Heimskringla - 11.07.1928, Qupperneq 6

«. BLAÐSÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG L. JÚLÍ 1928.
rjarsjooa-
hellrarnir.
Séra Magnús J. Skaptason, þýddi.
7. KAPÍTULI.
Við hlustuðum nú þangað til allt var
þögult úti fyrir, en þá fórum við að líta á
herbergin, og tókum okkur herbergið sem
lengst var frá dyrunum út að ganginum, þar
sem varðmaðurinn hafðist við. Síðan fór-
um við og lokuðum dyrunum. Herbergið
var líkt hinum, nema það, að til annarar hand-
ar var veggjaskot, klætt að baka til með út-
skornum steini, og héldum við að það ein-
hverntíma í fyrndinni, hefði verið skrín fynr
guðamynd dinhverja, úr trúbrögðum Maya-
flokksins. Við vorum nú ekkert hugteknir
af tunglsljósinu, eða útsýninu úr hinum mjóu
gluggum, sem voru svona hátt uppi.
‘“Jæja,” sagði Wardrop, og var alvöru-
gefinn; “mér finst Ixtual líka það illa, að við
skyldum koma aftur. Hann myndi veiö.
"vinur vor ef hann gæti, en hann myndi ekki
vilja fara fram yfir viss takmörk. Hann
treystir loforðum okkar og hann hefir þar
rétt fyrir sér.”
Bæði Benny og ég litum nú spyrjandi
til hans. Hann fylti pípu sína og kveikti í
henni, en við biðum á meðan, og sagði svo:
“Það sem ég meina er þetta: að, ef að
við lofum því að vera góðir og mjúkir Maya-
þegnar, og viljum vera hér til dauðadags, þá
ætlar hann að hjálpa okkur til þess. En
hvað sjálfan mig snertir þá ætla ég ekki að
gefa honum eða öðrum loforð, sem ég ætla
mér ekki að halda.”
Eg leit nú til Beni Hassan, sem sat ró-
legur á gólfinu, með krosslagðar fætur, og
var að reykja, alveg eins og mál þetta snerti
hann ekki vitundar ögn.
“Benny,” spurði ég; “hvað segir þú um
þetta?”
“Eg er Mahómetstrúarmaður, og ég ætla
að haida áfram að vera það, og það skiftir
engu hvort ég dey á morgun, eða að þúsund
árum liðnum. Það er allt skrifað niður, en
ég segi nei.”
Þegar /ég heyrði þessar undirtektir, J)á
hafði ég ekkert meira að segja. Við uröum
að berjast og liggja dauðir, eða sigra.
Ixtual kom ekki fyrri en komið var fram
á næsta dag. En það var engin efi á því að
hann var mjög forvitinn, að vita hvað við
hefðum afráðið, en hann stilti sig vel, og var
rólegur, og spurði okkur hvort við værum
búnir að afráða, hvað svar vort yrði?
“Já Ixtual, sagði Wardrop,” ofur rólega;
“við erum búnir að því. Við neitum því að
kasta frá oss þjóðerni og trúarbrögðum vor-
um, og vér neitum því að gefa upp tilraunir
vorar, að yfirgefa þessa liina heilögu borg
yðar, við getum ekki annað.”
“Jafnvel þó að það kosti líf yðar,” sagði
Ixtual, og var nú grettur.
“Jafnvel þá,” sagði Wardrop, og var fast
ur fyrir.
Býsna langa stund stóð nú Ixtual þarna,
grafkyr og þegjandi, með hendur krosslagðar
á brjósti sér; en svo gekk hann hægt út að
einum glugganum og leit út, eins og hann
væri að hugsa um það, hvað nú kæmi næst.
En þegar hann loksins snéri sér við, þá var
andlit hans þýðara og mýkra, en ég nokkum-
tíma hafði séð það.
Hann lét nú niður falla að miklu leyti
hinn ríkiláta og ráðríka svip sinn, og fór að
biðja okkur að íhuga vel þennan úrskurð okk
ar. Hann fullvissaði okkur um það, að ef
hann hefði vald til þess, þá myndi hann taka
góð og gild þagnarloforö vor, og senda okkur
út úr landinu, en hann sagði, að það væri ó-
mögulegt, sökum þess að hinir prestamir
myndu ekki trúa okkur. En þegar við vild-
um ekki linast við þessar fortölur hans, þá
varð hann sorgbitinn, og sagði að hann gæti
ekkert gert nema það, að segja hinum frá
þessum undirtektum okkar, og myndu þeir
halda okkur sem föngúm, þahgað til þ(eír
hefðu ákveðið hvað gjöra skyldi.
“Eg ætla að sehda þjón þann, sem ég
treysti bezt, eftir dóti ykkar og farangri, og
það er allt sem ég nú get gert fyrir ykkur.” *
Hann efndi loforð sitt og um kveldið
komu tveir menn, og yfirmaður þeirra, með
allt dótið, og skyldu við það í ytra herberg-
inu. En nú urðum við vissir um það, að við
værum fangar þarna, er við heyrðum urgandi
hljóð og smell í slá einni, þegar hurðin 'sem
hermennimir gengu um, lokaðist, er þeir
fóru burt. Wardrop tók undireins dót sitt,
og fór með það í herbergi það, er hann hafði
sofið í, og ég gerði hið sama, þó að Benny
mælti á móti því, og segðist enn vera þjónn
minn.
Eg sá að allt dót mitt var ósnert, að und-
anteknum skotvopnum og hnífum, og ég fór
að hrósa heppni minni, er ég fann “safety”
rakhnífinn minn í dótinu mínu. En þá kall-
aði Wardrop mig inn í herbergi sitt, og sýndi
mér þunnar samanvafðar arkir af pappír, og
sagði mér að þetta væri bréf frá henni Mar-
zidu.
“Eg fann það,” sagði hann; “og hafði því
verið troðið inn í fataböggulinn minn.”
Bréfið hljóðaði á þessa leið:
“Kærí vin!
Nú heyri ég að þeir hafi sent eftir dóti
ykkar, og býst ég nú við hinu versta. Eg
fékk einnig grun um þetta er ég heyrði þá
tala saman Manco og foringjann, sem nú
bíður hér niðri, að það ætti að taka ykkur
fasta sem fanga, og ætti hið æðsta ráð þjóð-
arinnar að fjalla um mál ykkar og þurfið þið
engvar miskunar af því að vænta. Eg á-
minni ykkur um það að nota öll hugsanleg
brögð til þess að draga málið. Það er hin
eina von fyrir ykkur um leið, hin eina von
fyrir mig, því ég hef einsett mér það, að, ef ég
á einhvem hátt, get fundið ráð til þess að
þið losnið héðan, þá ætla ég að flýja með
ykkur. Eg bið til guðs á hverri stundu að
hjálpa mér til að koma þessu fram.
Þín,
Marzida.”
Hendurnar á hinum stórvaxna vini mín-
um hríðskulfu þegar ég rétti honum bréfið
aftur, og með lotningu lyfti liann bréfinu upp
að vörum sínum, og sá ég nú ljóslega hvað
honum bjó í hjarta. Hann gekk út að glugg
anum og stóð þar, og snéri að mér bakinu.
Eg tók þátt í tilfinningum hans, og lét hann
vera þar kyrrani nokkurn tíma. Þegar ég
kom aftur klukkustund seinna, var allt rólegt
sem vanalega, fórum við aftur að tala um
vanda þann, sem við vorum staddir í. En
þá kom Benny sem fjandinn úr sauðarleggn-
um, og stökk til okkar eins og pardusdýr, og
horfði um öxl sér, eins og einhver væri á eft-
ir honum, sem ætlaði að drepa hann.
“Hjálpi mér nú hinir heilögu ilskór spá-
mannsins,” hvislaði hann á arabísku. “Það
eru draugar hérna. Þessi stóra hola í veggn
um, sem þú sagðir að Maya einhver hefði ver-
ið í, hún er nú að hvísla og marra. Og það
urgar í henni eins og í sandinum á eyðimörk-
inni, þegar vindurinn þeytir honum upp. Og
þessi hávaði fór að hreyfast.”
“Hvaða vitleysa!” sagði Wardrop; “þú
hefir verið sofandi maður, og þig hefir dreymt
vondan draum!”
“Dreymt það? Dreymt það? Nei! Kom
ið þið með mér^ og hlustið á það.”
Til þess að gera hann nú rólegann fór-
um við með honum, og gengum varlega inn í
herbergið, og þangað sem skotið var, og fór-
um að hlusta. Fyrst um stund heyrðum við
ekki neitt. En þegar við hlustuðum lengur,
þá heyrðist okkur maður vera að þukla hinu-
megin, rétt eins og hann væri að leita að
loku eða lykilholu (skráargati). Við War-
drop horfðum nú ósjálfrátt aftur á bak, og
stöðum í miðju herberginu, og Benny fyrir
aftan okkur, og horfðum á skotið. Það var
allt af steini gert, og virtist alveg ómögulegt
að hræra það. Súlurnar í því voru úthöggn
ar, og að því er við vissum, óhreyfanlegar.
En þá sáum við að ein súlan fór hægt og
hægt að hreyfast inn á við til okkar, en súlan
á móti hinumegin fór aftur að hreyfast frá
okkur. Það var veggurinn, sem þama var
kominn á hreyfingu, og loksins sáum við
mann smá koma í ljós. Hann var allur ryk-
ugur og óhreinn, með löngu hári. Hann
hafði lagst þama á steininn af öllu afli og
þunga sínum, og svo steyptist hann á gólfið
fyrir fótum vorum, og valt þar um, en settist
fljótt upp og fór að depla augunum, og svo
fór hann að rífa úr þeim rykið með höndum
og hnúum, og svo þegar hann fór að sjá dá-
lítið þá fór hann að lirópa:
“Nei! gúð minn Jgóður! eruð það þið?
Hvemig komust þið hingað?”
Við stukkum nú báðir fram í einu, War-
drop og ég, og gripum hann í arma okkar, og
kipptum honum upp, svo að hann stóð nú á
fótunum.
“Morgano! doktor Morgano!” hrópaði nú
Wardrop.
“Það ert þú, gamli gaurinn!” hrópaði
ég.
En Beni Hassan stóð þar grafkyr, með
stóru brosi á andlitinu.
“En að við skyldum finna þig aftur,”
sagði Wardrop, og hristi litla vísindamann-
inn í hinum sterku örmum sínum. En Beni
fór með höndunum að sópa og hrista rykið af
fötum læknisins. Þau litu nú út eins og
einföldustu verkamannaföt.
“Hættu nú þessu Benny,” sagði læknir-
inn óþolinmóðlega. “Farðu fram í ytra her
bergið og passaðu að enginn komi inn til okk-
ar.” En þegar Benny var farinn þá snéri
hann sér að okkur, og nú gat ég fyrsta sinni
fengið tækifæri til að taka vandlega eftir
honum, og hálfblöskraði mér útlit hans. Hann
hafði elst um tíu ár síðan ég sá hann seinast.
Hið mikla hár hans var nú næstum orðið
hvítt. Augun voru sokkinn inn í höfuðið,
og andlitið var orðið náfölt, eins og á manni
sem sjaldan sér sólu.
“Eg vissi það ekki fyrri en í kveld, að
þið væruð hérna. Þeir forðuðust. að láta
mig vita það. Eg komst að því af tilviljun,
og það er svei mér heppilegt að ég skuli hafa
fundið út leyndardóma hallar þessarar. Hún
er reglulegt völundarhús af leynigöngum og
leyndardómum. En segið þið mér: hvað
hefir valdið komu ykkar hingað?”
“Bréfið frá þér náttúrlega — Veguitas
bréfið,” svaraði Wardrop. En til undrunar
ökkar stökk nú Morgano á fætur og fór að
skaka steyttan hnefann með ákefð þeirri, sem
einkennir menn af latnesku kyni.
Veguitas! Veguitas! Eg þekki engann
Veguitas. Þetta bréf var skrifað fyrir
mann sem Basta heitir, og mánuði eftir að
hann lagði á stað í sendiför sína, þá fanst
eitthvað af líki hans úti í skógnum, og hjá
líkinu fundu þeir eitraðan höggorm dauðann.
Enn hvað mig snerti, þá var ég sannfærður
um það, að allar tilraunir mínar að finna
ykkur, eða ná tali af ykkur, höfðu verið ár-
angurslausar, og yrði ég aftur að reyna að
ná í ykkur. Þetta atriði er alvarlegra en
þið hugsið. Og ég vil nú að þið segið mér
skýrlega, og með öllum smáatriðum, allt það
sem fyrir hefir komið.”
Hann settist nú niður þarna hjá okkur,
með sama svip og dómari, sem á að dæma
hvað satt sé í máli einu, af líkum þeim, eður
sönnunum, sem fram eru bomnr. Hann
spurði okkur fyrst nákvæmlega eftir útliti og
öllum svip manns þess, sem sagðist heita Veg-
uitas, og loksins hrópaði hann upp:
“Veguitas! það er enginn Veguitas. Það
er enginn annar maður en hann Azani, æðsti
prestur Maya þeirra, sem búa í borginni hinu
megin við þétta skóginn. Og hann er hinn
rammasti afturhaldsmaður þjóðar sinnar, og
opinber óvinur þeirra Manco, og Ixtual, og ég
hef fyrirboðið honum að koma í hina helgu
borg af því ég gruna hann um samsæri, hann
er morðgjam, slægur og hugrakkur ofsatrú-
armaður. Eg gat aðeins sent leyniletrið und
ir því yfirskini, að ég kynni að geta fundið
hina glötuðu fjársjóðu, og dýrgripi hinnar
fornu Mayaþjóðar. Hið æðsta ríkisráð vissi
um það, og einhver þeirra hefir sagt Azani
frá því. En hann hafði þá hugmynd, að ef
hann gæti komist yfir mikil auöæfi, þá gæti
hann orðið konungur Mayaþjóðarinnar. Menn
segja að hann sé nú einhverstaðar í Yukatan,
að heimsækja aðra kvísl Yukatanþjóöarinn-
i ar> °S ég hef ekki nokkurn efa á því, að hann
hefir ætlað sér að gera uppreisn, hvenær
sem hann sæi sér fært, og það er illa farið
að þið gátuð ekki stytt honum aldur. En
sé hann fangaður, þá gefur það okkur tíma
til að sleppa.
. Hann hugsaði sig nú um stundarkorn, en
virtist ekkert ákveðið áform hafa, og bygði
svo vonir sínar að mestu leyti á því, hvað hann
kynni að geta gert á hinum árlega hátíðis-
degi í júnímánuði, en þangað til voru 64 dag-
ar.
“Þá er það,” sagði hann; “og aldrei en-
drarnær, að ^uðinn Icopan, talar, og er ég,
túlkur hans, og á þá að vera viðstaddur. En
fyrst ég veit nú að þið eruð héma, þá verð
ég að finna einhver ráð til þess að vernda
ykkur, en það getur orðið nokkuð erfitt, sök-
um þess að ég á ekkert við hið æðsta ráð að
sælda, og sjaldan við Ixtual, sem stýrir hátíð-
um ðllum. Eg hef leitað allra bragða til
þess að vera einn, og barist fyrir því, til þess
að geta haldið áfram fræðslu minni, og auk-
ið þekkingu mína óhindraður, þangað til þessi
flón halda það og trúa því, að ég sé svo heil.
agur, að ég geti ekki verið með öðrum mönn-
um. Verð ég því að lifa einn út af fyrir
mig.”
Hann ætlaði nú að segja meira, en þá
kom Beni Hassan, og sagði okkur að einhver
væri að koma, og hvarf læknirinn eins og
fluga í gegnum vegginn, og dyrnar lokuðust
á eftir honum.
Kom þar þá yfirmaður einn, sem hélt
vörð yjjr okkur, og sagði að við ættum að yf -
irheyrast þetta kveld, og ætti hann að gæta
okkar þangað til. Þótti okkur þetta frem-
ur vita á illt en gott.
8. KAPÍTULI.
Eg verð að játa það, að foringinn, sem
hélt vörð yfir okkur, var hinn liprasti hvað
okkur snerti, því að hann kotraði sér niður í
fjarlægasta hornið í herberginu og lét svo
lítið bera á sér, sem honum var mögulegt.
Kveldmatur okkar kom á vanalegum tíma,
og hann lét ekki í ljósi að hann yildi borða
með okkur. Hann hafði ekkert á móti
því að koma með okkur inn í minna herberg-
ið, og þar töluðum við rólega um ástand
okkar. Það var þýðingarlítið að tala um
það, því að nú var það eina sem við gátum
gert, að draga tímann, og það var jafnve!
spursmál, hvort við gætum það, svo að gagni
kæmi.
Okkur fanst tíminn dragast hægt og
hægt, sem þungur sleði í vondu færi, og kom
það af efa þeim, sem við vórum í. Og ég
býst við að það sé jafnan tilfellið fyrir þeim
sem fangar eru, og bíða dómsins um það,
hvort þeir skuli lifa eða deyja. Sólin gekk
til viðar og svo kom rökkrið stutt og enda-
slept, og þegar næturmyrkrið féll yfir landið,
þá kviknuðu ljósin í bústöðum höfðingjanna
á meginlandinu. Wardrop þóttist þekkja
eitt þeirra, og held ég að hanna hafi verið að
hugsa um heimili Manco’s. Eg var að hugsa
um hvort nokkuð hefði komið fram sem gæti
hjálpaö okkur, en hvað doktor Manco snerti,
þá kom mér hann fyrir sjónir, sem brotinn
reyr. Ef að hann hefði haft nægan tíma, þá
efaðist ég ekki um það, að hann gæti dregið
hettu fyrir augu þeirra, svo að við fengjum
tækifæri til að sleppa frá þeim. En tíminn
var svo stuttur að ég örvænti um það. Tím*
inn var okkar versti óvinur.
Klukkan var farinn að ganga ellefu þeg-
ar við heyrðum einkennilega klappað á dymar
og opnaði þá varðmaðurinn þær. Við heyrð
um ekki hvað sagt var, en varðmaðurinn
snéri sér óðara að okkur og sagði:
“Herrar mínir, ráðstefnan er sett, og þið
eigið að koma og mæta fyrir henni. Viljið
þið koma með mér án þess að veita nokkra
mótstöðu?”
“Áreiðanlega gerum við þ^ið,” svöruðum
við, því að við vissum vel að það var þýð-
ingarlaust að standa nokkuð á móti, og geng
um við svo út í ganginn. Vóru þar fyrir S
menn, og gengu 4 á undan okkur, en 4 á
eftir.
“Það er svei mér viðhafnarlegt þetta,”
sagði Wárdrop, og átti hann við einkennisbún-
ing varðmannanna. Búningur þeirra var
allur bróderaður með gullþræði, og líktist
meira persneskum búningi en vestanmanna,
og ég tók eftir því, að á baki hvers manns var
merki guðsins, Icopan — og höfðum við séð
það á gullstöngum og silfurstöngum, og gull-
kistum í fjárhellrunum undir hæðunum tveim.
Hjálmar þeirra voru póleraðir og glampaði á
þá af ljósunum uppi; eins lýsti af oddum
spjóta þeirra, og pístólur höfðu þeir í belti
sér. Var þetta sambland af fornum og nýj-
um hermannabúningi. En umhverfið var allt
fornt, og veggirnir voru letraðir með helgirún-
um, sem voru mörg þúsund ára gamlar, þeg-
ar Egyptaland var í æsku. En loksins kom
um við á opin blett, sem var óbreyttur frá því
er við höfðum séð hann fyrst. Þá skoðuð-
um við blett þennan með léttum huga. En
nú var gangann önnur, því að nú vorum við
fangar, sem leiddir voru til dómsins. Við
snérum nú leiðinni inn í þann hluta musteris-
ins, sem ég hafði veitt litla eftirtekt þegar
við Wardrop og læknirinn vorum þar einir, en
nú komum við í göngin sem lágu í hálfhring
þangað til við komum að voðalega stórinn
málmdyrum, og voru þar verðir tveir í ein-
kennisbúningi, líkum búningi manna þeirra
sem fylgdu oss.. Þeir stönsuðu okkur þang-
að til yfirmaður þeirra sem með okkur var,
sagði þeim leyfisorðið. Opnuðust þá dyrnar
og gengum við niður breiðar marmaratröpp-
ur, sem ég hefði dáðst að ef betur hefði á
staðið. Við komum nú að hinum neðri enda
trappanna, og þóttist ég nú viss um að við
værum á botni hins stóra pýramida, sem
musterið var bygt á. Aftur þama komum
við að járndyrum stórum, með stóru letri á,
og var inngönguorðinu hvíslað að okkur.
Dyrnar opnuðust og nú stóðum við í her-
bergi, sem kalla hefði mátt fordyri, að fornu
hásætisherbergi. En þar var ekkert skraut.