Heimskringla - 03.02.1910, Blaðsíða 1

Heimskringla - 03.02.1910, Blaðsíða 1
Mrs A B OIsod Aug 08 XXIV. ÁR WINNIPEG, MANITOJBA, FIMTUDAGINN, 3 FEBHtJAR 1910 NR. 18 Fresnsafn. Míar kverðustu viðbnrftii hvaðanæfa í Nýja Sjálandi hefir fundást höfuökúpa af manni, sem uppi hafi veriö áður enn nokkurar sögur byrjuðu, og á svo lájru mannkyns- stigi, aö þaö hefir ekki verið mönn- um kunnugit enn þá. Vísindamenn í Nýja Sjálandi og Ástralíp eru önnum kafnir að skoöa hufuðskel- ina í krók og kring, og vísinda- menn í Ameríku standa á öndinni yfir undrum þessum. Höfuðkúpan n«er lítið upp fyrir augnatóftir. — Vísin'damjennirnir halda, að hún hafi geymst í jöröú um 4,000 ár. — Prófessor Frainkel, sem er þýzkur sérfræðingur í berklairæði, segir að tæringarveiki verði horfin eftir 40 ár hér frá. Að vísu verði hún finnanleg á víð og dredf meðal mannkynsins, en hún verði þá alls ekki ríkjandi í hasttulegu veldi, sem nú á dögum. Hann kveðst að nokkru leyti byggja umsögn sína á þjóðskýrslum. Fram að 1886 hafi 32 persónur ai hverjum 10,000 dáið úr tæringu á Prússlandi. En við vaxandi þekkingu á berklairaeð inni og umbætur á aðhlynningu sjúklinganna, sem dr. Cook sé frumhafi að, liafi dauðsföll tæring- arveikra fa-llið ofan í 21 af 10,000 árdð 1900. Arið 1908 hafi dauðs- íöllin faJliö af í 16 af 10,000. — það hefir verið kunnugt, og «ft um það talað, að börn á Rússlandi fremdu sjálfsmorð, en það hefir ekki verið jafnmikið tal- að um sjálfsmorð barna á þjóð- verjalandi. Eftir skýrslum um mál þetta, hafa 400 börn á Rússlandi framið sjálfsmorð árið 1907, en á þjóðverjalandi 600 sama ár. öll hafa þau verið neðan sextán ára aldurs. Langílest af þeim hafa ver- ið á barnaskólum. Barnaskóla- kensfa er htirð og þung fyrir nem- endurna á þýzkalandi, og er hald- ið, að hún yfirbugi lífslöngunar- Jafnvægd barnanna. — það er staðhæft á Englandi, að jarlinn af Carrington verði eft- irmaður Greys landstjóra, sem nú er í Canada. — Ein af. þremur stærstu silfur- námum í hedmi er í South Wales í Ástralíu. Hún er í héraði því, sem heitir Broken Hill. ÍJr henni fœst árlega kring um 40 miljónir lóða af silfri, fyrir utan kopar, tin °g gull og aðra málma. þar sem silfrið er mest, er það 95 hundruð- nstu. Fátækur þjóðverji fór til Ástralíu 1869. Árið 1884 var hann landamerkjavörður, og átti ennþá ■erfiða daga. Hann hét Karl Rasp. þar scm hann ferðaðist um, tók hann eftir steinum, sem kallaðir voru járnstein/ar. Hann var ekki jarðfræðingitr og ekki steinafræð- mgur, og sízt af ölltt námafræðing- m-. Honum hugkvæmdist, að í sbeinutium væri tin i staðinn fyrir járn, eftir hörkunni að dæma. — Hann hefir óefað verið vel máli farinn,, því hann myndaði námafé- fag á stuttum tíma, og íékk fé til að byrja með. Áður hafði hann valið sér námutök, með því að *eRJsÍa hellur í hvert horn, þvi menn taka sér ekki námuredti þar með hælreki, sem viöast er al- gengt,. Ilann byrjaðd með sex mönnum og var hinn sjöundi sjálf- ur, og voru félagar hans allir hjarðmenn cins og hann sjálfur. Hver hlutur var tíu shillingar. Kaupgjald handa þeim öllttm átti ckki að fara fram úr $35 um vik- una. þeir mældu sér sjö hellu- merkta námareiti, og byrjuðn á námagreftri. Félagið var skýrt : — <lBroken IIill Proprietary ]\lining Company”. Ahaldalausir, búandi | við ill samgöngufæri, máttu þeir til að selja nýrri tíma námafélagi fjórtánda hlntann af námnntim og síðar tuttugasta og áttunda hlut- ann. Ekkf vissu íélagarnir, að aðr- ’r málmar værtt í námttm þedrra enn tin, zink og kopar, þangað til 1889, að það kom í ljós, að þar voru afar auðugar silfurnámur. Eftir 25 ár frá námatöku, vortt námurnar orðnar þær auðugustti silfumámur, sem unnar eru nú í dag. 1 Broken Hill námumtm vinna ennþá 6000 námamenn, fvrir utan fjölda verkamanna, sem vinna að hreinsuninni í Port Pirie. — Páfinn i Rómaborg liggttr á bæmtm, og biður gttð grátandi að miskuna Parísarbúum. Hann segir, að flóðdð sé sent af guðs forsjón, að hegna þjóðdnnd fyrir fráhvarf hennar frá heilagri kirkjtt. — Bítrún Otto Orban, stórland- eigandi í Vienna, ætlaði nýlega aö ríða gegn um skóginn Transylvan- ía. tjlfar vedttust að honum á leiðinni, svo að reiðskjótinn íæld- ist og barúndnn féll af baki, og úlfarndr átu hann upp til agna. — Sagt er, að barún Ii.mil Karl von Mueller sé nýtekinn til fanga I í Los Angeles fyrir margkvæni. Ilann á að hafa gifst 50 konum á síðustu 10 árum. Hefir flekað íc af þeim öllum og strokið síðan frá þeitn. liin af þoim lét taka hann til ianga, og ber þessar kær- ur á hann. Flóðið í París. kompur né dausmeyjar” síttiar. — Einkum kvað vera asi mikifl á Bandaríkjamönnum, og þedr etnna ! ötulastir, að komast út úr .þessari Sódóma með einhverjum ráóttm. Borgin hefir verið ljósalaus um kjigri tíma, því allar aflstöðvar eru ónýttar og eyðilagðar. Páfinn heftr beztu vonár um, að Guð bænheyri sig og tortími .ekki borgarlýðnum, sem haitn telur vaifalaust að Guð haft haft í hyggju að gera, fvrir þverúð og stórsynd- ir landslýðsdns með af'tiiedttin hdnn- ar katólsku kirkju sem ríkiskirkju. Úr afskiftum guðlegs kraf'tar má máske of mikið gera. En cngum vafa er það undirorpið, að þó Par- ísarborg hafi verið fágttð og björt, I glys -j rn og töfrandi að utan, þá heíir hún aö miirgu leyti að inttian líkst dauð’ra manna grcfum. Eins og getið er um í síðasta blaði var flóð mikið í Parísarborg. því hefir.halddð áiram síðan. Hefir það valdið stórskeindum. Bygg- fngar hrunið og margt fólk farist. Fjöldi fólks hefir yfirgefið hús og eignir og flúið burtu til að forða lífinu. Brýr, sem stýfluðu flóðið, haía verið sprengdar með dynamit. IÁ föstudaginn var unnttr 100,000 ! verkamenn að því, að forða þeitn , hluta borgarinnar, sem stóð í 1 mestri hættu. Vélastjórar og verk- ! stjórar hafa vakað dag og nótt, þar til þeir hafa hnigið aflvana og meðvitundarlausir niður. Budst við, að hin mikla byggdng, Palace de l’Opera, falli þá og þegar. — Flóðdð hefir sprengt skurði neðan- jarðar á mörgum stöðum, og grafið undan undirstöðum bygg- inga og stræta. Mesta hættan sem stendur, er í hinu gamla latneska hverfi borgari-nnar. A mánudaginn hrundi Palace Concordes gang- og akvegir, og svelgdi flóðiö bæði fólk og hesta, sem þar var statt. Veður befir verið sárkalt. 300,000 hermenn ka’laðir út á vörð. Ræn- ingjar og óþjóðalýður skotinn niö- ur, í þeim hluta borganinnar, sem j íbúarnir hafa flúið. HerliðiB hefir 1 skijtanir, að blífa engum af þeim gestum. Vonast eftir, að flóðið vari ekki mjög lengi fram úr þessu en fari smáfjarandd. A sunnudaginn var fór flóðið í Parísar.borg að réna. það lækk- aði strax sumstaðar ttm 14 þuml., en hækkaði í útjöðrum. Veður var ágœtt og loftmælirinn þar basttur að spá rigningu, og vonir ttm, að flóðið sé yftr. En réni þæð 6ekki hraðara en hér er sagt, verður fljótið Seine ekki hjaðnað ofan í sinn vatmlega farveg fyrri en undir miö.jan íebrúar. Flóðið hefir gert og gerir enn ó- metanlegar skcmdir á öllum mann- virkjum ofan og neðanj irðar í borjiinni. það hefir sprengt saur- rennur borgarinnar, grafið undir- stöðu undan byggingum og stræt- um, eyðilt.gt allan fjarska aí bygg- ingum og innanhússmunum. Fimm eða sex stóreflis brýr haía verið sprengdar af fljótinu, til að vedta því sem gredðasta framrás. Enginn veit enn þá, hvað margt fólk og gripdr hafa farist í flóðinu. Enginn veit um, hvað margir þjófar og ræningjar hafa verið skotnir í kring um auðar og yfirgefnar bygg- ingar. 1 litjöðrum borgarinnar er vatn- ið upp á annað lyfti, og sumstað- ar húkir fólkið á húsþökum og kemst hvergi. Fyrir utan alt þetta, þá er ettn- þá eitt ótalið, sem tdl sögunnar kemur, þá flóðið rénar, og sem er það óttalegasta af öllu : þaö er lítill eft á, að drepsótt gýs upp í borginni. Vatnið úldnar, Uk og dýraskrokkar ldggja í dýkjimum í þúsundaitali. Flóðið hljóp í lík- hvelfingarnar (Catacombes), eins og g.efur að skilja, og út úr þeim veit engin-n hvað mikdð er flotið. I/æknaráð Frakklands situr á ráð- stefnu nótt og dag, að ræða um mál þetta. En hvað er hægt aö gera ? Allir skurðir oig saurrennur í borginni eyðilagt og saman fallið og ekkert úrrensli, svo mögulegt sé að þvo borgina, svo að nokkru ráði og gagtii komi, fyrri en eftir langan tíma. Annara þjóða anðkýfingar og spjá'trungar, sem svallað hafa tím- um saman í Parísarborg, fínustu borg hcimsins, tína saman pjönk- ur sínar, og komast ekki eáns fljótt burtu edns og þedr óska. Kveðja nú hvorki “kong né prest”, “spila- — Sagt er, að ílóð sé að byrj.t á Italíu. Fljótið Arno flóir yfir bakka sína og ber fratn gripi og trjávið. þetta er nálægt borginni Florenee. Talsímar og ritsímar eyðilagðir, lestagangur og sam- göngur hættar. Enn ekki hægt að segja, hvað flóð þetta verður stór- fengilegt eða gríptir yfir stórt svæði. Rigningar, snjóleysing og ofsastormar valda flóðinu. 1 Nap- les hafa ofviðri valdið stórskemd- um á vcgum. Sjór gengur langt á land upp. Einndg hafa skemdir miklar orðið í Messina. Kofar, sem fólk í jarðskjálitaplássunum hafði fltiið i, eru nú vatni flotnir. Svo er bleytan og leðjan mdkil, að þar er naumast íært gangandi fólki. Kosninga-úrslit. Eftir að frétta úr 3 kjördæm- um á Bretlandi. Kosningaúrslit þanmig : — TAerals Conservatdve I<abor Nationalists 274 271 40 82 Stjórnin hcldur því völdum, að minsta fyrst um sinn. þessir 40 verkamattjna þingmenn fylgja bemti og Natioiiialists líka fyrst um sinn, þar til að útséð er annaðhvort að stjórnin efnir loforð sín um beimastjórn á Irlandi, eða svíkur þau. Geri hún hið síðara, er bætt vi \ að Irar verði lienni ekki fylgi- spaikir til lengdar. slands fréttir. t)r Skagafirði skrifað snemma í des. f.á.: Tíð hin bezta, góður fiskiaíli á Sauðárkrók, næg hafsíld til beitu. — Iláðherra víttur fyrir burtrekstur bankastjóranna Briems og Iír. Jónssonar. F rægur skóiapiitur. Jóseph Thorson, setn tnynd heftr áður komið af í Heimskringlu, hlaut Rhodes háskólaverðlaunin, að úrsktirði Manitoba skólaráðs- ins, þann 28. janúar síðastliðann. það eru sömtt. verðlaun og Skúli Johnson hlaut í fyrra, og sem \- Royal Household Flour Til Brauð og Köku Gerðar Gef ur Æfinlega Fullnœging PS' EINA MYLLAN í WINNIPEG,—LÁTIÐ HEIMA- IÐNAÐ SITJA FYRIR VIÐSKIFTUM YÐAR. Lögrétta nýkomin sejjfr : — Magnús Blöndahl alþm. kvað nú vera oltinn úr framkvæmdarstjóra stöðttnni hjá Völundi, margt sagt um aíreksverk hans fyrir það fé- lag.----Hontim óhaldjð heiðurs- samsæti enn. Milli Jóla og Nýárs kom mara- hláka eftir hörð frost. Dönsku bankamenmrnir fóru hedmleiðis með Vestu rétt uni Jólin, að loktut staríi í Landsbank- anutn. Ekkert kváðnst þedr láta ttppd um starf sitt við nokkurra aðra menn en Landmandsbanka- stjórnina, jjerði ltú.n þá hvað henni litist, að birta árangttrinn opin- berlega eða ekki. Menn bíða átekt- anna. Mjög mikið kvartað um lata afgreiðslu í Landsbaitkanum. Sér- vizka og skrifíinsku vöílur ganga úr hófi. öánægja gerist almenn vfir viÖskiftatregðtt. Dæmi, að menn hafa lilotið að bíða G daga eftir afgreiðslu á smáviðskiftum. Búist við, að Björn Sigurösson kippi þessu í lag, þá drottinn sendir hann upp í örkina, hvað á að ske ttm nýárið. Skagíirðingar og ráð- h e r r a n n. þingmenn Skagftrð- inga hafa boðað til þingmálaíttnd- ar á Sauðárkrók þ. 8. janúar, til þess að ræða tim aðgerðir ráð- herrans í Landsbankamálinu. 1 fundarboðinu segir, að borin verði fram tillaga þess efnis, að skora á ráðherra, að stofna til aukaþinigs í (sjá þjóðviljann 24. des. 1909). Báðir þingmenn Skagfirðinga, j sem kunnttgt er, eru meirihluta- i tnettn, og yrði það ekki ósóma- j samLegt fyrir kjördæmi þcirra, ef þar yrði fyrst skorin upp herör innan meirihlutaliðsins, gegn stjórn aríari Björns J ónssonar. stundar nú nám við Oxiord há- skólann á Englandi. Jóseph Thorson er sonur Stefáns Thorson hér í borg. Pilturinn er víst fæddttr hér í Winnipeg, og er víst fæddiir hér í Winnipeg, og er nú um tvítugtj Hann gekk fyrst á Carlton barnaskólann til undirbúnings, síðan á Winnipeg Cv)!legiate. Hann gekk inn í Mani- toba College fyrir 3 árutn. ! Hon- ttm hefir gengið námið þar af- bragðsvel, og eitir að eins 4 ára skólanám, sem þó ekki er úti fyrri en næ-sta vor, hefir skólaráð- ið veitt honum hœrstu verðlaun fyrir lærdóm og gáfttr. Enda er það að maklegleikum, því Thorson hefir fengið hærri einkunir í öllum greinum yfirleict en nokkur annar piltur á Manitoba háskólanum síðan sá skóú byrjaði. Thorson er ednnig íþróttamaður mdkill, oig hefir sýnt það oftar cn í eitt skifti, bæði fyrir hönd skólans og annara félaga. Hann er einndg mælskumaður og vann fyrstu verðlaun fyrir kappræðu annan vetur sinn á Manitoba skólanttm, og fyrstu verðlaun fyr- ir mœlsku á þriðja skólavetri þar. Ilann befir verið málsvari þess skóla á tnóti háskólanum í Nortli Dakota. Hann er forseti Univer- sity Debating Union, oig forseti bókmentafélags Manitoba skól- ans. Hann er viðurkendur sem vellærður maðtir, og tilheyrandi fleiri félögttm, sem bókmentir stunda, og í mettim hvevetna. Hann fer t.il Oxford háskólans næsta haust, og þegar hann hefir lokið nátni sínti þar, er mœlt að hann mttni stunda lög hér í Win- nipeg. ám, þekja 138,700,000 ferh. km. El'tir því verður yftrborð jítrðar- innar sem nœst 513 mil. ferh. km., og fólkstalan 1650 mdl. maiineskjiir Stærstu ríkin eru (að meðtöld- um nýlendunum) : Brezka ríkið með 34,534,800 ferh. km., rúss- n-eska ríkið með 22,392,000, Kína með 11,383,000, Frakklamd með 10,904,000, Bandafylkin með 9,691,- 000, Brasilía með 6,055,000, þýzka ríkið með 3,199,000, Argentina með 2,886,000, Belgía (og Kongo) með 2,412,000, Danmörk (ásamt íslandi, Færeyjuxn og Grænlandi) með 2,345,000, Portúgal með 2,- 171,000, og Holland með 2,079,000 ferh. km. Að því er íbúatölu ríkjanna stiertir, er enska ríktð nr. 1 með 403 milíónir, Kina með 3&Q' mil., rússneska ríkið með 152 mdlíónir, Bandaríkin með 90 ntil., Frakkland með 81, þýzkaland með 78, Japan ; (og Kórea) með 62, Austurríki og i Ungverjaland með 50, Holland með j44, tyrkneska ríkið með 38, Italía ;m.eð 36, Belgía (og Ivongo) með 37, og spænska rikið með 20 milí- ónir íbúa. Milíónaborgir heimsins eru : — ! London 7,021,000 (190), New York : 4,113,000 (1906), París 2,763,800 j(1906), Chieago 2,049,000 (1906), Berlín 2,040,000 (1905), Wien 2,000,- ,000 (1907), Tokio 1,489,000 (1903), Philadelphia 1,442,000 (1906), St. ! Pétursborg 1,429,000, Moscow 1,- 359,000 (1907), Konstantínópel 1,- 106,000, Buenos Avres 1,048,000 (1906), og Peking 1,000,000. Hæstu fjöll heimsins ertt : 1 Asítt Mount Everett 8,840 metrar, í Ameríku Aconcagua 7,040 metrar, í Afriku Kilimandscharo 6,010 m., í Evróptt Elbruz í Kákasus 5,629 m. og Montblanc 4,810 metrar. Lengstu fljótin eru : ÍAifríku Níl 6.400 kílómetrar, í Ameríku Ama- zonain 5,500 km., í Asíu Jennissei 5,500 km., og í Evrópu Volga 3.400 kílómetrar. Stærsta vatnið er i Afríkti. það er Victoria Nyanza, 83,300 ferhyrn- ingskílómetrar að stærð. Mikill fróðleikur. Árbókin 1909, sem “Bureau des Longitudes” hefir fyrir nokkru síð- an gefið út, flytur ýmsan fróðleik. Um heitnsálfurnar segir hún : Evrópa er 10,100,000 ferhyrnings kílóme'trar að stærð, með 437 milíónum fbúa, eða 43 manneskjur á hverjum ferh. km. Afríkia er 31,500,000 íerh. km., með 126 milí- ónum íbúa, eða aö eins 4 menn á hverjum ferh. km. Asía er 41,- 600,000 ferh. kílóm.,, með 875 mtlí- ónum íbúa, eða 21 mann á hverj- um ferh. km. Astralía er 11,000,000 ferh. km., tneð 51 milíón íbúa, eða 4—5 menn á hverjum ferh. km. Jafn þétt ábúð er í Norður-Ame- ríku með 116 milíónir íbúa á 26 mil. ferlt. km. Stiður-Ameríka hefir 2 menn á hverjum ferh. km., hún er 18,500,000 ferh. km. að stœrð, með 45 milíónum íbúa. Vcraldarhöfin þekja 374,200,000 ferh. km. Af því tekur Kyrrhafið á sitt bak 170 milíónir og Atlants hafið 100 milíónir. Heimsálfurnar fimm, ásamt vötnum sínum og Þorrablót eitt enn. Winnipeg Islendingar værtt dauð- ir úr ölhtm æðum, ef ekki, ht'ldi þeir enn álíka tniðsvetrarsum- kværni og undainfarin ár. Enda var enginn friður að Krist- nesi, en stöðugt barið að dyrum og spurt : Ilvað er tint þorrablót? A ekki að verða þorrablót ? Bless- aður Ilelgi, láttu það ekki farast fj’rir. Og þó Ilelgd sé farinn að letjast nokkuð og. hafi edgi ávalt fengið þökk sem skyldi, lét hann tilleið- ast að loktim, og lætur nú þaot boð út gan.ga, að veglegt þorrablót skuli baldið 16. Febrúar í Mani- toba höll, og all'ir 'Vestur-Islend- ingar skuli þangað velkomnir. það verða ræður fluttar yíir borðum eins og áðttr og mælt fyr- I fr minnum, en sum helztu skáld vor yrkja dýran óð til að gera daginn minnisstæðan. Svo skemta menn sér með ræðum, siing, hljóð- færaslætti og dansi eins lenjyi og lystir í þessari ljósum prýddu höll. Munu fáir vilja verða af með slíkan fagnað, heldur minnast þess enn, að “íslendingar viljum vér allir vera", og senda fósturjörð sinni hlýjan hug og hedtar kveðjur. Komið allir, menn og meyjar, karlar og konur, og munið da.ginn —Imbrudaginn, 16. febrúar næstk. HELGI. Áskorun til íslendiit'ga á austurströnd Manitobavatns. Af því okkur finst, að við Is- lendinjrar séum á eftir öðrum þjóð- flokkum með tillag til Almenna hospítalsins í Winnipeg, þá viljum við skora á landa okkar á ausiur- strönd Manitobavatns, að taka sig nú til og safna samskotum f.yrir þessa nauðsynlegu stofnun, og vilj- um við sérstaklega mælast til, að póstmeistarar og verzluna.rmenn vieiti slíkum samskotum móttöRu, og sendi þau til íslenzku vikublað- anna, Heimskringlu og IAigbergs, í Winnipeg, ásamt lista yfir gefend- ur, sem við tresystum blöðunum til að prenta. Við erum allareiðu búnir að safna Eitt Hundrað Dollars, og búumst við töluvert medru, og kemttr sá listi af gefendutn úit bráðlega. Oak Point, Man., 20. jan. 1910. PÁLL REYKDAL, J. H. JOHNSON. * * * Samkvæmt framíinritaðri áskor- un, leyfir blaðið Heimskringla scr, að mæla sem bezt fram með þess- ttm samskotum. Oss er kunnugit ttm, að íslendángar í framaninefndri bygð hafa notið athvarís og hjálp- ar hjá General Hospital i Winnipe. Ritstj. Misprentast hefir vísa þessi í síðasta blaði Hkr.: Alt er jafnt þá ölltt lýkur, Engan mun er þar að sjá. Enginn snauður eða ríkur tJr því Moldin hylur ná. Hjörtur Guðbrandsson. TIL SÖLU — Alveg nýtt Orgel íæst kevpt með góðum borgunar- Iskilmálum. Hkr. visar á seljanda. — Nú er tækifæri, bregðið við strax. Með því að venja sis; & að brúka “ Rmpire ” tegundir af Hardwall og Wood Fibre Plaster er maður hár viss að f& beztu afleiðingar. Vé” búurn til: “Empire” Wood Fibre Plaster “Empire” Cement Wall “ “Empire” Finish “ “Gold Dnst” Finish “ “Gilt Edge” Plaster of Paris og allar Gypsum vöruuteg- undir. — Eiqum vér að senda p yður bœkling vorn • MANITOBA GYPSUM CO. LTD SKRIFSTOPUR OÖ MILLUR I Winnipeg, - Man.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.