Heimskringla - 18.07.1907, Blaðsíða 2

tWdninipeg, 18. júlí 1907
HEIMSKRINGLA
HEIMSKRINGLA
Poblished every Thnrsday by
The Heimskringla News k Fablisbing Co.
Verð blaðsins 1 Canada og Bandar
12.00 did érið (fyrir fram borgað).
feent til islands $2.00 (fyrir fram
borgaðaf kaupendum blaðsins hér)$1.50.
B. L. BALDWINSON,
Editor & Manager
Office:
729 Sherbrooke Street, Winnipeg
P. OBOXU6. 'Phone 3512.
Hundrað manna
n e f n d i n.
J>aÖ var tnyndarkga gert af
j»erm bændunum í Posen héraÖinu
og þar noröur af, aÖ hafa samtök
til þess að mynda, og senda á
einn kostnað til Winnipeg jaítifjöl-
menna nefnd manna og þá, sem
hér á'tti fund með fylkisstjórniniri
og stjórnendum C. N. R. íélagsins
á þriöjudaginn í síðustu viku —
þann 9. þ.m.
J>aÖ er vitanlegt, að hinn sívax-
-andi ítiúafjöldi á svaeðinu milli
Manitobavatns að vestan og 1.
hádagdsbaugs að austan, alt frá
Oak Point að ‘sunnan norður að
•Fairford og Oypsumville, um 100
mílur norður frá Oak Point, —
hefir um undanfarinn nokkurn
tíma verið sáróáuægður með járn-
brautarleiysið norður frá Oak
Point, og óragluikgan og illþolanói
kstagang iá sjálfri Oak Point
brautinm. Fyrir starfsemi B. L.
Baldwinsonar, fyrv. þingmanns
kjördæmisins, hafði járnbraut ver-
ið Iofað norður um bygðir Isknd-
jaga. Öflug sendinefnd kom hingað
itil bœjarins fyrir 1^2 ári, ag var
þá járnbraut fastlega lofað 25
mílur norður frá Oak Point fyrir
Jok ársins 1906, og svo framleng-
ing alt norður að Narrows íyrir
árslok 1907. Hvorugt þet'ta loforð
haifii veriö efnt, og engin sjáanteg
filraun gerfi, hvorki til 'þess afi
byiggja 'brautina né heldur tíl þess
að byggja Station á Oak Point
eims og lofað hafði verið. Að vísu
hafði fylkisstjórnin með samþykki
þingsins gert veitingu á ábyrgð
skuldabréfa félagsins fyrir 25 míl-
nr norður frá Oak Point, og auk
þess loiiaö félaginu að gera síðar
jjingvieitingu fyrir framknging
irorður að Narrows. En aif ein-
hver.jum ástæðum hafði félagið
ekki notað þessa þingvei'tingu, og
ekki sinnt þörfum eða kröfum íbúa
Posen héraðsins. J>að er því nátt-
nrtegt, að fólk væri óánægt jafnt
við stjórnina sem félagið, og skal
þó þess hér getið, að berra Rob-
Jin gierði ítrekaðar itilraunir með
B.L.B. til þess að fá félagið til að
byiggja eins og lofað hafði verið.
B.L.B. var og óánægður yfir því,
-að kjósendur hans voru þannig af-
sk,iftir og lítilsvirtir. J>ess vegna
tók hann sér nú férð á hendur nm
hérað þetta, og hél't fnndi vifis-
vergar m«S þeirri afleiöingn aö 100
menti gáfu sig fram til þess að
íara tiil Winnipeg og halda fram
kröfum Posen búa.
Nefnd þessi kom svo hingaS til
bæjarins aö morgni þess 9. þ.m.,
■og átti fund kl. 10 árttegiis meö 3
af stjórniar ráðgjöfunum. Ýmsir
nefndarmanna mæltu þar skörug-
ieiga málii svedtunga sinna, og á-
rangurmn varfi sá, eftdr ll 2 3 4 5 6/2 kl,-
stnndar ræöuhöld, afi herra Rob-
Jin haö um, aö fundi yrði frestaÖ
tál kl. 5 síðdegis, svo hann gæti
með telegram hatt tal af' Wm. Mc-
Kienzie, eiganda brautarinnar, í
Toronto ; og jafnframt til þess, að
hann gæti boöaö á fundinn þá af
yfirmönnum félagsjss hér í borg-
•inni, scm nægt yröi aö ná í yfir
daginn. Niefndarmenn, sem fyltu
þingsalinn, þar sem fundurinn var
haldinn, komu sérlega vel fram.
AHir voru þedr veil búnir, en alvar-
tegir og. einbeittir og héldu skörug
te|gar ræöur. J>air báöu um :
1. Að brautin yröi tafarlaust
framk-ngd frá Oak Point norð-
ur, eins og lofað hefði verið.
2. Að giert væri við sjálfa braut-
ina milli Winnipeg og Oak
Poin't, svo að lestir þyrftu
ekki að te-ppast 4 þeirri kið.
3. Að v'agnalestir væru látnar
ganga samkvæmt áætlun, —
helzt dagkga, en þó gjerðu þeir
sig ánaegða fyrst um sinn mieð
IbS'tagang annan hvern dag eða
þrisvar í viku.
4. Að kæKvagn væri hafður í
hverri le9t, svo að hægt væri
'd® koma kjötí, smjöri, rjóma
og öðrum slikum varningi ó-
skiemdum til Winnipeg.
5. Að góö vagnstöð verði tafar-
lanst bygð á Oak Point.
6. A8 séð væri um, að skýli væri
'tiil staðar þar á staðnum fyr-
ir vörur þær, sem þangað
i flyttusit, svo aö þær þyrítu
ekki að vera úti á váðavangi í
óskilum og undir áhrifum aUra
veðra.
Nefndarmen'n kváðust þar komn-
ir tíl þess að fá fullvissu um, að
öllum kröfum þedrra yrði sinnt.
Núveranidi brautarástand væri al-
gerlega óþolandi, og það væri til-
gangur neándarmann'a, að bíða hcr
í bænum, þó það yrði miánaðar-
tími, þar til þeir fengju óyiggjaudi
vissti um, að það sem þeiir bæðu
utn yrði gert.
Herra Roblin kvaðst skilja, hve
mikið áhugamiál það hlyti að vera
sem hefði knúið þessa 100 mienu
t'il þess að yfirgefa hedmastörf sín
og ferðast á eigin kostniað, í sum-
um tilfeUum alt að 100 míiur veg-
ar, til þess að Lalda fram kröfum
sínum, sem þeir ættu fylstu heimt-
tngu á að fá uppfyltar. Hann kvað
vonbrigði þeirra vera sér jaírrt
hrygðarefni og þeim, því hann
kvaðst í raun réttri verða að bera
ábyrgð á þessu, iþó han.n yröi
hremskilnislega að játa, að . hann
hefði gert þa'ð sem í hatts valdi
hefði staðið, til þess að íá félagið
til að efna þau lofaorð, sem hann
hefði gefið samkvæmt samþykki
f'élagsins. Hann hefði því í raun
réttri ehis mikla ástæðu eins og
nefndarmienn til þess að kvarta
úndan aðgierðaleysi félagsins. Og
bað hann því iélagsnienn að sam-
þykkja, að fundi væri frestað til
kl. 5, og lofaði að hafa- þá svar
McKenzies til staðar, handa nefnd-
armönnum að sjá og a'thug/a.
Kl. 5 sjðdegis var svo aftur
komið saman í þingsalnum, og las
þá herra Roblin upp svar McKen-
zie’s, sem var á þessa feið : "J>ér
gatið fvllvissað nefndma ttm, að
við skulum tryggja lestagang sam-
kvæmt auglýstum áætlunum, þris-
var í hvierri viku. Einnig g,era við
brau'tin og byggja vagnstöð á Oak
Poinit. Sömuteiðis að framlengja
braiitina að minsta kosti til Lund-
ar. Eg verð í Winnipeg innan viku
tíma.
Nokkrir nefndarmenn töluðu og
kváðtt loforö þetta viðtinanlegt, eí
efndir yrðu betri en 4 fyrri loforö-
ufn.
B.L.B. kvað sér hafa verið falið
á hendtir, að þakka stjórninni fyr-
ir það hve vingjarnlega hún bcfði
orðið við óskum sendinefndarinn-
ar í því, að fá þe-tta loforð frá
jáirnbrautarfélags forseitanum. lín
hi-ns vagar kvað hann nefndiar-
mienn ekki ánægða með það, að
framlengingin yrði til Lundar að
eins, þar sem þingið hefði þegar
samþykt ábyrgð sktildabréfa fyrir
25 mílur vegar, eða alt norður að
Scotch Bay. Haun hélt því fast-
tega fram, að brautin yrði bygð í
sumar alt til Scotch Bay, og svo
straix 4 næsta vori alt norður til
NarrowS', og jafnveil t'H Óiypsum-
ville, eins og lofað hefði verið.
Hann stakk upp á, að nokkrir
nefndarmrenn biðti hér i bæntrm
þar til McKenzie kæmi að austan,
og ættu tal við hann um þetta
tnál.
Eftir nokkrar frekari umræður,
og að fengnu persónutegu loforði
þeirra þriggja yfirmanna C. N. R.
félagsins, sem mættir voru á fuud-
inum, að alt, sem lofað hefði ver-
ið með hraðskeyti forse'tans,
skyldi verða efnt og að byrjað
skyldi á efndunum innan fárra
daga.
Norðanmemt frá Scotch Bay og
J. K. Jónasson frá Narrows
mæltu fastlega með byggingu
norðttr að Narrows að minsta
kosti og sem allra fyrst.
Að svo mæitti var fundi slitið
og niefndarmenn muntt álrnent hafa
verið sannfærðir um, að nú verði j
a^ efndttm loforðanna, og vomar í
Heimskringla að geta innan fárra j
daga skýrt frá því, að fyrir al-
vöru sé tiekið ti.1 starfa þar vestra.
Nefndarmenn eiga þakkir skiildar
fyrir að hafa svo röggsamtega rek-
ið erindi sveitunga sinna. Fram-
koma þeirra öll vakti hina mestu
eftirtekt, bæði vegna fjöldans og
fyrir það, hve .snyrtirnanntega þeir
komu fram, og hve röggsamlega
þeir rákti erindi sitt. meS st.il!-
ingu og alvöru og öflugum rök-
semdum. Enda játuðu bæði stjórn
ar ráðgjafarnir og yfirmenn C. N.
R. félagsins, að nefndarmenn hefðu
giefið ýtnsat upplýsingar, er þeim
voru áður alls ókunnar og að á-
stæður þeirra væru óhrekjandi.
Til átthaoanna.
ö
Svo er að sjá af ‘nýkomnum ís-
landsblöðum, að Vestmönnum
þeám, sem fluttu héðan til lslands
í maí sl., hafi verið vel og hlýLega
fagnað, er þedr komu til Reykja-
víkur í sl. mánuði. Fregnin um
heimkomu þeirra var komin á und-
an þedm, og undirbúndngnr haíði
gerður verið til að veita þeim
sæmitega móttöku. Veizlusalur
hafði verið ledgður og þar fram-
redddir góðdr réttir. Mairgt stór-
meninii borgarianar var og þar
komið, og voru gestunum flutt
mörg og hlýleg fagnaðar erindi og
kvæðd, eitt eftir þorstain skáld Er-
língsson.
það mun óhætt aö fullyrða, að
móttakan hafi verið gestunum á-
nægjuleg, ekki svo mjög vegnia
vedzlunnar, sem þeim var haldin,
eins og hins, að hún bar þess vott,
að sá kali, sem Austur-íslending'ar
— eða- þiedr þeirra, sem mest hafa
látiið tH sín heyra um útflutndngs-
mál — hafa óneitanlega borið til
þiess fólks, sem futtd vestur um
hai, sé mjög að hverfa, að rniinsta
kostd hjá hdnum betri og skyn'sam-
ari hluta þjóðarinnar.
þetta er ánægjueíui, jafnt þedm
eystra, sem oss hér vestra. Kalinn
sem ýmsir teiðandi Austur-Islend-
ingar hafa borið til Vestmanna,
hefir aldrei verið á öðru bygöur,
en æstum t'ilfinningum og þoim öf-
uga og ósæmilega hugsuniarhætti,
! að þítð væri rangt gert af vestur-
íörunum, að flýja úr hinu lakara
landi frá örðugutn lífsskilyrðum
og yfir í beitra land, þar sem létt-
ara vedtdr að fullniægja •þörfum
lífsins. En rangiudin hafa talin
verið bygð á því, að hvierjum bæri
siðferðiskg skylda tdl þeiss, að
! verja kröftum síntim í föðurlandi
j sínu, án tillits til þess, hvert arð-
urinn af starfseminni þar væri mik
ill eða litill, og án tillits til fram-
tíðar afkomendanna. En þó hefir,
að vorri hyggju, þessi skoðun ver-
j ið láitin í veðri vaka, maira til
; þess að hafa áhrif á hugsun al-
þýðu, og með því aftra henni frá
því, að flyitja of ört úr la.ndi, held-
ttr en það hafi í raun ré.ttri verið
einlæg sannfæring hinna svonefndu
æt'tjarðarvdnia. J>að finst oss lítt
hugsanleg.t, að hafi getað verið, af
því það hefði verið svo gegnstríð-
andi heilbrigðum vitsmunum. Ann-
ars má nú væntantega þetta at-
riði liggja milli hlu'ta framvegis,
því að vesturfierðir eru vaentan-
legia á enda um nokkur ár að
I miiista kosti. Svo eru nú fram-
fara tilraimir landsmanna komnar
í það horf, að landflótta-þörfin er
I að mestu horfin, þar sem nú er á
i íslandi næg ntvinna fyrir alla, sem
hedma ýilja vinna, og með því
kaupgijaldi, sem frjálsu fólki sæm-
ir að þi'gg.ja fyrir vinnu sína. Að-
ur mátti heita, að fólkið væri í
þrældó'mi : Hjúin voru að lögum
þvingwð til að vera árleg eign hús-
bænda sinna, ýmist til þess að
vinna þeim eðu vera lánuð öðrum
til þrælkunar. þau voru algerlegí
háð einval'dslegu sjálfdæmi hús-
! bændanna í þeirn efnum. En það
; var glæpur, að “ganga laus”, eða
að vera frjáls og mega leii'ta sér at-
vitmu á hvern heiðarkigan hátt,
sem hver helzt óskaði. J>ó mátti
kaupa frelsið, en það kostaði
meira fé, en margt hjúið gat af-
staðið, því kaupi'ð var lágt á
þeitn árum, og oft illa goldið og
stundum alls ekki. Kvenfólk,
hraust og velvinnandi, fékk frá 12
til 20 kr. á ári. Hugsið um það,
27 oent á miánuði! það var fyrir
fáum árum borgað 4 stöku stöð-
tim við Breiðafjörð, í útjaðri höf-
uðborgar og helztu menningarstöð
landsins. Karlmenn fengu meira,
alt að 80 kr. á ári, eða svo sem
svarar hálfsmánaðarkaupi hér
vestra. það var því lftil furða, þó
fó'lk á þeim árttm fýsti vestur um
haf og færi það, hver sem gat
komist. En skilyrðin eru orðin alt
önnur nú, og má óhætt fullyrðá,
að vesturfarirnar . eiga allmikinn
þátt í þeirri breytingu, sem orðin
er á íslandi 4 síðari árum.
það hefði verið gaman, að vera
I staddur í Reykjavík í veizlu þeirri,
sem vestan mönnum var haldin
þar, og mega hlusta á ræður þjóð-
vinanna og heyra þá gera sér og
gestunum grein fyrir því, hvers
vegna íagnaður sá var haldin það
kveld. Hér í fjarlægðinni getum
vér að eins ímyndað oss inntakið
úr ræðunum á þessa leið : Fagn-
aðiirinn hefir til þess verið gerður,
að láta í ljós þakklætis viðurkenn-
ingu fyrir þau áhrif, sem Vestur-
Istendingar hafa með bréfum sín-
um og blöðum og heimsókmum og
heimsendingum á sl. 30 ára tima-
bili, hafa haft á ísknzka þjóðlífið.
þau áhrif hafa leitt til leysingar
vistarbandsins, hækkandi vinnu-
launa vierkafólksins (eimkankga
kvenna), framtara i iðnaði, stofn-
un dragferja á ám og vötrnum og
byggingu brúa yfir stórvatnsföll í
Ignd'inu, umbóta á þjóðvetgum, um-
bóta í búnaiði, umbóta á flutnings
og sambandstækjum o. fl. þ. h.
Vænta má þess, að ýmsir verði
þeir, sem ekki viðurkienna að þess-
ar umbætur séu orðnar fyrir áhrif
vestan um haf. En þó er létt að
teiða rök að því, að svo sé í raun
og veru. IJmbóta tilraunir í land-
inu eru áreiðanlega bygðar á
þeirri þörf, sem landsmenn fttndii
til þess, að gera eitthvað til að
halda fólkinu í landimu. Umbeetur
í klæðagerð, húsakynnum, nútiðar
þægindum, svo sem vatnsledðslu,
raf og gaslýsingar í bæjum, og
anmað því ldkt. það er trneára- en
trúkgt, að þetta sé á partí að
minsta kósti til orðdð íyrir áhrif
Vestmanna. Ástandið heirna er nú
orðið svo mjög frábrugðið þvi,
sem áður var, að það er orðið
miklu árennikgra en áður var, að
búa á Islandi. þetta befir veriö
að&iánægjuefnið, og um iþetta
munu ræðurnar hafa snúist i fagn-
aðar samkvæmi þessu. Vesrur-
íslend'imgar una þv> vel, að allir,
sem flyitja vilja til Islands, geri
það. Vestur-íslendingar trúa því,
að það sé eitt af helgustu náttind-
um hvers einstaklings, að mega
leita sér og sínum lífsuppeldis,
hvar á hnettinum, sem hann belzt
kýs, án tíllits tíl þess, hvar hann
er fæddur og uppalinn. þedú trúa
því ainnig, að föðurlamdið ætti að
sitja íyrir vinnukröítum barna
sinn^, þegar það býður jafna kosti
og jafuan arð og önnur lönd. þeir
trúa því ennifretnur, að þeir Vest-
menn, setm nú l.afa flutt hieim og
hér eftir kuniua að flytja þangað,
verðd að mun nýtari borgarar þar
einmi'tt fyrir veruna vestra. J>eir
hafa sannfæringu fyrir því, að
ves'turfcrðir fyrri ára reynist að
verða hyrningarsteinn undir kom-
andii framfarir landsins. Og þessi
hugsun er V'estur-Iskndingum
engu miinna fagnaðareifni en Aust-
ur-Islendingum.
Skrípanöínin
Eiuhver náttngi, sem nafnir sig
“Ursus”, hiefir þanið sig yfir hluta
af 3 dálkum á 1. bds. “Lögbergs”,
dags. 4. þ. m. Ekki til þess, að
andmæla aðfinsltt Heimskringlu út
af því flónsku bragði íslenzkra há-
skóla nenvenda hér í borginni, að
rita og nefna sig uppgerðuni
sLrípanöfnum, í stað þess, eins og
mentuðum mönnum sætnir, að
ganga undir eigiu nöfnum sinttm
óbre.yttum, — því “Ursus” tekur
það tvent ljóslega fram :
1. Að “það sé raunar réittmætt
af blaðinu að víta slíkt”, og
2. Að “það sé varhugavert, að
taka upp nafnstyttimgar í stað
upprunaheitanna og ÆTTI
EKKI AI) GERAST.
Af þessu er ljóst, að “Ursus”
telur aðfinslur Heimskringlu á rök
um bygðar, og grein hans er sjá-
anlega ekki rituð i þaim tilgangi,
að andmæla þeim, eða mæla
flónsktt háskólanemendanna nokk-
ura bót. En hann heldur því
fram, að þassar aðfinslur heföu
átt að vera gerðar með vægari
orðtim, en gert var í blaðimi. það
er málið á blaðinu og framsatnimg
efni'sins, sem sérstaklega virðist
haía hneyxlað hans viðkvæma hug-
arlar og nákvæmu málfræðis þekk-
ingu. J>ess skal þá strax getið, að
Hedmskriii'gla hefir aldrai Lrósað
sér af málfræðislegri fullkommtn,
en hún befir haldið því fram, að
málið á blaðinu væri yfirtei'tt
sæmdlegt, létt og auðskilið, og svo
nálægt því, sem alment er talað,
að ekki væri ástæða til að mis-
skilja það er sagt væri. Og oss er
óhætt að fuHyrða, að málið á
Heimskringlu þolir samanburð við
það, sem gerist á íslenzkum blöð-
um yfirledtt, hvort heldur hér eða
á Islandi.
Um aðfinslti aðferðina er óþarft
að ræða. Aðfinslan var sett íram'
á þann hátt, sem bezt þótti við
eiga, til þess að vekja eftírtekt
lesendanna á þessum nýupptiekna
hætti háskólanemendanna, að búa
sér til skrípanöfn, og meö því aug-
lýsa þiað fyrir öllttm mannhedmi,
að þeir skammist sín svo mjög fyr
ir eigin nöfn sín, að þedr séu ófá-
anlégir til að ganga undir þieim
hér í landi. Blaðið hafði og annan
tilgang með grein þedrri, sem svo
mjög befir hneyxteð “Ursus”, sem
sé þann, að henda á, að það sem
afeakanieigt gætd verið hjá vit-
grönnu og alls óupplýstu fólki,
mætti gáfuðu og hám'eutuðu fólki
alls ekki líðast átölulaust. J>ess
vegna situr það aterilla á háskóla
iKm'etHlumim ístenzku, að gerast
fork'ólfar þessa óþjóðtega vansæm-
is, eða að giefa þvf gildi með af-
neitun eigin nafna sinna.
Satt að segja finst oss ísl. kynn-
arinn Við Wesley háskólann ætti
að becta áhtifium sínum til að £á
ráðna bót á þessu. Hann mætti
sýna nemendunum fram á, hve ó-
V'iðurkvæmilegt það væri af sér,
ef hann færi aö “rnýkja” nafnið
sitt með Jví að nefna sig Frizzk
Nonnason Bergmann, ístað þess að
balda nafni sínu óbreyttu eins og
hann gerir. Einnig mættó hann
banda þisdm á, hvie “ofboð kátbros-
liegt” það hlyti að líta út í augum
bérlendrx manna, ef séra Björn B.
Johnsor, þegar hann fer að teita
fjársty'ks meðal hérlendra manna
og íslendinga til að byggja sér-
staka há.skólastofnun handa ís-
lenzkum námsmönnum og meyj-
um, ’éti þess getið, að kdrkjulélag-
inu bætti það allsvarðandd, að sér-
stök m.entastofnun væri stofnsett
fyrir þá íslendiiTga, sem séú 'búnir
að iá svo strangri fyrirlitningu á
j þji ðerni sinu, að þeir skammist
súi fyrir að bera óbreytt skírnar-
eða föðurnöín sín, en taki i þeirra
rtað upp allskonar skrípabeiti, —
•indir því yíirskinii, að þeir meðþví
“mýki” nöfnin.
Annars vildum vér segja “Urs-
j’ts”, að þessi “mýkirngar” yfir-
skyn'S-kienning hans er eins flónsku-
leg edns og hún er þjóðernislögu
velsæmi fráhverí.
það er og efamál, hvort 'ekkd
má með ' riéttu ásaka ísl. kennar-
ann fyrir, að láta þetta nafnbreyt-
ingahneyxli viðgangast á nafna-
skrám háskólans, því að í raun
réttri eru nöfniii fölsttð og alls
ekki það sem þau ættu að vera.
t erfða og öðrum máJum getur
það einatt komið sér illa, að
ganga undir tveimur eða fleiri
nöfnum í einu, og í raun réttri er
I það ekki nema lausunigar flokkur
kvenna og glæpaflokkur karla,
sem finna nokkra brýná þörf til
þess, að ganga undir gervinöfnum.
Að íslenzkir háskólanemendur
skuli taka flokka þessa sér til fyr-
irmyndar í nafnbreytingunum, er
ekki eingöngu íslenzku þjóðerni
heldur einndg heilbrigðum vfts-
mttnum og mentalegri menndng til
háðungar. Alls vegna er það því
óskandi, að k'eitnariun beii'ti hér eft-
ir áhrifum sinum til þess að fá
nemendurna til að láta af því
hney.xli, sem þeir hafa gert sig
seka í að þessu sinni.
Hvað nafni ritstj. Hei'mskringlii
sérstaklega viðkemur, þá er það í
engu afbakað, hvorki stytt né
“mýkt”, vaffið að eins tvöfaldað í
samræmi við enska stafsetningu.'
Og um það ætti “Ursus” allra
manna sist að kvarta, iþví hann
gefur í I.ögbergi þess ljós merki,
að hann er í tölti þairra, sem ekki
rneta 'eigin naín sitt svo mikils, að
þeiir fádst' til þess að nota það. En
hann boitir í þess stað “Ursus”-
nafninu, sem ekki er íslenzkt. Und-
ir því nafni getur enginn þekt
manninn, og er það viestur-ísl.
men'ning máske ekki tilfininantegt
tjón. En um hitt þarf enginn að
viiHast, sem annars befir nokktirn-
tima þekt manninn, við hvern er
átt, þegar þeir heyra eða sjá
niain ritstj. Hiaimskringlu.
B. L. Baldwinson.
Gimli-forðin
Goodtemplara skemtifierðin var
íarin edns og ákveðið var 11. júlí
til Gdrnli. Nálægt 400 manns rnunti
hafa farið béðan úr bænum, og
svo bættdst allmikið við hópinn í
Selkirk og Winnipeg Be'ach. Sjö
stórir fólksflutningsvagnar voru í
járnbrautarlestinnd, og voru þair
allir þéttskipaðir fólki. Auk þess
kom td! Gimli þann dag margt af
fólki víðsvegar úr Nýja Islandi.
Veðrið var ákjósankgt aJlan dag-
inn, sólskin og stinnanvindur, svo
hitdnn var ekki tiJfinnænJegur, og
jók það mikið á skeTntun og á-
nægju fólksins. Hornleikara flokk-
ur Gimlimanna var tdl staðar á
járnbran'tarstöðinni og spdilaði fall-
egt lag rtndir edns og lestdn narti
staðar. Svo gekk l.ann í brodJi
fylkingar niður í bæinn og staas-
aði á miðju Aðalstrætinu og sptl-
aði þar nokkur lög. A5 þvi loknu
var lýst yfir, að prótrrnn Lvriaði
kl. 2 í hinii'm nýja skemtigarði, cv
Gimli bær Lefir nýtega látið gi’ ð.a
af norðvestur frá bænttm. Milli-
bdlstimann notaðii fólkið til að sjá
sér fyrir líkamtegri næringu og
ganga um sér til skemtunar. —
Nokkrir skemtu sér með að fara
út á vatttið, bæðd á opmtm bátum
og gufubá't, sem lá við bryggjuiia,
og æt'teður var til að flytja fótk
út á vatnið um daginn. Klukkan
2 var svo íarið út í skiemtigarðinn
og spilaði hornkikara flokkurinn
‘March’ á þeirri Leið. Fóru þar
fram ræðttr. Ræðumenn voru :
Gísli P. Magnússon, Æ. T. úr st.
“Voniri’ á Gimli, Guðmiindiir
Árnason, prestaskólakand. héðan
úr bænum, og séra Run'ólfur Mar-
teinsson. • Ræðurnar voru allar
bedtar bdndittdisræður, og ednl*g
ósk ræðumanna, r-ð allir góðir
menn og konur gerðu sitt ítrasta
tdl að stemma stdgu fyrir áfengds-
ttantriiin'tti. Á miUd r*ðanna spilaði
hornleikara flokkurinn. Að síðustu
sungu aJHr “Eldgamla ísafold”.—
J>á var farið niður 4 vatnsbakk-
ann, og Jar foru fram glímur og
fót'boltaliikur. Glímu verðlatin
unti'U þeir Sv. Björnsson trésm.
béðan úr bænttm (fyrstu verðlaitn
$5.00) og Tryggvi Arason frá
Gimli (önnur verðlaun I3.00). Á
þeirra glim u var gaman að horfa,
því Jæir glímdu mjög vel. Fót-
bolta vierðlaunin ($11.00) vann
flokkur Gimli rrtanna. Að síðustu
var d.-'nsað á Baldur Hall.
Girrli’btiar, en þó sérstaktega st.
“Voniri’, gerðu alt, sem í þairra
valdi itóð, tdl að gera hoimsókn-
ina sem ánægjulegasta, enda var
hún 'bað, og dagurinn og ferðalag-
ið skemtitegt að öUu leyti.
Islenzk myndarstúlka.
(Eftír “Isafold”).
Hagledks vierðlaun og annan
• fágæitan frama befir íslenzk stúlka
stúlka fengið í vor í Khöín. Hún
heitir ASTA KRISTlN ÁRNA-
DÖTTIR, hed'b. bónda og barna-
kiennara Pálssonar í Naríákoti í
Njarðvík (d. 1901). Hún hafði num
ið hér máJaradð'n hjá N. Berthelsen
3 ár, sdgldd siðan í haust er Jedð tdl
Khafnar sér til frekari írama, fyr-
ir það sem húu hafði dregi'ð sér
saman fyrir efitirvinnu og hieJgi-
daga, komst að vinnu þar á ágæt-
um stað (Hofdekóratíónsmáluruml
Bernhard Sshröder, NieJsen og
Hansen, og xiiaut þar sérstaklega
tilsagnar afbragðs Jistmynda-
manns, Overgaards), og tók svo
fljótum og miklum framförum, að
hún kysti aif bendii sveinspróf í iðn
sinni eftir 8 mánttði, FYRST
ALLRA KVENNA I DANA-
Y;,ELDI, með ágætiseinkunn fyrir
að “tegne og maJe et Ornament
samt i Marmorering og Aaring”,
se'gdr í vd'tmsbtirðinum. Síðan vorti
64 sveinsstykki hin beztu sýnd í
bœjarstjórnarhöHinni og 15 þedrrn
dæmd verðlaun, bronzi-medaJía, al
þar til kjörinni dómnefnd. Ásta
var eiu þedrra 15, er þau hlutu
og var aðstreymi rrtikdð að sjá
þe.tta, sem hún hívfði gert, með þv£
hún er FYILSTA stúlkan í Dana-
konttngs löndum, er sltk VERÐ-
LAUN hefir lilotið. Mynd af hennd
kom síðan í ýms dönsk bJöð, tneð
miklu loíi.
Að prófinu afloknu nú skömmit
, íyrir sumarmál vann hún fyrir
kaupi þar í Khöfn nokkra daga,
og tnálaði nokktir herbergd fyrir á-
kvæðisverð. Hún leysti það svo
vel og röskkga af hendi, að kattp-
ið varð 8^2 kr. á dag. En dagarnir
vortt latigir, 13—14 stumdir. At-
orka og þol fcr saman ; og beilsan
óbilandi. 5
Eftir það réð stórkaupmaður
þórarimt Tulinius hana í vinnu hjá
sér að máJa Helga kong innan.
það var fátn dögutn áður en skip-
ið átti að teggja af stað hingað,,
og samdis’t meö þe.itn, að hún.
fengi far á skipdnu hingað og lyki
við verkið á leiðinni, en kaupið
gengi ttp'p í farið. En hún var búin
að því áður, á rúmum 2 dögum
tneð 27 tíma vinnu alls ; og ldkaði
hr. Tttlinius það svo vel, að haun
galt benni farið alt í kaup, 50 kr.
það vierða nær 2 kr. um tímann.
Nú er hún liingað komin iint
dagdnn- á Helga kongi, að finna
mó'ður sína og systiir, er hún hieifir
styrk’t að miklum mun með vinnu
sinni meðan hún var að læra, með
því að kennari henn-ar, Berthelsen,
líkaði svo veJ við hana, að hann
gal't bennd allhátt kaup, þótt ekki
væri hún þá neina iðnnemd. En nú
er hún þegar tekdn til að vdnna hjá
liomim aftur og ætlar sér að haJda
'því áfrarn tdl hausts — notar þann
veg kynniisvistina, — fyrir hæsta
kaup, sem hér gerist. “Hann er
bezti fcarl”, segir hún. Enda þykir
honum mikdð koma til þessa nem-
anda síns.
I haust œt'Jar hún til Khafnar
aftur, og ganga þar í ágætan iðn-
skóla tvo vetur hina næstu sér til
frekari frama og fullkomnunar í
sitttti iðn, bóklegrar og verkleigrar,
'þ'ar á meðal í dráttlist ; em ætlar
að vinna fyrir sér á sumrum. Eng-
iu stúlka hefir fengið inngöngu í
þanrt skóla fyr en þetta.
Faðir hennar var mesti greind-
armaður og inesti iðjumaður.
Ilann kom npp á kotbýli síntt
vænsta matjurtagarðinum á Suð-
iirmesjum, 0g var þó einyrki, blá-
fátæktir barnaniaður, sem giekk
fram af sér 4 vinnu og dó háJf-
íimtugur, alv-ieg uppslitdnn.
íslenzkir íþróttamenn.
Hér hafa verið um hríð Norð-
menn tveir, er sýndu ýmsar i-
Jnróttir. Er þeir höfðu verið J.ér
nokkra daga, kotn glímukappitm
Jóhannies Jósepsson. þreyttu þeir
J'óhi. Jósepsson og annar Norð->
mannanna, O. Flaaten, grísk-róm-
verska glímu, og vann Jóhannes-
þar fullan sigur. J>á er Norðmenu-
irniir voru farnir héðan, og eítir að
allir bekkdrndr í “Báruluisinu”'
voru mölvaðir mjölinu smærra at
áhorfendum glímumanna, tóku Ak-
ureyrarmenn tveir sig til og sýndir
íþróttir sínar. Voru það þedr Jó-
hannes Jósetsson og Jón Pálssoa.
þreyttu þeir fyrst listir sínar í
gærkvöjdi. Er Jóhannes allra
m<.nna rammastur að afli. Eittna
mest aflraun nmn það hafa verið,
er hann lagðist aflangur á tvo
stóla, er settdr vortt upp á gólfið, ’
með hálsinn á annari stóJbríkinni
og fætur á hinni. Var síðan settur
300 punda steðji á brjóst honunii
og bardð 4 af alefli með 15 pund.i
þungium hamri. Margt sýndu þeir
fleira. Síðast glímdu ijxeúr íslenzka
gldmu prýðisvel. Jón Pálsson virð-
ist v>era allra manna mjúkastur
og allvel að íþróttum búinn, in
f