Heimskringla - 24.04.1913, Síða 1

Mrs A B Olson
j i" u
XXVII. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN, 24. APRÍL 1913.
Nr. 30
Aðstoðar-fylkisritarinn nýi.
B. L. BALDWINSON.
Uins og sjá iri'ú á oörum stuð
í blaöinu, helir B. L. Baldwinson
veriö útniefndur aðstoöar-ríiögjaíi
í Manitobba stjórninni, or lætur
|)ar meö af ritstjórn Ileimskringlu
O" binemensku. ]>etta er i fyrsta
skifti í sögu þessa lands., sem ís-
lendingur hefir hlotiö slíkt em-
bætti, ojt vel var ]>að, • að fvrsti
íslen/.ki maðurinn i þann sess
skvldi vera starfanum veröngur
orr vaxinn, maður, sem þar er
löndum sínum til sórna og gagns.
Heimskringla missir mikið. er
Baldwinson lætur af ritstjórn
liennar. ]>egar hann keypti blaöið
1898, var f járhagsástand þess mjög
bágboriö, en svo heiir honum tek-
ist meö hagsvni siuni og raðdeild
að rétta það við á þessum tæpa
15 ára ritstjórnartima sínum, aÖ
nú er blaöiö velstætt. Kitstjórnin
hefir honum íariðS prýöisvel ur
hendi, og má fullyrð’a, að læröir
menn, sem svo eru kallaðir, hefðu
mátt gæta sín, aö verða ekki í því
tilliti eftirbátar hans, enda hefir
Ileimskringla aldrei att jafn mikl
um vinsældum aö fagna og undir
stjórn hans.
Sem þingimaöur hefir Baldwin-
son revnst hinn nvtasti, og jafnan
látið mikið til sín taka á þingi.
Kjördæmi sínu hefir hann reynst
sá lang-duglegasti og framkvæmd-
arsamasti þingmaðurinn, sem það
hefir nokkurntíma haft. Og að
hann nú skilur viö það, væri því
óbaetanlegt tjóli, væri ekki því s\ o
variö, að í þessari nýju stööu
sinni, er hann megnugur að verða
bví að miklu meira liöi en sem
þingmaður þess.
Blaðið Winnipeg Telegram fer
meðal annars svofeldum oröum
um útnefning Baldwinsons og
þingmenskuhæíileika hans, í rit-
stjórnargrein 21. þ.,m.:
“ Mr. B. L. Baldwinson, þing-
maður Gimli kjórdæmis, sem uu
verður liinn nyi aöstoðar-fylkisrit-
ari, gj- gæddur agætum hæfileik-
um fvrir ]>essa ábyrgöarmiklu
stöðu. Mr. Baldwinson hefir verið
einn allra nýtustu og hæfustu
þingmanna fvlkisins, otr hann hefir
fvlliles>"a verðskuldaö hiö mikla á-,
lit, sem kjósendur hahs hafa haft
á honum. Aö burtför lians af
þingi væri liinn mesti söknuður, ef
^ar meö hiö opinbera væri svift
þiónustu hans”.
Hérfemlir menn meta og virða
Baldwinson. Landar lians gera hiö
sama, og líklega er enginn tslend-
ingur í Vesturheiflii jafnmikið og
um leið jafnvel þektur og hann.
Vinsældir sínar á hann öllu frem-
ur að þakka lipurð sinni og hrein-
skilinni framkomu og áre.iötanleg-
leik sínum í viöskiftum. islending-
ar víðsvegar út nm nylendur hafa
átt góðan og ráðhollan m>ann þar
sem'hann hefir verið, enda hafa
þeir fjöldamargir oftlega leitað
ráða hans og hjálpar. AUa tíö hef-
ir hann góðfúslega gert ]>etta, og
án nokkurs endurgjalds.
Baldwinson hefir frá þyí á ung-
lingsárum verið framurskarandi
duglegur. það er áhugi hans,
dugnaður og framtakssemi, ásamt
góðum gáfum, sem gert hafa ,hann
það sem hann er — einn okkar
fremstu og nýtustu manna. þdgar
tímar líða og sú stund rennur upp
að saga Vestur-lslendiuga verður
rituð rétt og hlutdrægnislaust, þá
livgg ég aö nafn B. I,. Baldwin-
sonar muni skráö sem eins liins
merkasta Vestur-lslendings, sem
kominn er austan um haf.
G. T. T.
Edrnund L. Taylor.
Tuttugu og fimm ár í hjónabandi.
Séra Fr. J. Bergmann og frú, sem héldu silfurbrúðkaup sitt 18.
]>. m. Grein um silfurhrúökaui>iö vr á 5. hls.
Kosningarnar í Alberta.
Conservativar vinna 18 þingsæti.
var. Con-
ný þingsæti,
ILerra Kdmund L. Tavlor, K.C.,
sem sækir nm bingmenskn ■ í Gimli
kjördæminu í stað B. L. Baldwin-
sonar, er einn af be/.tu þektu og
ínest mestnu lögmönnum Winni-
peg borgar. Ilann er fæddur í
Ontario fvlki fvrir rúmlega hálfri
öld síðan, en mestan aldur sinn
liefir luinu alið í Manitoba.
Ilann kom til Crvstal Citv áriö
! 1881 með föður sínum setu reisti
Ivar bú. Kins og margir aörir af
duglegustu og ágætustu mönnum
| Vestur-CaJíada fékk hann sína
fyrstu reynslu og undirstöðu sem
! bóiidapiltur. Ungvir gekk liann á
keúniaraskóla, og var barnakenn-
ari nm hríö. Síöar tók hantv aö
j nema lög, og árið 1895 varð hann
ináilafærslumaður. Ilann er nú að-
almaðurinn í e.inu stærsta lög-
! inannafélagi Winnijveg borgar. Kn
j þó nú lögmannsstörfin hafi tekrð
, mikiö af tíma hans, lvefir hann
! samit haft vakandi auga á endur-
j bótvvm og framförum fylkisins, og
aldrei látiö • tækifæri ónotað, er
I ltunn mátti því að gagni koma.
í stjórnmálum hefir hann alt af
I yeriö sterkur Conservative, en lvef-
ir þó aldrei látið flokksofstæki
| blinda sér sýn, og því aldrei liikaö
\ ið að stvðja það af alefli, sem
j honum fanst rétt vera. Hann hefir
I þ'esíJ vegna áunnið sér virðiiigu
ekki einungis sinna llokksbræðra,
heldur og pólitiskra andstæðinga
sinna.
Gimli kjóseiidum er sæmd að fá
jafn mikilhæfan mann fvrir þing-
mann sinn og E. L. Taylor er, og
mun hann revnast þeim þarfur
fulltnvi.
Edmund L. Taylor mvindi verða
mikill stuðningur fyrir löggjafar-
þing Manitoba og stjórn fvlkisins.
Fvlkiskosningar fóru fram í Al-
berta á fimtudaginn var, og lauk
svo, að Ki'fton stjórnin hvldur
völdum áfram, þó mieö talsvert
minna fylgi en áður
j servativar unnu 10
og erit nú 18 i þinginu. Mest íylgi
st jórnarinnar var i famennustu
kjördæmunum, sem mestan stvrk
lvafa orðiö að þiggja úr fylkis-
■kjóðd til íramkvættida, og fram-
vegis verða áð vepi komin upp á
1 náðararma stjórnarinnar. Conser-
j vativar voru langsterkastir í bæj-
j unum og unnu öll kjördæmi þar
: að einu undanskfldu. í Calgary
fóru I/iberal ]iingmannsefnin slíka
fýluför, að ]>eir mistu tryggingar-
fé .sftt. Einn af ráðgjöíutn stjórn-.
i arinnar, Hon. Mitchell, samgöngit- j
málaráðgjafi, fvll í Medicine Hiat,
jtg sjálfur stjórnarformaöurinn, ,
' A. I,. Sifton, féll í McLeod kjör- !
i dæminu ; en liann hafði haft þá
j fvrirhvggju, að vera í kjöri í tveim
ur kjördæmum, og náði hann
kosningu í hinu, Vermillioti, setrt
1 er útkjálka kjördæmi.
þóv Conservativar vrðtt að þesstt j
sinni itndir, mega l>eir vera á- j
tiægðir með úrslitin, ekki sí'/.t ]>ar j
sem þeir hlutu meit'ihluta greiddraj
atkvæða. Svnir ]taö, að almenn-!
iitigur fvlgir þeim, ]>ó kjördæma-
skiftingin og vélahrögð stjórnar-
innar bægðtt l>eim frá að ná íleir-
tölu þingmanna.
BALKANSTRÍÐIÐ.
Stríðið milli Tyrkja og banda-
þjóðanna er'nú sem næst á enda,
því bandaþjóöirnar hafa nn til-
kvnt stórveldunum, að þ*r sétt
reiöubúnar að ganga að friðarskil-
málum þeirra. þó ei; Montenegro
hér undanskilið. Stórveldin hafa
fastráðið, að láta þetta smáríki
ekki hafa borgina Skútari, og hafa
áskiliö hana hinu ttvja konttttgsríki
sem mvnda á, Albaníu. Ett Svart-
fellingar telja sér lífsspttrsmál að
fá Skútari, og neituðu þeir að
hlýðnast kröfum stórveldanna, að
liætta umsátrinu ttm borgina. En
þá brttgött stórveldin óöar viÖ og
sendu herskip til Svartfjallalands
(Montenegro) og liótuðu þau, aö
ráðast á kotríkið, e'f ekki væri
htvðnast kröfttnum.
Svartfellingar ltafa þó énnþá
þverskallast, og ennþá heldur um-
sátrið áfram ttm Skútari, og ekki
ltefir floti stórveldanna anttað gert
en að loka einni höfn og taka
lvstisnekkju Nikulásar keisara. En
litlar líkttr erti til annars en að
Svartfellingar veröi að lúta ofur-
maigninu, eða að öðrttm kosti
verða afmáðir sem ríki.
Ilelzu atriðiu í friðarskilmálum
stórveldanna ertt : Búlgarir £á
Adríanój>el borg og austur Rtime-
líti alla, op- talsvert latld í ]>rasiliu
og Macedóníu. Serbar eignist land
fvrir siinnan sig 'sem svari 4Ó0 fer-
mílttm og greiöan aögang að Adr-
ía-hafi. Grikkir ltaldi Espirus og
ílestum beim borgtim, sem þcir
hafa unnið : einnig fá þeir eyjttna
Krít op fjöldamargar aörar evjar
i Grikklandshafi. Svartfellingum
er ætluð sneiö af strandlengjit
nteðfram Adría-hafi, og svo nokk-
ttrar fjárbætur fvrir missi Skútari.
Tvrkir eiga engatt striöskostnaö
að <rfalda, að eins láta löndin.
En bó m't bandaþ.óföirnar hafi
tjáð sig viljupar að gattga að
þessum friðarskilmálum, þá ríkir
þó rnjög mikið sundurlvndi þeirra
sjálfra milli, og eru bað Búlgarir,
sem því valda. Giera þeir kröftt til
borgartnnar Monastir, sem Serh-
ar ttnntt og halda, og Salonika,
sem Grikkir halda, en þær þjóöir
hafa harðlega neitað að gefa ttjtjt
borgir bessar, og gengið í banda-
lag til að verjast vfirgangi Bitlg-
ara. Nú hafa Búlgarir, að því ér
síðast fréttist, sent her nianns til
að taka Motiastir.
ógiftusamlegt væri, ef banda-
tíóðirnar ættu eftir að fara í hár
saJttan, en þá sannast enn hið
fornkveðna : “Agirndin er rót álls
ill”.
Fregn safn.
Markverðusru viðburðir
hvaðanæfa.
Ogilvie’s
Royal Household
Flour.
Gefur brauð sem jafn-
ast á við hver tvö,
FÁIÐ ÞAÐ HJÁ MATSALANUM.
Ogilvie Flour Mills Co.Lt^
Winnipeg, - Manitoba.
— Afar stórt verkfall stendur
vfir í Belgíu ttnt þessar mundir.
Er bað milíón ttianna, sem þátt
taka í því, og er það ttm land alt.
Mest ertt það verkamenn og iðn-
aðartnenn, sem verkfallið gera, o
eru það Jafnaðarmenn, sem kom-
ið hafa því af stað. Astæðuriiar
Wrir verkfallintt ertt kosningjarnar
á síöasta hausti og neitun stjórn-
arinnar, að rvtnka ttm atkvæðis-
rctt verkalýðsins. Kosningaréttur-
intt er tujög takmarkaður, og ttneg
inþorri verkamanna er ekki at-'
kvæðisbær. J afnaðarmenn haía
mótmælt þessttm órétti á undan- !
förnttnt þingum, en stjórnin hefir
ekki skipast að lieldur, og við síð-
ustu kosningar bægði stjórnin frá
sem mest hún gat atkvæðisbærum
verkamönttum. Strax og úrslit
kosninganna urðtt kttnn, hótuðu
J afnaöarmenn að koma á al-
menmi verkfalli um land alt, en |
]>ar setrt veturinn var í aðsigi og
\ íða þröng í búi, álitu hinir gætn- j
ari þeirra, að betra væri að fresta
því, þar til að betur blési og1
sæmilcgitr undirbúningur hefði,
\ erið geröur. Og nú hafa jteir
gert alvörtt tir hótunum sínum og
komiö verkfallinti á. Verkfalliö er
því eiingöttgu mótmæli gegtt örétt-
indum þeim, sem stjórnin hefir
heitt lagskattaða verkamenn, og ]
jtifnframt krafa uin almennan1
kosningarrétt fvrir alla fttllveðja j
kartonenn. Verkfallið hefir til þessaí
farið fram friðsamlega, og eru |
leiðtogar Jtess vongóðir ttm, að
stjórnin sjái sig knúða til að láta!
tindan og rýmka kostiingarrétt al-1
þvðunnar.
— T>rjú httndruð sjómettn drukn-j
uðit í ofviðri við strendur Nýja |
Sjálands um miðja fvrri viku. \
Mörg skip og bátar fórust eða |
ráktt á land.
— Kínverska lýðveldið virðist
nú komið í traustar skorður. Ilið
fvrsta kinverska þjóðþing kom
saman uin miðjan þeniiitn mániið
í höfuðborginni Beking, og þar
með liófst þingbundin lvðveldis-
stjórn ]>ar í landi. þingið skiftist í
tvær deildir, fiilltrúadeild og öld-
ttngadeild, og eru þingsköp og alt
fvrirkomulag mjög sniðið eftir
Bandaríkjaþinginu. Kínastjórn lét
strax eítir fyrstu þingsetu sam-
bvkkja boðskajt til alheimsins,
sem kunngierir frebis-vlirlýking
þjóðarinnar, að Kittu sé nú al-
frjálst land, laust ttttdan ánauðar-
oki einvaldsstjórnar og sé nú al-
fr;áls þjóð í alfrjálstt landi. ]>egar
boðskapttr þessi var lesinn ttj>j> í
Bándarikjaþingintt, var honttm
fagnað innilega, og Wilson forseti
sendi kínverska þingiiitt heillaósk-
ir. Bandaríkin hafa og nú viður-
kent hið kínverska lýðveldi, og hiö
sama hafa Sttður-Ameríkti lýð-
\ eldin gvrt, einnig Japanar. Ett
Evróptt ríkin ltafa enn sem komiö
er þverskallast viö aö viðurkenna
betta vngsta lvöveldi heimsins, og
tná þaö undarlegt heita. Nú er
frelsis og framfáraöld ríkjandi í
amla Kínaveldi.
— Alt er nú í báli og brandi
rnilli Frakka og ]>jóöverja, t'tt af
illri meöferö, sctn þvzkt feröafólk
varö fvrir á Frakklandi. Svo er
mál meö vexti, að fimm ]>jóÖverj-
ar, þrír karlmenn og tvær konur,
höföu kotnið til liæjarins Nancv,
sem er stutt frá landamærum
þvzkalands. bessir þjóðverjar fóru
]>ar á veitingahús, en þar voru
fvrir all-margir franskir stúdent-
ar, og þepar þeir urðu þjóöverj-
anna varir, tóku ]>eir að smána
þá í oröum. T>essu evröu þjóð-
verjarnir illa op svQruðu í sama
tón. Við ]>að reiddust stúdentarn-
ir op llugu á þjóðverjana og léku
þá illa, börðu þá með göngustöf-
um og nevddu þá tál að krjúpa á
kné fyrir sér og éta þurt brauð
og ]>vksu, sem þjóöverjunum
hótti óbærileg smán. Síðar, er
þjóöverjarnir komust út úr liótel-
inu, eltu stúdentarnir þá til járn-
brautarstöðvanna og misþyrmdu
þeim á ýmsa vegu á þeirri leið,
og á járnbrautarstöðinni sjálfri
nevndi skríllinn þjóðverjana til að
dan.sa og gera vmsar hnndakúnst-
ir, og börðu þá enn með prikttm
og köstuðu á þá saur þess á
milli. Lögregluþjónar og hermenn,
sem þar voru viö, létu þennan
leik með öllu afskiftalausan og
hlóu að eins að bænum þjóðverj-
anna um vernd. Loksins komust
]>ó Tvjóöverjarttir illa til reika af
stað með járnbrautarlestinni. —
T'annig er sagan sögð á þýzka-
landi, og í þinginu hafa orðið heit-
ar umræður um þessa ófvrirgefan-
lecu srtián, sem Frakkar hafi sýnt
þ.jóðverjum, en það sé ekki nema
eitt af mörgttm da'mum uj>p á liat-
ttr Frakka gagnvart hinni þýzku
þjóð. \Mest veður gera þó þýzku
blöðin úr þessu og leggja sérstak-
lega mikla áherzlu á, að konunuin
hafi ekki verið hlíft, þær hafi ver-
iö svívirtar og lamdar engu síðpr
en karlmennirnir. Á Frakklandi er
sagan sögð með öðrum hætti. þar
seyir, að nokkrir hálffullir stúd-
eutar og þjóöverjar hafi lent i
stælum á hótelinu, og hvorugir
ltaíi sparað aðra ; en konunttm
hafi engiu vansæmd verið sýnd á
tteiiiu hátt, og alt hiö mikla mold-
viðrj, sem þýzku blööin geri út af
þessu, sé aö eins gert í þeim til-
ganpi, aö æsa hupi manna á
þvzkalandi gegn Frökkum. Einnig
benda frönskti blööin á, aö þús-
undir þjóöverja heimsæki Frakk-
land mánaöarlega, og væri jafn
æst hatur gegn þjóðverjum eins
og þvzktt blöðin segja, mttndu lik-
ttr til, aö eitthverjir hinna þýzktt
gesta hefött haft einurö til aö
segja frá slíku. Annars er nú ltörö
rimma í blöðum beggja þjóöanna
út af þessum Nancv skandala, og
’"'zka stjórnin ltefir heimtaö, aö
franska stjórnin léti rannsaka
tnaliö og refsa sökttdólgiinum.
— Alfons Spánarkonungi var
nvveriö sýnt banatilræöi. er hann
reiö ttrn götur Madrid borgar.
Skaut Anarkisti á hann tveim
skotum, hitti annaö skotið hest-
inn, en konung sakaöi hvergi. Og
ekki brá konungi heldttr hiö
minsta. ITann lvfti að eins húf-
tintii og hrojraði : “Lifi Spánn! ”
,EMPIRE‘
HF 1 •
I egundir.
Þegar þér byggið hú9.
gerið þér þ;tð með því
auguamiði að hafa |>au
göð, og vandið þnr af
leiðandi efni og verk.
EMPIRE TEGUNDIR
—AF
A\ all Plaster,
AVood Fiber
Cement Wall
—OCr—
Finish
Reynast ætfð ágætlega.
Skrifið eftir upplýs-
ingtim til :
Manitoba Gypsum Co. Ltd.
WINXIPEG. MAN.