Heimskringla - 12.05.1910, Blaðsíða 2

Bls. 2
WINNIPEG, 12. MAl 1910.
heimskringla
Heimskringla
Pablished every Thnrsdajr by The
fleimskringla NewiiFsMishiit Co. Ltd
Verö blaösiu* f Canada ng Bandar
18.00 um áriö (fyrir fram bnraal).
Bent til islands $2Mi (fyrir fram
borgaöaf kaupendnm blaösins hér$1.60.)
B. L. BALDWINSON
Editor & Manager
Ortice:
729 Sherbreeke Street, Wiinipeg
P.O.BOX 3083. Talsíml 3312.
Útnefning í
Gimli kjördæmi.
J*ann 4. þ.m var útnefndinjrar-
fundur Conservative flokksins í
Gimli kjördæminu haldinn í Con-
servative Club Rooms hér í borg
kl. 8 að kveldi. Um 40 málsvarar
voru þar samankomnir, flestir
kosnir heima í héraði til aS mæta
á fundinum, og aðrir, sem komið
höfðu af áhugia fyrir velferð Con-
servative flokksins, o<r var þeim
veitt full fulltrúaréttindi á fundin-
um, svo sem til uppbótar því, að
ýmsar kjördeildir, þær sem lengst
voru burtu frá borginni, gátu ekki
átt kost á, að senda menn hingað
svo snemma, að þeir gætu mætt á
fundinum.
Undirbúningsfundur var haldinn
kl. 2 e.h., af þeim, sem þá voru
komnir í borgina, skyldi hann und-
irbúa málefnin og raða þeim niður
fyrir aðalfundinn að kveldinu.
Klukkan 8.30 um kveldið var
fundurinn settur, og Páll Revkdal
kosinn, forseti og Sveinn Thor-
valdsson skrifari. Næst var gengið
að því, að mynda formlega flokks-
skipunarnefnd fyrir alt Gimli kjör-
dæmið, og voru þessir kosnir :
Patron : Hon R. P. Roblin.
Heiðursforseti : George H. Brad-
bury.
Forseti : Sveinn Thorvaldsson,
Icelandic River.
Varaforseti : Paul Reykdal, Lun
dar P.O.
Skrifari og féhirðir : G.P. Magn-
ússon, Gimli.
Ennfremur voru þessir kjörnir
varaforsetar í hinum ýmsu kjör-
dedldum :
Poll No. 1 — John Chemczaka,
Pleasant Home P.O.
Poll. No. 2 — John Nykorozuk,
Pleasant Home P.O.
Poll. No. 3 — William Cassette,
Inwood P.O.
Poll. No. 4 — Chas. de Simeti-
court, Radway P.O.
Poll. No. 5— G. Guðmundsson,
I.undar P.O.
Poll. No. 6 — Fétur Bjarnason,
Otto P.O.
Poll. No. 7—John Blue, Scotch
Ðay P.O.
Poll. No. 8 — Paul Kernested,
Narrows P.O'.
Poll. No. 9—Donald McDonald,
•Fairford P.O.
Poll. No. 10 — Frank Sycruski,
Husawick P.O.
Poll. No. 11 — J. G. Christie,
Gimli P.O.
Poll. No. 12 — Martin Kellar,
Gimli P.O.
Poll. No. 13— O. G. Akraness,
Hnausa P.O.
Poll. No. 14—Baldwin Halldórs-
son, Geysir P.O.
Poll. No. 15. Guðm. Magnússon,
Framnes P.O.
Poll. No. 16—Kr. ólafsson, Ice-
landic River P.O.
PolL.No. 17—Bjarni Stefánsson,
Hecla P.O.
Poll. No. 18 — Jos.eph Williams,
Fisher River P.O.
Og öðrum varaforsetum verðitr
væntanlega bætt við síðar, í Dog
Lake og Broad Valley héruðum,
og víðar, og mun það vera á valdi
aðaJstjórnarinnar, þeirra Sveins
Thorvaldssonar, Paul ReykdaJs og
G. P. Magnússonar.
þá var bordn fram á fundinum
og samþykt í ednu hljóði og með
mdklu lófaklappi og fagnaðarlát-
um svohljóðandi tillaga :
“Að þessi samkoma fulltrúa í
Gimli kjördæminu gdeðst yfir þvf,
að eiga hér með kost á, að votta
samhug sinn með stjórnarstefnu
Hon. R. P. Roblins og ráðgjafa
hans, og notar einnig þetta tæki-
íæri til þess einhuga að votta
Hon. R. P. Roblin gleði sína yfir
þeirri hedlsubóit, sem hann hcíir
þegar náð á þeirri hættulegu sýki,
sem hann nýlega. þjáðist af, og
vonar, að hann megi fljótlega ná
fullri beilsu, og að vér megum
lengi njóta hans til þess að ráða
yíir forlögum fylkis vors’’.
þiessi tdllaga var flutt af Wm.
Cassette og studd af B. B. Olson.
þá var raett um útnefningu
manna til að sækja um þingsæti í
næstu kosningum á fylkisþingi fyr-
ir hönd Conservativa í Gimli kjör-
dœminu.
Stephan kaupmaður Sigurðsson,
að Hnausa, stakk upp á, stutt at
Capt. Balwin Anderson á Gimli,
að B. L. Baldwinson sé kjörinn til
sóknar. Báðir þessir menn, og
einnig Paul Reykdal forseti fund-
arins, fluttu kröftugar ræður með
þessari uppástungu.
Arnljótur B. Olson, lögreglu-
þjónn, og Jón Stefánsson, báðir
frá Gimli bæ, stungu upp á, að
fundurinn kjósi herra Björn B.
Olson á Gimli til sóknar. Með
því mælti og herra Downey, frá
Dog Creek.
þá var kallað á þá B. L. Bald-
winson og B. B. Olson, að láta til
sín heyra.
Herra B. B. Olson talaði fyrst.
Sýndi fram á, að kjósendur í
Gimli kjördæminu ættu heimtingu
á, að hafa fyrir bingmann ein-
hvern þann mann, er ætti heima i
kjördæminu, frekar en utanhéraðs-
mann, og kvað nægilegt mannval
innan kjördæmisins til bess að
skipa það sæti. Sjálfur kvaðst
hann óska að ná útnefningu, og
lofaði, ef hann yrði útnefndur og
næði kosningu. að framkoma sin
skyldi verða þann veg, að kjósend-
urnir hefðu ekki ástæðu til þess,
að iðrast þess trausts, sem hann
vonaði, að þeir bæru til sín, og
bað því fundarmenn að gredða at-
kvæði með útnefndingu sinni.
B. L. Baldwinson kvaðst ekki
hafa ætlað, að segja neitt á þess-
um fundi. Meðferðin á sér um síð-
ustu kosningar hefði verið þann
veg, að hann hefði verið s.taðráð-
inn í því, að gefa alls ekki kost á
sér til þingsóknar við þessar kosn-
ingar. En svo hart hefði verið að
sér gengið fyrir 6 vikum síðan, að
hann hefðf breytt þeirri fyrirætlun
og væri því nú háður óskum futid-
armanna. En það kvaðst hann
vilja taka fram, að hann vildi eng-
an veginn standa í vegd fyrir út-
nefningu neins þess manns innan
kjördœmisins, sem þessi fundur
kvnni að edga völ á að ntnefna,
með von um sigur, er til kosninga
kæmi. Hins vegar vildi hann lvsa
því yfir, að ef fundarmenn álitu
sig líklegri til sigurs en nokktirn
þann, sem þeir •ættu völ á innan
takmarka Gimli kjördæmisins, þ i
væri hann fús að þiggja útnefning,
ef þeir svndu með atkvæðum sín-
um, að það væri eindregin ósk
þeirra.
J>á var giengið til atkvæða með
seðlum og hlaut B. L. Baldývinson
33 atkvæði, en B. B. Olson 6 at-
kvæði.
Var þá gengið yfir í stærri sal
Conservative klúbbsins, sem hafði
verið sérstaklega uppljómaður fyr-
ir þetta tækifæri, og þar fluttar
ræður.
J>eir B.L.B. og B.B.O. þökkuðu
fundarmönnum fyrir þann heiður
og það traust, sem sér hefði verið
sýnt, og B-L-B. lofaði, ef han.t
næði kosningu, að gera sitt ýtr-
asta til þess, að verða Gimli kjör-
dæmi að sem mestu liði.
Næst töluðu þeir Hon. Ilugh
Armstrong, fjármála ráðgjafi fylk-
isins, og Hon. Colin H. Campbell,
dómsmálaráðgjafi, báðir langar
ræður og fróðlegar.
Að því loknu var útnefning B.
L. Baldwinsonar samþykt í emu
hljóði.
Svo var vindlum útbýtt og
fundi slitið.
Meðal annara voru þessir mætt-
ir : — Ilko Kelsy, M. MendresK,
Wm. Cassette, A. J. Phillip, W.
Bowen, J. Martin, Wm. Carley, J.
Skúlason, B. Halldórsson, M.John-
son, G. Magnússon, C. Ó'lalssoti,
J. Sigvaldason, Bjarni Stefánsson
Wm. Cassette, J. Bojuk, F. Zuzsk,
N. Stebnak, G. Wawricko, Y. Ka
wka, John Heidinger, N. Rigin-
viske, G. P. Magnússon, B. B. 01-
son, S. Einarsson, Martin Keller,
Jón Stefánsson, W. Slizenger, A.
B. Olson, Rudolph Meyers, O. G.
Akraness, J. Hallson, E. Guð-
mundsson, G. Guðmundsson, Paul
Reykdal, Daníel Dantelsson, Steph-
an Sigurðsson, Sveinn Thorvalds-
son, M. Sylva, J. Downev og E.
Anderson.
Eftir fundinn höfðu ráðgjafarnir,
sem þarna vortx viðstaddir, prí-
vatlega orð á því, hve alt hefði
farið þar vel fram á fundinum, og
hve menningarríkt það fólk hlvti
að vera, sem sendi slíka fulltrúa
að reka erindi sitt.
það var meðal annars tekið
fram á fundinpm, að nauðsynlegt
væri, að varaforsetarnir í hinum
ýmsu kjördeildum kölluðu sem
fyrst til fundar í hinum ýmsu
deildum sínum, til þess að leiða
athygli kjósendanna að því, að
vinna aí alefli að kosningu þe.ss
umsækjanda, er styddi stefnu Rob-
lin stjórnarinnar, og var því máli
vel tekið. Kjördæmið er búið að
líða svo mikið á sl. 4 árum, að
kjósendurnir ættu að finna hag
sinn í því, að eiga stjórnarsdnna á
þinginu. N
Gimli kjördæmið þolir ekki, að
geta ekki notið alls þess hagnaðar
sem stjórnin getur veitt þ\ i.
Ræður
fluttar á útnefningaríundi Conser-
vativa í Gimli kjördæmi 4. maí
1910.
Hon. Hugh Armstrong, fylkis-
féhii;ðir mælti á þessa leið :
Eg finn mér skylt, að óska
sendimönnum þessa fundar til
lukku með samhygð þá, sym þér
sýnduð í vali yðar á umsækjand-
anum. Ég befi þekt báða umsækj-
endurna, B. L. Baldwinson og B.
B. Olson, um mörg liðin ár, og
ég ber hina mestu virðingu fyrir
þeim báðum. Og óg efa ekKi, að
þér munuð allir vinna að því i ein-
ingu, að tryggja B. L. Baldwin-
syni, sem þér hafið útnefnt, stóran
meirihluta atkVæða, þegar til kosn-
inga kemur.
það hefir verið sagt, að í Gdmli
k'jördæminu séu 17 eða 18 mismuu-
andi eða sérskildir þjóðilokkar.
þetta er eðlilegt i héraði, sem nú
er óðum að byggjast upp. En það
get ég fullvissað yður um, fyrir
hönd stjórnarinnar, að stjórnin
gerir engan mun á þjóðflokkum
eða trúfélögum. Hún reynir að
veita, og ég hygg hún veiti öllum
flokkum fylkisbúa jafnrétti í stjórn
arfari sínu, án tillits til þjóðernis
eða flokka, og ég sé enga ástæðu
hvers vegna kjósendur í Gimli
kjördæminu skyldu ekki styðja
Roblin stjórnina og þá stefnu, sem
hún framfylgir. Ég ætla ekki að
bera neina vörn fram fyrir stjórn-
ina, álít þess enga þörf. Eí bér í-
hugið, hvað báðar stjórnirnar hafa
aírekað, og íhugið stefnu og starf-
semi Roblin stjórnarinnar á sl. 10
árum, þá munuð þér sannfærast
um, að hún hefir verið hvort-
tveggja í einu : afkastamikdl íram-
farastjórn og þó sparsöm um leið,
og þá stefnu hafa fylkin fyrir vest-
an oss tekið upp eftir henni, og
það er góð sönnun fyrir gildi henn-
ar og róttmæti.
þér muniö allir þegar Roblin
stjórnin lögleiddi járnbrautastefmi
sína, að þá voru mareir hér í
fylkiuu, sem töldu það hið mesta
glap.ræði við íbúa fylkisins, og á-
litu sjalfsagt, að fylkisgjaldþrot
myndu hljótast af því. En nú er
svo komið, að ekki finst einn ein-
asti hygginn og framsýnn kjósandi
er sé stefnu þessari andvígur. All-
ar stjórnir fylkjanna fyrir vestan
oss (Saskatchewan, Alberta og
British Columbia) hafa tekið þessa
stefnu upp eftir Manitoba, en með
þeim mismun samt, að þær geia
miklu hærri ábyrgð á hverja mílu
en Roblin stjórnin gerði.
Robldn stjórnin átti einnig upp-
tökjn að því, að gera talsíma að
þjóðeign. því hefir verið komið í
framkvæmd með góðum árangri,
og til þess að koma í veg fyrir
mótkepni, þá keypti stjórnin allar
eignir Bell íélagsins, með hér um
bil sama verði og þær höfðxi kost-
að félagið. þessi stefna hefir mætt
mikilli mótspyrnu í þinginu. En
þrátt fyrir það, þá er nú kerfið í
starfandi ástandi opi með góðum
árangri, og vér erum alt af að
stækka það og þenja út um bygð-
ir fylkisins, eins ört og mögulegt
er að fá byggingarefnið. Árleg atf-
notagjöld hafa verið lækkuð, og
kerfið hefir verið bætt að miklum
mun, og þó hefir ágóðinn orð.ð
sem næst 300' þúsund dollarar á sl.
tvedmur árum.
Andstæðingar vorir finna að því,
að vér grœðum á talsímakerfinu,
en cg álít þær mótbárur of lítil-
fjörlegar til að tefja tíma yðar
til að hlusta á mig hrekja þær.
þedr segja, að stjórnin eða fylkið
eigi ekki að græða dollar á þeirri
starfsemi. En gróðinn rennur í
fylkissjóðinn til hagsbóta fyrir alla
fylkisbúa. það eru fólksins pemng-
ar.
þér ætlist rnáske til, að ég minn-
ist á fjárhag fylkisins, þar sem ég
er fylkisféhdrðir, og ég pet í stuttu
máli skýrt yður frá því, að fjár-
hagur fylkisins er i betra ástandi
nú, en hann hefir nokkru sinni .ver-
ið síðan það var gert að fvlki.
Inntektir síðasta árs voru nálega
3 milíónir dollara, og af því fé
haiði stjórnin 624 þúsund dollara
tekjuafgang. Andstæðingar vorfr
reyna árlega til að sýna, að vér
höfum engan tekjuafgang, þrátt
fyrir það, þó vér höfum pening-
ana á bankanum. þeir segja, að ef
vér fengjum ekki féð af þessum og
hinum inntektaliðunum, þáhefðum
vér enga tekjuafganga, og að þess
vegna séu þeir í raun og veru ekki
til. En staðreyndin ómótmælan-
lega er sú, að á síðastliðnum tíu
árum hefir Roblin stjórnin hatc
tekjuafganga, sem, nema hér um
bil þretnur milíónum dollara.
Andstæðingar vorir segja, að ef
vér fengjum ekki inntektir frá auð-
félögum, frá talsímakerfinu frá
sölu fylkislanda og öðrum inntekta
liðum, þá h/efðum vér enga tekju-
aiganga. Vér játum alt þettai. En
þrátt fyrir það að vér veitum ár-
lega sívaxandi upphæðir til vega-
og brúagerða og til sjúkrahúsa og
annara opánberra nauðsynjastofn-
ana, þá hefir stjórnin þó dregið
safflan þessar þrjár Milíónir Doll-
ara í tekjuafgöngum. Vér höfum
nú á banka $l,G0'0'0,0'0O, þrátt fyt-
ir það, að þegar stjórnin kom til
valda, þá varð hún að mæta 245
þúsund tekjuballa frá stjórnarár-
um fyrirrennara hennar, Og vér
höfum varið ll/í milíón dollara til
opinberra byggin'ga í f'vlkinu, og
vér höfum ekki tekið dollars lán
til að gera það með.
Eg þarf ekki að skýra fyrir yðúr
verðgildi eða nauðsyn bygging-
anna í Selkirk, Portage la Prairie
og Brandon, og umfram alt Bún-
aðarskólans í Winnipeg, sem vér
höldum starfandi með 80 þús. doll-
ara árlegum tilkostnaði. Og það
án þess að fá dollar að láni.
Af þessu getið þér séð, að stjórn
in er að gera gott verk fyrir fylk-
ið í heild sinni.
það er satt, að stjórnin er að
fást við nýja starfsemi, bæði með
taisimakerfið og einnig með því,
að taka að sér yfirráð á kornhlöð-
um fylkisins, og hefir til þess leit-
að fjárláns á peningamörkuðum
heimsins, og á sl. 2 vikum hefir
fyl'-iisstjórnin selt skuldabréf, setu
seldust fyrir $1.03 hvert doUars-
virði af 4 prósent rentufcerandi
vaxtabréfum. Með þessum kjörxim
hefir stjórnin fengið 5 m'líón doU-
ara lán. Alt þetta fé verður not-
að til þess að standast kostnað-
inn af framtíðar fyriirrækjum. Svo
að þér sjáið, að íjárhagur fylkis-
ins er á þessum tíma í góðu lagi.
A þessu ári þarf tfylkisstjórniu
að borga um eða yfir 2 milíónir
dollara af fvlkisskuldum, sem gerð-
ar voru fyrir mörgutn árum, og
stjórnin ætlar að borga þessar
stóru skulda-upphæðir, án þess að
taka nokkurt pendngalán til þess.
Yður mttn verða sagt, að and-
stæðingar vorir ætli sér að kjósa
Liberal- þingmann fyrir Gimli k jör-
dæmið. En ef þér vinnið i samein-
ingu, þá kjósið þér Conservative
þingmann. Liberalar í hinum
ýmsu kjördæmum munu segja vð-
ur, að þeir vinnt kosningarnar i
þeim kjördæmum. þeir jafnvel
segja mér, að ég tapi í Portage la
Prairie. Vér sjáum nú hvað setur
með það. Yður er innan handar,
að vinna sigttr í Gimli kiördæm-
inu, ef þér að eins lepgist á eitt að
gera það' þrátt fvrir alt, sem
andstæðingar vorir kunna að segja
yður. Eg fullvissa yður um það,
að Liberal flokkurinn kemur tji
baka til nœstu þingsetu með miklu
færri menu en hann hefir þar nú.
Næst gat herra Armstrong þess,
að 10 af Liberal þingmönnunum á
fylkisþinginu drægu laun frá Ot-
tawa stjórninni, alt frá 500 til
3000 dollara á ári í launum og
þóknun. Hvernig geta þeir ftmdið
að hinni ráðvöndu starfsemi Rob-
lin stjórnarinnar, en á sama tíma
lofað og prísað allar gerðir Lauri-
er stjórnarin'nar og varið alla
hennar óverjanlegu eyðslusemi og
rangsleitni í stjórnarathöfnum og
fádæma! fjársóun í sambandi við
Grand Trunk Pacific 'brautina, sem
virðist vera bygð á parti með
hliðsjón af því, að geta skapað
nokkra milíóna eigendur af lagn-
ingu hennar ?
Herra Armstrong talaði ednnig
um, fylkistakmörkin, og sýndi fram
á, að ef Manitoha fengi að njóta
jafnréttis viö Saskatchewan og
Alberta fylkin, þá yrði tekjur
Manitoba fylkis nálega milíón doll-
ara meiri á ári en þær ent nú.
Að síðustu endurnýjaðf hann örf-
un sína til fundarmanna, að vinna
að alefli að kosningu þess manns,
sem þeir befðu útne'fnt til að bera
merki Roblin stjórnarinnar.
Dómsmálastjóri Campbell talaði
næst. Hann mælti hlýlega í garð
B. L. B., sem hann kvaðst hafa
kynsrt í þinginu um margra ára
tíma, og hefði liann þar sýnt á-
gæta hæfileáka og komið fram
sjálfum sér til sóma og kjósendum
þeim, sem hann hefði veríð erind-
reki fyrir. Hann skildi þau mál,
sem væru á dagskrá og gæti rætt
þau með skynsemd og þekklr.gu,
og með miklum áhrifum. Hann
kvaðst ekki þekkja neitt kjördæmi,
sem frekar ætti að styrkja Roiblin
stjórnina, heldur enn Gimli kjör-
dæmið. Ýmsar ástæður væru til
þessa og vildi hann strax minnast
á eina þedrra. Hún væri stækkun
tfylkisins, o.g um það mál yrði
fylkið að láta til sín heyra með á-
kveðnum rómi. Einhverjir við-
staddir heifðu komið til Manitoba
eftir fylkjasambandið. þar áður
hefði Norðvesturlandið staðið und-
ir eign og stjórn Hudsons flóa fé-
lagsins, en árið 1869 hefði brezka
stjórnin beðdð félagið að eftirláta
sér eignarrétt á landintt, sem þá
varð að samningum, og svo af-
henti stjórnin Canada þetta land
alt, til þess að mynda úr þvi ný
f.ylki. En ríkisstjórnin hefir ekki
breytt sanngjarnl'ega við þetta
land. það sem Manitoba og hin
önnur viestlægari fylki krefjast er
það, að þegar fylki er myndað, þá
njóti það jafnréttis við önnur
fylki. Vér eigum heimtingu á, að
standa jöfnum fótum, við Ontario,
Quebec, New Brunswick og Nova
Scotia, og vér verðum að gera
það. íbúar Vesturlandsins verða
að ski,;-a sér í þéttari fylkingu, en
þeir hafa nokkurn tíma áður gert.
Og tvö vestari fvlkin fylgja Mani-
toba í þessu máli, að beimta af
ríkisstjórninni það jatfnréitti í við-
skiftum, sem vér verðskuldum. —
Hvað haldið þér um það bræðra-
lag eða systralag, sem ekki veitir
öllttm meðlimunum jafnrétti ? Hér
höfum vér þrjú systrafylki á slétt-
um Vesturlandsins og vér sjáum
þau afskift af réttindum þeirra og
misboftið. þess vegna verður fólk-
ið í Vesturlands fylkjvtnttm, að
hafa samtök til þess að heimta aí
Ottawa stjórninni þau róttdndi,
sem því bera.
það er mér ánœgjttefni, að geta
lýst því yfir, að herra R. L. Bor-
den, leiðtogi Conservative flokks-
ins í Canada, befir tjáð sig fúsan
til, að veita Mani.toha og Vestur-
fylkjunum ftill umráð vfir þjóð-
löndum þedrra.
þér, sem búdð í Gimli kjördæm-
inu, græðið meira á þessu en nokk-
urt annað kjördæmi í fylkinu. —
Hvers vegna ? Vegna þess að þatt
liggja næst yður ?
En hver er afstaða Liberal þing-
mannainna í þessu máld ? þeir
standa sem þjónar Ottawa stjórn-
arinnar, og ef vér biðium þá
stiórn að veita oss rétt vorn,
hvaða tækifæri hafa þeir þá til að
standa upp og segja : Mandtoba
skal öðlast rétt sinn. Ottawa
stjórnin segði bara við herra hor-
ris : þú færð $4(KM} á ári, sem tipp-
boðshaldari á skólalöndum. Hafðtt
hægt um þig. Og hún mundi einn-
ig minna þá herra Jónasson og
Wilton á það, að þeir líka fái lífs-
ttppeldi sitt frá O'ttawa, og verði
að hafa sig hæga. — Allir and-
stæðingar vorir í fylkisþinginu
draga lattn frá Ottawa stjórninn’.
Og hvaða tækifæri hafa þeir, spyr
ég aftur, til þess að halda fast
fram réttindum Manitoba fylkis,
ef Sir Wilfrid Laurier bannar þeim
það ?
það et sannfæring mín, að þegar
tækifærið gefst, þá verði svo al-
menn andmæli frá íbúum þessa
fylkis, að Ottawa stjórnin megi til
að kannast við, að hún geti ekki
lengur haldið áfram að afskifta
Manitoba.
þegar það var á dagskrá, að
stækka Maniitoba fylki, þá nedtaði
Ottawa stjórnin, að veita fylkinu
umrá'ð yfir löndum þess. Fylkið
var þar ekki hvatt til ráða, og
fylkdö átti engan þátt í því á-
kvæði. Og það er nú fyrst, að
vér hötfum vdssu fyrdr því, að ann-
ar hinna miklu pólitisku flokka er
háður því loforði, að þjóðlöndin
og önnur náttúru auðæfi fylkisins
skuli vera eign og imdir yfirráð-
um þess, eins og. á ,gér stað í On-
tarío.
þetta er afstaða vor í málinu og
þess vegna bdðjum vér kjósendurna
að styrkja málstað vorn við
nœstu kosningar. Stefnumunur
flokkanna í fylkisstækkunarmálinu,
er ljós. Vér höfum farið til Ot-
tawa og. sagt þedm þar skilmála
vora. Vér sögðumst helzt óska, að
mega njóta jafnréttis við fylkiu
fyrir vestan oss, þar eð það virt-
ist vera næst stefnu ríkisstjórnar-
innar. Manitoba á vissulega hedmt-
ingu á jatfnrétti við Saskatchewan
og Alberta. En með því, að Ot-
tawa stjórnin sagði, að það væri
ekki stefna Liberala, að vedta
Manitoha umráð yfir löndum sín-
um, þá báðum vér um, að fá sama
■fjártillag eins og nýju fylkin, og
vér skyldum gera oss ánœgða með
það, þar til fylkjaréttindamálið
yrði útkljáð á breiðari grundvelli.
En Sir Wilfrid Laurier ueitaði að
verða við þessari bœn vorri. Hann
kvaðst hvorki geta né vilja veita
hana. Ég segd yður, að hann geti
veitt oss jafnréttið, og að ef hann
vill ekki gera það, þá verður önn-
ttr stjórh fús til þess. Manitoba
hefir teki5 fasta stefnu í þessu
máli, og sú stetfna verður að hafa
framgang. Sé 1/aurier stjórnin ekki
fús til, að v.eita Manitoba sama
rétt og hún veitdr Saskatchewan
og Alberta, þá biðjum vér um
jafnrétti við fylkin fyrir austan ■
oss, ne£nil.egia, að veita oss full
umráð landa vorra, og þá skulum
vér ekki biðja um neitt auka-
peningatillag. En Sir Wilfrid Laur-
ier segist ekki geta gert þetta, af
því hann baíi g.ert samninga við
Indíána, sem ha.nn megi ekki ryfta.
En þetta vekur spurninguna uni
það, hvort íbúar Manitoba fyikis
séti ekkd meira virði en Indíánar.
Vér höldum því fram, að sem
brezkir þegnar ættum vér að sitja
fyrir þeim í þessu máli.
þegar Laurier hafði neitað oss
um jafnrótti bæði við austur- og
vestur-fylkin, þá spurðum vér,
hvað hanni væri fús til að gera
fyrir okkar litla f.ylki, og herra
Borden spurði hann í þinginu um
daginn, hvort hann hefði hugsað
um, hvers konar tilboð hann vildi
gera Manitoba. Málaleitanir fylk-
isins hafa staðið yfir 6 eða 7 ára
tímabil, en algerlega árangurs-
laust. það er þetta, sem kjósendur
fylkisins verða beðnir að íhuga. —
Vér segjum, að nú sé tími til þess
kominn, að íbúar fylkisins fylgist
að sem ein.n maður í þeirri kröfu,
að Manitoba verði að fá fult jafn-
rótti við hin * önnur fylki í sam-
bandinu. Og ég þekki þá ekki rétt
htigarfar fólksins á Gimli og í
fylkinu yfirleitt, ef það gerir sig
ánægt með þá meðferð, sem vér
verðtim nú að sæta af Laurier
stjórninni.
Ég byggi ednndg þessa hugsun á
því, hverja menn Liheralar geta
fengið til þess, að sækja um þing-
sæti hér í fylkinu. Flokkurinn get-
ur ekki fengið aðra umsækjendur
en þá, sem eru í þjónustu og
draga laun frá Ottawa stjórninm.
það eru mennirnir, sem flokkuriati
vonar að fi kosna, og ef þeitn
tœkist að ná kosningu, þá mælti
trúa þeim til aö svíkja fceztu hags-
mund þessa fylkis. Sú eina vernd,
sem fylki vort hefir í slíku tilfelli.
er, að standa fast móti stefnu
Laurier stjórnarinnar og að fylgja
einhuga Roblin stjórninni að mál-
um í tilraunum hennar til að öðl-
ast full réttindi fyrir íólkift í Mani-
toba, og þá er ég fullviss um, a5
jafnvel Liberal stjórnin í Ottav. h
verði nej'dd til, a5 veita fvlkisbú-
um þau róttindi, sem þeir réttiltga
krefjast.
hæst gat herra Campbell þess,
að Liberal flokksmenn hér í fylk-
inu héldu því Iram, að þeir pen.ing-
ar, sem lagðdr eru til umbóta,
ættu að skiftast jafnt milli kjör-
dæmanm í fylkinu. Sú stefna væri
; ranglát gagnvart Gimli. Eldri
bygðir fylkdsins bafa fengáð sínar
umbæitur, en Gimli kjördæmið,
sem nú er óðum að byggjast og
i hefir svo miklar þarfir, sem bíð t
I uppfyllingar, þyrfti á því að halda
iað sérstakt tillit væri tekið til
þess. þeir sterku verða að hjálpa
hinum veikari. það er þess vegna
ranglátt, að bera stjórninni eyðsltt
semi á brýn, þó hún vedti mesta
hjálp þar sem þöríin er mest.
þá mintist herra Campbell á
talsímamálið, og sýndi fram á, að
stjórnin hagaði notagjaldinu þann-
ig, að bændur út um fylkið borg-
uðu að edns eða jafnvel tæplega
það sem nœmi starfskostnaði. En
“busin.ess”-menn í borgum og bæj-
um greiddu meira, af því þeir
hefðu meiri not af símanum. —
Stjórninni vœri ant um, að hver
bóndi í Manitoba gæti átt kost á,
að hafa talsíma í húsi sínu, og til
þess að geta haft afnot þedrra sem
ódýrust, þá notar stjórnin gróð-
ann, sem hún hefir af fjarsímunum,
til þess að hjálpa bændunum. það
væri yfirleitt stefna Roblin stjórn-
arinnar, að láta landbúnaðarflokk-
inn í fylkinu njóta allra þedrra
hlunninda og hagsmuna, sem henni
væri mögulegt að veita. Tilgang-
urinn væri, að koma talsímum upp
út um alt fylkið, og með því sér*
staka augnamiði, að hjálpa þeim,
sem búsettir væru í útjöðrum
fylkisins.
Andstæðingar vorir segja, að .
vér eyðum of miklu fc í talsíma-
kerfið, og að vér með því gertttn
fylkið gjaldþrota. þetta bendir1 til
þess, að þeir mundu, cf þeir næðn
völdum, afnema þjóðeign talsíma.
Næst talaði dómsmálastjórinn
um gagnrýni and s t æ ð i nga n na a
fylkisreikningunum, og sýndi, a'S
niiesta afrek þeirra á síðasta þitijíl
hefði verið að íhuga, hvort for-
maður Búnaðarskólans hefði borg'
að stjórninni nægilega mikið fynr
nokkra potta af mjólk, sem hann
fékk frá mjólkurbúi Búnaðarskol*
ans handa nýfæddu barni sínu.
Herra Campbell endaði raeðn
sína með þeirri ósk, að kiósendur
í Gimli kjördæmi vildu af aluo
vinna að því, að tryggja kosningtt
B. L. Baldwinsonar, svo að hantt
gæti starfað að hagsbótum Gimlt
kjördæmisins á nœsta kjörtímabili-
TIL LEIGU
]
í 3—4 mánuði (frá 1. júní) hús
með húsbúnaði á góðum stað t
vesturbænum, með mjög saon-
gjörnum kjörum. Hkr, vísar áj,