Heimskringla - 09.08.1917, Blaðsíða 2

X BLAWKÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 9. AGÚST 1917, -
Keisaravaldið þýzka
Eftir síra F. J. Bergmann.
(Pramh.)
II.
KEISARINN ÞÝZKI Ntr A
DÖGUM.
38.
Umbætur í meðferð utan og
innanríkis mála.
I>au árin, sem Caprivi var kanzl-
ari, varð samkamulag milli Bret-
lands og Þýzkalands betra og
betra. Yair Vilhjálmur II. þá hvað
eftir annað gestur Victorlu drotn-
ingar. Vitaskuld var ávalt einhver
hagsmuna tilgangur á bak við
komur keisarans. Samt sem áður
höfðu þær áhrif eigi lítil á stjórn-
málaganginn. Árið 1890 haíðist
Vilhjálmur um tfma við í konungs-
höllinni í Lundúnum. Var hann
þá um leið gestur Salisbury lávarð-
ar í Hatfield og sýndist þá lítið á
vanta, að reglulegt vináttu sam-
band — entente cordiale — tækist
með ríkjunum. En eigi átti það
að verða. Efthr nokkur ár (1895)
varð nýlenduáhuginn svo mikill
með Þjóðverjum og verzlunar-sam-
kepni um leið, að Bretland fór að
gruniai, að hér væri all-hættulegur
keppinautur annars vegar. Eink-
um varð þetta augljóst, er Þjóð-
verjar tóku að ráðgera að koma sér
upp herskipaflota nægilegum til
að vernda heimsverzlan sína.
Caprivi leitaðist við á þessum
árum að koma þeim mönnum og
ílokkum, er hingað til hefði verið
í ósátt við stjórnina, í sátt við
hana, svo um heilt mætti gróa í
laindinu. Stöðugt var verið að
bæta kjör verkalýðsins. Með því
var verið að leitast við að ávinna
kei«aranum hlýðni þeirra og holl-
ustu. Jafnvel Velfana í Brúnsvík
og Hannover vatr leitast við að kom-
ast 1 sætt við tmeð að sýna þeim
ýmis konar sóma; sömuleiðis Pól-
verja. Enga átti að hafa að öln-
bogabörnum nema gerbreytinga
menn.
Gerbreyti^igaflokkurinn — Die
Radikalen — braut iíka af sér um
þessar mundir alia velvild og
skilning af hálfu istjórnarinnar
með ótímabærum hneykslisögum
úr einkalífi keisara fjölskyldunnar.
Gegn hervaldinu börðust þeir líka
hnúurni og hnefuim. Pyrir því lét
atjómin ölluim hurðum fyrir þeim
ioka. En ekki vildi þessi tilraun
hepnast með að gera öllum flokk
um til geðs. Hún hepnaðist hvorki
í innanríkis né heldur í utanríkis
málum.
Þegar um bætur á kjörum vinnu-
lýðsins var að ræða, hlaiut röðin á
sínum tíma að koma til verksmiðju
lýðsins. Þegar 1887 og 1888 hafði
klerkaflokkurinn og afturhaldslið-
ið á þingi hjálpast til að afgreiða
lög, sem taikmörkuðu vinnukvöð
kvenna og barna og bönnuðu
sunnudaga vinnu. En sambands-
þingið — Bundesrat, sem er eins
konar efri máistofa—, synjaði lög-
um þeesum saníþykkis. En eftir
alþjóðaþingið, sem haldið var 1890,
voru gerðar markverðar umbætur
og viðaukar við iðnaðarlögin, —
— Gewerkordnung, — sem gengu
nákvæmlega í sömu átt.
Mest var samt um það vert, að
komið var ströngu skipulagi á eft-
irlit með öllum verksmiðjum.
Vinnutíminn var takmarkaður,
einkum þar sem um óheilnæma
vinnu var að ræða. í fyrirskipam
frá 1895 vair þessu beitt við bak-
nra landsims. En svo reis upp mik-
il mótspyrna og andróður gegn
því, að eigi varð framkvæmdum
komið við á öðrum svæðum.
Yíirleitt er óihætt að fulJyrða, að
ekkert iand í Norðurálfu og þá
um leið ekkert land í heimi hefir
Játið sér eins vel hepnast, að koma
góðu skipulagi á fátækramál og
vinnulýðs mál og þýzka ríkið.
Hvergi eru kjör vinnulýðsins, þeg
ar á alt er litið, jafn-viðunanleg og
á Þýzkalandi. Og hvergi er jafn-
vel séð fyrir hag fátæklinga og öln-
bogabama mannfélagsins og þar.
Hvað eftir annað er það tekið fram,
að á Þýzkalandi sé alls engir fá-
tæklingar. ÁstsæJdir þær og þjóð
hollusta, sem Vilhjálmur II. nýtur,
er að langmestu leyti á þessu bygð.
Enda er það ekkert smáræði, því
í stjórn

þar er Akillesar-hæilinn
fiestra þjóða.
39.
Jafnaðarmenn og keisarinn.
En um leið og uml>ætur þessar
voru gerðar, lét keisarinn og stjórn-
in yfirlýsingar og ummæli fylgja
þeim, eins ákveðin og ótvíræð og
framast mátti, gegn kenningum
jafnaðarmanna. Þeir voru iátnir
skilja, að umbætur þessar væri
alls ekki gert í því skyni, að taka
kröfur þeirra hið allra-rninsta til
greina, heldur einungie til að sýna
að allar aðferðir aðrar til mannfé-
lags-umbóta , en þær, sem þeim
hefði hugkvæmst, væri betri og
eðlilegri.
Keisarinn tók af skarið, er hann
talaði til verkfallsmanna í borgun-
um Berlin og Breslau. Þar birtist
hann þeim eins og nokkurs konar
refsinorn og talar um jafnaðar-
menn og kenningar þeirra eins og
væri hann málaflutningsmaður
auðkýfinga og landeigenda.
í mínum huga jafn-gildir hver
jafnaðarmaður fjandmanni ríkis-
heildarinnar og föðurlandsins.
Fari svo, að eg verði þess var, að
jafnaðarmannastefnan fléttist sam-
an við umbótakröfurnar og æsi
upp ólögmæta mótspyrnu, þá ætla
eg mér að taka stranglega og ó-
vægilega í taumana og beita öllu
því valdi, sem eg á yfir að ráða og
— það vald er mikið.
Svo fórust keisaranum orð í Ber-
lín 1889. Það var okki fyrr en árið
1902, sem hann talaði til verka-
manna lýðsins í Breslau á þessa
leið:
Árum saman hafið þér og bræður
yðar látið blekkjast af æsinga-
mönnum jafnaðarmanna til að
gera yður í hugarlund, að ef þér
tilheyrið flokki þessum eigi og veit-
ið honum viðurkenningu, verði yð-
ur enginn gaumur gefinn og þér
komist aldrei svo langt, að fá neina
áheyrn um réttmæt áhugamál yð-
ar og umbætur á kjörum yðar.
Það er herfileg lýgi og argasta
villa. 1 stað þess beinlínis að tala
máli yðar, leitast æsingamennirnir
við að fylla yður vonzku gegn verk-
gefendum, gegn öðrum stéttum,
gegn hásætinu og gegn kirkjunni,
....Og í hverjum tilgangi er vald
þetta notað? Ekki til þess að
auka velferð yðar, heldur til þess
að sá út hatri milli stéttanna og
breiða út auvirðilegan róg, sem eigi
ber lotningu fyrir nokkurum helgi-
dómi. Og að síðustu: Þeir hafa
smánað almættið sjálft.
Hvað eftir annað lýsir keisarinn
yfir því á ótal stöðum og við ótal
tækifæri, að jafnaðarmenn sé óvin-
ir lands og þjóðar. Þær ræður eru
svo margar, að nóg væri efni f sér-
staka bók. Samt senn áður hafa
allar tilraunir mishepnast urn að
lokka verkalýðinn eða ógna til að
snúai baki við kenningum jafnað-
armanna. Hvað sem keisarinn og
aðrir embættlsmenn sögðu, hélt
verkalýðurinn á Þýzkalandi áfraim,
freklegar en í nokkuru öðru landi,
að skoða stjórnarskipulagið alt,
keisarann, herinn, 'kirkjuna og lög-
regluna sem fædda óvini sína.
Verkalýðurinn á þýzkalandi hefir
legið í faðmi jafnaðarmannakenn-
inganna, sem mikið hafa til sfns
máls frá almennu sjónarmiði, en
eru oft og tíðum erfiðar að koma í
verklegar framkvæmdir.
Fyrir fiintíu árum átti þetta sér
stað með þýzku borgarastéttina
alla, sem þá var öll á valdi frelsis-
kenninga stjórnarbyltingarinnar. í
sambandi við hreyfingar þessar er
það afarnhugnæmt að gera sér grein
þess, hve þjóðerniseinkunnirnar
þýzku gera sterklega vart við sig.
í byrjan var jafnaðarmanna-hreyf-
ingin sterk byltingarhreyfing En
smám saman breyttist hún f eins
konar lærdóms kenninga kerfi, —
eins konar jafnaðarmensku rétt-
trúnað.
Ósjaldan virtist meira undir því
komið, að Marx-kenningin væri
skýrð eftir kröfum rétt-trúnaðrar
jafnaðarmensku, heldur en hinu,
að umibætur væri gerðar á kjörum
verkalýðsins. Ágreiningsumræður
þær, er fram fóru á ársþingum jafn-
aðarmanna, líktust meira rökræð-
um guðfræðinganna, en framkvæm-
anlegum ráðstöfunum stjórnmála-
mannanna.
Jaifnaðarmannaflokkurinn óx og
miklu góðu hefir hann til leiðar
komið. Vöxturinn hefir verið
langt fram úr öllum vonum. Lög
gegn jafnaðarmönnum, »em Bis-
marck hnfði látið samþykkja, voru
nú ógilt. Þóttust jafnaðarmenn þá
vinna mikinn sigur yfir ofurmenn-
inu Bismarck, eins og ekki var að
furða. Við kosningar 1890 náðu
35 jafnaðarmenn kosningu, árið
1893 voru 44 kosnir, árið 1898 hlutu
eigi færri en 56 kosningu.
Áhrif þeirra náðu ekki til iðnað-
armanna einna. Mikill fjöldi
þeirrai, er ýmislegum störfum
gegndu fyrir stjórnina, og þeirra,
er unnu á skrifstofum hennar, eða
voru leynt eða ljóst f þjónustu
hennar, fyltu flokk jafnaðarmanna.
Haustið 1890 var þeím fyrst unt að
heyja aJment fulltrúaþing á Þýzka-
landi. Síðan hefir það verið háð
árlega. ólíkar stefnur áttu sér
stað innan flokksins. Á ' þingum
þessum gafst þeim fyrst tækifæri til
að leiða opinberlega hesta sína
saman.
1 Berlínarborg var lítill flokkur,
en harðsnúinn, er nefndi sig hina
ungu — Die Jungen. — Þeir gerðu
allharðar árásir á leiðtoga flokks-
ins á þingi fyrir að standa í stöð-
ugum málamiðlunar ^tilraunum.
Þeim fanst, að þessir leiðtogar
á þingi væri að falla frá upp-
runalegum lýðveldis anda, sem ein-
kent hefði flokkinn í fyrstu.
Árið 1891 var mJkil ólga og um-
brot innan flokksins. Þá var
Werner og fylgismönnum hans
vísað á bug úr flokknum. Sumir
hans fylgismanna gerðust stjórn-
leysingjar, og aðrir hurfu úr sögu.
Hins vegar var’ mikill flokkur, þar
som Herr von Vollmar var leiðtogi.
Sá flokkur hélt því fram, að jafn-
aðiarmanna-byltingin myndi verða
hægfara, en engin skyndi-bylting.
Kvaðst flokkur þessi vera fús til
að vera f samvinnu við stjórnina
um umbóta-tilraunir á þvi mann-
félagsskipulagi, sem nú ætti sér
stað, til þoss vellíðan og frelsi
verkainannalýðsins færðist smám
samam f aukana.
Flokkur þessi efldist mjög, því
Vollman lét sér hepnast að breiða
hugmyndir jafnaðannanna út jafn-
vel meðal katólskra manna í Bæj-
aralandi. ílvað eftir annað voru
tilraunir gerðar með að sýna fram
á, að þeir væri ekki sannir jafnðar-
menn. En þeim tilraunum var
hvað eftir annað komið fyrir katt-
arnef. Þeir héldu þvf fullri sam
vinnu áfram við hinn annan væng
flokksins.
En stöðugt áttu þeir í vök að
verjast. Prússneska stjórnin gcrði
eina tilraunina á eftir annarri til
að eyða flokknum með nýri lög-
gjöf og afar-ströngu eftirliti lög
reglunnar. Það var meira en lítið
alvarlegt spor, sem stigið var og ör-
laga þrungið, þegar er kosningar-
lögum konungsríkisins Saxlands
var breytt, í þeim ákveðna til
gangi, að loka jafnaðarmenn úti
frá saxneska landsþinginu Við
]>etta og margt annað urðu menn
næsta hræddir um, að einhver til
raun kynni að verða ger til að
breyta lögum um almennan at-
kvæðisrétt til ríkisþingsins —
Reichstag.
Stéttarígurinn og vantraustið
stjónarvöldunum, sem ávalt hefir
einkent jafnaðannannahreyfing
una, fekk byr undir vængi og öld
ungis nýjan stuðning af öðru eins
stjórnimála atferli og þessu. Hins
vegar urðu þess fleiri og fleiri
merki, að jafnaðarmönnum óx%ug-
ur og vilji til að vera í sem mestri
samvinnu við frjálslynda flokkinn
sem verið ihafði fjandsaimlegur
garð þeirra að fornu fari.
40.
Keisarinn og herinn.
Þegar keisarinn hugsar um ein-
valds afstöðu sína til ríkisins, er
það ofur eðlilegt, að honum finn-
ist þá herinn vera hin eina stoð
sín og stytta. Þegar 'hann er að
hugsa um þarfir hersins og aukn-
ing, vill hann ihelzt ekkert vera að
spyrja þjóðina til ráða; honum
þykja afskifti hennar ill og óhafr
andi. Hann er ekki eins og flestar
einvalds.stefnur aðnar í Norður-
álfu. Hann sækir ekki um leyfi til
að stjórna til neins. Vald hans
styðst við sverðið.
Ef þjóðin er 'honum þæg og eft-
irlát, vill hann vera henni góður
og ljúfur. En hann ógnar henni
alls konar fári, ef hún er honum ó-
stýrilát og baldin. Þá hótar hann
flengingum og opnum byssukjöft-
um. Hann sveiflar sverðinu í ræð-
um sfnum og lætur leiftra af um
leið og hann nefnir guðs nafn stöð-
ugt.
Þegar er hann hafði vikið Bis-
marek úr embætti og beitt hann
margs konar lítilsvirðingu og
móðgunum, þykist hann verða að
kveðja hann með einhverri hæfi-
legri gjöf. Og er hann fhugar, hver
gjöfin skuli vera, verður hún ein-
mitt sverð. Við það tækifæri verð
ur keisarinn að halda ræðu, og
segir þar meðal annars:
Eg gat ekki fundið neitt hæfi
legra tákn en sverð, þetta göfug
asta og helgasta tákn Þjóðverja;
það helgitákn, sem yðar hágöfgi
í félagi við afa minn sáluga hjálp-
aði til að laga, hvessa og líka til að
bregöa; helgitákn hins mikla og
volduga byggingar-tímabils; þegar
steinlímið var blóð og járn; það
vopn, er aldrei brestur þor, vopn,
sem í höndum konunga og þjóð-
höfðingja, þegar nauðsyn krefur,
mun verja gegn innri óvinum þá
einingu föðurlandsins, sem það
eitt sinn hafði höggvið úr hendi ó-
vina fyrir utan.
Það er engin ný bóla, að heyra
keisarann ógna þjóðinni með hern-
um. Hann hafði það að viðkvæði
í ræðum sínum að minsta kosti um
eitt skeið, svo framarlega að þjóðin
yrði honum að einhverju leyti
baldfn. Þegar óttinn kemur upp í
huga hans fyrir þvf, að koma kunni
til uppreistar í landinu, þá er það
ávalt herinn, sem hann ætlar að
styðja hásæti sitt með og bæla
hverja uppreist.
Þegar er hann ávarpaði herinn
fyrsta sinni—það var eins og frá er
skýrt hér að framan þrem dögum
áður en hann lét sér þóknast að
ávarpa þjóðina—lýsti hann yfir
því:
Að algerlega ókrenkileg undir-
gefni undir herjöfurinn (Kriegs-
herr) á að vera hjá hernum —hern
um, sem gengur að arfi frá föður
til sonar, eina kynslóð eftir aðra.
....Svo erum við og saman bundn-
ir — eg og herinn — svo erum við
þá hvor fyrir annan fæddir, og svo
skulum við óbrigðult halda sam-
an, hvort sem við eigum von friðar
eða storma, eftir því sem guði
þóknast.
Honum íanst hann eiga herinn.
Hann hafi fengið hann að arfi og
eigi þvf einkarétt til hans. Herinn
er súlan mikla, sem veldi hans hvfl-
ir á, eiins og hann kemst að orði í
annarri ræðu. Hann hefir vita-
skuld mjög háleitar hugmyndir
um hið háleita ætlunarverk hers-
ins. Hann ávarpair nýliðana, sem
ganga eiga inn í varðliðsdeildina
og vinina hernaðareiða sína í
Potsdam 1891:
Nýliðar! Þér hafið nú frammi
fyrir vígðum drottins þjóni og
frammi fyrir altari drottins unnið
mér hollustueið. Þið eruð enn of
ungir til þess að skilja hina sönnu
merkingu þess, sem þegar hefir
sagt verið. en verið nú kostgæfnir
og fylgið skipunum þeim og regl
um, sem yður verða gefnar. Þér
hafið unnið mér hollustueið. Það
merkir, þér börn varðliðs míns, að
þér eruð nú hermenn mínir; þér
hafið helgað mér sjálfa yður til lík
ama og sálar. Þér eigið einungis
einn óvin, og það er óvinur minn.
í sambandi við þær æsingar jafn-
aðarmanna, sem nú eiga sér stað,
getur það komið fyrir, að eg skipi
yður að skjóta eigin frændur yðar,
bræður, já foreldra—sem guð forði
oss frá—; en jafnvel þá verðið þér
að fylgja .skipunum möglunar-
laust.
Þó keisairanum hepnaðist að
varðveita inokkurt virtfcngi við
England, eins og tekið er áður
frain, tókst honum ekki að varð-
veita vináttu sambandið við Rúss-
land. Frakkland og Rússland voru
batndaþjóðir miklar og thafði það
vitaskuld mest áhrif í þessu efni.
Þessar þjóðir báðiar keptust við að
auka herlið sitt að miklum mun.
Það varð aftur Þjóðverjum meira
en lftil hvatning til að auka her
sinn. Árið 1890 varð Caprivi að
biðja um 20,000 manns í viðbót'við
herinn. Það var fyrsta sinni að
slfk viðbót hafði þótt na.uðsynleg
um fram hið fyrirskipaða. Árið
1893 var stungið upp á nýjum regl-
um 1 sairibandi við aukning hers-
ins og þótti all-mikil tilbreyting.
Skyldu herkvöð var nú gerð að al-
vöru. Enginn maður átti að kom-
ast hjá herskyldu, nema þeir, sem
alls ekki voru hæfir. Herþjónustu
tímabil fyrir hvern mann var nú
stytt til tveggja ára.
Umræður um þetta á þingi fóru
allmjög á víð og dreif. Stjórnin lét
loks tilleiðast, að fallast á breyt-
ingu, sem gaf nokkuð færri menn
til hersins — 557,093 í stað 570,887,
eins og um var beðið. En jafnvel
þessi breyting var feld með 210 at-
kvæðum gegn 162. Miðflokkurinn
og gerbreytingamenn tóku saman
höndum með að greiða atkvæði á
móti.
Þingi var á sama augnabliki slit
ið. En fyrir næstu kosningar
klofnaði gerbreytingaflokkurinn
sundur og hér um bil 20 lofuðu að
ljá miðlunarlögnnum fylgi sitt.
Eðlileg afleiðing þessa klofnings
var sú, að áhrif flokksins þurru að
miklum mun. Frjálslyndir stjórn-
arandstæðingar urðu að eins 23 í
stað 67, sem áður höfðu verið.
Hinn gamli flokkur gerbreytingar-
inanna var með þessu fallinn', lík-
lega að fullu og öllu. Samt sem áð-
ur voru lögin samþykt með að eins
16 atkvæða meiri hluta, sem stjórn
in marði þau af með, þamnig, að
Pólverjar greiddu atkvæði með
henni fyrsta sinni, miðflokkurinn
katólski allur á móti stjórninnJ.
41.
Vald keisarans.
Hina skömmu stund, sem Friðrik
III. sat að völdum (99 daga), eins
og áður er skýrt frá, voru lög sam-
þykt bæði í prússneska þinginu og
sambandsþinginu (Bundesrat),
sem lengdu þingtímann frá þrem-
ur til fimm ára. Þegar lög þessi
voru lögð fyrir keisarann til þess
þau öðluðust undirskrift hans,
kvaðst hann þurfa að fhuga þau,
áður hann gæti gefið þeim stað
festingu. Bismarck benti honum
á, að grundvallarlög ríkisins leyfðu
keisaranum ekki að synja lögum
samþykkis, «r samþykt heíði yerið
af ríkisþingi og sambandsþlngi.
Aftur gæti hamn sem konungur
Prússa látið erindreka sína and-
mæla lögum f sambandsráðinu
(Bundesrat—efri málstofa). En
þegar lög hefði náð samþykki þar,
væri það skylda hans sem keisara,
að láta lögin öðlast gildi. Keisan
inn> félst á þessa skýringu grund-
vallarlaganna. Þetta er gott að
hafa í cminni, þegar um það er
hugsað, hvern veg einvaldið þýzka
þó er að ofurlitlu leyti takmarkað.
Nokkuð virðast hugmyndir Vil-
lijálms II. um vald keisarans vera
aðrar en þær, sem fram komu þarna
hjá Bismarck, og keisarinn vitri
félst á að réttar væri. Vilhjálmur
II. hefir hvað eftir annað tekið
fram svo ljóst og greinilega, að
ekki orkar neins tvímælis, hvernig
hann álítur valdi keisarans farið.
Hann hefir þamn hæfileika, að
tala ljóst. Ræðusnild hans, sem
ekki er lítil, kann eigi að skera orð
við neglur sér. Kenning Vilhjálms
II. um keisaravaldið virðist vera
eitthvað á þossa leið:
Eg er keisari og konungur með
guðlegum rétti, og er beinlínis til
þess korinn af guði.
.. Ríkið er eign ættarinnar; Því á
að stjórna réttlátlega, en algerlega
laust við alla íhlutan, gagnrýni og
árásir.
GISLI GOODMAN
TINSMIBUR.
VwkstæSl:—Hernl Toronto Bt. Ol
Notre Damo Ave.
Ptaoae HrtaUto
Garry 29SS Garry 9M

Hafið þér borgað
Heimskringlu ?
TH. JOHNSON,
Úrmakari og Gullsmiður
Selur giftingaleyfisbréí.
Sérstakt athyeli veitt pöntunum
OB viögjÖröum útan af lanðL
248 Main St. - Phone M. «606
I. J. Bwanioi
H. G. Hlarlkaooa
J. J. SWANSON & CO.
FASTEIGn ASALAR OS
ppnlasa mtVlar.
Talotml Haln 2(07
Cor. Portago and Garry.
Sverð hersins er vopn stjórnar-
innar, en herinn arfur keisaraætt-
arinnar; ætlunarverk hans er að
slá af velli alla innbyrðis óvini,
ekki síður en óvini utanrikis.
Nokkuð er hún hrottaleg, þessi
einvaldskenning. Hún kann sér
ekkert hóf. Hún er ekki ósvipuð
tali hálfsturlaðs manns. Nú má
enginn ætla, að hér sé iátið sitja
við orðin. tóm; þetta er alt annað
en dauð kredda. Ef það er kredda,
þá er óhætt að segja, að það er ein
allra lífseigasta kreddan, som unt
er á að benda í sögu mannanna.
Eftir þessari (kreddu er þýzkaiandi
stjórnað. Styrjöldin, sem nú geis-
ar, er bein aifleiðing hennar.
Þjóðverjar finna til þess, eigi
síður en aðrir. Þjóðin var tekin
að verða óróieg Undir þessarri fá-
ránlegu einvaldskenningu. Til
þess að sætta þjóðina við einvald-
ið varð keisarinn að beita öllum
brögðum og ráðum til að beina
huga þjóðarinnair að öðrum á-
hugamálum. Fyrir því hefir löng-
un til að leggja lönd undir sig ver-
ið aiin upi> í þjóðinni á allar lund-
ir og herinn einmitt til þess not-
aður.
Mannfélalgsumbætur, sem BIs-
marck hóf og síðar hafði verið
haldið fram um stund, voru nú
farnar að giata áhrifum sfnulm.
Þær voru nú orðnar ónógair til að
sefa ólguna, som stöðugt er mikil
í iægstu lögum mannfélagsins. Ef
eigi hefði verið fundin upp ein-
hver ný stefna, er hægt væri að
safna þjóðinni saman um, mundu
gömiu frelsiskröfurnar rísa upp
með þjóðinni aftur, þó þær hefði
legið niðri, síðan þær voru bældar
niður 1848, og yrði þá ef til vill enn
æstari.
Fyrir því fer að bóla á öðru
stjórnmála fagnaðar-erindi í ræð-
um keisarans, en þessu um guð-
lega heimild keisaravaldsins. Það
Weltmacht. Þýzkaland verður að
eignast pláz í sólunni. Þýzka þjóð-
á nú að hefjast handa og flytja
þýzka menning — Kultur — með
sterkum járnihnefa út í myr'krið
fyrir utan. Með því væri dýrð
Hohenzollern-ættarinnar aukin og
“samherjanum volduga, hinum
gamla góða guði um leið sómi sýnd-
ur, honum, sem ávalt hefir verið á
vora hlið síðan á dögum kjörfurst-
ans mikla.”
MARKET HOTEL
140 Prlar tmm Street
á Bóti markaVlnoœ
Beatu vfnföng, vindlar o( a»-
hlynlng góö. ulonkur veltlmga-
maöur N. Halldóriaon, lelöboln-
ir Islendlngum.
*. O’CONNEL Elgandi wiaaloea
Arnl Anderson E. P. Garland
GARLAND& ANDERSON
LÖGFRACDII’IGAR,
Phone Maln 1S«1
801 Kloctric Railway Cbambori.
Talafml: Maln 6302.
Dr. J. G. Snidal
TANNLÆKNIR.
«14 SOMERSET BLK.
Portage Avenue. WINNIPEG
Dr. G. J. Gislason
rbynlclan and Surreea
Athygli veltt Augna, Eyrna og
Kverka Sjúkdómum. Ás&mt
innvortis sjúkdómum og upp-
skurttl.
18 South 3rd St., Grand Furtu, N.D.
Dr. J. Stefánsson
401 nOYD BUIL.DING
Hornf Portago Avo. og Edmonten Bt.
Stundar eingöngu augna, eyrna,
nof og kverka-ajúkdóma. Er a* httta
frá kl. 10 tll 12 f.h. or kl. 2 tll ( o.h.
Phone: Main 3088.
Holmlll: 10« Ollvfa St. Tala. O. 2816
K%t
Vír höfum fullar blrgötr hrafn- f
uetu lyfja og meöala. Komlö Á
meö lyfseöla yöar hlngaö, vdr V
gerum meöulln mákTaamloga oftlr Á
dvfaan læknlatns. Vér alnnum T
utansvalta pöntunum og aaljum Á
glftlngaleyfl. : : : : f
COLCLCUGH 4CO. J
N«tr« Danc Jt Skcrbrcoke lt«. V
Phone Garry 26S0— 26S1 g
“Eldingar”
Flest fólk er hrætt vitS eld-
ingar, en nú er ekki þörf á
at$ hræðast slíkt, því aS
Townsleys Þrumulei'Sarar
eru örugg vörn gegn öllum
voíSa af eldingum.
BitSjitS oss um upplýsingar
tafarlaust.
THE
CANADIAN LIGHTNING
ARRESTER and ELEC-
TRICAL CO., LTD.
Brandon. Dept. H. Man.
Oss vantar gótSa Islenzka
umbotSsmenn. SkrifitS strax
eftir tibotSi voru.
A. S. BARDAL
selur llkklatur og annaat um út-
farlr. Allur útbúnabur aá beatl.
Ennfremur aelur hann allskeaar
mlnnlavarba og lecstalna. : :
«13 BHERBROOKE ST.
Phoma G. 21.12 WIMNIPCG
ÁGRIP AF REGLUGJÖRB
heimifijréttarlead í Cuadi
eg NerÍYettwIaailÍBa.
Hver fJtlakyldufaBIr eba hver karl-
mabur aem er lt ára, a.m var brazkur
þegn I byrjun atrlSalna o( haflr varlB
þat alSan, .ta a.m or þ.(n Bandaþjób-
anna >ta óháSrar þJóSar, yetur teklS
hotmlllarétt á fJðrSuam úr aactlon af ó-
toknu otjérnarlandl f Hanltoba. Baa-
katchawan ata Alborta. Umamkjandl
verSur ajálfur at koma á landakrif-
atofu atjornarlnnar otla undlrakrlfotofu
hennar I þvl bératll. t umboSl annara
Skyldari—8n mánita ábúS 0( raaktua
má taka land undlr vlaaum akllyrtum.
landalna á hvarju af þranþur árum.
t vlaaum hérutum getur hvar land-
landnaml fanslS forkauparétt á fjðrb-
un(l aoetlonar mel fram landl alnu.
VorB: «3.0« fyrlr bvorja okru. Skyldur:
Sex mánata ábdS á hrarju hlnna
nasatu þrlyirja ára ofttr hann heftr
hlottS olcnarbréf fyrlr hetmlllaréttar-
landl alnu og auh þaaa raaktah 68
ekrur á hlnu aolnna landl. Forkaups-
réttar bréf notur landneml foncltl um
lolB oc bann faar helmtllaréttarhréflB.
en þð matl vlaaum akllyrBum..
Landn.ml, aom fenclY haflr halmllls-
réttarland, an catur okkl f.nclS for-
kaupsrétt (pro-emptlon) cotur keypt
holmlltsréttarland 1 vlssum héruSum.
VorS «3.00 ekran. VerSur aS búa á
landlnu sez mánuSI af hvorju af þrsm-
ur árum. raekta 60 okrur oc byccl* hfts,
sem aé «800.00 vlrSI.
Þalr aam hafa akrlfah slc fyrlr holm-
lllaréttarlandl, csta unnlS landbúnaS-
arvlnnu hjá hnndum 1 Canada áriS
1*17 oc ttmt s& relknast ssm skyldu-
tfml á landi þslrra, undlr vlssum sktl-
yrSum. •
T>sc*r stjðrnarlðnd eru aucHat aSa
tllkynt á annan hátt. ceta helmkomnlr
hsrmenn, ssm vsrlS hafa I hsrhldnustu
srlsndls oc fenclS hafa helSarlecra
lausn, fenctS elns daca forcanca rétt
tll aS skrlfa slc fyrlr halmlllaréttar-
landl á landskrlfstofn héraSalna (en
ekkl á undlrakrlfatofu). Uauanarhréf
verSur hann aS ceta sýnt akrlfetofu-
stjéranum.
W. W. COST,
Deputy Hlnlstor of tho Intertor.
BIBS, aem flytja auclfslnc* þosaa 1
halmUdarUyal, fá aac* tsrcu fyrta.