Heimskringla - 17.07.1913, Side 7

HEIMSKRINGL'A
WINNIPEG, 17. JÚLÍ 1913. BLS. 7
S. L. LAWTON
VEGGFÓÐRARI OG MÁLARI
Verk vandað.—Kost-
naðar-áætlanir gefnar
Skrifstofa:
403 McINTYRE BLOCK
Tal. Main 6397
Heimilistals. St. John 1090
J. WILSON
LADIES’ TAILOR & FURRIER
7 Campbell Bloök
Cor. Main & James St.
Phone Grarry 2595
DR. R. i. HURST
meMlmnr konnnRlega skurölæknaráÐsins,
útskrifaður af konunglega læknaskólanum
1 London. Sérfræðinflruf í brjóst o& tauga-
veiklun oe kvensjúkdómum. Skrifstofa 805
Kennedy Buildiní?, Portage Ave. { gagruv-
Eatoas) Talsími Main 814. Til viötals frá
10-12, 3-5, 7-9.
Stefán Sölvason
PÍAN0 KENNARI.
797 Bimcoe St- Talsimi Garry 2642.
::Sherwin - Williams í
P
AINT
fyrir alskonar
húsmálningu.
** Prýðingar-tfmi nálgast nú.
.. Dálftið af ÍSherwin-Williams
* * húsmáli getur prýtt húsið yð-
I. ar utan og inuan. — B r ú k i ð
4* ekker annað mál en petta. —
S.-W. húsmálið málar mest,
*j endist lengur, og er áferðar-
.. fegurra en nokkurt annað hús
" * mál sem búið er til. — Komið
inn og skoðið litarspjaldið.—
J CAMER0N & CARSCADDEN
QUALITY UARDWARE
$ Wyriyard, - Sask.
Agrip af reglugjörð
dm heimilisréttarlönd í C a n a d a
Norðvesturlandinu.
Sérhver manneskja, sem fjöl-
■kyldu hefir fyrir aÖ sjá^ og sér-
hver karlmaöur, sem oröinn er 18
Itra, hefir heimilisrétt til fjóröungs
lúr ‘section’ af óteknu stjórnarlandi
í Manitoba, Saskatchewan og Al-
berta. Umsækjandinn veröur sjálf-
nr aö koma á landskrifstofu stjórn
arinnar eöa undirskrifstofu í því
héraöi. Samkvæmt uraboöi og með
■érstökum skilyrðum má faÖir,
móðir, sonur, dóttir, bróðir eða
■ystir umsækjandans sækja um
landiö fyrir hans hönd á hvaÖa
■krifstofu sem er.
Skyldur. — Sex máiaða á-
búð á ári og ræktun á landinu i
þrjú ár. Landnemi má þó búa 4
landi innan 9 mílna frá heimilis-
réttarlandinu, og ekki er minna en
60 ekrur og er eignar og ábúöar-
Jjörö hans, eöa fööur, móÖur, son-
ar, dóttur bróður eöa systur hans.
I vissum héruöum hefir landnem-
Inn, sem fullnægt hefir landtöku
skyldum sinum, forkaupsrétt (pre-
emption) að sectionarfjóröungi á-
löstum viÖ land sitt. Verð $3.00
ekran. S k v 1 d u r rVeröur aÖ
sitja 6 mánuöi af ári á landinu í
6 ár frá því er heimilisréttarlandið
var tekiö (aö þeim tíma meötöld-
lum, er til þess þarf að ná eignar-
íbréfi á heimilisréttarlandinu), og
60 ekrur veröur aö yrkja auk-
reitis.
Landtökumaöur, sem hefir þegar
notaö heimilisrétt sinn og getur
■kki náö forkaupsrétti (pre-emtion
4 landi, getur keypt heimilisréttar-
land í sérstökum héruöum. Verö
$3.00 ekran. Skyldur : VerÖiÖ að
sitja 6 mánuöi á landinu á ári í
þrjú ár og rækta 50 ekrur, reisa
hús, $300.00 virBi,
W. W. C O R
Deputy Minister of the Interior,
Borgið Heimskringlu!
7/7 bindindismanna.
það lamiar oft þróttinn, að leika þaö tafi,
sem lífið oss réttir í mundir,
og því er hver skcmtiferö yngijandi afl,
og æfinnar glöðustu stundir.
Við skulum nú gera’ okkur lífið að leik,
því ljúft er á Gimli að finnast ;
í blómfögrum lundi, und blaðgræmn eik,
sem bræður og systur að kj-nnast.
Ef aflið er lamað — þó andinn sé frjáls —
hjá ættarlands dætrum og sonum,
þá veitist hver uppfylling að eins til hálfs
þess alls, er vér þráum og vonum.
Heiður ber hverjum, sem varðar þann veg,
þar villa’ er oss búin og hneysa,
og það gildir saimia, hvort þú eða ég
á þrótt til að styðja og reisa.
Og þeir, sem að Backusar veikt hafa vald
— þó vinnist það miður en skyldi —
þeim er ekki talið í gulli sitt gjídd.
— En göngum samt ekki úr hildi.
Og knýtum nú fastar vor bræðralags bönd,
það brestur ei hér til þess næöi ;
þar bárurnar leika við laufgróna strönd
°g Ijóða’ okkur dularfull kvæði.
Og ef vér í framtíð ei reist fáum rönd
í rótnn, við Backusar sinna,
þá réttum við h\7ert öðru hjálpandi hönd
unz hepnast oss sigur að vinna.
Og sérhver mun öðlast sín erfiðislaun,
þá unninn er vínguðinn sterki.
Og það verður endirinn á þeirri raun,
ef ótrauð við göngum að verki.
Björn Pétursson.
Þankabrot.
South Bend, 31. maí ’13.
Heiðraði ritstj. Ilkr.
Beztu óskir, og þökk fyrir birt-
ing greinar minnar um upprisuna.
Ekki er hægt anilað að sjá, en
fvrs’tu samskifti okkar hafi tekist
vel, hvað svo sem af þeim leiðir,
því fáum tekst að gera svo öllum
líki og hefir sjaldan goðar afieið-
ingar. Mjög oft er þa'ð svo, aö
],ess betur, sem fvrir einn er gert,
þess heimtufrekari gerist hann. —
þannig má, það nú sýniast um mig
núna, þar sem ég nú strax sendi
hér með aöra grein, hverja mér
þvkir líklegt að Heýnskringla taki
inn til enn frckara víðsýnis því
sé nú um það búið að ræða. Mcr
hefir fundist Baldvin svo mjög
misskilinn, og beittur lítilmannleg-
um ónotum, er hann engu hiefir
svarað, «ð mér finst sjálfsögð
skylda, aö veita honttm lið, að
ekki sé graíinn lifandi, svo djúpt
niður undir vanans heims-bicytu
for, — siðspillingar sorgarleiksins,
Að menta sig í þeirri list að
snapa saman glæpsamlegítr athafn-
ir úr spiltu mannlífi til að leika
sér að á lciksviðinu, sé ég ekkert
lofsvert. Sýnist það fnemttr víta-
vert. það er nóg að eiga kost á
að sjá það í sögunum og vera þar
mönnttm til viðvörunar. En röng-
um heimshætti og meirihluta ald-
arabdans þykir vænt ttm þetta,—
þvkir sómi að viðhalda þesstt og
kentta það. því ekki það ? þetta
er lífið1 í brjósti fjöldans og sér-
staklega þeirra, sem sagðir ertt
mikilmenni. Heimurinn stærir sig
af gamla villudómnioti' og dýrs-
eðlishvötnnum í ætt sinni enn í
dag. Er dvrT en ekki maöur, og
á meðan hann er dýr, er honum
ekki eiginleg.t að vera maður.
Að líkindttm ttm þennan árs-
tima eru allir í önnttm og Hkr.
berast ekki mjög ritgerðir utan að
frá ; samt sem áður ætlast ég ekki
til, að mín þankabrot sitji í fyrir-
rúmi fyrir annara, sem eru nauð-
synlegri og betri.
* * *
það hefir verið b«ði skemtilegt,
og í sjálfu sér væri þess vert að'
vera í stað þess að kallast upp-
byggjandi, að lesa blöðin síðan
það mikla og fræga leikrit Jó-
hanns Sigurjónssonar frá Laxa-
mýri, Fjalla-Eyvindur, fór að
verða umtalsefnL Víst hefir ekk-
ert iruálefni verio tekið inn í éest-
ur-íslenzku blöðin, sem meira hefir
stutt að sálarvakningu fyrir trtttnn
sinna spámanna, , en það í sjálftt
sér einstaka skáldverb af íslenzku
bergi brotið, — að tmdanteknu
pólitisku málajirasi ár hvert.
Og hverjttm ber nú mest þökk
og heiður fvrir, að það komst inn
í blöðin og hlaut bessar lofsverðu
umræður, sem lyfta skálditnt með |
ölltt þess fylgdarliði upp í þriðja
himinn — sjálfsagt að verðleiktim
— en aftur þeim fáfróðu, sem ald-
rei hafa lært að skilja, sjá og
meta blessun írá bölvun fyr en
nú, og sjálfsagt munu falla, ertt —
þ.ví nær — kveðnir niður til ltins
þriðja undirheims nú fvrir fáfræöi
og sitthvað líktt guðlasti, fvrir að
fjá ekki sólskinið, sem roðar fjöll-
in af skáldmæringnum í sannleik-
úns og hugmyndanna heimi ? þaö
er líkast því, að þessum skáldsins
dvrðlingum hafi fundist óhæfa, að
ætlast til fremra flugs skáldhug-
tnvnda af hálærðum manni á full-
orðins ára aldri, sem alla sína
krafta hefir helgað bókmentum og
lærdómi siðan hann koir. frá lífi
tnóður sinnar — eins og allir aðr-
í óviti, heldur en hverjum
öðrmu fáfróðum, óupplýstum, er
aldrei heíir á skóla gengið og engr-
ar andlegrar mentunar notið, —
hvorki í skáldlista íþrót't né öðr-
um fræðigreinum. Mér sýnist hér
svo irtikið djúp staöfest, sem eng-
an samanbttrð þolir. Til hvers eru
menn að læra á skólum í lleiri
tugi ára, ef vér megttm ekki frek-
ar treysta þeim að vita betttr,
skynja meira og láta frekar gott
af sér leiða almenningi til gagns,
leiðarvísis og uppbyggingar.
Já, hvyrjum ber mest þökkin
fvrir umræðurnarnar, s«n orðiö
hafa, vil ég spyrja ? Eg svara fyr-
ir mitt sjálfs þröngsýni og segi,
að þeim, sem fyrst tók til máls í
Hedmskringlu, beri mest þökkin.
Væru allir jafn lærðir og jafn fróö-
ú og jafn fjarsýnir, þá væri ekkj
ttm neina framþróun né missýni aö
ræða. þá væri endalatts kvrstaða,
og enginn megnugttr öðrurn að
kenna né skvnja fremttr en annar.
það má merkilegt virðast, hvað
því nær allir, sem til máls hafa
tekið, eru einsýnir og samhuga í,
að níðast á þeim, er lét fyrst til
sín hevra og gerði skvldu sina af
beztu vitund og tilfinningu, eins
og hann hafði gert sig vaxdnn til,
án þess að vera af öðrum vit-
kevptur né skólalærðttr, að nein-
um mun í það minsta. Engum
þeirra kemur til hugar, að því er
séð verðut, að niðurþrykkja ekki
lítilmagnanum. Nei, fylgja heldur
hinni landsvenjunni, og smána þar
með skaparann.
það ^er rétt og heiðarlegt að geta
séð og gefið hverjum það lians er,
oc viðurkent, að engum er hægt
að hreykja sér ha-rra en lært hefir.
það á hver það hans er, og það
ge.tur enginn tneð rét'tu frá honum
tekið.
Étg heimta með réttu mikið
meira af lærðum manni en ólærð-
um, og þess nieir, sem læröari er.
Jóhann, með náttúrlega ^g með-
fædda skáldgáftt, er ekkert hróss-
verðari af sínu dýrkeypta viti,
heldur en Baldvitt af síntt sjálf-
stæða og sjálfgefna viti. það er
atimttr og dýrkevptur þorskhaus,
sem er í tuttugu ár eða meir að
læra, ef hann að lokum stendur
vitsmunalega ólærðri alþýðu ekk-
ert framar. Alþvðan og þeir lítt
lærðtt,’ eiga hreint ekkert ámæli
skilið, þó ritdómar þeirra sýni
lágstæðari dómgreind og þrengra
útsýni en hinna, er mentunar hafa
notið. Hvorutveggja getur feilað
að sjá, hvað sannast er, eðlisupp-
lag hvers eins skapar það, og þess
konar tillit heimta ég að sá vitri
dómari hafi, og fram komi vægari
og óhlutdrægari, þó hlutdrægur sé,
því hlutdrægur verður hann að
vera eins og ástæður leyfa, annars
er hann ónýtur sem dómari. Að
því þarf að gá, að þegar einn
dæmir, þá dæmir hann samkvæmt
sjálfs réttsýni og réttlætis tilfinn-
ing, annars er hann hræsnari. þar
af léiðir, aö hver sem dæmir, hann
dæmir sjálfan sig. Hann er sinn
eigin dómari, hvorki meira né
minna að réttu áliti. Án þess að
vera að eðlisfari bœði jákvæður og
neikvæður fram kemnr óréttvís
dómur. Jákvætt eðli er framsækj-
andi, en neikvætt afturhaldandi,
hvort sem er til ills eða góðs. Sá
jákvæði maður sér ekki fremur
hvað bezt er, heldur en sá nei-
kvæði. Hann að eins segir já til
þess, sem hans vitund uppástend-
ur og honum finst gefa afieiðingar
sér í vil, og þetta gerir sá nei-
kvæði lika, og þó vinnur hver á
móti öðrum, og stríða hvor við
annan, fvrir misskilning hvor á
öðrum. þar sem jákvætt og nei-
nvætt eðli bvn-gir manninn jöfnum
hlutföllum, þar er friður og ein-
drægni og útsýnið á alla vegi og
rétt framþróun ríkjandi. Fram-
þróunin krefst þess, að já sé sagt
til þess, sem játa ber, og nei til
þess, sem neita ber. Og þar sem
þessi tvö öfl halda hjúskap og
ríkja í sama manninum i friðd og
einingu, þar gerast engin mistök ;
hvort stundar annars velferð. —
þessi eru alríkjandi öfl alnáttúr-
unnar og sköpunarinnar. Og hví
skulum vér meðtaka annað sem
óvin, liitt sem vin ?
Baldvin er jákvæður framsóknar-
maður, með þeirri virðingarverðu
lífsstefnu, að lyft.a þjóö sinni til
hærri flatar siðmenningar og dugb-
aðar, gegnum fjölfarnari farvegi
og auðrataðri en harmleikur Jó-
lianns tilvísar; það má vel ske, að
þar megi finna eina leiðina, sem
til lífsins leiðir, en að gera hana
að alfaravegi, mun seint takast.
þar fvrir er ekki gott að ákveða,
hvað til góðs má leiða, þegar alt
ketnur til alls. Vítin þurfa að
skoðast og þekkjas't til sinnar nyt-
semdar, rétt eins og hitt, er virð-
ist vera það gagnstæða og öllum
til góðs. Beztu framþróun fáum
vér gegnum revnslu lifsins. Fram-
tíðin skapast af þessari tið, sam-
kvæm orsaka lögmáli, og geldur
hverjum það, sem hann inu vann
sér. það eitt er rcttvis't, og annað
ekki goldið. “Hver maður tekur
sinn penitig fvrir það sem hann
geröi, og var frjáls str að kjósa.
Baldvin stendnr og fellur sínum
herra, eins og hver annar, fyrir
bað liann gerði, gerir og gera mun
Ilann á ekkert ámæli skilið fvrir
að lvsa leiksins sönnu hlið, er
fleiri hlutinn sér og skilur.
Hin hliöin, sii skáldlega og laun- ,
fræðislega, er ekki sú, sem nefna I
iná albvðkga. Ilún mttn miklu j
fremur vera ráðgáta minnihlutans j
og fvrir ])á eina að glíma við, sem j
mentun hafa náð og meira sjálf-1
stæði. þeir, setn hana skilja, gera
vel að lýsa henni og þýða fvrir ;
hinum fáfróðari, svo þeim gefist ,
tækifæri að hugsa, sjá og þekkja.
Skáldahugmyndir eru eins vel lág- ;
stæðar sem hástæðar, rétt eftir j
því, sem ræktaðar hafa ýerið. Öll
stórskáld hafa fvrst byrjað á litlu,
og frambróast fvrir æfingar og
eðlissamræma vandvirkni. En að
veröa listfrægt skáld þarf að lær-
ast eins og hvað annað verk á
löngum tíma unnið og æft. Og
svo er uitni allar hugmyndir fram-
scttar í bundnu eða óbundnu máli,
að bær eru ávextir langsamra til-
rauna og æfinga og innri eðlis-
hvata. það,i sem aðallega skilitr
skáldið frá hugsjónainannimun,
mun vera skáldsins takmarkalausa
eignarvald yfir'hugsun og orðvsili,
bar sem hugsjónamanninn vantar
orðavalið að klæða hugmyndir
sínar í.
Menn hvggja stundum, að skáld-
ið standi á hugsjónalegum há-
tindi mannlegs möguleika, þar sem
hann samanbindur í stef sem eng-
inn skilur hugarflug sitt nm loft-
geirpinn, og sér bar óþektar sjón-
ir, er hann sjálfur kemur ekki
skiljanlegri útlistun að, í almenn-
um orðum, og reynir heldur ekki
til, því þá yrði það að staðlaus-
itm vaðli, ^sannanlegum, er allir
teldu heimsku og vitleysu. En
betta dugir alþýðunni til að fá á-
lit á honum, sem gæddum yfir-
náttúrlegu viti og gáfum, er eng-
inn komist til jafns við, því hún
skvnjar ekki enn, hvernig þetta
innvinst. Hún skvnjar ekki, að alt
þetta er ávinningur tilrauna, já,
og ef til vill oftar mjög langvar-
andi tilráuna.
(Niðurlag næst).
Lesið Heimskringlu
SHINGLE BLACK Kolsvartur vatnsheldur
_____________________________ þakspóns 1 11 u r. s e m
glansar enn meira við
sólarhitann. Aðeins 50c gallónan í tunnunni. Kaupið það.—

Shinglesote,” Málara Creosote
—Tilbúið að blandast f alskonar liti,— 40c gaJlónan í tunnunni.
Mál o" litir alskonar, og ódýrara en
& HEILDSÖLUVERÐ FYRIR PEN-
INGA ÚT 1 HÖND. Skrifið, símið eða finnið oss að máli.—
CARBON OIL WORKS, LTD.
6« KING STKEET WINNIPEG TALS. GAKKY 940
THORSTEINSON BRO’S. & CO.
BYGGINGAMENN OG FASTEIGNASALAR.
Vér byggjum og seljum vönduð og góð hús og all-
ar tegundir af bygging-um, og seljum lóðir og lönd,
útvegnm lán á byggingar og lönd og eldtryggjum
hús og stórbyggingar. Véx skiftum bæjareignum íyrir
bújarðir, og bújörðum fyrir bæjareignir. Vér óskum,
að Islendingar tali við okkur munnlega, bréflega eða
gegnum síma,
815-817 Somerset Bldg.,
(næsta bygging austan við Eaton).
SKRIFSoFU SIMI MAIN 2992. HEIMILIS SIMI GARY 738.
WM. BOND
Higb Class Merchant Tailor
Aðeins beztu efni á boðstólum. O
Verknaður og snið eftir nvjustu 5
tízku. — VERÐ SANNGJARNT. 2
Verkstæði :
Room 7 McLean Block i!
530 Main Street !!
*•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•♦•
ÍJ
t
-f
t
-f
t
-f
t
■f
0
-f
0
-f
t
ILl;
t frost i
iiggur f
-*-f-»-f-*-f-«-f-»-ff-»-f-%"f-»f-»-f-»-f-»-f -fV
íSJALFSTÆTT HElMtLl*
afn ódýrt og útkjálka bæjarlóð. Milt loftslag. Ekkert
á vetrum, engin sumarfrost. Ekkert ónýtt land. Liggur
að dyrum besta markaðar. Odýr fiutningur.
Skilmálar: yfir fjögur ár.
Sendið tftir stórri bók með myndum, — ókeypis
Queen Charlotfe Land Co. Itd.
401-402 Confederation Life Bldg. - - Wínnipeg.
PHONE flAIN 203.
%f'»-f% f ■%. f ■%. f ■» f■% f--»-f-%-f -f-%-]
f
t

FURNITURE
• n Easy Paymcnts
0VERLAND
MAIN « ALEXANDER
I.X.L. VACUUM W/tSHER
VfcRO $3 50.
M'dfy sr.jandi Coiiiioii sparar $2.00
Þvær Pltan falabala á 3 mín.
9 —
Það er að bn* borcr-
av sitr að attg- lýsa i Heim-
alveg
víst skringlu !
— «
Send yöur undir endurborpunar áhyr4,?'
UEIM5KRINGLA COL'PON.
SendiÖ þossa Coupon otr .«1-50, nafn or
Aritun yöar til Dominiou IHilitie.s Mf>. Co.
Ltd., * Möiu St., Wlnuipee. oe þiö
fáiö 1. X. 1.. VACl'NM I'VOTTAVEL,
Vér borffiim bnrð>rcjald i<p endLrs(>ndum
peniuga yt>ar ef vélin ei ekki eins og sagt or
-T
Engan eld þarf að
kynda
þann dag sem lfn er strokið, ef
rafmagnsjár er notað. Fáið
yður eitt. þar við sparast eldi-
viður, eldhúsið lielzt svalt, og
miklu betur gengur að strjúka
lfnið heldur en með vanalegu
járni.
GAS STOVE DEPT.
Winnipeg Electric Railway Co
322 MAIN ST, PHONE M.2 522
JÓN HÓLM
Gtillsmiður í Winnipegosis bæ
býr til og gerir við allskyns
gullstáss og skrautmuni. Sel-
ur ódýr en öflug gigtarlækn-
inga-belti.
P. 0. Box Hkr. er 3171.
Vegna breytingar, sem verið er
að gera á brófahólfum i pósthúsi
Winnipeg borgar, hefir póstmeist-
arinn t.jáð Heimskringlu, að talan
á pósthólfi blaðsins verði ónmflýj-
anlera að breytast, og að sú tala
verði hér eftir No. 3171. þetta eru
þeir allir beðnir að taka til greina,
sem viðskifti hafa við blaðið.