Heimskringla - 17.11.1920, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 17. NóV. 1920.
HF.IMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA
Impericzf Bctnk of
Oanada
STOFNSETTUR 1876,—AÐALSKRIFST.: TORONTO, ®NT.
HöfutSstóll uppborgaður : WflW.dCO. Varasjóður: 7,508800
Allar oigair.............S108 000,308
212 fitbtt | Domlnlou of Cannda. SpnrisJðnKdell<l I hverju tttböi, oB mft
hyrjn SparisjttWelkuinK me* )>>< «» lemEju tnu «!.«• eAo nrlra. V evtlr
ern borBa«lr af peuli>K«n> yöar frft l.mU-(tKs- d.^fl. öaka* e«»r vOafctft-
B,a ÁPierJviec vl^sklfll uffKlau »k ftbjpftRt.
Ofcibu Baskans a<5 Gintii »g Riverton, Maaitcka.
var
um og fæðingum fækkað ákaf-1 alt. Fiume er þrætuepli milli Itala
iega. Frakkar Iiafa einnig fengið og Júgó-Slava og ekki útséð um.
Saar-'héraðið um 15 ára tímabil og t hvorir fá borgina. Ríkið
að Jjví lo'knu á fram að fara þjóð-
aratkvæði um, hvort það skuli
fylgja Þýzkalandi eða Frakklandi.
Frakkar hafa ennfremur fengið
part af Togolandi og Kamerun og
frjálsar hendur f Marokko. Enn-
fremur hlut af Sýrlandi.
Bretland hefir engum breyting-
um tekið í Evrópu, en nýlendur
miklar hefir ríkinu hlotnast, bæði í
Afríku og Asíu, þó ennþá sé nokk-
uð á reiki, hvað Bretar fá til eign-
ar og verði aðeins undir vernd
þeirra af Asíulöndunum. Nýlendu-
viðbót iþeirra í Afríku er um 3
miljónir ferkm. að stærð með 1 7
miljónum íbúa.
Italía var fyrir ófriðinn 287000
ferkílómetrar og íbúatalan 33
miljónir. En við friðarsamning-
stofnað 28. des. 1918 og viður-
kent 28. júní 1919. Er það hið
eina hinna nýju ríkja, sem ekki er
lýðveldi. Pétur Serbakonungur ei
konungur í Júgó-Slavíu. Ríkið er
talið 210,000 ferkm. að stærð og
hefir um 14 miljónir íbúa. Er
Belgrad höfuðborgin.
Eru fá dæmi þess í sögunni að
jafn gagnger ríkjaskunarbreyting
háfi orðið í heiminum. Aldrei hef-
ir sjálfsákvörðunarréttur þjóðanna
verið viðurkendur fyr en nú, en þc
hefir því boðorði ekki verið fylgt
út í æsar, heldur verið út af brugð-
ið, þegar hagsmunir bandamanne
kröfðust þess.
Fullkomin festa kemst ekki á
ríkjaskipun Evrópu fyr en eftir að
lokið er þjóðaratkvæðagreiðslu

ana fengu ítalir Trentino og Triest hinum mörgu landshlutum, sem
fri Auoturríkismönnum, og er það eiga hana eftir. Verður hún sum- ^
land um 13,000 ferkm. með 4,-jstaðar ekki fyr en eftir 25 ár hér
500,000 íbúum. I þessum ný- frá. Ríkjaskipunin verður því
fengnu héruðum er mikill hluti í- fremur losaraleg á næstu árum.
x-------—
MINNINGAKORÐ.
LIM LÁRUS TRYGGVA ALBERTSSON.
Hjartkæri sonur, nú sefur þú rótt,
eg syrgjandi vaki og stríSi,
meS bliknaSar vonir og bilaSan þrótt
eg bíS þess aS dagarnir líSi.
Sízt er aS furSa, þó sakni eg þín —
en sorg þeirri alvaldur réSi, —
þú, sem varst, ástkæri, eílistoS mín,
ánægja, ihuggun og gleSi.
Lárus Tryggvi var fæddur aS SteinsstöSum í VíSines-
bygS í Nýja Islandi 13. apríl 1884. Hann var sonur Al-
berts ÞiSrikssonar og mín, Elínar Pétursdóttur. Hann ólst
upp hjá okkur foreldrum sínum, og var eftir dauSa föSur
síns, mín aSal stoS og stytta, þar til hann lézt( eftir uppskurS
á Almenna sjúkrahúsinu í Winnipeg |þann 14. nóvemlber
1919, og var jarSsunginn áf séra Steingrími Þorlákssyni 18.
nóv., aS viSstöddu fjöílmenni.
MeS orSum er mér ekki mögulegt aS lýsa þeirri ást og
umhyggju, er hann sýndi mér, ætíS glaSur og vongóSur, en
þó nokkuS dulur utan heimílis, en drenglyndur ef á þaS
reyndi.
1 3. apríl, afmælisdagurinn hans, verSur mér ætíS helg-
ur dagur; þá kemur blessuS vorgySjan og héllir geislaflóSi
yfir engi, akra og tún. iÞá vil eg sitja viS IeiSiS þitt, sonur
minn, og hlusta á vorkomuniSinn í laufi trjánna, er vorgol-
an vaggar þeim. ÞaS minnir mig á vögguljóSin, er eg söng
viS þ ig á barndómsárum þínum, kæir sonur; þá verS eg sæl.
En vor og sumar líSa, og haustblærinn Jeggur laufin 'bleik á
leiSiS þitt, og svo kemur hinn kaldi vetur meS 1 4. nóvem-
ber í faSmi sér, aldurtilastundina þína, kæri sonur, og vetr-
larnæSingurinn kaldur og n'ístandi 'færir mér sorg og söknuS.
<Þá mun eg ávalt hugsa til þín og blessa minning þína.
Þá vetur á hurSina veinandi ber,
eg vaki um koldimmar nætur,
og 'helkalchir vindurinn hviíslandi fer,
en himininn snjókornum grætur.
Eg hlusta í leiSslu á hvæsandi byl
og heyri aS ^onur minn grætur,
sem fyrrum í æsku þér vagga eg vfl
og vaka um dimmustu nætur.
Elín Þiðriksson.
(Línur og IjóS í letur fært alf A. E. lsfeld, 20. okt. 1920.)
búanna ftalir. Ennfremur hafa
þeir fengið yfirumsjón með Alban
íu og Iagt nokkurt hluta hennar,
undir sig. Má nú heita að Italir!
Vaxandi óánægja milli ítalíu og
Frakklands.
ítalía er um þessar mundir mjög
einir hafi töglin og hagldirnar við! eftirtektarverSur hluti heimsins.
Adríahaf. Enn er ekki útkljáð,
hvort Italir fá Fiume og Dalmatíu
Stjórnmál hennar eru nú jafn rík
af ýmsum þýSingarmiklum atburS
Þá hafa þeir einnig fengið yfirráð urn fyrir landiS sjálft og framtíS
yfir Adala í Asíu.
Pólland er eitt hinna nýju rfkja,
sem risið hafa upp eftir ófriðino.
Hafði það legið undir Þjóðevrja
og Rússa síðustu 120 ár, frá því
að hin síðasta skifting Póllands fór
fram. Var það stórvéldi mi'kið
Evrópu. Því þótt enn séu ýmsir
aS tala um slétt og feflt samkomu-
lag milþ Italíu og bandamanna
hennar í stríðinu, verSur því ekki
neitaS, aS vonlbrigSin yfir þeim á-
rangri sem varS af þátttöku lands-
ins í stríSinu, hafa haft gagngerS
fyrrum. Á 15. öld náði það frájáhrif á ítö,lsku þjóSina, svo óhætt
Evstrasalti til Svartahafs og var þá mun aS segja, aS nú sé fariS aS
yfir miljón ferkm. stórt og íbúarnir
brydda á töluverðri óánægju á
27 miljónir. Um stærð eða fólks- móti Frakklandi
fjölda hins nýja Póllands verður
ekki sagt með vissu, því landa-
mærin eru þar ekki fastákveðin,—
ein'kum að austanverðu, og ekki
verður um sagt hver áhrif ófriður
Pólverja og RúsSa kann að hafa að
lokum. Pólverjar hafa fengið
Galizíu og á þar að fara fram
þjóðaratkvæði eftir 25 ár, og má
búast við að þeir fái hana þá fyrir
fult og alt. Stærð Póllands að
meðtaldri Galizíu mun verða ná-
lægt 800,000 ferkm. og íbúatalan
rúmar 30 miljónir. Þjóðarat-
kvæði á aðfara fram í þessum hér-
uðum; Austur-Prússlandi, Efri-
Schlesíu, Mazúríu og Teschen.
Höfuðborgin er Varsjá. Pólland
var lýst lýðveldi í nóvember 1918
og viðurkent með friðarsamning-
unum í Versailles 28. júní 1919.
Forseti er Pilsudski hershöfðingi.
Löggjafarvaldið er hjá þjóðþingi,
sem aðeins er ein deild.
Tjekkó-Slóvakía er einnig nýtt
ríki, myndað af austurrísku Iönd-
unum Böhmen og Mahren, hluta af
Schlesíu og norðurhluta Ungverja-
lands. Landið var lýst lýðveldi
18. október 1919. Er það 180,-
000 ferkm. að stærð og héfir
sennilega um 12 miljónir íbúa. —-
Höfuðborgin er Prag. Forsetinn
er Masaryk. Þingið er í tveimúr
deildum, eiga 300 menn sæti í
neðri deild og eru kosnir til 6 ára
með almennum kosningarétti, og í
eifri deild eru 150 þingmenn, kosn-
ir til 8 ára í senn.
Jugó-Slavía. Meginhluti þessa
nýja ríkis er Serbía, en við gamla
serbneska ríki hafa bæzt: Króatía,
Bosnía Hersegovína og Styría og
hlutar af Banat og Karniola. Enn-
fremur er líklegt að Montenegrc
yerði lagt undir ríjkið fyrir fult og
MeSal annars, sem bendir í
þessa átt, er þaS, að Giolette skuli
nú vera orSinn helzti talsmaSur
þjóSarinnar í utanríkismalum.
Hann var sá eini, af hinum meiri
stjórnmálamönnum ltalíu sem var
á móti þvi 1915, aS Italia tæki
þátt í stríSinu. Fyrir þaS var hann
talinn föSuriandssvikari og varS
um nokkur ár aS halda kyrru fyrir
og lifSi þó á landsetri sínu. Nú
hefir hann orSiS, 77 óra aS aldri,
aS koma fram samkvæmt ein-
róma þjóSaTVÍlja, til þess aS taka
stjómartaumana í sínar hendur.
MeS þessu þykir sýnt, aS nokk-
ur breyting sé orSin á hugarfari
landsmanna, og nú muni þeir vera
farnir aS álíta, aS bezt hefSi ver-
iS aS Italía hefSi aldrei tekiS þátt
í stríSinu. Men ntelja nú nokk-
urnveginn víst, aS Italía hefSi get-
aS komiS ár sinni betur fprir borS
sem hlutlaust rí'ki. En eru aftur á
móti sannfærSir um þaS, aS skuld
ir landsins éu ekki af neinni annari
orsök en styrjaldaiiþáttökunni, og
alfar afleiSingar þeirra, svo sem ó-
rói í atvinnumálum og ajlskonar
byltingar í þjóSfélaginu.
iRíkisskuldir Italíu eru nú alt aS
100 ibiljónir líra. Og þetta fjár-
hagstímabil búast lándsmenn viS
aS hafi í för meS sér 1 0 mlj. tap.
Til þess aS vinna þetta upp er tala
ríkisskuldabréfanna altaf hærri og
hærri og pappírspeningamir auk-
ast altaf. Um áramót 1919 voru
a'lt aS 18 bilj. líra í pappírspen-
ingum manan ó mi]Ii í Italíu.
Þótt mikil sé trú manan á Gio-
litti, þá telja menn þaS mjög
vafasamt, aS honum takist aS
koma fjórhag landsins á réttan
kjöl aftur. Hann hefir nú lagt á
skatta meiri en Italir hafa nokkru
o>-«
sinni haft af aS segja óSur. En
þaS er mjög vafasamt, hvort fram
leiSsluaSilar landsins þola slíka
skatta-ólagningu. Og yfirleitt á.
sakar nú öll þjóSin mjög hina
fyrverandi samherja sína, einkum
Frakka, aS þeir láti sig litju skifta
ástand landsins. Heldur þjóSin
því fram, aS Frakkar ætli sér aS
sitja mestmegnis einir aS þeim
skaSabótum, sem veriS er aS
kúga ÞjóSverja til aS borga. Nitt'
hafSi áSur veriS búinn aS krefj-
ast þess, aS Italía fengi 15 % af
þýzka skaSabótafénu. En leiS-
togar Frakka munu ekki hafa far-
aS vera þeim hjálplegir í þessu
efni.
--- Á'hugaefni Italíu fara Iíka í
gagnstæSa átt viS framkomu
f rakka viS ÞjóSverja óg Austur-
ríkismenn.
Eins og kunnugt er, hefir Frökk-
rm hepnast aS koma ár sinni svo
fyrir borS gagnvrat Austurríki, aS
í orSi kveSnu heitir þaS svo, aS
Frakkar lati því í té ekki all-lítiS
af hráefnum og matvörum, en
endurgjaldiS fyrir þaS er á þá
leiS, aS Austurríki er nú spent í
þá skulda- og stjórnmólafjötra aS
heita má aS þaS hafi mist sjálfs-
forræSi sitt. Og nú nýlega hefii
þaS frézt, aS Frakkar hafi komiS
fram meS 'þó uppástungi viS Eng.
lendinga, aS ÞjóSverjum verSi
lánaSar 5—15 biljónir franka í
gujli, gegn því aS öll fjármála- og
skattamála umsjón Þýzkalands
verSi undir eftirliti fulltrúa banda-
manan í Berlín. Stjómmálamenn
ítalíu eru þessu algerlega mót-
fallnir, telja þetta kúgunaraSferS-
ir til þess eins aS skara eld aS
köku Frakklands og Englands, ár
þess aS ftaLia komdst feti nær síni
marki.
Italska þjóSin hefir tekiS mjög
hörSum höndum á framkomu
Frakka viS Ungverja. Samkvæmt
friSarskilyrSum Frakka missir
Ungverjaland 11 milj. af íbúum
sínum fió 1914. Nokkur hluti
þein;a fellur inn undir tjekkó-slav-
nesk ríki, nokkur hluti undir júgó.
slavneskt sjálfsforræSi og nærfel
2 miljónir VerSa rúmenskir þegn-
j ar. Itölsku blöSin fara um þetta
þeim orSum, aS þetta sé kúgunar-
rána- og hefndarfriSur, og þjóS-
arandinn í Ungverjalandi hljóti at
af öllu mótmæla þessum “friSi’, sem lim-
lesti þannig skilyrSisJaust þjóðern-
CHAMBERLAINS
meðöl ættu að vera á hverju
heimili.
Chamberlain’s
Liniment er ó-
viSjafnanlegt
sem gigtar á-
burSur( einnig
mjög gott viS
Lumbagrf, liSíj-
veiki, tauga-
tognun, bólgu,
vöSva sárind-
um og meiSsl-
Um. Einnig gott
ViS biti, kláSa
t>. f?. Ekkert
betra til aS
bera á og nugga
þerSar og bak,
ief maSur þjáist
pf bakverk eSa
jöSrum vöSva-
'sárindum.

b mm
p §mm
11
1 U SCtancA. 1 1 LAME þ UAJBago. 4CIJT . .<) tta. ! r 5Ti» r * 1 SPRAl'.i'
I '»•*'> -n.BJÍ’' CAiHP5.mWIX<u\ 5oatNtS5WrnfMJSrlt5k \ Birts<«s»il*cs il W <y>tflA«5«»IB05Tblie» m tunmwiIiSrt o, ta ronoNto, cana^v
SHML SlZfc

VerS 35 cent og 65 cent.
Tfiarnberlains
ÍMVSTAVg
V l
A Prepúrát lon áesiqned to tdkethe
w lioce oT ftustdrd Pl&aíen 6-
^rontj Litii mertts
iS hærra en upp í 7 %
skaSabótafénu.
En hafi þetta vakiS óánægju á is- og fjórhagskröfur landsins.
Italíu, þá hefir þaS ekki baett fyr- Á meSal alls þorra ítölsku þjóS
ir að svo lítur út, aS Frakkar ætli arinnar er óánægjan viS Frakka
aS tryggja sér yfirráSin eSa há- aS snúast upp í hatur. Kemur
sætiS á meginlandi Evrópu. — þetta greinilega fram í öllum
Frakkar hafa n.l. nú undanfariS gerSum Itala nú og orSum þeirra
stutt mjög aS framgangi slavnesku um sendiherra Frakka í Róm.
þjóSanna. En þar er stór hætta Hafa þeir jafnvel haift í orSi, aS ^
fólgin fyrir ltalíu. StöSugur fram. j þaS myndi skynsamlegast fyrir
gangur slavnesku þjóSanna hindr- han naS taka saman pjönkur sín-
ar og sigla heim og lóta ekki ltalr
sjá sig. Og sannast aS segja e
ekki óeSldlegt þó þeim sé gramt í
fyrir þaS þó þeir hafi beSiS þó aS geSi viS Frakka. — Morgunbl.
ar á margan hátt vejdi og vöxt
Italíu. Og þarna þykjast Italir
vera sviknir af Frökkum, þrátt
Chamberlain’s Mustard nalm ger-
ir sama gagn og Mustard plóstur
jen langtum þægilegra til brúkun-
/ar, er bezti áburSurinn af þeirri
tegund, sem enn hefir veriS búinn
til. VerS 60c askjan.
Chamberlain’s
Cough Remedy
er bezta hósta-
og krvefmeSaliS
er menn þekkja.
MæSrum er sér-
staklega ráSIagi
aS geía þaS
börnum sínum.
Hefir þaS reynst
|þeim ágætlega á
udanförnum ár-
um og mun reyn
ast eins í fram-
tíSinni. Jafnvel
viS kíghósta hef
ir þetta meSal
reynst vel. VeiS
|35c og 65c.
AnnaS hóstameðal, sem reynM
D® MILES*
///
RVINE
l
Vid Taugabiiun
Þjáist þú af nitiurfallssýki, höfuíverk, móSursýki eöa tauga-
bilun i einhverri mynd, Nauralgia eSa svefnleysi?
t öllum slikum tilfellum er Dr. Miles’ Nervine öbrigöult lœknis-
lyf.
Dr. Miles’ Nervine er árangurinn af margra ára starfsemi sér-
fræSings i heila- og taugasjúkdómum. Eftir aS hafa tekiö þetta
meSal, veröa taugarnar, sem áöur voru á ringulreiS, endurlifgaSar
og fá aftur sína reglulegu köllun.
Og eins og öll Dr.Miles’ meSöl, inniheldur Nesvine ekkert af
eltrl, vínanda eSa öSrum hættulegum efnum. I>aS er ekta lifsvökvi
sem ekkert heimili ætti aö vera án. HafiC Nervine á heimilinu.
BiSJiS lyfsalann um flösku. Hann mun fullvissa ySur um bata
eSa skila peningunum aftur.
Prtþared at the Laboratory oj th*
Dr. Miles Medical Company
TORONTO - CANADA
ReyniS
DR. MIIiES’
Nervine viS: höfuSverk
niSurfallssýki, svefn*.
lej^si, taugabilun, Neur*
algla, flogum, krampa,
þunglyndi, hjartveiki,
meltingarleysi, hakverk
móSursýki, St. Vitus
Dance, ofnaut vins og
taugaveiklun.
hefir ágætlega er Chamberlain s
Cold Breakers; sérstaklega hefir
þaS reýnst vel fyrir fullorSiS fólk,
bæSi viS hósta, kvefi og höfuS-
verk. Chamberlain’s Gold Break-
ers gefa góSan og skjotan bata.
VeíS 50c.
ViS kveisu og inn-i
antökum er ekkert,
jafn gott og Cham- i
berlain’s Colic and;
Diarrhoea Reme-1
dy. Kveisa og inn-
antökur eru svo al-
gengar aS flaska af
þessu ágæta meS-1
ali ætti aS vera á
jhverju einasta heiml
ili. VerS 35 cent|
til 60 cent.

^4 n If1 W*
fo« IM Ttie SV0MACM coa-c<mou«a noASu» «'*“* «**.>« •’OOrI COuC couc SUMMÍR COMPlAtNT örsen 11«\. OiADRMotA •vooov SUIK A4«N SMCMKAlOA «» B» E**»r o«S S 2 gr CMtnfcnu SIM, ProprRtorr «r Puui HKhim Art
rtaSeíijii'lÍfSfÍB ú. Tmmh, Ootofto
Snull Si«*
*
JUííSFER
TABLETS
A CompouMl •«
«*»• ktt Kltmn
i tCiáncy Clsddci
Manulsrturcd bjr
CtUKlUl# tiiKM tlll!
Torunto. Ontwls
PRICE, 50 CENTS
Nýrnaveiki er
jrí'felt aS fara
í vöxt. Juni-
per tablets eru
góSar viS öll.
um kvíllum
seir. frá nýr-
unum stafa.
Þær hreinsa
iblóSiS og
koma lagi á
þvagrásina.
VerS 50c.
E'f þú þjáist alf hötfuSverk reyndu
Chamberlain’s
TABLETS 254
CHAMBERLAIN MEDICINE Co
DepL 11-----------Ltd.
Toronto, Canada.
Fæst hjá öllum lyfsölum og Home
Remedies Sales, 850 Main Street,
Winnipeg, Man.