Heimskringla - 24.06.1909, Qupperneq 5

HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 24. JÚNÍ 1909. Bls. 5
Þegar hrossin eruýöll vinnandi & landi I>ínu og þfi þarft í skyndi
að fá eitthvað úr bænum, HVAÐ Elt ÞA TlL KAÐA t Væri [>á
ekki betra að hafa reiðhjól, svo að eitt barniðgæti skroppið eftir
hlutunum? Reiðjól mundi ekki aðeins veita ánægju, heldur
mundi það fljótlega borga fyrir sig með hestasparnaði. —
Skriöð eftir upplýsingum þessu viðvíkjandi til —
Canada Cycle & Motor Co., Ltd., Winnipeg.
147 PRINCESS STREET.
Heimsius Beztu Reiöhjóla-smiöir.
TIL SÖLU:
Maður eða kona. Mitt Suð-
ur Afrfku landgjafar-ávfsunar
skfrteini, gefið út af Innanrfk-
isdeildinni í Ottawa,gildir fyr-
ir 320 ekrur af hvaða ríkis-
landi sem opið er til heimilis-
réttartöku í Manitoba, Al-
berta eða Saskatchewan. —
Hver persóna, yfir 18 ára að
aldri,—maður eða kona,—get-
ur fengið landið með því að
kanpa þetta skfrteini fyrir
$800.00. — Skrifið eða Símið
strax til
L. K. TFLFÖRD,
131 SHUTER SX. — TORONTO, ONT.
íslenzkur skipstjóri
látinn.
(Aö mestu úr blaðinu “The East
Coast Advocate”, Títusville, Fla.,
5. febrúar 1909).
Skipstjóri Kristján FriSrik
Fischer andaðist föstudaginn 29.
janúar 1909, að h-eimili sínu Julia
b>t., Títusvilfe, kl. 8.20 e.h., úr
hjartsýki, eftir 5 mánaða veikindi.
Lauðann bar að með kyrð og ró,
án sýnilegrar baráttu, og það svo,
að þeir sem viðstaddir voru héldu
að hann hefði að eins blundað, —
og það hafði hann og, þeim svefni,
af hverjum maðurinn vaknar ekki
aftur til þessa lífs........ Tvenmr
voru líkmenn, danskir og enskir.
Húskveðju hélt sr. Percy Robot-
tom, en sr. W.H.Cresson jarðsöng
hann. —
ökipstjóri Fischer var fæddur í
Reykjavík á Islandi 25. janúar
1836 og fullra 73 ára, þegar hann
dó. Hann var elztur 5 systkyna
(Kristján, Anna, Jóhann, Andrea,
Hendrik). Foreldrar hans voru
þau góðkunnu rausnarhjón kaup-
tnaður Hermann Fischer og kona
hans Sophia Fischer, sem síðar
fiuttist til Winnipeg með dóttur
sinui Andreu, Mrs. G. Einarsson ;
báðar látnar.
Árið 1860 giftist Fischer skip-
stjóri Miss Margréti Dowd, sem
dó 1879 ; með heiini varð honum
tveggja barna auðið, sem bæði
lifa : skipstjóri Herman Fischer í
Tampa og Mrs. Sophia Dixon í
Cocoa.
Árið 1886 gekjc hahn að eiga
Miss Elisa Boggild frá Kaupm,-
höfn, og voru þau gefin saman í
hjónaband í hinni dönsku lútersku
kirkju í Brooklyn, N.Y., og lifir
hún maka sinn ásamt börnum
hans í fyrra hjónabandi.
Árið 1883 eða 1884 kom Fischer
skipstjóri til Titusville frá Brook-
lyn til þess að takast á hendur
ttmsjón á fvrstu gufuskipalínu, er
reglubundnar ferðir gerði á Indian
fljótinu, og gerði hann að heimili
sinu, bygði þar hús, sáði aldina-
trjám, sem nú skreyta hin feg-
urstu og prýðilegustu heimili í
h* vorum.
Skipstjórinn var framúrskarandi
t^'^ður. Ágætur forvígismaður rétt-
lnda, 0g vinir hans eru legió, frá
nPPtökum til óss, frammeð Indian
fljóti ; ásamt hverjum að “The
Advocate (þetta blað) vottar eft-
mlifandi ástvimun hins látna inni-
eRUstu hlutdeild sína í eftirsjá
petfra, í m;ssj rrógs fööurs og ást-
nks >uaka.
Margir ae-ttincrjar Fischcrs sáluga
eru a ^uðtirlandi Islands.
Bryn þörf.
Blaðið Norðttrland, dags. 16.
mai, getur þess, að um 80 konur
á Akureyri hafi myndað vinnu-
launa verndunarfélag, og að annaö
slíkt félag sé einnig myndað á
Siglufirði. Konur þær, sem þenna
félagsskap mynda, eru þær, sem
gangi í svo nefuda “Eyrarvinnu”,
til fiskverkunar og niðursöltunar
á síld. í ávarpi því, sem konur
þessar birta í blaðinu Norður-
landi ásamt með lögum félagsins,
taJca þær það fram, að félagið sé
myndað til þess, að kaupgjald
kvenna við síldarsöltun lækki ekki
úr því, sem oröið er við Eyja-
fjörð. þær segja, að kaupgjaldið
við síldarsöltun hafi lækkað til
muna á siðari árum, þrátt fyrir
það, að kaupgjald hefir á sama
títna hækkað við flesta aðra
vinnu. Konurnar segja síldarvinn-
una vera stopula og launin við þá
atvinnu þess vegna mjög óviss. —
þœr kvarta og tindan því, að
karlmenn séu andvígir félags-
myndun þeirra. þetta þykir þeim
ódrengsbragð, sem von er. þær
segja, að sér sé það óskiljanlegt,
að bændur, sem sendi konur sínar
og dætur í síldarsöltunarvinnu,
sem þær staðhæfa að sé að llestra
dómi einhver sú versta vinna, sem
kvenfólk gengur i — sé bæði ill og
óþverraleg — að þeim, karlmönn-
unum, skttli vera ánægja í því, að
þær þræli þar fyrir lægra kattp en
sanngjarnt sé.
Aöal vinnu og lattna ákvæði í
lögum félagsins felast í því, að
| engin félagskona má salta síld fyr-
.ir lægra kaup en 45 au. á hvern
síldarstrokk af kverkaðri síld,
nema vinnendur njóti hlynniitda,
svo sem húsnæðis, eldiviðar, Ijóss
o. þ. h., — þá 40 att. strokkinn.
Af ókverkaðri síld heimta þær
25 aura fyrir strokkinn af maga-
dreginni síld 65 att. strokkinu, og
fvrir að pakka og ápækla sild 30
au. fyrir hverja klukkustund.
Yfirleitt eru lögin sniöin til þcss
að tryggja konum við síldarvmnu
eins hátt kaup og þær gætu ieng-
iö eða goldið er í sveit við kaupa-
vinnu.
O.V.G.
Bréf að Hkr. eiga :
; VTrS' ^Kurhjörg Pálsson.
Mrs. Guðbjörg Thorsteinsson.
Messrs. Bakken & Co.
L Mrs. Amanda Strand,
Stephán G. Stephánsson
(Á FERÐ OG FLUGI).
Einar Hjörleifsson sagð'i í Vest-
urbeimspistlum sínum í Norður-
landi, að vestur-íslenzki skáldbónd-
inn Stephan G. Stephansson, vildi
flytjast búíerlum heitn, ef tök væri
á. Menn virðast ekki hafa veitt
þessu eftirtekt. En það væri þjóð-
arminkun, ef ekki væri mipst á
það mannsins máli, hvort því yrði
viðkomið.
Hér á enginn hversdagsmaður
hlut að máli, heldur einhver allra-
gáfaðasti íslendingur, sem nú er
uppi. Honum hefir að vísu ekki
hlotnast tnikil lýðhvlli — og er
það eðlilegt. Eft-ir hann befir að
eins ofurlítill bæklingur birzt á
prenti í safni sér. Allra attnara
kvœða hans verðttr að lei'ta út um
alt, í blöðutn og tímarituni bœði
lvfs og liðnum, er út hafa komið í
Islendinga* bvgðiim í Vesturheimi,
Kaupmannahöfn og á íslandi. þau
sjást ekki nema með höppum og
glöppum, og menn verða þá að
lesa þau “á ferð og flugi”. það er
því ekkert áhlattpaverk, að kynn-
ast kveðskap hans til hlítar.
Kvæðin eru sumstaðar stirð, svo
að torskilið er, hvað skáldið á
við. En mestu veldttr það þó um,
að þau erti full af frumlegum hugs-
unum um efni, sem fjöldinn fæst
alls ekki við. Hann fær þvi ekki
metiö, hvilíkir gimsteinar mörg
þeirra eru.
það er því ekki furða, þótt það
þyki léttúð, að fara fram á það
nti, er alt ísland ber sér af pen-
ingavandræðum, aö honum sé
veitt skáldlaun, svo að bann geti
sezt að heima og iðkað þar íþrótt
sína. En alþingi hefir játað í verk-
unum að því beri að hlynna að
skáldttm og listamönnum. það
hefir meira að segja veriö undar-
lega ört á fe við andlegar liðleskj-
ur. Rimfrjóvir skáldaspillar hafa
komið nöfnutn sínttm í gjaldadálka
fjárlaganna. það er því ekki nema
réttlætisskylda, að St.G.St. sé
veitt laun úr landssjóði. Og þó að
vér kunnum að hafa lítil efni á
því, rnega bókmentir vorar og
menning samt síður við því, að
gáfur ltans fái • ekki notið sín a(5
fullu og Öllll.
En því fer harla fjarri — og mér
liggur við að segja, að það sé
dauðasök. Einar segir, að hann
verði að standa í moldarmokstri.
Stntvinna á daginn og andvökur
á nóttum virðast vera ytri lifs-
kjör eins hins frumlegasta og frjó-
samasta þjóðskálds vors. Og
kvæði hans bera það með sér, að
honttm svíða þau og finst þau
lama list sína og andagift.
“ En lífsftnnin dottandi 1 dyrnar er sezt,
sem daglengis vörður minn er;
sem stygöi upp léttfleygust ljóöin mln öll,
svo liöu þau sönglaust frá mér,
sem vængbraut þá hugsun, sem hóf sig á loft,
og himininn ætlaöi sér
það er fróðlegt að taka eftir,
hvernig ástæður hans fá að leggja
1 skáldgáfu hans efnið upp í hend-
urnar. Hann kveður :
“Og þá birtist andvakan ferleg og föl,
sem fælir burt hvíld mína og ió
og glötuöu sálirnar sækja aö mér,
sem sviku þaö gott i þeim bjó
— og útburÖir mannkynsins ýlfra þá hátt.
það atgervi er hiröulaust dó”.
þetta erindi gæti vel verið ein-
kunnarorð kvæðabálksins “Á ferð
og flugi”. Aðaleíni hans er að
mínu viti það “atgervi, er hirðu-
laust dó”. Skáldið finnur til þess,
að mörg háfleyg hugsun og létt-
stíg ljóð annaðhvort fæddust and-
1 vana eða urðu aldrei til, af því að
hann hafði ekki næði fyrir önnum
og áhyggjum lífsins. Og líkt og
sumum sjúklingum verður tíðrætt
um þá, er haldnir eru sama sjúk-
dóm sem þeir, þá verður honum
tíðast hugsunar og yrkisefni örlög
þeirra manna, er náttúran hefir
gætt kröftum, er fóru forgörðum,
efni, sem ekki var unnið úr, sent
skáldgáfa hans að sumu leyti.
Svo er því farið fneð Ragnheiði
litlu, sem kvæðið bregður upp
skyndi-mynd af. Ung hrekst hún
frá foreldrum sinum til vanda-
lausra. Engin rækt er lögð við
■ hana. Hún talar ensku sem inn-
borningar, en kann ckki stafrofið.
þó aö hun sökkvi ofan í djúp
mannlegrar spillingar, sem svo er
kallaö, þá er hún þó eitt fórnar-
lambdð, sem vinnur fyrir öðrum
j og er sú hetja, að hún að lokum
leggur sjálf lífið í sölurnar fyrir
aðra. Eins er því háttað um prest-
inn. Hann er að vísu lærður og
lesinn og atburðirnir hafa “fært
hann í frakkann”, eins og skáldið
kemst að orði. En þeir skrýddu
hann líka hempu og hökli. þeir
leiddu hann upp í prédikunarstól-
inn, og þaðan skoðar hann lífið út
um einn kirkjugluggann og varast
að líta á það af öðrum stað.
Hann sér því ekki nema örlitla
spildu af tilverunni, þótt hann
hefði ágæta sjón aö eðlisfari og
hefíi því séð mikið og margt, ef
hann hefði farið að horfa í allar
áttir.
“ 1>6 skemtun mér væri aö viöræöu hans,
þess varizt ei alténd ég gat,
aö finna aö hver skörugleg hugsun var heft
og hálfkrept öll viökvæmin sat”.
Ilugsanir prestsins eru líka væng
brotnar, og er þar líkt á komið
fvrir honum og prestinum. Og
prestkonan er sama markdnu brend
Hún trúir skáldinu fyrir því, að
“að háaldraða íslenzka blóðið"
hjá hettni og kvenþjóðinni sé kjark-
laust og hugsjónirnar húsmóður-
lausar. I.auslætiskonan með gæfu-
leysið og glatað mannorð og út-
læg úr f’élagsskap góðra manna,
prestkonan með þóttasvipinn og
hæverskuhjúpinn yfir innri gáska
og náttúrugreind, presturinn með
bókvitið, mentunina og prúðmensk
una —- öll eiga þau sammerkt í
þvi, að í þeiirt var fólgið gull, er
“atvikið gróf ekki til”.
-----“Eg efast um, að frumledk-
urinn sé ótvíræðari hjá nokkru
öðru íslenzku skáldi”, segir Einar
Iljörleifsson í Isafold, þegar “A
ferð og flugi” kom út, og var rit-
dómurinn þó alls ekki hlýr í garð
Stephans og þar íundið að ýmsu,
er að minni hyggju er sprottið af
misskilningi. En það er vel mælt,
að frumleikurinn sé “ótvíræður”.
það er erfitt að vita um fjölm&rgt
er birtist á vorum dögum, er
bóka- og rita- viðkoman er svo
mikdl, hvað höfundurinn hefir sjálf-
ur samið, eða hvort honum er ekki,
ef til vill alveg óafvitandi, komið
það úr ritsmíðum annara manna.
En það er auðséö, að Stephan hef-
ir ekki þýfi á boðstólum. Honunt
verður litdð út um gluggann í járn
brautarlest á fleygiferð, og lýsir
því þannig :
“Hver hlutur rann hjá mér á hlaupandi ferö
og hentist í hvarf út á slóö,
sem Matthías okkar meö orögnóttaflug
um útsýniÖ kvæöi mér ljóö”.
þetta er ekki litlent þýfi. Að
vísu skýrir líkingin betur svif-
myndir Matthíasar skálds, en hrað
sýnir er fljúga fyrir á þjótandi
járnbrautarlest. En aðdáunarverð
er sú sjón, er sér, að þeim svipar
saman, athugunin sönn og líkingin
frumleg og smellin. þarna auð-
kennir hann eina kveðskapargrein
Matthíasar betur í fjórum vísuorð-
um en flestir ritskýrendur mundu
gera á mörgum blaðsíðum 1
beztu náttúrukvæðum sínum hend-
ist hann (Matth.) á fljúgandi ferð
yfir heil héruð, merkisstaði þeirra
og sögu frá landnámstíð og fratn
á vora daga, en lesandinn er litlu
fróðari eftir en áður, þótt hann
hafi séð öll þessi feikn sendast
fram hjá. það er flugið og hrað-
inn, er hrífur lesandann og svífur
á hann.
það má að vísu vara sig á, að
detta ekki illa af yfirstigunum. En
þó held ég, að óbætt sé að full-
yrða, að Stephan sé mesta hugs-
anaskáld vort. Spekingar einir
hugsa slíkar hugsanir um framfar-
ir og menning :
“ Oí: villumót mannkyns um veglausa jörö,
svo voöalöng oröin mér flnst,
sem framfara-skýman sé skröksaga ein
og skuggarnir enn hafl ei þynnst,
því jafnvel í fornöld flaug hugur eins hátt
og hvar er þá nokkuö. sem vinnst 7 ”
“ Jú. þannig, aö menningin út á viö eykst,
hver Öld þó aö flytji hana skamt.
Hún dýpkar ei, hækkar ei, lengir þó leiÖ,
sem l^ngdegis sólskiniö jafnt.
En augnabliksvlsirinn, æfin manns stutt,
veit ekkert um muninn þann samt ”.
Stephani hefir verið líkt við
Bjarna Thorarensen og málshátta-
spekingana gömlu. það ber að
vísu ekki eins stórkostlegar sýnir
fyrir hann sem Bjarna, en hann
hefir farið um fleiri héruð og kann
frá fleira að segja. Hann er og
miklu frjósamari. En þeir eru
samt næsta líkir. * )
þá er að minnast á mál hans.
Ef til vill sýnir ekkert eins vel og
það, hve geysigáfaður hann er.
Hann fer tvítugur af landi burt.
Ilann hefir meira enn mannsaldur
verið búsettur í fjarlægri heims-
álfu. Hann hefir samt svo tnikiö
vald á rammíslenzku sveitamáli
og er það svo tamt, að það er
eins og hann hafi ekki heyrt né
kunni annað mál. Hann minnir
helzt á Guðbrand Vigfússon í
þessu efni, og er þó ólíku saman
að jafna að öðru leyti. Hann hlýt-
ur að vera stálminnugur. Fæstir
gera sér grein fyrir, hve mönnum
verður erfiðara að rita tungu sína
vel, ef þeir dvelja langvistum í út-
löndum. Annar eins málsnillingur
og Georg Brandes segir, að mál-
villur hafi slæðst í rit sín, af því
hann hafi orðið að mæla svo lengi
á útlendar tungur. Hann var þó
orðinn hálffertugur, er hann flutt-
ist til Berlínar. þótt orðauðgi
Stephans sé furðuleg, er hitt þó
merkilegra, að hann er einn þeirra
íáu rithöfunda, er orðið geta end-
ttrlausnarar móðurmáls síns. Hann
smellir sjaldan orðum á pappirinn
sakir ríms eða málfegurðar einnar.
Hann lýsir ekki öðru, en því, sem
hann hefir séð og tekiö vel eítir,
og hann velur orðin eítir því, hve
vel þau tákna hugmyndir hans og
hugarástand. Næstttm því hvert
orö sýnir lesandanum eitthvað eða
segir honum frá einhvarju. Honum
dylst aldrei hvílík hugsunarsemi
og nákvæmni er í orðavalinu, og
finst sem þetta orð eitt og ekkert
annað. eigi þarna við. Og einmitt
af þessu eru orðin svo nýleg, er
þau koma frá honum. Og á þessu
hreinsaða sveitamáli leikttr hann
sér að heimspekilegum hugleiðing-
um, margskonar lýsingum á út-
lendri náttúru, alútlendum menn-
ingarfærum og menningarástandi,
sem sjaldan eða aldrei- hefir áður
verið sagt írá í islenzkum bók-
mentum.
Um náttúrulýsingar Stephans
mætti margt segja. En af því að
tíminn er ekki hentugur núna um
háþingannirnar, til að fjölyrða um
skáldskap vorn og bókmentir, er
rétt að sleppa því. —
LEIÐBEINING AR - SKRÁ
YFIR ÁREIÐANLEGA VERZLUNARMENN I WINNIPEG
MUSIC OG HL.TÓÐFÆRI yTnsöi.umenn
CROSS, QOULDING A: SKINNER, LTD. 323 Portage Ave. Talslmi '4413 Q E O. VELIE, Hei dsöln Vínsali. 185. 187 Portage Am. JBL Smfi-sölu talslmi 852. Stór-sölu talsfmi 464.
MASON & RISCH PIANO CO , LTD. 356 Main St.-ee Talstmi 4 80 W. Alfred Albert, Islenzkur umboösmaöur
STOCKS & BONDS
WHALEY ROYCE & CO. 35 6 Main St. Phone 2 63 W. Alfred Albert, báöarþjónn. W. SANEORD EVANS CO. 32 6 Nýja Grain Exchange Talsfmi
ACCOUNTANTS & AUDITORA

BYGGINGA- ok ELDIVIÐUR. A. A. JACKSON,
J. D. McARTHUR CO , LTD. ByRtfiuKa- off Eldiviöur í heildsölu og smfisöla. Sölust: Princess og Higgins Tals. 5060,5061,5062 Skrifst,—2 8 Merchants Bank. Tals.: 5?t£T
OLÍA, HJÓLÁÖ-FEITI OG Ft*.
M YND ASMIDIR. WINNIPEG OIL COMPANY, LTI*. Búa til Stein Oliu, Gasoline og hjólá- Aharh Talsími 15 90 611 Ashdovra Blocfe
Q. H. LLEWELLIN, “Medallions” og Myndarammar Starfstofa Horni Park St. og Logan Avenue
TIMBUR og BÚLOND
SKÓTAU í REILDSÖLU.
THOS. OYSTAD, 208 Kennedv Bíd*r Viöur 1 vagnhlössum til notenda. bulönd til
AMES HOLDEN, LIMITED. Prmcess- <5c McDermott. Wiunipeg.
PIPE & BOILER COVERING
TIIOS. RYAN & CO. Allskonar Skótau. 44 Princess St. GREAT WEST PIPE COVERINQ CO. 132 Lombard Street.
THE VVm. A. MARSH CO. WESTERN LTI>. Jramle.fiendur af Fínu Skótaui. Talsími : 3710 VlHGIRÐINGAH.
RAFMAGNSVÉLAR OG ÁHÖLD THE GREAT WEST WIRE FENCE CO.. LTt> z\lskonar vlrgiröingar fyrir bændur og borgatra^ 76 Lombard St. Winnipeg.
... „ JAMES STUART ELECTRIC CO. 324 Smith St. Talsímar: 3447 og 7802 Fullar byrgðir af alskonar ví-lum. ELDAVÉLAR O. FL.
McCLARY’S, Winnipeg. Stœrstu framleiöendur í Canada af S-cóm. Steinvöru [Granitewaresj og fl.
QOODYEAR ELECTRIC CO. Kellogg s Talsimar og öll þaraðiút. áhöld Talsími 3023. s6 Albert St.
ÁLNAVARA í HEILDSÖLU
KAFMAGNSakkokðsmenn
MODERN ELECTRIC CO 412 Portage Ave Talsími: .7658 Viögjörö og Vlr-lagning — allskonar. R. J. WHITLA & CO., LIMITED 264 McDermott Ave Winmpec “King of the Road” OVERALLS.
BYGGINGA - EFNI. BILLIARD & POOL TABLES.
JOHN QUNN & SONS Talstmi 1277 266 Jarvis Ave. Höfum bezta Stein, Kalk, Cement, Sand o. fl. w. A. C A R S O N P. O. Box 225 Room 4 1 Molson Bcr&m^ öll nauösynleg áhöld. Ég gjöri viö PooM>«rf>
THOMAS BLACK Selur Jfirnvöru og Byggiuga-efni allskonar 76—82 Lombard St. Talstmi 600 N Á L A Ii.
JOHN RANTON 203 Hammond Block Talstmi 4«7» Sendiö strax eftir Verölista og Býnishrvmuv,.
THB WINNIPEG SUPPLY CO., LTD. 298 Rietta St. Talsímar: 1936 & 2187 Knlk, Steinn, Cement, Sand og Möl
GASOLINE Vélar og Brunnlxirar
BYGGINGAMEISTARAR. ONTARIO WIND ENGINE and PUMP CO. LTÍ> J01 Chamber St. Sími:298» Vindmillur— Pumpur - Agætar Vélar.
J. H. Q. RISSELL . Byggingameistari. I Silvester-Willson byggiuguuni. Tals: 1068
BLÓM OG SÖNGKUGLAR
PAUL M. CLEMENS Bygginga - Mcistari, 443 Maryland St. Skrifst.: Argyle Bldg., Garry st. Talstmi 5997 JAMES BlRCIl 442 „Notre Dame Ave. Talsími BLOM - allskonar. Söng fuglar o. ð.
BRAS- Og RUBBER-STIMPLAR ÍÍAXKARAK.UUFl’XKIPA A(: liNTR
MANITOBA SI ENCIL & STAMP VVORKS 421 Main St. Talsimi 1880. P. O. Box 244. Búuni til allskonar Stimpla úr málmi og togleöri ALLOWAY Ai CHAMPfOM North End Branch: 667 Main streetf Vér seljum Avísanir borganlegar á Islandi
LÆKNA OG SPITALAAHÖLö
CHANDLER & FISHER, LIMITED Lækna og Dýralækna fihöld, og hospiitala fihölð 185 Lombard St., Winnipeg, Man.
Nú kallar margur það ó- hæfusóun á fé landsins að fleygja peningum í ljóðskáld vestur i Klettafjöllutn. Eu ef þau krafta- verk eða kynjabýsn gerðust, að Jónas Ilallgrímsson eða Bjarni Thorarensett eða eitthvert jrengið Lkki eingetnaðar söguna um fæði- injru hans. Hverja skoðun hefir þú á up^*- risu-kenninjjunui ? Svar : Ég trúi ekkr á holffs ag; blóðs (likamlega) upprisu Krists..
góðskáld risi upp frá dauðum,
mundi ekki ein mannsrödd um alt
Island landshornanna á milli and-
æfa þvi einu oröi, að þeinr yrði
veitt rífleg embœttismannalaun i
þakklætis og virðingarskyni. En
Stephan er ekki dáinn og því er
ráð manna á reiki utn verðieika
ltans. því skýtur og memlega v.ð,
en er satnt satt, aö menn eru iús-
ari á að færa minnissvipum fram-
liðinna fé og þakkir en 1 tuna lif-
andi ágætismönnum störf þeirra
fj-rir þjóð sína, menning hernar,
bókmeritir, frægð og tungu. Á
hitt þarf ekki að minna alþiugi ks-
lendinga, að seðlar einir c-g skot-
silfur fullnægja ekki öllum þoifum
mannanna. Viturleg orð voru
þingmannsins 1907, er kvaðst held-
ur vilja veita fé til skáldsag.iaiil-
unar en sandgræðslu og verklegra
framkvæmda. Sv-o mikils sem vert
er um þúfnasléttur, þilskipaada
og endurbætur á atvinnuvegutn,
er ræktun mannhugans þó meira
virði. Hann er í senn uppspretta
og takmark allrar mBjtningar.
Mönnun mannsins er göfgasta
markmið" allrar mannlegrar við-
léitni. Og vitrir menn eru ásáttir
um það, að skáldskapur og listir
séu hin beztu mönnunarfæri, er
kostur er á.
Sigurður Guðmundsson.
þegar þessar spurningar og svöt-
voru bornar undár prestaþingið ii2
urskurðar, þá stóðu þrtr guðfracði—
| doktorar upp — þcir séra doktar
jWylie, séra doktor Richards og
séra doktor Duffield — sem allítr
þjéna stórum söfnuðum þaríhorg-
inni, og réttlættu svör hins nnga
prests og afstöðu hans gaguvart
kirkju þeirra. þar með var hatm
vígður til prests og gekk i þjón-
ustu þess safnaðar, sem haíöi kall-
að hann.
þess má geta, að presbyteriana
kirkjan er ein sú strangasta bók—
stafstrúar kirkjudeild, sem söguf
fara af. En svo eru nú skoðanrr
manna að breytast á bókstafstrti
báblíunnar, aö sú kirkj.td.eild sér
sér ekki annað fært en að Ievfa
fult trúfrelsi og að viðurkenna þá
presta góða og gilda innan sinna
eigin vébanda, sem afneita þvðing-
armestu atriðum gömlu trúarúm-
j ar, svo sem eingetnaði Krists og
' upprisu hans og syndafallinu.
Afneitar Biblíunni.
* ) Bjarni kveður :
“Ekki er holt aö hafa ból
heföar uppi á jókultindi”.
Stephan :
“Á jökla þfi leggur hiÖ haröasta hjarn,
er himninum teygja sig nœst”.
þótt ekkí sé átt við það sama i
þessutn vísuhelmningum og vísu-
orð St. sé tígulegri og fegurri, sést
Hávamálavit beggja skáldanna vel
á þeim. Helgi Pétursson hefir fyrst
bent á ættarmót með honum og
i Bjarna^
Séra Archibald Black, nýútskrif-
aður gnðfræðistúdent frá Edin-
borg á Skotlandi, hefir af presbyt-
era prestafélaginu í Nevv York ver-
ið viðurkendur sem hæfur keuni-
triaður, og var vígður til prests
í stórum söfnuði þar í borg. Hann
var fyrir nokkru kærður fyrir van-
trú og yfirstjórn presbytera kirkj-
unnar ltaföi mál hans til rannsóktt-
ar. Meðal annara spurninga, sem
lagðar voru fyrir hann, voru þess-
ar :
Trúir þú sögunni um Adam og
Evu eins og hún er í bibliunni ?
Svar : Ekki í bókstaflegum skiln-
ingi. Ég skoða hana sem líkingu.
Trúir þú ekki að þau hafi fallið
með því að éta af eplinu ?
Svar : Nei.
Trúir þú á eingetnaö Krists ?
Svar : Ég trúi þvf, að hann hafi
verið guðlegur. En ég viöurkcnni
— þrjátíu þústtnd lík hafa lunöf-
ist í rústum Messina borgar fratrt
I að þessttm tíma, eftir siðusun
1 fregnum þaðan.
— Sir Daniel Chisltolm, einn af
merkustn guðfræðingum Skotlands
er í Nevv York um þessar mundir.
i Hann kvað oídrykkjuna í landi
sínu vera örðugasta viðfangseíniíS
þar, og ekki gæti hann neitað því,
að land sitt væri drykkjuskapar-
land.. Enda biðu 60 þús. matrna
þar bana árlega af ofdrykkju. Y'hS
þetta heföi löggjöf landsins ekkí
getað ráðið, þó að hinsvegar yrði
að játa það, að áfengi væri hverg-i
selt í landinu nema þar sem vía-
söluleyfi helgaði söluna.
Blaðið “British Australian” geri-
| ur þess, að maður að n.afni- laotK-T
i Le Soeuí hafi fyrir 2J4 ári komi«
jtil Astralíu og byrjað þar á fiskt-
klaki. Ilafi hann sett 3 fiskteg-stnfL-
ir þar í vötn, sem áður vortr j&s&'-
laus. þessar tegitndir vora : ítercB:,
j tench og carp. Nú eru vötnr þessáí
j full af fiskí, svo hann veður í tcrrF-
um, og eru sumir fiskarnir 10 pd.
þungir. — það væri vænlegt ráK
fyrir ríkisstjórnina* hérna, að ía
þennan mann til að annast ittEi
i fiskiklak í W’innipeg vatni.
■