Heimskringla - 04.08.1920, Page 7

WINNIPEG, 4. ÁGÚST, 1920.
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSItrA
77/ Canac/a.
2. ágúst 1920.
I fornöld vér komum konunga til,
og kváSum þeim sögufræg ljóS,
t>ví mildingar kunnu á kveSandi skil.
Hún kætti þá, hugdjarfa þjóS. •
Úr drengskaparverkunum drápunum í
sér dróttirnar fléttuSu krans.
Sem tundurbjart iSandi tunglsljós óS ský,
þau tegldust í sálu hvers manns.
Þú, Canada, fósturland! Kæleiks af yl,
vér kjósum aS flytja þér brag.
Frá miSnætursólinni sigldum þín til
aS svipast u m'framtíSar hag.
Og iþví ekki, fóstra, aS færa þér ljóS,
sem frægS þinni lyfti á sprett? ,
Því mikilhæf ertu — og margvís er þjóS —
þó misjaifn sé sauSur í rétt.
Á hátíSisstundu eg heilliV þér flyt,
og hamingju urn lífdaga biS.
Á öldunum næstu í öndvegj sit
og aliþjóSa forsigla friS !
Og fyrirmynd vertu á farsældarfbraut
og fágaSu siSgæSi öll.
MeS ljúfmensku og snilíli læknaSu þraut,
en — landplágum ihaslaSu völl.
Þú hefir þúsundfjöld þakklætisverk
nú þjóSviltum unniS í hag.
Þó ung sértu ennþá — stór ert og sterk —
á stórræSum kantu bezt lag.
Hjá þjóSunum sumujn komiS er kvöld, ,
en kr&ftaverks! morgun ihjá þér.
Nú óSum blómgast þér álit og völd,
já, eins langt og skáldaugaS sér.
Og fagurleit ertú á fjörvaxtatbraut,
og iframtíSin heiSrík og björt.
Þó ein þjóSin falli, önnur þar hnaut
í útfirin — koldimm og svört.
Oghrynji í ösku og gleymskunnar glæ
hin grunnþrytu — þjóSskúma nöfn.
þá sigldu í 'blíSasta suSvestan blæ
á Sögunnar giillbjörtu höfn!
K. Ásg. Benediktsson.
BARNAQULL.

Undrabókin. I aS sjá þessa sjón. En þessi dreng-
Undarlegur var hann þessi skóg-^ ur kunni dkki aS hræSast. Hann
ur. Til þess fann enginn betur en gekk fram fyrir skógardísina og
drengurinn, sem oftast átti leiS um! horfSi á hana, þar sem hún stóS í
hann; enginn varS eins heillaSur ölkim Sínum undraljóma, ýmist
af hinu einkennilega dufarfulla afli
hans, sem hann.
Á hverjum degi ráfaSi hann um
hin laufgirtu skógargöng, þar sem
hin dulda náttúra 'bjó.
Geislabirta sólarljóssins á hinum
grænu blöSum, hávaSi regnsins og
brakiS í greinunum þegar stormur
var, alt þetta vakti í senn hjá hon-
um faheyrSa gleSi og djúpa sorg
Yfir kyrS skógarins, sem hann
þekti orSiS svo vel, fanst honum
ósýnileg vera búi.
Hann þóttist sjá fótspor hennar
í grasinu og heyra rödd hennar í
vindinum; og einu sinni fanst hon-
um hún koma viS sig er hún gekk
fram hjá og gustinn leggja um
kinnar sér af ferS hennar.
Hann hét því aS leita uppi hina !
duldu skógardís. Og aS síSustu
fann hann hana.
Dag einn gekk hann fram meS
læk, er eftir skóginum rann. Hann
hélt lengra og lengra áfram meS’
fram honum inn í skóginn, þar til
hann kom aS staS, sem var inni-
luktur af trjám; þar var lækurinn
ekkert utan dálítil lind.
fögur og staSföst sem sólin, ýmilst
reikúl og skuggaleg sem skýin.
Þau horfSust um stund í augu.
Svo beygSi hún sig niSur aS hon-
um og tók hönd undir kinn hans.
‘‘Þú ert einn a'f þeim er ekki kant
aS hræSast," sagSi hún.
Hún tók í hönd honum og leiddi
hann lengra inn í skóginn. Trén
voru þar svo þétt aS varla var
hægt aS komast áfram fyrir þeim.
Loksins komu þau á fagurgrænan
graSbala, mjúkan sem góIfábreiSu.
Yfir höfSi sér sáu þau blátt loftiS,
sem auga horffandi niSur á balan,
kastandi þangaS daufri birtu. Á
miSjum graSbalanum var altari,
haglega gert af eikum skógarins,
og lá stór bók á því. Skógardísin I
leiddi drenginn þángaS, benti hon',
um á bókina, og hann fór aS fletta
blöSunum í henni og skoSa hana. j
Hvílík undrabók! Hann leit á
mynd í henni áf skógmum, sem
þó var ekki mynd( því trén svign-'
uSu þar og brustu, lækurinn niS-j
aSi og grasiS gekk í bylgjum.
Hann sá hina huldu bústaSi íkorn-
ans og moldvörpunnar, og allra
Gömúl kona sat viS linaina. þessara huglausu skógardýra.^ Og
Hún þvoSi fætur sínar í henni og hann sá meira en þaS. Hann sá
varS "bæSi unglegri og hressari viS baráttu kornsins, sem vildi vaxa, í
þaS: varS önnur manneskja.
Hún hélt útbreiddum örmunum
á móti storminum og þaS styrkti
þá. Hún talaSi viS trén og þá
jörSinni, og hann sá hvernig gras-
iS, 'blómin og trén uxu og urSu til.
Hann sá þar líka myndir feg-i
urstu stúlkna. Þær voru á gangi
irnar á myndinni birtust fleiri og
fleiri, unz drengurinn gat ekki
lengur fylgt þeim meS augunum.
En á hverjum degi eftir þetta
fór hann út í skóg, út til lindarinn-
ar. Og ávalt mætti skógardísin
honum, leiddi hann aS bókinni,
opnaSi hana og fletti blöSunum
fyrir hann.
Stundum voru myndirnar, er
hann sá, eins og þær fyrstu, sem
fyrir hann báru, af sama skóginum
bygSum tiginbornum riddurum og
fögrum fljóSum, Stundum sá hann
ljósálfa þar aS leikjum.
Stundum sá hann stórborgar
strætin full af fólki, ríku og fá-
tæku, ungai og gömlu.
Hann sá líka hallir( hóf og borg-
ir frá löngu liSnum tímum þar;
skrauthallir konunga og drotninga,
sem lifaS höfSu fyrir mörgum öld-
um.
Hann varS svo hugfanginn af
bókinni, aS han vildi helzt um lítiS
annaS hugsa en hana.
Hann varS dreymandi og latur
og ráfaSi hugsunarlaust tímum |
saman um skóginn. FólkiS hél't j
aS 'hann væri annaShvort aumingi
eSa sérstak'lega heimskur. En ^
þegar aS hann óx upp og varS aS
yfirgefa heimiliS sitt og skóginn, |
skrifaSi hann niSur alt þaS, sem |
fyir ihan nhafSi boriS í undrabók-1
inni. Og nú hefir allur heimurinn
unaS af lesa um hlutina, sem hann
sá þar, því þessi drengur
William Shakespeare.
scl.n er líka kötluS sunna. Or-
sökin til nafnsins er auSiski'lin.
Elztu menn sáu ekkert svo undur-
samlegt, fagurt eSa nytsamt sem
sólina. Þeir voru trúmenn í viss-
um skilningi. Þeir trúSu því, eins
og vér og allir menn gera, aS eitt-
hvaS fúllkomnara, rháttugra og
xlýrSlegra væri til en þeir sjálfir,
og þaS tignuSu þeir og tilbáSu. En
sýnilegt tákn þeirrar ful'lkomnun-
ar var ekkert til í þeirra augum
sem sólin. Þess vegna trúSu þeir
á hana. En þetta breyttist. Menn
hættu aS trúa á sólina. En þaS
eymdi þó eftir af gömlu trúarhug'
myndunum aS sunnudagurinn 'hélt
sínu upprunalega nafni og heldur
því enn. Hann er stundum kali-
aSur Sábbatsdagur, sem þýSir
hvíldardagur. Þannig stendur nú
á því, Óli minn, aS kristnir menn
um allan heim aS kalla fyrsta dag
vikunnar sunnudag(” sagSi pabbi
hans. Næst skal eg segja þér
hvernig stendur á nafni mánudags-
ins, sem er annar dagur vikunnar.
var
MóSirin: Kata, er Nonni kom-
inn heim úr skólanum?
Kata: Já.
MóSirin: HefirSu séS hann?
Kata: Nei.
MóSirin: Hvernig veiztu þá aS
hann er kominn heim?
Kata'- Eg veit þaS af því aS
kötturinn felur sig undir rúminu.
The Dominion
Bank
horni notrbj damb Avm. oa
SHERBROOKH ST.
......• •»•?•■•••
..........* _!-???-??*
AUir ttfBfar .......
Vér óskum eftlr vlSsklftum versl-
unarmaín og ibyrsíumst aS *e*a
þeim fuUsaeslu. BparleJóSedelU ver
er só stmrsta, sem aokkur eanki
hefir I borslunt.
lbúeodur þessa Jiluta borsartnnar
óoka a« aklfta vIS etefnuu, eem >o(r
vita a» er alaerleaa tr/Kf- Nafn
vort er full fryrsíns fyrTr ajllfa
ytSur, kouur ySar o* DSrn.
W. M. HAMiiTON, RáSinuíur
PHONB QABRT UH
fékk hún fagran vöxt og tigulegan milli trjánna og sólargeislarnir léku j
limaburS. Hún handlék sólar- J sér í hári þeirra. VígbúiS herliS
geislana og faldi þá í hári sínu. Og fór um veginn. Munkar meS svart-
glampinn af hinu tæra vatni lind- ^ ar kollur á höfSinu stikuSu þar um
arinnar lék í augum hennar. I í hægSum sínum, og á hliS viS þá
ASrir drengir mundu hafa orS- gekk hópur stráka, sem stríddu
iS hræddir og flúiS til baka, viS ' þeim og hlógu aS þeim. Og sýn'
Dagamir.
“Hvernig stendur á nöfnum
vikudaganna?” spurSi Óli litli
pabba sinn. Pabbi hans gaf hon'
um eftirfarandi skýringar á því: j
Sunnudagur, sem einnig var
kallaSur Sólardagur fyrrum úti á
Islandi, ber náfn af sólinni. En
Stúlka: Viltu ekki, mamrr.a, gefa
mér fáeina brjóstsykurmo.a ?
MóSirin: SagSi eg þér ek i( aS
þú fengir ekkert ef þú værir ekki
góS?
Stúlkan: Jú, en —
MóSirin: Jæja — því lengur
sem þú ert góS, því fyr færSu þá.
Lloyd George í æsku.
Svo er sagt, aS gömúl kona hafi
sagt' yfir vöggu hans, aS þetta
barn hlyti aS rySja sér braut í
heiminum, því aS hann hefSi svo
fallega lokka. Hana mun ekkj
hafa grunaS aS hún hefSi á réttu
aS standa.
Lloyd George er fæddur í Man-
dhester 1863. ForfeSur hans
höfSu allir veriS bændur. En
faSir hans brá út af venjunni aS
þessu leyti. Hann háfSi megna
óbeit á jarSyrkju og varS því
kennari. En hann þoldi ekki
borgarlífiS og keypti sér bóndabæ
í Wales. Þegar Lloyd George var
tveggja ára aS aldri, dó faSir hans.
MóSir hans stóS alein uppi meS 3
kornung börn. 1 fátækt sinni
skrifaSi hún bróSur sínum, Rich-
ard Lloyd, skósmiS einum í sveita-
þorpi. Hann brá þegar viS og
fór á fund systur sinnar og fékk
hana til aS selja bæinn og búiS.
Þó Lloyd George væri þá ekki
nema 2 ára gamall, hafSi flutning-
urinn heiman aS óafmáanleg áhrif
á hann. Þegar hann sá ókunnar
manneskjur fara burt meS alla
gömlu hlutina, sem seldir voru á
uppboSi, varS hann hinn reiSasti
og fór meS tilstyrk systur sinnar aS
bera grjót í garSshliSiS svo eng-
inn færi þar um. Hann kom þang-
aS 45 árum síSar. Þá benti hann
óSar á grindina og'sagSi: “Þessi
grind var græn”.
Betri og ljúfari mann var ekki
hægt aS hugsa sér en móSurbróS-
ur drengsins. Hann var auk þess
gáfaSur og víSlesinn. Og bar
svo öft viS, aS þorpsbúar söfnuS-
ust saman í verkstæSi hans og
höfSu samræSur um alt milli him.
ins og jarSar. StóS þá ekki á
Lloyd George aS hlusta á. Gleypti
hann hvert orS og leiS ekki langur
tími þar til hann fór aS leggja orS
í belg. Og stundum urSu þeir aS
hafa sig alla viS aS láta hann ek'ki
vinna sigur í þrætunni.
En hann var ekki aSeins bók-
næmur. Hann var altaf í broddi
fylkingar þegar um strákapör og
leiki var aS ræSa. KvaS svo
ramt aS því, aS gamla fólkiS í
þorpinu fór aS eigna honum öll
strakapör, sem fyrir 'komu. Færi
'hurS eSa hliSgrind af hjörum,
brotnaSi girSing eSa gluggarúSa,
þá var honum kent um alt. Og
enginn var jafn bíræfinn aS stela
eplum og hann. En hann var svo
ráSagóSur og orSheppinn aS eng-
um varS illa viS hann 'fyrir.
Þá háfSi hann orS á sér aS vera
afhald allra skólasystkina sinna.
Og hann kom þeim til aS gera all-
an fjárann. En svo reyndist hann
jafnan hjálpsamari og raunbetri en
flestir aSrir. Og eignaSist hann
eyri þá keypti hann óSarar sykur-
kökur og skifti þeim rúilli félag-
anna.
I fyrsta skifti sem Lloyd George
tók opinberan þátt í stjórnmálum
var hann 5 ára. Þá áttu aS fara
fram þingkosningar. Frændi hans
var frjálslyndur og þá var hann
þaS auSvitaS líka. Og allan kosn
ingadaginn þaut drengurinn í gegn
um þorpiS meS Tána og öskraSi:
“Lifi frjálslyndiS ! Lifi frjálslyndi
frambjóSandinn.
Og þetta átti ekki aS verSa í
síSasta skifti, sem hann tók þátt í
stjórnmálum.V
áitt einkenni á drengum var þaS
aS honum þótti óvenjulega vænt
um hunda. Hann hafSi sífelt einn
eSa fleiri hunda á hælum sér. Einn
daginn kom hann ekki í ákólann.
En sú var ástæSan, aS hann hafSi
fengiS hvolp aS gjöf frá sjómanni
einum. Og hann lék sér viS hann
allan daginn.
Þegar Lloyd George var I 1 —
1 2 ára gamall, fór frændi hans aS
hugsa um hvaS úr drengnum ætti
aS verSa. Honum hafSi helzt
komiS til hugar aS hann læs; lækn
isfræSi. En á þaS var ekki aS
minnast viS drenginn. Um prest
var heldur ekki aS ræSa, því
hvorki móSirin né móSurbróSur-
inn töldust til þjóSkirkjunnar. En
lögfræSingur I Ekkert óskuSu þau
fremur. En þaS var dýrt og erf-
itt nám. Þá gerSi frændi drengs-
ins þaS, sem hvorki hann sjálfur né
þjóS hans mun nokkru sinni
gleyma. Hann tók alla spariskild-
ingana sína og alt, sem hann gat
viS sig losaS, til þess aS drengur-
inn gæti byrjaS nám. Og ekki
nóg meS þaS. Lloyd George varS
aS læra frönsku til þess aS geta
lesiS lög. En þaS var ekki fyrir
neina fátæklinga aS kaupa frönsku
kenslu. En þá keypti gamli skó-
smiSurinn sjálfur kenslubók í
frönsku, lærSi hana spjaldanna á
milli og kendi svo drengnum sjálf-
ur. Og undir jólin 1 877 fóru þeir
til Liverpool báSir. Sá yngri átti
aS ganga undir próf. ÞaS voru
„spennandi” dagar. En 'hann
stóSst prófiS ágætlega. *Og nú er
drengurinn orSinn stjórnandi
stærsta heimsveldisins.
(Morgunbl.)
Fréttabréf.
(Frá fréttaritára Hkr.q
Markerville 12. júlí ‘20.
Herra ritstjóri!
i ÞaS er orSiS nokkuS langt síS-
an eg sendi héSan nokkrar línur til
Heimskringlu; er latur aS skrifa
og ekki skáld, og get því ekki
brugSiS ljóSlistinni fyrir; gripi þó
til þess ef ekki væri öSru til aS
drei’fa, þó þaS yrSi þá lítt til
frama. En sem betur fór fekk eg
eskki aS íbergja af miSinum góSa;
en þá hefi eg þaS aS vera ekki
kendur þar -sem eg kem ekki.
VeSráttan hér á næstliSnum
tíma var löngum bændum og búa-
liSum alvarlegt umhugsunarefni.
ÁriS sem leiS var hér eitt hiS
mesta þurka og grasleysis ár, sem
elztu menn muna, og veturinn naest
liSni bæSi langur og þungur — sá
lengsti um 30 ára skeiS; hvíldar-
laus frá því snemma í október til
byrjunar maí, fulla sjö manuSi.
SnjófalIiS var ákaflega mikiS, meS
stormbyljum og veSri úr ýmsurr
áttum; frost mikil fram til febrúar
en vægari þar eftir, en fannfalliS
því meira. HaustiS var helzt til
stutt, og bætti ekki um fyrir sumr-
inu, eins og þaS hefir tíSum gert
áSur. Akrar voru víSa grónir í
meSallagi; en svo kom það á aS
sumt náSist ekki saman til þresk-
ing .r, og varS undir snjónum, þar
til þaS var grafiS upp úr fönninni
síSla vetrar, til skepnufóSurs, og
varS þannig aS notum; vilt hey
voru lítil aS haustnóttum og aSa
skepnufóSriS var af ökrunum.
Alt fóSur varS hér ákaflega dýrt;
vilt hey 50 dali tonniS og jafnvel
meira; strá frá þreskivélum 7—1 2
dali ækiS, og bindi af höfrum,
rifiS upp úr fönninni í marz og
apríl 10—18 dalir. Eftir því sem
neySin krepti meir aS hæxkuSu
hinir samvizkulausu seljendur verS
iS. ÞaS sýndist ekki aS 1 ir
myndu eftir þessu gullvæga boSi
meistarans mikla? Alt sem þér
viljiS o. s. frv.“ Ekki voru þaS
lslend.ngar, sem þannig okruSu á
nauSstöddiim bræSrum; sumir
þeirra urSu aS sæta þessum o-
kjörum. Hjá Islendingum munu máliS, bæSi fyrir núliífandi kyn-
skepnuhöld yfirleitt hafa veriS í slóS og óbornar kynslóSir. Séra
sæmilegu lagi, langtum betri er Pétur er ágætur lslendingur, og
líkur voru til; en mikiS mun hafa ann íslenzku þjóSerni og íslenzkri
vantaS á þaS víSa, einkum í SuS- tungu, sem hann kann mæta vel.
ur'Alberca, og sagt hefir veriS aS og víst ætla eg, aS enginn núiif-
mjög hafi falliS af skepnum þar andi Vestur-íslendingur hafi fast'
suSur og austur frá, jafnvel svc ara ihald, því síSur betra á íslenzku
þúsundum hafi skift. j máli aS fornu og nýju, en séra P.
Sökum hinnar óvanalega erfiSv Hjálmsson.
hausttíSar, var mjög lítiS plæg: j Á öndverSu þessu vori flutt;
hér í haust, og svo varS ekki akra- burt úr bygSinni, einn af betri
vinna byrjuS fyr en í maí fyr,- bændum hennar( Þórel O. Ey-
snjó og bleytu; varS því sáning mundarson; hafSi byrjaS hér meS
seinni en vanalega, og sumir voru Jftil éfni og farnast vel, var nú
aS sá framí júní, einkumþó grænu orSinn vel efnaSur. Hann bygSi
fóSri, sem bændur eru nú farnir lond sín öSrum til a'ínota, en seid;
aS leggja stund á; þykir sýnt aS lausafé. Hann flutti ásamt konu
eigi sé aS reiSa sig á vilt fóSur 0g bömum til Prince Rupert B. C.
nema á einstöku löndum. Hveiti, i Einnig er nýlfluttur burtu eir.n
sem sáS var hér í fyrstu viku maí, af elztu og beztu bændum þessar-
Mtur heldur vel út, þó tíSin framan ar bygSar, Jósef Stefánsson; höISu
af væri fremur köld og þur, hlý- þau hjón búiS hér um 30 ár saémd
indi lítil og nokkur næturfrost. | ar ljýj( Qg áunniS fyrst og seinast
Heilsufat hefir alment ver*® i v;rg;ng 0g velvild bygSarbúa;
hér gott nú um lengri tíma, og líS- æt;a eg yfgt ag þeim fylgi héSan
an fólks góS, þótt margt hafi veriS fjjjguj- allra bygSarmanna, og
erfitt, bæSi vegna hins langa vetr- ekki ^ þeirra sem iengst hafa
ar og hinnar 'fáheyrSu dýrtíSar, ver;g þeim samferSa, þeirra fáu
er hér( sem annarsstaSar, er orS)n jslenzku frumbyggja, sem enn eru
kúgun, er ekki hefir þekst áSur. Jifan<lL Hin friSsæla farsæld,
Ekki hafa afurSir bænda hækkaS . gem h^fjj. VeriS förunautur þeirra
samt í verSi, í sumum tilfellum , uf^ig;^ 6skum vér aS fylgi
heidur falliS á næstliSnu ári. ' þeim til daganna enda.
DauSsföll hafa hér ekki orSiS lslendingadagur var haldinn hér
næstliSnu mánuSina, nema LL. ^ ? Semt ætlar þa8aS
maí síSastliSinn andaSist her ung ^ &s Vestur'lslendingar geti
kona, GuSrun u mun ar ottir, komig s4r saman um einn og sama
kona I M. Hillman; hefir þess ver i , .
xona j. ... dag 1 ollum bygSum sinum; ann-
iS minst í Lögbergi meS mjog vel ara ^ ^ ^
viSeigandi orSum. 1 augu og spyrja: HvaSa tillidagur
ÞjóSræknisfélags deddin i Mark-, ^ } ? hj, ýkkur? £r
rville hafSi skemtisamkomu a
Viftir snvrii svona?
þa8 elcki von aS þeir spyrji svona>
2. ágúst er og ihefir ætícS veriS hinn
^ * j- mesti heilladagur lslendinga. Er
flutti þar langt ermd, sti-rnarskr4in 1874 Undir-
erville
sumardaginn fyrsta, 22. apríl s. 1.,
meS mörgu fólki. Séra Pétur
Hjálmsson ----- .
og snjalt um þjóSræknismáliS;
hvatti hann til aS menn legSu
meiri stund á þjóSerni sitt, og
sýndi meS ljósum rökum, hve
nauSsynlegt væri aS læra íslenzka
ekki stjórnarskráin 1874 undir-
staSa allra framfara á Islandi, sem
orSiS hafa á næstliSnum aldar-
fjórSungi?
I