði
í ræðutn símtm. Að eins skrið-
dýrsleg árás. Eiuniig eru það vís
vitandi ósannindi, sem I/ögberg
segir, að Roblin hafi haft AD
EINS 171 atkvæði fram yfir and-
stæðing sinn. Hann lvafði 350 at-
kvæði timfram. En þessa lýgi ber
blaðið fram að eins til að koma
því að, að Roblin sjálfur sé að
tapa áliti í sínu eigin kjörciaími.
Löglicrg hefir aldrei setið sig úr
færi, að Hnýta í B. L- Baldwinson.
það byrjaði hnippingarnar milli
blaðanna mcð lúalegri áledtni við
liann. En hvað hefir Heimskriugla
gierfc ? Hún hefir ekki sagt EITT
EINASTA ORÐ í garð andstæð-
inga sinna, hvorki Th. H. John-
sonar eða Sigtryggs Jónassonar, í
gegnttm allar kosningarnar, og er
það meira en hægt er að segja um
NOKKURT ísfcnzkt pólitiskt Wað,
bæði austan hafs og vestan. En
Heimskringla hefir rætt og skýrt
öll helztu rnálin, sem nú ertt á dag
skrá, en aldrei fáxið út í það, að
kasta saur á sina mótstööumenn,
uins og Lögberg heftr gert, og ekki
er vtöbaft af öðrutn en örgusttt
götustráknm.
Vér höftvm aldrei séð nokkurt is-
len-zkt blað láta rins -bjánalega,
flytja eins mikið af vísvitandi ó-
sannittdum, ópi og hávaða eins og
Lögbcrg í þessum nýafstöðnu k«j-:n
ingtnn. þetta hlýtur blaðið að sjá
sjálft, ef það gætir vel að, og
■þet'fca sjá þt-ss vildustu fylgismeun.
Og það verður ckki út skaftð, að
þetta er berfileg blaðafneu.ska. Ef
svona löguð blaðatnonska er e.kki
til “að fyrirgera áliti blaðsins í
augnm allra HUGSANDI mauna,
þá vittnn vér ekki hvað það cr.
í sambandi við blaðamensku
Löglx-rgs nti um kosningarnar,
det'tivr oss í httg sagan um Kölska
og Sæinund fróða, þegar Sæmnnd-
ur K>t Kölska bera vativið í “hrii)-
tttn". En þegar Kölski kom á
móts við kirkjugaröshliöiö, þá
lvringdi Sæmundur khikkunum, og
't-.i'puði þá Kölski öllu vatninu nið-
ur og stóð ráðalatts eftir. Ekki
ósvipað fer I/ögbergi : þegar sanu-
kikurimi er látinn hljóma í eyr-
tnn þess, þá verðttr því svo bilt
við, að lýgiin, sem það heftr flutt,
lekttr niður úr “lrripuntim”, — því
þá er ekki hægt að skýla sér með
benni k-iigur — en blaðið stiendur
Ix-rskjaldað eftir, opmbert að ó-
sannitKlum frammi fj-rír öllum
lesendttm.
Og saunarlaga er ekki ofsagt, að
kal-la slikt “-auntkunarvert ástand”
| jver verður lieppi-
legasta aðferðiu
til að hafa samau sómasamlega
tipphæð bér tneðal ísleudinga fyrir
Heilsuhælið á íslandi ? Af þvi ég
befi fundið m-jög almennan áhttga
h-ér í 'bænum mcðal fsfcmlinga fyr-
ir þessu nauðsynjamáli, þá er aðal
fega að hugsa um, hverndg því
verði beppilegast og fyrirhjtfuar-
minst komjð i framkvsemd, — því
þaö skal tekið fram, að ég get
hreint ekki saftvað meðal allra
landa hér í bœmitn, og heldttr ekki
auðgert, að £á mann til þess, raema
íyrir borgun. þar aif fciðamdi dett-
vtr miér í hug, að heppilegasfca að-
fcrðiu verði, að safiiaöaíélögin og
Goocftieinplara félögin, eða í eimt
orði, öll íslcnzk félög, sem finna
hjá sér hvöt og krafta til að verða
þessu eitthvað að liði, taki málið
að sér. Ég get ekki betur fundið,
ef rinhvierjir vilja svo vel gera, að
bera Jjessa tillögu ttpp innan félag-
anna vébanda, þá hygg ég að
þefcta vierði það fyrirhaíiiarniins ta.
það skail fcekið fram því til sönn-
uraar, að ft^lk hér í Winnipeg befir
talsverðan áhttga fyrir Jx-sstt máli,
að- ég er nú )>egar búinu að safna
nokkuð á þriðja hundrað dollara,
að vísu mest f loforðum (nöfu gef-
enda verða auglýst jafnóðum og
borgað verðttr). þegar jiess er
gæfct, hve fáir menn J>að eru, sem
hafa lofað Jiessari ttpphæð, ]>á finst
mér semnilegt, að hefðist saman
fjögttr til fimm httndrttð dollara.
það skal játað, að ég bjóst aldrei
vi-ð, að meun muradu gefa eins mik
ið hver um sig, eins og reynslan
befir sjnt, par sem ynr titttugn
hafa nú þegar lofaO tnnin dnilur-
ttm og tveir metru. Eg er þess
fuilviss með nokkra, sem emgin lof-
orð ha-fa viijað gefa, heldur sagt
miér að finraa sig s»ðar, að þair
gefa ekki minna en 5 dollara.
Hvað nýlendum viðvíkur, get ég
vart b'áist við, að menn ráðist t
að saina á amman hátt en á sam-
komum aJ ainhvierju tagi, enda befi
érg frátt raú nýlega úr einrai nýlend-
ttnrai, að samskot hafi veriö byrj-
uð á samkomu, að tilhlutun J óns
frá Sleðbrjót, og er ég honttm
iraniliega þakkfátur. Ég vildi óska,
að Islarad æfcti sem llest-a honttm
fíka hvað þetta mál sn-ertir í hin-
um nýlendunum.
Mér ]>ykdr senni'legt, að eitthvað
heyrist samskotuntim viðvíkjandi
úr hirauni nýlendiunum áðitr laragt
tt'tn líður. Að vístt get ég ekki bú-
ist við, að peningarnir verði send-
ir lu'itn fyr ett seint í stvmar, og
verðttr það anglýst síðar.
Ég ætlia sJS setja hér nöfn nokk-
urra manna, s-em ég vona að
gneiði eitthvað götu þessa niáls í
Dako'ta uýtendunni: Ffcsta þeirra
þekki ég persónufcga : Guðlögur
Krl-etwlsson, Ediuiborg ; Joseplt
Walter, Gamalíel Thorleifsson,
Björn Bjarnasott', Gardar ; Sigttrð-
ur Hjalbalíu, I. V. Leifur, Halldór
Rieykjalín, Mouratuin ; séra Haus
Thorgrímsen og Stígur Thorvalds-
son, Akra. Ég voua fastfcga, að
allir þessir menn greiði fyrir sam-
skotumim þar syðra, og fleiri
þrim til hjálpar.
það skal tekið frami, að ég hefi
tiú þegar fcngið loforð nokkurra
taiðaradi manna í hiraiiin ýmsa fé-
lagsskap hér f Winni]>eg til stuðra-
irags og inieðinæla iuraan iélaganna
sjálfra.
I>ess skal gefciö, að Uöði.n Hieims-
kriragla og Lögherg hafa lof-ast til,
aö veita samskotuniiin móbtöku
fyrir mína hörad. Einni-g mega þatt
seradiast beint til mín, 623 Agn-es
street, Wintnpeg.
Náttúrlega er mjög æskifcgt, að
ménn borgi eins fljótt og kri-ngum-
stæður leyfa.
Kæru lan-dar! Greiðið fyrir þess-
11111 samskotum. það er ekki búis'-t
við, a-ð hver gefi miktð, lítíð dreg-
ur. Safnast þegar saman kemtir.
VViiijiiipeg, 21. marz ‘07.
Aðalsteinn Kristjánsson.
Fyrsta landnám Eng-
lendinga í Ameríku
Kftirfaraiwli grrin fjallar ttm
fyrsta landuám enskra manna í
þessani áJfu. Sá st-aður, sem þeir
raáfliu oig by'gðu fyrst, bsátir Jam-
estown, í Virginiu. þar námu
Eraglendingar fyrst 1-and árið 1607,
þann 13. dag maímán-aðar. þess
vegna verða 300 ár liðin frá lí.nd-
námi þeirra í vor, eða síðan þrir
renstu bú og bygð í Bandaríkjtm-
um. Jamestown ber raafn af fljóti,
sem er samraefnt, og sbendur bœr-
inn fáar mílur ofau við fljóts-
mynnið.
í fljótu m-áli ertt þat'ta aöal-
söguviöburðirnir að þesstt 1; nd-
raámi Kugkndinga í Bandaríkjuít-
u-m, sem <sr það stærsta, sem þtkk
ist, i þessani álftt að mi-nsta kosti:
Um þessar mtuidir var Amerika
þekt sem gózenland gegnum Spán-
verja, sem -þá höfðu funddð hana
fyrir löngu, og raumið laad vestan-
hafs. í þa-nn t-hna var Spánn eœtt
af stórvieklum Norðunálfu-nraar. Á
sama tima var Eraglarad að raá sér
upp sem framfaraveldi, og nálægt
að veröa eitt merkasta stórveldi í
Kvrópti. þá var það nýfcga borið
undan flotasendingtimii frá Spáni,
sem öll fór að forgörðum, oins og
kunnugt er af veraJ-darsögttmti.
Efbir þanu merkilega og þýðingar-
mikla viðbttrð, fórtt hragir Krag-
leradiraga. að hrarigjast til annara
lan-da, og einkum til' Vesturheims.
]>á langaði til að raema sér þar
lönd og óðuJ. það þarf að grípa
fratn fyrir áðurnefnt ártaJ o,g gefa
oftirstutta skýriragu á sögulegum
frumatriðum. Árið 1584 fckk Sir
Walter U afcigh stjórnarleyfi, aö
fara með landnema vcstur um 'nr.f,
tiJ Virgiraiu. Hann 9endi tvo ski.p-
stjóra, A ados og Barlows, til að
ranmsaka austtir9tröndiraa t;ni
þetta svæði, og búa til landabréf
og lýsiragar á ám og fljótum, sem
ryrarau og kæmu ofara úr laradi og
bícriist út í hafið.
þegar þessir skipstjórar höfðu
lokið ætluraarverki síntt, flufcti Ra-
loigh fyrstu Iandnema vestur um
haf, í ttinsjön Sir Ralph I/Owe.
]>essir raýbyiggjarar dvöldu eiifct ár
í landimt, og fórtt síðan til baka
aftur, án þess að festa sér bygðir
og óðttl þar. Stór hluti þeirra dó
úr bibaveiki og )>est, og margir
vortt drepnir í árásum, sem Indt-
ámar gerðit móti þrim. Sir Fr.
Drake, berflotaforiragi, kom þeim
aítírlifaitdi til Erag’ands aftur.
Fiimm árum síðar lagði anraar leið-
angur af sbað vestur um haif, en
ín.sláraaöist laudnám og fótfesta,
og hvarf liann heim a6tur. Næstu
10 ar var enginii manníltntraiiigur
þaragað. En rébt efbir 1600 lagði
yfirforiragi Bartholmew Gasnold af
staó ntieð llokk manna þamgað
vestur, og Jeitaði að nvjii byggi-
legu lítndi. Ferðasaga bans segir,
að ltann hafi siglt ineð ströndum
iram, og hafi aldrri á land sbigið,
en bjó til landabréf stf stórri strand
lengju þar, og fann nokkurar eyjar
áður óraafngreindar, og gaf þeim
nöfn. Er það svæði, setn hanra bjó
til landabréf af, kallað nú á dög-
tim Nýja Kngland, en þá var þsvð
raefnt Norðttr Virginia. Haran bélt
þá lieiin til Englands aftur.
Ferð Gosnalds olli samt deilnm
og þrefi á Engl’andi, og var jafn t
dirilt nm þetta raýja lattd vestan
vdð hafið af prédikuraarstólraitm,
sem í dagleigu tali. Siðstn fcll ]iessi
fciðangnr í dá og dvala ttm sturad.
lin- árið 1606 lagði enra þá nýr
leiðaragttr stí stað vestiir um ver,
með þeim ásatningi, aö raema lörad
og óðnl. Fyrir þeim leiðangri réðu
3 skipst'jórar, sem vortt með Sir
Rafcigh. þessi leiðangttr hre.]>tí
stóra og þunga sjóa og hafvillur,
era raáði ]>ó loks góðri höfn í hinu
nýja laradi, og var hún við mynnið
á Jamesfljótinu. Reis ]>ar upp
þorp, og var kalfað Jamestown.
þiessir fritmbyggjarar eru menndrn-
ir, sem eru ensku íorfeðtir hinn-a
voldugti Bandaríkja þattra dag í
dag. þeir eru hotjurnar, sem bruitu
is og eJd og lögöu hyrniragarsbein-
inn ttndir þaö þjóðveldi, sem nú
ræður og stjórnar hinu nafnkénd-
asta ríki i veröldirarai, Bandaríkin,
sem islenzkau kallar. I/andiö var
gott og búsælt, en þá voru þar
mannmargir Iradíána flokksir, sein
voru stöðugt í áhlanpum og m'aran
drápum við þessst innflytjeradur og
veittu 'þeim þuragar búsifjar og líf-
tjóra. Nýbyggjarnir máttu stund
um flýja af landi og út á skip þau,
sem þeir sigldu á vestur ttm v jr.
Fyrsta staðinn, sein þeir settust
sið á, köllttðu þedr þsi Poitit Com-
fort. Jtaðstn fluttu iþrír se>.\- niilur
upp í landið, u-pp tneð fljóti, sem
þá hét Powhatsm, ef'tir Indíáiva-
l.öfðingja, sem þar hsifðist vi-ð í
raágreraninu. Ný-byggjsimir breyttu
nafnd íljótsins og köllttðu það
Jstinies River, eða J-akobs fljót, efit-
ir 'þáversiradi og ríkjandi kotntngJ
Bretlattds.
Tvisvar hefir ]>essi borg brtinraiö
til kaldra kola. í fyrrsi siran í svo-
nefndu Bacons tvpphlauipi 1676, og
í seirana skifti rútnuni tuttitgu ár-
um síðnr. Og hefir þessi staður
aJdrei verið bygðttr með sóma síð-
an. Fólkið flutfci þá þaragað, sem
lieitir enn WilhjáJmsborg (Willi-
amsbttrg), en hót þá MiddlePIanta-
tion. þuð var áriö 1698, og httfð-
ist 'þar við mn tíma.
Fyrsta gnðsþjónusta, sem þsir
var haldin, svf |>essum innflytý-nd-
tvm, var ttradir lnertim hitnni. J>eir
tegldu til borð og lögöu millum
trjástofiva, og vair það prédiktmar-
stóJl þtóirrst. Er það sú fyrsta
gttösþjóivusta, sem haldin Iiefir ver-
ið á Engilsaxnesku ntáli í Norðttr-
Aineríku. •Prédikarinra bé-t Robert
Ilumter. Fyrstu íbúar Jainestown
voru 105 að tölu. þrir byrjttðu a.ö
byggja skýli ^>g ryðja lstndið, og
ttnnu baki brotnu, voru sífieldfcga
áraittir og óraáðaðir, skotnir og
tnyrt'ir af ifrumibyggjivm í lsuylirau,
sjúkdómar og viðurværis skortur
þ'jökuðti þoitn mjög mikið, og féll
þrim móðttr, og margir dóu eftir
stivtban en straragan erfiðistíma og
frtimibyggjara liarðæri.
Jveigar iranfltitningaskipið New-
port kom til þeirra, sem var fá-
mn márauðram eftir að Jamestown-
búar lvöfðu tekið bólfestu í Vil-
bjálmsborg, þá voru ekki nema 38
eÆtirlifandL. Að ]>essir frttmbyggj-
arsir dóu ekki alveg út, var að
þakka dngnaði og iyrirhyggj'i
maiwts, sem hét Jón Smith. Hanra
þurffci fyrst að þröngva J>eim til
að yrkja jörðiraa og vera iðjusam-
ir og sparraeyitnir. En hans fcið-
sögu naut sanvt ekki fcngi við.
það kviknaði í púðurhúsi, sem ný-
búarnir höfðu, og iniriddist Jón
váð'sprengiraguraa, svo hann varð
að hverfsi heim til Englands |og
ledifca sér lækrairaga J>ar. Maður að
nafni Georg P.ercy tók við for-
menskunni. En lvann var daufgerð-
ur og atkvæðasm ár. Undir um-
sj<>n h'ans hrundu nýbyggjarnir
niður úr 500 ofara í 60 manras. það
voru fcyfarnar, sern G. Simmous
faran, þegar hann kom bil bc.ka frá
Bermudaesyjunum í niaí ióio, og
voru Jvessar 60 manraeskjttr i himt
aumasta ástandi, og nær daraða
eu lífi. það var sýnilagt, að fólkið
gsvt ekki hafst við þarraa. Var þá
afráðið, að flyfcfa það brim til
Englands aftur. Mar-ir grétra fögr-
um tárum, þegar þeir vortt að
tína sattian dót sitt, og búa sig
til ferðar.
J>egar l'eiðaragur þessi kvaddi
Jamestown O'g kom niður til
Hampton Roads, sá hann skir>
sigla af hafl. Yfirmaður ]«ss var
lávarðttr Delawere, hinn nvji land-
stjóri. Allir snértt aftur til Jam'es-
I
town. Skeði þá eitvn hinn á’taka.n-
legasbi viðburður i lan'draámssögu
þessa þjstkaða og háltgert htingiir-
moröa fólks. Lávarður Delawere
varð svo hrærður af móttöku
þessa bágstaddsi fólks, að ltsuiat
íéll á kné og þakkað'i <almæ>ttinu
íyrir, að hafa tvtvalið sig til að
koiina t'il hjálpar þessu aumstadd*
en hugprúða fólki.
Efbir þetta, sem skeði 1610, var
enginn eíi um það Jeragur, að land-
raánvið í Virginitt vstr trygt um
svldur og ævi.
Allir leiðtogar þessara nýfcndu-
búa höfðit stjórnað illa og meii
þrælmensku, að undarateknum Jóni
Srnith. Viðburðafcysi og bjálfa-
skaptir var afarmikvll, þrátt fyrir
hivgprýði fólksiras sjálfs. En þegar
lávarður IJelawere tók vi-ð stjórn,
sýradi laradið kosti sína og gæðd.
Jörðin gaf mikla uppsk'eru ai jarð-
e]>lum og tvö höfuð vortt á hverri
skeptm. Tóbak var ræktað í stór-
utn sttl. Eftírmaður Dalstware var
Sir Thomas Dafc, og tók nýfcndan
afarmiklum framförtvm und'ir hans
stjórn. J>á varft tóbak gjaldeyrir.
Skafctar voru gririddir með svo <>g
svo mörgivm pttnduin af tóbaki.
þsið er líka inælt, að nvenn þeir,
sem feragu sér konur frá EngJandi,
þyrftu aö borga stjórivinni vissa
pttndíjtölii af tóbaki fyrir konuua.
Nýfcndumenn fjöjguðu nú óðuin,
höfðu nóg af öllu og lifðu í alls-
nægttim. Indiáraar hæbtu aö ó-
tváða þá, og flrattu fjarr þritr;.
Nýlendiinienn ákváðu þá landnám
si'tt. En það var 400 rnílur strarad-
lengis viö AtJantshafið og jaifn-
breið spilda um þvera álfuna alkt
leiö' veSfur að Kyrrahafi. N
fciKtulnenn stjórmtðu sér sjálfir i
öllum laradsmálum. Fyrsta löggjat-
strþirag setti landstjórinn Sestrd-
lirag í júraitnántiöi 1619. Jringhúsift
var gstmla timlmrkirkjan í James-
town. ]>etta er fyrsta löggjafas-
þirag sett og haldið í Noröttr-Ame-
ríktt. Sbjórtuiu á Euglandi máttí
viöurketttia log njTemdubúa. Efbir
aö löggjö'f komst á, fór fðlkið a*5
v.iröa og elska landift hálfti meir
enn áðitr. Jvaft’ byrjaði þá að kalla
þaft rnóðurlan'd sitt. Ilver nýfcnd-
svn á fcetiir anraari spratt út aí
Jx-ssti fyrstsi Ist'tKlraáuvi í Virgiraiu,
og siflaði innflutninga frá Flori-da
og K arasvda.
AUsherjar sýnittg verðttr hstJdin i
Jamestown næsta sttnvar, í minra-
ingtt ttm landnám þetta. Roosi-
vu-lt forseti hefir boðið öllttm þjóð-
«m, að eiga þar blufctöku í, og
verður húra óeíað stór og merkileg.
K. Áscj. Benediktsson.
»———í—-----------
Elaim hamast
“Frá ■áh'orfeiKla pölluiniim” i
BakJri hainast H.þ. Ekki er ég
mótjfallinra því, þó ttvenn er glögga
sjón ivaia og sktvrpa skynsemá
veiti því eftirtekt, sem fram fer,
og sýni svo öðrum, sem miður
skiJja, hverivig Joikttr Hfsins er báð-
ttr 4 bóknveiita og ritsnvld'arinnar
lriksviði voru \‘estu r-í sk-radi ng a.
En l>æði er það töluverður vandá,
að lýsa því réfct og hlutdrægnis-
latist, og þá ekki síður áríðandi,
að þar komist engiun hama-gangur
æstra gieðsmitttva eöa i]>ersón'uleg
hefraigi-rrai fram, til að fciða þá
tnieran á glapstigu fyrirlitn'iragarinn-
ar, svo þar af- leiðantli fáá allir
góðir og gætrair meivn skömm og
\ iðb-jóð á manrainuTti og máfcfninu,
serat þeir flytja.
það er tverat, sem mér þykir bér
,ift viftvíkjanai þessttm skrííifcga
ivalladómi í Bakiri. það fyrra er
þaft, að það blað skyldi gera sig
stókt í því, að taka slíka grein,
eiiis og htin er ofsalega rituð og
ger.sa-mlega ó-lík þrirri aðferð, sem
]>að blí.ð liefir haft eða l>rúkað fcil
aö styiðja skoðarair síraar og halda
síntt tnálefni -fraim. Jvað síðara er
það, að ]>ar er svo æst og frekju-
'ega hamast á mönnum beinlínis
vvgna Jvess, að hö'fuiidinnitn er sár
datiðans illa við menraina, setn
Itann s-tílar niál sitt til.
Að það sé rétt, að ganga ]>egi-
atvdi íram hjá ö'llttm sliktim grein-
tvttt, er langt frá Jyví að ég vilji
samþvkkja. E11 -það er bæði ógeð'-
feJrt mér, að standia í þrasi, sem ég
gæti án veriö, og annað líka hitt,
að öðrtun stæði það langtuin ræt
en mér, að sv-ara til }>ess, sem þar
er ofsagt. I,íka yrði það máske
traetóð á forn viðskifti mín og II.
þ. eða Ilagyrðinga, ef ég blandaði
mér ifcartega inra í J>etta mál. Kn
slik't er langt frá inér, þanga ð
dettnr mér ekki í hug að líta iitn ‘
hálfa s]>önra .
Ég ætla að eins að lýsa stærstn
varaþóknun minni á þessari palla-
grrira allri, frá ttpphafi til en-da, og
svo ætla ég í mjög fáttm orftTtni
að -fcaka máJstað blaöa vovra,
Hiriraiskringlu og I.ögbergs og
'tveggja rraerkra manna, sem licf-
und'ttrinn hamast á.
H.þ. segir ttm alræmdtt óþokku-
gnennina bans Sigf. Beraedik'tssoraar.
“Og fáar hafia birst í Lögbergi og
Hieimskriraglt! nú á síðtistu og
stórtt aí'turfarar árnm þrirra eins