Heimskringla - 03.10.1912, Blaðsíða 6

Heimskringla - 03.10.1912, Blaðsíða 6
WINNIPEG, 3. OKTÓBER 1912 HBIMSKKIKGCA ik 6. BLS. MARKET HOTEL 146 Princess St. á móti markaOnam P. O'CONNELL, elgandl. WINNIPEQ Baztn vínföng vindlar og aöhlynning gM. Islenzkur veitingamaöur N. Halldórsson, leiöbeinir lslendingum. JIMMY’S HOTEL BEZTU VÍN OQ VINDLAB. VÍNVEITARI T.H.FBASEB, Í8LENDINGUR. : : : : : Jamcs Thorpo, Elgandl Woodbine Hotel 466 MAIN ST. Stnrsta Billiard Hall 1 NorövesturlandÍDD Tlu Pool-borð.—Alskonar vfnog vindlar Qistlng og fwOl: $1.00 á dag og þar yflr l.ennon A tlebu Eigendnr. Hafið þér húsgfign til sölu ? The Starlight Fumiture Co. borgar hæsta verð. 593—595 Notke Dame Ave. Sími Garry 3884 A. H. NOYES KJÖTSALl Cor, Sargent & Beverley Nýjar og tilreiddar kjöt tegundir íiskur, fuglar og pylsur o.fl. SIMI SHERB. 2272 18-12-12 I DOIUIINION HOTEL 523 MAIHSTAVINNIPEG Bjöm B. Halldórsscn, eigandi. P. S. Anderson, veitingamaður. TALSÍMI 1131 BIFREIÐ FYRIR GESTI. Dagsfœði $1.5o Legsteinar A. L. MacINTYRE selur alskyns legsteina oa mynmstðflur og legstaða grindur. Kostnaðar ftætlanir gerðar um innanhús tigla- akraut Sérstakt athygli veitt utan- héraðs pöntunum. A. L. HacINTYRE 231 Notre Dame Ave. WINNIPEO PHONE MAIN 4422 6-12-12 ATHUGASEMD við þrettán mánaða árið. Eitt af þeim málum, sem nú eru á dagskrá á meöal ýmsra menta- þjóða heimsins, er breyting á tíma- talinu. Gregoriska tímatalið þykir nú ekki lengur viðunandi. það er eitis og ýmsum finnist það vera fallið úr ‘‘móð’’ ; enda er margt, sem haldið hefir gildi sínu skemri tíma, þar &em það er nú á þessu hausti 330 ára gamalt. Ilel/.tu gallar þess eru taldir þeir, að almanaks mánuðirnir séu mislang- ir, og sami vikudagur hafi ekki sinn vissa mánaðardag ár eftir ár. Sá, sem fyrstur hreyföi þessu máli, minnir mig að héti Hesse, frá Pefú, Halin vildi skifta árinu í 13 mánuði, hverjum með 4 vikum eða 28 dögum. Árið átti ætíð að b\rja á mánudag, og einnig hver mánuður. Hverjum viku-degi hefði þá hlotnast sinn vissi mánaðar- dagur ár eftir ár. þrettánda mán- uðinn vildi hann nefna Tresember, sem mun vera dregið af latneska töluorðinu þrettán. Við skiftingu þessa koma út 364 dajar, og cr þá einn dagur eftir af hverju al- mennu ári. þann dag vildi hann gera að alheims helgidegi,. sem væri óskráður bæði sam viku og mánaðardagur. Á hlaupári skyldu báðir dagarnir vera sömu lögum háðir. Einniy þótti þessum hr. Hesse nöfnin á nóvember og desember vera illa valin, þar sem þau þýddu nnindi og tíundi mánuður, en þess- ir mánuðir væru sá elkíti og tólfti. Hið sama mætti segja um september og október, þar sem nöfn þeirra þýða sjöundi og átt- undi mánuður, en þeir eru sá ní- undi og tíundi í röðinni. "í'msir íleiri hafa ritað um breyt- ingar á tímatalinu. Breytingar- uppástungurnar eru Uestar hver annari líkar, og stranda allar á einu og sama skeri. Setjum nú svo, að þetta tíma- tal hefði verið innleitt við síðustu áramót, af því þetta ár byrjaði á mánudag. þegar liðnir eru þrettán 28 daia mánuðir, verða 2 öagar eftir af árinu, af því það er hlaup- ár. þessir dagar eru mánudagur og þriðjudagur. þeir eiga að vera óskráðir og ekkert Iveiti að hafa. Næsta ár, 1913, bvrjar eftir þess- ari reglu á mánudag. En fyrsti dagur þess árs er miðvikudagur, og er þá ekki annað fvrir hendi en breyta dagaheitunum, þannig, að nefna þann dag mánudag, sem að réttu lagi er miðvikudagur. Af þessu geta allir séð breytinguna, sem kemur á daga og vikur árs- ins. Stinnudagshelgin færist yftr á virkan dág, og hygg ég að þeir yrðu margir, sem kynnu því illa, að hafa þannig “dagaskifti við drottinn”. Hlutfallið yröi hið sama með skifting þá, er “aðsenda” greinin í I.ögbergi skvrði frá fyrir skömmu. þar er ákveðið, að árið byrji á sunmidag. I.atigardegimtm, fyrsta degi ársins, á að sleppa. þó það tímatal vrði innleitt 1916, eins og gert er ráð fvrir í greininni, þá vrði útkoman hin sama eins og ég hefi bent á, ef Hbsse tímatalið htfði verið viðtekið við síðustu áramót. Árið 1916 er hlaupár og byrjar á laugardag. þeim tlegi vrði slept og sunnudaguriun tal- inn fyrsti dagur ársins. Uéltiist svo dagatalið óbreytt í þrettán daga mánuði eða 364 daga, þá er síðasti dagur ársins eftir og er hann sunnudagur. þeim degi viði að sleppa, þar sem árið er htanp- ár, og er þá sunnudagur næsti.r. Nú er gert ráð fyrir, að fvrsta deei hvers árs sé slept, og yrði þa einnig að ganga framhjá •námi- deginum og telja þriðjudagtnn fyrsta dag ársins 1917, og n.ína hann sunnudag. það ætti að vera öllu n ijóít, að regla þessi er svo barna’eg og fráleit trúarhtigmyndum krist.nna manna, að hún verður aldr.-i við- tekin. Tíminn getur aldrei runrið í sama vikudaga og. mánað í far- vetr ár eftir ár, nema með lmeyks’.- anlegri röskun á dögum og vikum ársins. Sérhvert alment ár endar á sama vikudegi og það byrjar. j/að ár, sem byrjar á sunnudag, <i dar einnig á sunnudag. Byrji ; l.iupár á sunnudag, þá endar það á tnánu dag. það gerir engan mun. h-mær á árinu deginum eða döguuum er slept, við þennan fyrirliugaða tímareikning. Röskun vikudaganna verður ætíð jieirri úríellingu suin- fara. Hugsast getur það, að einhveij ir merkir viðburðir skeðu á Jiess- um dögum, hinum óskráðu al- heims helgidögum, sem geymdir yrðu í sögunni um ókomnar aldir. Hvaða degi yrðu þeir viðburðir tileinkaðir ? Auðvitað alheims helgidegi. Degi, sem ekki væri skráður, og ekkert heiti hefði, hvorki sem mánaðar eða vikudag- ur, og væri þess vegna sama sem ekki til í tímanum. í Eimreiðinni 3. hefti 1912 er ritgerð um breyting tímatalsins, eftk iiirík Briem. Ritgerð sú er ólík öðru, sem ritað hefir verið um þetta efni, og því aðgengileg- ust. þó get ég ekki felt mig við, að mánuðunum sé slept. Hver mánuður er brot úr ársbeildinni, eins og dagurinn er brot úr heild vikunnar. Að ákveða daga ársins þannig, að tilnefna að eins viku- daginn, t. d. föstudag í 36. viku 1912 ; skammstafað ; 6—36—’12. það finst mér ekki eiga betur viö, heldur en að skrifa ; 6. september 1912. það myndu margir verða seinni að sjá nákvæmlega, á hvaða tíma árs sá dagur væri, heldur en þegar mánaðardagurinn er skrifaður. Mér mvndi geðjast vel að því, að hinar svonefndu hræranlegu há- t'ðir (páskar og hvítasunna) væru haldnar vissa sunmidaga ár eftir ár. þannig, að 14. sunnudagur ársins væri páskadagur, en 21. sunnudagur ársins hvítasunnudag- ur, eins og þær hátiðir voru nú á þessu ári 1912. Björn Pétursson. $300,000 fyrir ekkert. Sumir menn eru sérvitrir. Jtað er á allra viturid. En fáir sérvitr- ingar eru svo sérvitrir, að þedr séu fúsir til þess að verja 300,000 doll- ars í þágu þeirrar sérvizku. þetta er þó tilfellið með Mr. W. H. Nation, sem í sl. 46 ár hefir stöðugt þjónað sérvizku sinni, þótt hann við það hafi fæðið stór tap á hverju ári. Mr. Nation er auðugur Eng- lendingur. Hann hefir ákveðnar skoðanir á því, hvers kyns leikir ættu að vera sýndir í leikhúsum landsins. þegar hann varð full- veðja maður, svo að hann fengi fufl umráð sinna miklu eigna, sem veittu honum 50 þús. dollars inn- tektir á ári, tók hann að gera þær umbóta tilraunir, sem hann kvað nauðsynlegar á sýningar- sviðum leikhúsanna í Lundúna- borg, og því starfi hefir hann hald- ið áfram uppihaldslaust um 46 ára t ma, með árlegu fjártjóni, sem nú nemur alls fullum $300,000, eða* vel yfir eina milíón króna. Hann byrjaði með þvf, að láta útleggja úr frönsku og öðrum tungumúfum þau leikrit, sem hann áleit viðeigandi fyrir brezka al- þýðu að horfa og hlusta á. Hann tók á leigu árlangt hvert leikhús- ið á fætur öðru í Lundúnaborg og valdi jafnan þau, er voru næst miðstöð borgarinnar og mesta aðsókn höfðu. Eu svo hefir jafnan farið, að fólk hefir sneitt hjá að sækja }>essi kikhús, bæði vegna þess, að því fellur ekki við leikina, sem Mr. Nation lætur sýna, og einnig af því, að öll brezka þjóðin hefir lært að þekkja h'ann sem ein- kennilegan sérvitring, og gerir það því að skyldu sinni, að sneiða hjá honum og leikhúsum hans. Sum árin hefir hann tapað á leikhúsút- haldinu alt að $15,000 ; en hann læ.tur það ekkert á sig fá, en held- ur stöðugt áfraön í j>á átt, sem hann hyggur kiða til umbóta. Alþýða manna gerir gys að Mr. Nation, telur hann ekki með öllu ráði og virðist gera það, sem í hennar valdi stendur, til þess að gera öll hans fyrirtæki að engu. Mr. Nation er nú 69 ára gamall, og hefir síðan hann varð lögaldra, stöðugt varið £é sínu til j>ess, að bæta leikhús Lundúnaborgar, eftir því, sem hann hefir álitið bezt við eiga. En alt hans brask hil-fir þó reynst einkisnýtt. — Um þetta sagði hann nýlega : Yitanlega liefði ég v ljað græða fe á leikhúss-starfi mínu, en hins vegar vildi ég ekki sýna nokkurn leik á leiksviði, sem ég ekk væri ánægður með, jafnvel þó ég vissi, að í honum felddst gróðavon. Til dæmLs vildi ég ekki sýna einn af jæssum lausungarleikjum, hvað sem í boði væri. Heldur kýs ég liina saklausu sjónleiki, sem í há- vegum voru hafðir fyrir hálfri öld. En gallinn virðist að veu*—ekki í þeim sj.'nleikum, sem ég læt sýna, ht-ldur í breyttum smekk jyess filuta alþýðunnar, s:m nú sækir þessar skemtanir og sem hefir tek- ið algerðum breytingum á síðastl. mannsaldri”. þessi tnaöur hefði fyrir löngu verið orðinn gjaldþrota, þrátt fvr- ir hans miklu ársinntektir, hefði' hann ekki gert það að fastri reglu að leigja jafnan beztu og fjölsótt- ustu leikhús borgarinnar, og sem æfinlega hafa nokkra aðsókn, — hvað sem framfcr þar á leiksvið- imt. En enginn neitar því, að hann hefði getað gert og hefði gert svo miklu betur með því að verja sín- um mikla auði til annars þarfara, en að skemta léttúðugmn leik- húsa-sækjendum, því að margir eru J>eir á Englandi, sem verð- ugri eru hjálpar. Gleymiö ekki, að utanáskrift sr. Magnúsar Skaptasonar og Fróða er : 81 Eugenie St., Norwood Grove, Man. Tækifæranna land! Nokkrir þeirra miklu kosta, sem Manitoba fylki býður þeim, sem óska að bæta hag sinn, sýna hvers vegna þeir ættu að velja sér heimili innan takmarka fvlkisins. TIL FÖÐURSINS. Frjósemi jarövegsins og loftslagið hafa gert Mani- toba fylki heimsfrægt, sem framleiðslustöð N o. 1 h a r d hveitis. Til bændasonanna býður Manitoba ókeypis búnað- armentun, í búnaðarskóla, sem er í fremstu röð slikra stofnana á meginlandi Ameríku. TIL HANDVERKS- OG VINNUMANNA. Blómlegar iðnstofnanir í hraðvaxandi framfara- borgum keppa um allskyns verkfróða og óverkfróða vinnendur með háum vinnulaunum. þar er ótak- jnörkuð og arðsöm atvinna fyrir alla. TIL FJÁRHYGGÉNDA. Gnægð af vatnsframleiddu rafafli á fágu verði fyr- ir framleiðslustofnanir. Frjósöm lönd. Maxgbreyti- leg og ótakmörkuð náttúru auðlegð. Fullnægjandi- flutningstæki. Ungar og framfaramiklar borgir. — Alt þetta veitir vitsmunum, fjármagni og dugnaði tækifæri og gróða, óviðjafnanlegan nokkurstaðar og umfram beztu vonir. Vér bjóðum yður öllum að koma og verða hlut- takaudi í vorri vajjqandi framför og framtíðar mikil- leik. Skrifið eftir frekari upplýsingum til : J08. BUliKK, Induttrial Bureau, Winnipeg, Manitoba. JA8. IIARTNEY, 77 York Street, Toronto, Onlario. J. F. TENNANT. Oretna, Maniloba. W. IV. UNS WORTH, Emerson, Manitoba; S. A BEDFORD. Deputy Minnister of Agriculture, Winnipeg, Manitoba. Meö þvl aö biöja tefinlega ura ‘T.L. CIQAK,” þá ertu viss aö fá ágætan vindil. (LNION MADE) Wewtern Clgar Faetory Thomas Lee, eigandi WinunipeK > « ♦ \^ITUR MAÐUR er varkár rneð að diekka ein- ^ ~ Y göngu hreint öl. þér getið jafna reitt yður á. « > » » » » ♦ ♦ ♦ > » 5 DREWRnjjEDWOOIUACER það er léttur, íreyðandi bjór, gerður eingöngu úr Malt og Hops. Biðjið ætíð um hann. E. L. DREWRY, Manufacturer, WINNIPEG. 99999*9*WW9**W*W** ********************** I Sigrún M. Baldwinson ^TEACHER OF PIANoð C5±._____________3) 727 Sherbrooke St. Phone G. 2414 Það er alveg víst að það borg- ar sig að aug- lýsa f Heim- skringlu ! 108 S ög u s a f n Heimskringlu lieita andlitið á herragarðseigandanum. þar stóð hún, reiðubúin til að hlaupa ofan stigann, ef hann Aiálgaðist hana í annað sttftii ‘Eg fiýtti mér inn í húsið áðan til að sækja um- búðir’, mælti hún alvarlega og hniklaði brýrnar, ‘en þegar ég kom út aftur, þá varstu íaxinn. ‘Ég veit «ági, hvort mér einni er um þetta slys að kenna ; að vísu fór ég ógætilega að. Ég hafði engan frið ; ég varð að koma hingað ; ég vil enga sök hafa á sam- vizkunni, sem edgi sé bætt fyrir, hvér svo sem í lilut á’. LEr það svo? Jæja, þakka j>ér fyrir hluttekning- iina’, mælti hann með bitru brosi, um leið hann gekk að borðinu. ‘þú getur fariö alveg róleg heim <il þín ; mér einum var um að kenna, því ég treysti *vo á ^óðsemi sláttukonunnar. Svo sérðu líka, að •ég hefi plástur til að leggja við sárið---- ‘það dugar ekki’, greip hún fram í og faerði sig nær ; ‘skurðurinn er djúpur, ég hefi séð j>að og ég hefi áburð, sem bætir að íullu og dregur allan sviða úr’. Hún tók lokið af körfunmi og tók þar upp úr gamalt lérept. ‘Lofaðu mér að binda um hendina. Jkt er það alveg óhætt, ég er ekki alveg óvön þess háttar starfi’. ‘Nei, }>akka þér fyrir! Hvað hugsarðú ? Getur þú vænst þess, að ég vilji þiggja svo mikið af þér ? Aldrei! Ég veit helzit til vel, hve ljúft þér fellur að þurfa aö veita öðrum hjálp þína. Manstu ekki eft- ir, Jægar ég uppi á brúnni varð að biðja urr* hjálp til þess að geta losað mig ? Farðu nú heiim, eða rétt- ara sagt til Grafenholz, og segðu skógverði að haíkn geti kamið í kveld eftir bókinni’. Hún gekk að borðinu, rakti umböndin í sundur, i vætti þau í meðulum, er hún hafði haft með sér ; i hún gexði alt þetta svo fijótt og hljóðlega, eins og ( æfður sáralæknir, er á við óhlýðinn sjúkling að stríða. Bróðurdóttir amtmannsins 109 ‘þú mátt ávita mig eins og þú vilt, fyrirlíta mig ef unt er enn meira en áður, — ég fer ekki fyr en cg hefi gert skyldu mína’, mælti hún fastlega. ‘Ég vil ekki skyldurækni þína ' ég þigg hana ekki og íullvissa þig um, að ég tel ekki til neinnar skuld- ar hjá þér. Ertu nú ánægð ? ’ Hún hristi höfuðið. ‘Ég var áðan f slæmu skapi og reitti þig til reiði með fljótfærni minni. Ixeknar verða að sýna þolinmæöi, og þess vegna bið ég j>ig áð fyrirgeía ókurfceási mina’, — og hún rétti honum feimnislega hendina, ‘Of mikið umstang út af engu’, ælti hann hálf- hlæjandi og Ié.t sem hánn sæi eági hönd hennar. það tekur ekki að tala um aðra eins rispu og J>essa, og þó ég standi nú kyr meðan þú bindur um, þá er ég vís til að rífa }>að alt í burtu aftur. Eg er svo óþolinmóður’. “Gerðu svo vel’, mælti hún rólega. þetta hreif. Hann studdi vinstri hendinni á borð- ið, rétti henni J>á hægri og sneri sér undan, án jæss að segja eitt einasta orð. Hún lilaut að haía vanist sáralækningum ; eng- inn hversdagskvenmaður hefði getað meðhöndlað sár eins og hún geröi. Hr. Markús sueri sér hægt að henni. ‘llefir jvú gengið á lækn.askóla'?1 spurði hann. ‘Já, en að eins stuttan tíma, og ekki í J>eim til- gangi að verða hjúkrunarkona ; ég vildi að eins læra svo mikið, að ég gæti hjálpaö j>eiim, sem hjálpar 110 Sögusafn Heimskringlu þyrftu, þar til hægt væri að ná í læknir’, svaraði Margvislegt flaug í huga hans, er hún, án þess að hætta við verk sitt. Nú leit hún innanum annað. Dreymandi virti upp. ‘þú verður að leita læknis’, mælti hún enn- fremur, og hann sá tár koma í augu henni, — ‘ljár- inn hefir rifið holdið svo mllcið’, t v Hann hló. Saumaðu á fram, og treystu á heil- brigði tt íra’. Hún beit saman tönnunum og hélt áfram ijótt og fimlega ; samt skulfu fingur hennar við og við. það var eitthvað undarlegt við hana. Hvæðan var hún ? Talsháttur og öll framkoma hennar bar jæss vott, að hún ætti kyn sitt að rekja til mentaðs fólk, og þó gegndi hún allri vinnu, og kenslukonan sem vissi hvern gimstein hún hafði að gieyma, hafði hana al gerlcga á sínu valdi og neyddi hana í niðurlægingar- stöðu þá, er hún var í. Hvað gaf hinni sjálfselsk- andi heimasætu vald yfir þessari gáfuðu og mentuðu stúlku ? Hann horfði niður á fallega höfuðið, er beygði sig yfir hehdi hkns ; hann virti fyrir sér þykka, brúnh hárið, er hafði næstum dáleiðandi áhrif á hann. Hann dró andann d.úpt. Sem svört gjörð yfir fannhvítan hálsúin lá ílauelsbandið, hnúturinn ofurlítiö farinn að r.akna upp. Bar hún við hjarta sér dýnmætan menja- grip, er hún aldrei tók af sér ? Haun blóðroðnaði af afbrýðissemi, og hann sárlangaði til að taka í endann og fleygja öllu saman langt í burtu. Stúlkan hafði víst enga hugmynd um órósemi hans, ella myndi hún eigi hafa litið svo glaðlega og hreinskilnislega framan í hann. Hún hafði nú bund- ið um hendina, og lagöi liana blíðlega á borðið, og svo fór hún að ganga frá dóti sínu. ‘þakka þér fyrir’, mælti hún og var sem henni hefði létt fyrir brjósti ; ‘ég ætla að koma aitur á morgun og vita, hv.ernig sárið hefst að’. Hann hafði ekkert á móti því, heldur þagði. tvinnaðist hvað hann hana fyrir sér ; honum fanst sem hvirfilvindur ieæmi og feykti meö sér lirörlega sumarhúsinu, íljótar en nokkur mannlegur kraftur hefði getað gert, og staðnæmdist. það eigi fyr en á stræti því, er Markúsarhúsið stóð. þá varð herragarðurinn Grafenholz með alt sitt leynd Bróðurdóttir amtm-annsins 111 « anuái langt í burtu — í Thuringen skógunum. þá varð hún frjáls. þá átti hann hana elnn,. og aldrei skyldi hann sleppa tilkalli tili hennar. — Já, þannijg óf hann hugsanavefi sinu J>ráð fyrir þráð, meðan hann stóð við hlið hennar og andaði að sér þægileg- um ilm — ilmvatni kenslukonunnar —, >er einuig lagði af grófu vinnuíötunum stúlkunnar. En hvaö hindraði hann í að leika hvirfilvind og biðja hennar ? Ekkert annað en viljakraftur stúlk- unnar sjálfrar. Skyldi honutn geðjast að því, að þjónustustúfka,. aiúOíruinnsins ségðr ho&uan þurtéga, að hún værí honutn mjög þídíkEát,. en hún kærði síg ekkett um, að véfðn. húslreyjn í MáxkúSar-villa. Að vísu kam það í bága við metorðagirnd húsmóður hennar ; en samt þóttist h'ann viss um, að svo yrði, og hr. Markús, sem heirna gat sagt alit,, sem honum datt í hug í það og> það skiftið við hin tízkubúnu daðurskvendi, beit nú saman vörunum, svo aö ekkert orð, er hann. gæti fengið ákúrur fyrir, hryti af vör- um haos. 15. KAFLI. VaKalega hafði: hann ekkert á móti því, þó hann sæi frú Griebel koma inn til sín ; honum þótti gam- an að tala svolítið við hana, en nú lét honum ekki sem bezt í eyrum skóhljóðið hennar, er hún kom upp sti'gann.. Hann sá, að stúllcan blóðroðnaði, en samt hélt hún áfram að takai saanan dót sitt, og var hún aö vefja saman umbúðirnar, þegar frú Grie- bel opnaði' dyrnar. Lovísa litla kom með henni, og báðar báru þær bakka, fulla meö kaffi, berjamauki.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.