Heimskringla - 08.08.1907, Blaðsíða 3

HEIESKRIUGLA
iWimiipeg 8. ágúst 1907.
ítnyndun getur varla haldist lengi.
Honura mun reyaast, a8 .þedr
verSa íleiri en Hsimskringla, sem
vísa honum á bug til aÖ lœra
betur.
Oröin “upplýstur”, “upplýsmg”
og “óupplýstur”, haia íeugiö heíð
í málinu. það héfir verið málvenja
foríeðra vorra um fleiri kynslóÖir
en eina, og er víöa, bæöi hér og
heima, mörgum tamast og mun
enm veröa um nokkurt skeáð. Slík
orðatiltæki mun Heimskringla
nota hér eftir sem hingaö til, þó
að stílabusar Lögbergs hafi ekki
.vit á að gera hið sama.
Oröatiltækið “mætti ekki líðast”
vill vandlæitarinn “Ursus” ekki
hafa, og er það eiftir öðru hjá
þessum óupplýsta og smekklausa
ritdómara. Hann virðist hatast
við öll orðatiltæki, sem finnast
ekki í þeim fáu bókum, sem hann
befir þefað í, þó að þau séu Iifandi
og kröftug á vörum fólksins.
Kröítugri en þau, sem hann vill
setja í staöinn, þó lagleg kunni að
veira sura, og hvergi finmast nema
í skinnbókum. Orðið “líða” er
þess utan fornt, og merkinig þess
á hinum tilfærða stað margra
alda gömul, þó að “Ursus” viti
það ei til vill ekki, og þó að l.ún
finnist ekki á kálfskinni. þolmynd-
in “líðast” rétt mynduð af þvi, og
orðatiltækið “mætti ekki líðast”,
svo gott og gilt sem verða má.
það er raun að þurfa að éltast
við fáfræði og smekkleysi þessa
“Ursusar”. ‘■‘Að ganga undir
nöfnum er engin (! ) íslen/.ka,
menn neínast nöfnum eða bera
heiti” (! ) segir þessi spánnýi
sparða-tínir I.ögbergs. Að “bera
beiiti” kann aö finnast í rimum.
það er vafasamt, hvort þaö finst
niokkurstaðar í fornum riturn, og
aö brúka þaö í tali eöa riti nú 4
dögum mundi með ré'ttu vieröa
kallaö afkáraieg sérvizka.
Aö bera þaö frarn, að orðaitiil-
tækiö aö “ganga undir e—u nafini,
eöa ýmsum nöfnum, sé rangt, ber
v-ot't um meir en litla fáfræöi. —
'Sama er aö segja um oröiö ‘gildi’.
ÍHver og einn kannast við oröatil-
tækið “aö rnema úr gildi”, svo og
“veita eða gefa e—u gildi”, nema
ritdómard Lögbergs. Hann kann-
ast ekki viö aöra þýðdngú í því
orðd en þá, sem tíðkast í Rieykja-
víl? og staíar frá danska orðdnu
'“Gilde”, sem þýðir viedzla.
það er ekki annað en ímyndun
huí., að orðatiitækið “saka e—n
um” s>é betra en að “saka e—h
fyrir e—ð”. Hið íyrra kann að
haÆa tíðkast á dögum þjóðólfs úr
Hvini eða Eyvindar skáldaspillis,
þó það sé vafasamt, að þeir eða
aðrir fornimenn, eöa yfir höfuð
nokkur maður hafi tekið svo til
orða fyr eöa siðar. þaö þarf ekki
að viera beinlínis rangt íyrir þvi.
jþaö er að eins eitt af þessum
mörgu tilgerðarlegu eftirbermum
citir forneskjulegum stílsmáita, er
tíðkast hjá sumum lærðum mönn-
um í seinni tíð, og mest hjá þeim,
sem l.afa miust vit á og mdnst
vaid yfir málinu. Hedmskringla
hefir aldrei ætlað sér að fara að
þedrra dæmi, og rmin ekki taka
npip þá fordild, að brieyta írá al-
miennri málvenju, þegar hún er í
fult eins góðu eöa betra gildi beld
ur en .oröa-tilhald fáfróöra mál-
fræöa-gutlara, sem gieta varla
komið saman blaöagTiein þrauta-
laust eöa skammarlítið.
H
EIMSKRINflLA er VINSŒLASTA fSL
FRÉTTABLAÐl AMERÍKD. Kaupit Hkr,
2. AöÚST, 1907.
Nú situr þú ísafold sólbjört og fögurj
og sjórinn sér leikur um nes og um gjögur.
Eg mynd þína geymi, því mynda ég bögur,
þó meinlega skilji okkur stórskorinn lögur.
Mig hryggir að vita, ef hatnr og vdlla
að helmingi framfara verkunum spilla,
eí ágirnd og valdafýkn æra og trylla
með ölfu, sem fylgir, þá gengur það illa.
þig heimsækja konga og kedsaravöldin,
og kúgunar þrælsótta fylgja því gjöldin.
það sýndi okkur þetta mörg umliðna öldin,
þó eítir því hlaupi hinn grunnhygni fjöldinn.
því tilbeiösla á ekkert er algeng i heimi,
með uppgeröar falsvona bragðlasum keimd.
þaö ier eins og fjöldann um alsælu dreymi,
e'nn öllu því góða og háleita gleymid.
Aö hlaupa’ eftir glysi, en frelsinu farga,
það fór oft si-svona, þaö gint hefir marga.
Eg vona þú reynir því bezta að bjarga,
séxt búin. aö kynnast við útlenda varga.
; ..:
Að láita’ ekki falsloforö fledri þig ginna-,
mð fara með gætnd, þó ögn gangi minna,
og kraftinn í sjálfri þér sigrandi finna,
að sérhverju íslenzku göfugu hlynna.
þvi það verður eflaust sigurinn sednast,
sem sjálfstæður maöur í þrautum að reynast.
Eg óska að manndómur rnegi þér treinast,
þó margt sé í vegi, — það hugtak er beinast.
Og ósk mín skal hinsta, aö frelsiö þú fáir,
og fagurt og.gott alt sem mannsandinn þráir.
þér heillum og blessun minn hugurinn spáir, —
af hjarta þér óska þess stórir og smáir.
SIGURÐUR TÖHANNSSON.
. ís:

Kapphlaups-áskorim.
Hr. Ritstjóri Heimskringlu!1 /
Viltu gera svo vel að birta eftir-
fylgjandi tilboð í Heimskringlu:
Vill herra Stefán Bjarnason, sá
sem verðlaun tók fyrir hlaup á ís-
lendingadagiinn í .Wdnnfpeg 2. ágúst
sl., koma vestur til Glenboro,
Man., og reyna hlaup við un'dirrdt-
aöan, — annaðhvort 220 yds. ©ða
100 yds., eða hvorttveggja ? Kostn
að við íerðalag fram og aitur
borga ég sjálfur. — Taki hr. S.
Bjarnason þessu tilboði, geri hann
svo vel að láta mig vdta það
sfcraix og tdltaki um lieið, hvæða
dag hann vill hlaupa.
J. baldwin.
FRÉTTABRÉF.
MINNEOTA, MINN.
28. júlí 1604.
Slysför : þann 19. þ. m. vildi
til voðaslys, að beimili J. B.
Gíslasonar. Fimm ára g.itnall
drengur (Francis Aleixznder), son-
ur þeirra bjóna Jóns og Lukku.
Varð fyrir vinduás og beið batia
af. Orsök til slysins var
sú, að veriö var að vinda
ndður vindmyllu turn, sem
inn hallaðist til hálfs eða mieira,
var turnþuniginn svo mdkill, að
manndnn, er við vinduna var,
þraut orku, svo svedfin slapp úr
hendd hans. Og í þaim svifum bar
barnið þar aö, og varð fyrir sveif-
ir.ni, er þá snerist stjórnlaús, óð-
fluga. J aröarförin fór fram 20. þ.
ni. að viöstöddu miklu fjölmenni.
S. M. S. Askdal.
KEHNARA
vantar að Laufásskóla um 3 mán-
uöi frá 15. sept. nk. Tilboð send-
ist undirrituðum fyrir 31. ágúst
1907. Umsækjendur tiltaki menta-
stig og kaup siem er óskaö eftir.
Bjarni Jóhannsson,
Geysir P.O., Man. Sec.Treas.
KENNARA
vantar við Vallarskóla, No. 1020,
sem hefir 2. eða 3. kenslustig.
Kenslutími frá I. sept. tdl 13.
des. 1907. Umsækjandd geri svo
vel og snúi sér til undirskrifaðs
og tiltaki kaup.
J ohn J ohannssom,
J5-ág. Dorgoía, Sask.
Heimskringla er kærkoin-
inn gestur á Islandi Sendið
hana til vina yðar þar
íslenzkur Plumber
C. L. STEPHENSON,
Rétt norðau við Fyrstu lút. kirkju.
11» Nena St. Tel. 573«
Giftingaleyfisbrjef
selur Kr. Asg, Benediktsson,
477 Beverley St. Winnipeg.
Fágætt gróðaboð.
Til leigu er nú í West Selkirk
bæ greiðasöluhús mdtt á hornánu
á Main st. og McLean avc. t hús-
inu eru 10 stór og góð herbergi ;
þar má hafa 25 gesti. Hesthús fyr-
dr 16 hesta er aftam á lóöinni og
brurmur. Ledgan er mjög sann-
gjörn, og er þetta ágæfct gróða-
fyrirtæki fyrir hvern duglegan og
laginn gredöasala, því aösókn hefir
verið mikil að búsinu. — Lysthaf-
eindur snúii sér til mín fyrir 1. sept-
ember næstkomandi.
Sigvaldi Nordal
SELKIRK - - - MANITOBA
Kobles Hotel
McDermot Ave. East
Góður bjór — stór trlös, — beztu vln, og
aðeÍQs beztu teguud af vindlum. Reiöi-
leg viðwkifti. Allir velkomuir hingað.
VERP: sl.SOL DAG
IR- IE. TSTOBL'E eig.
Næst viö Pósthúsið
Peir sem vilja fá það oina og besta
Svenska Snuss
sem búið er til í Canada-veldi, œttu að
heimta þessa tegund, sem er búin til af
Canada
Snuff
Co’y
249 Fountain
St., Wiunipeg.
Vðrumerki.
Biðjiö kaupmann yðar um það og hafi
hann það ekki, þá sendiö $1.25 beint til
verksmiöjunnar og féiö þaðan fullvegið
pund. Vér borgum buröargjald til allra
innanríkis staða. Fæst hjá H.S.Bardal,
172 Nena St. Wiunipeg.
Nefuiö Heimskr.lu er þér ritið.
líiDominion Bauk
NOTRE DAME Ave. RRANCH Cor. Nen& St.
Vér seljum penin^aávísanir bor«:-
anlegar á íslandi og öðrum lönd.
Allskonar bankastörf af hendi leyst
SPARISJÓDS-DEILDIN
tekur $1.00 innlag og yfir og gefur hæztu
giidandi vexti. sem leggjast við mn-
stæðuféð 4 sinnum á ári. 30.
júnl, 30. sept. 31. desembr
og 31. march.
A. 8. BAKIIAli
Selnr llkkistnr og annast um útfarir.
Allur útbúnaður sé bezti. Enfremur
selur hann allskonar minnisvaröa og
legsteina.
121 Nena St. Phone 806
Woodbine Hotel
Stærsta Billiard Hall 1 Norðvestnrlandinu
Tlu Pool-borð.—Alskonar vln og vindlar.
Lennon A Hebb.
Eigendur.
MARKET H0TEL
á móti
markaðuum
146 PRINCESS ST.
P. O’CONNELL, elgandi. WlJiMPEG
Beztu tegundir af vinföngum og vind!
um, aðhlynning góð húsið endurbœtt
MARYLAND STABLES
Hestar til leigu. Gripir teknir til fóðurs.
Ef þú þarfnast einhverrar keyrslu, þá mun-
iðaðvérgefum sérstakan gaum að ‘kBAG-
GAGE og EXPRESS” keyrslu. Telefón 5207.
*». MrKeag, eigandi
”07 Maryland St,, andspænis Wellington.
♦♦♦♦•♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦»♦*♦♦♦
Í FRANK DELUCA \
♦ sem hefir búð að 58 9 Nótre Dame hefir ♦
♦ nú opnað nýja búð að 714 Maryland ♦
♦ St. Hann verzlar með allskouar aldini ♦
♦ og sætindi, tóbak og vindla. Heittteog ♦
♦ kaffi fæst á öllum tímum. ♦
♦ ♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦*♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
Lifsaby rgdar- skirteini
er sú eign sem aldrei getur fallið f gildi. Það er sú eign sem er
mest virði þegar hcnnar er mest þörf.
Skýrteini þau, sem GREAT-WEST LIFE gefur út, hafa náð
miklu áliti fyrir frjálsa skilmála og yerðhæð þeirra. Lág iðgjöld eru
sett og fara lækkandi fyrir þann háa gróða, sem ábyrgðarhöfúm er veitt
A þessu ári falla lðárageymslugróða-borganirígjalddaga, og verða
borgaðar eins mikið og bezt var gert ráð fyrir þegar skýrteinin yoru
gefin út.
SÉRNTAKIB AGENTAR : — B. Lyngholt, W. Selkirk;'F. Frede-
rickson. Winnipeg; F. A, Gemmel, W. Selkirk; C. Sigmar, Glenboro;
H, S. Halldorson, Bertdale, Sask.
THE GREAT-WEST LIFE ASSURANCE COMPANY
Aðal skrifstofa i Winnipeg, Man.
Reflwood Lager
nExtra Porter
Heitir sá Dezti bjór sem
búin er tíl 1 Canada.
Hann er alveg eins góð-
ur og hann sýnist.
Ef þér viljið fá það sem
bezt er og hollast þá
er það þessi bjór. Ætti
að vera á hvers manns
heimili. .
EDWARD L. DREWRY,
Manufacturer & Importer
Winnipeg, Canada.
T.L.
Heitir sá vindill sem allir -eykja. “Hversvegna?”,
af þvl hann er það hcsta sem monn geta reykt.
íslendipgarl munið eftir að biðja um
(UMON MAPE)
Western Oigar Faetory
Thomas Lee, eigandi Winnnipeg
Department of Agrictdture and Immigration.
MANIT0BA
Land möguleikanna fyrir bændur og handverksmenn, verka
menn. Auðnuból landleitenda. þar sem kornrækt, griparækt,
smjör og ostagerð gera menn fljótlega auðuga.
AEID 1006
1. H',141.537 ekrur gáfu 61,250,413 bushels hveitis. Að jafnaði
ytir 19 bushel af ekrunni.
2. Bændur lögðu yfir $1,515,085 í nýjar bygtdngar f Manitoba.
3. I Winnipeg-borg var $13,000,0u(J varið til nýrra bygginga.
4. Búnaðarskóii var bygður í Manitoba.
5. Land hækkaði I verði alstaðar í í'yikinu. Það er nú frá $6 til
•$50 hver ekra.
6. I Manitoba eru 45.000 framfara Ixendur.
7. í Mamtoba eru enþá 20 miilfón ekrur af byggilegu óteknu
ábúðarlandi, sem er f vali fyrir innflytjendhr.
til VÆisrT^Aisr Xj. la t\tt~)"'srTnivr a
komandi til Vestur-landsins: — Þið ættnð að st-nsa f Winniþeg
og fá fullar uppiýsingar um heimilisréttarlönd. ot; einnig um
önnur lfind sem til sölu eru hjá fylkisstjóruinui, járnbrautafélög-
um og landfélögum.
Stjórnarformaður og Akuryrkjumiila Ráðgjafi.
Skrifið ©ftir upplýsingum til
.loMcph Fnikt> .1«« Hnrtm'v
617 MAIN Sf., WINNIPEG. 77 YOKK ST , TORÖNT'
TO.
270
SÖGUSAFN HKIMSKRINGLU

SVIPURINN HENNAR
27«
SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
SVIPURINN HENNAR
279
“Hérna er Ijós”, sagSi hún, “og hvílið þiér ySur
nu vul, góöa barn”.
Vcrenika var fegin því, aö frúin spuröi hana
einkis, þakkaöi hennii því vingjarnlega og soínaÖi von
bráöar.
Frú Kraul læddist inn, þegar Verenika var sofn-
uö, og skoðaði i penin'giapyn'gju hennar, en íanin þar
að eins fáa skildinga.
‘‘‘Til að flýja buntu, skortir hana efm”, tiautaÖi
frúin.
Svo tók hún Ijósið og gekk <til hvíldar.
Morgúuiun eftir var hún sniemma á fótum.
Venenika æilaöi líka aö fara á fætur, en var of
Trrátt'farin til aö geta Iþað. Frúin fær-öi bennd góiÖan
morgv.nverö, og þegar kominn var miöur dagur, gat
hún klætt sig og fariÖ fram i fremra hcrbergiö.
Flack var farinn að símrita Monk, en ekki kom-
inn aftur, og þóttá Veneniiku vænt um það, því henni
stóö ávalt stuggur ai honum.
Frú Kraul bjó til ágætan miðdagsverö og borð-
aöi Veneniika vel, aö því búnu sagði hxin :
“Eg er yöiir innilega þakklát fyrir aHa þá góö-
vdld, sera þér hafið sýnt miér, og óska að sá dagur
kæmi yfir tnig, að ég gæti endurgoldið hana. Ég
vil ekki vera yður til byrðd letngur, þó ég búist ekki
við að geta útvegað mér kienslukonustööu stratx í
dcg”.
“Nei, þér eruð hreint ekki færar um það”, sagði
frúin. ‘Yður dettur þó ekki í hug aÖ yfirgeía mig
strax ? Hvernig ætliö þér, jafnungar, að komast al
hér í I.undúnum?”
“Vinna fyrir mér”.
‘• þaö cru draumórax. Já, misvirðdð ekki þetta
oröatilta'ki, ungfrú Gwyn. Hvers vegna stríöið þér
á móti gæfu yðar, þér eruö of íallegar til aö vinma
fyrir yöur, og svc. er til maöur, sem vill strá rósum
á lífsbraut yðar, hann hr. Monk. Hann hefir fnels-
að líf vðar, cr þá ekki mögulegt að þér viljið veröa
kon.. hans ?’’
“Frú Ivraul’', sagði Verenika, “ég veit, að yÖur
gcngur gott til aö tala þanni'g, en samt vil ég ekki j
hlusta a orð yðar. Ég ætla aldrei að gifta mig. j
Hr. Mork verskuldar, að eignast konu, sem elskar
hann, , en það get ég ekki. Ég fór írá honum af
þeirn astæöum, að ég vdl ekki þiggja velgerðir hans,
þar setu ínér er ómögúlegt að veita honum það, sem
hanu girnist. Ég ætla sjálf að vinna fyrir mér og
borga honura það, sem hamn á hjá mér. Ég er enn
ung og frísk og ætti að geta það”.
H’Maske Jierra Monk lándst betur en mér, að vekja
aðrar sáoðanir hjá yður?”
“Ilr. Monk, kemur hann himgaö?”
“Já, að tveimur dögum liðnurn býst ég við”.
'“Hsnn má ekki finna mig hér. Frú Kraul, þér
eruð kona, og ættuð því að skilja tilfinndngar kvenma.
Ég er bundim manni, sem þó ekki er bundinn mér, og
þe:rri ást ætia ég að vera trygg á meðan ég lifi,
enda þótt hanr. ætli' nú að giftast annari stúlku.
Hver andardrátitur minn og hvert æðarslag, já, sál
mtn og hugsun, er hans. Ég hvorki vil né gieit átt
hr. Monk”.
' þarnig hugsið þér núna, ungfrú, en það breyt-
ist. Ef ekkert anmað gietur komið yður til að giít-
ast Monk, þá gerir fátækit yðar það og vandræðin”.
‘■'Aldrei — aldrei! ”
“Tíminn leiðir það í ljós. Kenslnkonustöðm fádð
þér aldrei. Hr. Monk elskar yður og mun láta yður
liða vel, hanu hefir gert svo margt og mikið fyrir
yður. Úrið, festin og fötin, sem þér eruð í, hvaðan
er það ?”
“'Frá honum — hann hefir gert mér mikdð gott”.
“Menn tyða ekki peningum sínum tilgangslaust á
þenna bátt. Monk elskar yður hedtar éri sitt eigdð
líf. þér eigið að launa honum lífgjöf, og því viljið
þér þá ekki jafna reikndn'ginn ? ”
“Ég vil ekki beyra meira af þessu, frú Ivratil ;
ást mína á arcuar maður, nú og ávalt. Ég má ekki
verf. bér, þegar Monk keimur, snemma á morgun
verð égað faia. J/ér bafið verið mér mjög góð, og
ég skal aldiei gleyma því”.
“það er á yðar váldi, að breyta eins og yður
þóknast. Ég vil a<ð eins mælast til iþess, að þér
bíðið komu hr. Monks”.
Frú Kraul var vingjarnl'eg og stimamjúk við Vier-
•endku, það sem eftir var dagsins.
Morguniun eftir var Veremika vel hress o,g klæddi
sig sniemma, giekk svo inn til frú Kraul og borðaði
m u-gunverð með henni, að því búnu íór hún aftur
in.i i sveínherbergið, klæddist ferðaíö'tum sínum og
ko:n svo með töskuna í hendinnd inn til frú Kraul.
“þcr halið verið mér góðar, frú Kraul”, sagði
hún og rétti henni hendina. Ég er nú orðin nógu
hress lil að lcita mér að atvinnu, og vona að sá dag-
ur komi yfir okkur, að ég gieti endurgoldið góðsemi
yðaE”.
Fru Kraul tók innil'ega í hendi hennar.
Vtrenika gekk til dyranna, sem voru læstar.
“Ilvaið á þetta að þýða?” spurði hiin.
“Að þér eruð í varðhaldi”, svaraði frúin.
“Ljúkið þcr upp dyrunum undir edns, eða ég kem
öllu i uppnám i húsinu”.
“Júr imgio orga eins og þér getið, það er enginn
í húsinu, nemc frænka mín”.
.... rTi&tt... iik ... '1 i3'
LI. '
Eisset starfandi.
Meðan Monks systkinin voru að skrafa safflaa,
vora þeir Ciynord, Tempest og Bisset að rannsaka
lofthc-'.'Lergin.
þeir höfð’u gengið frá herbergi til berbergis og
ekkert fundið. Aít í ainu stóð Bisset kyr og lýsti
eitir eduhverju á gólfinu.
“Ilíðið þið dálítið”, sagði hann, “hér er edtt-
hvað’.
“Hvað hafið þér fundið?” spurði Clynord.
“Spor i rykinu”.
“Spor”, endurtók ClyBord. “J>að er naumast
f'ð undra, því líklegt er að vdnnu'íólkið haíi Vomið
’íingað upp. Mannsspor líklega ?”
“Alvcg rétt”, svaraði Bisset, sem kraup niður
og mældi sporið, skrifaði svo stærð þess í vasabók
sina. “Staða mín hefir kent mér að athuga alla
st-iámuni, sem oft eru mikilsvirði. Gerið svo vel,
að lofa mér að vera á uudan, svo okkar spor trufli
ekki þa.i sem eru”.-
Lávarðuriun og Tempest stóðu kyrrir, en Bisseti
hélt áfram að mæla sporin.. Fyrsta sporið var eftir;
Moak, það iiæ.sta effcir Roggy, sem hann þektii strax,
og joks L'iin hann hið þriðja, það var eitir lítinn
kvcnnfót.
“ViiS skuium ekki 'eyða tímamjm hér”, sagðd lá-i
varðuriun, ”ei stúlkan befir verið hér, þá ættu að
sjast fieiri mierki þess en sporin, sem ég álít litiils
vetð”.