Heimskringla - 20.02.1924, Side 4

4. BLAÐSlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 20. FEBR., 1924.
HEIMSKRINQLA
lllgfnl 188«)
k^mar tt A hvrrjnm ml«Tfki<(egt
EÍKeiMlur:
THE VIKING PRESS, LTD.
MUt •( MÖ5 9AHGENT AV8, WIKNIPKQ.
TalalMli N-«S»7
Vrr« klatalu «r ».N »r*au*«rlnn bor*t-
M fyrlr fraoa. Allar bersaalr aendiat
ráliaanal blaSalna.
STEFÁN EINARSSON, ritstjóri.
H. ELÍASSON, ráðsmaSur.
KtanAakrtft til blaSalna:
THE VIKIIHI JPRK88, l.t4., Bol *1TI,
WlnnlpeK, Haa.
Utaafinkrlft Ul rltatJArana
F.DITOR HBIM8KRINQL.A. Boa MO
Wlaalpos. Man.
The “Heimskringla” ls printed and pub-
lished hy The Viking Press Htd., 853-855
Sargent Ave., Winnipeg, Manitoba.
Telephone: N 6537
WINNIPEG, MAN„ 20. FEBRÚAR, 1924
_____
Þj óð r ækn isþi ngið.
Næstkomandi þriðjudag hefst fimta árs-
þing Þjóðræknisfélags Islendinga í Vestur-
h*eimi. Er það haldið í Templara-húsinu í
Winnipeg, og stendur yfir þrjá daga að öllu
forfaHa-lausu. Það getur nú virst óþarft að
tala um forföll í þessu sambandi. En allur
er varinn goður. íslendingar komu að visu
flestir á skyrtunni að heiman. En þeir
komu eigi að síður með ipikið af andlegu
vegnanest, allir'! Og þegar svo við það bæt-
ist mælska, sem þeir hafa öðlast hér við
þrálátar æfingar á þjóðrælknisfundum, safn-
aðarfundum og tempkjrafundum, jþá j'geta
allir séð að talsverð hætta getur verið á því,
að þessir 3 dagar endist sem þinginu eru
ætlaðir. Annað er það einnig, sem mjög
getur til greina komið í þessu efni. En það
er. að undanfarin þing hafa verið svo
skemtileg, að mönnum hefir þótt fyrir að
rjúfa þau. Ánægjulegra vinamóti eiga Is-
lendingar hér ekki kost á orðið, og í sann-
leika sagt, eru Þjóðræknissamkomur þessar
búnar að drepa Helga magra mót- Borgfirð-
inga-mót, hugmyndina um^ Alþingi í höll,
sem átti að vera reist yfir einhvern akur
vestur-íslenzka bóndans og breiða átti sína
voldugu vængi yfir sumbl-klefa allra
fjórðungs-jarlanna, sýslunganna og hreppa-
konganna — og öll önnur mót. sem ætluðu
að teygja angana út í vestræna • sólskinið.
Þjóðræknismótið er orðið eina íslenzlka
allsherjarmótið, sem íshafseyjar-börnin með
snævidnfna kollinn eins og fjöllin 'heima,
og augun með lit stöðuvatnanna —einsöm-
ul eiga.
Og um hvað ber þetta vott? Það ber
vott um það. að Islendingar hafi fest í minni
sér dæmisöguna hans Esóps, af spítunum.
Sú saga er af bónda nokkrum, og þrem son-
um hans. Synirnir voru tápmenn miklir eins
og þeir munu hafa átt ætt til. En sýndist
sjaldnast öllum hið sama. Tróðu þeir því
skóginn hver af öðrum, eða rifu niður á
víxl það. sem þeir bygðu upp. Faðir þeirra
var þeim framsýnni í þessu, enda hafði hann
reynzluna fyrir sér. Hann sá, að við svo
búið mátti ekki sitja, ef verk hinna fríðu
sona sinna áttu að bera nokkurn árangur.
Hann kaílaði þá þvf eitt sinn á tal við sig.
Hann hafði nokkrar spítur hjá sér. Þær
voru svipaðar og göngustafur að lengd og
gildleika. Hann fékk bræðrunum sína spít-
una hverjum og bauð þeim- að brjóta þær.
Það var strax gert, enda haría létt verk og
löðurmannlegt, að þeim þótti. Þá fékk
hann þeim fleiri spítur og bað þá að reyna
afl sitt á þeim. Það reyndist erfiðara að
brjóta þær. Loks rétti hann þeim fjölda
af spíturn og sagði þeim að brjóta þær í
einu. En það gátu synir hans ekki. Þannig
fer fyrir ykkur. synir mínir sagði hann. Ef
að þið upprætið ekki sundrungina, sem milli
ykkar ríkir, verðið þið brotnir á bak aftur í
hverju sem þið takið fyrir hendur. Verði.
þið aftur á móti samtaka, þá vinnur ekkert
á ykkur.
Þetta hafa Vestur-Islendingar séð. að
því er þjóðræknismálið snertir. Þess vegna
hafa þeir getað haldið uppi féiagsskap um
það mál í fimm ár, félagsskap, sem fyrir
mjög þörfu verki hefir gengist, síðan hann
var stofnaður og hefir orðið mikið ágengt.
Bent verður ef til vill á það» að sundrung
sé enn til vor á meðal. Og ber því ekki að
neita. Um stjórnmál, kirkjumál og ýms
önnur mál verða Vestur-íslendrngar líklegast
sein't ^ammála. En ,svo eru flestii
skiftrar skoðunar í slíkum málum og verða
lengst af. íslendingar eru þar engin undan-
tekning. Þó þjóðbræður séu, þurfa þeir
ekki að vera þar sammála, fremur en allir
íbúar eins lands eru. Um þjóðræknis-
málið í aðal-atriðum geta þeir eftir sem áð-
ur verið sammála. Og að þeir séu það
virðist það bera nokkurn vott, hve Þjóð-
ræknisfélaginu hefir vaxið ásmegin, síðan
það var stofnað. Um starfsaðferð innan’
Þjóðradknisfélagsins í einstökum atriðum.
geta menn greint á um. En dálítil íhugun og
dálítiH heimill á fundarmælsku, getur ávalt
ráðið bætur á því. Það hefir nýlega verið
sagt um Islendinga, að þeir séu manna
auðugastir af hugsjónum, en við þá vilji
loða. að vanrækja að framkvæma þær.
Hvort sem íþetta er satt eða ekki um íslenzka
þjóðflokkinn, er hitt víst, að Vestur-Islend-
ingar vinna með ráði og dáð orðið að því,
að koma í verk hugsjónum sínum í þjóð-
ræknismálinu. enda mátti það ekki seinna
vera. Sú kynslóð sem að heiman kom, varð
að leggja grundvöllinn tii þessara starfsemi
og byrja að byggja ofan á hann. Og það
er hún þrátt fyrir alt byrjuð á og ef áhugi
nú ekki dvínar fyrir því starfi, er árangur-
inn vís. Þjóðræknisfélagið ætti með aðstoð
allra Vestur-Islendinga ekki. úr þessu að
svigna né brotna fremur en spíturnar hans
Esóps, þegar þær voru orðnar nægiiega
margar.
En þó að Heimskringla sé bjartsýn á
það, áð trúmála og stjórnmála skoðana-
munur Vestur-íslendinga vinni ekki neinn
bug og spilli ekki eins mikið fyrir þjóðrækn-
isstarfseminni eins og ýmsir virðast halda, þá
skal hitt samt játað, að það er til einn óvinur
þeirrar starfsemi. Og sá óvinur er afskifta-
leysið. Það má margt rífa niður með
rifrildi. En afskiftaleysið og deyfðin kem-
ur áriega margfalt fleiri fyrirtækjum fyrir
kattarnef, en dálítið hnútukast í orðum hef-
ir gert eða mun gera.
Til þessarar árssamkomu Þjóðræknis-
félagsins, sem nú fer í hönd. hefir mjög vel
verið efnt. Og éftir því sem næst verður
komist, lítur út fyrir að hún verði fjölmenn-
ari en nokkru sinni fyr. Hugir Islendinga
eru að bindast traustari og algáðari þjóð-
ræknisböndum en fyr. Þjóðræknistnálið er
ávalt að festa dýpri rætur og víðfcækari.
Það er að byrjp að verða hjartans-mál Is-
lendinga. Og það er Þjóðræknisfélaginu að
þakka. Eitt mesta dlrengskaparbragðilð.
sem við getum af okkur sýnt hér. er því að
sinna því og styðja það og vera með í öllu
starfi þess.
“Svndir annara”
Leikur þessi var sýndur þrjú kvöld í sam-
komusal Samlbandskirkju. Var húsfyliir tvö
kvöldin, en nokkru færra síðasta kvöldið.
Stafaði það eflaust af því, að ekki var aug-
lýst í blöðunum að lei'kið yrði það kvöld.
Hafa ferðamenn, sem um það leyti voru
staddir í bænum. kvartað yfir því við blað-
ið, að þeir hefðu ekki vitað að leika ætti,
í þriðja sinni. Astæðan fyrir því, að ekki
var hægt að auglýsa það nægilega. var sú,
að það var ekki ákveðið fyr en annað
kvöldið sem leikið var, að sýna leikinn oftar.
Leikurinn hepnaðist ágætleg.a Ahorf-
endur hafa líklega sjaldan verið eins sam-
mála um það, að hafa notið góðrar ákemt-
unar á íslenzkum leik og þeir, er þenna
sóttu.
Um efni ieiksins erum vér ekki færir að
dæma. Gildi þeirrar hugsjónar að þátt-
takan í kjörum annara sé göfug og menn
leggi aldrei ofmikið á sig fyrir aðra, á góð-
an talsmiann í leik þessum. Og það mun
hugsjónin, sem hann skilur eftjr hjá fjöldan-
um. En ómögulegt er ,þó ekki. að annað á-
kveðnara hafi þó búið undir hjá höfundi. Og
að það sé friðþægingakenningin. virðist
oss e'kki óhugsanlegt. Eitthvert stórmál
mun hinn hugsjónaríki höfundur þess hafa
haft fyrir augum, stórmal, sem hugsjóna-
forkólfar mannkynsins hafa hleypt af stað
umræðum um.
Um leikendurna höfum vér ekki nema
gott eitt að segja. Þeir leystu hlutverk sín
yfirleitt vel af hendi. Frú Guðrún, kona
ritstjórans. lék Mrs. Jakobsson einkar við-
kunnanlega og er verkefni það þó hið erf-
iðasta. Einnig virtist Miss Sigurðsson leika
konu Gríms lögmanns eðlilega. Miss Krist-
iánsson hafði traust tök á sínu hlutverki og
Miss Hermannsson lék vel. Miss
Thorlacius Jék frú Berg ágætlega. Og vel
léku vinnukonurnar tvær, þó vér kunnum
aldrei vel við að sjá íslenzkt kvenfólk háma
í sig mat, eins og þær gerður, • og öðrum
hér hættir einnjg við að gera of mikið að í
leikjum. Að öðry leyti en þessu. komu
vinnukonurnar svo vel fram. að hver alsjá-
andi svemn hlaut að verða skotinn í þeim.
Yfirdómslögmanninn lék S. B. Stefáns-
son kennari. Virtist oss hann taka efnið
föstum tökum og leika djarfaRt og tilþrifa
l mest allra leikenda. Jakob Kristjánsson
j gerði sínu efni góð skil og Bergþór Johnson
S sýndi lipurð í meðferð síns hlutverks.
Um Jón Ásgeirssoti, sem !ék Ölaf sífulla.
| hefir verið sagt, að hafi “yíir-drifið”
j hlutverk sitt. Um það getum vér ekki
! dæmt, því hver getur um það sagt, hvað
j fullur hann átti að vera.
Og svo er Þorgeir ritstjóri. Hann Iék P.
j S. Pálsson. Eitt erfiðasta hlutverkið í öll-
j um leiknum. Að sýna þennan mann hygg
I eg sem næst ómögulegt, svo að öllum líki.
j Þeim mun meira furðar oss á því> að maður
sem ekki leikur nema á margra ára fresti,
skyldi samt gera hlutverki því þau skil, sem
raun varð á. Það hefir verið sagt, að fjör
hafi skort í leik hans. Hvemig sá maður á
að vera fjörugur, er öss torskilið. Þorgeir
er góður maður. en býr yfir harmi, út af
sektarþunga, sem honum finst æ á sér hvíla
vegna fyrri framkomu sinnar. Sorgblíð al-
vara er það í mesta máta, sem hann gæti
sýnt. Og sú mynd var auðsœust í fari hans-
eins og Páll lék hann.
Þeir sem fyrir því stóðu og að því unnu,
að sýna Ieik þenna. eiga skilið þakkir fyrir
það. Og oss virðist að þeir gerðu þarft verk
með því að sýna Jiann víðar, svo fleirum en
Winnipeg Islendingum gefist kostur á skemt-
uninni af að horfa á hann.
“Æði og andstygð”.
Svo heitir síðasta verk “Lögb.” ritstj-
ans, og gat hann ekki valið því sannara
heiti. Er þetta ritstjórnargrein. er ber þessa
fyrirsögn, og er birt í síðasta blaði “Lögb,”
(14. þ. m.). Ætlast ritstj. til, að þetta
skuli vera svar við athugasemdum vorum í
“Hkr.” 6. þ. m. við níðgrein hans, er út-
kom í “Lögb.” 31. jan., um Dr. Ágúst H.
Bjarnéison. Ef einhverjum kann að þykja
þetta nokkuð hrottaleg fyrirsögn á aðal
ritstjórnargrein blaðsins, er því að svara,
að hún felur þá aftur á ntóti í sér þann kost-
inn, að hún lýsir í stuttu máli efni og orða-
búningi hugsana höfundarin-s sjálfs, og er
það engum gefið nema “rithöfundum” að
kunna svo að velja fyrirsagnir, að þær nái
þessu í svo fáum og auðskildum orðum.
Með “Æði og Andstygð” er ek'ki einu
atriði í athugasemdum vorum svarað og
því síður hrundið, en í þess stað fer ritstj.
út í persónuleg brígsl og illyrði. Á það að
hans dómi, að gilda sem svar. Það hefir
oftast verið Iátið gilda sem- rök frá þeirri
hliðinni í hvaða máli sem rætt hefir verið.
En persónulegu illyrðunum ætlum vér
ekki að svara, þau eru ritstjórans sjálfs.
Góður maður framber gott úr góðum sjóði
hjarta síns. Er sjáifsagt að færa þau í þann
dáikinn. Úr þessum sjóði er hann að Ieggja
blaðinu og lesendum þess örlítið til.
Um fæst af því, sem ritstjórinn ræðir
aðallega í “Æði og Andstygð” var að
ræða í athugasmedum vorum. Er því flest
af 'því, sem hann talar þar um utan við mál-
efnið, sem hann og sjálfur kannast við að
roálslokum. Hvers vegna hann fer þannig
út frá málefninu. lofum vér ritgerð hans
sjálfs að skýra frá. Vér sögðum, sem satt
er, að ritstj. hefði farið með ósannindi og
óvildarmál um Dr. Ágúst H. Bjarnason, og
lagt honum' aðrar hugsamr og önnur orð í
m-unn en hann hafði talað. Gátum vér þess
til. að þetta hefði stafað af hvötum að
meira og mÉnna leyti duldum, er ritstjórinn
hefði eigi þorað að láta uppi; en eigi af hinu,
að honum hefði fundist svo mikið til um þau
orð Dr. Ágúst. er hann lézt hneykslast á. Til
þess að skýla þeim hvötum hefði hann svo
gripið til þeirra ráða, að Iátast taka upp
þykkju fyrir einhverja ímyndaða móðgun,
er Dr. Ágúst átti að hafa sýnt Islendingum
i hér. Var því treyst, að þetta gæti að ein-
hverju leyti vilt almenningi sjónar og komið
honum til að finnast, að þarna kæmi bless-
j aður ‘sóminn, sverðið og skjöldurinn” vor
Vesur-Islendinga, — Lögb. flokkurinn með
rits'tj. í broddi fylkingar til þess að bera
hönd fyrir höfuð vor. Aðal hvötin',
að árásinrnni hefði verið trúarofstækið
j alrætmda hér. Á Dr. Ágúst hefði verið ráð-
röt sem Únítara, eða öllu heldur vm og gest
Únítara. Hjuggum vér þar eftir orðum í
; árásargreininni þótt vér eigi tilfærðum þau.
vildum lofa ritstjóranum að kveða betur á
um þetta og vissum að hann mundi gera
J það. og eigi hafa vit eða stillingu til þess að
íeyna því til lengdar. En orðin voru þau, að
Dr. Ágúst hefði flutt hér, “afdankaðar
Únítara kenningar”. Svo kemur hann með
það> -sleppir smum trúarketti út úr kreddta-
þokanum, getur ekki lengur þagað yfir
leyndarmlálinu. Segir hann með óbeinum
orðum, að upptök greinarinnar. og óvildin
öll stafi frá því, “að Dr. Ágúst kom hingað
vestur á vegum Únítara í Boston”. með öðr-
uppsagnarhátíð skólans í vor sem leið. Því
um orðum. tók því að vera gestur þeirra og
Harvard háskólans, á ársþingi þeirra og
svo segir ritstj.: Ef þessi áminsta grein
vor í “Lögbergi hefir orðið, eða verður til
þess að draga úr söfnunum í sjóði þá, cem
hér er verið að safna í fyrir landa vora á
Islandi. eða ef hún verður til þess að slíta
vináttuböndin á milli þeirra og
vor, þá á séra Rögnv. sökina á
því, en ekki ritstj. Lögb. Því það
var hann, sem var valdur að því>
að Dr. Ágúst kom hingað vestur
á vegum Únítara í Boston og á
þeirra fé, 'til þess að ala á úlfúð
þeirri og illyndi, sem Rögnv.
prestur hefir haldið gangandi
meðal Vestur-íslendinga öll sín
starfs ár”.
Ritstj. beinlínis játar með þess-
um orðum, að grein ,sín megi
skoðast sem tilraun til að spilla
fyrir samvinnu meðal Islendinga
um þjóðþrifa fyrirtæki á Islandi
og til að slíta vináttuböndin. Með
því eina^ móti var hægt að ná til
Dr. Ágústs, og þá var ekki að
horfa í það. En í hani* þurfti að
ná, af því hann kom til Ameríku
sem gestur Únftara í Boston. At-
hugar ritstj. hve dýrðlega og da-
samlega mynd hann dregur af
trúarlífi sínu og Kirkjufélagsins
með þessum orðum-.
Hvaða úlfúð og illindum vér
höfum alið á hér meðal Islendinga
er oss ekki ljóst, og leiðum heldur
en-gar getur að. því ef vér gætum
einhvers til, myncji ritstj. iátast
hafa haft alt annað í huga —
nema ef það eru úlfúð og illindi,
að hafá haldið því fram til þessa,
að hver maður hafi rétt til sinna
trúarskoðana og enginn hafi rétt
til þess, að gera trúarskoðanir að
sikilyrðum- fyrir samvinnu í þjóð-
félaginu. Á þessu höfum vér alið
og fundist fátt um sjálfsréttlæt-
ingu játningarflokkanna þótt vér
höfum eigi með jafnaði látið það
uppi. En hitt er Iéttara að í-
huga hvaða úlfúð að Dr. Ágúsi
ætti að hafa getað af stað hrund-
ið með ikomu sinni hingað, því
bæði var dvöl hans svo stutt og
orðin eigi mörg er hann talaði.
Sem alkunnugt er, þá flutti
hann -hér tvo fyridestra. Annar
var sögulegs efnis um guðfræð-
inginn og trúarhetjuna miklu,
Ma.gnús Ein'ksson, vin Jóns for-
seta Sigurðssonar, Konráðs Gísla-
sonar og þeirra Fjölnis manna,
eldri og yngri. Lýsti hann Mag-
núsi, hinu einfalda og lýtalausa
lífi hans, fátækt og stríði, frelsis-
hugsjónum hans og skoðunum.
Erindi þetta flutti hann fyrir
beiðni á þrem stöðum, í Selkirk,
í Winnipeg og á Wynyard. Auð-
vitað var Magnús Eiríksson Úní-
tari, einn hinn fyrsti mieðal þjóð-
ar vorrar, annar en Magnús kon-
ferenzráð Stephensen og Björn
Gunnlögsson. Fram hjá þeirri
hlið Magnúsar gat Dr. Ágúst tæp-
lega gengið, nema þá að falsa
alla frásöguna um hann. Gengur
það nokkuð langt, ef eigi má
segja frá sögulegum- *persónum
nerra að halla réttu mjáli, ef fyrir-
lesarinn á ekki að hljóta reiði
“Lögb.” ritstj. og hans nóta. En
þó gengur það enn lengra, ef
land vort og þjóð eiga að líða
fyrir það Iíka, og bræðrum vor-
um á íslandi rekið það á nasir,
að þeir sýni oss óvild og hatur,
þegar þeir nú á semn-i tíð hafa
í öllum efnum tjáð sig fúsa tií
samvinnu við oss, og ekki sýnt
oss annað en vinsemd. Þarf ekki
annað en minna á stofnun félags-
ins “Islendings” í Rvík., komu
séra Kjartans Helgasonar hingað
og fl. Hefir og ritstj. nauðugur
orðið að játa það sem frumhlaup
af sinni hálfu, er hann sagði, að
þeir “bræðurnir” heima kölluðu
oss: “ættjarðarsvokara, móður-
morðingja og skríl”. Er það aum-
legt undanhald. er vér báðum
hann að tilnefna þá er þetta hafa
sagt. Vísar hann í “Hkr.”, en um
það viljum vér fræða hann, að
ekki eitt orð af þessu tagi hefir
nokkur íslendingur að heiman rit-
að í “Hkr.”. Hefir honum þar
verið sa-gt s-kakt til, eða þetta #r
misminni hans og hann rámar í
einlbverja ritsmíð í “Lögb.” frá
fyrri árum. En um það skulum
vér ekkert segja. en varasamt
getur það verið fyrir hann að
treysta um of minni sínu, því
furðu gleyminn virðist hann vera
á margt, eins og þegar hann var
hér leiðtogi í ísl. Verkamannafé-
laginu og skoraði á menn að
hrinda af sér þrældóms og ánauð-
ar okinu. Er það nokkuð fast-
ara að orði kveðið en segja, að
rnetvni lifi þrælalífi. og mun hon-
DODD’S
^KIDNEY'
Dodd’s nýrnapillur eru bezts
nvrnameíSaliS. Lækna og gigt,
bakverk, hjartabilun, þvagtepDU.
og önnur veikindi, sem stafa frs
nýrunum. — Dodd’s Kidney Pilb
kosta 50c askjan eöa 6 öskjur fyr.
S2Ú0, og fást hjá öllum ivfsöt-
«»m eða frá The Dodd’s Medic*«»a
C®.. Ltd., Toronto. OnL
um.þó ekki hafa komið til hugar
að vilja gefa það til kynna, að
íslendingar væri þrælar. Orð
þessi munu einhversstaðar vera
til, og ætlum vér nú að Iáta hann
geta hvar þau eru. Að bera
þrældóros- o<r árauðarok er orðið
að svipuðu líkinga-máli og að lifa
þrælalífi, og haft um það þegar
erfiðið nýtur ekki sinna sönnu
launa. )
f
Fyrir erindi sitt um Magnús
Eiríksson bera Dr. Ágúst H.
Bjarnasyni eigi annað en þakkir.
Fræddi hann oss þar um mann, er
saga vor Isi. hefir alt of mjög
vanrækt. Um hann hefir ekkert
verið sikrifað af skilningi og
sanngirni nema það sem Matfh.
Jochumsson minnist hans, og
Jón biskup Belgason í langri og
þýðlegri grein í Óðni. Búast má
við ef þeir hefðu birt þessar
greinar hér vestra, að ritstj. Lögb.
hefði sagt, að þeir hefðu verið að
fara með “Afdankaðar Únítara
kenningar”.
Um hinn fyrirlestur Dr. Ágústs
“Andlegar okurlindir”, er það að
segja að þar var ekki annað borið
fram en það sem sálarfræði síðari
tíma þyikist vera komin að fullri
raun um, að hugsunin geti haft
sem næst ótakmarkað vald yfir
hinni líkamlegu tilveru mannsins.
Erindi þetta flutti hann á öilum
stöðum þar sem hann hafði við-
dvöl meða'I ísl., nema í Selkirk.
Þó þetta sé háskaleg villukenning
í augum þeirra er neita gildi hugs-
ananna, virðist fyrirlesarinn
naumast hafa átt fyrir -því, áð um
hann yrði sagt, að hann hafi
verið að ala á úlfúð og illindum.
Auðvitað gat hann þess, að eigi
stæði á sama hvað menn hugs-
uðu, eða hvernig menn hugsuðu.
Hinar fornu kenningar margar, er
koma vildu inn hjá mönnum ótta
og skelfingu. og hefðu lamandi
áhrif á sálarlífið, sagði hann að
væri rnjög skaðlegar. En í tölu
þeirra kenninga er víst útskúf-
unar lærdómurinn. Og eitthvað
mun hann hafa minst á þá kenn-
in-gu, einmitt í þessu erindi í Ár-
borg. En ekki mun honum hafa
komið til hugar, að það myndi
vekja “úlfúð og illmdi”. enda
hefir það ekki heyrst fyrr en nú.
Vitasíkuld vissu menn það, að
þessi kenning hefir haft mjög
m-'kið meðihald í Kirkjufélaginu.
Hún hefir verið einbver hlýjasta
kenningin semi það hefir farið
með. En svo var að skilja á rit-
gerð séra Páis Sigurðssonar í
haust, að þessu væri nú lokið, og
Kirkjufélagið búið að bera þessa
kenningu fyrir borð. Var því
hver-gi mótmælt. En sennilega lif-
ir þar þá eftir einhver neisti af
ræktarsemi við lœrdóm .þennan
og sjálft “hitaspursmiálið”.
/Árásin á Dr. Ágúst H. Bj arna-
son stafar eigi frá því. sem hann
sagði hér, eigi heldur frá því,
sem 'hann gerði, né frá orðum
hans í ferðasögukaflanum í “Ið-
unni” nem-a að einu litlu leyti. og
komum vér að því bráðum, held-
ur aðallega af því, að hann kem-
ur hingað vestur sem gestur
Únítara í Boston og Harvard há-
skólans. Er það ékki dásamlegt?
Vilja svo íslendingar hér, láta í
blóra við sig bíta þenna
mann í bakið, hejida að honum
brígslum og formælingum í sínu