Heimskringla - 11.04.1918, Síða 5

■WINNIPEG, II. APRIL 1918
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA
Áður sú hætta verður veruleg,!
þyrfti menn að koma saiuan og
ræða mál sín af aivömgefni og leitast
við að finna inhvérja réttláta úr-
Jausn, í stað þess að lialda þeiin |
hlutum áfram, sean einlægt gera á-1
greininginn meiril
Eðlilegt er, að menn spyrji með ,
sjálfum sér: Hvernig skyldi sú
breyting á skipulagi mannfélagsinis, |
sean Mr. Schwab talar um, fara hér í j
þessu landi, sem vér bvium í og
þekkjum bezt?
Eða hvernig myndi fara, ef verka-
inannalýðurinn færi að ráða lögum í
i áhugamálum heimsins eins og I
h,ann á von á? Myndi sú bylting
kioma öllu á ringuhieið eins og á
Bússilandi og fjárhagur og iðnaður
þjóðanna standa á höfði?
Svarið, sem ávalt er á reiðum
höndum, er þetta: Sú stjórn og
það ráðlag alt yrði stéttastjóm,!
JE>að yrði <ági síður ranglátt en auð-
vaJdið, sem nú eiginlega ræður öllu?
S\mr íátæklinganna er aftur þetta:
Auðvaldið hefir um svo langan |
tíma stjórnað þjóðunum og féflett j
þær, að stjórn fátæklinganna væri
að eins eðlilegt afturslag. Það j
myndi gefa þeion, sem engar fast-
eignir eiga, kost á að jafna og lag- j
færa iðnaðar og fjárhags hlunnind-
in, svo öllurn mönnum gæfist kost-
ur á að njóta einkaréttinda. til Wfs
og velferðar eftir jöfnuin hlutföJl-
um.
ætti ekki að vera öll einkaréttindi
þeirra, er þegar eru auðugir orðnir.
Öreigarnir heimta að þeir fái rétt-
látan skeiif þeirrar auðlegðar, sem
hendur þeirra óneitanlega fyrst
framleiða.
ÖlJum rétthugsandi mönnum ætti
að vera ljóst, að sú byltinigarhætta
af hálfu öreiganna, sem svo margir
óttast að vera rnuni í aðsigi, yrði
minni, ef þeir væri gerðir að eins
konar hluthöfum í þeirri auðlegð,
er ])jóðirnar iramleiða og séð væri
utn að þeir íeugi réttlátan skerf
'hennar.
Sterkar líkur eru til, að þá yrði
samkomulagið .liangt um betra og
iðnaður Jandsiins tæki stór-mikl-
um frainiförum.
Maður einn, að nafni Colonel
Thompson fná B.ríkjum, sém er ný-
Jega heim kominn eftir langa dvöi
á Rú'.ssiandi og nákvæmia viðkynn-
ingu 'bylitingarinnar þar, hefir gefið
iangbezta skýringu ástandsins þar.
H ann segir:
“Kring um Kerenskí var hópur
manna, sem áleit réttast, að leysa úr
mannfélagsiiiálum Iiandsins með
samverknaði rússnesks vinnulýðs
og faisteignaeigenduin.'’
En Thompson þessi segir, að fast-
eigna eigendur íhafi alls ekki viljað
beita fögrum leik né sanngjörnuiri
við vinnulýðinn,, né iheldur vera að
leikum yfirleitt við öreiga landsins.
l>eir ihafi ekkert viljað eiga saman
við ]vá að sælda.
Auðmaðurinn finnur ]»á til þess,
eins og anðsætt er um Mr.Schwab,
að völd Jians og fuIlveJdi hefir nú
náð hámarki sínu, einS og flestir
þeir, sem ant láta sér um velferð
mannkynsins, munu líka óska af
heilum hug.
Öreiga ihugmyndin er ekki sú, að
unt sé að koma í veg fyrir samsafn
auðæfa. En hún er, að tækifærin
.......... i ■ i.
Eyrir því hafi Bolsevíka-stjórnin
komist að. Hann sýnir auk heldur
fram á, að Bolsevíkastefnan beri í
skauti sér byltingar-fræ, og áð sá
hyitingahugur sé óðum að breiðast
út í NorðuráJ'fulóndunuim, miest á
Þýzkalandi og Austurríki, af ]vví
þau lönd sé í næsta nágrenni við
Bússland.
Vorið 1917 átti raikiJ ólga sér stað
á Englandi. Þingnefnd var þá skip-
uð til þess að komast eftir óánægju-
efnum verkalýðsins. Um miðjan
júií gaf hún út skýrslu um tilbreyt-
inga tillögur til umbóta, sem komu
í veg fyrir að nokkur veruleg vand-
ræði yrði í bili.
.Sú nefnd fór einnig til Banda-
ríkja og var l>á að því spurð, með
hverjum hætti hún hefði fengið
auðmenn og vinnulýð till þess að
koina sér saman. Svarið var ó þessa
Jeið:
“Viö létum leiötoga auömannanna
og vinnulýösins koma saman í einu
herbergi og sögöum þeim aö vera
þar unz samkomulagi væri náö.”
Það er ávalit lang-bezta ráðið, að
koma sér saman í tíma um, á hvern
liátt vandræðum verði afstýrt. Og
samkomulag verður að eins með
því móti, að liáðir málsaðiJjar reyni
að skiija hvor annan.
3>að er of seint að afstýra vand-
ræðum, er þau eru komin í al-
gleyming og oiðin að blóðugri
byltingu.
-------o-------
Dánarfregn.
Á páskadagsmorguninn þann 31.
síðastliðins marzmánaðar andaðist
að heimili dóttur sinnar og tengda-
sonar, Mr. og Mrs. Bergþórs Thorð-
arsonar á Giinli, eftir rúina mánað-
ar tsjúkdómslogu, hændaöldungur-
inn Siguröur Erlendsson, rúmra 88
ára að aldri. Hann var fæddur á
Höskuldsstöðum í Aðaldal í Suður-
Þíngeyjarsýslu, á nýársdag árið
1830. Poreldrar lians voru Erlendur
bóndi EyjóWsson og BagnhiJdur
Jónsdóttir, Jijón á Höiskuldsstöð-
úm. Árið 1853 kvongaðist Sigurður
heitlnn og gekk að eiga Guðrúnu
Mánaðarleg Samskot í Rauða
Kross Sjóðinn.
-----o----
Hver sú gjöf, j>ó smá sé, ætti aÖ vera þér til marg-endurtekinnar ánægjn, því
hún vottar þátttökn þína í a'ð lina þjáningar þeirra hugprúðu drengja, sem nú
berjast fyrir þig á öllum orustusvæðunum.
Á meðan stór-byssumar drynja, kast-kúlurnar springa og gasmekkirnir svífa
yfir hinum sundur tættu skotgröfum, þá er þjóðarinnar vösku drengjum sint
af líknarfélagi þessn. Peningagjafir þarfnast frá þér til þess aS hægt sé að
halda verki þessu áfram, að hjúkra þeim særðu og lina kvalir þeirra deyjandi.
Dagarnir Apríl 9—10—11—12
hafa verið valdir til þess að veita móttöku slíkum samskotum í Winnipeg.
Vertu reiðubúinn er til þín verður komið, að taka þessu höfðinglega. — Sá er
örlátur, sem fljótur er til. Þetta er tækifæri þitt til hluttöku í þessu mikla
starfi, sem ber svo góðan ávöxt.
Þrjú hundruð manns þarf til aðstoðar við þetta.
Sendu tilkynningu, ef þú getur verið einn af þeim.
The Campaign Headquarters
Manitoba Red Cross
315 Portage Ave. (Opposite Eaton’s) Main 62.
Eiríksdóttur bónda af Svalbarða-
strönd. Bjugg'u þau fyrst á Stðru-
laugum og þar næst á Klömþrum í
Grenjaðarstaðasókn, þar tiJ árið
1876, að þau fluttust ásamt börnuim
sínum itiJ Amerfku og settust að í
Mikley. Andaðist Guðrún kona
Sigurðar þar fyrir mörgum árum
síðan. Meðal barna þeirra var Stef-
án kaupmiaður á Hmausum, sem all-
ir íslendingar kannast við, nú and-
aður fyrir ári síðan; annar sonur
þeirra er Jóihannes kaupmaður á
Gimli, nú biisettur í Wmnipeg. —
Sigurður lieitinn var tvígiftur og
heitir síðari kona hans Þórunn
María Magnúsdóttir.
f'
Húskveðja var haldin á heimili
þeirra Thordarsons hjóma á Gimli
fimtudaginn þann 4. þ.m.. Því pæst
var farið norður að Hnausum og fór
ú förin frarn frá lútersku kirkjunni
þar á föstudaginn. Húskveðju og
Wkræðu flutti séra Bögniv. Péturs-
son frá Winnipeg. Jarðsett var í
gnafreit Hnausa bygðar og Sigurður
Iagður til hvíldar við hlið Stefáns
sonar síns, er þar hvílir.
Aðistandendur þakka alla lilut-
tekning og góðvild þeim auðsýnda.
Priður sé með moldum hans og
blessuð sé honum burtförin og
hvfldin. R. P.
o-
Bréf frá Frakklandi.
10. rnárz, 1918.
Herra ritstj. Heimskringlii.
Nokkrar lfnur til þess að lofa ykk-
ur að vita hvernig gengur hér hjá
okkur um undanfarnar síðustn
vikur.
TILKYNNING!
IMPERIAL OIL CO., LIMITED
hafa opnaS útbú í
Riverton, Man.
Félagið hefir þar stórar birgðir af
ROYALITE OIL,
hinni ágætu steinolíu,
ásamt_
PREMIER MOTOR GASOLINE
og allskonar
SMURNINGSOLÍU.
Þeir sem eru nálægt Riverton brautinni, geta
nú keypt olíu ódýrara frá Riverton en nokkurs-
staðar annarsstaðar. x
SIGURDSSON-THORVALDSON CO., Ltd.
eru umboðsmenn félagsins í
R-I-V-E-R-T-O-N
Pantanir og fyrirspurnir sendar þeim, verða
fljótt og vel afgreiddar.
Imperial Oil Co., Limited
Hafa útibú í 400 bæjum í
Manitoba, Saskatchewan og Alberta.
Mest a.f undaniförnum tveimur
síðustu mánuðum hefir verið hér
stilt veðurog kuldar nokkrir, en þó
ekki meitt tilfinnanlegir. Bigningar
voru hér imiklar fyrri partinn af
janúar, svo að ait ætlaði að sökkva
í jörðu niður, bæði iifandi og
dautt. En að öilu samanlögðu get-
um við ekki sagt, að við höfum orð-
ið varir viið neinn vetur í þeitra sinn
í samanburði við veturinn í fyrra.
Eftir þenna tíma eru sjaldan mjög
Jangsamar rigningar eða önnur ó-
veður.
Nú fyrlr fám dögum siðan gerðu
Þjóðverjar «11 snarpt áli'laup hér á
ýmsum stöðum; í sjö stöðum
reyndu þeir að brjótast í gegn um
fyikingar okkar sama daginn og á
sama kiukkutíinia; en í ®ex af þess-
um stöðum fóru þeir svo miklar
hrakfarir, að slíkt hefir varla heyrst
fyrri í þessu stiiíðk En á einum
stað náðu þeir allra fremstu skot-
gröfum frá okkar mönnum; en það
varð þeirn ekki vinningur lengi, þvf
eftir átján klukkustundir voru þeir
búnir að tapa þeim aftur.
LOÐSKINN ! HÚÐIR! ÍTLL
Ef þér viljið hljóta fljótustu skil á andvirði
og haesta verð fyrir lóðskinn, húðir, ull fl. sendið þetta til. eg
Frank Massin, Brandon, Man.
Dept H.
Skrifið eftir prísum og shipping tags.
BORÐVIÐUR
SASH, DOORS AND
MOULDINGS.
ViS höfum fullkomnar birgíSir af öllum tegundum
VerSskrá verSur send hverjum þeim er þess óskar
Eg get sagt ykkur ihvernlg að fyrir
þeim 'fór þar sem þeir reyndu að
brjótaist í gegn um Oanadaherinn.
Það var kiukkan 4 að morgni þess
5. þ.m. Þjóðverjar byrjuðu á því
að senda okkur mikia stórskota-
hrfð, og vissum við þá að álilaup
]ieirra væri í nánd. Enda þurftum
við ekki lengi að bíða þar til er við
sáum isvartar þústur vera að hreyf-
ast í náttmyrkrinu á milli fremstu
skotgrafa okkar og þeirra. Og feng-
um við tafarlaust skipanir um að
yfirgefa grafir okkar og fara til
baka nokkra faðma í aðrar gráfir,
sem við höfðum tilbúnar.
Bétt þegar við höfðum fært okk-
ur þannig um set byrjaði stórskota-
lið okkar að senda Þjóðverjunum
kveðju sína, og verð eg að sogja það
að þær sendingar voru ekkert fáar
eða smáar; alt af dundu þær niður
rótt fyrir aftan þossar svörtu þúst-
ur, sem alt af voru að nálgast
fremstu skotgrafir okkar; þessum
skuggasveinum var því nauðugui'
einn kostur að halda áfram til skot-
grafa okkar. En þegar þar kom hef-
ir þcim eflaust brugðið í brún, þvf
engan fundu þeir eða sáu. En á
hinn bóginn má Wka vera, að þeim
hafi. þótt vænt um að ná dálitlu
skjóli þannig fyrirhafnarlaust.
En það var sKammgóður vermir
fyrír þá, því nú kom til okkar kasta,
sem höfðuin rifflana og vélabyssurn-
ar þær minni; nú höfðum við
þessar gráklæddu verur á milli okk-
ar og s'endiniganna frá stórskotalið
inu. Enda byrjuðuin við að senda
þeiin smáar en tíðar kúlnasen,di*ng-
ar svo ríflega sem okkur var unt.
Að sjá þau ósköp, sem á þossar ver-
ur kom, þegar þær urðu þess varar,
að þær þannig voru kreftar inni í
úlfakreppu, gátu hvorki komist aft-
ur á bak eða áfram. Þannig gekk í
fáar mínútur, að okkur virtist sem
þær vera að hugsa um hvað nú
væri til ráða; og endalokin urðu
þau, að ekki voru eftir nema fáeinir
af þeim, er til baka komust iheilir á
hófi; nokkrir af þeim réttu upp
hendur sínar og báðu'st þannig
aumkunarlega griða, en iöestur
hluti þess skara, sem ujipliaflega
gerði tilraun að brjótast í gegn um
liergarð okkar, lá þar misjaifnlega
vel útlítandi, eins og gefur að skilja.
Og eítir tveggja klukkustunda
THE EMP/RE SASH & DOOR CO., LTD.
Henry Ave. East, Winnipeg, Man., Telephone: Main 2511
viðureign vorum við aftur komnir í
fremstu skotgrafir okkar og snædd-
um þar miorgunverðinn með góðri
imatarlyst eftir að hafa ihreinsað
okkur þannig af þessum sendling-
um keisarans þýzka.
Svona fór nú með þossa árás Þjóð-
verjanna, og Mkt þessu1 mun hafa
farið á þeim stöðum öðrum, er þeir
gerðu á'hlaup þeniiia sama morgnn.
Og eg hefi góða von um, að þannig
muni fara aftur, ef þeir sýna sig 1
því að reyna að ibrjótast í gegn um
hergarðinn, sem varla þarf að efast
uin, því blindni þeirra er .s’\'o miki)
að þeir virðast ekki sjá þann illa
endir, er þeir eru sjálfir að stefna
að t>æði í einu og öðru; eftir því
sem þeir reyna að mótþróast leng-
ur, því erfiðari verða þeim enda-
lokin. Og ekki þurfa þeir að halda,
hvorki einn eða neinn, að fyr verði
hætt en þýzkt ihervald verði að öllu
brotið á bak aftur. Og þótt
Þjóðverjar haldi, að þeir geti gert
okkur hér í vestrinu erfitt fyrir, er
l»eir hafa komið bæði Bússum og
Búmenum til að loggja vopn niður,
þá skjátlast ]»eim þar hræðilega,
þvf nú þanf ekki að senda Bússum
bæði byssur og skotfæri, svo hægt
er að nota það alt hér að vestan-
verðu; því nógir eru menn til að
stjórna tvöfalt fleiri byssubi, en
hér hafa verið að undanförnu.
Og svo eru nú Bandaríkin rétt að
byrja, allir þeirra menn og útbún-
aður nýtt og óryðgað, svo maður
verður að búast við mikiu frá
þeirra liálfu. Enda veit eg að svo
verður, því ekki munu rnenn þeirra
skorti nesti eða nýja skó til næstu
tveggja árahna.
Að endingu þakka eg afgreiðslu-
manni Heimskringlu fyrir öll þau
blöð, sem hann sendir mér, og eg fæ
þau býsna reglulega nú seinustu
mánuðina.
Kæra kveðju ti'l allra vina og
kunningja.
Ykkar með vinsemd
Jón Jónsson,
frá Piiney.
Islendingadagurinn.
Lslendingadagsniefndin hélt fynsta
fund sinn á imánudagskveldið á
skrifstofu Hannesar Péturssonar.
Yegna þess að Dr. Brandsosn og
B. L. Baldwinson, er kosnir voru í
nefndina á ánsfundi síðast, ekid
vildu taka þann starfa, þá kaus
nefndin í þeirra stað þá Hjálinar
Gíslason og Jón G. Hjaltalín. Þeir
höfðu fl'est atkvæði þeirra, er ekki
náðu kosningu á ársfundinum.
Síðan var gengið til atkvæða með
enibættis'menn, og hlutu þessir
kosningu:
Forseti— Dr. M. B. Halldórsson.
Yaraíors.—Thoi'dur John.son.
Skrifari—S. D. B. Stephanson.
Gjaldkeri—Hannes Pétursson,
Nefndin skift-i svo mcð sér verk-
um. með því að skipa fjórar fram-
kvæmdarnefndir; þær eru þessar:
Prógams og auglýsinga nefnd:
Mis Steina J. Stefónsson.
Hannes Pétureson.
S. D. B. Stephansson.
E. P. Jöhnson.
Arngrimur Johnson.
Iþróttanefnd:
S. Björgvin Stefánsson.
S. D. B. Stephansson.
Árni Anderson.
Fred Swanson.
Th. Johnson.
Garð nefnd :
Arngrímur Jolinson.
Hjálmar Gfslason.
Th. Johnson.
J. G. HjaltaWn.
S. B. Stefánsson.
Blaðanefnd:
E. P. Jofhnson, Mfes Steina Stefán-
son, J. J. Bildifell, O. T. Johnsoo, Sig.
Júl. Jóhannesson.
Alliar þessar nefndir hafa fundi
með sér bráðlega og taka til starfa.
Næsti fundur aðal nefndiarinnar
verður haldinn á skrifstofu Heims-
kringlu 22. þ.m. kl. 8 e.h.
I