Heimskringla - 08.09.1926, Side 4

4 ULAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 8. SEPT. 1926.
|itdmskrinivla
(Stofnn7l 188«)
Kennr A( fl hverjam mlflvlkuéeft
EIGENDUK:
VIKING PRESS, LTD.
853 ok «55 SABfciKNT AVB., AVINNIPEG.
TnUlml: Jf-6537
VertS blaísina er $3.00 Argangurlnn borg-
lst fyrirfram. Allar borganir senðlst
TIIE VIKING PR-EES LTD.
8IGFGS HALLDÓRS frá Höfnum
Ritstjórl.
JAKOB F. KRISTJÁNSSON,
Ráðsmaður.
f (nnflMkrlft tll bliilÍNÍnn:
HD TCKING PRESS, I.td., Roz 8105
rtnnfl.Mkrlft tll rltMtjflranui
EDITOR HKIMSKKINGLA, Box 8105
WINNIPEG, MAN.
“Helmskrlngla is publlshed by
Tbe Vfkinir PresN Ltd.
and printed by
CITV PKINTING A- PUBLI8HINO CO.
853-855 Snrgent Ave« Wlnnlpegr, Man.
Telephone: .86 5357
WINNIPEG, MAN., 8. SEPT., 1926.
Teulon farganið,
Það er töluverð hólmgöngufýsn í mönn
um um þessar mundir, sem eðlilegt er.
Þrír stjórnmálamenn skora Heimskringlu
til vígs í síðasta Lögbergi. En aðeins einn
þeirra gengur svo á hólminn, að hann
segi glögglega til sín: Mr. Arnljótur B.
Olson. Skal því aðallega vikið að því
vígnesti, sem hann ber í fórum sínum.
Það hlýtur að vera alveg sérstaklega
vandasamt, að maður ekki segi ógeðfelt,
starf fyrir vin vorn, Mr. A. B. Olson, að
bera í bætifláka fyrir undirbúning og af-
drif Teulon útnefningarinnar sælu. Enda
skiljum vér tæplega annað, að hann sé
orðinn eftirkastanna var; hljóti að hafa
snert af því, sem Hafnarstúdentar á sín-
um tíma í gamni nefndu “siðferðislega
timburmenn”. Þeir eru hinum alkunnan
og “einföldu” timburmönnum því hremmi
legri á alla lund, sem sálin er æðri lík-
amanum; og þeir standa ósjaldan yfir
æði tíma, þar sem hinir staldra þó sjaldn-
ast við nema sólarhringinn.
Verulega forvitinn maður myndi t. d.
spyrja Mr. Olson að því, hvort það væri
ekki eins og hálfstrembið bragð í munn-
inum á honum eftir að hafa látið út úr
sér orðin um vikublöðin tvö (Hkr. og
Lb.), “sem að mestu leyti leggja lið ‘sam-
einuðu’ flokkunum þremur ‘hinum yngri’
(auðkent hér), í yfirstandandi sambands
kosningum”?
Hvenær hefir Lögberg sérstaklega stutt
verkamannaflokkinn í þessum kosning-
um? (að ekki sé nú talað um endrarnær)
Eða hefir oss sést yfir maklega lofgerð
um J. S. Woodsworth á ritstjórnarsíðu
blaðsins? Hvenær hefir Lögberg styrkt
framsóknarflokkinn, jafnvel í þessum
kosningum? Hefir það ekki sagt að
hann væri dauður, eða sama sem? Og
hvenær skeði það, að farið væri að teija
liberal flokkinn einn af “þremur hinum
yngri” stjórnmálaflokkum í landinu?
Spyr sá sem ekki veit. Það skyldi þó
aldrei vera að það væri vinur vor Mr.
Olson, sem “fyrir tækifærið” hefði grætt
nokkra uppyngingarkyrtla í líffæri liberai
flokksins, þvegið honum, snýtt honum
og vatnskembt, og sett hann svo á pall-
inn með systkinunum litlu, Framsókn og
Verkamanni, svo að vinir þeirra gætu
glæpst á honum, og haldið að hann væri
skilgetinn bróðir þeirra, blessaður litli
snáðinn?
Það er slæmt, að “þjást svona mikið,
og það fyrir eina kú”, eins og Hannes
þýddi það er Heine kvað. Sérstaklega
fyrir Teulon-kúna.
f sambandi við þau ummæli, að til-
gangur bændaflokksfulltrúanna hafi ver-
ið hreinn og samvinna þeirra sómamönn-
um samboðin, getur maður ekki varist
þeirri hugsun, að Mr. Olson hefði átt
að verða dálítið minni skotaskuíd úr því,
að ganga betur úr skugga um “sóma-
menskuna”, en hann hefir gert, bæði eft-
ir þær samræður, sem hann hefir átt við
ritstjóra þessa blaðs, og þá iíka af því,
að sitja sjálfur Teulon-fundinn. Og má
það að vísu merkilegt heita, hve vel
mönnum tekst oft að skynja ekki neitt
af því, sem fram fér í kringum þá, þótt
þeir hafi öll skilningarvit galopin, svo
sem farið hefir vini vörum Mr. Olson í
Teulon, og reyndar mörgi m fleiri, er vér
til vitum. Því þrátt fyrir fullyrðingar
hans er nákvæmlega ekkert rétt, af því
sem hann segir urú fundinn. T. d. nafn-
greindi Mr. Ivens aldrei nokkurn mann,
þvert ofan í það, sem Mr. Olson heldur
fram. Hann mintist á þrjá, en gat þeirra
ekki með nafni; og meira að segja hálf-
afsakaði þá framkomu sína síðar, við
menn sem voru á fundinum, með þvf að
segja:“Auðvitað er Mr. Kristjánsson lang-
færasti maðurinn (af þessum þrem), en
eg gat ekki almennilega farið að nefna
sérstakt nafn, eða hvað?” Mr. Tanner
hafði þó fulia einurð á að nefna nafn
séra Alberts í fyrra. á útnefningarfundi,
en annaðhvort er, að þá var engin hætta
meg “fsiendinginn” (hann var þá ekki
í framboði), eða þá að einhver góðgjörn
sál, full af heilagri vandlætingu, hefir
talað við Mr. Tanner síðan.
Ellegar þá fuilyrðingin um að Mr.
Fjeldsted hefði fengið um 130 atkv., ef
M’r. Bancroft hefði ekki verið neyddur út
í framboðið! Neyddur, er rétta orðið, því
eins og vér sögðum áður: framkoma Mr.
Bancroft’s á fundinum var að öllu leyti
sem heiðarlegum manni sæmdi, en það
kemur jekki þessu máli við. Hverjir
neyddu Mr. Banicroft á móti Mr. Fjeld-
sted? Hverjir klöppuðu hamslausu lofi
í iófa og æptu hástöfum gleðióp, er Mr.
Bancroft kom inn. Einmitt sömu menn-
irnir, sem rétt áður höfðu af göfuglyndi
dregið sig í hlé, af því að þeim fanst Mr.
Fjeldsted algerlega ómissandi fyrir kjör-
dæmið og föðurlandið, einmitt Mr. Arun-
del og Mr. Macllwraith. Það þurfti í
sannleika á “heilagri einfeldni” að halda
til þess að sjá ekki í gegnum þann skripa
leik. Mr. Fjeldsted var notaður sem tál-
dúfa, af sér slægari og lélegri mönnum,
en svo sannarlega, sem tveir og tveir eru
fjórir, hafði hann jafnt tækifæri við þa
tilnefningu, eins og krapskán á steikara-
pönnu flugnahöfðingjans.
Hionum var aldrei ætlað þingmanns-
starf í Ottawa. Því síður nokkrum frjáls-
lyndari manni. Því sizt nokkrum Islend-
ingi. Þess vegna var svikist um og trass-
að, að búa nokkuð í haginn fyrir séra
Albert, unz Heimskringla á síðasta augna
bliki bar fram nafn hans. Þess vegna
fékk hann svo iítinn stuðning á fund-
inum. Þess vegna var Mr. Bancroft
neyddur í framboðið, þvert á móti öilum
hefðarlögum, og þess vegna varð jafn-
skjótt slíkt, liðhlaup frá Mr. Fjeldsted, svo
að hann hélt aðeins örfáum atkvæðum,
eftir alt skjallið úr “sómamönnunum”.
Þess vegna var það að Mr. Arundel, lib-
eralinn gamli og dyggi, heldur kaus að
sjá Bretann Bancroft á þingi, en íslend-
inginn Líndal, eftir að aðrir voru fallmr
úr sögunni. Þess vegna sækir heldur
ekki íslendingur fram þann 14., á móti
Mr. Hannesson, þrátt fyrir það, að þeir,
er vér vitum um að stóðu séra Albert
næst, vörpuðu sínum hlut á vogarskál
Mr. Líndals, er séra Albert var fallinn frá.
Svo mjög hefir Mr. Olson, og raunar
ýmsir fleiri, misskilið það sem fram fói,
að sannleikurinn er þveröfugur við það
sem hann segir í Lögbergi. Sannleikur-
inn er þessi: Tilgangur þeirra, bænda-
fiokksmanna, sem ætla verður að ötul-
legast hafi búið undir Teulon-fundinn,
var óhrein og saínvinna þeirra sómamönn
um ósamboðin. Það var engu líkara en
að hið leynilega einkunnarorð þeirra hafi
verið: Niður með hina sönnu framsókn-
armenn. Niður með íslendingana!
Og hvað Mr. Bancroft sjálfan snertir,
og þrátt fvrir vítalausa framkomu hans
á fundinum gagnvart tilnefningu sinni,
sem, eins og áður er sagt, ekki kemur
þessu máli við: Treystir nokkur sér til
að sanpfæra kjósendur um að framsókn
arstefna hans sé slindrulaus? Myndi Mr.
Olson t. d. telja þann mann sérstakt.
hellubjarg verkamannastefnunnar, sem
lýsti því yfir í heyranda hljóði, eins og Mr.
Bnacroft gerði í Teuion, að hvað sem á
dyndi, þótt um líkt hneyksli væri að ræða
og t. d. tollhneykslið, þá myndi hann
samt halda Kingstjórninni í sessi, það
sem sitt atkvæði næði, til þess að koma
ekki conservatívum að? Er það nokkuð
annað en reyra sig fyrirfram flokksbönd-
um liberala. Mr. Olson vitnar til álits Mr.
Woodsworth’s um Mr. Bancroft. Vér
getum fullvissað Mr. Oison um það, og
ekki af sögusögn, að Mr. Woodsworth
mun í mesta lagi vera ósamþykkur því
að kaupa nokkra liðveizlu slíku verði.
Óhappið, sem er að henda framsókn-
arflokkinn hér í Manitoba, og sem Heims-
kringla hefir verið að vara íslenzka fram-
sóknarmenn við, og mun gera, er þetta,
að þeir virðast vera að láta liberal flokk-
inn gleypa sig með húð og hári, viðstöðu
laust. Hvort þar ræður tilhneiging eða
ótti, skiftir litlu máli, en í augum þeirra
ailra eru takmörk stefnulínanna að mást
svo, að þeir ekki lengur fá greint þá götu,
sem þeir eiga að fara. Aðeins tveir virð-
ast hafa séð gleggra: Bird frá Nelson.
og Milne frá Neepawa. Fyrirsjáanlegt
virðist, að eftir kosningarnar muni aðeins
öi*fáir slíkir menn á þingi, með Alberta-
mennina sem kjarna, fylkja sér um hina
hreinu syefnuskrá framsóknarflokksins
M§ð þeim málstað hefir Heimskringla
staðið, og mun standa með núverandi
ritstjórn, en ekki með grútarbræðingi Mr.
Macllwraith & Co. í Selkirkkjördæmi.
— Að hér sé alvarleg hætta á ferð.um,
er álit fleiri en ritstjóra Heimskringlu.
Hvað segir t. d. málgagn Mr. Woods-
worth’s í síðasta tölublaði. Þar segir svo
í ritstjórnargrein:
“. . . . Með þetta fyrir augum virðist
manni, að þeir framsóknarmenn, sem
reiðubúnir hafa verið að afsala sér sér-
stöðu sinni, hafi hlaupið nokkuð á sig.
Vera má að þeir eigi eftir að þakka ham-
ingjunni þá afstöðu, er Albertabændurn-
ir, og framsóknarmenn slíkir sem sem
T. W. Bird frá Nelson, hafa tekið.
t fáeinum kjördæmum virðist verka-
mönnum liafa orðið á sama skyssan (auð
kent hér), og vér styðjum fáeina fram-
bjóðendur undir þrílita fánanum: Liberal-
Labor-Progressive. ”
Ekki virðist annað hægt að sjá, en að
hér sé helzt átt við Selkirkkjördæmið.
Þarf Mr. Olson frekari vitna við? Sé
það skyssa fyrir verkamannaflokkinn að
gera þetta, þá er hún tvöföld fyrir fram-
sóknarmenn hér í Manitoba, sem því mið •
ur eru svo hörmulega settir, að eiga ekki
sín á meðal einn einasta leiðtoga, sem
nokkurt framsóknaráræði eða framsýni
er í. Eða hverjir eru þeir? Vill nokkur
nefna nöfn? En séu þeir engir, og mið-
lungarnir, sem kallast leiðtogar eru að
fara með hreyfinguna, sem Júdas með
sannfæringu sína, þá ber einmitt öllum
góðum liðsmönnum að standa upp og af-
neita malli þessara manna og þingmanns-
efni þeirra.
Og hafa íslenzkir framsóknarmenn
skap í sér til þess, að sjá í einu bæði
svikna þá stefnu, sem þeir hafa aðhylst,
og þjóðerni þeirra sparkað múlasnafót-
um? Er þá ekki einmitt ráðið að styðja
þjóðbróður sinn til streitu, þegar svo
stendur á, sem þar að auki er engu háska-
legri framsóknarstefnunni, þótt skoðanir
skilji, en hinn maðurinn, nema síður sé,
þar sem íslendingurinn dregur enga dul á
sjálfan sig.
Eða eru allir fslendingarnir, sem mest
hafa lagt á sig nú fyrir Mr. Bancroft,
sérstaklega hollir framsóknarstefnunni?
Hafa ekki sumir þeirra verið, og eru enn
henni nokkumveginn jafnfjandsamiegir
og nokkur conservatív getur verið? Þarf
enn frekari vitna við? Er samt vert fyr-
ir íslenzka framsóknarmenn að snúast í
lið með þeim?
* * *
Það er sorglegt frásagnar, en satt, að
kjaftæði, flim og Gróusögur hafa verið á
berandi vopn beggja gömlu flokkanna í
þessari kosningabaráttu. Hvor flokkur-
inn brígslar öðrum um þeirra tolla-
Bureau-a og kartöflu-Jones’a. Skynsam
legar áætlanir um raunveruleg velferðar-
og framtíðarmál þessa mikla lands, hafa
verið sjaldgæf vara í fórum þingmanns-
éfnanna yfirleitt. Hér í Winnipeg eru
aðeins tvær undantekningar í þessu:
Woodsworth og Thorson. Og sannar-
lega er aumlegt til þess að hugsa, að
foringjar beggja þessara flokka skuli bera
annað eins baðstofuhjal á borð fyrir
kjósendur, eins og þeir hafa nýlega gert,
í einu helzta tímariti Canada, er það bað
þá persónulega um að gera grein fyrir
stefnuskrá sinni. Ekkert sem hægt er að
festa hendur á, eða hugsun við. En hér
er því miður ekki tími til að fara nánar
út í þá sálma. —
Það er leitt að á þessu slúðri skuli
bera í greininni, sem hér er verið að
svara. Tvær ástæður eru færðar til að
séra Albert hafi ekki náð útnefningu. Sú
síðari var svo hégómlega fjarstæð, og
auk þess svo lítt sæmileg, að vér hlífumst
við að eiga við hana. Hin fyrri er, að
séra Albert sé svo værukær!
Séra Albert hefir með allri hegðan
sinni skapað sér það mannorð, að það
er ógerningur að flekka það með vanaleg-
um óhróðri. En þá hefir þetta verið til-
fundið. Og svo afarlélegt og heimsku-
legt sem það er, þá hefir smáskítlegri
öfundsýki _ og flokkakrit tekist furðuvei
að færa sér það í nyt á nokkrum undan-
förnum árum, gint með því góða menn
eins og t.d. Mr. Olson. Það er meira en leitt
til þess að vita, hve margir íslendingar eru
gefnir fyrir að henda Gróusögur á lofti
um ýmsa sína mikilhæfustu menn.
Mr. Hannesson mun hafa fengið að
kenna á þessum skaplesti sumra landa
sinna. Hann á ekki að vera góður Is-
lendingur. Hann á meira að segja að
hafa framið þann glæp, að halda ræðu á
ensku á ísiendingadag nú nýlega. Það
gleymist að geta þess, að það var í boði
nefndarinnar, og þá ekki síður þess, að
ræðan er þannig, að landar hans mega
þykjast af. Ekki myndi heldur þykja
taka því, að geta þess, þótt menn
vissu, að hann er líka fróðari um gullald-
arbókmentir íslenzkar, en flestir eða jafn-
vel aliir hans jafnaldrar, vestur-íslenzkir
mentamenn, að undanteknum Skúla pró-
fessor Johnson. Það stafar líklega af því,
að hann er svo lélegur íslendingur inn
við beinið! Landar hans ættu heldur
að láta hann njóta en gjalda, nú við
kosningarnar, að þess minna sem er fært
á móti honum af pólitískum rökum, sem
þó ættu að vera mótstöðumönnunum
sæmilegri vopn, þess meira er borið á
hann af Gróusögum. Það virðist annars
ekki vera vajidálaust að Vera íslenzkt
þingmannsefni í kosningum hér. En
sannarlega ættu ísiendingar ekki að
hefna sín fyrir það á sínum eigin mönn-
um.
* * *
Úr því að minst var á Gróusögur,
þá má geta hinna nafniausu eða dul-
nefndu manna í Lögbergi, er skæla sig
framan í Heimskringlu: S. Js. og og “Að-
sendarans”. Báðir metfé að gáfnafari.
Annar hefir uppgötvað að Heimskringla
sé: “progr^ssive” á milli koshinga. O,
jæja, skepnan. Skrif þessa dánumanns,
sem vonandi hefir ekki átt mjög langt til
iendingar að Lögbergi, er gömul slefa úr
þeirri átt, og ekki þeim mun betur eða
gáfulegar framreidd, nú en fyr, að hætt
sé við að lesendur leggi sér hana til
munns. En óneitanlega er það broslegt
að sjá þessa aðsendara (!) Lögbergs fá
iðrakveisu af umhyggjusemi fyrir fram-
sóknarflokknum. — Hitt gersemið “hefir
heyrt” að séra Albert og “óróamaðurinn”
hafi verið að bægja Líndal frá kosningu! j
Jú, þar stóð heima. Og nú sé Ban-croft \
bara að hjálpa Hannesson!! Og þess
vegna séu góð ráð dýr!!!
* * *
Það er annars vitleysa fyrir svona
menn að vera að eyða æfinni' hér í Can-
ada. í Chieago eru vellauðug glæpa-
mannafélög. Þeir ættu. að ganga þar á
mála. Bófarnir gætu sem bei:t notað
hausanay á þeim til þess að lemja upp
tugthúshurðir og peningaskápa. En það ,
virðist líka vera eini vegurinn til þess að
þeir geti gert sér einhvern mat úr þessum 1
hnúð, sem forsjónin hefir verið svo hlá-
leg að setja ofan á hálsinn á þeim. ‘
ÞJER SEM N-OTIÐ
TIIVIBUR
K A U P I Ð A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMtTED
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
(Frh. frá 1. bls.
1 og aftur enn ver á síðasta þingi. Þá
j grunar aö alþýSan sé enn ekki búin
i að gleyma öllum þeim hörmulegu og
I háskalegu fláttskaparbrögðum, sem
flokkur þeirra hefir beitt á allan
I hátt, leynt og ljóst, í gerðum sínum
gegn landi og lýð. — Það þarf því
meirá en lítið að gera til að komast
hjá öllum þeim ófærum, sem þeir
j kvíða -þann 14. september næstkom-*1
andi. Lögberg veit, eins og FIosi1
forðum á þingi, að nú eru góð ráð
dýr. Það veit líka að það hefir
meðal sinna liðsmanna vanan, æíðan
og þaulreyndan mann, sem þeir nú
leita til, líkt og Flosi til Eyjólfs Böl-
j verkssonar, til þess að finna ráðin og
flytja málin. Hvenær, ef ekki nú ?
Mál sitt hefir lögmaðurinn Bafið
j að Lögbergi, og það sem nú er út
koniið, vil eg íhuga, sem einn. af þeTm
kjósendum, er hann ætlar sér með
j lögvísi sinni að sannfæra um það,
hvernig vér skulum kjósa og hverjum
j fylgja að málum. I byrjun skal það
j framtekið, að alt þetta uppþot liber-
!■ ala um þingræðisbrot, sem hinn hátt-
virti og lærði lögfræðingur H. A.
B. talar um nú í grein sinni: “Aftur-
haldsflokkurinn og sjálfstæði Can-
ada”, er ekkert annað en veiklaður
vanskapnaður sjúkra sálna, angistar-
vein. vesalmenna og uppvísra ógæfu-
manna, er með loforðasvikum og
j táli komust til valda, en eru nú af
þjóðinni, þinginu og landstjóra fundn
ir óhæfir til þess að fara með völdin
lengur. :
Þrátt fyrir þessi sannindi, sögu-
leg og ómótniælanleg, leggur hr. H.
A. B. út x að gera tilraun til að sýna
eða gefa í skyn, að með néitun land-
j ^tjóra um þingrof, sé sjálfstœði Can.-
ada hættulega skákað. Eftir að hafa,
sjálfur talið nokkur dæmi, er sanna
j_ ótvíræðilega að sjálfstæöið sé "i’iS-
urkent" af “mörgum helztu stjórn-
j málamönnum Englands” og ‘Tmper-;
ial War Cabinet 1918", og ennfremur
^ með "dómsúrskurði i Leyndarráði
Breta í Hodgemálinu”, þá kemur.
þessi eftirtektarverða yfirlýsing og I
rökfræði hjá lögspekingnum:
- “En því niiður hefir sú hugmynd
nýlega fengið verulegan hnekkir.
j Arthur Meighen, núverandi forsætis-1
ráðherra Canada, hefir brotist til
valda á þann hátt, að það verður á
j engan hátt forsvarað eða réttlætt,1
: annan veg en þann að halda því i
fram, að Canada sé ekki húin að)
öðlast sjálfstjórn, heldur sé aðeins
l ósjálfstæð hjálenda Breta. Til þess
; að ná í völdin hefir hann og flokk- j
j ur hans stofnað sjálfstæðishugmynd-1
, inni í voða. Það er viðurkent að það |
j sem landstjóri Canada gerði, sam-!
! kvæmt ráðleggingu og upp á ábyrgð
j Meighens, í sambandi við uppleysing
síðasta sambandsþings, verði ekki
varið á annan hátt en þann, að Can-
ada sé enn ekki húið að öðlast sjálT- i
j stjórn, og enn. ekki vaxið upp úr hjá-
lendufötunum.”
Þegar eg las þeessa géðugu klausu,
datt mér sannast að segja margt í
hug. Hér eru þá merkin Eyjólfs
Bölverkssonar i meðferð mála. Það,
að flækja og fleka af ásettu ráði,
j vitandi sjálfur mikið betur. Hér fram-
leggur þessi ágæti lögfræðingur ó-
sannar sfaSjiœfingar, og þar af leiðir
að alt hans mál, til enda greinar hans
verður eintóm markleysa, líkt og
gamli Lögbergsvaðallinn, þótt auð-
vitað sé^betur frá því gengið heldur
en ritstjórnarþvoglinu.
Þessi orð hans að Mr. Meighen
hafi “brotist til valda” o. s. frv., og
ennfremur, “það er viðurkent að það
, sent landstjóri gerði samkvæmt ráS-
leggingu og upp á ábyrgð Mr. Meigh-
ens” o. s frv., er grunnurinn eða' að
minsta kosti hornsteinarnir í þessu
-merkilega laga- og röksemdamust-
eri, sem hr. Hjálmar A. Bergman er
nú að smíða í Lögbergi.
Aður en eg svara þessum timmæl-
um hr. H. Ar B., er ekki úr vegi dð
fara fljótlega yfir aðal söguatríðin,
er gerst hafa, þó ekki sé nema siðan
í október 1925, að Mr. King leysti
upp þingið og gekk til kosninga. Um
það vita flestir, og að líkindum hinn
háttvirti lögmaður hr. H. A. B. En
hann hefir máske gleymt sumu, -og
þvi vil eg nxinnast á það helzta, sem
þessu máli kemur við.
Landstjórinn og þingrœSiS.
I kosningunum síðastliðið haust,
í október, lætur Mr. Mackenzie Kijjg
það alstaðar í ljós, að hann hafi beð-
ið landstjóra um að rjúfa þing, fyrir
þær ástæður, að hann (King) hafi
ekki nægilega nxikinn meirihluta frani
yfir Conservative flokkinn. (með að-
eins 50) og Progressive flokkinn
(með 65), til þess að ráða heilla-
værilega til lykta öllum þeirn vanda-
málum, sem þá lægj-i fyrir þjóðiririí,
svo sem fjármálin, tollmálin, flutn-
ingsmálið, lagfæring á Senatinu (efri
málstofunni), Hudson’s Bay járn-
brautina o. s. frv. Samt hafði hann
í 4 síðustu árin haft nægilegan meiri-
hluta, þótt lítill væri, fram yfir báða
flokkana, til alls sem hann vildi láta
gera. Hann biður þvi kjósendur að
senda sér á þing enn fleiri liberal
þingmenn, svo alt geti nú farið vel
hjá sér í framtíðinni. Progressives
sé ekki að treysta, því þeir hafi neit-
að sér um nána samvinn.u, og séu ekki
viljugir til að vera með sér í því, að
meðhöndla þessi mál, sem nú liggi
fyrir. Af þessu sé öllum ljóst, að
hann verði að fá sér til aðstoðar
nægan og ákveðinn, meirihluta af á-
reiðanlegunt liberölum, kosna til
þingsins. En hvað skeður'? Er H.
A. B búinn að gleynxa því ? Hönum
til minnis má eg færa frarn þessar
tölur.
Þjóðin kaus, þrátt fyrir alt sem
King sagði, hað og lofaði, að hann
skyldi gera: 117 cons., með 1,467,-
596 atkvæðum; 101 lib., nxeð 1,266,-
534 atkv.; 24 prog., með 282.599 at-
kv. og 3 lab. og ind. með 140,842
atkvæðum.
Þannig varð þjóðin, kjósendurnir
í Canada,’ við tilmælum Mr. Mac-
kenzie Kings, og svona mikið traust
har hún til hans fögru loforða. I
Kings eigin kjötdæmi var honum
varpað á sorphauginn og 8 af hans
ráðunautum urðu fyrir sönxu srnán-
inni í sínum kjördæmum. Eins og-
lög gera ráð fyrir, eru þessar skýrsl-
ur (sendar til landstjóra. Hann. sá
og vissi því allra manna bezt, að
þjóðin var búin að fá nóg af ráðs-
mensku Mr. Kings. Hér stendur þá
King sjálfur útskúfaður af kjósend-
um í, sínu eigin kjördænxi, og flokk-
ur hans foringjalaixs með aðeins 101
þingmann af 245. Hvað skal nxx
háttvirtur lögmaður hr. Hjálmar A.
Bergman segja um þessa frægðarför
síns konungs, Mr. Kings? Við fá-
um vonandi að sjá það næst.
i Kjósendurnir bjuggust óefað við,
að nú myndi Mr. King ‘resignera”,
samkvæmt öllum hans yfirlýsingum
og loforðunx í kosningunum. Ert
hvað skeður? ' Eftir alllangan tíma
kemur þessi sérkennilega og vand-
ræðalega tilkynning frá Mr. King:
“ÞingiS ræSur”.
Sjáanlega hefir landstjóri sam-
þykt þessa ráðagerð Kings, því ekk-
ert heyrðist og alt sat og beið þings,
er var kallað saman í ianúar s.l.
Sanxt var margt um hrakfarir liber-
ala talað af kjósendum og blöðuxn
landsins.
Snemrna í desenxbei' kom út grein
eftir Mr. H. 'Stevens frá Váncouver,
umí ntjög .víðtæk og yfirgripsmikil
tollsvik í emhættisfærslu tollmálaráð-
gjafans, og að harxn myndi, þegar
þing kænxi saman, biðja um rannsókn
í málinu. Hér verð eg að biðja alla
að taka -eftir, að Mr. Stevens er
fyrsti niaðurinn, sem lét opinberlega
til sín heyra. að hann hefði þá í
desember verið húinn að rannsaka
þetta mál nægilega til þess að leggja
það fyrir þing ög biðja þar um rann-