Heimskringla - 02.04.1914, Side 7

I
HElMSIRINetÁ'
WINNIPEG, 2. APRIL, 1914 1
I !

Islenzkaíyíjabúðin 0
Vér leggjum kost. á að hafa jf
og lata af hendi eftir lækniíá-
risan hin bcztu og hreinustu
lyf og lytja efni sem til ern.
Sendið læknisárisan irnar
yðar til egils
E J. SKJOLD
Lyfjasérfræðines (Prescription Spec-
ialist» horninu á Wellinpton oe Simcoe
tíarr.v 4888-85

1
Fort Rouge Theatre
Pembina og Corydon.
AGÆTT HREYFIMYNDAHÚS
Emyndir sýndar þar.
jnasson, eigandi.
J. E. Stendahl.
Nýtfzku klæðskeri. Gerir við
og pressar föt. Alfatnaðir.1
kosta $18.00 og meira [eftir
geðum.
I
328 Logan Ave. Winnipeg
J. J. Swanson H. G. HinTÍkson
J. J. SWANSON & CO.
F asteignasalar
og peninga miSlar
SUITE 1. ALBERTA BLOCK
Portage & Garry Talsími M.2597
Winnipeg, Man.

St. Panl|Second Hand Clothing
Store
Borgnrjhmsta verO fyrir gömní föt af ung-
nm og gömlum. sömuleiðis loðvörn. Opii
til kl, 10 A Uvöldin. _
H. ZONINFELD
355 Notre Dame Phone G. 88

ST. REGIS HOTEL
Smith Street (n&lægt Portage)
Xnropeftn Plan. Jiasiness manna máltlöir
frá kl. 12 til 2, 50c. Ten Course Table De
Hote dinner $1.00, meö v*ni $1.25. Vér höf-
vm einnig borösal þar sem hver einsiaklin-
^nr ber á sitt eigiö borö.
McCarrey & Lee
Phone M, 5654
GRAHAM, HANNESSON &
McTAVlSH
LÖGFRŒÐINGAR
GIMLI
Bkrilstoia opin hv*xn lö»t»
‘<U« trá kl 8—10 að kv«Mftn«
o* langardaga tri k|, • |,
kid, til kL • •, hiil,
H»H4 H4IIIIIHH H4
Sherwin - Williams;:
AINT
P
fyrir alskonar
hðBm&lningn.
Prýðingar-tfmi n&lgast nú.
D&lítiö af Sherwin-Williams ..
búsm&li getur prýtt húeið yð- ;;
ar utan og innan. — B rú k i ð * |
ekker annað m&l en petta. —
S.-W. húsm&lið mftlar mest, ;;
endist lengur, og er áferðar- !!
fegunra en nokkurt annað húe * *
m&l eem búið er til. — Komið *!
inn og ekoðið iitarepjaldið.— ••
í CAMER0N & CARSCADDEN t
OUALITY HARDWARE
|; Wynyard, - Sask
! .M-H-l-I-H i 111 ll
%
%
%
%
%
%
%
\
%
%
%
%
%
%
\
5,
*.
%
%
%
%
%
k[ s
% :
\ i
\ -
% 2
%
% -
% :
%
%
%
%
%
Brtiðkaupsljóð
til G. J. Goodman og Hólmfr. G. Isfeld, 5. Febr. 1914
Brosir á heiðhvelfi blástjarnan skær,
Blikandi um loftið og geima.
Höndum í kveld bindast halur og mær,
Hugástir blossa og streyma.
Lífstunda bylgjurnar bcrast á straum,
Brothættar stundum og hvikar.
Vonanna stjörnur vaka í draum,
Vinanna sælasti bikar ‘ j^j
Alt er hér hverfult á eilífri ferð,
Enginn les forlög og tímann.
Hugsjóna flug rás og liamingju merð,
Hávetrar skyggir á gríman. J , *
Mcð vonir þið leggjið á ljósbjartan sjó,
Lánið og höppin í stafni. [‘
Hljótið að ending heimsfrægð og ró
Háleitu í guðanna nafni !
í:g bið þeirrar bænar, að berist ei á
Broshlýju sælunnar draumar.
Bölið og sorgir, ei bagi ykkur frá
Blíðviðri um stundirnar naumar.—
Sífelt bið munið þá sólbjörtu fold,
Er svignar við norður ljósin.
Síðast þá hnigið f helkalda mold
Hjúfrar sig lífstunda rósin.
K. Asg. Bnediktsson
Hið byrjið göngu lífs um nýja leið,
Lán og farsæld vegi ykkar greið.
Sorgir engar hitti ykkur hót,
Hjartans gleði veitir öllum bót.
Ykkar framtíð verði björt og blíð
Blessun hljótið þá um hinstu tíð,
Gleðjið ykkar lund og ljúfa sál,
Lærið drottins helga gleðimál.
Verið öðrum hjálp í hjartans þraut,
Huggið þá sem viltir ganga af braut,
Eallins bróður batna kjöi in þá,
Berið ykkur hæsta merki ná.
Kæru brúðhjón, kæru menn og fljóð,
Komið nú og syngið gleðiljóð;
Y'kkar gleði ekki dvína má.
Engin sorg né döpur vinabrá.
Trausti G. ísfeld.
SS
s
%
%
%
%
%
%
%
i
%
%
*
i
i
%
%
%
i
%
%
i
%
i
i
ii
\
%
%
%
i
i
Í
%
Í
%
Bölva Istendingar mest ailra þjóða
í beimi?
líg heyrði íslenzkan vesturlieims-
prest prédika fyrir nokkru síðan,—
ef rétt er að kalla það þv’í nafni,
— því tal hans þá var sannana-
lausar stíiðhæfingar, gripnar úr
lausu lofti, og árásir á sína sam-
þjóðarmenn. Reyndar las hann
upp guðspjall, en svo mintist hann
ekki framar á það eitm orði. Kn
presturinn hélt sjálíur, að hann
væri að prédika guðsorð, og því
er bezt að kalla það því nafni.
það var sérstaklega þrent í pré-
dikun prestsins, sem vakti athygli
mina. það fyrsta var það, að
hann bar það fram fvrir fólk það,
sem hhistaði á ræðu hans sér til
sáluhjálpar : “Að íslendingar bölv
uðu mest allra þjóða í heimi”.
það er nokkuði viðurhlutatnikið
fvrir hvern sem er, að kasta fram
slíkri staðhæfing, sein þessari, og
hafa ekkert í höndunutn til að
sanna orð sín með. því liver sá,
sem vill staðhæfa, að ein þjóð haifi
þann siðferðislöst, er engin önnur
þjóð liins mentaða heims hafi, —
hann verðnr að vera náknnnugnr
prívatlífi og siðferði þeirrar einu
þjó'ðar, og þar af leiðandi um leið
allra hinna, til þess að geta dæmt
uin slíkt.
En það er svo langt frá, að
þessi prestnr sé það. því í fýrsta
lagi held ég að hann hafi lítið far-
ið út fvrir takmörk sinnar eigin
sýslu á meðan hann dvaldi á ís-
landi. Og í öðru lagi, komið rak-
leiðis frá íslandi hingað til Can-
ada. Og í þriðja lagi, aldrei um-
gengist neina af Evrópu þjóðnn-
nm, nema ef hann hefir kynst
nokkrum Evrópu mönnutn hér í
þessari heimsálfu.
A þessu scsrt, alð presturinn er
lítt kunnur prívatlífi og siðferði
allra þjóða heimsins, nema lítil-
lega íslendinga og enskumíelandi
manna hér í þessari heimsálfu, og
getur þess vegna með engri sann-
girni borið tslendingum þann vitn-
isburð “að þeir bölvi mest allra
þjóða í heirni”.
É!g get frætt herra prestinn á
því, að merkur Islendingur, Guð-
mundur Hjoltason, sem lifað hefir
mörg ár i Noregi og umgengist
fólk af öllum stéttum þess lands,
sagði, að alþýðal Noregs heiði svo
Ijótt orðbragð, að slíkt hefði
hann aldrei heyrt áður, og sig
hefði hrylt við, að þurfa að hlusta
á slíkt. Sömu söguna hafa' að
segja Sig. Sigurðsson, skólastjóri
á Hólum, sem dvaldi all-lengi í
Noregi.
Og ekki hefi ég heyrt aðra eins
vörum Islendinga við hvað lítið,
sem út af ber, eins og ég hefi
heyrt til danskra verkamanna, og
jafnv’el enskra líka. því þar sem
ég hefi unnið með enskum verka-
mönnum hér í Canada, hefir mér
fundist, að þeir blóta og klæmast
engu minna en Islendingar.
En sá er þó munnrinn á íslend-
ingum og Enskum, að Islendingar
miða öll sín bJótsyrði við djöful-
inn og hans heimkynni, en ensku-
mælandi menn við guð og Krist
og heilagan Móses, og svívirða
þannig guðstrú sína á hinn hrak-
legatsta hátt, sem hægt er að
hugsa sér.
En hvað er lrerra presturinn að
finna að því, þó menn bölvi? Sit-
ur það á hontim, að gjörai það ?
Er hann ekki með því að rífa nið-
ur sínar eigin kcnningar ? Eða
hverjir bjuggu til og hafa í 1900
ár viðhaldið í hjörtum og vitund
fólksins hugmyndinni um djöful og
hclvíti og alla ára og púka, sem
þar eiga heima, neana prestar, í
nafni kyrkjunnar ? þér prestar haf-
ið haldið í þessar kenningar dauða
haldi, og álitið, að öll sáluhjáJp
væri ómöguleg hverjum þeim, sem
slepti úr huga sér hugmyndinni
um djöful og helviti, og alt það
dót. Ilverjir hafa soðið samati
aðrar eins blótsyrða-svívirðingar
eins og bannfæringarnar (þá minni
og stærri) ? Og hvenær hefir hat-
ursfullur maður bölvað óvini sín-
uin á eins hræðilegan hátt eins og
prestarnir hafa gjört i nafni kyrk j-
unnar, þúsnndum af saklausu
fólki, með hannfæringmnum ?
Vesturheimsprestarnir íslcnzku
segja máske, að þetta alt heyri
katólsku kyrkjunni til. En er ekki
katólska trúin móðir lútersku trú-
arinnar ? Og greip ekki lúterska
kyrkjan fegins hendi við helvítis-
kenningunni, sem arfi frá móðtir
sinni ? Og hafa ekki lútersku prest
arnir dyggilega reynt að viðhalda
þeim arfi ? E!g veit eikki hetur, en
þér, prestur góður, sem finnið að
því, að menn bölvi, sénð með hnú-
um og hnefum að viðhalda helvít-
is og djöfuls kenningunni í hjört-
um þeirra, sem sí og æ eru að
lilusta á ræður yðar, ef hægt er,
að kalla þær því nafni. Segið þér
ckki, að þaö sé í hvers manns
valdi, hvort hann fari til himna-
ríkis eða helvítis ?! Og að þér emið
vissir um, að fara til hitnnarikis ?
Og að þér vonist eftir, að sjá þar
;suma af þeim, sem hlustal á orð
yðar ? En 'ekki allá? þvi sjúlfsagt
er, að guðs þ í n s hedftarreiði
hafi það sér til gamans, að se®da
nokkrar sálir við og við til helvít-
is! Og eruð þér ekki með þessum
myndum meðal fólksins, scm fiest-
ar þjóðir hins mentaða heims
miða öll sín blótsyrði við ?
Hefir ekki kyrkjan þeSsar fögru
hugmyndir á brjóstum sér meðal
kristinna inamia, og eruð þér
prestar ekki einsog hlýðnir synir
ástkærrar móður, að úthreiða slík-
ar kennin'gar? — Jú, og þúsund-
sinniim jú.
Annað atriði í ræðu prestsins,
setn vakti athygli tnina, var það,
að hann sagði, að sú hefði verið
tíðin heima á íslandi, að heldri
mennimir hefðu gengið á undan al-
þýðunni með drykkjuskap, og eng-
inn hefði þótt tnaður með mönn-
um, nema hann léti fiöskustútinn
standa upp úr vasa sínum á öllum
almennum samkomum og manna- ;
mótum. þetta er saltt. En svo
bætir presturinn því vdð, að nú sé
þetta breytt. Nú gangi allur
drykkjuskapur niður á við, og
hver sá helma, sem opinberum
störfum hafi að gegna, skammist
sín fyrir, að láta sjá sig fullan á
almannaföeri.
ITér fer prcsturinn með rangt
mál. Y’índrykkjan heima gengur
öll upp á við nú einsog áður, hara
í annari mynd. það er ekki lægsta
stétt þjóðfélagsins íslenzka, setn
drekkur mest áfengi. það er hið
svokallað’a beldra fólk, sem mest j
áfengi drekkur. Nú er vín selt að
eíns á fjórnm stöðum á landintt,— j
þar setn flest lieldra fólkið býr. :
það var ekki lægsta stéttin, sem j
gckk í félag til að sporna á móti !
vínbanninu, þegar þalu lög voru !
samin.
Munurinn cr að eins þessi, að j
hjá fátæklingunum kemur drykkju- !
skapurinn fram í allri sinni nekt, |
en hjá hinum prúðbúinn. Og virð- |
ist því í fljótu hragði, sem lægsta i
stétt fólks á Islandi drekki meira
áfengi en hærri stéttirnar. En
reynslan sannar hið gagnstæða.
Og víst er það tallega gjört af I
prestinum, að sporna við áfengis- I
nautn, en gjarnan mætti hann líta
nær sér í þedm sökum1, en vera [
ekki að sletta til einstakra manna
í öðrum bygðttm um þær sakir.
— þriðja atriðið í ræðu prests- í
ins, sem mér þótti kynlegt, og I
setti kóróhaði alla hans siðfræðis- i
þekkingu á mannlifinu var það :
“Að alt það íólk, sem dansar,
dansi djöflinuim til dýrðar”.
Eg vissi það ekki fyrri en ég
heyrði þessa háfleygu hugmynd
prestsins, að djöfullinn væri til
staðar á öllum danssamkomum til
að taka á móti dýrð sinni frá
fólkinu. Oft hafa prestarnir kallað
djöfulinn friðarspilli, en hann
mætti heldur kallast friðeflandi, ef
það er liann, sem stjórnar öllutn
danssamkoinum. því einmitt þá
er oftast gott samkomulag á mill-
tun fólks, sérstaklega á milli kynj-
anna, án þess þó að það góða
samkomálag gangi í nokkru of
langt. Ileldur þvert á móti hcfir
það vanalega lífgaudi og liress-
andi afleiðingar.
það er annars nærri óskiljanlegt
af hvaða ástæðu að lúterskir
prestar hér gjöra sig að athlægi
fólks fyrir hatur sitt á dansi. —
Manni liggur við að álíta, að i
þetta hatur þcirra á dansi koini ,
af öfund.
það hefir einu sinni komist inn
höfuð presta hér, að þeir ættu
ekki að dansa, og svo hata þeir
dansinn af öfund við aðra karl-
menn, sem vcrða þeirrnr sælu að-
njótandi, að hafa kvenfódkið í
faðmi sínum meðan það dansar.
En líklega vilja ekki hinir heil-
ögu kannast við, að það sé ástæð-
an fyrir hatri þeirra á dansi.
En liver er þá ástæðan ?
það væri gott, að fá að vita
hana. það er ckki nóg að hrópa
og segja : “.Jtegar þú dansar, þá
dansar þú djöfiinum til dýrðar! ”
og gefa svo engar ástæður fyrir
því, í hverju þessi mikla dýrð sé
innifalin. Osr hvers vegna hrópa
prestar : niður með dansinn, en
láta aðrar skemtanir afskiftalaus-
ar, sem hafa miklu meira peninga-
tap og siðferðis-tap í för með
sír ?
Svo skil ég ekki, hvernig ein-
tómri hugmynd getur verið dýrð
eða ekki dýrð í hinum og þessum
verknaði, sem framkvæmdur er.
því það ætti þó presturinn að
vita betur en nokkur annar, að
djöfullinn er ekkert annað en hug-
mynd, sem þróast hefir svo aðdá-
anlegal vel í skauti k'vrkjunnar.
þétta var nú aðalkjarninn í
þessari ræðtt prestsins. Skyldu
annars margir verða sáluhólpnir
fyrir að hlýða á aðrar eins ræður
og þessa ?
Eg fyrir matt leyti held ekki.
August Einarsson.
runu aí blótsyrðum koma fram af kenningttm, að viðhalda þeim hug-
Það er
alveg
víst
að það borg-
ar sig að aufe-
lýsa í Heim-
skringln I
Islenzkar
ávísanir
Union Banki Canada gefur sérstaka athygli og
lætur sér ant um íslenzkar ávísanir. Það er hinn
léttasti og besti vegur að borga gjöld yðar. Komið
inn og talið við bankastjórann um þær.
Logan Ave. og Sargent Ave., útibú.
A. A. WALCOT, Bankastjóri
MflPLE IEHF lM!m Llri. |
(Thos. H. Lock, Manager)
Þegar þér leitið eftir GÆÐUM þ& komið íil vor. Vér ftbyrgj-
umst fljóta afgreiðslu
Orders ( póst pöntunnm ) gefiÓ sérstakt athygli 3
og'&byrgjumst yöru vora að vera þft BESTU — Reynið oss
eitt skifti og þér munuð koma aftur — Gleymið ekki staðnum 13
328 SMITH ST. WINNIPEC |
IMione Jlalii 40«! r.O.Box 1108 H
nmimMmimiimmiúiúimimiúimmvz
MIGKELSOHS
KILLEM OUIGK
GUARANTEED
TO
KILLTHEMQUICK
EASY TOJUSE_PR.CE »1.«
MICKELSON DRÚG*A<CHE°MÍCÁL CO.. LTD.
WINMIPtO OAMAO*

Þegar þú biöur um
Mickelson’s
KilÞEm-Quick
Gopher eitur
þá skaltu fullvissa þig um, að
böggullinn sem þú faerð, sé
alveg eins útlítandi og þessi,
sem hér er sýndur.
Taktu ekki við neinumöörum
böggli, því að þessir bögglar
eru þeir einu, sein gjörðir eru
undir umsjón Anton Mickel-
sen’s sjálfs.
Gættu þess, að hver böggull
hafi ljósmynd og eigin handar
undirskrift þá, sem hér ersýnd.
ii ja
iillum erö'önm lyfKölou
75c., $1.25
50o.,
Mickelsons Drug & Chemical Co., Ltd.
WINNIPEG.
Office and Factory: Cor. Yonng St. & Portage Ave. (Dept. K)
PRENTUN
rita, lögskjala, ritfanga, búka, sam-
komumiða, nafnspjalda, osfrv.
Fse6t nú á prentsmiðju “ Heimskringlu”. Það hafa
verið keypt ný áhöld og vélar svo allt þetta verk getur
nú verið vel og vandlega af hendi leyst. 011 “ Job
Printing” hverjn nafni sem nefnist er nú gjörð, og
verkið ábyrgst. Fólk sem þarfnaðist fyrir prentun af
einhverju tagi utan af landsbygðinni ætti að senda pan-
tanir sfnar til blaðsins. Skal verða vel og sanngjarn-
lega við það breytt og því sett allt á rýmilegu verði.
Einnig veitir skrifstofa blaðsins viötöku pöntunum &
pappfr, ritföngum, (óprentuðum) og öllu sem að bók-
bandi lýtur, og afgreiðir það fljótt og vel. Er það gjört
til hægðaranka fyrir fólk, er þ& ekki hefir til annara að
leita. En allri þessh&ttar pöntun verða peningar að
fylgja. Sendið peninga, pantanir og ávísanir til:
The Viking Press
P.O. BOX 3171
Winnipeg, Man.
UMITED
KAUPIÐ
HEIMSKRINGLU