Heimskringla - 10.09.1914, Side 5

WINNIPEG, 10. SEPT. 1914.
HEIMSKRINGLA
nis. 5
TIMRITR • • Spánnýr
1 1 Iti D U IY Vöruforði
Vér afgreiðum yður fijótt og greiðilega
og gjörum yður í fylsta máta ánægða.
Spyrjið þá sem verzla við oss.
THE EMPIRE SASH AND DOOR CO , LIMITED
Phone Main 2511 Henry Ave. East Winnipeg
•
hvar um land. En þurkar hafa
verið vandgæfir hér syðra, þangað
til nú síðustu dagana.
—Settur sýslumaður í Skaftafells-
sýslu er Sigurjón Markússon lög-
fræðingur. Fer hann austur að
loknu þingi ásamt ráðherra, er þá
skilar af sér sýslunni.
—“Vísir segir þá frétt 1 gærkvöld
að farist hafi í gær vélbáturinn
Guðríður frá ísafirði, hafi rekist á
sker fyrir utan Skagaströnd og
sokkið, en skipshöfn verið bjargað.
—“Poliux fór frá Seyðisfirði áleið-
is hingað í fyrradag.
—Á mánudag kom “Vesta”norðan
um land og “Botnía” frá útlöndum.
Erá Khöfn komu meðal annara:—
Einar Jónsson myndhöggvari, og
frá Englandi E. Benediktsson skáld
með frú og börnum, og Óli St. Stein-
back tannlæknir á ísafirði, frá tann
iæknafundi í Lundúnum. Mikill
fjöldi af þeim farþegum sem með
“Botníu” fór frá Khöfn fór til
Eæreyja.
—Tii Stokkseyrar kom nú rétt fyr-
ir helgina seglskip frá Bergen hlað-
ið salti. Það fór frá Noregi rétt í
þvf að stríöið var að byrja.
—Það er sagt, eftir síðustu fregn-
um að utan, að hveiti sé mjög dýrt,
rúgmjöl einnig í töluvert hærra
verði en áður; aftur hafa sumar
korntegundir ekki stigið, t.d. hrís-
grjón. Kaffi sé jafnvel f lægra verði
nú, en verið hafi að undanförnu.
—Stjórnarráðið fékk í fyrrakvöld
simskeyti frá skrifstofu sinni í K-
höfn, er segir að “Ingólfur” fari það-
an til Norðurlandsins og Austur-
Jandsins 14. þ.m. og að Samein. guf-
uskipafjél. sendi skip beint til
Reykjavíkur 16. þ.m. Frá Akureyri
hefir frétst, að auk þess sé ferðbúið
upp skip til verslana Tuliniusar,
hlaðið vörum. Það er "Forstekk”.
Hafði Tulinius látið skipið fara
beint út héðan frá landi með síld,
og sendir það sfðan upp aftur með
vörur.
—Nýdáinn er merkismaðurinn
Ásgeir Guðmundsson hreppstjóri
og dbrm. á Arngerðareyri. Verður
æfiatriða hans nánar getið sfðar
hér í blaðinu.
—Koi frá Englandi er nú á leið
frá Skotlandi til Akureyrar, til
Norðmanns þar. Annað skip hlað-
ið kolum á að ieggja á stað frá
Skotlandi í dag áleiðis til Akureyr-
ar, til O. Tuliniusar.
—“Pollux” flutti frá Noregi til
Skotlands á leiðinni hingað, 70 Eng
lendinga. Ensk herskip hittu skip-
ið og var grenslast eftir, hvað það
væri að fara.en því síðan slept fram
hjá. Á leiðinni frá Skotlandi til
Færeyja hittu aftur ensk herskip
“Pollux” og var spurt sömu spurn-
ingar og áður, og því næst var Poll-
ux boðin fyigd af ensku herskipi
norður fyrir Færeyjar, en skipstjóri
kvaðst óhræddur og þess ekki þörf.
Lögrétta, 12. ágúst.
Norðurálfu stríðið.
(Framhald)
þegar til skiftanna kemur. En nú
kváða óspektir vera vaknaðir í Ar-
meníu svo Tyrkir hafa þar nóg að
sýsla um sinn. Getur þá svo farið
að liðveizla þeirra verði lin er til
stykkisins kemur.
Þjóðverjar sénda nú hverja lest-
ina eftir aðra til Berlínar með
særða og sjúka. Ekki eru þeir
teknir af lestinni fyrr en skyggja
tekur, svo að almenningur verði
þess síður var.
* * *
k. september. —
Nú koma þær fréttir, að Þjóð-
verjar hafi brotist í gegnum fylk-
ingar sambandshersins, bæði að
Uorðan og austan, og hafi sambands
herinn orðið að láta undan siga. -—
t Er þvi þýzki herinn kominn inn [
! hjá öllum varnarvirkjum á landa- j
mærum Frakklands, og langt inn á
land. Segja sumar fregnir, að hann
sé kominn í námunda við Paris, —
eitthvað 25—-30 mílur undan bæn-
um. Hvað hæft er í þessu vita menn
ekki gjörla; en það eitt er vist. að
j þangað stefnir allur meginherinn
nú, og heldur áfram viðstöðulítið, j
því hinir virðast með engu móti fá j
stöðvað hann.
París hefir nú verið víggirt eins;
vel og föng eru á, en fólk flýr nú j
þaðan unnvörpum. Ein lestin eftir
I aðra fer nú þaðan hlaðin fólki, og
svo er troðningurinn mikill við far-
bréfa skrifstofur járnbrautarfélag-
anna, að sagt er að líða verði að
! minsta kosti ' tveir dagar óður en
| þeir sem aftastir eru í troðningnum
j komist að og fái keypt farbréf. Á
j hverjum klukkutima vex þröngin
l örara en fólk verður afgreitt, því
j aliir vilja komast burtu og forða sér
j frá hungri og illum dauða.
Aftur hefir Austurríki beðið ann-
J an ósigur fyrir Rússum. Segir frétt
frá Pétursborg, að Rússar hafi vað-
ið i gegnum fylkingar Austurríkis-
j manna við Tamarchoff og algjörlega
eyðilagt þær. Tveir hershöfðingjar
féllu, en hinir teknir til fanga. Þá
eru líka komnar greinilegri fréttir
af orustunni við Lemberg. Ber öll-
um saman um, að Austurríki hafi
beðið svo algjöran ósigur þar, og
her þeirra tvístrast, fallið og verið
handtekinn, að sem næst sé ekkert
eftir af honum. Er nú alment sagt,
að austursveitir Austurríska hers-
ins séu úr sögunni hvað viðkemur
afskiftum Jæirra af þessu stríði.
Þá er líka sú frétt staðhæfð, að
fjöldi af norður og austur her
Rússa sé kominn inn á Frakkland.
Var hann fluttur á skipum Englend-
inga norður og suður með Noregi
til Aberdeen á Skotlandi, en sendur
þaðan til Ostend. Hvað mikið lið
þannig hefir komist ber sögnum
ekki saman um. Allur þessi flutn-
ingur fór með mestu leynd, svo al-
menningur varð hans ekki var.
Nikulás stórhertogi og yfirhers-
höfðingi Rússa hefir lagt öll þau
héruð, sem þeir hafa náð af Austur-
ríki undir Rússland og sett þar her-
stjórn til bráðabyrgða. Kveður hann
land þetta tilheyra keisaradæminu
rússneska — fyrir það fyrsta á með-
an á stríðinu standi. En margur spá-
ir, að þeini verði þungur fótur að
færa sig þaðan aftur, þegar ófriðn-
um léttir.
Serbar sækja altaf i sörnu áttina
og hafa oftast sigur. Er nú ieynifé-
lag þeirra eitt að reyna að vekja
uppreist í Bozníu og Herzegovína,
og er talið víst að það muni takast.
Sagt er, að innan skamms muni Bæ-
heimur og Ungverjaland rísa upp,
og eiga þá hinir að vera til staðins.
Nái það fram að ganga, má óhætt
telja keisaradæmið Austurríki úr
sögunni.
Innanum orustukliðinn og vopna-
brakið heyrast hrópin og bænaróp-
in frá kyrkjunum. Allir biðja sinum
málum sigurs. Vilhjálmur þýzki
skorar altaf á presta landsins, að
biðja og biðja. Hann segir, að drott-
inn sé með sér, en það þurfi þó að
hálda áfram að biðja til hans. —
Rússneskur prestur var staddur í
Vínarborg og gekk til bæna þar í
einni kyrkjunni. En hann bað
Rússum sigurs. Fyrir það var hann
tekinn fastur og leikinn háðulega.—
Ofan á þenna háðungarleik bætist
svo það, að nú er sagt, að Hund-
Tyrkinn sé farinn að bæna sig líka,
og biðji fyrir Austurriki! Bætist
það ofan á aðrar hörmungar Aust-
urríkis! Er sagt, að þetta sé i fyrsta
skifti, sem Tyrkir hafi beðið fyrir
kristnum mönnum, frá þvi saga
þeirra hófst
Nærföt til haustsins
Ágæt innfiutt ullar föt (Avennu lagi, hver partur
$1.00 til $1'15. Vel sniöin og þægileg þunn
ullar Combination föt, hvert $2 50 til $8 50.
Nú er tíminn til þess að breyta til og fara í
þikkri föt vegna kveld kulsins.
I/Vhite & Manahan Limited
500 Main Street
*
5. september. —-
Með snöggu áhlaupi hefir sam-
bandsherinn komið i veg fyrir að
Þjóðverjar næðu að setjast um
París. Snemma á fimtudagsmorgun-
inn voru þeir í Senlis, 25 mílur
frá París. Tókst þar hörð orusta og
voru fallbyssurnar látnar miskun-
arlaust hella kúlnahriðinni yfir bæ-
inn. Dunurnar og dynkirnir heyrð-
ust 10 mílur vegar, og i smábæjum
þar skamt frá léku hús á reiðiskjálfi
svo gluggar brotnuðu. Bretar höfðu
verið liraktir undan fyrri hluta vik-
unnar; staðnæmdust þeir hér og
hvar og veittu viðnám. Tafði það
framsókn Þjóðverja, en hefti ekki
för þeirra. Var barist á sunnudag-
inn við Liancourt, 30 milur austur
af Senlis og um sömu vegalengd
frá París. Höfðu Bretar og Banda-
menn heldur betur, en urðu þó að
draga sig enn til baka. Náðu þeir
]»á saman við Pau hershöfðingja, og
bjóst allur herinn fyrir h.iá St.
Quentin. Stóð þar orusta fyrri hluta
vikunnar og veitti sambandsmönn-
um betur. Þýzki herinn var þá orð-
inn svo sainan genginn, að hann
átti ervitt með að verjast áhlaupum
og er sagt að hann hafi beðið ákaf-
legan missir af mönnum og skotfær-
um. Situr hann nú í Senlis. En fylk-
ingaarmarnir til beggja liliða
mynda skálínur alla leið austur að
landamærum norðan og sunnan.
Myndar herinn fleyg og hefir brodd-
ur fleygsins staðnæmst við Senlis.
Er nú tilgangur sainbandsmanna,
að oddbrjóta örina þýzku, og er þá
síður búist við hún gangi gegnum
víggirðingarnar, sem umkringja
Paris. En alt hangir nú á því,
hverjum veitir betur og hvað lengi
Þjóðverjum tekst að vaða áfram við-
stöðulítið, einsog verið hefir. Nái
þeir París lengir það stríðið ef til
vill svo árum skiftir. Verði þeir
búnir að leggja Frákkland að fót-
um sér áður en Rússar komast til
Berlinar, verður þeim léttara að
koma vörnum fyrir að austan, og
kann þá enginn að segja, hvernig
fer.
sé með þýzka hernum og muni
hvorki bjóða grið eða biðja griða.
Bæinn Dinant hafa þjóðverjar lagt
í ösku og drepið þar fjölda manns.
Bær þessi er 15 mílur suður af Nam-
ur. Afsaka þeir spillvirki þetta
með þvf að bæjarmenn hafi gengið
á móti kröfum sínum og sýnt sig í
tilræði við ýmsa hermenn.
Öll sigling hefir aftur verið bönri-
uð um Norðursjóinn og er búist
við að það bann boði sjó orustu
innan skams milli herflotanna
brezku og þýzku þó engar fréttir
séu um það komnar ennþá.
8. september. —
Síðustu fréttir segja, að miðher
Þjóðverja hafi beðið um vopnahlé
til þess að binda um sár sín og grafa
sina dauðu. Er her þessi fyrir aust-
an París. Sagt er að sambandsher-
inn hafi synjað þeirrar bænar, en
lofast til að sjá um útförina seinna.
Þá er sagt, að Austurríkiskeisari
sé dauður. Það síðasta, sem fréttist
af honum, var, að liann lægi hættu-
lega veikur, og siðan hefir ekkert
verið uni hann sagt. En nú er hann
sagður dauður, og að hafa andast
fyrir tólf dögum siðan; en dauða
hans hafi verið haldið leyndum til
þess það skyldi. ekki vekja uppþot í
landinu.
óhætt er um það, að sambands-
hernum gengur nú betur. Hafa, þeir
þokast áfram sem svarar 10 mílum,
en herdeildir Þjóðverja orðið að
hrökkva undan. Orustuvöllurinn er
jafn langur og áður, um 140 mílur,
alla leið frá Meaux til Verdun, eða
norðan frá Belgiu og suður eftir j
endilöngu Frakklandi ofan undirj
París. Hafa þeir því unnið töluvert j
stóra sneið, ef fréttin er sönn, og
Þjóðverjar eiga nú skemra heim, ef j
til flótta þurfa að taka. Að austan og;
sunnan þokar Rússum stöðugt á-j
fram og eru þeir nú komnir yfirj
Carpatha fjöll. Litur svo út, sem j
það sé aðeins stundarfrestur þang-
að til þeir ganga af Austurriki
dauðu.

Canadiska Landvarnarliðið kaupir af oss
Við höfum ortSitS fyrir þeim
heiöri aö fá væna pöntun frá
hermála deildinni fyrir skyrtur
h*anda hinum göfugu Canada
mönnum sem hafa boÖit5 sína
þjónustu til varnar brezka rík-
inu.
f*aö var náttúrlega ekki annaö
keypt en þaö sem var uggiaust
met5 aö endast best, og þaö sem
væri hlýast og hentugast, og sem
betur fór fyrir oss eru vorar
“Military”^ skyrtur einmitt þaö
sem hermála deildin vildi fá.
í>at5 er því ekki aö furöa aö
þessa sérstaka skyrtu tegund er
ein okkar allra besta—því þegar
efni og vertS er athugatS þá er
ekki hægt aö gjöra slík skyrtu-
kaup annarsstaöar í Canada.
Skyrturnar eru búnar til úr
bestu tegund af innfluttum mil-
itary ullardúkum sem hægt var
atS kaupa: svoleitSis til snitSnar
aö þær eru ekki nærskornar,
met5 stórum kraga et5a axláhlíf.
Sterklega saumaöar og fyrirtaks
frágangur atS öllu leyti. Vér
erum ótrauöir atS mæla met5
þeim met5 fullvissu um at5 þat5
ati allir vert5a hæst ánægtiir með
þær.
12A41 KARLMANNA MILIT
ARY FLANNEL SKYRTUR,
STÆRÐIR FRÁ 14 TIL 18.
, Verð, afhent á því Express eða
Póst Office sem næsta»-| »p
þér er...............«pl.«5D
Ef þér hafi'ð ekki þegar feng-
ig eintak af okkar haust og vet-
rar vöruskrá þá látit5 oss vita
og vér skulum senda þat5 meti
næsta pósti.
ChRISTIE GrANT Co. Limited
WlNNIPEG
Canada
* * *
6. september. —-
Gefin var út skýrsla í dag yfir
inannfall Breta síðan stríðið hófst.
Eftir henni að dæma hafa fallið
15,151 inaður. Nær skýrsla þessi
upp að 1. sept., en hætt er við að
allmargt hafi bæzt við síðan.
Brezka herskipið Pathfinder sökk
í Norður sjónum í gær, rakst á eina
þessa sprengi vél, sem alstaðar eru
um allann Norðursjóinn. á sama
tíma sökk af sömu völdum fólks-
flutningsskipið Runo eign Wilsons
gufuskipafélagsins. Allmargir far-
þegja drukknuðu. Sama dag sökk
danskur botnvörpungur á þefm
sömu stöðum, fórst allur farinur
enn menn björguðust.
Austur í Indlandshafi, hafa Bret-
ar sökkt aftur nokkrum þýzkum
torpedo skipum. Hvað mörgum og
hvar segir ekki, má vera að fréttin
sé með öllu ósönn.
Borið er til baka að ítalir ætli að
blanda sér inn í ófriðinn að svo
komnu. Hefir stjórnar formaður
þeirra lýst því yfir að þeir skifti sér
ekki af stríðinu. En jafnframt hefir
það skilist að þeir muni ekki leita
á Frakka og sé þeim því óhætt að
>tta verði af landamærunum.
* * #
7. september. —
Efc'á BOulogne kemur sú frétt að
sambandsherinn hafi beðið stór-
kostlegan sigur nálægt Preey um
25 mflur undan París. Höfðu sam-
bandsmenn fylkt liði fyrir norðan
París hjá bænum Precy. Komu
fylkingar saman við bæinn, voru
Englendingar á vinstri hönd en
Frakkar á hægri, yfir enska hern-
um var Sir ,Tohn Freneh en þeim
franska M. D. A’madee. Fyrir þýzka
hernuin réði krónprins Friðrik Vil-
hjálmur elzti sonur keisarans. Sigu
fylldngar saman snemma um morg-
uninn og sóttu Englendingar á
sveit þá sem krónprinsinn stýrði.
Var fylking hans skipuð keisara-
lega varnarliði, sem tahn er ein
frægasta sveitin í þýzka hernum.
Frakkar hröktu skjótlega vinstri
fylkingar arminn þýzka svo þeir
urðu undan að síga. Hallaðist þá
skjótlega á þann hægri og heimt-
uðu Englendingar að ]>eir gæfust
upp, en því neituðu þjóðverjar.
Stóð þá orustan enn um stund og
er sagt að fallið hafi scm nrest hver
maður af þeim þýzku- Hvort krón-
prinzinn komst undan \ita menn
ekki og fer um það tvennum sögum
Segja sumar fréttir hann dauðann
en aðrar að liann hafi komist und-
an. En eftir öllum fréttum að
dæma hafa þjóðverjar beðið mik-
inn ósigur. Enda spyrst ])að nú
vfðar að, að þeir séu farnir að láta
undan síga. Sambandsmenn hafa
óvígan her ennþá norður í Belgfu
■og hafa þjóðverjar ekki treyst sér
til að halda öllum bæjunum er þeir
tóku meðan yfirgangur þeirra og
sigurvinning var sem mest. Hafa
þeir nú hrokkið burt frá Lille, en
ennþá er barist um Nancy og Mau-
beuge. Sagt er að á þvf svæði séu
um 4,000,000 manna af beggja hálfu.
Scgir orðasveimurinn að keisarinn
Vígvellir og Herskapur
Þetta stríð, sem nú stendur yfir
á Farkklandi, er eitt sinnar tegund-
ar. Aldrei hefir annað eins strið
sést í heimi þessum. Fyrir daga Nap-
óleons var varla nokkur sá hers-
höfðingi til, sem fær var að stjórna
meira en 40-—50 þúsund mönnum i
hæsta lagi, og hvenær sem herafli
einnar þjóðar, er til bardaga skyldi
leggja, fór frarn yfir það, þá þóttu
það fádæmi og herfróðir bardaga-
meriti’hristu höfuðið og þögðu. Síð-
an fór það smávaxandi. Napóleon
mikli stýrði oft fleiri mönnum; en
bæði var hann snillingur og foringj-
arnir lærisveinar hans. Hinn mesti
her, sem hann hafði yfir að ráða,
var þegar hann fór ferðina til Rúss-
lands. Hann fór með 500 þúsundir
manna á stað; en sú herferð fór öll
í mola og það voru að eins fáeinar
þúsundir,,, sem aftur komu.
En nú eru það miliónir, sem i
stríðin fara. Áður voru vigvellirnir
aðeins míla eða tvær, og bardagarn-
ir stóðu aðeins nokkra klukkutíma,
'eða kannske meiri part dags; en nú
nær bardaginn yfir 50 ,100,, 200 og
jafnvel 300 milur, og hann afgjörist
ekki á nokkrum klukkutimum, held-
ur tekur hann daginn og nóttina tvo,
srjá, fimm eða sex daga, og oft er
barist dag og nótt án nokkurrar
hvildar. Svo er barist alt öðruvísi
nú en áður. Þá gengu menn saman
og börðust, heilar fylkingar gengu
saman i höggorustu; en nú berjast
menn á hálfrar eða einnar eða jafn-
vel tveggja mílna færi eða ennþá
lengra.
Og fylkingarnar eru miklu lengri
og þynnri, þvi að með hinum hrað-
skeytu byssum getur einn maður nú
varið það svæði, sem 10 menn
þurftu til að verja áður, séu þeir
skyttur þolanlegar.
Og þarna i Frakklandi núna eru
ein eða-tvær miliónir manna, að
verja sig á móti 4—5 milíónum, og
eiginlega fleirum, og þeir hafa ver-
ið að verja landamerkjalínu á meir
en 300 inílna svæði. Á þessu svæði
er fjöldi af kastalaborgum, og
Frakkar þurftu að hafa svo og svo
inargar þúsundir í hverri, því að
allstaðar þurftu þeir að vera viðbún-
ir komu óvinanna. Og þessum her-
mönnum, sem þeir þá höfðu eftir,
þegar setuliðið í kastölunum er frá-
dregið, þeim þurftu Frakkar að
raða á aíla þessa 300 milna linu.
Þeir hafa þvi aldrei haft meira
en 4-—5 hundruð þúsundir i Belgiu,
að Englendingum og Belgum með-
töldum; því að þeir höfðu vist tölu-
vert herlið í Elsas og mikið lið um
miðbikið, þar sem Þjóðverjar fyrst
leituðu inn fyrir nær mánuði siðan,
undan Metz, en suður af Luxemburg,
og þar hefir einlægt verið barist, þó
að engar sögur hafi af þvi farið. Þar
var miðherinn Þjóðverja, aðalher-
inn, og þar beinust leið til Parísar.
Frakkar langtum liðminni.
Af þessu geta menn séð, hvað
feiknamiklu ofurefli Frakkar þurftu
að mæta, og alt hinum æfðustu her-
mönuum. Herforingjar Frakka og
Englendinga sáu undir eins, að þeir
þurftu að berjast einn á móti þrem-
ur eða fimm eða tiu. Þeir máttu því
eigi ganga i berhögg við óvinina, j
þvi að þá hlutu þeir að falla svo fyr-1
ir fjöldanum, sem á móti þeim kom,
að innan skamms tima væri enginn
eftir til að verja landið.
Þeir urðu því stöðugt að láta þá
sækja á; þeir urðu að fara eins spar-1
lega með lif hermannanna frönsku
og ensku einsog mögulegt var. Því
að vanalega, einkum nú orðið, kost-
ar það fleiri mannslif, að sækja en
verja.
En þeir þurftu að verja þeim
leiðina til Parísar. Hún er vestantil
í miðju Frakklandi norðanverðu.
Þeir urðu því að mynda garð af
hermönnum, meira en 3 hundruð
mílur á lengd og allstaðar þurftu
þeir að vera viðbúnir að mæta þjóð-
verjum.
Við vitum allir, hvernig farið hef-
ir í Belgíu. Þjóðverjar höfðu þar
marga menn um einn. Iin Belgar
sýndu af sér fyrirtaks hreysti, og
nærri í heilan mánuð vörðu Frakk-
ar svo landamærin, að kæmust Þjóð-
verjar inn, þá voru þeir jafnóðum
hrakti til baka. Einn kastali á aust-
urlandamærum Frakka varð að þola
24 daga umsátur, 24. daga stöðuga
hríð, oftast bæð nótt og dag, og all-
ur var hann brotinn, þegar hann
loksns gafst upp núna. Hann var í
vegi fyrir miðher Þjóðverja; en vér
höfum svo sem ekkert heyrt af öðru
en norðurhernum.
1 fyrstunni brutust Þjóðverjar inn
á landi Belga, norðan við Liege, og
þegar Frakkar heyrðu það og fall-
byssudrunurnar í Liege, þá urðu
þeir að flýta sér að komast ]>ar norð-
ur i veginn fyrir þá og hjálpa Belg-
um. Þeir söfnuðu öllum ]>eim mönn-
um saman, er þeir þorðu að missa
frá því, að verja landamærin að,
austan, og komust norður fyrir j
Brussel til Louvain og Tirlemont og 1
Trond og Namur. Það var auðséð,
að þjóðverjar ætuluðu sér að komast
þegjandi, eða því nær, yfir Belgiu
og þar inn yfir landamærin á Frakk-
land, helzt inn yfir Meuse-dalinn.1
En Frakkar gátu varið hann og þeir
töfðu fyrir þeim við Tirlemont ogi
Louvain og við Namur. En þegar.
flóðið kom svo mikið að austan, þá
urðu þeir að halda undan, og berj-
ast einlægt dag og nótt; þeir stóðu
harðar hríðir af sér vijð Haélen og i
Diest, með Belgum, og seinna við |
Tirlemont og Louvain. Og svo við >
Brussel, — en þá var flóðið komið
vestur fyrir þá, vestur að sjó, og nú i
urðu þeir að halda undan: það var
eina lifsvonin, að komast i veginn
fyrir þá aftur og berjast og tefja fyr-
ir þeim einsog þeir gátu. Og nú
gjöra Þjóðverjar ákafa hrið á hátt
á annað hundrað mílna svæði. ó-
þreyttar hersveitir þeirra og nýjar
koma og gjöra áhlaup á allri lín-
unni; það er barist við Neufchat-
eau og Arlon og Givet og Charleroi
og Mons, og nú eru Englendingar
komnir til sögunnar.
Fleygbroddur handamarina er í
Charleroi og Mons. Við Neufchat-
eau linast Frakkar fyrst og verða að
halda undan og er þá fleygbroddur-
inn í Charleroi og Mons ber og þar
brotnar hvikan þýzka á. Dag og
nótt er barist í fimm sólarhringa,
en Frakkar og Englendingar láta
eiginlega aldrei undan, þó að ein-
lægt komi nýjar hersveitir þýzkar
til áhlaupanna og einlægt dynji
kúlnahríðin yfir þá. Voru harðir
hnefar Englendinga og drápgjarnar
kúlur þeirra. Sex sinnum tóku
þjóðverjar Charleroi og Sex sinnum
töpuðu þeir borginni aftur, seinast
kveiktu þeir í öllum bænum áður
en þeir fóru. 1 Mons var sama sag-
an. Englendingar voru þar einir
og hvernig sem flóðið þýzku her-
mannanna veltist á þá, þá brotnaði
hvikan einlægt á þeim. En liðið
varð að halda undan alt og úr
þessu lítur svo út sem Englending-
um einum hafi verið falið að verja
alt vesturhornið. En nú eru Frakk-
ar komnir vestur fyrir þá og þeir
neyðast til að halda undan og vest-
ur sem hægt er þó að þpir séu ósigr-
aðir. Næsta dag bei'jast þeir -við
Tournai, 20 mílur vestar eða því nær
og við Manbeuge sunnan landa-
mæranna. 1 Tournai sóttu 5,000
þýzkir riddarar 700 Englendinga
lengi dágs og unnu ekki fyrri en
þeir fóru að skjóta á vagna Eng-
lendinga, scij^ fluttu særða menn.
Þá héldu þeir eitthvað undan en
ekki langt, og óvíst er nema þeir
haldi Mons í Belgíu en þá. Givet
heitir borg ein á landamærum
Frakka, eitthvað 30-40 mílum austar
en Manbeuge og þar héldu Frakkar
sér lengi.
(Niðurlag næst).
Páfi kosinn.
Rómaborg, 3. sept. —■ Páfakosn-
ingin gekk með erviðasta móti í
þetta sinn. Þrisvar var gengið til
atkvæða og hinir helgu menn af-
greiddu kjörseðla sina með bænum
og signingum og yfirlýsingum há-
tíðlegum um að ]>eir hefðu ráðfært
sig við guð og samvizku sina; en í
öll skiftin ónýttist kosningin, og
seðlarnir liðu upp í reyk gegnuin
hallarstrompinn. ITrottinn hefir. eft-
ir því, ráðlagt þessum að kjósa
þennan en hinum hinn, því enginn
kardínálanna fékk nógu mörg at-
kvæði til þess að hljóta kosningu.
Við fjórðu tilraun gekk loks saman.
Kosningu hlaut Giacomo Della
Chiesa, kardináli og erkibiskup i
Bologna. Er hann ltali og var haf-
j inn upp i kardinála tign siðastliðið
! vor. Atkvæðamaður er hann enginn
talinn og þekka menn lítið til hans.
Það eitt er nm hann sagt, að hann
sé laus við alla stjórnmála kunn-
áttu, af.skiftafár, guðhræddur, móti
öllum trúarlegum tilrý’inkunarstefn-
Ium, skæður óvinur modernista og
óvinveittur mjög nýmóðins döns-
um. Þetta ætti að nægja og vera
nógir páfahæfileikar nú á dögum.—
Tók hann sér nafnið Benedict og er
hinn XV. með þvi nafni i postullegu
hásæti hér i heimi.