Heimskringla - 02.09.1909, Síða 4

Bli. 4 WINNIPEC,- 2. SEPT, 1909.
SEIMSKEINGD2C "
I
2 Bækur
Gefins
FÁ NÝJIR KAUP-
ENDUR AÐ HEIMS-
KRINGLU SEM
BORGrA $2.00 FYRIR-
FRAM, OG ÞESÖUM
BÓKUM ÚR A Ð
VELJA
Mr. Potter fríi Texas
A<’'alheiður
SvipurÍTin Hennar
Hvammverjarnir
Konuhefnd
L a j 1 a
Robert Manton.
Alt gdðar sögur og sum-
ar ágætar, efuismiklar,
fróðlegar og spennandi.
Nú er tfminn að gerast
kanpendur Hkr. Það
eru aðeins fá eintfik eft-
ir af suinum bókunum.
Heimskriogla
P.O. Box 3083, Winnipeg
Hall Caine.
SMÁATRTÐI ÚR ÆFI-
— SÖGU HANS. —
1 Khartum á Egyptalandi lauk
hinn frægi enski skátdsagnahöfund-
ur Hall Caine viS æfisögu sína.
Hún fræSir mann ekki aS eins
um merkustu rithöfunda og bók-
mentaroenn Englendinga, svo sem
Rosetti, Robert BuchaUan o. fl.,
beldur er hún einnig full af skemti-
legum smásögum og æfintýrum.
Hér fer ein smásagan á eftir : —
Thomas Ilenry átti í skóla ednn
góSan vin og skólabróSir, er hét
Wm. Firebuck (nú dáinn). Hann
samdi nokkrar skáldsögur, og
einni þeirra hrósaði Tolstoy mjög
mikiS.
Rétt eftir aS skólanámi þeirra
var lokiS byrjuSu þeir aS gefa út
WánaSarblaS. þrátt fyrir þaS, þó
Hall Caine væri þá ungur aS aldri
átti hann ósköpin öll af kvæSum
og sögum, og leikritum, án þess
nokkur hefSi minstu hugmynd um.
Hall Caine segir, aS þá hafi sig
ekkert langaS til aS birta neitt
eftir sig. Hann skrifaSi af því aS
hann fann sig knúSan til þess. —
Jafnskjótt og híjnn hafSi lokiS viS
hvort heldur aS var kvæSi, saga
eSa leikrit, hvarf þaS jafnskjótt
ofan í stóra kistu.
þegar þeir bvrjuSu blaSiS, átti
H. C. því mikiS safn í kistunni,
svo hann gat valiS úr því í blaS-
iS. þeir skiftu verkum meS sér
þannig, aS H.C. átti aS rita í
blaSiS, en hinn aS sjá tim útkomu
þess og “business”-lega starfiS aS
öllu leytí, meS aSstoS systur sinn-
ar. Svo rann hiS hátíðlega augna-
blik upp. Fyrsta númer af blaSinu
kom út. Hall Caine birtist í fyrsta
sinni sem skáld og rithöfundur
frammi fyrír alroenningi, og þaS
kom til af þessari orsök : —
Einn af vinum blaSsins, er vann
viS þaS meSan þaS var skriitaS
(fyrst var það aS eins skrifaS),
hafði erft dálítiS fé, er hann vildi
endilega lána blaSinu, svo hægt
væri aS prenta þaS. þetta örfaSi
okkur til aS halda áfram, segir
ITall Caine, en vissulega lagSi
þessi vinur okkar fé sitt í bættu.
Fyrstd upplagiS af prentíiöa blaS-
inu var tíu þúsund eintök. 1 því
var langt kvæSi eftir H. C., og
svo hól um þaS eftir meSritstjór-
ann.
þrátt fyrir þaS, hve upplagiS
var mikið, segist H. C. aldrei hafa
hitt þann mann fyrir, er hafi séS
blaSiS eSa heyrt kvæöi hans.
Öllum ber saman um þaS, aS
bækur Hall Caines nái einkennileg-
um áhrifum yfir hugum lesend-
anna. AtburSum og persónum er
lýst svo ljóst "og vel, aS lesandan-
um íinst hann lifa meS í sögunum.
ASalpersónan í skáldsögu hans
er heitir “Mönbúinn”, og kom út
á dönsku og fleiri NorSurlanda-
málum, heitir Petur Quilliam.
Hann er raunaleg persóna, er öll-
um þykir væn-t um, og bera sam-
hug til. í æfisögu sinni skýrir H.
C. frá því, aS gamall fiskimaSur,
Mönbúi, hafi staöiS í þeirri trú,
eftir aS hafa lesiS söguna, aS
hann væri Pétur Quilliam. Hann
befir látiS taka mynd af sér og
kofa sínum, og erti þær í öllum
myndabókum frá Mön, og er þess
getiS um ledS, aS hann sé aSalper-
sónan í hinni.frægu skáldsögu Hall
Caine “Mönbúinn”.
Nú græðir hann mikla peninga á
því, aS selja til útlendra ferSa-
manna ýmsar menjar frá kofa Pét-
urs Quilliam.
Ein af þeim mörgu skemtisög-
um, er Caine segir frá í æfisögu
sinni,. er um ameríkanska blaSa-
tnenn. Hann lýsir prýðilega vel
fyndni þeirra og kænskti. Eintr
sinni þegar Hall Caine var stadd-
ttr í New York, var stórt og um-
fangsmik.iS mórðmál fyrir rétti í
Pbiladelphia. MorSinginn, er hét
Holmes, var dæmdur til dauða,
og rétt komiS aS aftöku hans. —
Einn dag komu tveir blaSmenn frá
“gulu” blöSunum til II. Caine.
þeir komu meS þykt bindi, og
annar skýrSi frá, aS þaS væri eig-
in frásaga morðingjans um ódáSa-
verk hans. “Holmes befir fengiS
þetta blaSi voru til birtingar meS
því móti, aS þér, berra Caine,
fengjust til aS skrifa eitthvaS um
þaS”, sögSu þeir. “Mér kemur
ekki til hugar, aS snerta mínum
minsta fingri á þesstt bindi, auk
heldur meira”, mælti Caine. “Og
segið þér ekk.i þetta, hr. Caine”,
sögðu blaSumenmmir. “Nú förum
viS og látum bindiS liggja hér, og
komum svo aftur eftir litla stund,
aS beyra svar ySar”. Svo lögSu
þeir binlliS á borðið og fóru.
Eftir hálftíma kom þriSji blaSa-
maSurinn til H. C. Hann virtist
mjög ófyrirleitinn, en þó hálf-
hræddur. — “Ég átti aS fá á-
kveSiS svar um, hvort þér ekki
vildttS skrifa eitthvaS um Holmes-
morSmáliS ; ef ekki, þá átti ég aS
taka bindiS, sem hjá ySur er, fyr-
ir blaSaroennin'a, er voru bér áð-
an”. “BindiS, sem þeir skildu eftir
hjá mér, liggur þarna á borSinu,
og þér getiS tekiS þaS”, mælti
Caime fljótlega. En í því tók hanu
eftir áfergislegum glampa í augum
aSkcipiumannsins, er var að grípa
bindiS á borðinu. — “BíSiS viS”,
segir Caine, “ég er sjálfur gamall
blaðaroaSur, og álít þess vegna
réttast, aS ég sjálfur afhendi bind-
iS til þeirra sömu manna, er
færSu roér þaö”. — “Sjálfsagt”,
mælti binn meS uppgerSar hæ-
versku og fór í brott. Skömmu
síSar komu tveir hinir fyrnefndu
aftur. • “Vonandi hafiS þér nú á-
kveSiS, aS skrifa um frásögu
Holmes í blaS vort”, sögSu þeir.
“Nei, þaS befi ég ekki gert, og
þaS sagði ég sendimanni ySar, er
var hér fyrir lítilli stundu”. Menn-
irmir horíSu forviSa á Caine. —
“IlvaSa sendima'nni ? ” spttrSu
þeir. Caine lýsti manninum ná-
kvæmlega, sem sagSist eiga aS
taka bindiS. þegar þeir heyrSu
lýsinguna, hrópuSu þeir hvor sem
betur gat : “þaS hefir veriS bölv-
aSur asninn hann .... frá ...,” —
og svo nefndu þeir blaS, er var
þeirra versti keppinautur. — Einn
af ritstjórum þess blaSs hafði
komist að erindi þeirra viS Hall
Caine, og ætlaSi svo roeS óvana-
legri dirfsku, aS reyna aS krækja
bæSi i morSsöguna og grein Cain-
es, heföi hann skrifaS nokkuS. —
BlaSmennirnir ætluSu nærri aS fá
slag af ótta fyrir því, aS þessi
keppinatitur sinn hefði náS í morS-
söorina. þeir náSu sér fyrst aftur,
þegar Caine rétti þeim bindiS.
Á titilblaSi æfisögu Hall Caines
stendur : “Saga min er tileinkuS
bezta vininum mínum, konunni
minn”. Mrs. Caine er af dönskum
æt'tum. Tvo syni eiga þau. Annar
er bóka-útgefandi í London (sá
eldri), en hinn er frægur leikari.
Tvær af sögum Hall Caines eru
íslenzkar, “GlataSi sonurinn” *)
og “þrællinn”. — I sumar á aS
koma út skáldsaga eftir banm, er
á aS lýsa stjórn og ránskap Eng-
lendinga á Egyptalandi. Sú saga
á aS koma út samtímis á fjórum
tungumálum, ensku, dönsku,
frönsku og þýzku.
A. J. J.
*) Um “GlataSa soninn” varS
cigi all-lítil orSasenna í ÓSni fyrir
stuttu síSan, út af ummælum Dr.
Valtýrs um söguma í einu I,.undúna
blaSinu.
JÓN JÓNSSON, járnsmiSur, aS
790 Notre Dame Ave. (horni Tor-
onto St.) gerir viS alls konar
katla, könnur, potta og pönmur
fyrir konur, og brýnir hníía og
skerpir sagir fyrir karlmenn. —
Alt vel af hendi leyst fyrir litla
borgttn.
Sv. Björnsson,
EXPRES-MAÐUR,
annast um alls kyns flutning um
borgina og nágrenniS. Pöntunum
veiitt roóttaka á prentstofu Ander-
son bræSra, horni Sherbrooke, og
Sargent stræta.
HKinNKIMNUMI oc TVÆR
skemtilegar söcur fánýir kaup.
endur fvrir að eins Si .OO
Fréttabréf.
VÍÐIR P.O.
10. ágúst 1909.
HeiSraðii ritstjóri !!
Vegna þess, aS blöSin nefna
ekki þennan nýjasta part Nýja ís-
lands, lítur út fyrir aS engiiinn
skrifi héðan, og því dettur mér í
httg, aS senda Heimskringlu fiáein
orS aS gamni mínu viSvíkjandi
þessari bygS.
þaS var seint í maí aS ég kom
hingaS meS pósti, og vorum seint
á ferS að kveldi dags. þá var því
líkast, að jörSin ætlaSi aS sýna
okkur sömu gestrisni og hún á aS
hafa sýnt þangbrandi forSum á
gamla landinu, — hesta aumingj-
arnir voru alt a.f öðru hverjtt á
kafi. En svo fóru þó loikar, aS viS
komumst til bæja á lágnœittinu.
SíSan hefi ég dvaliö hér bjái vin-
ttm og fra-ndum og liSiö vel.
Land er hér mjög lágt, öldu-
myndaS og vaxiS grönnum poplar
og smávíSir (Brösum), engj.tr í
milli, sem hafa sprottiS vel taS
ttndanförnu, en þykja nú snTggar,
og er ofþttrk umkent, bví hér hafa
alt af þttrkar veriS síSan ég kom,
þar til um kveldiS 2. ágúst, — þá
kom skúr, sem hreint þótti ekki
góður gestur. En þó er útlit fyrir,
aS roenn fái næga björg, ef tíSin
verSur haigstæS, því þeir sem
meiru afkasta, hafa þá yfir fleiri
lotum aS ráSa, o.s.frv.
Bændur hér stunda vel gagn sitt
hafa ibygt allgóS íveruhús, fjós
mjög stór og myndarleg ; flest lot
sem búi'S er á, gdrt með gaddavír.
þeir eiga roarga og falfega gripi,
sláttu- og rakstrarvélar m.m., og
sumir bæði hesta- og uxa-“team”.
Elg veiit þó um tvo búendur, sem
ekki hafa annaS en orfkrókinn, og
fara binir orSalaust aS hjálpa
þeim. Svona er félagsskaipurinn
hér. þeir bafa líka komiS tipp
skólahúsi, sem er aS mestu ibúdS,
og sömuleiSis stofnaS lestrariiélag.
Svo er nú framræsla vatns og
vegaibiætur, sem er lífsspursmál, og
þeir ®ru byrjaSir á. En moir.a má,
ef duga skál.
LaindiS lítur út íyrir aS geta
orSiS gott akttryrkjuland, ef séS
veröur fyrir að vatniS kæfi ekki
akrana.
í daig er ég aö byr ja nítinda áriö
yfir sjötugt. Fólk er á engijum. —,
É'g f'ékk einhvierja tilhnieiginig til
aS skrafa viið einhvern, og tók því
þaS ráS, aS fara aS klóra línur
þessar, og sýnist mér þá. rétt aS
geta þess hjá hverjum ég er, eu
þaS er hjá Magmisi Jónassyni,
sem lengi bjó á Grenimörk, og
Guðbjörgtt kontt hans. í samibúð
og féLagsskap við Magnús .er T/árus
Sölvason, og fara þeir vel með
sinn í'éla.gsskap, enda ertt þeir meS
bez'tu félagsmönnum í þessari
bygS. — Mér líður svo vel, sem
orðiS getur,. og ætla ég aS enda
línurnar meö vísu eftir ötieingrím,
sem þannig hl jóðar :
“Náttúran fögttr, edlíf, unig,
ég elska þig ;
hvort lífsins kjör .erti létt eSa
þting
þú lífgar mág”.
þinn einl.
Ben.ed'ikt SigurSsson.
DR.H.R.ROSS
C.P.R. meðala- og skurðliekuir.
Sjúkdórnum kvenna og barna
veitt sérstök umönnun.
WYNYARD, --- BASK.
Tl*DOIIIÍIIÍi(il ilillik
NUTllE DAME Ave. BKANCH Cor. NeoaSt.
VÉR (tEFUM ÖÉRSTAK
AN GAUM AÐ ÖPARI-
SJÓÐS-DEILDINNI. —
VEXTIR'BORQADIR AP INNLÖQUM.
HÖFUÐSTOLL ... $3,983,392.38
SFAKISJÓnUK - - $5,3oo,uoo.oo
A. E. PIERCY, MANAQER.
R. DENOVAN
Úhdir-umboösm. Rfkislanda.
VTEITÍR borgarabréf, sel-
’ ur Hudson’s-flöa lönd
og önnur ábtiðar lönd, og
jftrnbrautalönd og bæjar-
lóðir. Einnig elds- og hagl-
ábyrgð. Lánar peninga
gegn tryggingn í umbætt-
mn bölöndum.
Wynyard, - Sask
JOHN DUFF
PLUMBER, OAS ANDSTEAM
FITTER
Alt verk vel vandaö, og veröiö rétt
664 Notre Dame Ave. Phone3815
Winnipeg
Department of Agriculture and Immigration.
MANITOBA
þetta fylki befir 41,169,089 ekrur lands, 6,019,200 ekrur eru
vötn, sem veita landinu raka til akuryrkjuþarfa. þ<ss vegna
höfum vér jainan nægan raka til uppskeru try.ggin'gia r.
Ennþá eiru 25 mdlíóniir ekrur óteknary sem fá má roeð beim-
ilisréitti eSa kaiupuro.
Ibúata;a áriS 1901 var 255,211, nu er núu orSin 400,000
manns, hefir nálega tvöfaldast á 7 árutn.
íbúatala Winndpeg borgár áriS 1901 var 42,240, en nú um
115 þúsundir, hefir ineir en tvöfaldast á 7 áruro.
Flutningstæki eru nú setn næst fullkomin, 3516 mílnr járn-
fcrauta eru í fvlkinti, sem allar liggja út frá Winmipeg. þrjár
þverlandsbrauta lestir fara daglega frá Winnipe'g, og innan
fárra mánaSa verSa þær 5 taisins, þegar Grand Trunk Bacific
og Canadiau Nortliern batast viS.
Framför fylkisins er sjáanleg hvar sem litiS er. þér ættuð
aS taka þar bólfestu. Ekkert annaS land getur sýmt sama vöxt
á sania tíroabiU.
TIIi FKKI>A1H!\\A :
FariS ekki framhjá Winnþeg, án þess aS grenslast um stjórn
ar og járnbrautarlönd til sölu, og litvega ySur fuHkomnar upp-
lýsingar um heitnilisréttarlcTd og fjárgróSí möguleika.
Stjórnarformaður og Akaryrkjumála Ráðgjaíi.
Skriflö eftir upplýsingum til
.loMr-pli llnrlie. Jiin. Ilortnoy
178 LOGAN AVE., WINNIPEG. 77 YORK ST., T0R0NT0.
'LARA 127
20. KAPÍTULI.
þegar endirinn er góSur þá
e r a 1 t g. o t t.
Wright var snemma á fótum 'daginn eftir og
gerSi minn'in'garverðar heimsóknir. Hann fékk lán-
aSan. sama vagninn í “Pólstjörnunni", sem hann
hafSd notaS tvisvar áSur, og í honum, ók hann f.yrst
til frú Burlstone.
Katrin/ þekti hann ekkd fyr en hann ávarpaSi
hana..
“HvaS ? Ert þaS þú, Jim ? þii ert orSinn
skrauitklæddur. HefirSu feti'giS nokkuS handa okk-
ur ? HvaS á þetta viSmót aS þýSa?”
í staS þess að breiSa út faSminn og þrýsta henni
aS brjósti sínu, stóð hann við dyrnar og leit kulda-
lega' á hana.
‘‘Katrín Burlston, siðan ég sá þig síðast, hefi
ég talað vdS Druscott lækni”.
Hún varS strax hrædd.
“ÁSur en ég segi meira, verSurSu að greina mér
írá tvennu. HdS íyrra er : Hver var orsökin til
dauða Easits lávarðar?”
Hræðslan, reiðdn og vonbrigðdni börðust um völd-
in hjá henni. Loksins svaraði hún :
“Hann drap sig sjálfur. Gaignstætt skipun lækn-
isins geymdii hann konjak í heribergi sínu, og þegar ég
einu sinni sneri bakinu að honum, drakk hatin það.
Ég gat ekki að því giert”.
128 SÖGUSAFN HEIMSKRINGLU
Hið síðara er : Hvers vegna hefir Grosse upp
frá þiedm degi borgað þér styrktarié?”
þeitita hæfði. Konugarmurinn rak npp hljóð og
iékk hedlakviksveiki.
Njósnarinn lét hana ed.ga sig og fór ög ók beina
ledð tdl Broadmead og hitti húsbóndann heima.
Hann bað þjóndnn að segja Grosse, að hann héti
Wrdgbt, og kæmi m.eð áríðandi erindi. Fólk, sem
býr yfir leyndarmáium, þorir ekki að synja mönnum
viðtals.
Grosse lét hann strax koma inn, og Wright 'byrj-
aðd þegar á erindi sínu.
“Ég er vinur hr. Haworthy”, sagði hann, og
kem í hans erindum, enda þótt óg hafi enga hedmdld
skriflega. Ég er koroinn 'til að biðja þig að hætta
við að eyðdleggja trúlofun þeirra”.
Grosse var í þann vegdnn að stökkva á fætur til
að vísa gestinum á.brott, þegiar hann moð rólegri, en
napurri og hótandi raust lœtti við : “Og ég heíi
ástæður, setn geitur verið lnættulegt fyrir þig að neita
að heyra”.
Grosse brá lit og settist.
“þú kemur of seint, berra”, sagði hannn háðs-
lega, og reyndi um ledð að sýna a£ sér mdkilmensku.
“þú getur sagt þeim, setn sendd þig, að dóttir mín eigi
að gdítast Sdr Arthur Redlieigh”.
“Ned, það skal hún aldrei gera”.
Svar þetta var gefið með svo költlum hrottaskap,
að það hlauit að geyroa dulið afl. Grosse varð ó-
rólegur.
“Vdð hvað áttu með þessu, h.erra ?”
“Sdr Arthur Redfedgh er gdfitur”.
“Konan hans er dádn”.
“Nef, það er hún ekki”.
“Ilvað þá ?”
“Lafði Redkigh er núna hjá Fatherin'gham jarli”.
LÁ'RA 129
Grosse varð svo bik, við, að hann var nærri dott-
inn af stólnum. þotta notaði njósnarinn til að scgja
lionnm £rá óformi, Sár Arthurs, og hvernig það eyði-
lagðdst.
það var ednkenndlegt að sjá Grosse m'eðan hann
hlustaðd á söguna. Hvernig setn lundareinkunn hans
kann að hafa verið, þá var hann þó glaður yfir þvi,
að barn hatis var slop'pið ur klótn þessa þrælmenn-
is. Samt hélt hann áfram að sýnast redður.
“Nú, jæja, berra. þetta eru gildar ástæður til
þess, að barn mitt skuli ekki giftast Sir Arthur, en
ég sé enga ástæðu til þess, að hún skuU þá Jittast
hr. Haworthy”.
“það «r saitt”.
“Jœja, 'ef þú befir ekki meira að segja —”
“En það hefi ég. Ef þú ekki innan. sólarhrings
skr.ifar hr. Haworthy o.g segir honum, að hann geti
fengdð dóttur þína fyrir edginkonu — þú getur fært
hvaða ástœður, sero þú vilt fyrir brieyitingunni — þá
skai ég hedmsækja þig síðar, en þá kem ég sem leyni-
lögreglumaður t nafni hiennar hátignar drotndngarinn-
ar, og legg fyrir þig þá spurningu, sem ég nú spyr
þig að sem beimdlisvinur : Baðst þú Sir Arthur
Redlieig'h að skjóta skyttuna sína, eða .gerðir þú það
sjálfur ?”
Grosse leit út fyrir að vera hræddur, en svaraði
þó hátt og gredmlega :
“Hvoruigt. É>g veit ekki hvað það er, setn
kvedkir þennan skammarliega grun. hjá þér, sem er
mikál móðgun gegn mér, bæði sem mantii o.g friðdóm-
ara hér í sved'tinni. Mér þætti gaman að vita,
Jivernig þú ferð að sanna þessar ásakanir, og ef þú
afturkallar ekkd orð þín undir eins, skaltu fá að
koma fiyrir dómarann”.
Njósnarinn lézt verða forviða, en hann átti enn
edtt tromp, og spilaði því nú út.
130 SÖGUSAFN IIEIMSKRINGLU
“Ég skal greina þér frá ástæðunum fyrir því,
sem þú kallar roeð réttu skammarlegan grun. þó
verðurðu að svara ednni spumingu áður”.
“Ef ég álít bana þess verða, að svara henni”.
“Hvers vegrua gefurðu Kaitrínu Burlston styrktar-
eyri síðan lávarður East dó, en dauði hans gerði þig
að erfingja jarlsdæmisins Fatheringham ?”
Grosse. gerði ýmist að roðna eða fölna, og gat
cngu svarað í nokkrar mínútur.
I.oksins stigði h.ann :
“þessi ásökun .er jafn svívirðileg og ástæðulaus
eins og hin. Katrín befir notið styrks hjá ættingj-
um minum i mörg ár, og hún befir miirgum sinnum
stundað konu mína. Ég borga hennd styrk af því
hún mistd hjúkrunarkonustöðu sína, og leitaði minn-
ar hjálpar”.
“Ednmitt það. Og saga liennar og Druscotts
læktins um konja.k'iö, sem flýittd fyrir dauða Easts lá-
varðar, er að edns tdlviljun, hepp'fegt atvdk fyrir þig,
og aniiiað lekki. Nú, jæja, berra” — njósnardnn stóð
upp á roeðan hiann talaði — “tnér þykir leditt, að ég
hefi orðdð minnast á þessd atriði, og enn leiðtira,
að þati verða að opin.herast almenningi. Sökum
Haworthys, vinar míns, haíði ég gert mér þá von,
að mega geyma þetta hjá mér, það er að segja, ef
fiann giftist ungfrú Grosse, en eins og sakdr standa
— nti, þá, því fyr sem h/ann og aðrir heyra það, því
betra”.
Svo gekk ltann til dyranna.. En Grosse var að
leita að ástæðu til þess að geta látið undan á mynd-
arlegan hátt.
“Hdnkraðu vdð, herra", tautaði, hann. þú skalt
f.á bréfið. Samvizka tnín. er alveg hrein, eti það
myndi deyða konuna mína, ef hún fengi fið beyra eitt
orð af þessari mælgi”.
Síðan settist hann að skrdfiborðinu og skriíaði.