Heimskringla - 22.10.1919, Page 5

WINNIPEG 22. OKTÓBER 1919
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA
Imperial Bank of
Canada
STOFNSEXTtTR 1876.—AÐALSKRIFST.: TORONTO, ONT.
Höfuðstóll uppborgaSur: $7,000,000. Varasjóður: 7,500,000
Allar eigair......................$108,000,000
ölbn í I)onini«n of Canuda. S |»a rl.sjó 5N«irii«l f hverju ötböi, ®p, mn
byrja Sp»rÍMjÖð*r»*lkiilus; með |»vf að Irssrjn inn #1.00 eðn meira. Vexlir
erii borsaðir af penlnirum yffar frfi innU*KK«-dfKÍ. f»Mknð efllr vlðMkift-
um yðar. ÁniesjuleK vlðnklfll iifCKlniiN ojf AbyrftMi.
Útibú Bankans a'ð Gimii og Biveiton, Manitoba.
J>ótt mikiS aS henni kveSa. Sama
má segja um Mrs. Helen Arm-
etrong, i>ó nokkuS sé meS öSrum
hætti. Fylgir hún jafnaSsixmönn-
um aS málum og þykir all svæsin.
ViS hinar /komandi aukakosn-
mgar til sambandsþingsins verSur
ein kona í kjöri, Mrs. Adney í Car- ^
elton kjördæminu í New Bruns-
wick. Kjördæmi þetta sendi áS-j
ur Hon. Frank Carvell á þing, og
er nú al'ls ekki ómögulegt aS sæti ,
kappans verSi tekiS af kven- (
manni, ekki sízt ef stjómarflokk-^
urinn veitir henni flok'ksútnefningu
setn litlar Iíkur eru til aS
verSi. í kosningabaráttunni í
Aseiniboia, J>ar sem 'þeir Mother' ^
well og Gould berast á banaspjót-
iun, ber mikiS á konu Motherwells.
Hún talar á flestum fundum manns
stins og smalar fyrir hann atkvæS-
um af kappi miklu.
Af þessu má sjá aS kvertbjóSin
hefir sannarlega ásett sér aS nota
hin nýfengnu /réttindi sín, og er
þaS sízt aS lasta. En ekki væri iS
sem eg a enn og geymi sem mmja-
gjöf.
En þaS var ekki faSir minn aS-
eins, sem saknaSi burtfárar Ólafs
til Vesturheims; öll bygSin sakn'
aSi hans. Var hann hvers manns
hugljúfi, og átti enga óvini. Ljúf-
menskan og hjartagæzkan voru
sterkustu afltaugamar hjá honum,
og héldust svo til dauSadags.
I baráttunni 'fyrir tilverunni átti
Ólafur Vopni oft í vök aS verjast.
AuSsœldin brosti sjáldan viS hon-
um og fátæktin var lengstum hans
fylgikona. En þrátt fyrir raunir
og fátækt, breyttist hans innri
maSur ekki, og hann bar mótlæti
lífsins sem sönn hetja.
Vestur-Islendingar háfa átt
marga meiri og hæfari menn en
Ólaf Vopna, en fáa betri menn en
hann.
BlessuS veri minning hans.
GuSrún Grímsdóttir.
undra þó forfeSur vorir sneru sér
viS í gröfum sínum þegar t:l
» *
þeirra kastanna ks-mi. aS bóndinn
sreti heima og gætti bús Oij barna
á meSan húsfreyjan og vinnukon-
an væru á kjörstaSnum aS greiSa
atkvæSi.
Olafur Vopni.
Fáein minningarorS.
ViS fráfall Ólafs Vopna eiga
Vestur-lslendmgar á bak aS sjá
góSum dreng og mætum.
Eg, sem þessar línur rita. þekti
Ólaf heitin á æskuárum mínum. I
Var han nágranni foreldra minna !
ketma ^ Islandi áSur en hann
flutti vestur um 'haf, og var sam- j
komulagiS milli búanna ætíS hiS
bezta. Ólafur og kona 'hans Ste- |
fanta, voru ætíS boSin og búin til j
aS hjálpa foreldrum mínum ef þau j
giátu, og eins foreldrar míni raS
gera þeim greiSa á móti þegar tök j
vor á. ÞaS sem aSra fjölskylduna
vanhagaSi um lét 'hin í té, og hefi
eg aldrei þekt hjálpfúsari mann né
ósérplægnari en Ólaf Vopna.
Þegar þaS fréttist aS Óláfur
aetlaSi til Ameríku man eg aS föS-
Ur mínum féll þaS mjög sárt. Hér
var tryggasti vinurinn hans aS yf-
irgefa átthagana og ólíklegt aS
þetr hittu'st framar á lí'fsleiSinni.
FaSir minn var 'blindur hin síSustu
tólf ár æfi sinnar og hafSi Ólafur
veriS hans önnur hönd í öllum
vandamálum. Man og þaS oft
•g tíSum aS eg var send aS sækja
ólaf, ef eitthvaS þurfti aS gara,
sem faSir minn gat eklfi, og svo til
þess aS bæta upp vinnutap Ólafs
var eg látin gæta barna þeirra Ól-
afs og Stefaníu, er þau fóru af
bænum eSa voru viS annir.
Reyndist Stefanía mér ágætlega
og gaf hún mér hring aS skilnaSi,
til að lina CATARRHAL
heyrnardeyfu og
HöFUÐHLJÓÐ
•>e5vna.ríio»»tiS .kvefkenda (Catarrhal)
1« eÍ5a- heyrlá ilta, og haí-
farlti tll n,leSshljðtS I hlustunum, þá
únru af Po^f-n;s °« kaupitS elna
og blan4iaa tml.nt (úouble strength)
vatni og 8gn .k va,rt'mörk af heltu
svo eini matske?tSV sykrV Takl?
Kei® fjórum slnnum ó
Þ«tta mun fliótt 1^1
andi sutSu i hiustun^mn^ hlnh Þreyt'
pfpur munu opnast
atS renna ofan i kverka
einfaldlega saman seUna^;;,,,.Þa,5 *r
hægflegt til lnntöku. Alíir tem^hií0.1?
af krefkendrl heyrnard"yf’,,Semu£,A"«
reyaa þessa forakrift. œtt" ae
Einangrun eða ekki?
Fyr eSa síSar hlaut aS koma aS
því, aS þjóSin eSa fulltrúar henn-
ar skiftust í flokka um þaS, hverj-
ar leiSir skulu farnar til aS hagnýta
auSæ'fi þau, sem landiS geymir í
skauti sínu, eSa hvort þau skuli
hagnýtt yfir höfuS. Mál þetta er
tiltölulega nýtt, — afllindir Islands
fengu ekki verSmæti fyr en fyrir
nokkrum árum. En þó er þaS svo
gamalt, aS leiStogar þjóSarinnar
hefSu gjaman mátt hafa tekiS af-
stöSu til 'þess fyrir löngu.
ÞaS eru mörg ár síSan aS NorS-
menn og Sv|ar sáu aS á Islandi var
auSs aS leita. Og um langan ald-
ur hafSi brezk, þýzk og frönsk
fiskiskip stundaS veiSar* hér viS
land, utan landhelginnar í orííT
kveSnu, en innan hennar í reynd-
inni. ÞaS eru líka mörg ár síSan
aS innlendir menn fóru aS kaupa
vatnsréttindi til þess aS selja þau
útlendingum. Alt þetta hefir ver-
iS látiS afskiftalaust. *Fossabrask-
iS hefir blómgast svo, aS nú er
meiri hluti vatnsaflsins í höndum
útlendra manna, beinlínis eSa ó-
beinlínis. Síldarútvegurinn hefir
rænt fólki frá landbúnaSinum og
gefiS útlendingum góSan arS. En
samfara þessu hefir sjávarútvegur
landsmanna tekiS miklum fratn-
förum, útflutningur á afurSum
aukist aÝskaplega og þessi atvinnu"
grein orSiS stoS og stytta lands-
sjóSs. LandbúnaSurinn hefir aft-
ur á móti ekki af neinum framför-
um aS segja svo teljandi sé.
Innflutningur fólks híingaS til
lands hefir veriS næsta lítill. NorS-
manna gætti mikils á AusfcfjörSum
um eitt skeiS, meSan hvalvéiSar
voru reknar þar, og nú síSar hefir
dálítiS komiS af þeim og Svíum
til SiglufjarSar vegna síldarinnar,
þó fæstir háfi þar vetrarseti^.
HingaS til Reykjavíkur hafa út-
lendingar komiS og dvelja hér
margir. Þegar gasiS var lagt í
bænum fluttust hingaS um þrjátíu
ÞjóSverjar og nú hefir fjöldi út-
lendinga sezt hér aS og vinna aS
rafmagnsinnlagningu. Innflutn-
ingurinn héfir mikiS til veriS í
þeim atvinnugreinum, sem Islend-
ingar kunnu ekki sjálfir. Land-
búnaSaratvinnu stunda sára fáir
útlendingar hér á landi og á fiski-
veiSaflotanum er lítiS um þá. ÞaS
er öSru nær en aS aSstreymi hafi
veriS mikiS. Og þó hefir vinnu-
kraft vantaS tilfinnanlega í land-
inu á síSustu árum.
FólksleysiS er orSiS svo tilfinn'
anlegt, aS eigi verSur annaS séó
en aS landbúnaSurinn leggist í
auSn af þeim orsökum. Því meS-
an eftirspurnin er jafn sterk og nú,
þá verSur landbúnaSinum ókleyft
aS keppa viS sjávarútveginn.
Sveitabúskapnum hefir fariS hrak-
andi hin síSari árin og má eigi
kenna óhagstæSu árferSi einu sam-
an um þaS, heldur og miklu frem-
ur fólksleysinu. Hrörnun elzta og
aS flestu leyti nauSsynlegasta at-
vinnuyegarins í landinu hefir ekki
veriS sá gaumur gefinn sem skyldi.
ÞaS hefir veriS vanrækt eins og
svo margt annaS og nú er milli
þesa aS velja, aS láta sveitir lands-
ins leggjast í auSn eSa sýna þeim
meiri rækt en áSur.
LandiS er fátækt og sku’lda-
byrSi ríkisins vex meS hverju ár-
inu. Á hverju þingi er nýjum
sköttum og álögum áembfá þjóS-
ina, en samt hrökkva tekjur aldrei
fyrir útgjöldum. TollaleiSin er sú
eina sem ráSandi fjármálamenn
landsins hafa eygt, og þar hafa
veriS farnar og eru enn farnar þær
villigötur aS furSulegt má heita aS
réttlætismeS vftund þjóSarinnar
skuli ekki hafa veriS ofboSiS.
L^ndbúnaSurinn hefir sloppiS til-
tölulega vel, vegna þess aS bænda-
þingmenn hafa oftast veriS í meiri'
hluta á þingi og svo af því,, aS
budda bændanna er tóm og gjald-
þoliS ekkert. En á sjávarútveg-
inn er hlaSiS auknum sköttum og
skyldum á hverju ári. Og þó at-
vinnuvegur þessi hafi undanfariS
boriS sig svo vel aS hann hafi þol-
aS þetta, þá munu víst flestir kann-
ast viS, aS öllu má ofgera og aS
misbrestur getur orSiS á fiskiafla
The Dominion
Bank
I 2VOTRK DAME AVE.
SHEItDKOOKE ST.
OG
IlðfuðMlðll uppb...........# 6.000,000
V?«r«Mjóðnr ...............$ 7,000,000
Allar eisnir .............$7cS,000,000
Vér óskum eftir vitSskiftum verzl-
unarmanna og áb3rrgjumst at5 ge£a.
þeim fullnægju. Sparisjóðsdeild vor
er sú stærsta, sem nokkur banki
hefir í borginni.
lbúendur þessa hluta borgarinuar
óska að skifta við stofnun, sem þeir
vita að er algerlega trygg. Nafn
vort er full trygging fyrir sjálfa
yður, konur yðar og börn.
W. M. HAMILT0N, Ráðsmaáur
PHONE GARRY 3450
Vilhjálmur Stefánssou
landkönnunarmaSur
heldur fyrirlestur í
Wynyard 31. okt.
NúmeruS sæti fást á skrifstöfu
Wynyard Advance og kosta $2.00
Norskir ullarkambar.
Verð:
$2.46 í Alta.
$2.40 í Sask.
$2.35 í Man.
Verðmunur er
orsök póst-l
gjaldsins-
Til söiu hjá
J. G. THORGEIRSSYNI
662 Ross Ave — Winnipeg.
HlJiDAB TII. Söl.U.
Hundar af öllum tegundum sendir
hvert sem er. Búhundar mikið úrval.
Pure Bred Scotch Collies $10.00; Span-
iels $10; Airdales $15; Bulls $25; French
Poodles $20; White Spity $15; Fox Terr-
iers $10; St. Bernard Pups $25.. Páfa-
gaukar, Canarifuglar og flest önnur
dýr. Póstpöntunum sérstakur gaumur
gefinn.
Slunrls Rlrd auil Animnl Store.
Importers, 82—80 Bank St. Ottawa Can.
Goods shipped C. Or D. or Cash
with order.
gert sér far um að verSa Jiver öSr-
um sem fjarlægastir. —
Allir hugsandi menn sjá aS
eigi síSur en öSru, því aS svo hefir | breytinga er þörf á þjóSarhögum
þaS veriS frá upphafi.
1 öllum iSnaSi standa Islending-
ar menningarþjóSunum aS baki.
Kunnáttuleysi landsmanna á því
sviSi er blöskranlegt. Fátæktinni
er um kent, en framtaksleysi ræS-
ur meiru um og þröngsýni.
ÞaS voru Danir, sem hófu ein-
angrunarstefmma hér á landi, meS
einokuninni. Og þeirji stefnu má
um kenna aS síSan, og alt til þessa
dags höfum vér drattast á eftir ö'll-
um öSrum þjóSum í öllum efnum.
einmitt nú; aS gamla lagiS er orS-
iS úrelt og nýtt þarf aS koma í
staSinn. Og samtímis koma fram
nýjar leiSir atvinnuvega, óþektir
hér áSur og meS þeim umtal um
útlent fjármagn inn í UndiS. Þar
eru nefndar upphæSir, sem eru
margifalt hærri en verSmæti lands-
ins alls hefir veriS taliS í hag'
skýrslum. UmtaliS um útlent
fjármagn hefir veriS einhliSa fram
aS þessu. ÞaS hefir veriS því
líkast aS mönnum hafi fundist þaS
fundiS fé, ef hingaS slæddist út-
1
Þa var þjoSinni bannaS aS hafa ]ent fjármagn til fyrirtækja, en lít
viSskifti viS nokkra aSra en jg gætt þess aS meS fénu fylgir
danska okrara og þegnar annara svo margt annaS. Hér er t. d. til- ?
ríkja bannfærSir. Kjörin, sem v*® ifinnanlegri skortUr á 'fóllci en fé, og =
áttum viS aS búa 'þá eru enn viS gvo framarlega sem útlent fé á aS
lýSi á öSrum staS, nfl. í Græn-^o^j ;nn } landiS, verSur útlent
landi, og munu flestir vita hvernig f^jj^ ag koma líþa.
þau gefast þar. ÞaS er þaS erlent ^ÞaS kemur undir traustinu á
vald, sem lokaSi landinu. Ann- þ,jóíSinni sjálfri, hvort menn vilja |
arsstaSar eru dæmi þess, aS löndin i0ka 8jg ínní fyrir öl'lum útlendum j
sjálf vilji loka sig inni, t. d. í Kína. j áhrifum eSa eigi. Ef henni er j
Og þar hafa menn líka dregist aft vantreyst^ þá er sjálfsagt aS bægja j
ur ur- öllu útlendu frát og verSa aS stein- j
En á hinn bóginn höfum vér gjorvingi. En • þeir, sem treysta j
dæmi þesst aS erlendar þjóSir heraiai til aS halda veg sínum í I
hafa streymt til landa, þar s«m frjálSum* viSskiftum viS aSrar j
framtíSarskilyrSi voru góS, og þjóSir og á líkan hátt, meS þeim j
bolaS þjóSinni út úr sínu eigin afbrigSum, sem sjálfsögS eru til j
landi eSa gert bana aS þrælum verndunar þjóSernmu
sínum. Þannig hafa --'J —J—
— þeir |
nýlendur munu vilja reyna nýjar brautir.
Peoples
Specialties Co.,
P. O. Box 1836, Winnipeg
| Úrval af afklippum fyrir sængur-
| ver o.s. frv.—“Witchcraft” Wash-
, ing Tablets. BiSjiS um verSlista
(Isa'fold.)
—o—
Samkepni
Bandaríkjanna í
landi."
Þýzka-
stórveldanna flestar orSiS til. Þar
eru frumbyggjar landsins í ösku-
stónni, víSa hrjáSir cg fyrirlitnir
og þjóSerniS glataS. Þess er aS
vísu vert aS geta, aS þær þjóSir, Brefa °S
er þannig hafa kikna? undir áhrif-
um erlends valds, hafa flestar ver- Enskt blað, “Cologne Post”, sem
iS á lágu menningarstigi. En þó gefið er lit í Tvöln á Þýzkalandi, seg-
eru hinsvegar mörg cæmi þess, aS 'r írá því, hve áköf verzlunarsam-
menningarþjóSir hala liSiS undir ^ konni sé orðin milli Breta og Banda^
, , ^ , . . .. | i-íkja manna í Þyzkalandi. — Kaup-
lok vegna aSsoknar utlendra yfir- sýslupenn bcgffja leggja hið mesta
gangsseggja aS landi þeirra. kapp & að leggja þýzka markaðinn
Hvorttveggja er ilt, einangrun j undir sig, og fá til þess allan stuðn-
og "opingátt”, og landinu skaS- ! mg stjórnarvaldanna í h.eimalöndum
samlegt. En þega, flokkar mynd- j *fnnm- En Bandaríkjameun hafaj
ast um eitthvert má, er ávalt hætta
enn sem komlð er verið Bretum
. , hlutskarpari f samkcpninni. T»eir
á aS þeir t^ki hverum sig of djúpt jbafa Veitt Þjóðverjum þriggja ára
í árinni og láti sér íjást yfir meSal- | gjaldfrest og á þann hátt fengið þá
til að gera st-úrkostleg viðskifti.
Ráðgera Bretiy nú að fara eins að,
veginn. AS vísu Jafa stjómmála-
menn vorir ekki opinberlega tekiS
I skýra afstöSu í málinu ennþá, en
ástæSa er til aS »tla aS þeir hafi
Church-HiH.
From the Icelandic of GuSmundur GuSmundsson.
My grandmother thus cautioned me: "On Sundays never go
Jn play to yonder church-hilL when the sun is sinking low,
You might disturb the service when the gentle fairies pray.
Their éhurch is up in yonder knoll—and in my youthful day
I seemed to hear the fairy hymns floating out at sunset.”
My grandmother believed in this and I wouid never doubt
The truth of what she told me the wondrous ’knoll about.
1 viewed it in my child-like faith with mingled awe an fear
And never ventured there in play when even-tide drew near.
I seemed to hear the elfin bells ring to dhurch at sunset.
But with my years tempations grew and I became possessed
With longing to encounter what I had dimly guessed.
And on a summer Sabbath-eve beneath the sunset's glow
I took the old forbidden path with measured step and slow.
Within the knoll in unison chimed the bells at sunset.
%
There, as I came upon a passage rocky and steep
I heard the rising hymnal both resonant and deep.
And then upon the rocky knoll and my surroundings all
A silence, tense with mystery and reverence, seemed to fall.
Within the knoll in unison chimed the bells at sunset.
I stood transfixed upon the spot and gazed in silent awet
W'hen lo!—A door was opened and through the rocks I saw
Such radiance incomparable and dazzling to my sight:
—A house of God thrown open wide, to lure, but not invite.
Within the knoll in unison chimed the bells at sunset.
A glorious church interior.—And passing to and fro
Were elves in shining garments white, they seemed to come
and go. v
An aged white-haired figure prayed and at the altar bowed.
And over all a gauze-like haze.-^Yet through it pealing loud
The chiming bells in unison fcalled to ohurch at sunset.
A woman robed in snowy-wbite approached me at the door;
--And 1 was seized with tremor unknown to me béfore.
Her radiant face and goldan wand commanded me to go.
Meanwhile her lips were framing words whose sound I might
not know
»
For louder yet the fairy bells called to churcb at sunset.
I turned away disturbed in mind, beneath the sunset’s gleam,
—Retraced my steps from church-hill as in a waking drsam.
I knew my presence had intruded on that hallowed gro"nd.
—And still with deep-toned mystery increasingly profound
The fairy bells in unison rang to church at sunset.
On Sundays, when the mountain tops reflect the afterglow,
--Though chimes 'from church-hill tempt thee, I pray thee do
not go.
For thou wilt not recover from their weird and mystic sway,
But in thy ears reverberate until thy dying day
Those ever'luring effin bells cal’ling thee at sunset.
Jakobina Johnson.
Kirkjuhvoil.
Hún amma mín þaS sagSi mér: "Um sólarlagsbil
á sunnudögum gakk þú ei Kivkjchvols til!
Þú mátt ei trufla alftansöng álfanna þar, —
þeir eiga kirkju’ í hvolnum, o"- barn er eg var,
í hvolnum kvaS viS samhljómur kluknnanna á kvöldin.
ella muni Bandaríkin leggja undir ,
sig alla verzlun við Þýzkaland.
(Yísir.)
Hún trúSi þessu’, hún amma mín, — jeg efaSi' ei þaS,
aS alt væri rétt, er hún sagSi um þann staS;
jeg leitþví jaifnan hvolsins meS lotningu til, —
jeg lék mér þar ei nærri um sólarlag'sbil:
jeg þóttist heyra samhljóminn klukknanna á kvöldin.
En forvitnin meS aldrinum þó óx svo mér hjá
og einhver kynleg löngun og brennandi þrá; — ♦
á sumarkvöldi björtu um sólarlagsíbil
á sunnudegi Kirkjuhvols eg reikaSi til.
— I hvolnum glymur samhljómur klukknanna á kvöldin.
Og er eg þar hjá hvolnúm stóS viS harmranna göng,
eg heyra þóttist kynlegan, ómfagran söng.
Og yfir öllum hvolnum og hæSunum þar
helgiblær og dularró svo undarleg var.
— 1 hvolnum glymur samhljómur klukknanna á kvöldin.
Eg stóS sem elding lostinn þar, eg starSi hvolinn á,
þar stóSu dyrnar opnar, í björgin eg sá;
þar glöptu Ijósin sjónir meS geislanna blik, —
eg guSshús sá þar opiS; — þaS kom á mig hik:
eg þóttist heyra samhljóminn klukknenna á kvöldin.
Og dýrSleg var hún, kirkjan sú, — á sveimi eg sá
þar svífa álfa ljósklædda’ um gólf til og frá,
og öldung sá eg standa þar altariS viS,
en alt í þoku’ eg sá þaS, — jeg heyrSi sífelt kliS
af þung-glyrrijandi samhljómi klukknanna á kvöldin.
Og konu sá eg hvítklædda viS kirkjunnar dyr,
— þá kaldur greip mig hrollur, er þekti eg ei fyr;
hún varir aSeins bærSi og benti mér frá
meS björtum gullinsprota og ljómi skein af brá,
og alt af kvaS viS, samhljómur klukknanna á kvöldin.
En ótta blandna lotning mér innra eg fann hjá
og eins og leiSslu fanginn gekk ieg Kirkjuhvoli frá:
mér fanst eg brotist hafa í helgidóm inn, -
mér hvellur kvaS í eyrum meS töfrahljóm sinn
hinn undarlegi samhljómur klukknanna á kvöldin.
*
Er afturblikiS sveipar fjöll um sólarlagsbil
á sunnudögum gakk þú ei Kirkjuhvols til:
þú verSur aldrei samur og áSur, alla stund
í eyrum þér mun gjalla fram aS siSasta blund
Kinn undarlegi samhljómur klukknanna á kvöldinj
X