Heimskringla - 21.12.1921, Qupperneq 5

w!?;::ipeg, 21. desember 1921
HEIMSKRINGLA.
9. BL AÐS 1Ð A.
Upplýsmgar gefnar með ánægju.
Ný “Verzlunar starffræðisdeild” hefir nýlega veriS
stofnuÖ viÖ bankann. Hlutverk hennar er aíS sjá um
að viíSskiftavinum vorum sé sýnd kurteisi og fullkom
in þjónusta og aíS störf vor séu í fylsta máta vel af
hendi leyst. Fyrirspumum viðvíkjandi öllum banka
störfum er óska'Ö eftir af deUd þessarL
IMPERJAL BANK
OF CANA.U.V
Riverton bankadeild, H. M. Sampson, umboÖsmaÖur
Útibú aÖ GIMLI
(354)
3E2
einnig sína frægðarsögu. Lengi en nöfnin er áletruð eru á stein-
brann íþessi skrautlega höll til
kalcfra kola, en var reist aftur en
þó tæplega eins vönduð og áður,
, með frjálsum samskotum allrar
! þjóðarinnar. Var smíðinni lokið
snemma á 19. öldinni en óhent'jg
þótti þessi nýja höll til konungs-
íbúðar, of stór fyrir eigi stærra
ríki en Danmör>k var þá orðin. Var
hún því notuð til ýmislegs ann-
ars. Þing Dana haffti þar aðsetur
sitt um tíma, hæsti-réttur, og svo
voru hýst þar ýmiskonar söfn svo
sem málverkasafnið mikla — eitt
af fegurstu söfnum Dana. Yfir
hallar innganginum stóðu fjögur
eir-líkneski mótuð og mynduð eft-
ir Thorvalldsen, er tákna átti Afl,
Speki, Heilbrigði og Réttlæti. Árið
1884 brann svo þessi höll aftur að
- ,.f , • * i 1 í- ----------------— —,, , , . nyju. Flest hinu fémætasta var
munu nofn þeirra Absafons erKi- ana, voru oss litt skiljanlegn en i • .* . , ,
bi,kups og Péturs Tordenskjölds „atnabulurnar (ornu. Einn steinn “’"gf Ur br™a"“m-, “8 bar a
uppi vera, þott annar nari nu nvnt Var þar einkum ettirte’ktarverour, fjörtjón varð þó geys mikið
Dagurinn er langur hvar sem er
á Norðurlöndum um miðsumars-
leytið, en eigi ér þó allbjört nótt
Hreyít var því strax eftir brunann
að reisa höllina enn á ný, og safna
tii þess sem fyr um 6 miljónir
króna, en ekkert varð þó af. Lá
hún þannig í rústum í 20 á>". Árið
1903 átti Kristján konungur IX.
fjörutíu ára ríkisafmæli og þá
sjö en hinn trvö hundruð ár í gröf- yfír einu leiðinu, konulíkneski
inni. höggvjð úr grásteini, þannig að
líkneskið grúfði sig inn að bjarg-
inu, auðsjáanlega í djúpri sorg og
var sem bjargið væri að lykja sig
nema norðan til á Scandinavis'ka | um hana. Er myndin eftir Sinding
skaganum. Það var komið fram og gjörð a'f hinum rnesta hagleik.
yfir sóiárlag er farið var frá Hels- j Margar lestir ganga daglega J yoru ^ 5() þvf ag þau
ingjaborg, og tekið að rokkva um , mill. Hekngjaeyrar og Khafnar , ,hjón höfðu ,!ögum V£r;ð lekin
það að úti var to lskoðun a Hels- ■ Kusum við helzt að fara með þe.rn , t]] ríkiseö5ar f Danmörku. Til
ingjaeyri: Var pn ^ f ; er for 1‘ett eftir Mef‘ V*r ! mbningar «m þessa tvígildu kcn-
halda ekki lengra þa um kveldið,, það að með þyi moti var komið ; ungshátíð £ambvkt. nú ríkisbi.
en leita gistingar og skoða sig um ( t.martlega Ul Khafnar og svo h.tt; ]ð ~ danska að ;áta erdurreiSa
í hinni gömlu sögufrægu borg að þa naut maður sve.tafegurðar-, Kri,stj,ánsborg Var þá skömmu
morgumnn eftir. j innar alla leif Þo S}alan(? se ekkl j þar á éftir tek.ð til smíða en verk
Helingjaeyri er fornlegur bær en j svipmduð, þa er það þo faguft. jnu e)g] ,oklð f en nú á þessu
fríður. Hvenær þar hefir fyrst Bugarðarmr a þessar. le.ð vutust umn_ Vefður hún fra is
verið reist bygð veit enginn. Þar flestir vera fremur anair en vel fiotuð fyrjr þingstað þ, em þ&r
var Saxi sagnfræðingur borinn um var Jor in not.u 111 a 1 ma einnig skrautlegir móttöku og
1150, vinur og samtíðarmaður or s.g mest a þv., hvað margar wiz,usahr> lþar sem konungi er
Absalons biskups, sá er í letur korntegund.r voru ræktaðar a oft œtlað að ,taka á móti hmum virÖu-
færði Danaionungajsögur. Saxi c.gi stærr. en J e ru ^ttcim. , JegUstu höfðingjum og gestum út-1
var klerklærður maður og ntað. Þar voru allar þær te.gund.r sem; lentJum er heimsækja Khöfn. Að
því alt á iatínu. Ritsarf hans byrj- j Ker þékkjast, hve.t. bygg, hafrar, mik,u ,eyti hef;r hjð forna b j
ar með þeim tíma er hann gekk í og rugur . þessum I.ílu akurgerð- j jngarlag yerið ]átið ha!da sér
þjónustu Absalons biskups um um en sprettan aHstaðar goð og er nú l’öllm með þeim vönduðustu
1180. Var það mest að tilhlutun þnf . land.. Fjolbreytn. þess. jok Qg skrautlegustu á Norðurlönd-
Absalons að hann gaf sig að sögu- m.k.ð a pryð. landslags.ns og syo um Hyað mik,u hefir venð
ssu sinni vita
orðið. Það setur engan hátíðis-
'svip á ásjónur þeirra eða hátíða-
hreim í röddina þó þeir nefni kon-
unginn á nafn.
Ut af þessari ferð konungs og
drotningar til Íslands og Græn-
lands voru til sölu í flestum búð-
um állskonar landslagsmyndir frá
Grænlandi, nýútkomnar bækur er
’lýstu siðum og háttum Eskimóa,
verzlun Dana í Græinlandi og gátu
um að á þessu ári væri liðin rétt
tvö hundruð ár frá því að Hans
prestur frá Egðu sté þar á land og
hóf krisniboð. Er saga Hans Græn-
lands-postu'Ia, en það nafn hafa
síðari aldir gefið honum, einn með
hinum fegurstu þáttum í trúboðs-
sögu síðari alda. Hann var prestur
norður á Hálogálandi í Noregi í
öndverðri 18. öld. Hann hafði Ies-
ið mikið um Græniand og trúði
því fastlega að þar myndi enn búa
einhverjar leyfar norræannar þjóð
ar. Ti'l þessara Norðmanna vild:
hann komast cg boða þeim hinn
“nýrri og íegurri sið.’^ Loks tókst
honj n að telja dönsku stjórnina á
að gjöra út skip þangað. Sigldi
hann frá Björgvin 3. maí 172! og
Ienti við Grænland, þar sem síðan
heitir Godthaad, sntmma í júlí-
mánuði. Voru þeir þá búnir að
velkjast. í ísi í heilan mánuð rétt
upp v.ð strendur en fengu ekki
tekið lánd. í Græinlandi dvaldi
hann til miðsumars 1 736, þá far-
ínn að heilsu °g kröftum. Hvarf
'hann þá til Danmerkur og andað-
ist þar árið 1 744.
(Framh.)
Sindur.
ÞjóSverjar eru aS verSa eins
og aSrir menn. Þeir segjast e,kki
geta borgaS skuldir sínar.
ritan. Samdi hann fyrst sögu hinna bændabýlin sjálf drifhvít, í skjóli hennar ko$tað að þe
y • . rv 1 C__laiilfi nafinna ninna , ..
SegSu mér hverjir félagar þín-
ir eru, og eg skal segja iþér hver
þú ert. Þetta á viS 1 7 ára gömlu
heimasæíuna eigi síSur en aSra.
KOMIN AFTUR
Oss sr ánægja að tilkynna þeim. sem nota
REGAL COAL
að vér erum aðalumboðsmenn þeirrar góðu kolategundar
l 4er í Winnipeg og höfum nú eftir þriggja ára tilraun verið
.fúllvissaðir um frá námueigendunum, að þeir skuli iáta oss
;hafa nægar birgðir. Margir húsráðendur í Winnipeg hafa
'ekki verið að fá beztu Albertakolin og ekki heídur keypt af
'cikkur, og þess vegna erum vér nú að auglýsa. Til þes að fá
'yður til að gerast kaupanda að RF.GAL KOLUM höfum vér
jákveðið að gefa þeim, sem kaupir tonn eða meiia, ókeypis
ikolahreinsúnaráhald.
LUMP KOL $14.50 — STOVE KOL $12.50
D. D. W00D & Sons
. Limited.
Yard Og Office: ROSS og ARLINGTON SREET
TALS. N 7308
Þrjú símasambönd
fáir, en sagt er að gulltunnurnar |
myndu eigi færri verða en Sophia
kristnu Danakonunga, frá Sveini íaúfi þakinna runna.
konungi Ástríðarsyni til Valde- Eigi ætla eg að þreyta lesend ______________________ ___________
mars I. En svo hvatti Absalon urnar með langri lýsingu af Khöfn. drotning Magdalena kostaði upp-
hann til að safna sögnum um hina Komið var þangað afhallandi dags haflega til hallarsmíðinnar
eldri konunga líka, og semja sam- og töfSum ,ér þar i 10 daga eía -^„leysi vat sagt'mikiS í
anhangand, sogu alt fra elztu tíS ram .« morgm hms 3. jult, .* bo ^ ,irtist sem I
Dana. Herm.ldarmenn Saxa voru far fengum v,S he,m I íjöldi manns vseri ,i« vinnu, og
aSallega Absalon biskup, og svo Ymsar breytmgar hafa orí,S á | m4t[i be|zt tíka eftil J,rf kveUs og |
sögufrooir Islendingar « dvoldu borgmn, hin síSar, ár, hún vaxiS; morgna er fóik fór heim eSa aS
hirfSvistum , Danmortku. Lkk, þyk- aS mrklum mun og fer hún senn Keiman. Fj5|di verkamanna notar
ir hann jafn areidanlegur 1 trasogu ( að komast . tolu millionaborganna. þar reiðhjðl §vo var mikil
og Snorfi, og skorta bæði dóm- bn eigi breytir það þó útliti henn-
greind og vísindalegan skilning er ar nema að litlu leyti. Hún ber
auðkennir þá báða Snorra og Ara. | enn sinn fyrri alda svip, með sæmd
Engu að síður vann hann þarft og tign> sem höfuðbóli lista og vís-
• verk me? r!tum smum’ var^velttl, inda sæmir. Ein með meiri háttar | ,jag konungs til Jslands og Græn. j
margt fra tynslu fornra fræða og smíðum er þar hafa gjörðar venð lands Voru encyausar ritgerðir j
sagna. Hann andaðist anð IZUo nu sfðustu árin eru viðgjörðir og " ' ‘ ■" - - -
endurbætur á Kristjánsborg, hinni
fornu og frægu ‘konungshöll er
reist er nú úr rústum í þriðja sinn.
Höll þessi stendur sem næst í miðri
um-
ferð þeirra um göturnar á þessum
tíma dags að naumast var hættu-
laust að ganga þvert yfir strætin.
Þá var og mikið talað um ferða
Kiína virSist ekki 'hafa búist viS
.miklu af Washingtonþinginu. ÞaS
eru líkur til aS IþaS beri minna en
þacS úr býtum.
Tvö þúsund dalir voru teknir
inn í Wimnipeg á einum degi fyrir
óleyfilega vínsölu. Sj'á menn það
■„ að vínbann borgar sig?
Þegar bóndinn ifyrruim fór með
kiúna sína til slótrarans, kom hann
ávalt með málinn áf henni til
baka; nú kemur hann heim múl-
laus.
Maðurinn, sem er oif latur til að
kveikja upp í ofninum fyrir kon-
una sína að morgninum þessa
daga, þarf ékki að kvíða fyrir
því, að þurfa1 að kveikja upp eld
á i’jeprisumorgni sínum.
Nýjasta jólagjöfin
"Heimhugi”, ljóðabókin eftir
Þ. Þ. Þorsteinsson, er nýkomin
hingað vestur og rétt sloppin yfir
canadisku to’lmúrana til Hjálmars
Gíslasonar bóksala, sem hefir um-
boðssölu bókarinnar vestan hafs.
Útgáfan er hin vandaðasta að etfni
og ö:!um frágangi. Kostar í mynd-
skreyttri kápu $2.00,í skrautbandi
$2.75. Bókaverzlun Hjálmars
Gíslasonar 637 Sargent Ave, Win
nipeg.
og hvílir að Hróarskeldudómkirkju
Eftir fornum sögnum Saxa orti
Shakespeare harmaleikinn Hamlet.
Fer leikurinn fram á Helsingjaeyri,
sem og sagan Ambalis- eða Am-
lóða-saga, sem leikurinn er tek-
inn eftir.
Helsingjaeyri öðlast bæjarrétt-
indi mjög snesmma á tíma, árið
1425: Fyrir ágangi og eyðilegg-
ingu verður hún á 16. öld meðan
á istjórnarbyltingunni og siðaskift-
unum stendur í Danmörku, og hef-
ir það hnekt vexti hennar og við-
gangi. Ein með fegurstu konunga-
höllum í Danmöíku var reist þar
af Friðreki konungi II. og heitir
Krónborg. Stendur hún á eyri
nokkurri austan við bæinn. Kast-
alinn er í gotneskum byggingar-
stýl, með mörgum fögrum turnum.
Ur þeim má sjá víðsvegar um Sund
ið. Einn turnanna er nú notaður
sem viti. Bærinn mun telja rúmt
20,000 íbúa, iðnaður er þar frem-
ur lítill, en verzlun allnokkur. Hús
eru flest fremur smá, steinhús,
hvít að lit, standa skipulega fram
með mjóum en hreinlegum götum.
Hljóðlátt og friðsamt er í bænum
og allur ber hann á sér sérstakan
menningarbrag. Einn fegursti
bletturinn þar er grafreiturinn.
Verðúr víða Ieitað að fegurri stað
en hann er. En þjettskipaður er
hann orðinn og virðast þó engir
legsteinar eldri vera, en frá byrj-
un 18. aldar. Hann er alsettur
trjám af ýmsum tegundum og bar
laufskrúðið allskonar liti. Mörg
minnismerki eru þar prýðisfögur,
blöðunum af því ferðalagi, og eigi
laúst við að gjört væri gaman að.
Var þí stundum sneytt að íslend-
ingum og sjálfstæði þeirra, —
“Konungsríkinu Islandi”, og und-
a rvonunf'sriKinu ísicincii $ Og
borginni, á svonefndum Kastala- pirbúningi þeim er hafður
hóima (Slotsholm) sunnan við
“Nýja tdrg”. I grend við höllina
er Thorvaldsens listasafnið fræga
og hið volduga þjóðmenjasafn
Dana. 1 þjóðmenjasafninu eru
margir gripir frá Islandi, einkum
úr kirkjum, og flaug mér í hug,
hvort alt væri verði selt þangað,
eða 'það hefði komið þangað á
annan hátt. Það fylgdi Siðbótinni
sem kunnugt er, að sumt vildi fá
fætur og flytjast af landi burt,
einkum það sem vera þótti verð-
mæti í, — og það er ekki laust
við að það loði enn við sumstað-
ar, hvort sem þá um siðbót er að
ræða eðá eigi,—iþað er <nú annað
mál. I grend við höllina stendur og
Kauphöll Dana er reist var á ár-
unum 1619—1640 á dögum
Kristjáns 4. virðulegt hús og vold-
ugt.
Kristjánsborg var upphaflega
bygð á árunum 1 731 —45 af þeim
Kristjáni konungi 6. er mestur
kreddumaður hefir verið allra
Danakonunga og siðavandastur,
og Soþhiu Magdalenu drotningu
harts frá Bayern er skrautgjörn
þótti og hégámleg með afbrigð-
um. Er sagt að drotning réði
mestu með hallarsmíðina, og hefði
kostað al hennar 27 tunnum gulls!
Árið I 794 á dögum þeirra feðga
Kristjáns 7 er brjálaður var meiri
hluta æfinnar,* og Friðreks 6.
var
heima fyrir að taka á móti þessum
tignu gestum. Meðal annars spunn
ust um það langar sögur að Is-
lendingar hefðu verið í ráðaleysi
►með að finna nógu stóran • hest
fyrir konung, er borið gæti hann
svo konungur þyrfti eigi að draga
fætur við jörð. Álitamál gat það
verið hvort með sögu þessari var
fremur dregið dár að stærð ís-
lenzlku hestanna eða leggjarhæð
ikonungs. Eitt skrípa-leikhús efndi
til leiks er sýna átti ferðalag kon-
ungs og móttokur á Islandi og
Grænlandi. Hafði leikur þessi þótt
mjög fyndinn. Kvað þar mest að
veizluhaldi og búningum, og voru
landar látnir vera við vöxt og hár-
prúðir í meira lagi. Getið var þar
og “Fálkareglunnar” er konungur
stofnaði á þessu ferðalagi, og
fýstist marga að vinna sér fyrir
“Fálka”. Aðsókn var svo mikil að
leik þessum að oft varð að bíða
marga klukkutíma fyrir utan leik-
húsdyrnar áður en hægt var að
komast að þar sem aðgönguseðlar
voru seldir, og þá gripið í tómt.
Alt upp selt og engin sæti að fá
þann daginn. — Sumstaðar hefði
ieikur þessi án efa þótt ganga full
nærri persónu hans konunglegu há-
úgnar, en Danir fóru ekki að því.
Þeir eru búnir svo lengi að búa
með konungi, eiga konung yfir sér,
að þeim er þetta ekkert nýnæmi

%
Mfí
1
D8 MILES* NERVINE
LÆKNARTAUGAVEIKLUN.
DR. MILES’ NERVINE er óbrigtSult metial vi® hverskonar taugasjúkleik;
þati hefir læknaft fjölda manns, sem taldir voru ólæknandi, og hvarvetna
getiö sér góðan oröstýr.
Þér megiö treysta DR. MIL.ES’ NERVINB; hún er tilbúin af sérfræti-
ing í heila- og taugasjúkdómum, og eins og öll Dr. Mile’s meööl, inni-
heldur hún ekkert af vínanda eba öörum hættuiegum efnum. Nervine er
styrkjandi, heilsusamlegt metial, sem ætti ati vera á hverju heimili.
Fariti til lyfsalans og bitSjitS um DR. MILES’ NERVINE og takl®
hana inn eftir forskriftinni, ef ytiur batnar ekki, faritS meS tómu flösk-
una tll lyfsalans aftur og bitSjitS um peningana ytSar aftur og þér fáií þá.
Sú trygging fylgir kaupunum.
Prtpmti m íkt Lmborttcry tím
Dr. Miles Medical Company
Reynití........* .
DR. MII.ES’
NERVINB
viö eftlr farandi
kvillum: höfutSverk
nitSurfallssýku
svefnleysi, tauga-
bilun, Neuralgla,
flogum, krampa,
þunglyndi, hjart-
veiki, meltingar
leysi, bakverk, mðtl
ursýkl, St. Vltus
Dance, ofnautn
vins og taugavelkl-
un.
TORONTO,
CANADA
i